Với tư tưởng Lấy dân làm gốc, thân dân. Các bậc tiền nhân của chúng ta đã quy tụ được sức mạnh của nhân dân để cùng lao động và cùng nhau chống giặc ngoại xâm bảo vệ tổ quốc. Từ thời vua Hùng nhân dân ta đã biết đoàn kết sức người sức của để chống thiên tai lũ lụt như : Sự tích Sơn Tinh và Thủy Tinh hay cùng nhau tập trung sức người sức của để bảo vệ đất nước như sự tích Thánh Gióng, hay tới thời kì Đại Việ có nhà Lí chống quân Tống, nhà Trần chống quân Mông Nguyên, nhà Lê chống nhà Minh...đã làm nên những trang lịch sử hào hùng của dân tộc. Sức mạnh của dân tộc ta đó là đã biết vận dụng sức dân, quy tụ sức dân triệu người như một. Sức mạnh ấy như Bức thành đồng không gì có thể xuyên qua được. Đến thế kỉ 20 thì một lần nữa sức mạnh ấy lại được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh khơi dậy để chống lại những kẻ thù hùng mạnh nhất thế giới như Thực dân Pháp, Phát xít Nhật, Đế quốc Mỹ xâm lược để tạo nên những chiến công lẫy lừng năm châu, chấn động địa cầu. Ngày hôm nay trong công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa, giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là khi nước ta gia nhập WTO thì sức mạng ấy càng cần phải được khơi dậy để xây dựng đất nước ngày giàu mạnh, dân chủ, văn minh. Để có thể tập hợ sức mạnh đó ngày trước ông cha ta đã vận động nhân dân, tập hợp nhân dân trong một khối thống nhất. Ngày nay Đảng và Bác đã thực hiện rất tốt công tác dân vận để vận động quần chúng, tập hợp quần chúng đi theo cách mạng.
Trang 1tụ được sức mạnh của nhân dân để cùng lao động và cùng nhau chống giặc ngoại xâmbảo vệ tổ quốc Từ thời vua Hùng nhân dân ta đã biết đoàn kết sức người sức của đểchống thiên tai lũ lụt như : Sự tích Sơn Tinh và Thủy Tinh hay cùng nhau tập trung sứcngười sức của để bảo vệ đất nước như sự tích Thánh Gióng, hay tới thời kì Đại Việ cónhà Lí chống quân Tống, nhà Trần chống quân Mông Nguyên, nhà Lê chống nhàMinh đã làm nên những trang lịch sử hào hùng của dân tộc Sức mạnh của dân tộc ta
đó là đã biết vận dụng sức dân, quy tụ sức dân triệu người như một Sức mạnh ấy nhưBức thành đồng không gì có thể xuyên qua được Đến thế kỉ 20 thì một lần nữa sứcmạnh ấy lại được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh khơi dậy để chống lại những kẻ thùhùng mạnh nhất thế giới như Thực dân Pháp, Phát xít Nhật, Đế quốc Mỹ xâm lược đểtạo nên những chiến công lẫy lừng năm châu, chấn động địa cầu Ngày hôm nay trongcông cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa, giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là khinước ta gia nhập WTO thì sức mạng ấy càng cần phải được khơi dậy để xây dựng đấtnước ngày giàu mạnh, dân chủ, văn minh Để có thể tập hợ sức mạnh đó ngày trước ôngcha ta đã vận động nhân dân, tập hợp nhân dân trong một khối thống nhất Ngày nayĐảng và Bác đã thực hiện rất tốt công tác dân vận để vận động quần chúng, tập hợpquần chúng đi theo cách mạng
Chủ tịch Hồ Chí Minh với tư tưởng “Lấy dân là gốc” ,đặc biệt để tập hợp, lôicuốn nhân dân đi theo cách mạng, Người rất coi trọng công tác Dân vận Người chỉ rõtầm quan trọng của công tác dân vận: “Lực lượng của dân rất to, việc dân vận rất quantrọng Dân vận kém thì việc gì cũng kém Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”
(Bài báo Dân vận viết ngày 15/10/1949) Trong nền kinh tế thị trường thì công tác dân
vận càng trở nên quan trọng song công tác dân vận trong tình hình mời cũng gắp rấtnhiều khó khăn thử thách Do vậy Đảng ta ngày quan tâm nghiên cứu Tư tưởng Hồ ChíMinh về công tác dân vận của Đảng Để có thể thấy được những giá trị to lớn của Tưtưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận và vận dụng tư tưởng đó vào trong điều kiện
hiện nay do vậy em chọn đề tài: “ Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng”
Qua nghiên cứu Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng em muốnlàm rõ nội dung, giá trị và phong cách làm dân vận của Hồ Chí Minh,vận dụng tư tưởng
Hồ Chí Minh về công tác dân vận trong giai đoạn hiện nay Thông qua đề tài này emmuốn góp một phần nhỏ bè của mình vào việc nghiên cứu và làm rõ những giá trị của
Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng
Thông qua tìm hiểu Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng giúp
em hiểu biết thêm một khía cạnh của Tư tưởng Hồ Chí Minh và đông thời giúp em cóthể những hiểu biết về công tác dân vận, giúp ích cho em trong quá trình công tác saunày khi tiếp xúc với Dân hay trực tiếp làm công tác dân vận
Trang 2Đối với xã hội thì Tư tưởng Hồ Chí Minh có giá trị vô cùng to lớn trong đó có Tưtưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng ngày càng khẳng định được giá trịtrong thời kì hội nhập mở của, trong nền kinh tế thị trường hiện nay.
Đề tài gồm 3 phần: Phần mở đầu, nội dung, kết luận
Phần Nội dung gồm:
A Cơ sở hình thànhTư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng
B Vai trò của công tác dân vận
C Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận
D Vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận của Đảng trong thời kìhiện nay
Trang 3
II, PHẦN NỘI DUNG
A, Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận.
có hình thức, nội dung công tác dân vận khác nhau Hay đây có thể coi là định nghĩa vềcông tác dân vận của các ông
Trong lời đầu của tác phẩm: (Đấu tranh giai cấp ở Pháp từ 1848 đến 1850)
C.Mác và Fh Ăngghen đã viết: " Đã qua rồi, thời kỳ cuộc đột kích thời kỳ những cuộccách mạng do những nhóm thiểu số cầm đầu những quần chúng không tự giác tiến hành
Ở nơi nào mà vấn đề đặt ra là phải cải tạo hoàn toàn chế độ xã hội thì bản thân quầnchúng phải tự mình tham gia công cuộc cải tạo ấy, phải tự mình hiểu rõ vì sao phải tiến
hành đấu tranh vì sao phải đổ máu và hy sinh tính mạng"(C.Mác và Fh Ăngghen Toàn
tập Nxb CTQG H 1995 t22 tr775)
Phát triển sáng tạo tư tưởng của C.Mác và Fh Ăngghen , Lênin đã viết: "Những
lý tưởng cao cả nhất cũng không đáng một xu nhỏ, chừng nào người ta không biết kếthợp chặt chẽ những lý tưởng đó với lợi ích của chính ngay những người tham gia cuộc
đấu tranh kinh tế"(Lênin Toàn tập Nxb TB, M, 1974, t1,tr510-511) Lênin nhấn mạnh:
"Tổ chức, tổ chức và tổ chức", "Hãy cho tôi một tổ chức những người cách mạng và
chúng tôi sẽ lam đảo lộn nước Nga Sa Hoàng lên".(Lênin Toàn tập Nxb TB, M, 1978, t6, tr162) Sức mạng của quần chúng nhân dân là vô địch tuy nhiên quần chúng nhân dân
chỉ có thể phát huy được sức mạnh của mình thì họ phải được tổ chức trong một tổ
chức Trong tác phẩm “Vấn đề quân sự ở Phổ và Đảng công nhân Đức” Ăngghen có
viết: “ giai cấp vô sản trở thành một sức mạng từ khi nó thành lập một đảng công nhânđối lập, mà với sức mạng thì người ta phải chú ý đến” Đến Lênin, Người cho rằngnhững công việc tổ chức như thế là của Đảng, Đảng phải biết cách làm tuyên truyền, tổchức cổ động sao cho dễ tiếp thu nhất, dễ hiểu nhất để tập hợp mọi người trong một tổchức thống nhất
Muốn có sức mạnh phải thống nhất ý chí, phải biết đoàn kết, phải có tổ chức Vìthế, trong "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản" C.Mác và Fh Ăngghen kêu gọi: "Vô sảntất cả các nước đoàn kết lại"
2, Xuất phát từ truyền thống dân tộc.
Việt Nam là một đất nước đất không rộng , người không đông song từ trong lịch
sử hàng ngàn năm lại phải đương đầu với những kẻ thù xâm lược hùng mạnh gấp chúng
ta nhiều lần như: Các triều đại phong kiến Trung Quốc, Đế quốc Mông – Nguyên vàngày nay đó là Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ, vậy đâu là nguồn cội để Dân tộc ViệtNam có thể đương đầu và chiến thắng những kẻ thù xâm lược đó? Sức mạnh đó đãđược hình thành qua quá trình đấu tranh dựng nước và giũ nước đầy gian khó,quyết liệt
ấy và cũng đầy hào hùng đã hun đúc lên.Đó chính là lòng yêu nước của nhân dân ta và
nó trở thành một truyền thống tốt đẹp Chính truyền thống yêu nước ấy là cội nguồn của
Trang 4sức mạnh dân tộc, cũng chính là sức mạnh của lòng dân Sức mạnh đó của Tổ quốc bắtnguồn từ sức mạnh của nhân dân
Những bài học lịch sử quý báu của dân tộc ta đó là: Những Triều đại thịnh trị haysuy vi của phong kiến Việt Nam đều là do các triều đại ấy có hoặc là mất lòng dân Cáctriều đại suy vi đều là do các triều đại ấy đã xa dân, mất lòng dân Còn các triều đạithịnh trị đều là các triều đại coi trọng dân, lấy dân làm gốc, coi ý dân là ý trời Vua, quantrên dưới một lòng chăm lo cho dân Họ cùng lo cái lo của dân, vui cái vui của dân, bànbạc cùng với nhân dân, lắng nghe ý kiến của dân cùng nhân dân chiến đấu xây dựng bảo
vệ đất nước, chính đó đã tạo nên sức mạnh vô địch giúp cho dân tộc ta chống lại mọi kẻ
thù Tiếp thu những lời dạy của các bậc tiền nhân như: Trần Hưng Đạo: “Khoan thư sức
dân để làm kế sâu gốc, bền rễ đó là thượng sách” hay Nguyễn Trãi: “Phúc chu tín thuỷ,
dân do thuỷ” ( Lật thuyền rồi mới biết dân mạnh như nuớc) (Quan Hải, dẫn theo Nguyễn Trãi,lịch sử tư tưởng Việt Nam, Nxb KHXH 1993, t1, tr237).
Nguyễn Bỉnh Khiêm:“…Cổ lai quốc dĩ dân vi bản
Đắc quốc ưng tri tại đắc dân…"
(Có nghĩa: Xưa nay, nước lấy dân làm gốc, được nước nên là ở chỗ được lòng dân)
(Trong Bài thơ Cảm hứng).
Đó chính tà tư tưởng “Lấy dân làm gốc”, tư tưởng ấy đã được chủ tịch Hồ ChíMinh nâng nên một tầm cao mới với những nội dung mới Người chỉ rõ: “Nước ta lànước dân chủ Bao nhiêu lợi ích đều vì dân Bao nhiêu quyền hạn đều của dân Côngviệc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân Sự nghiệp kháng chiến kiến quốc làcông việc của dân Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra Đoàn thể
từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên Nói tóm lại, quyền hành và lưc lượng đều ởnơi dân” "dân là chủ, bao nhiêu lợi ích đều vì dân, quyền hành và lực lượng đều ở nơi
dân"( Bài báo Dân vận 15/10/1949) Và chính Người đã khẳng định: "Tôi chỉ có một
ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được độc lập dân ta được hoàntoàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành".(Di chúc 1969)
3 Thực tiễn cách mạng Việt Nam.
Nước ta với lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữu nước, tronghàng ngàn năm lịch sử ấy chúng ta luôn phải đối đầu với những kẻ thù húng mạng hơnchúng ta gấp nhiều lần và đến thời đại ngày hôm nay chúng ta chịu sự thống trị củaThực dân Pháp và Đế quốc Mỹ mạnh gấp chúng ta nhiều lần Dưới ách đô hộ của thựcdân Pháp và đế quốc Mỹ nhân dân ta bị áp bức đến bước đường cùng Tình trạng đó đãlàm cho kinh tế nước ta rơi vào khủng hoảng trầm trọng Nay muốn kháng chiến và kiếnquốc thì phải vận động được dân chúng, phải tổ chức nhân dân thành một khối đoàn kếtthống nhất
Mặt khác, đa số nhân dân ta là nông dân, phần lớn là những người không biết chữ(chiếm 90% dân số cả nước).Vì vậy, việc vận động và tập hợp nhân dân là một côngviệc hết sức khó khăn phải có phương pháp thích hợp và khéo léo phù hợp với trình độcủa người dân
Trang 5Từ người dân yêu nước, Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước giải phóng dântộc Người đã bôn ba khắp năm châu bốn biển Quá trình ấy giúp Hồ Chí Minh khẳngđịnh rằng: "Cách mệnh là việc chung của dân chúng chứ không phải của một hai người
" (Đường kách mệnh 1927)
Khi rời Pháp để đến Nga Người tỏ rõ quyết tâm: "Đối với tôi câu trả lời rõ ràng:trở về nước, đi vào quần chúng, thức tỉnh họ,tổ chức họ, đoàn kết họ, huấn luyện họ,
đưa họ đấu giành tự do độc lập" (Thư để lại cho các đồng chí ở Hội Liên hiệp thuộc địa)
B Vai trò của công tác dân vận
1 Công tác Dân vận quyết định thành bại của cách mạng
Theo Hồ Chí Minh : “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân” songmục tiêu cách mạng cũng là giải phóng con người, giải phóng xã hội Lực lượng tiếnhành cách mạng vô sản là quần chúng nhân dận Sức mạnh của quần chúng sẽ được tănglên gấp nhiều lần khi họ được tập hợp trong một tổ chức và để họ tập hợp trong một tổchức thì Đảng phải là công tác vận động, thuyết phục làm sao cho họ hiểu và đi theocách mạng
Hồ Chí Minh chỉ ra rằng: Đảng "nói cho đồng bào ta rõ: vì sao chúng ta muốnsống thì phải cách mệnh, vì sao cách mệnh là việc chung của cả dân chung chứ khôngphải việc một hai người Đem lịch sử cách mạng các nước làm gương cho chúng ta soi.Đem phong trào thế giới nói cho đồng bào ta rõ Ai là bạn ta ? Ai là thù ta ? Cách mệnh
thì phải làm như thế nào?" (Đường kách mệnh 1927)
Quyết định cách mạng thành công là lực lượg nhân dân "Người trước, súng sau"
có nhân dân là có tất cả Lực lượng của nhân dân nhiều vô cùng, sức mạnh của nhân dân
vô tận " Lực lượng của dân rất to Việc Dân vận rất quan trọng Dân vận kém thì việc gì
cũng kém Dân vận khéo thì viêc gì cũng thành công.( Bài báo Dân vận 15/10/1949 )
2 Công tác dân vận quyết định sự sống còn của Đảng ta
Đảng Cộng sản Việt Nam với 80 năm lịch sử đấu tranh và lãnh đạo cách mạngViệt Nam Đảng đã lãnh đạo Đảng viên và nhân dân ta làm nên những chiến công lẫylừng như Chiến thắng Thực dân Pháp xâm lược, tổ chức xây dựng cở sở bước đầu cửaChủ nghĩa xã hội.Đâu là nguồn cội để Đảng cộng sản Việt Nam có được những thànhcông như ngày hôm nay Đó là Đảng đã làm tốt công tác Dân vận và Đảng sẽ tiếp tụclãnh đạo cách mạng Việt Nam trên những chặng đường mới đầy khó khăn thử tháchĐảng phải thực hiện tốt công tác Dân vận hơn nữa
Hồ Chí Minh cho rằng: Đảng Cộng sản Việt Nam "Chẳng những phải lãnh đạoquần chúng …Một giây một phút cũng không thể giảm bớt mối quan hệ giữa Đảng với
Dân" (Sửa đổi lối làm việc- Lãnh đạo1947).
Đảng lãnh đạo cách mạng theo Hồ Chí Minh là:
- Phải quyết dịnh mọi vấn đề cho đúng, chăm lo cho dân chúng được ấm no hạnhphúc Mà muốn thế phải so sánh kinh nghiệm của dân chúng Vì dân chúng chính lànhững người chịu đựng các kết quả của sự lãnh đạo của ta
- Phải tổ chức thi hành cho đúng Mà muốn vậy không có dân giúp sức thì khôngxong
C Nội dung của tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận
1 Quan niệm về Dân vận của Hồ Chí Minh.
Trang 6Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo và quan tâm tới công tác Dânvận, theo Người công tác dân vận là công tác vô cùng quan trọng, quyết định tới vậnmệnh sự thành bại của cách mạng, bản chất của chế độ ta Trong bài Báo Dân vận rangày 15/10/1949 Người viêt: “Nước ta là nước dân chủ Bao nhiêu lợi ích đều vì dân.Bao nhiêu quyền hạn đều của dân Công việc đổi mới, xây dựng là trách nhiệm của dân.
Sự nghiệp kháng chiến kiến quốc là công việc của dân Chính quyền từ xã đến Chínhphủ trung ương do dân cử ra Đoàn thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên Nóitóm lại, quyền hành và lưc lượng đều ở nơi dân”.đó chính là tiến đề của công tác dânvận, quyết định cách thức, mục đích làm dân vận của Đảng
Người rất coi trọng công tác dân vận do vậy vào ngày 15/10/1949 Người đã viết bài báo Dân vận nổi tiếng ở đây Người đã đặt ra vấn đề Dân vận là gì? Theo Người:
“Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân không để sót một người dân nào, góp thành lực lượng toàn dân, để thực hành những công việc nên làm, những công việc Chính phủ và Đoàn thể đã giao cho”
Theo quan niện trên thì nhiệm vụ của công tác dân vận đó là vận động mọi người mang toàn bộ : “ Lực lượng của mỗi người dân” Lực lượng của mỗi người ở đây có thể
là của cải vật chất, hay sức lực thậm chí là cả tình mạng.Lực lượng của mỗi người cũng
có thể hiểu là mọi người toàn tâm, toàn ý một lòng theo cách mạng, chấp nhận gian khổ
hi sinh để đi theo cách mạng thực hiện những nhiệm vụ mà cách mạng giao cho
Dân vận, không phận biệt một ai, mọi người đều bình đẳng không phân biệt nam,
nữ, dân tộc, tôn giáo, người miền xuôi hay miền ngược và thậm chí theo chủ tịch Hồ Chí Minh thì không phâm biệt Đảng phái chính trị miễn là có lòng yêu nước, thương nòimong muốn cho dân tộc được độc lập tự do, nhân dân được ấm no hạnh phúc thì đều phải tiến hành vận động họ, kêu gọi họ để họ tham gia, đóng góp cho cách mạng.Vận động mọi người dân để góp thành lực lượng của toàn dân hay cũng chính là xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, khối sức mạnh của nhân dân để tiến hành cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh cúng đã từng nói :
“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kếtThành công, thành công , đại thành công”
(Bài phát biểu tại buổi lễ ra mắt Mặt trận tổ quốc Việt Nam)
Do đó chúng ta thấy rằng để có được thành công lớn thì phải có được sự đoàn kết một lòng, muốn có sự đoàn kết một lòng trong nhân dân thì phải có công tác dân vận tốt Từ đó chúng ta có thể thấy nói rằng sự nghiệp cách mạng muốn thành công thì phải làm công tác dân vận tốt vì vậy chủ tịch Hồ Chí Mình đã khẳng định: “Lực lượng của dân rất to, việc dân vận rất quan trọng Dân vận kém thì việc gì cũng kém Dân vận khéo
thì việc gì cũng thành công” "( Bài báo Dân vận 15/10/1949) hay Người cũng từng nói:
“ Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó trăn lần dân liệu cũng xong” Để nói lên rằng công tác dân vận có tốt thì mới tập hợp được nhân dân, kết tụ được sức mạn của nhân dân để phục vụ cho sự nghiệp cách mạng, sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng xã hội chủ nghĩa Ngày nay trong tình hình mới thì vai trò của công tác dân vận lại càng trởnên quan trọng nhằm vận động nhân dân tích cự tham gia phát triển kinh tế, xây dựng đời sống mới Do đó công tác dân vận ngày càng được Đảng và nhà nước quan tâm hơn
2 Theo Hồ Chí Minh ai là người làm Dân vận.
Trang 7Trong bài báo Dân vận viết ngày 15/10/1949 Hồ Chí Minh chỉ ra rằng : “Tất cả cán bộ chính quyền, tất cả cán bộ Đoàn thể và tất cả hội viên của các tổ chức nhân dân
(Liên Việt, Việt Minh, v.v.) đều phải phụ trách dân vận Thí dụ trong phong trào thi đua
cho đủ ăn, đủ mặc
- Cán bộ chính quyền và cán bộ Đoàn thể địa phương phải cùng nhau bàn tính kỹ càng,
cùng nhau chia công rõ rệt, rồi cùng nhau đi giải thích cho dân hiểu, cổ động dân, giúp
dân đặt kế hoạch, tổ chức nhân công, sắp xếp việc làm, khuyến khích, đôn đốc, theo dõi,giúp đỡ dân giải quyết những điều khó khăn…
- Cán bộ canh nông thì hợp tác mật thiết với cán bộ địa phương, đi sát với dân, thiết
thực bày vẽ cho dân cách trồng trọt, chăn nuôi, cách chọn giống, ủ phân, làm cỏ, v.v
Những hội viên các đoàn thể thì phải xung phong thi đua làm, để làm kiểu mẫu cho dân,
giúp dân làm”
Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt công tác Dân vận của chính quyền lên hàng đầu
và là nhiệm vụ vủa toàn thể hệ thống chính trị, của toàn thể cán bộ, đảng viện Và Đảng
ta nhiều lần chỉ rõ, Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân, vì dân Vì vậy mà cán bộNhà nước thức sự là "công bộc" của dân, tận tụy phục vụ nhân dân
3 Tư tưởng cơ bản chỉ đạo công tác dân vận của Hồ Chí Minh
Theo chủ tịch Hồ Chí Minh thì công tác dân vận phải dựa trên những điểm cơ bản sau:
3.1Tất cả vì lợi ích của nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói rằng: “Dân là quý nhất, là quan trọng hơn hết Dân là gốc của nước Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân” (Hồ Chí Minh, toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000, T.8, tr 276) Do vậy mọi điều đều phải
hướng vào dân vì lợi ích cửa nhân dân Người dạy Đảng ta rằng: “Ngoài lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, Đảng ta không có lợi ích nào khác Việc gì có lợi
cho dân phải hết sức làm Việc gì có hại cho dân thì ta hết sức tránh”( Bức thư gửi các
ủy ban nhân dân các bộ, tỉnh huyện, xã 10/1945) Do đó Người luôn luôn giáo dục cán
bộ, đảng viên phải luôn luôn phấn đâu ra sức học tập phục vụ nhân dân vì lợi ích của nhân dân, vì theo Người : “Dân là quý nhất, là quan trọng hơn hết” hay “ Trong bầu trờinày không gì quý bằng nhân dân”.và đối với Đảng và Chính phủ thì nhân dân còn là “ Cha”là “Mẹ” hay là “chủ”, cán bộ, đảng viên là những người “ đầy tớ” của nhân dân
như trong Di chúc năm 1969 Chủ tịch Hồ Chí Minh có căn dặn với toàn thể cán bộ,
đảng viên rằng: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sựthấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liên chính, chí công vô tư Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người là người lãnh đạo, là người đầy tớ
thật trung của nhân đân”(Di chúc 1969) Người dạy mỗi cán bộ đảng viên phải luôn
luôn nêu cao tinh thần vì nhân dân phục vụ, phụng sự nhân dân và phấn đấu vì lợi ích của nhân dân Với chủ tịch Hồ Chí Minh thì mục đích của Người là: “Cả đời tôi chỉ có
một mục đích, là phấn đấu cho quyền lợi Tổ quốc, và hạnh phúc của quốc dân”( Di chúc 1969)Hay Người cũng từng nói: “ Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy
là tất cả những điều tôi hiểu” (Bài nói chuyện với kiều bào ở Pháp 1946) Và chủ tịch
Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân, tất cả vì lợi ích của nhân dân, phấn đấu hi sinh cả cuộc đời vì nhân dân, phục vụ nhân dân đến hời thở
và sức lực cuối cùng, không một chút tư lợi cho riêng mình
3.2 Dân chủ là tư tưởng cốt lõi trong công tác dân vân.
Trang 8Dân chủ là một nguyên tắc cơ bản trong tổ chức sinh hoạt của Đảng, nhưng trong
tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận thì dân chủ là tư tưởng cốt lõi và xuyên suốt
trong quá trình thực hiện công tác dân vận Vì theo chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân là
gốc” và mọi công việc đều là phục vụ nhân dân do đó mọi công việc đều là của dân cho
nên dân phải được biết, được bàn thì từ đó dân mới tham gia làm Nếu dân được biết, rồi dân được bàn bạc sau đó chúng ta vận động dân là thì chắc chắn việc đó sẽ rất dễ dàng : “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó trăm lần dân liệu cũng xong”
Ví dụ: Như một thôn , làng muốn làm đường nhưng không có đủ tiền và đưa ra
dân bàn bạc và chỉ cho họ những lợi ích khi có con đường mới rồi để dân quyết định thì
sẽ làm được con đường
Hoặc là khi đi vậ động hay làm công tác dân vận mà mà không để cho người dân được biết, được bàn bạc rồi mới làm mà cứ bắt họ làm thì chẳng khác gì là đi bắt ép họ phải làm theo những điều mà mình muốn hay chỉ là các mệnh lệnh ép buộc thì sẽ dẫn tới
là một là người dân không làm theo hoặc là hiệu quả không cao
Do vậy trong công tác dân vận thì dân chủ càng phải thực hiện và thực hiện một cách đầy đủ và nghiêm tục không mang tính hình thức chiếu lệ
3.3 Dân là gốc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp thu tư tưởng của các bậc tiến nhân, tư tưởng “ Lấy dânlàm gốc” Bác thường nói: “Dân là quý nhất, là quan trọng hơn hết Dân là gốc củanước Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân Trong thế giới không có gì mạnh
bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân” (Hồ Chí Minh, toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000, T.8, tr 276) với Bác dân là gốc của đất nước, không có gì quan trọng
bằng dân, dân là trên hết do đó phải luôn phát huy tư tưởng dân là gốc, là chủ của đấtnước Nhưng dân lại có sức mạnh vô địch không có gì có thể sánh được sức mạng củanhân dân nên trong quá trình làm công tác dân vận chúng ta phải làm sao để phát huyquyền là chủ của nhân dân và sức mạnh của nhân dân Muốn phát huy quyền làm chủcủa nhân dân trước hết chúng ta phải coi dân là gốc, luôn yêu dân, kính dân như Bác
từng nói: “ Chúng ta phải yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta” ”( Bức thư gửi các
ủy ban nhân dân các bộ, tỉnh huyện, xã 10/1945) Khi mỗi cán bộ đảng viên, đặc biết là
những cán bộ làm công tác dân vận thấm nhuần tư tưởng dân là gốc thì sẽ luôn kínhdân, yêu dân làm việc với dân sẽ tận tụy và tránh được những hiện tượng xa dân, sáchnhiễu phiền hà dân, của quyền quan cách mạng đối với dân
3.4 Đoàn kết, tập hợp lực lượng là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của công tác dân vận.
Đảng và Bác luôn khẳng định trong mọi hành động của mình rằng Dân là gốc,sức mạng của dân là vô địch Bác Hồ khẳng định: “Dân là quý nhất, là quan trọng hơnhết Dân là gốc của nước Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân Trong thế giới
không có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân” (Hồ Chí Minh, toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000, T.8, tr 276)
Song làm thế nào để thể hiện tư tưởng Dân là gốc, và phát huy được sức mạnhcủa dân đó là phải đoàn kết, tập hợp nhân dân trong một khối thống nhất Để tập hợpsức mạng của mỗi cá nhân trong một sức mạng tổng thể đó là sức mạng của cả dân tộc
để có được thành công lớn Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu nên chân lý của đoàn kết đó
là: “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Trang 9Thành công, thành công, đại thành công”.
(Bài phát biểu tại buổi lễ ra mắt Mặt trận tổ quốc Việt Nam)
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm đặc biệt tới vấn đề đoàn kết,làm thế nào để đoàn kết,làm thế nào để phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết khi đã đoàn kết Trong tư tưởngcủa Bác về đoàn kết toàn dân Người chỉ ra những vấn đề cơ bản sau:
3.4.1 Giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng.
Trong khối đại đoàn kết dân tộc cần phải luôn giữ vũng vai trò lãnh đạo củaĐảng, đảng là hạt nhân lãnh đạo khối đại đoàn kết dân tộc Bác Hồ luôn đề cao vaitrò lãnh đạo của Đảng trong khối đại đại đoàn kết dân tộc như một nhân tố đảm bảo
cho sự thắng lợi của cách mạng Trong cuốn Đường kách mệnh (1927) Người có nói:
“Cách mệnh là việc chung cả dân chúng chứ không phải việc một hai người” Do vậycần phải tập hợp, đoàn kết mọi người cùng tham gia cách mạng Song Người cũngkhẳng định: “Cách mạng muốn thành công, trước hết phải có Đảng cách mệnh”
Đường kách mệnh (1927) “Nhân dân cần có Đảng dẫn đường” Do vậy nhất thiết
phải đảm bảo sụ lãnh đạo của Đảng với khối đại đoàn kết dân tộc Khi có đảng lãnhđạo thì đảng là nhân tố thu hút mọi tàng lớp nhân dân tập trung xung quanh đảng,cùng đảng chiến đấu vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội Có đảng lãnhđạo thì sức mạnh vô địch của nhân dân sẽ được phát huy và củng cố Nếu đảngkhông giữ được vai trò lãnh đạo của mình thì khối đại đoàn kết toàn dân ấy sẽ nhanhtróng tan rã, sức mạng vô địch của nhân dân sẽ không được phát huy
Ví dụ: Như tình hình Thái Lan hiện nay nhân dân chia ra làm các phe phái đấutranh lẫn nhau ảnh hưởng rất lớn tới đời sống nhân dân, kinh tế an ninh là do đảnglãnh đạo của Thái Lan không phải là nhân tố tập trung, đoàn kết nhân dân, khônglãnh đạo khối đại đoàn kết toàn đân, để dẫn đến tình trạng bất ổn về chính trị, dẫnđến ảnh hưởng không nhỏ đến kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, uy tín trên trườngquốc tế
Bởi vậy khối đại đoàn kết phải có Đảng lãnh đạo Đảng phải được xây dựng xứngđáng với vai trò vừa là người lãnh đạo, vừa là thành viên của của khối đại đoàn kếtdân tộc Đảng của giai cấp nhưng Đảng cũng là của dân tộc Nhân dân công nhậnĐảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của mình Đây thật là một vinh dự, cũng là mộttrách nhiệm lớn lao mà nhân dân giao phó cho Đảng
3.4.2 Cách Đảng lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân.
Đảng lãnh đạo thông qua vận động, thuyết phục và nêu gương của cán bộ, đảng viên với quần chúng nhân dân Đảng nằm trong khối đại đoàn kết toàn dân và là một thành viên bình đẳng so với các thành viên khác trong khối Song đảng là thành viên hạt nhân, trung tâm và có vai trò nhiệm vụ là phải lãnh đạo khối đại đoàn kết toàn dân ấy Đảng phải tiêu biểu cho mọi sự đoàn kết nhất trí, bảo đảm dân chủ nội bộ, thống nhất tư tưởng, tự phê bình và phê bình Nhận thức được vai trò của đảng trong khối đại đoàn kết toàn dân thì Đảng và Bác Hồ kình yêu đã luôn có những hình thức
tổ chức khối đoàn kết toàn dân phù hợp với từng giai đoạn của lịch sử như: Mặt trận thống nhất phản đề Đông Dương , Mặt trận Việt Minh hay Mặt trận Liên Việt và sau này là Mặt trận tổ quốc Việt Nam nhằm quy tụ, tập hợp sức mạnh của toàn dân đi theo cách mạng
4 Phương thức cơ bản của công tác dân vận.
Trang 10Trong bài báo Dân vận viết ngày 15/10/1949 đăng trên báo Sự Thật Bác có nêu
ra phương thức cơ bản khi làm công tác dân vận đó là:
“Dân vận không thể chỉ dùng báo chương, sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ
Trước nhất phải tìm mọi cách giải thích cho mỗi một người dân hiểu rõ rằng: Việc đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm cho kỳ được Điểm thứ hai là bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh nghiệm của dân, cùng với dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa phương rồi động viên và tổ chức toàn dân ra thi hành Trong lúc thi hành phải theo dõi, giúp đỡ, đôn đốc, khuyến khích dân Khi thi hành xong phải cùng với dân kiểm thảo lại công việc, rút kinh nghiệm, phê bình,khen thưởng”
Cho đến ngày nay thì Đảng ta đã cụ thể hóa phương thức dân vận mà Người nêu
ra vào 15/10/1949 trong bài báo Dân vận thành 9 chữ đó là “dân biết, dân bàn, dân làm,dân kiểm tra” Nghĩa là làm sao cho dân hiểu, rồi để đề ra kế hoạch, vạch ra cách thực hiện và rồi cũng chính dân là người thực hiện thì sẽ tự giác và hiệu quả cao hơn đồng thời cũng chính dân là người kiểm tra, giám sát rút kinh nghiệm rồi cũng chính dân là người đánh giá khen, chê thì sẽ công tâm, thuyết phục hơn
4.1 Tìm mọi cách làm cho dân hiểu, dân biết :
Việc đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm cho được.Muốn cho quần chúng ý thức được việc đó là lợi ích của mình và nhiệm vụ củachính mình thì phải làm tốt công tác tuyên truyền bằng mọi phương tiện thông tin đạichúng như tuyên truyền miệng, tuyên truyền bằng báo chí, thông qua sinh hoạt đoàn thểquần chúng…Để chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến được với từng ngườidân, góp phần giác ngộ họ kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công Công đoạn nàyngày nay gọi là "dân biết"
4.2 Bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân.
Hồ Chí Minh đã từng nói: “ Dễ trăm lấn không dân cũng chịu, khó trăm lần dânliệu cũng song” do đó để có thể làm được mọi việc thành công thì mọi công việc cầnphải đưa ra trước cho dân bàn bạc, “ dân liệu” Thì bất kì công việc gì dù khó khăn đếnđâu cũng có thể giải quyết được Sau khi bàn với dân rồi thì phải có kế hoạch thực thihết sức cụ thể để dân hành động, phải có biện pháp đôn đốc, khuyến khích dân, chứkhông phải làm qua loa, đại khái, được chăng hay chớ Có thể nói với Hồ Chí Minh lýluận gắn bó chặt chẽ với thực tiễn, lý thuyết gắn liền với thực hành, miệng nói tay làm.Công việc giải thích cho quần chúng luôn đi liền với công việc tổ chức thiết kế phongtrào hành động cách mạng Dân biết, dân bàn rồi dân làm, các công đoạn này phải điliền với nhau
4.3 Dân kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm, phê bình, khen thưởng.
Sau khi để dân biết, dân bàn đây là công đoạn cuối cùng của công tác Dân vận.Đây là công đoạn mà Dân sẽ đánh giá tổng kết công tác rồi từ đó rút kinh nghiệm phêbình và khen thưởng Đây là công đoạn hết sức quan khi Người dân kiểm tra, đánh giá,
tụ phê bình, rút kinh nghiệm chính là thể hiện quyền làm chủ của nhân dân, quyềnđược tham gia mọi công việc của nhân dân, đồng thời cũng chính nhân dân sẽ là ngườiphát hiện, bồi dưỡng cán bộ tốt giới thiệu cho Đảng.Để cho các phong trào ấy "đượcngười, được việc, được tổ chức"
Trang 115 Một số điều Hồ Chí Minh nhấn mạnh trong công tác dân vận.
Theo Hồ Chí Minh thì công việc dân vận không phải của riêng một ai hay một tổ chức chính trị nào mà đó là công việc của cả hệ thống chính trị và của toàn thể cán bộ, đảng viên Người nói : “Tất cả cán bộ chính quyền, tất cả cán bộ Đoàn thể và tất cả hội
viên của các tổ chức nhân dân (Liên Việt, Việt Minh, v.v.) đều phải phụ trách dân vận ” (Bài báo Dân vận viết ngày 15/10/1949) Đối với Đảng và Nhà nước ,những người cán
bộ, đảng viên trong công tác dân vận theo Hồ Chí Minh thì cần phải:
5.1 Làm gương cho quần chúng.
Đối với cán bộ, đảng viên thì phải làm gương cho quấn chúng nhân dân, để quần chúng nhân dân noi theo, đặc biệt là những người cán bộ , đảng viên có uy tín, chức vụ thì càng cần phải nêu gương vì họ là nhũng người được nhiều người biết đến, khi họ làmtấm gương thì sẽ có tác dụng khích lệ rất lớn Bác Hồ trong tác phẩm “Đời sống mới” Người viết: “ Nếu miệng thì tuyên truyền bảo người ta siêng làm, mà tự mình ăn trưa ngủ trễ, bảo người ta tiết kiệm, mà tự mình thì xa xỉ, lung tung, thì tuyên truyền 100
năm cũng vô ích” (Đời sống mới 3/1947) hay Bác cũng từng nói: “ Một người làm
gương còn hơn cả 100 bài diễn thuyết” Đặc biệt là đối với người Phương Đông, trong
đó có người Việt Năm thì việc nêu gương có tác dụng vô cùng to lớn Đặc biệt là đối vớicán bộ, đảng viên thì : “ Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” Khi cán bộ, đảng viên nêu những tấm gương cho nhân dân noi theo thì không cần nói khi nhân dân thấy nhữngtấm gương của cán bộ đảng viên thì cũng làm theo
5.2 Phải gần dân, thân dân, trọng dân.
Khi cán bộ, đảng viên lấy dân làm gốc và luôn coi phụng sự nhân dân là nghĩa vụthiêng liêng của mình thì cần phải gần gũi với nhân dân, kiên trì bán lấy dân , giải thíchcho nhân dân hiểu đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, vận động họ thực hiệnđường lối chính sách đó Người dạy: “Muốn thực sự gần gũi quần chúng thì phải cùng
ăn, cùng ở, cùng làm mới biết sinh hoạt của quần chúng thế nào mới biết nguyện vọng
của quần chúng thế nào” ( Hồ Chí Minh, toàn tập, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2000, tập 9 tr.251) Khi cán bộ, đảng viên gần gũi nhân dân thì sẽ nắm bắt được tâm tư
nguyện vọng của nhân dân từ đó kiến nghị cấp trên đề ra những biện pháp, chính sáchnhằm đáp ứng những nguyện vọng chính đáng cưa nhân dân, từ đó dân sẽ ngày càng tinyêu cán bộ, đảng viên, chính sách của đảng và nhà nước ngày càng đi vào cuộc sống Khi nhân dân tin yêu cán bộ, đảng viên thì nhân dân cũng sẽ tin và yêu quý đảng, vàcũng chính dân sẽ xây dựng và bảo vệ Đảng, để đảng ta ngày càng xứng tầm là mộtđảng cầm quyền
5.3 Luôn chăm lo, nghĩ cho nhân dân
Cán bộ đảng viên phải luôn nghĩ cho dân Như chủ tịch Hồ Chí Minh khi người lầm một việc gì cũng phải nghĩ cho dân trước như viết một bài báo, phát biểu Người cũng lo nếu viết dài thì quần chúng nhân dân không có thời gian để đọc, mất thời gian của nhân dân, hay là thay đôi dép cho Bác Hồ Chí Minh đã có lần nói rằng : “Tôi chỉ
có một ham muốn, ham muốn tột bậc làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân
ta hoàn toàn được tự do, đồng bào tôi ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành” hay “ Cả đời tôi chỉ có một mục đích, là phấn đấu cho quyền lợi Tổ quốc, và hạnhphúc cho quốc dân Bất lỳ bao giờ, bất kỳ ở đâu, tôi cũng chỉ theo đuổi một mục đích,
làm cho ích quốc lợi dân”(Bài nói chuyện trươc khi Bác sang thăm nước Pháp ngày
Trang 1230/5/1946) Bác là một tấm gương luôn nghĩ cho dân, lo cho dân, cho quần chúng lao
động
5.4 Tổ chức việc làm sao thuận lợi phù hợp với nhân dân.
Tổ chức cách thức làm việc làm sao phải thuận lợi cho dân, phù hợp với nhân dân
đó là trách nhiệm của Đảng và Nhà Nước Đặc biệt là trong công tác dân vận Lực lượnglàm công tác dân vận là lực lượng của cả hệ thống chính trị - trước hết là của chính quyền.Trong bài báo Dân vận, Bác viết: “Tất cả cán bộ, chính quyền, tất cả cán bộ đoàn thể và tất cả hội viên của các tổ chức nhân dân (Liên Việt, Việt Minh ) đều phải phụ trách dân vận”
Điều ấy có nghĩa là, tất cả cán bộ chính quyền đều phải làm dân vận và phải có trách nhiệm tổ chức công tác dân vận sao cho phù hợp và tổ chức các hoạt động của cơ quan mình sao cho chánh phiền hà cho nhân dân Đây là đặc điểm nổi bật của công tác dân vận khi Đảng ta có chính quyền Chính quyền của ta là công cụ chủ yếu của nhân dân Chính quyền không những chỉ phải làm dân vận mà còn có nhiều điều kiện làm công tác dân vận thuận lợi hơn” hay ngày nay là công tác cải cách hành chính của các
cơ quan nhà nước
6 Phẩm chất của người cán bộ làm công tác dân vận cần có.
Theo Hồ Chí Minh vấn đề phẩm chất, tác phong hay phong cách (tác phong và tư cách) của người cán bộ cách mạng, đặc biệt là cán bộ dân vận có ý nghĩa rất quan trọng
Về phong cách làm việc của cán bộ dân vận, Bác Hồ đã nói nhiều lần, ở những ngữ cảnh khác nhau nhưng tập trung nhất là trong bài báo Dân vận ngày 15-10-1949, Người đúc kết thành 12 từ: Óc nghĩ, Mắt trông, Tai nghe, Chân đi, Miệng nói, Tay làm Đó là những vấn đề được Hồ Chí Minh đề ra rất nghiêm ngặt và cẩn trọng
6.1 Óc nghĩ.
Được Hồ Chí Minh đặt lên hàng đầu, Bác khẳng định công tác dân vận không chỉ
là những công việc thao tác cụ thể hay theo những công thức có sẵn, hoặc là không thể dập khuôn máy móc mà bản thân công tác dân vận là một khoa học – một nghệ thuật Công tác dân vận là khoa học – nghệ thuật vì nó vận động và thuyết phục người khác tin
và đi theo mình hay tin và đi theo cách mạng Đồng thời trong quá trình tiến hành công tác dân vận phải dày công tìm tói suy nghĩ để phân tích tình hình của nhân dân, vận dụng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; khả năng tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục quần chúng; nắm bắt được tâm tư, tình cảm của quần chúng để kịp thời tham mưu cho Đảng những chủ trương, giảipháp đúng đắn, kịp thời để phát huy tích cực và ngăn chặn mặt tiêu cực phát sinh trong quần chúng Cán bộ dân vận phải tham mưu, đề xuất cho Đảng, Nhà nước xây dựng, ban hành được các chủ trương, đường lối, chính sách hợp lòng dân, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phải có trình độ tổ chức phong trào cách mạng của quần chúng
6.2 Mắt trông
Hồ Chí Minh luôn yêu cầu cán bộ đảng viên, đặc biệt là những người làm công tác dân vận phải đi sâu và sát vào thực tế Người phê phán bệnh quan liêu, ngồi một chỗrồi nghe điện thoại, nhận báo cáo rồi nhận định, phán xét Theo Hồ Chí Minh người làmcông tác dân vận phải luôn đi sâu vào thực tế, phải đến tận cơ sở mới nhìn thấy từ đó mới có những tham mưu cho Đảng và Nhà nước về công tác vận đọng quần chúng Từ