HỞ VAN ĐỘNG MẠCH CHỦ: ĐÁNH GIÁ TRÊN SIÊU ÂM 2D – DOPPLER THÀNH NGỰC BS Nguyễn Thị Hải Yến Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai Dr.nguyenthihaiyen.cardio@gmail.com MỤC TIÊU Chẩn đoán xác định hở chủ Chẩn đoán mức độ hở chủ Chẩn đoán nguyên nhân, chế hở chủ, tổn thương kèm NỘI DUNG Giới thiệu chung Sinh bệnh học hở VĐMC Chẩn đoán xác định hở VĐMC (HoC) Chẩn đoán mức độ HoC Nguyên nhân, chế HoC Tổn thương phối hợp Giới thiệu chung - VĐMC cấu trúc van hình bán nguyệt, nối TT-ĐMC - ĐN: Hở chủ (HOC) tình trạng van động mạch chủ đóng khơng kín gây dòng ngược tâm trương từ ĐMC vào TT - Nguyên nhân bệnh lý van ĐMC biến dạng giãn gốc ĐMC ĐMC lên - Tỷ lệ: HOC tăng dần theo tuổi Mức HOC trung bình – nhiều: 0.5 – 2.3% với độ tuổi tương ứng từ 50- 80 Nữ thấp nam - Lâm sàng: Thay đổi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm thời điểm cấp tính bệnh, cân áp lực ĐMC TT, tình trạng huyết động mức độ trầm trọng thương tổn Sinh bệnh học o HOC cấp: - Nguyên nhân: VNTMNK, lóc tách ĐMC chấn thương - Thể tích dòng hở lớn đột ngột  TT với kích thước bình thường q tải  Tăng LVEDV đột ngột  Tăng LVEDP áp lực NT đột ngột Buồng thất khơng thể giãn bù cấp tính  giảm thể tích tống máu (SV) + Nhịp tim nhanh chế để trì cung lượng tim thường không đủ + Bn thường biểu PPC sốc tim + Dấu hiệu TM tim: Khi LVEDP, ĐMC ĐMV ngang  giảm áp lực tưới máu tim nội tâm mạc Sinh bệnh học o HOC cấp: + Tăng hậu gánh + nhịp tim nhanh  tăng nhu cầu Oxy tim + Thiếu máu hậu  đột tử o HOC mạn - HOC mạn  TT tải thể tích áp lực - Tăng V dòng hở  Tăng LVEDV tăng sức căng tim - Tăng thể tích TT  tăng áp lực đổ đầy - Ngồi phì đại lệch tâm thành TT để giúp trì thể tích tống máu bình thường Sinh bệnh học o HOC mạn Giai đoạn sớm bù Mất bù - Buồng tim giãn   Hậu - Rối loạn CNTT TT + giảm gánh  dày thành TT khả giãn tâm trương bảo tồn độ giãn nở  áp lực TT  dày xơ thành thất đổ đầy bình thường trái - LVH   LV mass  Tăng áp lực đổ đầy dấu LVvol/mass, EF BT hiệu suy tim xung huyết - Sau TT giãn tăng - Khó thở gắng sức HATT   sức căng thành ĐTN gây giảm dự trữ tỷ số Vol/mass vành tái máu mạch vành -  sức căng thành  rối ưu tâm thu loạn chức TT Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ VĐMC bình thường Trên 2D: Siêu âm chẩn đốn xác định hở chủ Trên 2D &TM: Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ  Trên 2D &TM: Quan trọng xác định nguyên nhân chế hở chủ  Trên Doppler: PP để chẩn đoán xác định HoC Thông qua phổ doppler màu qua van ĐMC mặt cắt trục dọc trục ngắn cạnh ức, qua mặt cắt buồng mỏm Nguyên nhân, Cơ chế hở chủ Tổn thương phối hợp Hở chủ mạn tính nguyên nhân thường bệnh lý van giãn vòng van Ở nước phát triển: thấp tim - Ở nước phát triển: giãn vòng van, van động mạch chủ có hai van bệnh lý calci hóa van ĐMC Nguyên nhân HoC chia nhóm:  Bất thường van ĐMC:  -  - Nhiễm trùng: VNTMNK, Thấp tim Bệnh bẩm sinh: Van ĐMC hai van Viêm: Bệnh lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp, hội chứng Behcet Thối hóa: Thối hóa nhầy, calci hóa van tuổi Khác: chấn thương, sau sửa van, thuốc, ung thư Bất thường gốc ĐMC Giãn gốc ĐMC: HC Marfan, viêm ĐMC giang mai, Viêm ĐMC vô căn, hội chứng Ehler- Danlos, Viêm thống tổn thương sụn (relapsing polychondritis Mất điểm bám mép van: lóc tách ĐMC, chấn thương, TLT Tăng hậu gánh THA hệ thống khơng kiểm sốt Hẹp van ĐMC (trong HC William) Hẹp eo ĐMC Nguyên nhân hở chủ Bệnh van tim Calci van ĐMC X Thối hóa nhầy X Bệnh tim bẩm sinh: -Van ĐMC van X Giãn gốc ĐMC X -TLT (phần phễu phần màng) X -Giãn xoang valsava X -Thủng van * - Bệnh tim thấp X * Có thể gặp viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn thối hóa nhầy Ngun nhân hở chủ Bệnh van tim Giãn gốc ĐMC Bệnh lý di truyền: -Hội chứng Marfan X -Giãn động mạch chủ có tính gia đình X - Hơi chứng Ehler- Danlos X -Lắng đọng khống vào mơ (hồi chứng Strandberg) X Rối loạn miễn dịch dạng thấp hệ thống: -Viêm tế bào khổng lồ X -Viêm mạch Takayasu X -Viêm cột sống dính khớp X -Thấp khớp X -Lupus ban đỏ hệ thống X -Hội chứng kháng phospholipid X Bệnh van tim thuốc (thuốc điều trì béo X phì Fenfluramine) X Nguyên nhân hở chủ Bệnh van tim Giãn gốc ĐMC Nhiễm trùng: -Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn X -Viêm động mạch chủ nhiễm khuẩn (giang X mai) Lóc tách ĐMC X Tăng huyết áp Chấn thương (gây lóc tách ĐMC tổn X X X X thương van ĐMC Các nguyên nhân di truyền măc phải gây giãn vòng van ĐMC X Phân loại chức HOC theo Carpentier • Type I: Giãn thành phần gốc ĐMC (vòng van, xoang valsava, ST) với van bình thường • Type II: Sa van thủng bờ tự van gây dòng hở lệch tâm Type IIa: Do sa van: gây phổ hở chủ lệch tâm - Sa hoàn tòan van vào thất trái (Cusp flail) - Sa phần van - Sa toàn van Type IIb: Thủng bờ tự van gây phổ hở chủ lệch tâm • Type III: Hạn chế vận động van tổn thương mô van (Tổn thương van thấp tim, calci hóa nặng, VNTMNK) Phân loại mức độ calci hóa van ĐMC Độ 1: Khơng calci Độ 2: nốt Calci hóa nhỏ Độ 3: Nhiều nốt calci lớn gây hạn chế di động van Độ 4: Calci nặng tất van gây hạn chế di động van Hình ảnh siêu âm HoC số bệnh lý VĐMC van: thường chia type Hình ảnh siêu âm HoC số bệnh lý VĐMC van: Hình ảnh siêu âm HoC số bệnh lý HoC với giãn ĐMC lên: Một số kĩ thuật - Đánh giá hở chủ siêu âm 3D – TTE, 3D - TEE Set-up phổ màu để tránh sai số: Colour scale: 50-60cm/s mức giới hạn cao mà máy cho phép (giảm Nyquist  giảm kích thước dòng hở) Colour Ví dụ: gain: hiệu chỉnh step by step để giảm nhiễu âm References European Association of Echocardiography recommendations for the assessment of valvular regurgitation Part 1: aortic and pulmonary regurgitation (native valve disease) (2014) Association Between Bicuspid Aortic Valve Phenotype and Patterns of Valvular Dysfunction and Bicuspid Aortopathy; JACC, Vol 6, No 2; 2013 Bicuspid Aortic Valve Disease, Journal of the American College of Cardiology; Vol 55, No 25, 2010 Uptodate, Echocardiographic evaluation of the aortic valve (2016) AHA/ACC guideline for the management of patients with valvular heart disease (2014) C4 VIỆN TIM MẠCH XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN ... xác định hở chủ Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ Siêu âm chẩn đoán mức độ hở chủ  Các mức độ hở chủ: Siêu âm chẩn đoán mức độ hở chủ  Các mức độ hở chủ mạn:... Lưu ý: PP PISA đánh giá dòng hở chủ trung tâm lệch tâm Khi dòng hở chủ lệch tâm khuyến cáo nên sử dụng mặt cắt trục dọc cạnh ức để đánh giá vùng hội tụ Siêu âm chẩn đoán mức độ hở chủ  Dopper... xác định hở chủ VĐMC bình thường Trên 2D: Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ Trên 2D &TM: Siêu âm chẩn đoán xác định hở chủ  Trên 2D &TM: Quan trọng xác định nguyên nhân chế hở chủ  Trên Doppler: