MỘT SỐ KINH NGHIỆM BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÝ LỚP TẠI TRƯỜNG THCS THỌ SƠN A- MỞ ĐẦU I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi năm qua nhận quan tâm , trọng đặc biệt cấp, ngành Bồi dưỡng học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh nhiệm vụ quan trọng người giáo viên đứng lớp, thước đo khả năng, tận tụy, tâm huyết với nghề Môn Địa lí Trường THCS thường quan tâm học sinh, gia đình, nhà trường xã hội nên việc bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí gặp nhiều khó khăn Trong năm học 2009- 2010;2010- 2011; 2011-2012, 2012- 2013 việc bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí trường THCS Thọ Sơn đạt kết khả quan: Năm học 2009- 2010 có giải Nhất cấp Tỉnh, năm 2010- 2011 có giải Ba cấp Tỉnh, năm 2011- 2012 có giải Khuyến Khích cấp Tỉnh, Năm 2012- 2013 có giải Nhất giải Nhì , giải Ba giải Khuyến khích cấp Tỉnh Những thành tích lòng nhiệt huyết, đam mê bồi dưỡng học sinh giỏi đặt suy nghĩ thân : để trì thành tích trên, để có kết bồi dưỡng học sinh giỏi tốt hơn, Làm để có đóng góp lớn vào thành tích nhà trường, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa, Từ thân ấp ủ, nung nấu đề tài sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí trường THCS Thọ Sơn II MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Sáng kiến tập trung phân tích biện pháp thực trình bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý lớp chia sẻ với quý đồng nghiệp kinh nghiệm tích lũy từ thực tế năm qua nhằm nâng cao thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi cho trường THCS Thọ Sơn nói riêng, trường địa bàn huyện Triệu Sơn nói chung cung cấp số kinh nghiệm cho đồng chí giáo viên dạy bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí trường THCS địa bàn tỉnh Thanh Hóa III ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí lớp Trường THCS Thọ Sơn, huyện Triệu Sơn IV PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU PP nghiên cứu xây dựng sở lý thuyết PP điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin PP thống kê xử lí số liệu B NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I.CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Qua thực tế bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý khối năm học qua nhận thấy vấn đề quan trọng người giáo viên bồi dưỡng cần có quan niệm học sinh giỏi nói chung học sinh giỏi môn Địa lý nói riêng Bên cạnh đó, cần trả lời cho câu hỏi: “việc bồi dưỡng học sinh giỏi nhằm mục tiêu ?” để từ người giáo viên bồi dưỡng lựa chọn nội dung, chương trình phương pháp bồi dưỡng cho thích hợp đạt hiệu cao Quan niệm học sinh giỏi môn Địa lý cần học thuộc chưa đủ, chưa xác Địa lý môn khoa học có đối tượng nghiên cứu phong phú, phức tạp Các tượng địa lý không phân bố bề mặt đất mà không gian lòng đất Hơn nữa, tượng đâu phát sinh, tồn phát triển cách độc lập lại có quan hệ hữu với Chính vậy, người dạy học Địa lí cần có phương pháp tư duy, phân tích, xét đoán tượng địa lý theo quan điểm hệ thống Chúng ta hiểu học sinh giỏi môn Địa lí học sinh phải nắm kiến thức môn phải vận dụng hiểu biết; kỹ địa lý để giải nội dung theo yêu cầu đề bài, thực tiễn sống học sinh giỏi môn Địa lý học sinh có lực độc lập suy nghĩ, vận dụng tốt kiến thức, kỹ chắn địa lí Về mục tiêu bồi dưỡng học sinh giỏi, có nhiều mục tiêu khác tùy theo quan niệm giáo viên tùy theo môn học dù quan niệm lại có điểm tương đồng: - Bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung học sinh giỏi môn Địa lý nói riêng nhằm phát triển tư trình độ cao phù hợp với khả trí tuệ học sinh - Bồi dưỡng lao động làm việc cách sáng tạo - Phát triển phương pháp, kỹ thái độ tự học suốt đời - Nâng cao ý thức khát vọng học sinh - Phát triển phẩm chất lãnh đạo - Có ý thức trách nhiệm công xây dựng, phát triển đất nước Với mục tiêu đó, thấy việc bồi dưỡng học sinh giỏi phần lớn giáo viên nhiều đáp ứng tương đối đầy đủ mục tiêu Điều minh chứng qua kết bồi dưỡng học sinh giỏi giáo viên em đạt giải học sinh giỏi em hội đủ mục tiêu II THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ - Môn Địa lí trường THCS Thọ Sơn năm gần đạt kết khả quan, đóng góp lớn vào thành tích chung nhà trường, huyện Triệu Sơn, cụ thể: - Giải lớp 9: Năm học Giải huyện Giải Tỉnh Ghi 2009-2010 giải Ba giải Nhất 2010-2011 giải Ba, Khuyến giải Ba, giải Khích Khuyến khích 2011- 2012 Nhất, Nhì, Ba giải Khuyến khích 2012-2013 Nhất, giải Nhì, giải Nhất, giải Trong giải Ba giải Nhì, 1giải Ba, giải có Khuyến khích Khuyến khích học sinh lớp 2013-2014 Nhất, giải Nhì, 2giải Ba, giải giải Ba Khuyến khích 2014-2015 Nhất, 3giải Nhì, giải Nhì, giải Trong giải Ba Khuyến khích có học sinh lớp Giải lớp 8: Năm học 2011- 2012 có học sinh đạt giải cấp huyện Hà Thị Hồng Mây giải Nhất, Bùi Thị Hồng Ngát giải Nhì, Lê Thị Sen giải Ba Năm học 2012 Đội tuyển học sinh giỏi lớp có 10/11 học sinh dự thi đạt giải Nhất đồng đội toàn huyện với giải Nhất Trịnh Thị Thảo; giải Nhì Vũ Thị Quỳnh Nga, Lê Việt Trinh, Lê Xuân Minh Nguyễn Thị Thủy; giải Ba Trịnh Thị Ngọc Huyền, Lê ngọc Long, Lê Thị Lê, Lê Thị Hàn Ni Lê Thị Phương Thảo - Năm học 2013- 2014 Đội tuyển học sinh giỏi lớp có 5/5học sinh dự thi đạt giải Nhất đồng đội toàn huyện với giải Nhất Vũ Thiều Ngọc Hiền, Vi Thị Duyên Hà Thị Thu; giải Nhì Lê Thị Lệ Trịnh Thị Dung - Năm học 2014- 2015 Đội tuyển lớp Nhất đồng đội toàn huyện với giải Nhất, giải Nhì giải Ba - Những thành tích đặt yêu cầu, nhiệm vụ thân để trì thành tích trên, nâng cao thành tích, đóng góp lớn vào thành tích chung nhà trường, huyện Triệu Sơn III.CÁC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM HOẶC GIẢI PHÁP ĐÃ ÁP DỤNG - Bản thân đúc rút kinh nghiệm sau: Giáo viên phải thực tâm huyết, có niềm tin vào thân Trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung môn Địa lí nói riêng, giáo viên có vai trò vô quan trọng, người lên kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi, nhân tố định đến kết bồi dưỡng học sinh giỏi, đòi hỏi người giáo viên phải thực tâm huyết, yêu môn, đam mê, muốn cống hiến, có khát khao vươn lên, chí phải biết chấp nhận kết thấp, biết chấp nhận thất bại, phải tin đạt giải, đạt giải cao hơn, đạt giải Nhất , nhì cấp huyện, Nhất , Nhì cấp Tỉnh Xây dựng kế hoạch cụ thể công tác bồi dưỡng học sinh giỏi: Giáo viên phải lên kế hoạch cụ thể về: thời gian bồi dưỡng; nội dung; thời lượng; số lượng học sinh bồi dưỡng; tiêu phấn đấu đạt giải … thân phải thực nghiêm túc theo kế hoạch Giáo viên bồi dưỡng nên biên soạn tài liệu theo chuyên đề nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí, biện pháp mang tính bền vững công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí Từ thực tế kinh nghiệm bồi dưỡng năm qua cho thấy nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý phong phú trải 03 khối lớp 6, 8, khối lớp lượng kiến thức cần truyền đạt cho học sinh vô hạn, giáo viên bồi dưỡng khó xác định nội dung kiến thức cần bồi dưỡng trước cho học sinh, nội dung không quan trọng để giới hạn, đặc biệt phần Địa lý tự nhiên Việt Nam (khối 8) Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam (khối 9), bên cạnh vài trường hợp người giáo viên bồi dưỡng kiến thức sách giáo khoa theo trình tự cố định hết Bài đến Bài 2, Bài …do không đủ thời gian kiến thức xếp theo phần, chương theo phương pháp dàn trải Chính thế, thân tiến hành soạn tài liệu riêng theo chuyên đề nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi Từ nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi năm qua theo có chuyên đề sau: - Chuyên đề lớp với hệ vận động tự quay quanh trục chuyển động tịnh tiến quanh Mặt Trời Trái Đất - Chuyên đề Địa lý tự nhiên Việt Nam (khối 8) Với nội dung địa hình, khí hậu, thủy văn thổ nhưỡng Việt Nam - Chuyên đề Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam (khối 9) Với phần Địa lí dân cư, Địa lí ngành kinh tế; Địa lí vùng kinh tế biến đảo Việt Nam - Chuyên đề kỹ vẽ, phân tích nhận xét loại biểu đồ Trong chuyên đề lồng ghép với phần địa lí địa phương (địa lí tỉnh Thanh Hóa) Như vậy, từ chuyên đề giáo viên cần tìm tài liệu liên quan để biên soạn, thông thường chuyên đề giảng dạy chuyên sâu chương trình Địa lý lớp 12 – Nâng cao (đối với khối 8, 9) chương trình Địa lý lớp 10 – Nâng cao (đối với khối 6), hay tập trung đề thi tốt nghiệp lớp 12, thi Cao đẳng, Đại học môn Địa lý Đối với thân, tài liệu biên soạn chủ yếu dựa vào nguồn: - Hướng dẫn học khai thác Atlat Địa lý Việt Nam (Tác giả: GS-TS Lê Thông, PGS-TS Nguyễn Minh Tuệ, Vũ Đình Hòa Nhà xuất Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh xuất năm 2008) - Ôn tập môn Địa lí chuẩn bị cho kì thi Trung học phổ thông quốc gia (Tác giả: Lê Thông, Nguyễn Minh Tuệ, Vũ Đình Hòa, Lê Mỹ Phong, Nguyễn Quý Thao Nhà xuất giáo dục xuất năm 2015) - Chuyên đề Địa lý 12: Phần Địa lý tự nhiên - dân cư phần Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam (Tác giả: PGS-TS Nguyễn Đức Vũ Nhà xuất Giáo dục Việt Nam xuất năm 2009) - Tuyển chọn ôn luyện thực hành kỹ môn Địa lý (Tác giả: Đỗ Ngọc Tiến, Phí Công Việt Nhà xuất Giáo dục xuất năm 2002) - Một số đề thi học sinh giỏi môn Địa lý cấp THCS, THPT tốt nghiệp CĐ, ĐH (sưu tầm) Khi biên soạn tài liệu giáo viên thuận lợi việc bồi dưỡng cho học sinh lượng kiến thức định trước, đồng thời hạn chế việc thời gian bồi dưỡng theo sở thích Chọn đội tuyển Việc chọn đội tuyển môn Địa lí Thọ Sơn không nằm quy luật chung, khó khăn, quan niệm coi môn Địa lí môn phụ, học sinh học tốt không theo cản trở phụ huynh, tác động “cạnh tranh” từ môn Toán , Lí, Hóa học, Sinh học, Tiếng Anh, Ngữ văn chí môn Lịch sử - Phải chọn đội tuyển sớm: Thường khối học trường THCS Thọ Sơn có 60-70 học sinh, 15-20 em có khả dự thi học sinh giỏi cấp huyện môn văn hóa, không chủ động chọn trước khó khăn Nếu học sinh lưỡng lự phải thuyết phục Trường hợp học sinh tốt, đứng đầu mà môn toán văn chọn, thân em muốn môn phải vui vẻ, động viên em cố gắng kèm theo lời nhắn: “ Nếu em thi môn Toán ( văn) không đạt giải năm sau theo môn Địa nhé- Thầy giáo thấy em có đủ khả năng, đạt giải cao môn Địa” - Phải đảm bảo tính tự nguyện: Kiên không ép buộc, không lấy học sinh không toàn tâm toàn ý theo môn Hơn tự nguyện học sinh tự học, tự giác, nỗ lực phấn đấu - Về chất lượng: Phải có học lực từ trở lên,một số quan niệm sai lầm cho môn Địa lí dễ học, cần thuộc lòng , thực môn Địa lí đòi hỏi khả tư cao, kĩ phân tích, so sánh, tổng hợp, xử lí số liệu nhanh, xác, kĩ nhận định, phán đoán Cần học sinh có tố chất khá, giỏi môn Ngữ văn , môn Toán Hơn học sinh có tố chất Văn , Toán đảm bảo cho việc thi vào lớp 10 THPT lớp 9, thường diễn sau kì thi học sinh giỏi Giáo viên yên tâm bồi dưỡng, không lo em bị trượt thi vào lớp 10THPT Tuy nhiên lấy học sinh tốp 1- Những học sinh đứng đầu khối việc ôn thi thuận lợi nhiều - Về số lượng: phải đảm bảo đội tuyển có từ học sinh trở lên ( Nếu lấy 10 học sinh tốt) để em hổ trợ lẫn trình học, để em cạnh tranh lẫn nhau, đồng thời giáo viên cho thi loại sau đợt học - Nên chọn học sinh khối dưới: Tại trường THCS Thọ Sơn năm khối lớp có từ 60-70 học sinh Trong có từ 15-20 học sinh có khả dự thi học sinh giỏi cấp huyện môn văn hóa, để có số lượng đông, đảm bảo tính kế thừa phải lấy nguồn từ khối 8, chí khối Mặc dù em “non nớt” hơn, chưa chịu nhiều áp lực học tập anh chị khối 9, nên có nhiều thời gian để ôn luyện môn Treo thưởng thưởng - Giáo viên sẵn sàng bỏ tiền túi thưởng cho học sinh với quy định thưởng cụ thể, rõ ràng nhằm tạo động lực vương lên Bản thân giáo viên coi việc thưởng cho học sinh tạo tình có vấn đề trình dạy học, tạo hiệu học tập cao - Mức thưởng áp dụng từ thấp đến cao - Cứ thi có làm đạt từ 18/20 điểm trở lên thưởng phần quà ( sổ trị giá 10 000đ) - Tổng hợp điểm thi theo đợt: Đợt trước thi huyện, Đợt Sau thi huyện đến trước có đội tuyển huyện thức dự thi Tỉnh Đợt từ có đội tuyển huyện thức 10 em đên trước thi Tỉnh Cao thưởng 100 000đ; Nhì thưởng 50 000đ; Thứ thưởng 20 000đ - Thưởng giải Nhất huyện 100 000đ, giải Nhì 50 000đ - Thưởng giải Nhất Tỉnh 1000 000đ (một triệu đồng), Giải Nhì 500 000đ ( Năm trăm nghìn đồng), Giải Ba 300 000đ(Ba trăm nghìn đồng), Giải Khuyến khích 200 000đ (Hai trăm nghìn đồng) - Ngoài thân vận động số bạn bè, thầy cô thưởng cho Đội tuyển Địa lí trường THCS Thọ Sơn Trong năm qua Giám đốc trung tâm tiếng Anh Godenky Thanh Hóa thường xuyên tặng quà cho Đội tuyển môn Địa lí Trường THCS Thọ Sơn ( Bằng vật cặp sách đồ dùng học tập) Cô Nguyễn Thị Thức giáo viên , cô Lê Thị Tường Phó hiệu trưởng thường xuyên thưởng, tặng quà cho Đội tuyển Địa - Đề xuất nhà trường, huyện tăng mức thưởng học sinh đạt giải cao, năm qua mức thưởng có tăng lên thấp so với huyện: + Học sinh đạt giải Nhất cấp Tỉnh trường THCS Thọ Sơn thưởng 12 vở; Huyện Triệu Sơn thưởng tổng 000 000đ (Một triệu), Đông Sơn thưởng cho giải Nhất Tỉnh thầy 000 000đ (Ba triệu đồng), trò 000 000đ (Ba triệu đồng); Yên Định thưởng thầy 000 000đ (Năm triệu đồng) , trò 000 000đ (Năm triệu đồng) - Thực ra, người giáo viên bồi dưỡng gánh lên vai trách nhiệm nặng nề, bồi dưỡng chuyên môn, danh dự thân, chấp nhận hy sinh thời gian, không tính toán đến lợi ích kinh tế, chí tự nguyện bỏ tiền túi thưởng cho học sinh, điều làm thay đổi suy nghĩ lãnh đạo nhà trường, đồng nghiệp, đặc biệt có tác dụng kích thích lớn trình ôn luyện học sinh Quan tâm đặc biệt tới đội tuyển, “thổi lửa” cho em - Giáo viên phải thực gần gũi, quan tâm , nắm đặc điểm cá nhân, gia đình thành viên đội tuyển, tranh thủ thời gian tiếp xúc riêng với thành viên, khẳng định: “Em có đủ khả năng”, “ Nếu cố gắng em đạt giải cao” , “ Thầy giáo tin tưởng em” , rõ điểm mạnh, hạn chế em, hướng phát huy mạnh khắc phục hạn chế - Quan tâm tới học sinh ốm đau điện, thăm hỏi Phải thực tâm lí, ý tới nhu cầu lứa tuổi học sinh đảm bảo vừa học vừa chơi- Chơi để học hiệu - Sử dụng tổng hợp biện pháp để thổi vào em đam mê môn, tâm học tập để đạt giải cao mang lại vinh quang cho thân, gia đình, nhà trường thầy cô cụ thể nêu gương hệ trước: Chị Lê Thị Phương Hảo, Lê Thị An Giải Nhất cấp Tỉnh môn Địa lí năm học 2009- 2010 Chị An sinh viên Học viện Báo chí tuyên truyền, Chị Hảo sinh viên xuất sắc khoa Luật thương mại cuả trường Đại học Luật Thành Phố Hồ Chí Minh Chị Trịnh Thị Lài giải Ba môn Địa lí cấp Tỉnh năm học 2010- 2011 sinh viên trường Đại học Luật Hà Nội, Anh Lê Thanh Tùng giải Khuyến khích môn Địa lí cấp Tỉnh sinh viên Học viện An ninh Tạo điều kiện để giao lưu hệ học sinh đội tuyển môn Địa dịp hè, dịp tết âm lịch để củng cố thêm tâm, tạo thêm niềm tin cho hệ sau - Qua thực tế năm học học sinh bị ảnh hưởng tư tưởng sợ tác động tiêu cực từ gia đình, bạn bè, chí số thầy cô: “Thi Địa lí để làm gì”, “ Cứ ôn địa lí hôm sau trượt lớp 10 đấy” , dẫn đến số học sinh dao động tư tưởng Giáo viên cần có biện pháp kịp thời để chấn chỉnh, để em yên tâm học tập thực em phải lúc thực nhiệm vụ ôn thi học sinh giỏi ôn thi vào lớp 10, em hoàn toàn xếp thời gian hợp lí để ôn luyện, sau thi học sinh giỏi cấp Tỉnh vào cuối tháng Các em dành toàn thời gian (khoảng tháng) ôn thi vào lớp 10 Hơn thi vào lớp 10 không khó thường tỉ lệ đậu 85% - Đề nghị nhà trường miễn giảm lao động cho em để buổi lao động em học môn Dạy đội tuyển -Dạy sớm: dạy từ tháng 6, tháng 7, chậm tháng phải dạy đội tuyển lớp Vì thời gian học sinh rảnh rỗi hơn, không chịu sức ép môn học khác Dạy lớp chủ yếu dạy kĩ năng, phương pháp cách làm Sau buổi học giao tập nhà cho học sinh, đặc biệt coi trọng thời gian học nhà học sinh kiểm tra việc học nhà -Nêu yêu cầu người học, cần nghiêm túc, học làm tập đầy đủ sau buổi học Thành tích may mắn, thành tích có từ mồ hôi, công sức thực thầy trò Dạy cách học, ghi nhớ cho học sinh - Dạy kĩ nhận dạng vẽ dạng biểu đồ bản: tròn, đường, cột, miền, kĩ khác , dạng biểu đồ tối thiểu phải dạy buổi Dành thời gian thích đáng cho nhận dạng biểu đồ, theo kinh nghiệm, nhận dạng sai biểu đồ học sinh không đạt giải có cách làm hay là: + Nếu có -3 học sinh đội tuyển giáo viên sử dụng tài liệu hướng dẫn ôn thi Đại học, che phần đáp án, yêu cầu học sinh ghi dạng biểu đồ vẽ + Nếu nhiều học sinh nên dùng máy chiếu, chiếu đề bài, yêu cầu học sinh nhận dạng - Ôn đội tuyển tiết khóa, ưu tiên câu hỏi khó hỏi học sinh đội tuyển, Tăng cường kiểm tra kiến thức học sinh thuộc đội tuyển - Dạy theo chủ đề, bám sát khung chương trình Sở GD&ĐT Thanh Hóa Tạo điều kiện để học sinh đội tuyển học hỏi, giúp đỡ lẫn - Đây việc làm cần thiết “ Học thầy không tày học bạn”, câu trả lời hay, làm tốt điểm cao đưa cho bạn khác đọc tham khảo, rút kinh nghiệm Những vướng mắc , băn khoăn thân trình học nhờ bạn giải đáp Đặc biệt học sinh lập thành nhóm 2-3 bạn nêu vấn đề, bạn trình bày, bạn khác góp ý bổ sung - Giáo viên cần yêu cầu học sinh chấm chéo để thấy được, chưa bạn, học sinh giỏi người phát lỗi bạn có cách giải quyết, đồng thời phát sáng tạo bạn trình làm Giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi phải tự học Sự nhiệt huyết chưa đủ, bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí đòi hỏi giáo viên phải biết tự học, tìm tòi, nâng cao kiến thức cụ thể như: - Học qua Intơnet, tham khảo đề, đáp án tỉnh khác, trường khác - Mua sắm tài liệu ôn thi học sinh giỏi để tự học - Chủ động tham gia chuyên đề môn Phòng GD, Sở GD&ĐT tổ chức - Học tập từ phản hồi ngược học sinh, từ sáng tạo học sinh: Không áp đặt học sinh, không giáo viên trình bồi dưỡng học sinh giỏi mà không mắc lỗi, vấn đề dám thừa nhận lỗi trước học sinh, điều không làm giảm uy tín mà ngược lại tăng thêm trân trọng, yêu quý học sinh Đồng thời phải thấy việc học sinh có khả phát lỗi học sinh thông minh, giỏi thật sự, đáng trân trọng tự hào - Tích cực tham gia thao giảng, dự đơn vị để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, học hỏi phương pháp hay, hiệu trình dạy học - Học tập đơn vị mạnh công tác bồi dưỡng học sinh giỏi số đồng chi cốt cán có nhiều kinh nghiệm huyện Yên Định, Thành phố Thanh Hóa, Nông Cống, Hoằng Hóa, Đông Sơn - Những băn khoăn, thắc mắc môn dám hỏi phòng GD, giáo viên cốt cán phòng, dám hỏi chuyên viên cấp Tỉnh, cốt cán môn Địa lí tỉnh Thanh Hóa Giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi cầu nối gia đình- Nhà trường xã hội - Đối với môn học khác vào đội tuyển học sinh giỏi phụ huynh đóng tiền học, lai đến nhà thầy học cách 5-7 số, lai học ban đêm không quản ngại hay nói cách khác phụ huynh quan tâm coi trọng Nhưng môn Địa lí, giáo viên bồi dưỡng cần nắm đặc điểm gia đình, phụ huynh học sinh, tốt chủ động gặp, trao đổi tình hình học tập học sinh, đề nghị gia đình tạo điều kiện thời gian cho em ôn luyện, nhắc nhở việc học tập em nhà Thực tế trình dạy Đội tuyển học sinh nói bố, mẹ em không cho học Địa, đến gặp trực tiếp bố mẹ nói chuyện, phân tích lợi học môn Địa, nói rõ cách học, thời gian học đa số vui vẻ để theo học - Giáo viên dạy đội tuyển cần thông báo với nhà trường khó khăn học sinh (nếu có) để nhờ Nhà trường, thầy cô giáo hỗ trợ, chia sẻ - Giáo viên dạy đội tuyển chủ động phối hợp với đoàn niên , công đoàn nhà trường để bảo vệ quyền lợi cho học sinh giỏi, ưu tiên việc hỗ trợ công đoàn, đoàn niên Đặc biệt học sinh có hoàn cảnh khó khăn 10 Lập ngân hàng đề - Giáo viên dạy bồi dưỡng cần lập ngân hàng đề cách đề, đáp án theo cấu trúc Tỉnh, theo nguyên tắc nặng đề thi tỉnh, bám sát nội dung học, phấn đấu năm khoảng 15- 20 đề có chất lượng Có thể học, tham khảo đề, đáp án Tỉnh, đề thi vào chuyên Địa lí Lam Sơn - Xin đề, đáp án đơn vị bạn có kết học sinh giỏi tốt , có cốt cán mạnh như: Thành phố Thanh Hóa, Yên Định, Hoằng Hóa, Nông Cống, Hà Trung đề thi đầu tư công phu, sáng tạo đồng chí cốt cán Vấn đề giáo viên biết tiếp thu hay, truyền cho học sinh mình, khắc phục điểm chưa tốt đề, đáp án đơn vị bạn 11 Ghi chép nội dung buổi bồi dưỡng - Mỗi buổi bồi dưỡng giáo viên nên ghi rõ buổi mấy, nội dung bồi dưỡng cách ngắn gọn - Những buổi thi chấm giáo viên cần ghi lại hạn chế học sinh, để sau tìm cách khắc phục Có thể yêu cầu học sinh làm lại lần, 10 lần, yêu cầu học sinh học lại sau trả lời trực tiếp trước lớp IV KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: Từ năm học 2012– 2013 đến năm học 2015 – 2016 thân thực biện pháp nêu việc bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý khối kết đạt khả quan:học sinh giỏi cấp huyện , cấp Tỉnh tiếp tục trì mang tính chất bền vững đóng góp lớn vào thành tích chung nhà trường, huyện Triệu Sơn , cụ thể theo bảng số liệu sau: • Kết thi học sinh giỏi lớp Năm học Giải huyện Giải Tỉnh Ghi 2009-2010 giải Ba giải Nhất 2010-2011 giải Ba, Khuyến giải Ba, giải Khích Khuyến khích 2011- 2012 Nhất, Nhì, Ba giải Khuyến khích 2012-2013 Nhất, giải Nhì, giải Nhất, giải Trong giải Ba giải Nhì, 1giải Ba, giải có Khuyến khích Khuyến khích học sinh lớp 2013-2014 Nhất, giải Nhì, 2giải Ba, giải giải Ba Khuyến khích 2014-2015 Nhất, 3giải Nhì, giải Nhì, giải Trong giải Ba Khuyến khích có học sinh lớp 2015-2016 Nhất, 1giải Nhì, 1 giải Nhất , giải giải Ba Khuyến khích * Kết thi học sinh giỏi lớp - Năm học 2014- 2015 Đội tuyển lớp Nhất đồng đội toàn huyện với giải Nhất, giải Nhì giải Ba - Năm học 2015- 2016 Đội tuyển môn Địa lí đồng đội toàn huyện với giải Nhất Nguyễn Thị Cúc, Bùi Thị Phương, giải Nhì Nguyễn Thị Thương, giải Ba Bùi thị Xuyến giải khuyến khích Lê Diệu Linh Hà Thu An C- KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ I KẾT LUẬN Từ kết đạt công tác bồi dưỡng học sinh giỏi năm qua, thân đúc kết kinh nghiệm sau: - Thứ nhất, người giáo viên cần kết hợp nhuần nhuyễn tất biện pháp trình bồi dưỡng học sinh giỏi Tuy nhiên đối tượng học sinh khác nhau, hoàn cảnh gia đình khác người giáo viên cần có linh hoạt để đạt kết cao Đây nguyên nhân quan trọng dẫn đến thành công công tác bồi dưỡng học sinh giỏi - Thứ hai, người giáo viên phải thật có tâm huyết với công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.Từ tâm huyết, nhiệt tình người giáo viên bước thực công việc bồi dưỡng danh dự, chuyên môn, không tính toán lợi ích kinh tế Tuy nhiên, với vai trò người giáo viên bồi dưỡng thân chưa thật hài lòng với kết hàng năm có học sinh đạt giải cấp huyện, tỉnh số lượng học sinh đạt giải chưa cao mong muốn Do vậy, năm học thân đẩy mạnh ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm này, không ngừng học hỏi để công tác bồi dưỡng trường THCS Thọ Sơn học sinh giỏi ngày ổn định, đóng góp lớn vào thành tích nhà trường huyện nhà Qua số kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý khối thân mong thầy cô đã, bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung môn Địa lý nói riêng xem tài liệu tham khảo, kênh thông tin hữu ích để phục vụ cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi để tô thắm thêm kết bồi dưỡng học sinh giỏi, góp phần làm rạng rỡ thêm thành tích dạy học ngành giáo dục II KIẾN NGHỊ - Hàng năm Phòng GD&ĐT Huyện Triệu Sơn , Sở GD&ĐT Thanh Hóa cần mở lớp tập huấn công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý cho tất giáo viên dạy Địa lí thông qua lớp tập huấn, đặc biệt tập huấn chuyên môn giáo viên có hội học tập, tiếp thu nguồn kiến thức mới, bổ ích phục vụ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi - Nhà trường, Phòng GD&ĐT cần tạo điều kiện cho giáo viên học sinh đạt thành tích kỳ thi chọn học sinh giỏi tham quan để nâng cao kiến thức thực tế - Các chế độ khen thưởng hình thức khen thưởng giáo viên bồi dưỡng học sinh đạt giải cần kịp thời đa dạng Nhà trường, Phòng GD&ĐT Huyện Triệu Sơn cần tăng mức thưởng.Qua đó, động viên, khích lệ kịp thời tinh thần giáo viên học sinh nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy học tập -Phòng GD&ĐT cần giao khoán trách nhiệm chọn Đội tuyển học sinh giỏi cho 1-2 đồng chí cốt cán Hoặc đề thi chọn đội tuyển phải “đặt hàng” từ Sở GD&ĐT Thanh Hóa - Sở GD&ĐT Thanh Hóa ưu tiên cho học sinh đạt giải Nhất môn văn hóa tuyển thằng vào trường lớp 10 THPT tuyển thẳng vào chuyên Lam Sơn theo môn - Sở GD&ĐT Thanh Hóa nên Tuyên dương trao giải cho học sinh đạt giải Nhất cấp Tỉnh XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 10 tháng 04 năm 2016 Tôi xin cam đoan SKKN viết, không chép nội dung người khác Người thực Trịnh Trung Dũng Tài liệu tham khảo - Sách giáo khoa Địa lý lớp – Nhà xuất giáo dục - Sách giáo khoa Địa lý lớp – Nhà xuất giáo dục - Sách giáo khoa Địa lí lớp – Nhà xuất giáo dục - Chuẩn kiến thức, kĩ địa lí môn địa lí Trung học sở- Nhà xuất giáo dục - Sách giáo viên Địa lý lớp – Nhà xuất giáo dục - Sách giáo viên Địa lí lớp – Nhà xuất giáo dục - Kỹ thuật thể biểu đồ địa lí - Nhà xuất Hà Nội - Phương pháp dạy học Địa lí – Nguyễn Dược Nhà xuất giáo dục - Chuẩn bị kiến thức ôn thi tốt nghiệp Trung học Phổ Thông tuyển sinh Đại Học, Cao đẳng môn Địa lí - Nhà xuất giáo dục -Hướng dẫn giải dạng tập từ đề thi quốc gia Bộ GD&ĐT- Nhà xuất Đại học Quốc Gia Hà Nội - Ôn tập môn Địa lí chuẩn bị cho kì thi THPT quốc gia- Nhà xuất giáo dục Việt Nam PHỤ LỤC Nội dung A MỞ ĐẦU I LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trang 1 II MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU III ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU IV PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU B NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I CƠ SỞ LÝ LUẬN II THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ III CÁC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM HOẶC GIẢI 4- 10 PHÁP IV KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC 10 C KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 11 I KẾT LUẬN 11 II KIẾN NGHỊ 11, 12 TÀI LIỆU THAM KHẢO 13 PHỤ LỤC 14 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GD&ĐT TRIỆU SƠN (TRƯỜNG THCS THỌ SƠN) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG THCS THỌ SƠN Người thực hiện: Trịnh Trung Dũng Chức vụ: Giáo viên Đơn vị công tác: Trường THCS Thọ Sơn Triệu Sơn SKKN thuộc môn: Địa lí THANH HÓA NĂM 2016 ... ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GD&ĐT TRIỆU SƠN (TRƯỜNG THCS THỌ SƠN) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG THCS THỌ SƠN Người thực hiện: Trịnh Trung Dũng... viên bồi dưỡng nên biên soạn tài liệu theo chuyên đề nội dung bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí, biện pháp mang tính bền vững công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí Từ thực tế kinh nghiệm bồi. .. vào thành tích nhà trường huyện nhà Qua số kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lý khối thân mong thầy cô đã, bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung môn Địa lý nói riêng xem tài liệu tham khảo,