Khãa ln tèt nghiƯp MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài 1.1 Cơ sở lí luận Nhµ nghiên cøu Xụ Vit Bakhtin khẳng ịnh, ngụn ng chẳng nhng phương tiện miêu tả, mà đối tượng miêu tả văn học Gorki nói: “Yếu tố văn học ngôn ngữ, công cụ chủ yếu với kiện, tượng sống chất liệu văn học” Thật c¸c nghệ sĩ, tài phong cách riêng sử dụng chất liệu, phương tiện ngôn từ để sáng tạo tác phẩm văn chương Song cần phải biết, làm nên kì diệu ngơn ngữ phương tiện, biện pháp tu từ Nếu phương tiện, biện pháp tu từ tác phẩm văn học phép cộng đơn giản, xếp theo trật tự thông thường yếu tố ngơn ngữ Chính vậy, việc tìm hiểu tác phẩm văn học không gắn với việc tìm hiểu biện pháp tu từ Biện pháp tu từ cách kết hợp ngôn ngữ đặc biệt hồn cảnh cụ thể, nhằm mơt mục đích tu từ định Nó đối lập với biện pháp sử dụng ngơn ngữ thơng thường hồn cảnh nhằm mục đích diễn đạt lí trí Tách câu biện pháp tu từ đặc trưng cú pháp biểu cảm Biện pháp tách câu tác giả sử dụng ngôn ngữ thơ, ngôn ngữ văn xuôi, ngôn ngữ kịch phong cách chức khác ngôn ngữ (phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, phong cách luận , phong cách sinh hoạt hàng ngày…) Đặc biệt, văn xuôi Việt Nam đại, biện pháp tách câu sử dụng công cụ phổ biến để thể cảm xúc, thái độ, tình cảm ý đồ nhà văn So với văn xi trước cách mạng, văn xi thời kì đại có chuyển hướng mạnh mẽ khơng v ti, ch Đỗ Thị K31C Ngữ Khãa luËn tèt nghiÖp đề, nội dung phản ánh mà có chuyển hướng phương thức thể Giờ đây, tiêu chuẩn để đánh giá tác phm hc khụng ch l trn Đỗ Thị K31C – Ng÷ vẹn nội dung, hồn chỉnh hình thức mà đòi hỏi phải đặc sắc, độc đáo, phù hợp với thị hiếu người đọc, thời đại Từ yêu cầu đó, biện pháp nghệ thuật sử dụng văn chương ngày phong phú, đa dạng Và biện pháp tu từ tách câu nghệ sĩ sử dụng linh hoạt, sáng tạo nhiều cấp độ, đạt hiệu cao, tác động mạnh mẽ vào lí trí tình cảm người tiếp nhận 1.2 Cơ sở thực tiễn Biện pháp tu từ tách câu sử dụng phổ biến đạt hiệu nghệ thuật cao văn xuôi đại Với mong muốn góp phần nhỏ bé để làm sâu sắc kết nghiên cứu biện pháp tu từ tách câu văn xuôi đại, lựa chọn đề tài: “Hiệu nghệ thuật biện pháp tách câu văn xuôi Việt Nam đại” Thực đề tài này, sâu nghiên cứu quy luật sử dụng tách câu hiệu tu từ biện pháp tách câu văn xi đại Qua đó, chúng tơi có điều kiện củng cố nắm vững kiến thức tách câu vận dụng kiến thức để tạo lập lĩnh hội văn nghệ thuật Phép tách câu văn xuôi đại tượng mẻ độc đáo Đây đề tài gắn với hướng nghiên cứu biện pháp tổ chức câu văn tổ chức văn Kết phương pháp nghiên cứu giúp củng cố hệ thống kiến thức ngữ pháp học phong cách học, bồi dưỡng phương pháp để cảm nhận hay, đẹp tác phẩm văn chương từ góc nhìn phong cách học Đặc biệt sinh viên Ngữ văn, tương lai giáo viên trực tiếp giảng dạy chương trình ngữ pháp câu phong cách học cho học sinh Trung học phổ thơng việc thực khóa luận cần thiết Thơng qua hoạt động khảo sát, thống kê trình thực đề tài, chúng tơi có điều kiện làm giàu vốn ngữ liệu biến thể ngữ pháp Đỗ Thị K31C Ngữ c to t phép tu từ tách câu Đặc biệt, có phương pháp phân biệt câu riêng tách với số kiểu câu có hình thức giống chúng (câu đặc biệt, câu tỉnh lược…), thấy tách câu biện pháp tu từ đặc sắc sử dụng nhiều văn xuôi đại So với văn xi truyền thống tách câu văn xi đại sử dụng phong phú, nhiều cấp độ hơn, mang lại hiệu tu từ độc đáo mẻ Như vậy, việc lựa chọn đề tài khóa luận xuất phát từ nhận thức ý nghĩa cần thiết việc học tập thân việc giảng dạy tiếng Việt tương lai Lịch sử vấn đề Biện pháp tu từ tách câu nhà nghiên cứu ngôn ngữ đề cập đến số sách với nhiều góc độ khác 2.1 Nghiên cứu tách câu góc độ ngữ pháp 2.1.1 Tác giả Diệp Quang Ban “Ngữ pháp tiếng Việt”- tập2 Nxb GD 2007 có bàn tượng câu bậc Tác giả nêu định nghĩa “Câu bậc biến thể câu, có ngữ điệu kết thúc, tự lập, không tự lập cấu tạo ngữ pháp ngữ nghĩa” Tác giả viết: “Tất câu dùng đời sống người cộng đồng ngôn ngữ, câu - lời nói, câu biến thể; biến thể thực câu - ngôn ngữ, câu - mơ hình” Xét phạm vi câu đơn, ngồi câu - lời nói phù hợp với kiểu câu rời, xem xét (câu đơn hai thành phần câu đơn đặc biệt), gặp cấu tạo ngôn ngữ dùng với tư cách “câu” khơng phù hợp hồn tồn với định nghĩa câu nêu, có tổ chức khác thường (Ở không đề cập đến chuỗi từ bất thường mặt nghĩa!) Các sách ngữ pháp trước thường gọi “câu” câu đơn có thành phần tỉnh lược Trong nhà trường chúng thường bị coi “câu què”, “câu cụt” Ví dụ: “Của đáng mười Nhu bán năm Có chẳng lấy đồng tiền khác nữa” (Nam Cao) Tác giả nhận xét: “Đứng bên “câu” mà nhìn gọi câu có thành phần tỉnh lược, chí câu “què quặt” Như thấy, câu kiểu khơng có đời sống tự lập, chúng xuất nhờ bám vào câu lân cận hữu quan Vì phải đứng tổ chức lớn câu mà nhìn nhận chúng Ở góc nhìn này, rõ ràng phần lớn chúng phận bổ sung cho câu hữu quan Bởi vậy, phục hồi phận “tỉnh lược” nhìn chung, tức lặp thừa phần tương ứng nằm câu lân cận hữu quan, câu “tỉnh lược” chủ ngữ lẫn vị ngữ Những câu câu nói đến ví dụ biến thể câu không mang đầy đủ đặc trưng cần yếu câu Mặt khác, chúng không thuộc đơn vị bậc thấp câu, chúng biến thể bậc câu, gọi tắt “câu bậc” Câu bậc có chứa vị ngữ tự có tính vị ngữ, ta gọi câu bậc có tính vị ngữ tự thân Câu bậc khơng chứa vị ngữ tính vị ngữ có tính chất lâm thời, tức có trường hợp sử dụng đó, ta gọi câu có tính vị ngữ lâm thời Câu bậc có tính vị ngữ lâm thời tượng tách câu mà xét Đó câu bậc vốn tương đương với chủ ngữ, tương đương với thành phần phụ câu hay thành phần phụ từ câu lân cận hữu quan, ta sát nhập vào câu lân cận Căn vào khả này, có ba kiểu nhỏ chủ yếu sau - Câu bậc tương đương với chủ ngữ Ví dụ: “Tiếng hát ngừng Cả tiếng cười” (Nam Cao) - Câu bậc tương đương với thành phần phụ câu Ví dụ: “Ngay buổi chiều hơm Mặt biển trở lại bình” (Nguyễn Tuân) - Câu bậc tương đương với thành phần phụ từ Ví dụ: “Tôi nghĩ đến sức mạnh thơ Chức vinh dự thơ” (Phạm Hổ) Như vậy, giáo trình tác giả đưa khái niệm tiêu chí phân loại câu bậc (tách câu) chưa đầy đủ giới hạn miêu tả, phân loại 2.1.2 Cũng sách này, tác giả Diệp Quang Ban phân tích khả tách vế câu ghép thành câu riêng (về cấu tạo, giữ lại dấu hiệu cho thấy vốn vế câu ghép tách ra), khả sử dụng câu riêng có cấu tạo (dấu hiệu hình thức) tương tự vế câu ghép, khơng tìm thấy cách hiển nhiên vế (vế có quan hệ trực tiếp với nó) Tác giả nêu khả tách vế câu ghép đẳng lập câu ghép chuỗi, khả tách vế câu ghép phụ khả tách vế câu ghép qua lại Như vậy, tác giả nêu dấu hiệu (về hình thức nội dung) để nhận diện tách câu, miêu tả phân loại tách câu theo cấu tạo ngữ pháp dừng lại phạm vi câu ghép, mà chưa đề cập đến tách câu câu đơn 2.2 Nghiên cứu tách câu góc độ phong cách học 2.2.1 Tác giả Nguyễn Minh Thuyết “Tiếng Việt thực hành” phần “Rèn luyện kĩ đặt câu” nêu định nghĩa tách câu sau: “Tách câu có nghĩa tách phận câu thành câu riêng” Tác giả có nêu số trường hợp tách phận câu thành câu riêng như: - Tách trạng ngữ Ví dụ: “Tơi bày nhiều trò khác để thấy có ích Như đọc sách Tơi nghĩ kháng chiến khơng có nhiều giờ, lại thiếu sách cố mà đọc” (Nguyễn Văn Bổng) - Tách vị ngữ Ví dụ: “Trăng lên Cong vút kiêu bạc góc trời” (Nguyễn Thị Thu Huệ) - Tách bổ ngữ Ví dụ: “Tơi nghĩ đến sức mạnh thơ Chức vinh dự thơ” (Phạm Hổ) - Tách định ngữ Ví dụ: “Mọi ngêi Nga h«m thÝch làm giàu Tiền, ®ã mục đÝch Duy Cao Đẹp nhất” (Vũ Thư Hiên) - Tách vế câu ghép Ví dụ: “B¸c dư sức trở thành nhà văn lớn Ch©u Âu hay nh th thiên ti Châu Nu nh Nu nh nhng khác ln B¸c” (Chế Lan Viên) Tác giả nêu tác dụng việc tách phận câu thành câu riêng biệt, là: - Làm rõ thơng tin nòng cốt câu - Làm rõ thơng tin phận câu đỵc tách riêng - Tạo điều kiện để chuyển sang chủ đề khác - Thể ý nghĩa định miêu tả vật, việc, tâm trạng Như vậy, tác giả Nguyễn Minh Thuyết nêu định nghĩa tách câu, phân loại tách câu số hiệu tu từ biện pháp tách câu Tuy nhiên, dừng lại mức độ giới thiệu gợi mở, chưa sâu phân tích 2.2.2 Cuốn “Tiếng Việt 10” “Các biện pháp tu từ cú pháp”, tác giả coi việc “tách phận câu thành câu riêng” biện pháp tu từ với tác dụng: “Miêu tả chi tiết, bổ sung, giới thiệu, nêu hồn cảnh, khơng gian thời gian, nêu chủ đề… theo lối nhấn mạnh, có có tác dụng hình thức” Cuốn sách đưa số ví dụ minh họa cho tác dụng biện pháp dừng lại mức độ giới thiệu gợi mở 2.2.3 Trong “Phong cách tiếng Việt” - Nxb Gd 1998, Tác giả Đinh Trọng Lạc định nghĩa: Tách câu biện pháp tu từ quan trọng Tác giả nêu nên hiệu cách sử dụng biện pháp sau: - Nhấn mạnh vị ngữ cách tách câu độc lập làm cho người đọc ý - Diễn tả suy nghĩ dồn dập nhân vật - Miêu tả động tác rời rạc, suy đoán rời rạc theo nhịp điệu Cuốn sách khẳng định “Phép tách câu biện pháp tu từ học với dụng ý tu từ rõ rệt, hc miêu tả nhịp điệu, diễn biến hình tượng miêu tả nhịp điệu cảm xúc” Mặc dù sách nêu lên số tác dụng biện pháp tách câu, khẳng định hiệu tách câu, gợi ý, nhận định dừng lại việc lấy ví dụ tách vị ngữ, chưa đưa bảng phân loại cụ thể trường hợp tách câu 2.2.4 Cuốn “Tiếng Việt thực hành” cña tác giả Hồng Kim Ngọc - Nxb Văn hóa Thơng tin 4/2007, phần nói cách biến đổi câu, nêu định nghĩa: “Tách câu có nghĩa tách phận câu thành câu độc lập nhằm mục đích làm rõ thơng tin đó” Tác giả có đưa trường hợp phân lọai tách câu thành: Tách trạng ngữ, tách vị ngữ, tách định ngữ, tách bổ ngữ tách vế câu ghép Khi phân lo¹i tách câu tác giả đưa ví dụ minh họa cho loại Ở sách này, tác giả nêu rõ điều kiện để nhận biết biện pháp tu từ tách câu là: “Câu bị tách phải nằm sau câu trọn vẹn đó” Vì trường hợp sau khó coi tách câu “Ngay bui chiu hôm ó Mt bin tr li bình Có thể nói, việc xem xét phân tích biện pháp tách câu từ góc độ phong cách học số nhà nghiên cứu quan tâm đề cập tới Về tác giả thống định nghĩa, cách phân loại hiệu biện pháp tách câu Tuy nhiên số trường hợp cụ thể chưa có thống cách nhận diện miêu tả Hơn nữa, nhìn chung tác giả dừng lại việc giới thiệu khái quát chưa sâu phân tích Trên sở gợi ý trên, sâu tìm hiểu biện pháp tách câu hiệu văn xi Việt Nam đại Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu đề tài Tách câu biện pháp tu từ quan trọng nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu nhiều góc độ khác Kế thừa đóng góp tác giả trước, thực đề tài người viết phải thực số nhiệm vụ để đạt mục đÝch cuối việc nghiên cứu, là: 3.1 Mục đích nghiên cứu - Nghiên cứu đề tài này, góp phần củng cố khẳng định vấn đề lí thuyết phong cách học, miêu tả phân loại hiệu nghệ thuật biện pháp tách câu - Giúp cho thân người viết hiểu, nhận biết vận dụng linh hoạt biện pháp tách câu viết văn Đồng thời bồi dưỡng cho thân lực phân tích, cảm thụ văn học - Đề tài nhằm cung cấp kiến thức phục vụ cho việc học tập giảng dạy môn Ngữ Văn sau 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Muốn đạt mục đích trên, đề tài thực số nhiệm vụ sau: - Tập hợp vấn đề lí thuyết liªn quan đến đề tài Lựa chọn cho cách hiểu thống đầy đủ phép tách câu - Khảo sát, thống kê, phân loại việc sử dụng tách câu số tác phẩm thuộc phạm vi nghiên cứu khóa luận (các tác phẩm văn xi Việt Nam đại) - Phân tích hiệu tu từ phép tách câu số trường hợp sử dụng tiêu biểu, đặc sắc Từ rút nhận xét giá trị, tác dụng biểu đạt biện pháp tách câu Đối tượng giới hạn phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu đề tài Tìm hiểu : “Hiệu nghệ thuật biện pháp tách câu văn xuôi Việt Nam đại” 4.2 Giới hạn phạm vi nghiên cứu 4.2.1 Giới hạn nội dung - Dựa vào khái niệm kiến thức lý thuyết tách câu để nhận diện cña mét ngời phụ nữ Bản sinh tồn ngời đàn bà buộc cô phải đi, với đau đớn cô yêu chồng Chính vậy, sau nghe xong câu chuyện ngời chồng kể, lòng Linh trào dâng niềm cảm thông thơng xót với ngời đàn bà bất hạnh Chiến tranh không trực tiếp gây tổn thơng cho ngời tham gia chiến đấu, mà góc độ đó, hình thức mức độ khác gây tổn thơng cho tất ngời Nghệ thuật tách vế câu ghép đợc sử dụng linh hoạt Tác giả tách vế nhng không đảo vế mà lợc bỏ quan hệ từ ®Çu vÕ chÝnh Nh vËy, cÊu tróc ®Çy ®đ ban đầu câu phải là: Giá gặp cô nói với cô thơng cô Việc tác giả tách vế hệ thành câu riêng nhấn mạnh vào nội dung hệ Niềm thơng cảm ngời phụ nữ trào dâng lòng nhân vật, trở thành niềm nuối tiếc, mong đợc gặp Sự sáng tạo việc sử dụng ngôn ngữ tác giả phá bỏ khuôn mẫu thông thờng câu ghép: giả thiết (điều kiện) - hệ đây, dù quan hệ từ hệ ngời đọc hiểu hệ điều tất yếu Cũng nh dù có gặp đợc ngời phụ nữ hay không tình cảm cảm thông, thơng xót có nhân vật 2.2.2.2 Tách vế câu ghép đẳng lập Câu ghép đẳng lập câu ghép vế có vai trò ngang (bình đẳng với nhau) ngữ pháp Các vế câu ghép đợc liên kết với quan hệ từ bình đẳng với sắc thái ý nghĩa tinh tế Câu ghép đẳng lập đợc chia thành bốn loại nhỏ: - Câu ghép đẳng lập có quan hệ liệt kê, nối tiếp, đồng thời (các vế nối với quan hệ từ: và, rồi) - Tách vế câu ghép đẳng lập có quan hệ tơng phản ( vế nối với quan hệ từ: nhng, song, mà) - Tách vế câu ghép đẳng lập có quan hệ qua lại; vế nối với cặp phụ từ, đại từ hô ứng: Bao nhiêu nhiêu Đâu 87 Đỗ Thị K31C Ngữ Vừa vừa Càng - Tách vế câu ghép đẳng lập có quan hệ la chọn: câu ghép có nhiều vế, vế nêu kiện kiện đợc lựa chọn Kết khảo sát thống kê, lựa chọn đợc 47 biến thể cú pháp tách câu thuộc loại (chiếm 13,5 %) 88 Đỗ Thị K31C Ngữ a.Tách vế câu ghép đẳng lập nối tiÕp VÝ dơ 20: “Ngµy thêng, bµ dËy sím, mang ống mai lấy nớc hâm rửa mặt Rồi lên rừng chặt chuối non thái dao phay cũ, nớc thép sáng lóa (Ngời đập áo sông Năng - Dơng Bình Nguyên) [15, Tr.116] Có thể hoàn cảnh sống, phong tục tập quán, thiên nhiênvà nhiều yếu tố khác dẫn tới việc hình thành tính cách khác biệt ngời dân miền núi Là phụ nữ họ lầm lũi, chăm chỉ, đảm đang, chân thật mà đằm thắm, có e dè nhng có mãnh liệtLà đàn ông họ thẳng thắn, dội, thích mạo hiểmVà sống hàng ngày cđa hä còng diƠn quen thc, ®Ịu ®Ịu nh quy luật Cuộc sống bà, năm trôi qua vậy, không thay đổi, lặp lại kiên trì không mệt mỏi Bà kiên cờng sống, hi vọng chờ đợi Dờng nh khó khăn nào, mát làm bà gục ngã Bà làm việc chờ đợi vào kết ngày mai Trong bà, hẳn phải có nghị lực phi thờng, niềm tin lớn vào sống Hay bà sống mà chẳng cần cả, sống qua ngày Chỉ biết sống bà đều trôi qua, ngày Mà bà, ngời phụ nữ làng bà, sống quanh khu vực sông Năng đây, nghệ thuật tách câu đợc sử dụng, tách vế sau câu ghép đẳng lập thành câu riêng Dấu chấm tu từ tác dụng tạo ý ngời đọc, nhấn mạnh vào nội dung vế đợc tách mà tạo nối tiếp triền miên hết việc đến việc kia, ngày nh ngày Những công việc dờng nh thay đổi, đơn điệu nèi tiÕp diƠn mét ngµy VÝ dơ 21: Lúc đây, chuyện qua lại về, nguyên vẹn Và đám nhận chẳng làm cho má (Núi lại - Nguyễn Ngọc T ) [5, Tr.53] Cha chÕt ba anh em cßn cha biết lau nớc mũi cho Những ngời đến với má sau bị ba đứa tìm cách đuổi sợ phải chăn vịt nh Nghi Xuân, Tấn Lực Phạm Công Cúc Hoa Thơng con, má tâm nuôi ba Ngời má sống nhà nhiều cửa, suốt ngày phải ôm rađiô để tìm tiếng cời đến lúc mệt mỏi Bà muốn từ bỏ tất cả, muốn tìm niềm vui, niềm an ủi lúc tuổi già Nhng má muốn lấy chồng mà má muốn tu, tu để tìm lại tĩnh lặng sau ngày sóng gió vất vả Ba trai lớn, có gia đình riêng ngời hiểu việc làm giúp má lúc đừng ngăn cản má Cả ba đa má tới chùa thị trấn Hát, nơi hứa hẹn có phong cảnh hữu tình Trớc đi, ba anh em dặn không đợc nói chuyên buồn, không đợc khóc, phải cời, phải nói chuyện vui, phải khiến má đợc yên tâm ba anh em Vì từ trớc tới cha má đợc yên tâm hết lo lắng chăm sóc cho Dặn dặn nh vậy, nhng phút cuối chia tay nghẹn lòng, không khóc mà nớc mắt nhòe ống kính Lúc chuyện qua lại quay về, nguyên vẹn Và đám nhận chẳng làm cho má đây, tác giả sử dụng nghệ thuật tách câu để tách vế câu ghép đẳng lập thành câu riêng Dấu chấm đợc sử dụng với mục đích tu từ, nhờ có dấu chấm mà tác giả tạo hai vế đối xứng nhau: khứ - Theo dòng trôi chảy thời gian nhận cha làm đợc cho má Quan hệ từ đứng đầu câu cho ta thÊy sau nghÜ vỊ qu¸ khø đồng thời diễn tiếp đám ý thức đợc chuyện Nh vậy, việc tác giả tách vế câu ghép không nhằm nhấn mạnh nội dung mà dấu chấm tạo điểm dừng, điểm ngắt nh giật đứa Cảm giác day dứt, ân hận biết ơn, nuối tiếc hoà lẫn, đan xen b.Tách vế câu ghép đẳng lập có quan hệ tơng phản ( vế nối với quan hệ từ: nhng, song, mà, còn) Ví dụ 22: Cô có nhiều thứ Còn Hng giản đơn với công việc hàng ngày (Vĩnh biệt Huyền Trân - Dơng Bình Nguyên) [15, tr.137] Có nhiều họ yêu mà chẳng biết họ yêu Hng vậy, Hng không hiểu Hng lại yêu Phan, anh biết anh yêu nàng nàng yêu anh Nhng có lúc anh tự nghĩ lại thầm hỏi: Phan lại đồng ý yêu anh Phan có thứ Hng phóng viên quèn, giản đơn với công việc hàng ngày đây, dấu chấm đợc dùng để tách hai vế câu ghép đẳng lập có quan hệ tơng phản thành câu riêng Dấu chấm tạo phân cách rõ ràng hình thức câu văn phân cách rõ ràng, đối lập cô anh Quan hệ từ đợc đặt sau dấu chấm nhấn mạnh vào tơng phản cô anh Qua thể suy t, băn khoăn, thoáng chút chua xót chất chồng lòng Hng Quan hệ từ không tạo tơng phản, đối lập hai vế mà cho thấy tự ý thức thân Hng c Tách vế câu ghép đẳng lập có quan hệ qua lại Ví dụ 23: Mẹ khóc Mắt khô nhiêu (Còn lại vầng trăng - Nguyễn Thị Thu Huệ) [8, Tr.64] Cô gái trẻ, mộng mơ, ngây thơ Cô sống với tuổi trẻ, với bạn bè Những buổi sinh nhật hay bữa tụ họp bạn bè ăn uống thiếu cô Bố cô bệnh nặng, phải nằm viện, hai mẹ cô phải vào bệnh viện chăm sóc bố Hôm Trung thu, Trung thu cuối tuổi học trò, lớp cô tổ chức liên hoan Và tất nhiên cô không muốn vắng mặt Mẹ cô dặn trớc không cho cô đâu từ chiều bố cô có biểu mệt Nhng cô ham chơi lắm, cô nghĩ đến trò vui tối nay, cô vắng mặt cô năn nỉ bố ốm nằm giờng đồng ý cho Ông bố gật đầu, cô hứa sớm, cô nghĩ bố cô mệt nh ngày Các bạn đến đón cô đó, cô gặp ngời trai lớn tuổi cô Ngoại hình, giọng nói ấm áp anh chiếm đợc cảm tình cô Cô muộn Cô phải trèo cổng bệnh viện để vào Vào đến nơi, bố cô phải cấp cứu, thở oxi dâng đờm cổ chèn thở bố Bà mẹ gào khóc thảm thiết, đau khổ, tuyệt vọng Còn cô đứng im góc, lòng trống rỗng: Mẹ khóc Mắt khô nhiêu Cô đau đớn, xót xa nh mẹ nhng nỗi đau nh nuốt ngợc vào trong, tắc nghẹn Cặp quan hệ - nhiêu làm bật đối lập mẹ cô Nghệ thuật tách câu nhấn mạnh lôi ngời đọc vế thứ hai Biện pháp tách câu tạo câu ngắn nhng lột tả đợc trạng thái cảm xúc dâng trào lòng cô Tiểu kết: Câu ghép đẳng lập vốn câu ghép mà vế có vai trò bình đẳng với mặt ngữ pháp Thế nhng, với dụng ý nghệ thuật tác giả tách vế câu ghép đẳng lập thành câu riêng nhằm nhấn mạnh vào vế đợc tách Giữa vế không quan hệ ngang mặt nghĩa mà có quan hệ bổ sung, nhấn mạnh cho Tách vế câu ghép đẳng lập đợc sử dụng đa dạng văn xuôi đại đạt đợc hiệu định Kết Luận Biện pháp tu từ tách câu, đợc số nhà nghiên cứu ngữ pháp học, phong cách học ý Với mong muốn đóng góp phần nhỏ bé vào việc tìm hiểu phép tách câu để đáp ứng phần yêu cầu ngành khoa học, để củng cố kiến thức ngữ pháp học, phong cách học đợc trang bị trờng đại học, để tích lũy t liệu phục vụ việc giảng dạy tiếng Việt tơng lai, lựa chọn đề tài: Hiệu nghệ thuật biện pháp tách câu văn xuôi Việt Nam hiên đại Tách câu đòi hỏi ngời viết phải có trình độ viết văn vững vàng, có vốn hiểu biết ngôn ngữ sâu sắc Mỗi sử dụng biện pháp tách câu, tác giả tạo yếu tố bất ngờ, không nhàm chán Muốn tách câu tạo hiệu tu từ định ngời sử dụng tách câu phải tuân theo điều kiện định Kết khảo sát, thống kê cho thấy biện pháp tu từ tách câu đợc tác giả sử dụng sáng tao, linh hoạt với nhiều hình thức khác Vì mà trang văn xuôi đại có phần khác so với văn xuôi truyền thống Đó thể cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng lời văn Tách câu biện pháp tu từ có giá trị hình tợng biểu cảm Truyện ngắn đại sâu vào khai thác giới nội tâm ngời nên nghệ thuật tách câu phát huy tác dụng việc tạo điểm dừng, điểm nhấn, khắc sâu mạch cảm xúc tác động mạnh mẽ vào lí trí, tình cảm ngời đọc Thực đề tài góp thêm tiếng nói để khẳng định hiệu nghệ thuật đặc sắc biện pháp tách câu văn xuôi đại Nghệ thuật tách câu góp phần tạo nên thành công cho tác giả văn xuôi đại TI LIU THAM KHO Dip Quang Ban, Hoàng Văn Thung (2007), Ngữ pháp tiếng Việt (tập 1), Nxb Giáo dục Diệp Quang Ban (2007), Ngữ pháp tiếng Việt (tập 2), Nxb Giáo dục Diệp Quang Ban (2003), Giao tiếp Văn Mạch lạc Đoạn văn, Nxb Khoa học Lê Thị Mỹ Bình (2004), Hiệu biện pháp tu từ tách biệt số văn thuộc phong cách khác nhau, ĐHSP Hà Nội Mắc Cạn, Sương Nguyệt Minh, Nguyễn Ngọc Tư, Phạm Duy Nghĩa, Phạm Thanh Khương, Tiến Đạt…(2006), Truyện ngắn hay 2005 – 2006, Nxb Thanh niên Đỗ Hữu Châu (2001), Từ vựng - Ngữ nghĩa tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội Nguyễn Thị Hà (2000), Tìm hiểu biện pháp tách câu từ góc độ tu từ học văn xi Nam Cao, Trường ĐHSP Hà Nội Nguyễn Thị Thu Huệ (2006), 37 truyện ngắn hay, Nxb Văn học Hà Nội Ma Văn Kháng (2001), Mùa rụng vườn, Nxb Văn học Hà nội 10.Nguyễn Xuân Khoa (1997), Phương pháp dạy câu tiếng Việt trường phổ thông, Nxb Giáo dục 11 Đinh Trọng Lạc, Nguyễn Thái Hoà (2004), Phong cách học tiếng Việt, Nxb Giáo dục 12 Đinh Trọng Lạc (2005), 99 phương tiện biện pháp tu từ tiếng Việt, Nxb Giáo dục 13 Đinh Trọng Lạc (2006), 300 tập phong cách học tiếng Việt, Nxb Giáo dục 14.Hoàng Kim Ngọc (2007), Tiếng Việt thực hành, Nxb Văn hố thơng tin 15.Dương Bình Nguyên (2007), Giày đỏ, Nxb Hội nhà văn ... đại, lựa chọn đề tài: Hiệu nghệ thuật biện pháp tách câu văn xuôi Việt Nam đại Thực đề tài này, sâu nghiên cứu quy luật sử dụng tách câu hiệu tu từ biện pháp tách câu văn xi đại Qua đó, chúng tơi... viết Trong khoá luận, sử dụng để nhận diện phân loại biện pháp tách câu 1.3 Phân loại tách câu Có thể chia thành hai loại: - Tách câu câu đơn - Tách câu câu ghép 1.3.1 Tách câu câu đơn Câu đơn câu. .. thực tiễn Biện pháp tu từ tách câu sử dụng phổ biến đạt hiệu nghệ thuật cao văn xuôi đại Với mong muốn góp phần nhỏ bé để làm sâu sắc kết nghiên cứu biện pháp tu từ tách câu văn xuôi đại, lựa