tiểu luận đo lường và đánh giá trong dạy học

tiểu luận về đo lường và đánh giá trong dạy học dành cho học viên cao học đối với môn toán. Trong tiểu luận tác giả đề cập đến 3 nội dung đó là thiết kế một bài kiểm tra dựa theo bảng đặc tả đề thi bao gồm 4 mức độ và phân tích độ khó, độ tin cậy của đề kiểm tra.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

BÀI TIỂU LUẬN HỌC PHẦN

ĐO LƯỜNG VÀ ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC

Thiết kế một bài kiểm tra 45 phút.

Thử nghiệm và phân tích kết quả.

Học viên: Trần Thị Thu Hà Lớp: LLPPDH Môn Toán Giảng viên: TS Lê Thái Hưng

Hà Nội 11/2017

PHẦN NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN

………

………

………

………

………

………

………

………

………

………

ĐIỂM

Hà Nội, Ngày … Tháng … Năm 2017

Giảng viên

TS Lê Thái Hưng

LỜI NÓI ĐẦU

Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói: “ Nghề dạy học là nghề caoquý nhất trong các nghề cao quý, nghề dạy học là một nghề sáng tạo nhấttrong những nghề sáng tạo vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo”.Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển thì câu nói trên vẫn còn nguyêngiá trị Gíao dục luôn là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của nhà nước Tuynhiên khi đời sống thay đổi, công nghệ phát triển vượt bậc đã đặt ra chogiáo dục và những người làm nghề dạy học một thách thức lớn: dạy thế nàocho phù hợp thời đại và cách kiểm tra đánh giá nào toàn diện, tích cực để

có thể đào tạo ra những thế hệ mới đáp ứng nhu cầu của xã hội trong tươnglai KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ là một khâu quan trọng của quá trình giảngdạy, là khâu mang tính chất quyết định về kết luận thành quả của học sinh

vì vậy cần xem xét lựa chọn cách thức kiểm tra đánh giá có tính tích cựcnhất cho người học Nhờ có kiểm tra đánh giá mới phát hiện được nhữngvấn đề tồn tại trong giáo dục, từ đó lựa chọn và triển khai các biện phápthích hợp để bù đắp những thiếu hụt hoặc loại bỏ những sai sót không đáng

có Vấn đề đặt ra là kiểm tra đánh giá như thế nào để đảm bảo tính kịpthời, chính xác, toàn diện

Có nhiều cách thức để kiểm tra đánh giá như : kiểm tra vấn đáp, kiểm tra tựluận… Tuy nhiên, theo quan điểm của cá nhân thì các hình thức kiểm tra,đánh giá truyền thống trong hoạt động nặng về khả năng ghi nhớ, trình bàylại những nội dung mà người dạy truyền đạt kiến thức như kiểm tra vấn đáphọc bài cũ, kiểm tra viết trong thời gian ngắn hoặc dài theo chương, mụcbài giảng, và đã đang bộc lộ nhiều hạn chế nâng cao tính tích cực, học tập

và khả năng vận dụng linh hoạt, sáng tạo các tình huống thực tế đa dạng

Để khắc phục hạn chế trên, ở nhiều nước trên thế giới đã nghiên cứu và vậndụng các phương pháp đánh giá bằng trắc nghiệm khách quan Thi trắcnghiệm khách quan có độ may rủi thấp hơn rất nhiều so với tự luận Đề thitrắc nghiệm thường gồm nhiều câu hỏi như đề thi THPT Quốc gia gồm 50câu hỏi nhỏ phủ kín toàn bộ chương trình Vì vậy thí sinh không thể học tủmột số phần nào đó của môn học như khi đi thi tự luận do đó kết quả đánhgiá khách quan và chính xác hơn

Kết luận chung: việc đổi mới kiểm tra đánh giá cần được mỗi giáo viên lên

kế hoạch cụ thể nhằm đánh giá người học một cách toàn diện, chính xác và

vì mục tiêu giúp người học tiến bộ

Trong bài tiểu luận này, tác giả đề cập đến 3 nội dung chính:

+ Một là thiết kế bài kiểm tra trắc nghiệm khách quan+ Hai là phân tích độ tin cậy, độ khó của bài trắc nghiệm.+ Ba là thiết kế một hoạt động thực hành.

- Dựa vào kết quả bài làm của người học, người dạy dự đoán được sự

phát triển, thành công của người học trong tương lai

- Đánh giá việc thực hiện mục tiêu dạy học của giáo viên

- Đánh giá việc làm chủ kiến thức, kĩ năng của người học so với mục

tiêu ban đầu mà người dạy đề ra

- Từ kết quả bài làm của người học chuẩn đoán được điểm mạnh, điểm

yếu của người học để giáo viên có những phương pháp dạy học phù

hợp

- Bài kiểm tra kết hợp với kết quả của quá trình tham gia học tập,

thông báo cho phụ huynh học sinh biết được điểm mạnh, điểm yếu

của con em mình

- Đánh giá được sự tiến bộ của người học so với bài kiểm tra khảo sát

chất lượng đầu năm học

1.1.2 Kiến thức:

- Hiểu được khái niệm hàm số lượng giác ( của biến là hàm số thực)

- Biết được các dạng phương trình lượng giác cơ bản

sin x = m, cos x =m, tan x= m, cot x= m và công thức nghiệm của

chúng

- Biết được dạng và cách giải phương trình: bậc nhất, bậc hai đối với

một hàm số lượng giác, phương trình a sin x + b cos x= c, phương

trình thuần nhất bậc hai đối với sin x, cos x, phương trình dạng

(sin cos ) sin x cosx = c

a x x b , phương trình có sử dụng công thức

để biến đổi

Bài 1: Thiết kế bài kiểm tra 45 phút trắc nghiệm khách quan

- Hình thức kiểm tra một tiết 45 phút gồm 20 câu hỏi trắc nghiệm có

4 đáp án lựa chọn, trong đó có một bài tập diễn giải từ câu 1 đến câu

- Tiếp tục phần giá trị lượng giác và công thức lượng giác được họctrong chương cuối của Đại số 10, chương I của Đại số và giải tích 11cung cấp kiến thức về hàm số lượng giác và cách giải phương trìnhlượng giác

- Nội dung trọng tâm là bài 3 trong chương I “ Một số phương trìnhlượng giác thường gặp” Đây là nội dung hay gặp trong kì thi cuốinăm, hết học kì và thi Trung học phổ thông Quốc gia

210%

20100%

Mô tả ma trận

Kiến thức Câu Mô tả

Hàm số lượng giác 1 NB: Tìm tập xác định của hàm số

lượng giácHàm số lượng giác 2 NB: Tìm chu kì của hàm số lượng giácHàm số lượng giác 3 NB: giải phương trình lượng giác cơ

bảnHàm số lượng giác 4 NB: giải phương trình lượng giác quy

về bậc haiHàm số lượng giác 5 TH: giải phương trình lượng giác quy

về bậc haiPhương trình lượng

giác cơ bản

8 TH: giải phương trình lượng giác quy

về bậc haiPhương trình lượng

giác cơ bản

9 TH: giải phương trình lượng giác quy

về bậc hai

Phương trình lượng

giác cơ bản

10 TH: giải phương trình lượng giác cơ

bảnPhương trình lượng

giác cơ bản

11 TH: giải phương trình lượng giác quy

về phương trình lượng giác cơ bảnPhương trình lượng

giác cơ bản

12 TH: giải phương trình lượng giác quy

về phương trình bậc nhấtPhương trình lượng

18 VD1: phương trình lượng giác chứa

dấu giá trị tuyệt đốiPhương trình lượng

giác thường gặp

19 VD2: tìm điều kiện của tham số để

phương trình đã cho có nghiệm trong khoảng cho trước

Phương trình lượng

giác thường gặp

20 VD2: tìm nghiệm dương nhỏ nhất của

phương trình lượng giác

1.5 Đề kiểm tra và đáp án

ĐỀ KIỂM TRACâu 1: Hàm số nào trong các hàm số sau có tập xác định là R

Câu 2: Hàm số y= sin 2x tuần hoàn với chu kì là:

Câu 7: Tìm tập nghiệm của phương trình

1 2

6 3 3

k x

1 2

6 3 3

k x

C

2 32

1 2

6 3 3

k x

1 2

6 3 3

k x



Câu 14: Gỉai phương trình sin(4x 4) sin(2x 3) 0

224

k x

k x

k x k x

Câu 17: Phương trình sin 32 x cos 42 xsin 52 x cos 62 x có nghiệm là:

2.1 Mô tả về đối tượng khảo sát:

Bài kiểm tra một tiết nêu trên được thực hiện tại lớp 11A10 tại trường Trung học phổ thông A Nghĩa Hưng, Nam Định Lớp gồm 40 học sinh, đây

là lớp học ban cơ bản có học lực khá về môn toán, tuy nhiên một số học sinh cá biệt chưa có ý thức học tập

2.2 Kết quả về độ tin cậy:

+ Cách tính: Dùng cách 3 để tính độ tin cậy gộp nửa: tách đề kiểm tra 45 phút thành hai đề gồm các câu chẵn là và lẻ tương đương nhau

+ Bước 1: Tính hệ số tương quan giữa 2 đề ngắn trong đề kiểm tra theo công thức PEARSON

tt

r r

n



 Theo kết quả tính trong bảng exel ta được :

2 Thử nghiệm và phân tích kết quả

tương đối kết quả học tập của học sinh và người dạy đã thực hiện được mục tiêu nội dung chương trình đặt ra

2.3 Kết quả phân bố điểm

2.3.1 Bảng phân bố tần số kết quả bài kiểm tra và đồ thị minh họa:

2.3.2 Bảng thống kê mô tả kết quả bài kiểm tra thông qua các giá trị đặc

trưng của thống kê:

+ Phổ điểm phân bố khá rộng từ 4-10 điểm Mức điểm từ 7.5 chiếm tỷ lệ nhiều nhất 35%, tỷ lệ các bài có điểm từ 4 -4,5 chiếm 7.5%, tỷ lệ điểm giỏi 9-10 chiếm 5% Đồng thời tìm được nhân tố xuất sắc của lớp

+ Tuy vậy trong 20 câu trắc nghiệm thì một số câu sau không chấp nhận được như: câu 1, câu 4, câu 8 có độ

khó từ 0.9 các câu hỏi này hầu hết các thí sinh đều trả lời đúng dẫn đến độ phân biệt không cao nên cần thay đổi câu hỏi cho phù hợp.

Kết luận về độ khó: kết quả kiểm tra cho thấy phản ánh đúng ý đồ của giáo viên trong việc ra đề mà còn nhằm tìm ra các học sinh xuất sắc có tiến bộ trong học tập

2.5 Phân tích độ phân biệt:

- Các câu có độ phân biệt rất tốt(>0,4) như : câu 10, câu 15, câu

16, câu 18, câu 19, câu 20

- Tuy nhiên bên cạnh đó cũng còn những câu có độ phân biệt thấp (< 0.2) như: câu 2, câu 3, câu 4

Nhìn chung các câu hỏi trong bài thi có độ phân biệt khá tốt Như vậy giáo viên đã thành công trong việc đạt được mục đích

đề ra của mình phân biệt được học sinh

2.6 Phân tích phương án nhiễu:

Qua bảng độ khó và độ phân biệt, ta thấy có một số câu hỏi chưa đạtđược đọ khó và độ phân biệt tốt được thể hiện qua các ví dụ cụ thể sau:Câu 2 là câu hỏi khá dễ vì P= 0.85 và D= 0.3, câu hỏi này đa số học sinhđều trả lời đúng Đáp án gây nhiễu chưa tốt đặc biệt là đáp án A và đáp

án D

Câu 2:Hàm số nào trong các hàm số sau có tập xác định là ?

A

sintan 2

x y

x



 B

sincotx 2

x y

x



 D.

sinx4sin 3

Vì sinx 1 nên chỉ cósinx     2 0 x

Phân tích phương án nhiễu:

A sai do nhầm tập giá trị của hàm y = tan x

B sai do nhầm tập giá trị của hàm y = cot x hặc có thể nhớ ra bằng cách sửdụng máy tính tìm nghiệm nhưng không thể sử dụng máy tính được

D sai do nhận định

3sinx

Phương án nhiễu A vì học sinh ở đây có thể nhầm từ công thứcnghiệm của sinx=a

Phương án nhiễu B có thể học sinh nhầm chu kì hàm cosx

Phương án nhiễu C học sinh có thể nhớ nhầm giá trị lượng giác

Giải pháp đề ra là: sửa đáp án A thành

3

24

x  k 

điều nàykhiến học sinh khó loại trừ được đáp án

- Giáo viên cần chú ý đến học sinh có điểm kiểm tra thấp nhằm giúp đỡ các em học tập tiến bộ hơn

Đề xuất:

- Sở giáo dục, phòng giáo dục cần tập huấn cho giáo viên về công tác

ra đề thi và ma trận đề cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, từng nội dung chương trình học tập

- Giáo viên trước khi ra đề thi cần thiết lập ma trận đề thi một cách rõ ràng, cẩn thận

Chủ đề: “ Ứng dụng hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác vào

các bài toán thực tế”

3.1 Mục đích đánh giá:

- Xác định đúng mức độ người học đạt được về kiến thức, kĩ năng, thái độ sau khi học xong bài “ Hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác”

- Điều chỉnh nội dung phương pháp dạy học cho phù hợp với người học

- Phân loại chính xác đối tượng người học

- So sánh và đối chiếu với mục tiêu đã đặt ra

- Là công tác dự báo, dự đoán khả năng lĩnh hội tri thức của người họctrong tương lai

- Vì sự tiến bộ của người học

3.2 Mô tả nhiệm vụ:

3.2.1 Mục tiêu của nhiệm vụ:

a) Kiến thức:

- Môn Toán: Học sinh nắm được nội dung định lý sin, định lý

cosin trong tam giác, công thức tính diện tích tam giác

- Môn Địa lý: Biết vận dụng kiến thức toán vào tính diện tích của

một quần đảo

- Môn Vật lý: Biết áp dụng kiến thức toán vào các bài toán tính

vận tốc

- Môn Sinh học: Biết được sự giống và khác nhau giữa người

hiện đại và vượn người

- Qua dự án, học sinh nắm được một số kiến thức về lịch sử, địa

lý, du lịch; điện ảnh, giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc và

3 Thiết kế một nhiệm vụ đánh giá thực tiễn

trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổquốc.

b Kỹ năng

- Rèn luyện kỹ năng phân tích bài toán, biết sử dụng kiến thức vào

giải toán

- Có kỹ năng vận dụng hệ thức lượng trong tam giác vào giải

quyết các vấn đề liên quan đến Vật lý, Địa lý và các bài toán đo đạctrong thực tiễn…

- Có kỹ năng vận dụng linh hoạt và sáng tạo hệ thức lượng trong tamgiác vào giải quyết các vấn đề liên quan đến Điạ lý, Vật lý, Sinh họccác bài toán có tính thực tiễn và hiểu biết về tự nhiên, xã hội trong giaiđoạn hiện nay

c Thái độ

- Học sinh cần có thái độ nghiêm túc, cẩn thận và say mê học tập.

- Giáo dục ý thức tự giác học tập và lòng say mê môn học

- Có ý thức thực hành tiết kiệm, an toàn giao thông

- Hiểu được ý nghĩa lớn lao vùng biển đảo của dân tộc, sự hy sinhcủa các anh hùng liệt sỹ bảo vệ Tổ quốc và trách nhiệm của bảnthân giữ gìn mảnh đất thiêng liêng này

3.2.2 Nhiệm vụ:

Nhằm chuẩn bị cho hoạt động ngoại khóa “ Em yêu biển đảo quê hương” lớp 10A10 được giao nhiệm vụ về tìm hiểu đảo Trường Sa, Hoàng Sa như diện tích, giàn khoan HD- 981, khí hậu đặc điểm của vùng đảo Đặc biệt cóhai bài toán sau:

Bài toán 1: Đảo Trường Sa có hình dạng là một tam giác vuông với số đo cạnh huyền và cạnh góc vuông lần lượt là 789 m và 630m Tính diện tích

đảo Trường Sa

Bài toán 2: Ngày 13/7/2014 lúc tàu Việt Nam đang hoạt động cách khu vựcđặt trái phép giàn khoan HD-981 là 10 hải lý, Trung Quốc đã điều một chiếc máy bay chiến đấu bay lên từ khu vực tàu Việt Nam đang hoạt động

ở độ cao 1500m Biết một hải lý bằng 1852m

a Tính góc tạo bởi đường bay lên so với phương nằm ngang?

b Gìan khoan HD-981 đặt trái phép cách đảo Lý Sơn bao nhiêu hải lý?

c Gìan khoan HD-981 đặt cách đảo Tri Tôn( Hoàng Sa) bao nhiêu km?

d Việt Nam mất một số đảo ở quần đảo Hoàng Sa vào năm nào? Hiện nay Trung Quốc còn tranh chấp đảo nào của Việt Nam nữa không?

Hãy vận dụng kiến thức mình đã được học về hệ thức lượng trong tam giác

và giải tam giác tìm lời giải cho hai bài toán trên và tìm hiểu về đặc điểm của vùng đảo đó Sản phẩm đượctrình bày kèm hình vẽ và lời giải trên power point Mỗi sản phẩm được thực hiện bởi một nhóm từ 7-10 thành

viên trong lớp Hạn nộp sản phẩm vào tiết 1 ngày 15/3/2017 bài “ Luyện tập về hệ thức lượng trong tam giác và giải tam giác”

3.3 Công cụ đánh giá:

3.3.1 Mô tả quá trình làm việc:

- Chia nhóm học sinh

- Tìm kiếm tư liệu, hình ảnh về đảo Trường Sa, Hoàng Sa

- Xác định các nội dung kiến thức trọng tâm

- Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm

- Hoàn thiện sản phẩm

- Báo cáo sản phẩm trước lớp

3.3.2 Yêu cầu của sản phẩm:

 Đảm bảo đúng thời gian nộp sản phẩm

 Sản phẩm trình bày đẹp kèm theo các hình ảnh về đảo Hoàng Sa, Trường Sa

 Có bố cục trình bày hợp lý

 Có tạo các hiệu ứng hình ảnh, chữ

c.Về nội dung:

 Đề cập đến nội dung thời sự về đảo Trường Sa, Hoàng Sa

 Biết cách vẽ hình và giải hai bài toán trong nhiệm vụ

 Tìm được mối liên hệ giữa các công thức về hệ thức lượng trong tamgiác và giải tam giác.

 Đề cập đến đặc điểm khí hậu của đảo

 Đề cập đến tinh thần yêu nước, yêu biển đảo của công dân Việt Nam hiện nay

d.Về cách trình bày:

 Phong thái bình tĩnh, tự tin, kết hợp ngôn ngữ nói và ngôn ngữ cơ thể

 Có sự phối hợp ăn ý với phần trình chiếu

 Trình bày khiến người nghe lôi cuốn, hấp dẫn

13-14tiêu chí

15 tiêu chí

4.1 Những điều thu hoạch được sau môn học:

Sau hai năm ra trường, đối với em quá trình kiểm tra đánh giá năng lực của học sinh làm sao cho chính xác, toàn diện là một công việc đòi hỏi người dạy cần tiến hành thường xuyên nhưng kiểm tra, đánh giá như thế nào cho đúng và toàn diện không hẳn người giáo viên nào làm được Nhờ có thầy Tiến sĩ Lê Thái Hưng đã giúp em và các anh chị học viên trong lớp đã hiểu được nhiều điều về kiểm tra và đánh giá như thế nào cho toàn diện và chínhxác

Sau khi học phần “ Đo lường và đánh giá trong giáo dục”, em nhận thấy được một số điều cơ bản như sau:

- Lập được kế hoạch kiểm tra đánh giá trong dạy học

4 Thu hoạch sau môn học

- Đã biết cách xây dựng được một bản đặc tả đề thi với độ tin cậy cao

- Biết được cách phân tích đề kiểm tra theo công thức cụ thể, định lượng để đánh giá chất lượng các câu hỏi trong đề kiểm tra từ đó lập

ra được kế hoạch dạy học cụ thể nhằm giúp đỡ người học tiến bộ hơn

- Phân biệt rõ ràng được khái niệm “ mục đích” và “ mục tiêu” mà trước đây em hay bị nhầm giữa hai khái niệm này

Môn học này giúp em hiểu rõ hơn về đo lường và đánh giá trong giáo dục, các phương pháp kiểm tra đánh giá hiện đại Đặc biệt trong chươngtrình cải cách giáo dục hiện nay thì khâu đo lường và đánh giá rất quan trọng nhằm giúp người học tiến bộ, người dạy có những phương pháp

cụ thể để giúp đỡ người học

4.2 Tự đánh giá bản thân:

- Trong quá trình học tập mặc dù đi lại đường xá vất vả, xa xôi nhưng

em vẫn cố gắng đi học đầy đủ và đến đúng giờ

- Tham gia tích cực vào hoạt động nhóm, các bài tập thầy giao em luôn hoàn thành đầy đủ và hoàn thiện

- Tuy nhiên, trong quá trình vừa đi học vừa đi làm em cảm thấy mình chưa thật sự chăm chỉ nghiên cứu giáo trình tài liệu để tích lũy thêm kiến thức Do vậy, kết quả bài kiểm tra cuối kì có thể không được như ý thầy Em sẽ cố gắng tìm hiểu và trau dồi tích lũy thêm kinh nghiệm cho bản thân mình và cùng chia sẻ kinh nghiệm với các đồngnghiệp khác

Em tự đánh giá: 8.5/ 10

4.3 Chia sẻ với giảng viên:

Với khoảng thời gian học tập không nhiều, việc liên tục làm bài kiểm tra sau mỗi buổi học làm em cảm thấy áp lực Tuy nhiên sau buổi học đầu, em thấy việc làm của thầy rất hữu ích giúp em chú tâm vào việc học hơn, không lơ là hay làm việc riêng trong giờ và em cảm thấy hứng thú trong việc hoạt động nhóm.Ấn tượng của em về thầy là thầy luôn đi đúng giờ, tậntâm chỉ bảo cho học viên, có những hoạt động nhóm rất thiết thực cho chúng em thảo luận Trong quá trình thảo luận nhóm, em học được nhiều kinh nghiệm từ thầy cũng như các anh chị trong lớp Vào buổi học cuối cùng phân tích độ tin cậy của bài đánh giá, lớp học rất ồn ào do mọi người