Kho¸ luËn tèt TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA SINH – KTNN NGUYỄN THỊ TRANG ẢNH HƯỞNG CỦA DUNG DỊCH KCL PHUN BỔ SUNG LÊN LÁ ĐẾN SINH TRƯỞNG, NĂNG SUẤT VÀ MỘT SỐ CHỈ TIÊU PHẨM CHẤT CỦ GIỐNG KHOAI TÂY KT3 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Sinh lí học thực vật Người hướng dẫn khoa học Th.S NGUYỄN KHẮC THANH HÀ NỘI-2007 Nguyễn Thị Trang Lớp K29B Sinh Mở đầu Lí chọn đề tài Khoai tây có tên khoa học lµ Solanum tuberosum L., thuéc hä Cµ (Solanaceae), chi Solanum Cây khoai tây đợc ngời biết đến khoảng năm trăm năm trớc công nguyên, có xuất xứ từ Nam Mỹ (Peru, Chi le), lơng thực chủ yếu ngời Indies, ngời nơi gọi khoai tây papa xem nh thân nhân [1] Đầu kỉ 16, khoai tây đợc trồng châu Âu, trớc hết Tây Ban Nha, sau đến Anh, đến kỉ 18 khoai tây đợc trồng Pháp, Đức Đầu tiên, khoai tây đợc trồng làm thức ăn cho gia súc, sau ngời nghèo Đến kỉ 19, khoai tây đợc trồng làm thực phẩm cho ngời ngời ngày phát giá trị dinh dỡng khoai tây [5] Khoai tây loại thực phẩm có giá trị dinh dỡng cao Trong củ khoai tây có chứa khoảng 80% nớc, 17,7% tinh bét, 0,9% ®êng, - 2% protein, 0,7% axit amin chất khác Đặc biệt củ khoai tây có chứa tất axit amin không thay loạt vitamin nh: B1, B2, B6, PP… nhiỊu nhÊt lµ vitamin C (20 - 50 mg) Ngoài ra, củ khoai tây chứa số chÊt kho¸ng quan träng nh K, Ca, P, Mg HiƯn nay, khoai tây đợc đánh giá lơng thực giới với sản lợng đạt gần triệu tấn/năm (sau lúa gạo, lúa mì, lúa mạch, ngô) Ngoài vai trò sản phẩm giàu chất dinh dỡng, khoai tây đợc coi nguồn nguyên liệu cho công nghệ thực phẩm, công nghiệp hoá chất mặt hàng xuất nhiều nớc giới (160 - 180 USD/1 củ tơi) Trồng khoai tây góp phần cải tạo đất, ®Êt trång vơ lóa, sau trång khoai t©y đất trở nên tơi xốp thoáng khí Thân, khoai tây đợc dùng làm nguồn phân xanh, làm tăng dinh dỡng đất Việt Nam, khoai tây trồng nhập nội từ châu Âu ngời Pháp đa vào năm 1890 Trớc năm 1970, diện tích trồng khoai tây khoảng 2.000 ha, sau tăng dần lên tới 102.000 (1975), năm 1981 diện tích giảm xuống 74.000 ha, đến năm 2001 diện tích trồng khoai tây 30.000 [5] Nguyên nhân tợng giảm diện tích trồng khoai tây thói quen canh tác truyền thống, đặc biệt khâu giống kỹ thuật chăm sóc cha đợc trọng dẫn đến tợng thoái hoá giống, suất giảm nên không hấp dẫn đợc ngời sản xuất [5] Trớc đây, số nhà khoa học ngời Pháp ngời Việt Nam nghiên cứu thử nghiệm khoai tây thu đợc kết định Từ sau năm 1980 nhà nớc trọng phát triển khoai tây nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, đề tài nghiên cứu khoai tây đợc đa vào cấp nhà nớc Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn thành lập ban chơng trình nghiên cứu phát triển khoai tây Mét sè tỉ chøc qc tÕ còng gióp ®ì níc ta nghiên cứu để phát triển khoai tây nh trung tâm khoai tây quốc tế (CIP), Cộng hoà dân chủ Đức, Viện khoa học nông nghiệp Pháp, Uỷ ban hợp tác khoa học Hà Lan - Việt Nam, FAO Với nỗ lực tập thể nhà khoa học hỗ trợ chuyên gia quốc tế đặc biệt CIP, năm qua thu đợc kết nghiên cứu khoa học đáng kể bớc phát triển khoai tây [6] Những nghiên cứu tập trung vào công tác chọn tạo giống, nhân nhanh giống nhằm nâng cao suất, phẩm chất khả chống chịu sâu bệnh tốt Tuy nhiên, suất giống khoai tây phụ thuộc nhiều vào yếu tố chăm sóc mà đặc biệt kỹ thuật bón phân hợp lí Một biện pháp kỹ thuật nhằm làm nâng cao suất trồng biện pháp bón phân qua lá, biện pháp nhằm mục đích cung cấp thêm lợng nguyên tố khoáng cần thiết cho trồng Phơng pháp đợc nhà khoa học giới nớc nghiên cứu nhiều đối tợng lúa, đậu tơng, đậu xanh, lạc Các kết nghiên cứu cho thấy bổ sung nguyên tố khoáng qua có ảnh hởng tốt đến sinh trởng suất trồng Tuy nhiên, việc bón bổ sung nguyên tố khoáng cho khoai tây tài liệu nghiên cứu Chính lí chọn đề tài: ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến sinh trởng, suất số tiêu phẩm chất củ giống khoai tây KT3 Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu ảnh hởng việc phun bổ sung dung dịch KCl lên đến sinh trởng, suất số tiêu phẩm chất củ khoai tây KT3 nhằm mục đích cung cấp thêm liệu khoa học ảnh hởng việc phun bổ sung KCl lên đến trồng đa hớng ứng dụng biện pháp kỹ thuật vào sản xuất Nội dung nghiên cứu Nghiên cứu ảnh hởng phun bổ sung dung dịch KCl lên đến số tiêu sinh lí, sinh hoá giống khoai tây KT3 3.1 Đánh giá khả sinh trởng - Khả tích luỹ chất tơi - khô thân - Khả tích luỹ chất tơi - khô 3.2 Các yếu tố cấu thành suất suất - Số củ trung bình/khóm - Khối lợng củ trung bình/khóm - Năng suất thực tế (kg/360m2) 3.3 Các tiêu chất lợng củ - Hàm lợng nớc củ - Hàm lợng vitamin C, ®êng khư, tinh bét, protein tỉng sè củ - Phân loại tỷ lệ loại củ - Hàm lợng số chất khoáng củ Chơng Tổng quan tài liệu 1.1 Khái quát khoai tây Khoai tây có khoảng 180 loài có khả cho củ tập hợp dạng ®a béi 2n (cã tõ 24 - 72 nhiƠm s¾c thể) Khoai tây thơng phẩm thuộc loài Solanum tuberosum L., cã nguån gèc ë Chi Lª thuéc d·y Andes, xuÊt phát từ vùng cao nguyên Andes có độ cao 2000 - 3000 m, độ dài ngày không 12h, nên có đặc tính hình thành củ quang chu kì ngắn ngày nhiệt độ ngày thấp Khoai tây đợc trồng chủ yếu từ củ, đợc trồng hạt Khoai tây đợc trồng hạt có rễ chùm rễ khoai tây trång b»ng cđ chØ ph¸t triĨn rƠ chïm Bé rƠ ăn nông, phân bố chủ yếu tầng đất từ đến 40 cm Rễ liên tục xuất suốt trình sinh trởng cây, tập trung sau trồng 25 - 30 ngày Tuy nhiên mức độ phát triển rễ phụ thuộc vào yếu tố: làm đất, tính chất vật lí đất, độ ẩm, yếu tố ngoại cảnh khác Nghiên cứu rễ nhằm chọn đất thích hợp, tạo tầng canh tác dày liên quan tới kỹ thuật vun xới cho khoai tây Thân khoai tây đợc chia thành hai phần: phần thân mặt đất phần thân dới mặt đất Phần thân mặt đất (thân chính): Thân có mang lá, phát triển từ mầm củ Sau trồng - 10 ngày, mầm củ vơn dài ra, lên khỏi mặt đất phát triển thành thân mang Cả thân khoai tây tham gia trình quang hợp Lớp tế bào biểu bì thân chứa clorophyl, thân có màu xanh Chiều cao thân mang tính đặc trng cho hình thái giống, thay đổi từ 30 - 50 cm, trung bình có từ - thân/khóm, có giống cao Sự phân cành thân xác định hình dạng khóm Phần thân dới mặt đất (thân củ) chứa nhiều chất dinh dỡng dự trữ Củ khoai tây thực chất phình to rút ngắn tia củ (thân ngầm hay gọi thân địa sinh thân phát triển bóng tối) Về cấu tạo hình thái thân củ khoai tây hoàn toàn có cấu tạo giống nh cấu tạo thân, mắt củ vết tích cuống Mắt củ đợc hình thành điều kiện bóng tối, mắt cđ cã tõ - mÇm cđ, thêng tËp trung nhiều đỉnh củ Màu sắc, hình dạng củ đặc trng cho giống Các phận mặt đất dới mặt đất có quan hệ chặt chẽ với Lá khoai tây hình thành tăng trởng theo hoàn thiện Đầu tiên nguyên đơn hình thành, kép lẻ cha hoàn chỉnh cuối hoàn chỉnh Số lợng, kích thớc, cách xếp thân thể đặc điểm giống Các tầng có khả quang hợp mạnh nhất, diện tích đạt 38.000 - 40.000 m2/ha khả quang hợp lớn nhất, tiềm sản xuất cao Do diện tích giảm 1/2 suất giảm tối thiểu 30% [3] Giữa giai đoạn sinh trởng thân, tích luỹ chất dinh dỡng tạo củ có mối liên hệ chặt chẽ Khoai tây vừa lơng thực vừa thực phẩm có giá trị Theo FAO, khoai tây đợc xếp vào lơng thực đứng thứ năm giới sau lúa gạo, lúa mì, lúa mạch, ngô Hàng năm sản lợng khoai tây chiếm khoảng 50% sản lợng có củ Theo Burton (1974), 100g cđ khoai t©y cã thĨ cung cÊp 8% nhu cầu protein, 3% nhu cầu lợng, 10% nhu cầu Fe, 10% nhu cầu vitamin B6 50% nhu cầu vitamin C cho ngời/1ngày Khoai tây đợc sử dụng làm thức ăn chăn nuôi nhiều nớc giới nớc phát triển nguyên tố khoáng K, Cu tăng so với đối chứng lần lợt 120%; 127,27% Các nguyên tố khoáng Fe, Mg giảm so với đối chứng lần lợt 79,16%; 83,33% Riêng hàm lợng P Mn công thức thí nghiệm đối chứng sai khác ý nghĩa thống kê Kết thu đợc mối quan hệ hỗ trợ (thúc đẩy) lẫn ion K+ ion Cu2+ trình xâm nhập, có tăng cờng hấp thụ ion K+ ®ång thêi thóc ®Èy sù hÊp thơ ion Cu2+ Ngoµi ra, K+ làm tăng trình vận chuyển ion để tạo củ Chơng Kết luận đề nghị 4.1 Kết luận Nghiên cứu: ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến sinh trởng, suất số tiêu phẩm chất củ giống khoai tây KT3 , chúng t«i rót mét sè kÕt ln sau: Phun bổ sung dung dịch KCl lên có ảnh hởng tốt đến khả tích luỹ chất tơi - khô thân, đặc biệt giai đoạn 40 ngày Phun bổ sung dung dịch KCl lên không làm tăng số lợng củ/khóm, nhng lại làm tăng khối lợng củ/khóm suất thực tế so với đối chứng Phun bổ sung dung dịch KCl không ảnh hởng đến hàm lợng nớc, đờng khử, protein tổng số nhng lại làm tăng hàm lợng tinh bột, vitamin C hàm lợng số nguyên tố khoáng so với đối chứng 4.2 đề nghị Bớc đầu nghiên cứu ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến sinh trởng suất giống khoai tây KT3, thu đợc số kết định Tuy nhiên để có kết luận sâu sắc cần thiết phải có thí nghiệm lặp lại mở rộng diện tích thí nghiệm Tài liệu tham khảo Hoàng Kiến Dân, Trơng Phong (2000), Trun hay thùc vËt, Nxb TrỴ, trang 15 - 19 Hoàng Thị Hà, Dinh dỡng khoáng thực vật, Nxb Nội ĐHQG Hà (1996), trang 80 - 245 Vâ Minh Kha (1986), Híng dÉn vµ thùc hµnh sử dụng phân bón, Nxb Nông nghiệp Đỗ Hải Lan (2004), So sánh số tiêu hoá sinh giống lúa nơng dới ảnh hởng điều kiện nơng rẫy KCl xử lí hạt trớc gieo, Báo cáo hội nghị khoa học toàn quốc 2004, trang 451 - 455 Trần Thị Mai (2001), Bảo quản khoai tây thơng phẩm, Nxb Nông nghiệp ViƯn khoa häc kü tht n«ng nghiƯp ViƯt Nam, Trung tâm nghiên cứu khoai tây, rau (1990), Một số tiến nghiên cứu khoa học khoai tây (1986 - 1990), Nxb N«ng nghiƯp, trang - Phơ lục ảnh chụp vờn thí nghiệm Thân, khoai t©y KT3 a Cđ khoai t©y KT3 Chó thÝch a.KT3.K b.KT3.ĐC b Mục lục Tran g Mở đầu Lí chọn đề tài Mục đích nghiªn cøu……………………………………… 3 Néi dung nghiªn cøu……………………………………… Chơng tổng quan tài liệu 1.1 Khái quát khoai tây 1.2 hình nghiên cứu đối tợng khoai tây Tình 1.3 Vai trò sinh lí nguyên tố đa lợng trồng 1.3.1 Vai trò chung nguyên tố đa lợng 1.3.2 Vai trò sinh lí nguyên tố kali 1.3.2.1 Hàm lợng kali đất 1.3.2.2 Chức sinh lí kali 1.3.2.3 7 Các kết nghiên cứu ảnh hởng kali trồng Chơng Đối tợng phơng pháp nghiên cứu 10 2.1 Đối tợng nghiên cứu 10 2.2 Phơng pháp nghiên cứu 10 2.2.1 Bố trí thí nghiệm 2.2.2 ơng pháp pha phun dung dịch KCl Ph- 2.2.3 ơng pháp xác định tiêu Ph- 2.2.4 Phơng pháp xử lý số liệu 15 Chơng Kết thảo luận 17 10 11 11 3.1 ả hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến sinh 17 trởng giống khoai tây KT3 3.1.1 tích luỹ chất tơi - khô thân Khả 3.1.2 tích luỹ chất tơi - khô Khả 3.2 17 19 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến các21 yếu tố cấu thành suất suất giống khoai tây KT3 3.3 số ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến tiêu phẩm chất củ giống khoai tây 23 KT3 3.3.1 đến ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên hàm lợng nớc củ 3.3.2 đến 23 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên số chất hữu củ giống khoai tây KT3 3.3.3 24 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến 26 hàm lợng nguyên tố khoáng củ giống khoai tây KT3 Chơng Kết luận đề nghị 28 4.1 Kết luận 28 4.2 Đề nghị 28 Tài liệu tham khảo 29 Phụ lục 30 Lời cảm ơn Trong trình thực nghiên cứu mình, em nhận đợc giúp đỡ tận tình thầy, cô giáo khoa Sinh - KTNN, trờng ĐHSP Hà Nội Em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy, cô giáo khoa Sinh KTNN, đặc biệt thầy Nguyễn Văn Đính thầy Nguyễn Khắc Thanh ®· trùc tiÕp híng dÉn em thêi gian qua Tôi xin chân thành cảm ơn ý kiến đóng góp bạn sinh viên khoa Sinh - KTNN, trờng ĐHSP Hà Nội Là sinh viên lần đầu nghiên cứu khoa học chắn đề tài em không tránh khỏi thiếu sót Kính mong ý kiến đóng góp thầy, cô bạn để đề tài em hoàn chỉnh Em xin chân thành cảm ơn! Xuân Hoà, tháng 05 năm 2007 Sinh viên Nguyễn Thị Trang Lời cam đoan Tôi xin cam đoan khoá luận đợc hoàn thành kết riêng Các kết nghiên cứu, số liệu đợc trình bày khoá luận trung thực không trùng với kết tác giả khác Tác giả Nguyễn Thị Trang Danh mục bảng Bảng 3.1 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất tơi - khô thân Bảng 3.2 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất tơi - khô Bảng 3.3 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến yếu tố cấu thành suất suất Bảng 3.4 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến hàm lợng nớc củcủa giống khoai tây KT3 Bảng 3.5 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến số chất hữu củ tơi giống khoai tây KT3 Bảng 3.6 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến số chất hữu củ khô giống khoai tây KT3 Bảng 3.7 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến hàm lợng nguyên tố khoáng củ giống khoai tây KT3 DANH MụC CáC BIểU Đồ Biểu đồ 3.1 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất tơi thân Biểu đồ 3.2 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất khô thân Biểu đồ 3.3 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất tơi Biểu đồ 3.4 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến khả tích luỹ chất khô Biểu đồ 3.5 ảnh hởng dung dịch KCl phun bổ sung lên đến yếu tố cấu thành suất suất ... dịch KCl phun bổ sung lên đến sinh trởng, suất số tiêu phẩm chất củ giống khoai tây KT3 Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu ảnh hởng việc phun bổ sung dung dịch KCl lên đến sinh trởng, suất số tiêu phẩm. .. Nghiên cứu ảnh hởng phun bổ sung dung dịch KCl lên đến số tiêu sinh lí, sinh hoá giống khoai tây KT3 3.1 Đánh giá khả sinh trởng - Khả tích luỹ chất tơi - khô thân - Khả tích luỹ chất tơi - khô 3.2... phun bổ sung dung dịch KCl lên mà phun nớc Kí hiƯu: KT3 §C + ThÝ nghiƯm: phun bỉ sung dung dịch KCl 0,2% lên Kí hiệu: KT3. K 2.2.2.Phơng pháp pha phun dung dịch KCl - Hoá chất: KCl (Kali clorua)