Phần I: Mở đầu 1.Lí chọn đề tài Đảng nhà nớc ta coi trọng giáo dục khoa học kĩ thuật quốc sách hàng đầu nhằm mục tiêu đến năm 2020 đa nứơc ta thành nớc công nghiệp Kinh nghiệm nớc phát triển nh Nhật Bản, Hàn quốc, Singapo, rõ đờng lối đắn Hiện nay, ngành giáo dục Việt Nam có nhiều hội phát triển, song không thách thức Trong thách thức lên hàng đầu vấn đề chất lợng giáo dục , đào tạo thấp Giáo dục thu hút quan tâm gia đình, nhà trờng toàn xã hội, liên tục xuất phơng tiện thông tin đại chúng Làm để cạnh tranh tốt mà Viêt nam trở thành viên thức thứ 150 cuả WTO ? Làm để nâng cao chất lợng giáo dục đào tạo ? để Việt nam không thị trờng cung cấp lao động phổ thông giá rẻ, mà thị trờng lao đông động chất lợng cao, lành nghề, sáng tạo ? Để giải vấn ®Ị ®ã , ®ỉi míi nỊn gi¸o dơc ViƯt nam yêu cầu cấp thiết Đổi giáo dục hai không ,Tuy nhiên dó điểm xuất phất , phải đổi mục tiêu giáo dục , từ chỗ tạo nguồn nhân lực cho kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp, nặng nề trông chờ ỉ nại vào nhà nớc tiến đến mục tiêu đào tạo đôi ngũ lao động chủ động , động hội nhập kinh tế thị trờng toàn cầu Từ mục tiêu đó, nội dung chơng trình SGK phơng pháp dạy học phải đợc đổi Hoá học môn khoa học kết hộp lí thuyết thực nghiệm nên đóng vai trò quan trọng việc phất triển lực nhận thức cho học sinh Học sinh lớp 8,9 bắt đầu quen với môn hoá học , đó, việc trang bị kiến thức , kĩ së rÊt quan träng viƯc gióp c¸c em cã đợc tảng vững vàng để nghiên cứu ë bËc häc tiÕp theo Do ®ã viƯc tun chän xây dựng hệ thống tập hoá học nhằm phất huy khả nhận thức t em quan trọng, góp phần vào việc nâng cao hiệu việc dạy hoá học trờng THCS Từ lí chọn đề tài:Hệ thống tập hoá học nâng cao nhằm phát triển lực nhận thức t cho học sinh Khách thể nghiên cứu đối tợng nghiên cứu: Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học môn hoá học lớp 8,9 trờng THCS Đối tợng nghiên cứu: Quá trình bồi dỡng học sinh giỏi Hoá, tuyển chọn xây dựng hệ thống tập hoá học nâng cao lớp 8,9 Mục đích đề tài: Việc thực đề tài nhằm thông qua tập hoá học để phát triẻn lực nhận thức lực t cho học sinh Góp phần nâng cao chất lợng bồi dỡng học sinh gỏi môn hoá học Nhiệm vụ đề tài: a, Nghiên cứu tài liệu có liên quan đến sở lí luận sở thực tiễn vấn đề bồi dỡng phát lực t cho học sinh b, Xây dựng nội dung kiến thức nâng cao cần bồi dỡng cho học sinh giỏi lớp 8,9 c tuyển chọn xây dựng hệ thống tập nâng cao lớp 8,9 d, Nghiên cứu việc sử dụng hệ thống tập trình bồi dỡng học sinh giỏi Giả thuyết khoa học : Hệ thống tập hoá häc n©ng cao líp 8,9 sÏ gióp häc sinh cã tài liệu tham khảo bổ ích, nâng cao hiệu dạy học Sử dụng hệ thống tập giúp em phát triển lực nhận thức t , lực giải vấn đề, chủ động tích cực độc lập sáng tạo, từ giúp em phát triển khiếu năm học Phơng pháp nghiên cứu: - Phơng pháp nghiên cứu lí luận - Quan sát tìm hiểu lực t học sinh giỏi - Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp - Phơng pháp chuyên gia Phần II: Nội dung Chơng I : Tổng quan sở lí luận sở thực tiễn Cơ sở lí luận 1,1 Mục tiêu môn hoá học trờng THCS Môn hoá học trêng THCS cã vai trß quan träng viƯc thùc mục tiêu đào tạo nhà trờng THCS Môn häc nµy cung cÊp cho häc sinh mét hƯ thèng kiến thức phổ thông, thiết thực hoá học , hình thành em số kĩ phổ thông, thói quen làm việc khoa học, góp phần làm tảng cho việc giáo dục XHCN, phát triển lực nhận thức, lực hành động, chuẩn bị cho học sinh học lên vào sống lao động.Chơng trình môn hoá học trờng THCS phải giúp cho học sinh đạt đợc mục tiêu cụ thể sau: 1.1.1Về kiến thức: Học sinh có đợc hệ thống kiến thức phổ thông, hoá học, bao gồm: - Hệ thống khái niêm hoá học bản, học thuyết, định luật hoá học, nguyên tử, phân tử, đơn chất, hợp chất, định luật bảo toàn khối lợng, mol, hoá trị , CTHH, PTHH, dung dịch nồng độ dung dịch - Một số chất vô hữu quan trọng, gần gũi với đời sống sản xuất: oxi, không khí, hiđro, nớc, kim loại, phi kim, oxit axit, bazơ, muối, hiđrocacbon, hợp chất hữu cã oxi , polime Häc sinh cã mét sè kiÕn thức bản, kĩ thuật tổng hợp nguyên liệu, sản phẩm, trình hoá học, thiết bị sản xuất hoá chất môi trờng 1,1,2Về kĩ năng: Học sinh có số kĩ phổ thông, thói quen làm việc khoa học là: Kĩ tối thiểu làm việc với chất hoá học dụng cụ thí nghiệm, kĩ quan sát, thực nghiệm Biết cách làm việc khoa học, biết cách hoạt ®éng ®Ĩ chiÕm lÜnh kiÕn thøc, biÕt thu thËp ph©n loại, tra cứu sử dụng thông tin t liệu, biết phân tích, tổng hợp, khái quát hoá , có thói quen học tập tự học Có kĩ giải tập hoá học tính toán Biết vận dụng kiến thức để góp phần giải số vấn đề đơn giản đời sống sản xuất 1.1.3.Về thái độ tình cảm: Học sinh có lòng ham thích môn hoá học -Học sinh cã niỊm tin vỊ sù tån t¹i cđa sù biÕn đổi vật chất, khả nhận thức ngời, hoá học góp phần nâng cao chất lợng cc sèng - Häc sinh cã ý thøc tuyªn trun vµ vËn dơng tiÕn bé khoa häc nãi chung vµ hoá học nói riêng vào đời sống sản xuất gia đình địa phơng - Học sinh có phẩm chất thái độ cần thiết nh: cẩn thận, kiên trì, trung thực, tỉ mỉ, xác, yêu chân lí khoa học, có ý thức trách nhiệm với thân gia đình xã hội để hoà hợp với môi trờng thiên nhiên cộng đồng 1.2 Hoạt ®éng nhËn thøc cđa häc sinh THCS NhËn thøc lµ trình ba trình đời sống tâm lí ngời đặc trng bật hoạt động nhận thức phản ¸nh hiƯn thùc kh¸ch quan theo mét mơc ®Ých nhÊt định , Hoạt động nhận thức đợc chia làm hai giai đoạn lớn: nhận thức cảm tính nhận thøc lÝ tÝnh 1.2.1.1.NhËn thøc c¶m tÝnh: NhËn thøc c¶m tính giai đoạn sơ đẳng toàn hoạt đông nhận thức ngời đặc điểm chủ yếu nhận thức cảm tính phản ánh thc tÝnh bỊ ngoµi, thĨ cđa sù vËt vµ tợng trực tiếp tác động vào giác quan ngời Do đó, nhận thức cảm tính cã vai trß rÊt quan träng viƯc thiÕt lËp mối quan hệ tâm lí thể với môi trờng, định hớng điều chỉnh hoạt động ngời môi trờng điều kiện để xây nên lâu đài nhận thức 1.21.2 Nhận thức lí tính: Nhận thức lí tính giai đoạn cao nhận thức cảm tính,.đặc điểm bật nhận lí tính phản ánh thuộc tính bên trong, mối liên hệ chất vất tợng thực khách quan mà ngời cha biết.Do đó, nhận thức lí tính có vai trò vô quan trọng việc hiểu biết chất mối liên hệ có tính qui luật vật, tợng tạo điều kiện để ngời làm chủ tự nhiên xã hội thân Nhận thức có liên quan chặt chẽ với học tập chất, học tập trình nhận thức Học tập loại nhận thức đặc biệt ngời, học tập loại hình lao động đặc biệt , làm biến đổi chủ đề kiến thức, kĩ thái độ, tình cảm 1.2.2.Sự phát triển trí tuệ học sinh THCS Sự phát triển trí tuệ tuổi thiếu niên thĨ hiƯn rÊt râ sù chun tiĨp tõ tÝnh chÊt không chủ định sang tính chất có chủ định 1.2.2.1.Tri giác Tri giác thiếu niên có trình tự, có kế hoạch hoàn thiện em có khả phân tích tổng hợp phức tạp tri giác vật, tợng Khối lợng tri giác tăng lên, tri giác trở nên có kế hoạch, có trình tự hoàn thiện 1.2.2.2 Trí nhớ lứa tuổi trí nhớ đợc thay đổi chất- mang tính chất trình có ®iỊu khiĨn, ®iỊu chØnh vµ cã tỉ chøc Häc sinh THCS cã nhiỊu tiÕn bé viƯc ghi tµi liƯu trừu tợng, từ ngữ, bắt đầu biết sử dụng phơng pháp đặc biệt để ghi nhớ nhớ lại Khi ghi nhớ, em biết tiến hành thao tác so sánh, hệ thống hoá, phân loại Tốc độ ghi nhớ tăng lên ghi nhớ máy móc nhờng chỗ cho ghi nhớ lôgíc, ghi nhớ ý nghĩa Hiệu trí nhớ trở nên tốt 1.2.2.3.Sự Phát triĨn chó ý Sù ph¸t triĨn chó ý cđa học sinh THCS diễn phức tạp có mâu thuẫn Một mặt ý có chủ định bền vững hình thành, mặt khác phong phú ấn tợng, rung động tích cực xung động mạnh mẽ lứa tuổi thờng dẫn đến ý không bền vững Tất ®Ịu phơ thc vµo ®iỊu kiƯn lµm viƯc, néi dung tài liệu , tâm trạng thái độ em công việc học tập 1.2.2.4.Hoạt động t Hoạt động t học sinh THCS có biến đổi bảnt nói chung, t trừu tợng nói riêng phát triển mạnh, thay đổi mối quan hệ t hình tợng cụ thể sang t trừu tợng khái quát mà chiếm u t trừu tợng đặc điẻm hoạt động t lứa tuổi học sinh THCS Tuy nhiên thành phần hình tợng cụ thể t phận không giảm xuống , không mà tồn đợc phát triển Nó giữ vai trò quan trọng cÊu tróc t Do vËy c¸c em vÉn cần đến hỗ trợ biểu tợng trực quan đối tợng để tìm hiểu đấu hiệu chất, trừu tợng đối tợng - Phát triển t trừu tợng cho thiếu niên để làm sở cho việc lĩnh hội khái niệm khoa học chơng trình học tập - Chỉ dẫn cho thiếu niên biện pháp để rèn luyện kĩ suy nghĩ có phê phán độc lập Vấn đề biết sử dụng thông tin tri thức,để giải vấn đề tình 1.3.Vai trò hoá học việc phát triển lực nhận thức học sinh - Hoá học nhiệm vụ trí, đức dục mà nhiệm vụ phát triển, tức rèn luyện trí thông minh - Hoá học làm phát triển học sinh lực nhận thức nh tri giác, biểu tợng, trí nhớ, hứng thú nhận thức, khả sáng tạo, - Hoá học khoa học thực nghiệm lí thuyết nên có nhiều khả việc phát triển lực nhận thức cho học sinh Việc nghiên cứu hoá học đòi hỏi học sinh phải quen t víi phÇn tư rÊt nhá bÐ cđa vËt chÊt mà mắt thờng không nhìn thấy đợc, hạt vi mô, nhờ mà trí tởng tợng khoa học học sinh đợc rèn luyện phát triển Việc sử dụng thí nghiệm phơng tiện trực quan để nghiên cứu tính chất chất biến ®ỉi cđa chóng sÏ bc häc sinh ph¶i huy ®éng tất giác quan cảm thụ, nhờ mà quan phát triển Trớc làm thí nghiệm, học sinh phải hình dung đợc tiến trình kết qủa thí nghiệm tạo nên biến đổi nh trí tởng tợng họ phát triển Nh thí nghiệm hoá học giúp hình thành cho học sinh kĩ t thí nghiệm, kĩ quan sát kĩ dùng lí thuyết để sâu giải thích chất tợng quan sát 1.3.1T để phát triển lực nhận thức cho học sinh cần rèn luyện thao tác phơng pháp t T trình tâm lí phản ánh thuộc tính chất, mối liên hệ quan hệ bên có tÝnh qui lt cđa sù vËt hiƯn tỵng hiƯn thực khách quan mà trớc ta cha biết 1.3.2.Đặc điểm t duy; -Đặc diểm quan trọng t tính có vấn đề tức hoàn cảnh có vấn đề, mà phơng tiện phơng pháp cũ cần thiết nhng không ®đ søc ®Ĩ gi¶i qut vÊn ®Ị míi ®ã, ph¶i tìm cách giải mới.,tức phải t nhng hoàn cảnh có vấn đề nằm tầm hiểu biết cá nhân hay quen thuộc t không xuất -Tính gián tiếp t duy; - Tính trừu tợng khái quát t -T liên hệ chặt chẽ với ngôn ng÷ - T cã quan hƯ mËt thiÕt víi cảm tính + Quá trình dạy học giáo dục cần: Phải coi trọng phát triển t cho học sinh Nếu khả t học sinh hiểu biết, cải tạo tự nhiên, xã hội thân đợc, Muốn thúc đẩy học sinh t phải đa học sinh vào tình có vấn đề Tính có vấn đề dạy học đợc thực tốt kiểu dạy học nêu vấn đề, phơng pháp thúc đẩy häc sinh suy nghÜ kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc nhËn thức học sinh.Phát triển t gắn với trao đổi ngôn ngữ cho học sinh Không nắm đợc ngôn ngữ học sinh phơng tiện để t tốt nhiệm vụ giáo viên tất môn học Phát triển t phải gắn liền với rèn luyện cảm giác tri giác tính nhạy cảm, lực quan sát trí nhớ học sinh Thiếu tài liệu cảm tính để t duy, 1.3.3 Các thao tác t -Phân tích trình tách phận s vật tợng với dấu hiệu thuộc tính chúng nh mối liên hệ quan hệ chúng theo hớng xác định -Tổng hợp hoạt động nhận thức phản ¸nh cđa t biĨu hiƯn viƯc x¸c lËp tính chất thống phẩm chất thuộc tính yếu tố vật nguyên vẹn có đợc việc xác định phơng hớng thống xác định mối quan hệ giữacác yếu tố nguyên vẹn đó, việc liên kết liên hệ chúng thu đợc vật nguyên vẹn -So sánh thiết lập giống khác vật, tợng khái niệm phản ánh chúng Trong số thao tác t dùng dạy học hoá học, so sánh giữ vai trò quan trọng So sánh phân biệt xác hoá khái niệm mà giúp hệ thống hoá chúng lại Việc nhận thức chất vật có tìm khác biệt sâu sắc giống s vật tợng - Khái quát hoá thao tác t tách thuộc tính chung, mối quan hệ chung thuộc chất vật, tợng tạo nên nhận thức dới hình thức khái quát, định luật, qui tắc, Khái quát hoá đợc thực nhờ trừu tợng hoá, nghĩa tách dấu hiệu mối liên hệ chung chất khỏi vật tợng riêng lẻ, nh phân biệt không chất vật , tợng Trừu tợng hoá thành phần thao tác t khái quát hoá tách rời trình khái quát hoá 1.3.4 Các phơng pháp phán đoán - Suy lí qui nạp cách phán đoán dựa nghiên cứu nhiều tợng, trờng hợp đơn lẻ để đến kết luận chung, tổng quát tính chất , mối liên hệ tơng quan chất nhất chung Sự nhận thức từ riêng đến chung 10 Nếu cho 1/4 lợng khí sau phản ứng qua dung dịch AgNO3 NH3, thấy tạo 0,6 g kết tủa theo phản øng ; C2H2 + 2AgNO3 + 2NH3  C2Ag2 ↓ + 2NH4NO3 Nếu cho 1/4 lợng khí sau phản ứng qua nớc brom thấy khối lợng dung dịch tăng lên 0,345 g Nếu đốt cháy 1/4 lợng khí sau phản ứng với lợng d oxi thấy tạo thành 0,896 lít khí CO2 đktc Viết tất PTHH xảy xác định thành phần % theo thể tích khí trớc sau phản ứng Bài 19 Cho hỗn hợp A chứa g C2H4 g H2 phản ứng với có mặt xúc tác thu đợc hỗn hợp khí B , nửa khối lợng khí B phản ứng vừa đủ với 25 ml dung dịch brom 1M Một nửa khối lợng khí B lại đem đốt cháy với lợng d oxi cho toàn sản phẩm cháy hấp thụ hoàn toàn vào 100ml dung dịch NaOH 22,4% ( d= 1,25) thu đợc dung dịch C Xác định hiệu suất phản ứng C2H4 H2 Xác địng nồng độ phần trăm chất có dung dịch C Bài 20 M hỗn hợp khí gồm hai anken 28 đvC khí H2 đốt cháy hoàn toàn 1,12lit M cần dùng hết 2,856 lít oxi , dẫn sản phẩm cháy qua P2O5 d lại 1,792 lít khí Các thể thể tích khí đo đktc Xác định CTPT hai anken 49 Bµi 21 Hoµ tan 126 g tinh thể axit CxHy(COOH)n.2H2O vào 115 ml rợu etylic( d = 0,8 g/ml) đợc dung dịch A, lấy 10,9 g dung dịch A cho tác dụng hết với Na vừa đủ thu đợc chất rắn B 3,36 lít H2 đktc Tính số g chất rắn B f tìm CTHH axit Bài 22 Ba chất rắn A, B, D, có số nguyên tử C phân tử chøa ; C, O, H mol cđa A vµ biÕt: MA = MB + 18 Chất D hiđrocacbon đốt cháy lợng mol B D th× sè mol H2O cđa B = 1,25 sỉ mol H2O cđa D vµ A cã mét nhãm COOH đốt cháy 1,64 g A đợc 4,4 g CO2 1,08 g H2O Xác định CTPT ba chất A, B, D Bµi 23 Hoµ tan hoµn toµn 63g hỗn hợp gồm hai axit CnH2n COOH +1 CmH2m +1COOH vào dung môi trơ thu đợc dung dịch X Chia X thành ba phần tiến hành thí nghiệm sau: TN1: Cho phần tác dụng với NaOH vừa đủ thu đợc 27,6 g muối TN2: Thêm a g rợu etylic vào phần thứ hai cho tác dụng với lợng d Na TN3: Thêm a g rợu etylic vào phần thứ ba , đun nóng thời gian, sau làm lạnh råi cho t¸c dơng víi Na d thĨ tÝch khÝ H2 50 bay ë TN3 nhá h¬n TN2 1,68 lít đktc Giả thiết hiệu suất phản ứng tạo ran este axit tính số g este tạo thành Bài 24 Tính khối lợng dung dịch axit a xetic thu đợc lên men lít rợu etylic 100 tính nồng độ phần trăm dung dịch đó, giả sử hiệu suát phản ứng oxi hoá rợu 100% Biết d rợu = 0,8 g/ml.và dH2O = g/ml Bài 25 Lấy 16 g CH4 cho vào bình kín có dung tÝch 14 lÝt ë 00 C , nung nãng bình lên nhiệt độ cao để phản ứng nhiệt phân xáy ra, sau đỏ đa nhiệt độ bình 00C thu đợc hỗn hợp khí B gồm CH4, C2H2, H2 , áp suất bình atm - Tính % CH4 bị nhiệt phân - Lấy 1/10 hỗn hợp B đem đốt cháy hoàn toàn dùng hết 3,64 lít O2 đktc , lấy toàn bé khÝ CO2 sinh cho vµo lÝt dung dịch Ca(OH)2 có nồng độ 0,0225M, viết PT nhiệt phân CH4 tính khối lợng muối tạo thành Bài 26 Mét chai ga chøa 190 g butan ,biÕt: 51 - Việc đốt cháy butan toả nhiệt lợng : 2600kJ cho mol butan - Để đun lít nớc từ nhiệt độ ban đầu 200 C đến sôi phải cần nhiệt lợng 334 kJ A, Viết PTHH đốt cháy butan B, giả sử thất thoát nhiệt lợng môi trờng xung quanh, xác định khối lợng nớc đun sôi dùng toàn lợng butan chai ga C, giả sử nhiệt lợng bị thất thoát môi trờng xung quanh 40%, xác định khối lợng nớc đun sôi dùng toàn lợng butan chai ga Bài 27 Nung 25,28 g hỗn hợp FeCO3 FexOy d tới phản ứng hoàn toàn, thu đợc khÝ A vµ 22,4 g Fe2O3 nhÊt Cho khÝ A hấp thụ hoàn toàn vào 400ml dung dịch Ba(OH)2 0,15M thu đợc 7,88 g kết tủa A, Viết PTHH xảy B, Tìm CTPT FexOy Bài 28 Cho 3,87 g hỗn hợp Mg Al tác dơng víi 500ml dung dÞch HCl 1M A, Chøng minh sau phản ứng Mg Al d 52 B, Nếu phản ứng thoát 4,368 lÝt khÝ ë ®ktc , h·y tÝnh % sè mol chất có hỗn hợp tính thể tích dung dịch đồng thời NaOH M Ba(OH)2 0,1M cần dùng để trung hoà hết lợng axit d Bài 29 1, 100ml dung dịch HCl 0,1M (d = 1,05 g/ml) hoà tan vừa đủ m g kim loại M cho dung dịch có khối lợng 105,11 g xác định m M? 2, Cho vào 200ml dung dich HCl 0,1M lợng 0,26 g Zn 0,28 g Fe sau thêm tiếp vào dung dịch kim loại M nói đợc dung dich có chứa hai ion kim loại chất rắn B có khối lợng lớn khối lợng M cho vào 0,218 g, tính hkối lợng M sử dụng Biết phản ứng xảy hoàn toàn Bài 30 Hỗn hợp X gồm ACO3 BCO3, % A ACO3 = 200/7, %B BCO3 = 40, 1, Xác định A, B, 2, 31,8 g X cho vào 800ml dung dich HCl 1M thu đợc dung dịch Y Chứng minh X bị hoà tan hết Sau thêm tiếp NaHCO3 vào dung dichY thu đợc 2,24 lít khí đktc, xác định thành phần khối lợng có X Bài 31 53 Ngâm miêng Cu có khối lợng 20 g 500 g dung dÞch AgNO3 4%, sau mét thêi gian lấy miêng Cu khối lợng AgNO3 dung dịch giảm 17% Viết PTHH Xác định khối lợng miếng Cu sau phản ứng Bài 32 Cho m g hỗn hợp A gồm Mg MgCO3 tác dụng với V ml dung dÞch HCl a mol/l (d = 1,1 g/ml) thu đợc y lít khí đktc, hỗn hợp khí B có tỉ khối đối vơí H2 9,4 z g dung dịch D 1, Tính m theo V, y ,z, 2, Cho y = 5,6 lÝt, V= 300 ml, z = 337,3 g TÝnh m % khối lợng chất có A, 3, Khi cho lợng Fe d vào dung dịch D thấy thoát sau phản ứng khối lợng dung dịch D tăng 2,7 g Tính a =? Bài 33 Cho 4,6 g Na tác dụng hoàn toàn với H2O , sau phản ứng thu đợc 100 g dung dịch A dùng 50 g dung dịch A cho tác dụng với 30 g dung dịch CuSO4 16% thu đợc kết tủa B dung dịch C, 1, Viết PTHH xảy 2, Tính C% chất rtong dung dich A vµ C 3, Läc lÊy kÕt tđa B , rửa đem nung đến khối lơng không đổi thu đợc chất rắn X, cho luồng khí H2 qua X nhiệt độ 54 cao, sau phản ứng thu đợc 2,08 g chất rắn Y Tìm lợng X tham gia phản ứng với H2 Bài 34 Nhiệt phân hoàn toàn 20 g muối cacbonat kim loại hoá trị II (MCO3) thu đợc khí B chất rắn A Toµn bé khÝ B cho vµo 150 ml dung dịch Ba(OH)2 1M thu đợc 19,7 g kết tủa dung dịch chứa muối axit 1, Viết PTHH xảy 2, Tính khối lợng A 3, Xác định CTHH muối cacbonat Bài 35 Lấy 4,2 g (NH4)2SO4 có lẫn tạp chất cho tác dụng với dung dịch NaOH d, thu đợc NH3 Khí đợc hấp thụ 80 ml dung dịch H2SO4 0,5 M Cho vào dung dịch phenolphtalein thấy không màu, thêm vào 50 ml dung dịch NaOH 0,4 M dung dịch chuyển sang màu hồng, tính độ tinh khiết muối (NH4)2SO4 nói Bài 36 Cho A + 2B  D ( A, B, D trạng thái hơi) tỉ khối không khí hỗn hợp trớc sau phản ứng lần lợt 0,5 0,6 Khối lợng phân tử cđa A lµ 28 vµ cđa B lµ 55 Tính % theo số mol chất hỗn hợp trớc sau phản ứng Bài 37.trong cốc đựng 5,6 g kim loại R thêm 100g dung dịch HCl vào cốc, đến phản ứng xảy hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu đợc 10,925 g chất rắn khan Thêm tiếp 50 g dung dịch HCl vào chất rắn khan trên, sau phản ứng xong lại cô cạn dung dịch thu đợc 12,7 g chất rắn Tìm kim loại R tính C% dung dịch HCl dùng Bài 38 Hoà tan 17 g hỗn hợp gồm NaOH, KOH, Ca(OH)2 vào nớc để đợc 500 g dung dịch để trung hoà 50 g dung dịch A cần dùng 40 g dung dịch HCl 3,65% 1, Cô cạn dung dịch sau trung hoà thu đợc g muối khan 2, Tính C% chất dung dịch A Bài 39 Để hoà tan hoàn toàn hiđroxit kim loại M có công thức M(OH)n, cần lợng H2SO4 khối lợng hiđroxit 1, Tìm công thức hiđroxit 2, Hoà tan 24,5 g M(OH)n nói dung dịch H2SO4 24,5% vừa đủ thu đợc dung dịch A, làm lạnh dung dịch A thấy tách 56 24,5 g kết tủa B , dung dịch lại có nồng độ muối 24,32% Tìm công thức B Bài 40 Dẫn dòng khí CO qua hỗn hỵp A gåm Fe3O4; Al2O3 ; Fe cã khèi lỵng 6,22 g đến phản ứng xảy hoàn toàn thu đợc chất rắn B có khối lợng 4,94 g 2,688 lít hỗn hợp khí D (đktc) , hoà tan B dung dịch H2SO4 loãng d thấy có 1,568 lít khí đktc thoát 1, TÝnh tØ khèi h¬i cđa D so víi H2 2, Tính khối lợng chất A Bài 41 1, Để trung hoà 3,9 g kim loại X cần dùng V ml dung dịch HCl thu đợc 1,344 lít khí đktc Mặt khác để hoà tan 3,2 g oxit kim loại Y cần dùng V ml dung dịch HCl Xác định X, Y, kim loại 2, Trên hai đĩa cân vị trí cân có hai cốc thuỷ tinh với khối lợng chứa lợng dung dịch nh Nếu thêm vào cốc m1g Fe m2g CaCO3, phản ứng hoà tan hết đĩa cân trở lại vị trí thăng tìm tỉ lƯ m1/m2 57 PhÇn III: KÕt ln Sau mét thêi gian tiến hành nghiên cứu đề tài Tuyển chọn, xây dựng hệ thống tập hoá học nâng cao, bồi dỡng học sinh giỏi THCS Những vấn đề sau đợc giải quyết: 1- Nghiên cứu sở lí luận thực tiễn vấn đề bồi dỡng HSG hoá học phát triển lực t cho học sinh 58 Nêu rõ vai trò môn hoá học trờng THCS nh mục tiêu mà chơng trình phải đạt đợc việc giáo dục em kiến thức kĩ năng, thái độ đói với môn hoá học Phân tích họat động nhận thức phát triển trí tuệ học sinh THCS tìm tác động chúng đến trình tiếp thu kiến thức, kĩ môn hoá học đồng thời rõ vai trò môn hoá học việc phát triển lực nhận thức em 2- Giới thiệu dạng tập hoá học nh nghĩa tác dụng chúng việc hỗ trợ em học sinh THCS củng cố vận dụng kiến thức học 3- Tuyển chọn xây dựng tập hoá học nâng cao lớp 8,9 4- Tiến hành thực nghiệm qua nhiều năm mà thân phải bồi dỡng học sinh giỏi cấp kì thi Chuyên có kết tốt, thực tế Huyện Việt yên thờng có số học đỗ vào trờng chuyên tỉnh quốc gia đứng thứ sau thành phố Bắc Giang Kết cho thấy việc định hớng nghiên cứu đề tài khả thi có hiệu cao.Tuy nội dung nghiên cứu đề tài nhỏ so quy mô rộng lớn phức tạp đối tợng nghiên cứu Với thời gian nghiên cứu hạn hẹp đề tài chắn tránh khỏi thiếu sót, thân mong dẫn, nhận xét, đóng góp quí báu bạn đồng 59 nghiệp nhằm hoàn thiện bổ sung cho đề tài trở thành tài liệu hữu ích , góp phần nhỏ bé việc nâng cao chất lợng dạy học môn hoá học bậc THCS Thân Nhân Trung ngày 20/ / 2009 Ngời viết Vũ Thị Lý 60 Tài liệu tham khảo 1, Ngô Ngọc An , 400 tập hoá học NXB tổng hợp Thành Phố Hồ Chí Minh năm 2005 2, Vũ Ngọc Ban, Phơng pháp chung giải toán hoá học THPT NXB gi¸o dơc 2006 3,Cao Cù Gi¸c, Híng dẫn giải nhanh tập hoá học tập I, NXB đại học Quốc gia Hà nội 2001 4, Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, Nguyễn Văn Thàng , Tâm lí học lứa tuổi tâm lí học s phạm NXB ĐHQG Hà nội 2001 5, Nguyễn Xuân Trờng, Bài tập hoá học trờng phổ thông, NXB ĐHSP 2003 6, Nguyễn Thị Sửu, Bài giảng chuyên đề nâng cao tính tích cực nhận thức cho học sinh qua giảng dạy hoá học phổ thông 2006 7, Đào Hữu Vinh , 250 Bài toán Hoá học chọn lọc, NXB Hà nội 2003 8, Lê Thanh Xuân , Phơng pháp giải tập tự luận trắc nghiệm hoá học 9, NXB tổng hợp Thành Phố Hồ Chí Minh 2005 61 Mục lục Phần I : Mở đầu Lý chọn đề tài Khách thể nghiên cứu đối tợng nghiên cứu Mục tiêu đề tài Nhiệm vụ đề tài Giả thuyết khoa học Phơng pháp nghiên cứu Phần II :Nội dung Chơng I : Tổng quan sở lý luận thực tiễn c¬ së lÝ ln C¬ së thùc tiƠn Kết luận chơng I Chơng II :Tuyển chọn xây dựng hệ thống tập hoá học 8,9 bồi dìng häc sinh giái ho¸ häc 62 Mét số phơng pháp giải tập Xây dựng lựa chọn số luyện tập nâng cao để båi dìng häc sinh giái Mét sè vÝ dơ Kết luận chơng Phần III : Kết luận Tài liệu tham khảo 63 ... dỡng học sinh giỏi Giả thuyết khoa học : Hệ thống tập hoá học nâng cao lớp 8,9 giúp học sinh có tài liệu tham khảo bổ ích, nâng cao hiệu dạy học Sử dụng hệ thống tập giúp em phát triển lực nhận thức. .. 1.3.Vai trò hoá học việc phát triển lực nhận thức học sinh - Hoá học nhiệm vụ trí, đức dục mà nhiệm vụ phát triển, tức rèn luyện trí thông minh - Hoá học làm phát triển học sinh lực nhận thức nh... khoa học, góp phần làm tảng cho việc giáo dục XHCN, phát triển lực nhận thức, lực hành động, chuẩn bị cho học sinh học lên vào sống lao động.Chơng trình môn hoá học trờng THCS phải giúp cho học sinh