1 Mở ĐầU Tớnh cp thit ca vic nghiờn cứu đề tài Hiện nay, doanh nghiệp sản xuất giới phải đối mặt với cạnh tranh ngày tăng thị trường với xu hướng tồn cầu Để thành cơng mơi trường này, họ phải thích ứng nhanh sản xuất sản phẩm với chi phí thấp đồng thời phải có chất lượng Để định xác nhà quản lý phải có thơng tin chi phí đầy đủ, xác cập nhật Hệ thống tính giá truyền thống dựa vào việc phân bổ chi phí theo sản lượng xác mà lao động trực tiếp khơng chiếm tỉ trọng đáng kể trước Những hệ thống tính giá truyền thống có xu hướng làm cho việc tính tốn chi phí sản phẩm khơng xác dẫn đến định chiến lược không phù hợp Trong điều kiện kinh doanh Việt Nam buộc doanh nghiệp phải tìm biện pháp để tăng sức cạnh tranh, mở rộng phát triển thị trường Những thông tin kế tốn quản trị xác, đầy đủ linh hoạt gắn với nhu cầu quản lý phân xưởng, doanh nghiệp coi thiếu Thông tin chi phí sản xuất giá thành sản phẩm quan trọng việc lập kế hoạch sản xuất, định quản trị kiểm soát nội Để đảm bảo định nhà quản trị đúng đắn, đòi hỏi thơng tin chi phí sản xuất giá thành phải kịp thời xác Hiện nay, Nhà máy may Hòa Thọ II thuộc Tổng Công ty cổ phần dệt may Hòa Thọ chi phí sản xuất chung chiếm tỷ trọng tương đối cao giá thành sản phẩm khoảng (42% đến 49%), tỷ trọng có xu hướng gia tăng bởi điều kiện sản xuất ngày nâng cao Tuy nhiên, ở phân xưởng việc tính tốn phân bổ chi phí sản xuất chung cho sản phẩm tiến hành theo tỷ lệ nhất, tỷ lệ xây dựng dựa vào doanh thu sản phẩm Sự phân bổ theo mô hình truyền thống khơng xác vì tiêu thức phân bổ đơn giản có quan hệ nhân với mức độ hoạt động phận Điều sẽ ảnh hưởng lớn đến tính xác định quản trị Một phương pháp tính chi phí thiết kế nhằm khắc phục nhược điểm hệ thống tính giá thành truyền thống, phương pháp tính giá theo hoạt động (ABC – Activities Based Costing) Robin Cooper, Robert Kaplan, H Thomas Johnson người đưa phương pháp ABC Đây phương pháp tính giá sử dụng để tính thẳng chi phí chung vào đối tượng tính chi phí (Cooper, 1988a; 1988b; 1990; Cooper Kaplan, 1988; Johnson, 1990) Những đối tượng sản phẩm, dịch vụ, trình, khách hàng… ABC giúp cho nhà quản lý định đúng tương ứng với cấu sản phẩm chiến lược cạnh tranh doanh nghiệp mình Theo Turney, ABC thay đổi toàn diện cách thức nhà quản lý định cấu sản phẩm, giá sản phẩm, đánh giá công nghệ (Turney, 1989) Vì thế, việc áp dụng phương pháp tính giá đảm bảo cung cấp thơng tin nhanh chóng, xác, phục vụ cho yêu cầu quản lý vấn đề cấp thiết cho doanh nghiệp Theo nhiều học giả kế toán giới Kaplan Cooper (1988), Turney (1994), phương pháp tính giá theo hoạt động xem lựa chọn thích hợp bởi lẽ phương pháp tập hợp chi phí dựa hoạt động mà nguồn lực sử dụng phân bổ cho đối tượng dựa tiêu thức phân bổ thích hợp, phản ánh mối quan hệ nhân đối tượng chi phí chi phí gián tiếp Hơn nữa, phương pháp ABC giúp cho doanh nghiệp quản trị dựa hoạt động, sở để xác định hoạt động tạo giá trị hay khơng tạo giá trị, từ cải tiến trình, nâng cao hiệu hoạt động cho doanh nghiệp Trên sở vấn đề nêu nên tơi chọn đề tài “Vận dụng phương pháp tính giỏ theo hoạt động ti Nh mỏy may Hũa Th thuộc Tổng cơng ty cổ phần dệt may Hòa Thọ” Mục đích nghiên cứu - Tổng hợp sở lý luận phương pháp tính giá theo hoạt động - Phản ánh thực trạng cơng tác kế tốn Nhà máy may Hòa Thọ Xác định phân tích phương pháp tính giá Nhà máy may Hòa Thọ - Tổ chức vận dụng phương pháp tính giá theo hoạt động Nhà máy may Hòa Thọ - So sánh việc thực phương pháp tính giá truyền thống phương pháp tính giá theo hoạt động hướng sử dụng thơng tin từ phương pháp cho việc quản trị dựa hoạt động Phạm vi nghiên cứu Vận dụng phương pháp tính giá theo hoạt động vào điều kiện thực tế Nhà máy may Hòa Thọ 2, để đưa số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác tính giá Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phương pháp cụ thể như: Phương pháp so sánh, phương pháp thống kê, phương pháp quan sát đánh giá, phương pháp khảo sát… Kết nghiên cứu dựa phỏng vấn trực tiếp kế toán trưởng, nhà quản lý phận chức có liên quan đến số liệu Nhà máy Những đóng góp luận văn - Luận văn tổng hợp sở lý luận liên quan đến phương pháp tính giá ABC - Vận dụng phương pháp tính giá ABC để đưa số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác tính giá Nhà máy may Hòa Thọ 2, đáp ứng yêu cầu phát triển Tổng cơng ty cổ phần dệt may Hòa Thọ thời gian tới Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm chương: Chương 1: Cơ sở lý luận phương pháp tính giá theo hoạt động Chương 2: Thực trạng cơng tác tính giá Nhà máy may Hòa Thọ thuộc Tổng Cơng ty cổ phần dệt may Hòa Thọ Chương 3: Vận dụng phương pháp tính giá theo hoạt động Nhà máy may Hòa Thọ thuộc Tổng cơng ty cổ phần dệt may Hòa Th CHƯƠNG CƠ Sở Lý LUậN Về phơng pháp Tính giá theo hoạt động 1 Tổng quan phơng pháp tính giá theo hoạt động 1.1.1 Lịch sử hình thành phơng pháp tính giá theo hoạt động Trong suốt năm 1980, hệ thống tính giá thành truyền thống doanh nghiệp bộc lộ nhiều hạn chế Đây phơng pháp đợc thiết lập cách từ nhiều thập kỷ, mà hầu hết công ty sản xuất số loại sản phẩm lao động trực tiếp nguyên vật liệu trực tiếp nhân tố chi phÝ chiÕm u thÕ cao, chi phÝ s¶n xuÊt chung tơng đối nhỏ bóp méo nảy sinh từ phân bổ chi phí sản xuất chung không quan trọng, chi phí xử lý số liệu lại cao Vì vậy, khó khăn cản trở đời nhiều phơng pháp phân bổ chi phí sản xuất chung tiên tiến Ngày nay, chủng loại mặt hàng mà công ty sản xuất đa dạng Chi phí nhân công trực tiếp nhân tố nhỏ, chi phí sản xuất chung lại thành phần đáng kể tổng chi phí sản xuất Cơ sở lao động trực tiếp đợc sử dụng để phân bổ chi phí sản xuất chung không đợc tin dùng nh trớc Đặc biệt, chi phí xử lý số liệu không rào cản việc đời nhiều hệ thống tính giá Hơn nữa, vào năm 1980 với cạnh tranh dội toàn cầu, nhà quản lý taọ nhiều định sai lầm nghèo nàn sai lệch thông tin chi phí Từ đó, chi phí hội nghèo nàn thông tin chi phí tăng lên dẫn đến đòi hỏi phơng pháp tính giá xác Trong hoàn cảnh ấy, mt phng phỏp tớnh giỏ mi c thiết kế nhằm khắc phục nhược điểm hệ thống tính giá thành truyền thống, phương pháp tính giá theo hoạt động (ABC – Activities Based Costing) đời Nhng đổi gần đây, vào năm 1949 Goetz viết: Mỗi nớc chi phí sản xuất chung ban đầu phải đợc đồng khía cạnh hoạt động quản trị, lập kế hoạch, điều khiển hoạt động tác nghiệp Một vài khía cạnh khác nh số lợng đầu ra, số đơn đặt hàng, số hoạt động, suất máy móc, số Catalo đợc cung cấp" Trong suốt năm 1980, víi sù gi¶m sót cđa chi phÝ xư lý số liệu, vài công ty Mỹ Anh quốc áp dụng mô hình phân bổ chi phí sản xuất chung sở hoạt động để tính giá thành cho sản phẩm, dịch vụ họ Điển hình, công ty Elgin Sweepr Bắc mỹ áp dụng mô hình nh sau: - Bớc nghiên cứu hoạt động tạo phí, lập danh sách đơn vị tính phí cho hoạt động Các đơn vị tính phí Elgin bao gồm: Tiền công lao động, lao động, số lợng hàng gửi đi, số lợng thành phẩm, số đơn đặt hàng, doanh thu, ngày làm việc, thông báo thay đổi kỹ thuật, thời gian lao đông kỹ thuật Các chi phí thay đổi với đơn vị tính phí đợc nhận dạng tính toán - Tiếp theo Elgin thiết lập báo cáo dây chuyền sản xuất cho phép đánh giá hiệu định phân bổ nguồn lực Kết việc áp dụng hệ thống xác lËp chi phÝ cã sù tham gia cđa c¸c gi¸m đốc sản xuất vào việc nhận dạng kích tố chi phí Dựa quan sát trình ứng dụng mô hình công ty, Robin Cooper, Robert Kaplan, v H Thomas Johnson người đưa phương pháp ABC Đây phương pháp tính chi phí sử dụng để tính thẳng chi phí chung vào đối tượng tính chi phí (Cooper, 1988a; 1988b; 1990; Cooper Kaplan, 1988; Johnson, 1990) Những đối tượng sản phẩm, dịch vụ, trình, khách hàng… ABC giúp cho nhà quản lý định đúng tương ứng với cấu sản phẩm chiến lược cạnh tranh doanh nghiệp mình Theo Turney, ABC thay đổi toàn diện cách thức nhà quản lý định cấu sản phẩm, giá sản phẩm, đánh giá công nghệ (Turney, 1989) Trong nghiên cứu tổng quát công ty Anh vào năm 1991, Innes Mitchell báo cáo khoảng 10% công ty đợc nghiên cứu áp dụng mô hình việc tính giá thành Ngày nay, lý thuyết đợc trình bày tài liệu chuyên nghành kế toán quản trị giới đợc nhiều ngời tham gia tìm hiểu 1.1.2 Các khái niệm v phơng pháp tính giá theo hot ng Theo Krumwiede Roth (1997): Phương pháp tính giá ABC hệ thống kế toán quản trị tập trung đo lường chi phí, hoạt động, sản phẩm, khách hàng đối tượng chi phí Phương pháp phân bổ chi phí cho đối tượng chi phí dựa số lượng hoạt động sử dụng bởi đối tượng chi phí Kaplan (1988) cho phương pháp ABC thiết kế nhằm cung cấp cách thức phân bổ xác chi phí gián tiếp cho hoạt động, trình kinh doanh, sản phẩm dịch vụ Trên thực tế, nhiều nguồn lực doanh nghiệp không phục vụ cho việc cấu thành nên yếu tố vật chất sản phẩm mà cung cấp nhiều hoạt động hỗ trợ để đưa sản phẩm, dịch vụ đến với khách hàng Mục tiêu phương pháp ABC khơng phải phân bổ chi phí chung cho sản phẩm mà mục tiêu ABC đo lường tính giá tất nguồn lực sử dụng cho hoạt động mà hỗ trợ cho việc sản xuất phân phối sản phẩm, dịch vụ đến với khách hàng Judith J.Baker định nghĩa ABC sau: ABC gồm yếu tố đo lường chi phí đo lường mức độ thực hoạt động nguồn lực cho đối tượng tính giá Chi phí nguồn lực phân bổ đến hoạt động, sau chi phí hoạt động phân bổ đến đối tượng tính giá dựa mức độ hoạt động chúng Theo Narcyz Roztocki (1999): Để tiến hành tính giá theo phương pháp ABC cần thực hai giai đoạn: giai đoạn phân bổ kết chuyển chi phí cho hoạt động, giai đoạn hai sẽ phân bổ cho sản phẩm, dịch vụ dựa hoạt động mà sản phẩm hay dịch vụ tiêu dùng Theo Horngren (2000): phương pháp ABC cải tiến phương pháp tính giá truyền thống việc tập trung vào hoạt động cụ thể đối tượng chi phí Một hoạt động kiện, hành động cơng việc với mục đích riêng thiết kế sản phẩm, lắp đặt máy móc hay phân phối sản phẩm Hệ thống ABC tập hợp chi phí cho hoạt động phân bổ chi phí cho sản phẩm dịch vụ dựa hoạt động tiêu dùng bởi sản phẩm hay dịch vụ Maher (2001) cho ABC cơng cụ quản trị dựa hoạt động, trước hết, chi phí phân bổ cho hoạt động, sau sẽ phân bổ cho sản phẩm, dịch vụ dựa hoạt động mà sản phẩm hay dịch vụ tiêu dùng Quản trị dựa hoạt động sẽ tìm kiếm cải tiến không ngừng ABC cung cấp thông tin hoạt động nguồn lực cần thiết để thực chúng Vì thế, ABC không đơn trình phân bổ chi phí Phương pháp tính giá theo hoạt động hình thành hệ thống gồm nhiều khái niệm đặc trưng, số khái niệm bản: - Khái niệm hoạt động (Activity): Hoạt động kiện nghiệp vụ gây phát sinh chi phí doanh nghiệp Một nguyên nhân gây chi phí hoạt động tao chi phí Tất chi phí bị gây nguyên nhân gây chi phí đợc nhóm lại thành chi phí Quá trình sản xuất sản phẩm cung ứng dịch vụ doanh nghiệp thực chất hợp thành cách có hệ thống, có tổ chức nhiều hoạt động khác Có nhóm hoạt động sau: Nhóm hoạt động đầu vào hoạt động sẵn sàng cho việc chế tạo sản phẩm như: Thiết kế sản phẩm, thiết kế quy trình, mua, nhận, thuê, đào tạo… Nhóm hoạt động sản xuất hoạt động liên quan đến chế tạo sản phẩm, như: Vận hành máy móc, kiểm tra chất lượng cơng việc hồn thành Nhóm hoạt động đầu hoạt động có liên quan đến giao dịch với khách hàng, như: Hoạt động bán hàng, hoạt động quảng cáo, hoạt động bảo hành, hoạt động giao nhận…… Nhóm hoạt động hành hoạt động khác nhằm hỗ trợ cho nhóm hoạt động trên, như: Nhân sự, tài chính, kế tốn, quản lý… - Khái niệm nguồn phát sinh chi phí (Cost driver): Nguồn phát sinh chi phí nhân tố, khía cạnh hoạt động định lượng gây phát sinh chi phí Một hoạt động xem xét theo nhiều khía cạnh khác khía cạnh gây phát sinh chi phí định lượng coi nguồn phát sinh chi phớ Có ba loại nguồn phát sinh chi phí nh sau: - Nguồn phát sinh chi phí số lợng nghiệp vụ: Chẳng hạn nh số đơn mua hàng đợc xử lý, số đơn đặt hàng khách hàng, số lần kiểm tra, số lần chuẩn bị máy móc Nguồn phát sinh chi phí số lợng nghiệp vụ tốn thu nhập thông tin liên quan nhng lựa chọn xác đòi hỏi số lợng nguồn tiêu dùng thời gian thực hoạt động Tuy nhiên, khác số lợng nguồn cần có cho sản phẩm, dịch vụ không lớn nguồn sinh phí số lần phơng pháp đo lờng hợp lý chi phí đợc tiêu dùng hoạt động sản phẩm Còn trờng hợp áp dụng đợc nguồn phát sinh chi phí khoảng thời gian đợc áp dụng - Nguồn phát sinh chi phí khoảng thời gian: Thể thời lợng thời gian đợc yêu cầu để thực hoạt động VÝ dơ nh sè giê kiĨm tra, sè giê chn bị máy móc Đối với sản phẩm đòi hỏi thời gian chuẩn bị máy móc sản phẩm khác đòi hỏi nhiều thời gian hơn, nguồn phát sinh chi phí số chuẩn bị máy móc phơng pháp đo lờng xác so với số lần chuẩn bị máy móc Sử dụng số lần chuẩn bị máy móc dẫn đến kết sản phẩm cần nhiều thời gian có chi phí giảm đi, ngợc lại sản phẩm cần thời gian lại có chi phí tăng lên so với mức tiêu dùng thực chúng Tuy nhiên, sử dụng loại nguồn phát sinh chi phí chi phí đo lờng tốn - Nguồn phát sinh chi phí cờng độ: Trong nguồn phát sinh chi phí khoảng thời gian thiết lập tỉ lệ chi phí trung bình hoạt động, nguồn phát sinh chi phí cờng độ liên quan trực tiếp đến lợng chi phí tiêu dùng thực cho hoạt động Ví dụ, hoạt động cần ngời có kỹ ngời kỹ thực hiện, nguồn phát sinh chi phí khoảng thời gian thiết lập tỉ lệ chi phí trung bình (là tỉ số chi phí hoạt động tổng thời gian hai loại lao động), trái lại nguồn phát sinh chi phí cờng độ ghi lại thời gian thực tế ớc tính cho loại lao động phân bổ trực tiếp chi phí cụ thể đến sản phẩm - Khỏi nim trung tâm hoạt động (Activities center): Trung tâm hoạt động hiểu phần trình sản xuất mà kế toán phải báo cáo cách riêng biệt tình hình chi phí hoạt động thuộc trung tõm ú Tóm lại, sản phẩm kết trình liên kết số tác nghiệp cần thiết 10 việc thiết kế, sản xuất, bán sản phẩm Nh sản phẩm kết tinh nhóm hoạt động Khái niệm dẫn đến: - Để biết đợc giá chi phí, giá thành loại hoạt động, cần phải tập hợp giá phí hoạt động cần thiết để tạo sản phẩm - Để tác động lên giá phí sản phẩm, cần tác động lên giá phí hoạt động tạo nên sản phẩm Theo phơng pháp tính giá ABC, đối tợng tập hợp chi phí hoạt động làm phát sinh chi phí, sau chi phí hoạt động đợc phân bổ cho đối tợng tính giá thành thông qua kÝch tè chi phÝ (nguån ph¸t sinh chi phÝ) Theo Narcyz Rozocki (1999) mô tả phương pháp ABC gồm giai đoạn: Giai đoạn thứ nhất: phân bổ kết chuyển chi phí cho hoạt động Trong giai đoạn này, chi phí gián tiếp nhận diện, sau hoạt động tiêu dùng nguồn lực xác định, hoạt động tương tự tiêu dùng nguồn lực nhóm lại thành trung tâm hoạt động Nếu chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động thì kết chuyển trực tiếp cho hoạt động đó, chi phí liên quan đến nhiều hoạt động thì cần xác định nguồn phát sinh chi phí để phân bổ chi phí cho hoạt động Giai đoạn thứ hai: phân bổ chi phí cho đối tượng chi phí Trong giai đoạn này, hoạt động tiêu dùng cho đối tượng chi phí thì tồn chi phí tập hợp cho hoạt động kết chuyển cho đối tượng chi phí Nếu hoạt động tiêu dùng bởi nhiều đối tượng chi phí thì cần xác định nguồn phát sinh chi phí làm phân bổ chi phí hoạt động cho đối tượng chi phí 1.2 Các bước thực phương pháp tính giá theo hoạt động 1.2.1 Kỷ thuật vận dụng phương pháp tính giá ABC 84 3.3.4 Xác định chi phí hoạt động cho sản phẩm Sau chi phí hoạt động xác định, chi phí từ hoạt động kết chuyển hay phân bổ cho sản phẩm thể qua ma trận Hoạt độngSản phẩm (APD –Activity-Product–Dependence) Trong ma trận này, sản phẩm “i” tiêu dùng hoạt động “j” thì dấu “X” sẽ đánh vào (i,j) sau: 85 B¶NG 3.8: B¶ng MA TRậN APD Hoạt động Sản phẩm Quần # Z9SB0034 QuÇn # GM49202 QuÇn # 4115 4529 848 QuÇn # 5CSBPP01 Quần dài # Z7SB0245 Quần dài # Z7SB0246 Hot động c¾t Hoạt động v¾t sỉ Hoạt động may Hoạt ng KCS Hot ng hoàn thành Hoạt động sửa chữa, bảo trì máy Hoạt động sửa chữa sản phẩm Hoạt động hỗ trợ sản xuất X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X B¶NG 3.9: B¶NG MA TRậN APD Tháng 12 năm 2009 Hoạt động Sản phẩm QuÇn # Z9SB0034 QuÇn # GM49202 QuÇn # 4115 4529 848 Hot ng cắt (giờ công) 245 405,6 Hot ng vắt sổ (giờ công) 9.780 19.23 Hot ng KCS (số lợng sản phẩm) Hot ng hoàn thành (số lợng s¶n phÈm) 25.658 52.467 11.112 24.300 11.112 24.300 72 32 32 Hot ng may (giờ công) Hoạt động sửa chữa, bảo trì máy (phõn b u) Hoạt động sửa chữa sản phẩm (số lỗi) Hoạt động hỗ trợ sản xuÊt (doanh thu) 1.000 đồng 353.103 623.848 621 86 QuÇn # 5CSBPP01 1.470 153.94 9.651 67.088 67.088 1.951.178 264.4 58.68 919 Quần dài # Z7SB0245 Quần dài # Z7SB0246 Tỉng ngn ph¸t sinh chi phÝ 8.928 8.928 266.072 184,5 853 12.316 11.016 11.016 2.569 89.46 254.11 122.47 122.47 ,5 6 B¶NG 3.10: B¶ng hƯ sè tû lƯ cđa MA TRËN APD 35 328.298 40 3.523.12 Tháng 12 năm 2009 Hoạt động Sản phẩm Quần # Z9SB0034 QuÇn # GM49202 QuÇn # 4115 4529 848 Quần # 5CSBPP01 Quần dài Z7SB0245 Quần dài Z7SB0246 # # Hoạt động c¾t 9,53% 15,79 % 57,21 % 10,29 % 7,18% Hoạt động v¾t sỉ 10,93 % 21,5% Hoạt ng may Hot ng KCS Hot ng hoàn thành Hoạt Hoạt động động sửa sửa chữa, chữa bảo trì sản máy phẩm 16,67% Hoạt động hỗ trợ sản xuất 10,1% 9,1% 9,1% 20,65% 19,8% 19,8% 16,67% 0,03% 0,03% 0,03% 16,67% 0,03% 65,59 % 0,98% 60,58% 54,78% 54,78% 16,67% 55,4% 3,79% 7,29% 7,29% 16,67% 7,55% 1% 4,85% 9% 9% 16,67% 12,5% 87,5% 10% 17,7% 9,32% 87 Tỉng ngn ph¸t sinh chi phÝ 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 88 Để tính giá trị tiền sản phẩm, tác giả áp dụng công thức sau: OCP(i) = ∑ TCA(j) * APD(i,j) Trong đó: OCP(i) = chi phí chung sản phẩm i TCA(j) = Giá trị tiền họat động j APD(i,j) = tỷ lệ ở ụ ij ca ma trn EAD áp dụng công thức có số liệu Bảng phân phối chi phí sản xuất chung đến sản phẩm, nh sau: 89 BảNG 3.11: BảNG GI TR BNG TIN MA TRậN APD Tháng 12 năm 2009 (Đvt: 1.000 đồng) Hoạt động Sản phẩm QuÇn # Z9SB0034 QuÇn # GM49202 QuÇn # 4115 4529 848 Quần # 5CSBPP01 Hot ng cắt Hot ng vắt sæ 7.587 12.57 5.776 11.36 45.55 8.193 34.66 517 Quần dài # Z7SB0245 Quần dài # 5.716 528 Z7SB0246 Tỉng chi phÝ cđa 79.62 52.84 ho¹t động Hoạt Hot động ng sửa hoàn chữa, thành bảo trì máy 15.490 17.195 33.705 17.195 Hot ng may Hoạt động KCS 33.133 67.744 14.211 30.921 98 46 51 198.73 12.433 85.548 Hoạt động sửa chữa sản phẩm Tổng Hoạt động hỗ trợ sản xuất 32.874 58.188 126.270 235.451 17.195 98 17.488 93.250 17.195 182.125 657.072 11.384 12.409 17.195 24.820 86.951 15.910 14.055 15.320 17.195 26.342 30.639 125.705 328.0 59 156.1 67 170.2 28 103.17 30.10 328.746 1.248.9 74 3.763 90 3.3.5 Tính giá thành sản phẩm Sau chi phí trực tiếp gián tiếp loại sản phẩm xác định, lập bảng tính giá thành Với số liệu tháng 12/2009, giá thành loại sản phẩm xác định sau: 91 BẢNG 3.12: B¶ng TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHM THEO PHNG PHP ABC (Đvt: 1.000 đồng) Chi phớ Nguyên vật liệu TT QuÇn # QuÇn # QuÇn # Quần # Quần Quần dài Tng cng Z9SB00 GM4920 4115 4529 5CSBPP dµi # # 34 848 01 Z7SB02 Z7SB0246 45 24.798 23.660 80.046 21.612 26.510 176.628 158.833 280.620 347 877.680 119.684 147.657 1.584.841 126.270 235.451 17.488 657.072 86.951 125.705 1.248.97 Hoạt động c¾t 7.587 12.572 Hoạt động v¾t sỉ 45.551 8.193 5.716 79.621 5.776 11.362 34.663 517 528 52.848 Hoạt động may 33.133 67.744 98 198.738 12.433 15.910 328.059 Hoạt động KCS 14.211 30.921 46 85.548 11.384 14.055 156.167 309.90 539.731 17.835 1.614.7 228.247 98 299.872 3.010.4 44 Nhân cơng TT Chi phí sản xuất chung Trong : …………………………… Tổng giá thành 92 3.3.6 So sánh giá thành theo phương pháp tính giá ABC BẢNG 3.13: BẢNG SO SÁNH GIÁ THÀNH THEO PHƯƠNG PHÁP ABC VÀ PHƯƠNG PHÁP HIỆN TI (Đvt: 1.000 đồng) Sn phm Tng giỏ thnh Phng Phương Giá thành / sản phẩm Phương Phương Chênh pháp truyền pháp ABC pháp truyền pháp ABC thống # 308.810 QuÇn Z9SB0034 QuÇn # GM49202 QuÇn # 4115 4529 848 525.440 567 thống 309.901 27,790 539.731 17.835 22,454 17,748 lệch 27,888 + 98 22,211 557,343 - 243 + 1.649.434 1.614.79 24,586 24,069 539.595 - 517 # 235.621 228.247 26,391 25,565 - 826 # 290.570 299.872 26,377 27,221 + 844 3.010.44 3.010.4 44 Quần 5CSBPP01 # Quần dài Z7SB0245 Quần dài Z7SB0246 Tng Nhõn xột: Kt qu so sỏnh cho thấy giá thành sản phẩm phương pháp khác nhau, quÇn # GM49202, quần # 5CSBPP01, quần dài # Z7SB0245 tớnh theo phng pháp ABC thấp so với cách tính truyền thống nhà máy Chẳng hạn, sản phẩm quÇn # 5CSBPP01 áp dụng phương pháp tính giá theo hoạt động thì giá thành sản phẩm thấp 517 đồng/sản phẩm so với cách tính giá truyền thống Điều có nghĩa việc áp dụng phương pháp tính giá truyền thống sản phẩm phải gánh chịu giá thành đơn vị cao nhiều 517 đồng so với thực tế mà gánh chịu Với sai lệch giá thành sản phẩm sẽ ảnh hưởng đến tính xác giá thành sản phẩm khác Bởi vì, với phương pháp tính giá dựa vào doanh thu, thì sản phẩm có doanh thu cao tất yếu phải gánh chịu nhiều chi phí sản phẩm có doanh thu thấp 93 Trong giá thành qn # Z9SB0034, quần # 4115 4529 848, quần dài # Z7SB0246 áp dụng phương pháp tính giá theo hoạt động lại cao nhiều so với cách tính giá truyền thống Bởi vì, phương pháp tính giá theo hoạt động dựa tiêu đề sản phẩm sản xuất cần hoạt động nào? Nguồn phát sinh chi phí nào? Nên sản phẩm có quy trình sản xuất phức tạp tiêu dùng nhiều nguồn chi phí thì đương nhiên sản phẩm phải gánh chịu nhiều chi phí hn Chng hn sn phm quần dài # Z7SB0246, sn phẩm có quy trình sản xuất phức tạp, để sản xuất sản phẩm phải trải qua nhiều giai đoạn, tỷ lệ sản phẩm sai hỏng lại nhiều sản phẩm khác (35 lỗi sai, chiếm 87,5% tổng số sai hỏng) kết giá thành đơn vị sản phẩm 27.221 đồng/sản phẩm (cao phương pháp tính giá truyền thống 844 đồng/sản phẩm) lợi nhuận từ sản phẩm giả tạo, làm giảm lợi nhuận toàn sản phẩm Điều dẫn đến cách nhìn nhận khác kết kinh doanh mặt hàng vấn đề định giá bán sản phẩm Trong điều kiện cạnh tranh, việc tính giá thành dựa hoạt động cho phép nhà quản lý định giá bán sản phẩm cạnh tranh hơn, hay có giải pháp cắt giảm chi phí có khoa học sở thiết kế lại trình sản xuất Tóm lại, việc áp dụng phương pháp tính giá theo hoạt động sẽ cung cấp thông tin giá thành sả phẩm xác hơn, để từ xác định đúng đắn hiệu kinh doanh sản phẩm, từ giúp nhà quản lý có định đúng đắn hợp lý 94 TÓM TẮT CHƯƠNG Trong chương này, tác giả nêu điều kiện làm sở áp dụng phương pháp tính giá ABC cho Nhà máy may Hồ Thọ Toàn trình sản xuất Nhà máy tác giả phân chia chi tiết theo hoạt động, chi phí sản xuất tập hợp phân bổ chi tiết cho hoạt động Giá thành sản phẩm nhà máy tính tốn lại theo phương pháp tính giá ABC cách chi tiết Trên sở giá thành tính tác giả so sánh giá thành theo phương pháp tính giá ABC giá thành theo phương pháp Nhà máy từ đưa nhận xét, kiến nghị kết luận 95 KẾT LUẬN Víi xu thÕ héi nhập ngày nay, doanh nghiệp muốn tồn phải tự trang bị cho mạnh để hòa nhập vào xu chung Trong bối cảnh này, việc cạnh tranh mặt chất lợng chiến lợc giá đóng vai trò quan trọng, iu đòi hỏi thông tin kế toán chi phí phải ngày đáng tin cậy Vì vậy, cã thĨ nãi phương pháp tính giá ABC lµ mét yêu cầu kế toán chi phí thiếu doanh nghiệp ngày Qua lun vn, cú thể thấy số điểm bật: Thứ nhất, luận văn cho thấy việc vận dụng phương pháp tính giá ABC nhà máy may Hòa Thọ thuộc Tổng cơng ty cổ phần dệt may Hòa Thọ giúp cho cơng tác kế tốn tính giá thành xác so với phương pháp tính giá truyền thống Với phương pháp tính giá truyền thống, nhà máy chọn tiêu thức để phân bổ chi phí gián tiếp doanh thu, làm cho việc phân bổ chi phí khơng xác vì doanh thu khơng phải nguyên nhân gây tất chi phí gián tiếp, dẫn đến giá thành số sản phẩm tính cao chi phí thực tế số sản phẩm khác giá thành tính thấp chi phí thực tế, điều dẫn đến định sai lầm việc lựa chọn chiến lược sản phẩm Ngược lại, phương pháp tính giá ABC phân bổ chi phí cho đối tượng chịu phí dựa hoạt động tiêu dùng cho đối tượng chịu phí Vì thế, phương pháp tính giá ABC làm tăng độ xác giá thành sản phẩm, dịch vụ, từ giúp cho nhà quản trị có định đúng đắn Thứ hai, phương pháp tính giá ABC giúp cho nhà máy may Hòa Thọ nâng cao hiệu hoạt động thông qua việc đánh giá trách nhiệm phận, xác 96 định rõ trách nhiệm phận Từ đó, giúp cho việc đánh giá thành phận, xác định hoạt động tạo giá trị hay không tạo giá trị, đồng thời nhà máy sẽ xác định công sức phận để có sách thưởng phạt phù hợp Bên cạnh mặt đạt được, luận văn có hạn chế định: Thứ nhất, hầu hết tài liệu liên quan đến phương pháp tính giá ABC tài liệu nước nên trình nghiên cứu phương pháp chưa thông suốt, mạch lạc Thứ hai, số thơng tin phi tài nhà máy chưa thu thập hay tổ chức cho phù hợp với phương pháp tính giá ABC Điều chưa cho phép tác giả phân tích kỹ số qui trình hoạt động, nguồn phát sinh chi phí để phân bổ chi phí cách xác hơn.Vì thế, để tăng độ xác cho thông tin giá thành, cần thiết phải tổ chức thu thập thông tin thời gian tới, phân chia hoạt động cách chi tiết hơn, đáp ứng yêu cầu thông tin quản lý cách tốt 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt [1] Nguyễn Phú Giang (2005), Kế tốn quản trị phân tích kinh doanh, Nhà xuất Tài [2] Huỳnh Lợi (2007), Kế tốn quản trị, Nhà xuất Thống kê [3] Trương Bá Thanh (2008), Giáo trình kế tốn quản trị, Nhà xuất giáo dục [4] Tạp chí kế tốn, Webketoan.com Tiếng Anh [5] Horngen C T., Foster G., Datar S M (2000), Cost accountinga managerial emphasis, Prentice Hall, Tenth edition [6] Innes J and F Mitchell (1994), Activity based costing- A review with case studies, The Chartered Institute of Management Accountants [7] Kaplan R S and Atkinson (1998), Advanced managament Accounting, Prentice Hall, thirth edition [8] Narcyz Roztocki (1999), A procedure for smooth implementation of ABC in small enterprise, State University of New York, Department of Business Admistration 98 [9] Turney P B performance B (1996), Activity breakthrough, based Chartered costing- The Institute of Management Accountants, Kogan Page, Cost Technology ... tác tính giá Nhà máy may Hòa Thọ thuộc Tổng Cơng ty cổ phần dệt may Hòa Thọ Chương 3: Vận dụng phương pháp tính giá theo hoạt động Nhà máy may Hòa Thọ thuộc Tổng cơng ty cổ phần dt may Hũa Th CHƯƠNG... đến phương pháp tính giá ABC - Vận dụng phương pháp tính giá ABC để đưa số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác tính giá Nhà máy may Hòa Thọ 2, đáp ứng yêu cầu phát triển Tổng công ty cổ phần dệt may. .. THUỘC Nhà máy sợi Hoà Thọ Nhà máy may Hoà Thọ Nhà máy may Hoà Thọ Nhà máy may Hồ Thọ Cơng ty may Hồ Thọ Điện Bàn Cơng ty may Hồ Thọ Hội An Cơng ty may Hồ Thọ Quảng Nam CÁC CƠNG TY LIÊN KẾT Cơng ty