VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM MINH TUẤN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC TẠI CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG HÀ NỘI, 2017 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM MINH TUẤN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TẠI CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG HIỆN NAY Chuyên ngành : Chính sách cơng Mã số : 60 34 04 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CƠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS Bùi Nguyên Khánh HÀ NỘI, 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu luận văn Thạc sỹ Chính sách cơng về" Thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước thuộc trung ương nay" hoàn toàn trung thực không trùng lặp với đề tài khác lĩnh vực Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm lời cam đoan Tác giả luận văn Phạm Minh Tuấn MỤC LỤC MỞ ĐẦU………………………………………….…………………… …………1 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH VÀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CỦA CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC……………………………………………………… …… 1.1 Lý luận sách thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước 1.2 Khái niệm hoạt động công vụ, công chức tuyển dụng cơng chức… 1.3 Thực sách tuyển dụng công chức quan hành nhà nước nay……………………………….……………….……………….… 16 Chương 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC TRONG CAC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG HIỆN NAY………………………………….………… …… 37 2.1 Khái quát cấu công chức quan hành nhà nước Trung ương nay…………………………………… ……… ………………… .37 2.2 Tình hình thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước Trung ương…………………………………….……….… …41 Chương 3: HỒN THIỆN CHÍNH SÁCH VÀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC TRONG CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG ………………………………………….…… 63 3.1 Phương hướng mục tiêu hồn thiện sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước Trungương…… ……… … ….…… …….63 3.2 Hoàn thiện việc thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước Trung ương………………….….………….……………66 KẾT LUẬN… 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………… DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT HCNN: Hành Nhà nước TDCC: Tuyển dụng công chức XHCN: Xã hội chủ nghĩa CHXHCN: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa CV: Chuyên viên CVC: Chuyên viên CVCC: Chuyên viên cao cấp UBND: Ủy ban nhân dân HĐND: Hội đồng nhân dân CCHC: Công chức hành chính UBTVQH: Ủy ban thường vụ Quốc hội DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng bảng Trang 1.2.2 Sơ đồ tác động sách tuyển dụng công chức 15 1.3.1 Sơ đồ chủ thể thực sách tuyển dụng cơng chức 27 2.1.1 Cơ cấu chất lượng đội ngũ công chức 38 2.1.2 Cơ cấu ngạch chất lượng đội ngũ công chức quan HCNN thuộc Trung ương 39 2.2.1 Thông báo tuyển dụng số Bộ, ngành 42 2.2.2 Kết nhận biết người có tài trình tuyển dụng 55 2.2.3 Sơ đồ đánh giá chủ thể thực sách tuyển dụng cơng chức 58 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Ở tất quốc gia giới, nhân tố người đóng vai trò quan trọng hoạt động máy nhà nước Chủ tịch Hồ Chí Minh tác phẩm “Sửa đổi lề lối làm việc” khẳng định: “Cán gốc công việc”, “công việc thành công hay thất bại cán tốt hay kém” [21;tr.26] Quá trình cách mạng 80 năm qua, thời kỳ, Đảng ta đề chiến lược, nghị công tác cán bộ, công chức nhằm lựa chọn người có phẩm chất trị, chun mơn cao để phục vụ đất nước Hiện nay, Nhà nước ta tiến hành cải cách hành quốc gia, nhằm xây dựng hành dân chủ, sạch, vững mạnh,từng bước đại; đó, nội dung xây dựng, tuyển dụng sử dụng đội ngũ công chức hành chính có đủ phẩm chất lực nội dung mang tính tiên Chính vậy, Chương trình tổng thể cải cách hành Chính phủ giai đoạn 2011-2020 nhấn mạnh tầm quan trọng đội ngũ công chức gắn với cải cách thể chế, tổ chức máy, thủ tục hành chính, cải cách tài chính cơng theo hướng “hồn thiện quy định phát luật tuyển dụng, bố trí, phân cơng nhiệm vụ phù hợp với trình độ, sở trường, lực cơng chức, viên chức” [8] bên cạnh sách đánh giá, nâng ngạch, khen thưởng kỷ luật chế độ tiền lương công chức Trong năm gần đây, kinh tế nước ta có bước phát triển hành nước nhà chuyển biến chậm, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế Chúng ta thực sách tổng thể cải cách hành chính Trong có nhiều nội dung, việc xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức có chất lượng cao khâu khó khăn lộ trình cải cách hành Bởi lẽ, cán bộ, cơng chức gốc cơng việc, cơng việc có thành công hay thất bại phụ thuộc trước hết vào đội ngũ công chức Công chức Nhà nước đội ngũ tiên phong, mang trọng trách lớn việc tổ chức thực thi sách pháp luật, làm cho sách pháp luật vào sống Việc tuyển chọn người có đủ đức, đủ tài, vừa hồng, vừa chuyên Bác Hồ dạy để làm cho đất nước ngày phát triển tiến thách thức lớn trình cải cải hành Muốn tuyển chọn đội ngũ cán bộ, cơng chức có chất lượng phải xây dựng sách thực thi sách tuyển dụng (từ khâu hoạch định đến tổ chức thực sách) cách thật khoa học, tiến Hệ thống quan nhà nước hoạt động có hiệu hay không phụ thuộc vào lực, trách nhiệm đội ngũ cơng chức hành trước hết, khâu tuyển dụng đội ngũ Do vậy, việc hồn thiện sách tuyển dụng cơng chức quan HCNN để đảm bảo cơng chức có trình độ chuyên môn kỹ nghề nghiệp cao, phù hợp với nhu cầu xã hội mới, có ý thức trị, tinh thần trách nhiệm, tận tuỵ với cơng việc, có đạo đức liêm khiết thi hành công vụ nhiệm vụ cấp thiết cấp, ngành nhằm đáp ứng u cầu cơng nghiệp hố, đại hoá, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa hội nhập kinh tế quốc tế giai đoạn Với nhận thức trên, người viết chọn đề tài “Thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành Nhà nước Trung ương nay” làm nội dung nghiên cứu luận văn thạc sỹ chuyên ngành sách cơng Tình hình nghiên cứu đề tài Do tầm quan trọng việc tuyển dụng cán bộ, công chức hành nhà nước, nay, có nhiều đề tài khoa học nghiên cứu tuyển dụng, xây dựng, nâng cao đội ngũ cán công chức nhà nước nói chung cán cơng chức lĩnh vực thực thi sách nói riêng như: “Luận khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán công chức thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, đại hoá đất nước” PGS.TS Nguyễn Phú Trọng PGS.TS Trần Xuân Sầm, Nxb Chính trị quốc gia 2003; tác giả đúc kết, đưa quan điểm, định hướng việc xây dựng hồn thiện sách, chất lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức nói chung; “Hệ thống cơng vụ xu hướng cải cách số nước giới” tác giả TS Thang Văn Phúc, TS Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền, Nxb Chính trị quốc gia, 2004 Đây cơng trình nghiên cứu tổ chức nhà nước, máy nhà nước, máy hành chính, lịch sử cơng vụ, chế độ quản lý cơng chức nước có kinh tế phát triển giới Cơng trình đưa ưu điểm, hạn chế nước để làm học kinh nghiệm cho Việt Nam; “Về chế độ công vụ Việt Nam” PGS.TS Nguyễn Trọng Điều chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, 2007; cơng trình nghiên cứu công chức, công vụ sở khoa học để hồn thiện chế độ cơng vụ Việt Nam; đề tài phân tích cách có hệ thống lý luận thực tiễn chế độ công vụ cải cách công vụ Việt Nam qua thời kỳ, có tham chiếu mơ hình công vụ số nước tiêu biểu cho thể chế trị khác; “Pháp luật cơng vụ, cơng chức Việt Nam số nước giới” TS Trần Anh Tuấn, Nxb Chính trị quốc gia, 2011.Cuốn sách đề cập đến vấn đề pháp lý hoạt động công vụ Việt Nam từ 1946 đến so sánh chế định pháp luật công chức Việt Nam với chế định pháp luật số nước giới, có vấn đề pháp lý tuyển dụng cơng chức Luận án TS “Thu hút trọng dụng tài quan hành chính nhà nước Việt Nam” tác giả Trần Văn Ngợi, 2015; Bài viết PGS TS Đinh Ngọc Giang, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đăng Tạp chí Lý luận trị số 8-2016 Cơng tác tuyển dụng, đào tạo cán bộ, công chức, viên chức nay; Bài viết ThS Thạch Thọ Mộc, Viện Khoa học tổ chức nhà nước Tiếp tục đổi công tác tuyển dụng đánh giá đội ngũ công chức nước ta nay; Bài viết ThS Phạm Tuấn Doanh, Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức – Bộ Nội vụ Quy định tuyển dụng cơng chức số giải pháp hồn thiện; Các tác phẩm cơng trình đề cập đến nhiều khía cạnh sách cơng pháp luật công vụ, công chức; luận khoa học cho việc xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng, tuyển dụng từ công chức; so sánh đề xuất việc tiếp thu sách cơng chức nước giới cho Việt Nam Tuy nhiên, chưa có tác giả sâu nghiên cứu việc thực tuyển dụng cơng chức Việt Nam với tư cách loại chính sách tác động trực tiếp đến hoạt động công vụ quan HCNN Trung ương Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài luận văn: “Thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành Nhà nước Trung ương nay” góp phần nhỏ bé vào việc làm sáng tỏ thêm lý luận thực tiễn sách TDCC nói chung TDCC quan HCNN Trung ương nói riêng Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu đề tài nhằm làm rõ vấn đề lý luận sách cán bộ, cơng chức tuyển dụng cơng chức; phân tích, đánh giá việc thực sách TDCC quan hành chính Nhà nước trung ương nay, hiệu thực để từ đề xuất phương hướng, giải pháp, số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu thực sách TDCC quan HCNN Trung ương * Nhiệm vụ nghiên cứu: - Nghiên cứu làm sáng tỏ vấn đề lý luận sách cán bộ, công chức tuyển dụng công chức; - Phân tích, đánh giá việc thực sách TDCC, hiệu thực sách TDCC quan hành chính Nhà nước trung ương nay; - Phương hướng, giải pháp, số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu thực sách TDCC quan HCNN Trung ương Đối tượng phạm vi nghiên cứu * Đối tượng nghiên cứu: + Nghiên cứu việc thực sách TDCC quan HCNN Trung ương; + Nghiên cứu giải pháp công cụ thực chính sách TDCC góc độ khoa học sách cơng vị trí việc làm đúng, đủ, khoa học có tác động đến việc tuyển dụng hợp lý như: Đối với vị trí đòi hỏi chun mơn cao, khơng thi tuyển mà áp dụng theo hình thức hợp đồng, kết hợp trả lương tương xứng Kinh nghiệm nước cho thấy, hình thức tuyển chọn hay, thu hút chuyên gia giỏi, không bị áp lực biên chế; đồng thời, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước Từ đó, chuyển từ quản lý biên chế sang quản lý số lượng vị trí việc làm cấu công chức quan nhà nước theo tinh thần Luật cán bộ, công chức năm 2008 "Tuyển chọn người đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ vị trí việc làm".(Điều 38) Vị trí việc làm gắn liền với chức danh, chức vụ, cấu ngạch công chức nhằm xác định biên chế bố trí công chức quan, tổ chức, đơn vị Xác định cụ thể vị trí việc làm giúp quan sử dụng công chức xác định số lượng, chất lượng, cấu công chức; sở thực tuyển dụng công chức theo quy định Luật cán bộ, công chức là: "việc tuyển dụng công chức phải vào yêu cầu nhiệm vụ, vị trí việc làm tiêu biên chế".(Điều 35) Xác định vị trí việc làm có tác dụng sử dụng có hiệu nguồn nhân lực; giúp nhà quản lý xác định tính chất, quy trình thực cơng việc, từ xác định số lượng, chất lượng cần đủ cho việc thực nhiệm vụ quan Các phận cấu thành vị trí việc làm gồm tên gọi vị trí việc làm; nhiệm vụ quyền hạn người đảm nhiệm vị trí việc làm; trình độ kỹ người đảm nhiệm vị trí việc làm tiền lương trả cho người đảm nhiệm vị trí việc làm Vị trí việc làm phải xác định thông qua phương pháp thống kê phân tích công việc cụ thể ngạch, bậc công chức Căn chức năng, nhiệm vụ quan, đơn vị trách nhiệm, quyền hạn công chức đảm nhiệm vị trí việc làm, quan sử dụng công chức tiến hành phân loại vị trí việc làm, tức vị trí khác phương thức tuyển dụng khác vừa đảm bảo người phù hợp, vừa đảm bảo tiết kiệm, hiệu tuyển dụng [13;tr.89] Đối với nhiệm vụ thường xuyên, có tính ổn định tương đối cao, áp dụng phương pháp phân tích “truyền thống”; với nhiệm vụ bổ sung, đột xuất, áp dụng phương pháp phân tích “mở” Phân tích sở trách nhiệm, 69 quyền hạn công chức đảm nhiệm vị trí việc làm, gọi phân tích “cá nhân” Kết trình phân tích nêu mô tả công việc gắn với chuyên ngành đào tạo, kỹ năng, kinh nghiệm làm sở xác định vị trí việc làm quan, tổ chức sử dụng, tuyển dụng công chức Về nâng cao chất lượng người làm công tác tuyển dụng Chất lượng tuyển dụng phụ thuộc nhiều vào người sử dụng tuyển chọn công chức Đội ngũ tuyển chọn (từ người lãnh đạo đến công chức, Hội đồng tuyển dụng) phải thực quan tâm cà có lực việc tuyển chọn công chức; phải người có kinh nghiệm, hiểu biết, có thâm niên lâu năm chun mơn, khách quan, trung thực, đặt lợi ích quan lên lợi ích cá nhân…Đội ngũ lựa chọn phải người có tầm nhìn chiến lược chức năng, nhiệm vụ quan, Bộ, ngành nhằm khắc phục quan niệm tuyển dụng áo, cho xong việc Ngoài ra, Bộ, ngành (đặc biệt Bộ Nội vụ), cần phối hợp xây dựng tiêu chuẩn vị trí Hội đồng tuyển chọn, có chế tài chính để động viên, khuyến khích họ trọng quan tâm cơng việc tuyển dụng CCHC Bộ, ngành Về cải cách tiền lương chế độ khác đối với công chức Chính sách tiền lương công chức hành chính cần cải cách theo hướng sau: - Quỹ tiền lương công chức hành chính phải đảm bảo mức độ hợp lý chi thường xuyên tổng chi ngân sách nhà nước - Cải cách chính sách tiền lương công chức hành chính phải đặt Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước mà trước hết cải cách thể chế, sửa đổi, bổ sung văn pháp luật có liên quan đến công chức; thực xếp tinh giản máy; nâng cao chất lượng đội ngũ công chức; tiến hành cải cách tài chính công - Cải cách tiền lương công chức hành chính phải sở nghiên cứu phân loại, xác định rõ khu vực hành chính nhà nước, đối tượng CCHC trả lương từ ngân sách nhà nước Với đối tượng viên chức nghiệp, đảng, đoàn thể theo hướng 70 Nhà nước hỗ trợ phần đơn vị đơn vị nghiệp cơng lập, đồn thể đơn vị, tổ chức phải tự chi trả, tự chịu trách nhiệm - Cải cách chính sách tiền lương khu vực hành chính nhà nước phải giải đồng vấn đề: + Xác định tiền lương thấp khu vực hành chính nhà nước để áp dụng cho hệ thống tiền lương công chức (không áp dụng tiền lương tối thiểu cho khu vực hành chính nhà nước); + Hoàn thiện hệ thống bảng lương, xác định mức lương cho vị trí cơng việc; + Hoàn thiện phụ cấp lương; đưa phụ cấp lương lãnh đạo vào mức lương vị trí lãnh đạo; + Xác định hợp lý quan hệ tiền lương (tối thiểu - trung bình - tối đa) phù hợp với vận động kinh tế; + Xác định chế đảm bảo nguồn tiền lương nhằm thực cải cách tiền lương công chức hiệu quả; + Xác định chế quản lý hiệu tiền lương thu nhập công chức nhà nước; + Tiền lương phải đảm bảo tái sản xuất sức lao động "chất xám" đội ngũ cơng chức, khắc phục tính bình quân chi trả tiền lương - Tiền lương phải xác định sở giá tiền công hình thành thị trường lao động; khơng bình qn, khơng bao cấp, động viên, khuyến khích người có tài, lực thật sự, người làm việc giỏi, có hiệu cao Có quan điểm cho cần trả lương cho cán công chức theo vị trí việc làm, theo lực theo kết thực công việc, trả thù lao theo thị trường Tuy nhiên, điều kiện nước ta cách làm lại khơng đơn giản, khơng có hệ thống chuẩn để giám sát, đánh giá, so sánh, phân tích tiền lương chủ thể công chức với người lao động khu vực tư chưa nghiên cứu cách thấu đáo Do đó, tác giả cho rằng, tiếp tục nghiên cứu đề xuất việc làm có ý nghĩa thực tế tương lai 71 Về giải pháp thực việc thu hút nhân tài Cần xây dựng chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài nói chung quan hành Trung ương nói riêng Chính sách thu hút nhân tài cần gắn với việc tuyển dụng, tạo nguồn, quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm để khuyến khích, tạo động lực cho cơng chức thật có tài tích cực đóng góp sức vào hiệu hoạt động cơng vụ Khi xây dựng chính sách thu hút, đãi ngộ nhân tài cần xác định nội hàm thuật ngữ “nhân tài”,“người có tài” cách rõ ràng khoa học, tránh tình trạng coi nhân tài đồng nghĩa người có cấp cao Chính sách phải mang tính chiến lược, dài hạn, hướng đến trọng tâm xây dựng đội ngũ công chức “vừa hồng, vừa chuyên” phát huy hết khả năng, mạnh người tài ; đồng thời, phải bao gồm cơng chức có kinh nghiệm, thành thạo kỹ trí tuệ sáng tạo công vụ, người tuyển dụng Bên cạnh việc thu hút người tài vào vị trí tuyển dụng, chủ thể tuyển dụng cần quan tâm đến tính công tuyển dụng (bên cạnh đối tượng ưu tiên nay) Bác Hồ dạy “Không sợ thiếu, sợ không công bằng” Hiện nay, đa dạng hóa đối tượng tuyển dụng, đó, cần loại bỏ quan niệm đầu vào theo chủ nghĩa lý lịch (con ơng, cháu cha) người có tiền án, tiền hết thời hạn thi hành án quản chế, khơng có quy định khác mặt pháp luật (mà họ thực tài giỏi) cho phép tuyển dụng Mặt khác, với vị trí khác nhau, kết thi tuyển mà tiêu khơng có, đề xuất (thêm biên chế; bảo lưu kết giới thiệu họ sang Bộ, ngành khác tính chất chun mơn mà tiêu…) Việc làm thực số quốc gia Hy vọng nghiên cứu, tiếp thu phù hợp với điều kiện đất nước trình xây dựng thực chinh sách TDCC quan hành chính nói chung quan hành chính Trung ương nói riêng Thời gian tới, khẩn trương xây dựng, ban hành Nghị định Chính phủ phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng đãi ngộ người có tài hoạt động công 72 vụ Nghị định Chính phủ phát hiện, bồi dưỡng, trọng dụng đãi ngộ người có tài hoạt động cơng vụ cần có quy định theo hướng mở, tạo sở pháp lý cho phép bộ, ngành địa phương vận dụng chế, chính sách riêng phù hợp với điều kiện Bộ, ngành, địa phương để thu hút, trọng dụng người có tài Cần xây dựng văn pháp lý “Bộ tiêu chí” lựa chọn người có tài để áp dụng chung, thống phạm vi nước để bộ, ngành địa phương triển khai việc thu hút, trọng dụng người có tài năng, khắc phục tình trạng thiếu thống nhất, thiếu đồng chính sách người có tài bộ, ngành địa phương Hoàn thiện thể chế quản lý cán bộ, công chức theo hướng đảm bảo thu hút, trọng dụng người có tài cho quan hành chính nhà nước Cần tiếp tục hoàn thiện nội dung thể chế quản lý cán bộ, công chức, bao gồm quy định tuyển dụng, sử dụng, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật, tiền lương chế độ đãi ngộ cán bộ, cơng chức… Việc hồn thiện hệ thống văn quy phạm pháp luật quản lý, sử dụng công chức cần tập trung vào số nội dung cụ thể như: tiêu chuẩn chức danh lãnh đạo, quản lý tiêu chuẩn chức danh ngạch công chức; vị trí việc làm; tuyển dụng; nâng ngạch; tuyển chọn lãnh đạo, quản lý theo nguyên tắc thực tài; đánh giá công chức; chế loại bỏ, miễn nhiệm người khơng hồn thành nhiệm vụ, vi phạm kỷ luật 3.2.3 Nâng cao lực chủ thể thực sách Một là, đề xuất, ban hành việc nâng cao lực chủ thể xây dựng thực sách TDCC nâng cao lực xây dựng văn quy phạm pháp luật thực sách quan như: Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nội vụ Bộ, ngành khác có liên quan Quốc hội cần nâng cao chất lượng đại biểu quốc hội để tham gia cách hiệu việc thông qua dự luật liên quan đến sách tuyển dụng, sử dụng CCHC Chính phủ cần khẩn trương xây dựng, ban hành Nghị định, quy định chi tiết thi hành Luật Cán bộ, công chức luật, pháp lệnh có liên quan Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành quan đóng vai trò chính việc 73 tham mưu, tổng hợp trực tiếp xây dựng sách TDCC Việc tham mưu, tổng hợp xây dựng sách chủ thể cần phải xác, kịp thời, khách quan, trung thực hiệu Hai là, muốn quy trình hoạch định sách, phân tích sách có hiệu phải tăng cường tham gia người dân, chuyên gia, cách nhà khoa học vào q trình hoạch định sách Hiện nay, việc tham gia đề xuất ý tưởng hoạch định sách đóng góp vào xây dựng phương án, biện pháp sách đối tượng chịu tác động sách nhiều hạn chế Chính sách cơng nói chung sách TDCC nói riêng, xây dựng, ban hành có tham gia từ chuyên gia, nhà khoa học ý kiến đối tượng bị sách chi phối, ảnh hưởng có tác dụng khả thi vào vào đời sống cách hiệu Do vậy, cần phải tăng cường tham gia đóng góp ý kiến người dân, chuyên gia, nhà khoa học coi yêu cầu bắt buộc trình hoạch định sách, tạo điều kiện để người dân nắm thơng tin đóng góp vào dự thảo sách liên quan trực tiếp đến Ba là, hình thành nhóm nghiên cứu thiết kế sách cơng vụ nói chúng có TDCC Cần xem xét hình thành nhóm (có thể Hội đồng) nghiên cứu riêng chịu trách nhiệm trực tiếp trước Thủ tướng Chính phủ Nhóm nghiên cứu tuyển chọn từ chun gia cơng chức có kinh nghiệm, có trình độ từ bộ, ngành để tham gia, đề xuất xây dựng sách, có trách nhiệm xây dựng sách cơng vụ, cơng chức Chính phủ, thường xuyên đề xuất ý tưởng phản biện, phân tích sách mang tính hai chiều Thủ tướng Chính phủ Bộ, ngành thực thi sách Bốn là, thiết lập chế phối hợp quan xây dựng sách Như phân tích, việc hoạch định sách thiếu phối hợp chặt chẽ Bộ, ngành (trong có Bộ Nội vụ) Khi tiến hành xây dựng, thực thi sách TDCC thường đưa liệt kê sách yêu cầu tuyển dụng (biên chế) mà thiếu phân tích cách khoa học kế hoạch tuyển dụng, vị trí việc làm, sở tiền lương…Mỗi bộ, ngành có nhiều kế hoạch lại không 74 xác định lĩnh vực ưu tiên Do đó, để xây dựng sách cách toàn diện nhất, cần xây dựng quy định phối hợp phân công trách nhiệm rõ ràng bộ, ngành việc thực sách TDCC Đồng thời, xác định trách nhiệm quan cách cụ thể để công tác thực có hiệu Năm là, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu Bộ, ngành công tác tuyển dụng, phải xem nhiệm vụ trọng tâm người đứng đầu Bộ, ngành việc nâng cao lực đạo, điều hành mình; đồng thời, tăng cường công tác tra, kiểm tra xử lý vi phạm sách pháp luật TDCC thơng qua hình thức tra, kiểm tra thường xuyên, có kế hoạch, có trọng tâm, trọng điểm phối kết hợp tra công vụ Bộ Nội vụ với Bộ, ngành Trung ương công tác tuyển dụng 3.2.4 Các quan có thẩm quyền cần quan tâm đến tiêu chí đánh giá sách tuyển dụng cơng chức q trình thực sách Chính sách TDCC Đảng Nhà nước ta nhằm mục đích giải lựa chọn người thực có khả đảm nhận ngạch, bậc cơng chức hệ thống quan HCNN Vì vậy, thực sách, ngồi mục đích đặt ra, Bộ, ngành Trung ương cần quan tâm đồng đến tính hiệu lực, tính khả thi, tính hiệu quả, tính kinh tế tuân thủ quy đinh Hiến pháp pháp luật Cần cân đối lợi ích Nhà nước với việc tuyển dụng để đưa mức độ nguồn lực ngân sách Chẳng hạn để tuyển cơng chức giỏi, có tài vào vị trí thích hợp (có thể CV, CVC, CVCC) phải xem xét lợi ích mặt trị, tính hiệu lực, tính kinh tế, tính khả thi vị trí Ở số nước giới, thực tuyển dụng công chức (theo quy chuẩn đánh giá cơng chức) không thiết công chức trường phải xếp vào ngạch từ thấp đến cao, mà họ xếp vào vị trí tốt hệ thống ngạch bậc (thường lĩnh vực khoa học tự nhiên quản trị nhà nước); ngược lại, có nhiều cơng chức vị trí cao xếp vào vị trí thấp trung bình lý sức khỏe “hợp lý hóa gia đình” (xin chuyển từ địa phương sang Bộ, ngành); trường hợp cần thiết vị trí việc làm mà quan chủ quản 75 cần giữ họ lại lượng ngân sách lớn so với cơng chức khác ngạch, bậc…Nói cách khác, cần quan tâm đến đồng tiêu chí thực sách tuyển dụng để đưa tình sẵn có TDCC hành quan Mặt khác, cần tăng cường tính pháp chế (tuân thủ pháp luật) chủ thể tuyển dụng đối tượng tuyển dụng Chúng ta có Luật Cán bộ, cơng chức năm 2008 hệ thống quy định mang tính chất chuyên ngành lĩnh vực khác có liên quan đến cơng tác TDCC Do đó, thực chính sách, quan HCNN Trung ương phải tuân thủ nghiêm quy định hệ thộng pháp luật hành (từ công khai, minh bạch thông tin, đối tượng dự tuyển, tiêu chuẩn dự tuyển, hình thức tuyển dụng, tài liệu liên quan, thành lập Hội đồng thi tuyển đến chấm thi, xét, công bố kết đến xếp vào ngạch, bậc…) phải tuân thủ pháp luật; đồng thời, qua việc tuân thủ pháp chế này, quan HCNN phát thiếu sót, chồng chéo, khơng phù hợp pháp luật TDCC để đề xuất quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung ban hành 3.2.5 Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác tuyển dụng cơng chức CNTT sáng tạo trí tuệ loại người kỷ hữu Ứng dụng CNTT tuyển dụng góp phần bảo đảm tính cơng khai, minh bạch, khách quan; giảm thời gian xử lý bước, chu trình cải cách thủ tục hành công tác tuyển dụng từ thông báo tuyển dụng, thực thi tuyển thơng qua hình thức thi trắc nghiệm, chấm thi, lưu trữ hồ sơ, kết thi tuyển… Các quan Bộ, ngành có trang Web chính thức, cần có mục thơng tin riêng (hoặc web riêng) hoạt động công chức, công vụ có thơng tin tuyển dụng, tạo điều kiện cho ứng viên tiếp cận theo dõi, giao tiếp với quan quản lý nhà nước thông qua hình thức hỏi đáp tuyển dụng phản hồi thông tin từ tiếp nhận thông tin tuyển dụng đến phúc tra kết khiếu nại, tố cáo trình tuyển dụng Các Bộ, ngành cần tiếp tục triển khai tốt nội dung ứng dụng CNTT TDCC theo tinh thần Quyết định số 1557/QĐ-TTg ngày 18/10/2010 76 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức” Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thơng tin vào tất khâu q trình tuyển dụng Sử dụng triệt để công nghệ thông tin tuyển dụng góp phần tiết kiệm thời gian chi phí, đơn giản hóa nhiều thủ tục, hồ sơ, giấy tờ hoạt động tuyển dụng, đảm bảo hiệu nguyên tắc công khai, khách quan minh bạch tuyển dụng Vì vậy, đổi tuyển dụng công chức cần tiếp tục theo hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin tất khâu tuyển dụng: thông báo tuyển dụng, thực thi tuyển thơng qua hình thức thi trắc nghiệm, chấm thi lưu trữ kết thi Có thể thành lập trang web riêng việc làm quan hành chính nhà nước để thông tin vị trí việc làm trống thông tin liên quan đến tuyển dụng cập nhật tập trung, làm cho ứng viên dễ dàng tiếp cận thông tin Các ứng viên làm thủ tục giao tiếp với quan tuyển dụng thông qua tài khoản riêng cung cấp để đảm bảo tính chính xác, kịp thời khách quan thông tin tuyển dụng Kết luận chương Mặc dù có chủ trương chính sách tương đối cụ thể TDCC kết công tác TDCC quan HCNN thuộc Trung ương chưa thực đạt hiệu mong muốn, tồn nhiều vấn đề sách đòi hỏi phải hồn thiện thể chế, chính sách TDCC để tuyển đội ngũ cán bộ, cơng chức chất lượng cho hành quốc gia, giúp cho đất nước phát triển mạnh mẽ, hòa nhập với nhịp độ phát triển toàn cầu Đất nước ta thời kỳ hội nhập quốc tế, chính sách ban hành có tác động, ảnh hưởng lớn đến đời sống kinh tế - xã hội đất nước người dân Do đó, hồn thiện q trình sách TDCC từ khâu hoạch định đến tổ chức thực sách giúp cho máy nhà nước đạt hiệu cao q trình hoạt động, giảm chi phí hoạt động, nâng cao chất lượng đời sống công chức Qua phân tích thực trạng việc thực chính sách TDCC quan HCNN Trung ương, tranh tồn cảnh từ mục tiêu, u cầu, giải pháp cơng cụ 77 đến tiêu chí tác động vào chính sách tuyển dụng, luận văn mạnh dạn đề xuất số phương hướng mục tiêu hoàn thiện chính sách TDCC quan HCNN Trung ương Đó là, xây dựng thực chính sách tuyển dụng cần đặt vào tổng thể cải cách hành chính quốc gia, cải cách công vụ, công chức; quan tâm đến việc thu hút nhân tài, chế độ tiền lương, vị trí việc làm; đồng thời nâng cao trách nhiệm Bộ, ngành Trung ương việc xây dựng, thực chính sách TDCC; vai trò chủ thể, đặc biệt Bộ Nội vụ, với tư cách quan Chính phủ giao chủ trì xây dựng, trình Chính phủ, ban hành giá sát thực chính sách TDCC; giải pháp công cụ thực chính sách tuyển dụng tác giả phân tích kiến nghị sở phân tích nguyên nhân hạn chế Chương II Đáng ý là, giải pháp công cụ đúc rút từ thực tế thực chính sách TDCC thời gian qua (chất lượng tuyển dụng, trách nhiệm chủ thể ban hành thực thi chính sách ); việc xây dựng thể chế pháp luật quan Nhà nước tham khảo kinh nghiệm quốc tế vấn đề Chương đặt yêu cầu phải đổi thông qua việc huy động nguồn lực xã hội, chuyên gia, nhà khoa học vào xây dựng chính sách đề cao vai trò giám sát dư luận quần chúng nhân dân việc thực chính sách; đề xuất việc thực có hiệu đến tiêu chí đánh giá sách ứng dụng CNTT việc thực chính sách tuyển dụng 78 KẾT LUẬN Đội ngũ công chức quan HCNN có vị trí vai trò định đến hiệu lực, hiệu Bộ máy nhà nước Qua gần 30 năm đổi mới, với phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động công vụ, cơng chức góp phần làm thay đổi diện mạo hành chính nhà nước; đội ngũ cán bộ, cơng chức hệ thống trị nước ta bước xây dựng nâng cao chất lượng, đáp ứng u cầu cải cách hành chính, góp phần tích cực đưa đất nước ta từ nước nghèo, lạc hậu chuyển sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hội nhập quốc tế Cơng đổi đòi hỏi phải có đội ngũ cán bộ, cơng chức vừa có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, vừa có lực để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ nghiệp cơng nghiệp hố, đại hố đất nước hội nhập quốc tế Có thể khẳng định rằng, khơng thể thực phát triển đất nước hội nhập quốc tế thành công với đội ngũ công chức chất lượng thấp, phẩm chất thiếu lực hoạt động quản lý Để có đội ngũ cơng chức có phẩm chất lực tốt tuyển dụng khâu quan trọng nhằm thu hút, phát người có tài, có đức, đủ điều kiện để đáp ứng yêu cầu công việc Qua nghiên cứu lý luận thực trạng thực chính sách TDCC quan HCNN Trung ương nay, luận văn vấn đề chính sách tuyển dụng đòi hỏi quan nhà nước có thẩm quyền phải thực hoàn thiện giải pháp công cụ chính sách để đạt dược mục tiêu đề Từ lý thuyết đến thực tiễn khoảng cách dài Tuy nhiên, luận văn cố gắng tổng hợp, phân tích, quy nạp vấn đề lý thuyết chính sách tuyển dụng, từ khái niệm đến nội dung yếu tố tác động vào chính sách, yêu cầu, công cụ chính sách để làm sáng tỏ nội dung trình phát triển chính sách TDCC nước ta từ 1946 đến Đưa công cụ, tiêu chí để phân tích, đánh giá chính sách TDCC quan hành chính; đồng thời nêu lên kết đạt nội dung cụ thể luận chứng khoa học, luận văn phân tích mặt được, chưa được, nguyên nhân hạn chế đề giải pháp cụ thể chương 79 Các phương hướng, giải pháp việc hồn thiện cơng cụ, yếu tố tác động đến chính sách góp phần tích cực cho việc hoạch định, xây dựng, thực chính sách TDCC Trong đó, đáng ý nâng cao nhận thức việc xây dựng chính sách TDCC bộ, ngành; gắn hoàn thiện chính sách TDCC với công cải cách hành chính nước ta nay; đề cao vai trò chủ thể xây dựng thực chính sách Các giải pháp hoàn thiện cơng cụ hồn thiện luận văn khái quát phương diện lý thuyết chính sách công nhằm nâng cao chất lượng tuyển dụng vấn đề xây dựng vị trí việc làm; thu hút nhân tài; đổi hình thức tuyển dụng; tăng cường yếu tố tác động chính sách TDCC (tính hiệu lực, hiệu quả, tính công bằng, tính tuân thủ pháp luật…); đề xuất công cụ chủ yếu vấn đề tiền lương, chất lượng người làm công tác tuyển dụng; thay đổi nhận thức người tài, tiêu biên chế… Luận văn đề xuất luận cần thiết để nhà hoạch định thực chính sách tham khảo phương diện tính hiệu việc phân tích chính sách, pháp luật; công cụ để ban hành thực chính sách TDCC; đồng thời nhấn mạnh khả dự báo điều kiện xây dựng chính sách TDCC việc huy động đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học vào xây dựng phản biện chính sách; đánh giá tác động kinh tế xã hội ban hành chính sách nhằm đưa chính sách TDCC quan HCNN Trung ương vào trật tự, nề nếp có hiệu lực, hiệu cao Đề tài luận văn chưa thật hoàn thiện khả tác giả hạn chế nên khơng tránh khỏi thiếu sót lý luận thực tiễn Tác giả luận văn mong nhận giáo thầy, góp ý đồng nghiệp 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Tổ chức Chính phủ (1993) “Chế độ cơng chức nước”, Tài liệu nghiên cứu Bộ Nội vụ (2002) “Báo cáo tổng hợp cải cách hành giai đoạn 20012005” Bộ Nội vụ (2010), Thông tư số 13/2010/TT-BNV ngày 30/12/2010 quy định chi tiết số điều tuyển dụng nâng ngạch công chức Nghị định số 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 Chính phủ tuyển dụng, quản lý công chức Bộ Tư pháp (1992) “Nền công vụ, công chức”Chuyên đề viện nghiên cứu khoa học pháp lý Chế độ bàn quan Thái Lan đời từ năm 1929 với việc ban bố pháp luật cơng chức, tuyển dụng cơng chức Hồng gia thi tuyển Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam (2010), Nghị định số 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 tuyển dụng, quản lý cơng chức Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam (2010), Nghị định số 93/2010/NĐ-CP sửa đổi số điều Nghị định số 24/2010/NĐ-CP ngày 15/3/2010 tuyển dụng, quản lý cơng chức Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam (2011), Nghị 30c/NQ-CP ngày 08/11/2011 ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 20112020 Phan Huy Chú (1993) “Lịch triều hiến chương loại chí” NXB Khoa học xã hội 10 Chủ Tịch nước(1950) Sắc lệnh số 76/SL ngày 20/05/1950 ban hành Quy chế Công chức 11 Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng khóa X XI XII 12 PGS.TS Nguyễn Trọng Điều (2007) “Về chế độ công vụ Việt Nam” NXB trị quốc gia 13 Nguyễn Thị Hồng Hải, Nguyễn Thị Thanh Thu (2015) “Quản lý nguồn nhân lực khu vực công: Lý luận kinh nghiệm sớ nước” NXB Chính trị quốc gia 14 Đỗ Phú Hải (2014), “Chính sách cơng theo tinh thần Hiến pháp năm 2013”, Tạp chí Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam 15 Đỗ Phú Hải (2014), “Suy nghĩ sách cơng Việt Nam”, Tạp chí Cộng sản, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam(7/2014) 16 Đỗ Phú Hải (2014), Xây dựng sách cơng: “Vấn đề, giải pháp yếu tố ảnh hưởng”, Lý luận trị, Học viện Chính trị - Hành Quốc gia HCM (số 05) 17 Đỗ Phú Hải, (2012), Đề tài cấp sở: “Quy trình sách cơng tại Việt Nam vấn đề lý luận thực tiễn” 18 Nguyễn Thu Hoài (2015) Luận văn Thạc sỹ Chính sách cơng, “Chính sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước từ thực tiễn tỉnh lạng sơn” 19 Hội đồng Bộ trưởng công chức nhà nước (1991), Nghị định số 169/HĐBT ngày 25/5/1991 20 Nguyễn Thị Thu Hương (2012), Luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành cơng, “Hồn thiện tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước thành phớ Hà Nội” 21 Hồ Chí Minh (1995),“Hồ Chí Minh tồn tập” NXB Chính trị quốc gia 22 NXB trị quốc gia (1991), “Về cải cách máy hành nhà nước, xây dựng đội ngũ cơng chức hành nhà nước” 23 NXB trị quốc gia (1993) “Chế độ công chức luật công chức sớ nước giới” 24 NXB Thuận hóa (1993), “Nội triều Nguyễn” 25 Trần Văn Ngợi (2015), Luận án Tiến sỹ Quản lý Hành cơng, “Thu hút trọng dụng tài quan hành nhà nước Việt Nam” 26 TS.Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền (2004)“Hệ thống công vụ xu hướng cải cách số nước giới” NXB trị quốc gia 27 Trương Đăng Quế, Võ Xuân Cẩn, Hà Duy Phiên, Đỗ Quang, Phạm Hữu Nghi, Tô Trân, Trần Trứ, Trương Quốc Dụng, Trương Văn Tuyển, Lâm Duy Thiếp, Trần Tiễn Thành, Phan Thanh Giản, Đỗ Đăng Đệ, Đặng Văn Kiều, Trần Khánh Tiến, Nguyễn Hữu Độ, Phan Đình Bình, Nguyễn Trọng Hợp, Trương Quang Đản, Bùi Ân Niên, Cao Xuân Dục, Cao Xuân Tiếu, Hồ Đắc Trung (1964),“Quốc sử giám triều Nguyễn - Đại Nam thực lục biên tập IX” 28 Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, Hiến pháp năm 1992, 2011, 2013 29 Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2008) Luật Cán bộ, công chức 30 Thống kê số lượng công chức tuyển dụng công chức năm 2013, 2016, 2017 số Bộ, ngành Bộ Nội vụ Bộ, ngành cổng thông tin điện tử Bộ, ngành 31 Nguyễn Phú Trọng Trần Xuân Sầm (2003)“Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán công chức thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, đại hố đất nước”, đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước KHXH 32 Ủy ban thường vụ Quốc hội (1998), Pháp lệnh Cán công chức 1998 33 Trương Quốc Việt (2016) “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu cải cách hành nhà nước” 34 PGS.TS Nguyễn Cửu Việt, Đinh Thiện Sơn (1992) “Giáo trình Luật hành Việt Nam” 35 Nguyễn Như Ý (Cb), Nguyễn Văn Khang, Vũ Quang Hào, Phan Xuân Thành (2010) “Đại từ điển Tiếng Việt” NXB Đại học Quốc gia Thành Phố Hồ Chí Minh ... hồn thiện sách thực sách tuyển dụng cơng chức quan hành chính nhà nước trung ương Chương NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH VÀ THỰC SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CỦA CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC... CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC TRONG CÁC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở TRUNG ƯƠNG ………………………………………….…… 63 3.1 Phương hướng mục tiêu hồn thiện sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước Trung ơng……... máy hành chính) 15 1.3 Thực sách tuyển dụng công chức quan hành nhà nước 1.3.1 Mục tiêu, yêu cầu nội dung sách tuyển dụng cơng chức quan hành nhà nước Mục tiêu thực sách tuyển dụng cơng chức