ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN THIỀU THU QUỲNH ĐẶC ĐIỂM BÁO XUÂN CỦA VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011 - 2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Báo chí học Hà Nội, 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN THIỀU THU QUỲNH ĐẶC ĐIỂM BÁO XUÂN CỦA VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011 - 2015 Chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60 32 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS TS Phạm Thành Hƣng Hà Nội, 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn công trình nghiên cứu riêng tôi, dƣới hƣớng dẫn PGS TS Phạm Thành Hƣng Những số liệu luận văn trung thực Kết luận khoa học luận văn chƣa đƣợc công bố công trình khác TÁC GIẢ LUẬN VĂN Thiều Thu Quỳnh LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng đến giảng viên khoa Báo chí Truyền thông, trƣờng Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn Hà Nội tận tình giảng dạy thời gian học trƣờng! Đặc biệt, xin gửi lời cảm ơn chân thành đến PGS TS Phạm Thành Hƣng tận tâm hƣớng dẫn hoàn thành luận văn! Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến bạn bè, đồng nghiệp giúp đỡ, tạo điều kiện để hoàn thiện luận văn này! MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Tình hình nghiên cứu Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tượng nghiên cứu 4.2 Phạm vi nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu Ý nghĩa lý luận thực tiễn đề tài 6.1 Ý nghĩa lý luận 6.2 Ý nghĩa thực tiễn 10 Cấu trúc luận văn 10 Chƣơng 1: BÁO XUÂN TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA VIỆT NAM ĐƢƠNG ĐẠI 11 1.1 Báo Xuân đời sống người Việt Nam 11 1.1.1 Tết Nguyên Đán đời sống văn hóa tâm linh người Việt11 1.1.2 Ý nghĩa báo Xuân đời sống người Việt Nam 13 2.1 Đặc điểm nội dung thông tin chủ yếu báo Xuân 23 2.1.1 Chủ đề trị 25 2.1.2 Chủ đề kinh tế - xã hội 38 2.1.2.1 Chủ đề kinh tế 38 2.1.2.2 Chủ đề xã hội 42 2.1.3 Chủ đề văn hóa – thể thao 44 2.1.3.1 Chủ đề văn hóa 44 2.1.4 Chủ đề thể thao 60 2.2.1 Việc sử dụng số thể loại chủ yếu 68 2.2.1.1 Phóng 69 2.2.1.2 Ghi chép 72 2.2.1.3 Tùy bút 75 2.2.1.4 Bút ký 77 2.2.1.5 Tản văn 79 2.3 Một số yếu tố Ma-két tiêu biểu 81 2.3.1 Khuôn khổ báo Xuân 81 2.3.2 Màu sắc 82 2.3.3 Tranh, ảnh minh họa 82 3.1 Những vấn đề đặt 89 3.1.1 Hạn chế báo Xuân 89 3.1.2 Thách thức hội báo Xuân 90 3.2 Những khuyến nghị để nâng cao hiệu thông tin báo Xuân91 3.2.1 Đổi nội dung h nh thức báo 91 3.2.2 Đổi cách nh n nâng cao lực người làm báo 96 3.2.3 Sáng tạo nhà báo 96 3.2.4 Cái tác giả 99 3.2.5 Tri thức văn hóa tác giả 100 3.3 Thay đổi quan t a soạn báo 102 3.4 Tăng cường giải pháp để tiếp cận độc giả hiệu 104 KẾT LUẬN 110 TÀI LIỆU THAM KHẢO 114 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Tết Nguyên Đán ngày hội cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ biến rộng từ Mục Nam Quan đến Mũi Cà Mau ngày lễ tƣng bừng, nhộn nhịp dân tộc Từ kỷ trƣớc, từ đời Lý – Trần – Lê, ông cha ta cử hành lễ Tết hàng năm cách trang trọng Tết Nguyên Đán khâu quan trọng hệ thống lễ hội Việt Nam, mang đậm nét văn hóa dân tộc sâu sắc độc đáo, phản ánh tinh thần hòa điệu ngƣời thiên nhiên theo chu kỳ vận hành vũ trụ Đồng thời, Tết dịp để gia đình, họ hàng, làng xóm, ngƣời thân xa gần sum họp, đoàn tụ thăm hỏi, cầu chúc tƣởng nhớ, tri ân ông bà tổ tiên Về ý nghĩa nhân sinh Tết Nguyên Đán, Tết gia đình, Tết nhà Ngƣời Việt Nam có phong tục năm, năm hết, Tết đến dù làm nghề gì, nơi đâu, kể ngƣời xa xứ cách hàng ngàn ki-lô-mét mong đƣợc sum họp dƣới mái ấm gia đình ba ngày Tết, đƣợc khấn vái dƣới bàn thờ tổ tiên, nhìn lại nhà, mộ, nhìn lại nơi mà thời bàn chân bé dại tung tăng mong đƣợc sống lại với kỷ niệm đầy ắp yêu thƣơng nơi cất tiếng khóc chào đời Theo quan niệm truyền thống ngƣời Việt Nam, ngày Tết xuân ngày đoàn tụ, đoàn viên, mối quan hệ họ hàng làng xóm đƣợc mở rộng ra, ràng buộc lẫn thành đạo lý chung cho xã hội; tình thầy trò, bè bạn cố tri, ông mai bà mối tác thành cho đôi lứa Tết dịp đúc kết hoạt động liên quan đến năm qua, chào đón năm với hy vọng tốt lành cho cá nhân cho cộng đồng Tết Nguyên Đán lễ hội truyền thống mang tính toàn dân Vì vào ngày cuối năm, hoạt động hƣớng vào Tết, chuẩn bị cho Tết Các ngành, cấp có kế hoạch cho ngày hội đặc biệt Đó nét đẹp truyền thống văn hóa dân gian cần đƣợc giữ gìn phát huy Là ấn phẩm xuất bản định kỳ, nhằm chuyển tải tất thông tin từ trị, kinh tế đến văn hóa, xã hội đến ngƣời đọc, báo chí phát huy vai trò đời sống tinh thần xã hội Đã thành thông lệ, vào dịp Tết hàng năm, báo, tạp chí cho số chuyên san, đặc san Tết Nguyên Đán, đƣợc gọi báo Xuân Số báo đƣợc chuẩn bị công phu, lựa chọn kỹ từ hàng tháng trƣớc nên có chất lƣợng cao Báo Xuân, nội dung hình thức có nét khác biệt đáng kể so với số báo thƣờng ngày Báo Xuân đƣợc trƣng bày, triển lãm Hội Báo Xuân, sinh hoạt văn hóa trở thành thƣờng niên dịp Tến đến xuân Báo Xuân trở thành quà Tết, quà xuân đầy ý nghĩa cho nhà Phép biện chứng vật rõ, nội dung hình thức gắn bó với thể thống Không có hình thức tồn tuý không chứa đựng nội dung, ngƣợc lại nội dung lại không tồn hình thức xác định Nội dung có hình thức Hình thức nội dung định, nhƣng hình thức có tính độc lập tƣơng đối tác động trở lại nội dung Nếu phù hợp với nội dung hình thức tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy nội dung phát triển; không phù hợp với nội dung hình thức ngăn cản, kìm hãm phát triển nội dung Tác phẩm báo chí chỉnh thể, bao gồm hai yếu tố nội dung hình thức, chúng có mối quan hệ biện chứng, gắn bó hữu cơ, chi phối tạo nên hiệu thông tin Tác phẩm báo chí đƣợc hiểu bó hẹp báo, mà rộng hơn, trang báo, số báo, tờ báo, chuyên mục, chƣơng trình phát thanh, truyền hình Các yếu tố cấu thành hình thức thông tin bao gồm hình thức bên thể loại báo chí, thông qua phƣơng pháp kết cấu, bố cục, sử dụng phƣơng tiện biện pháp tu từ Hình thức bề tác phẩm báo chí đƣợc biểu qua màu sắc trình bày, khổ chữ, kiểu chữ, thông qua thiết kế mỹ thuật tổ chức chuyên trang, chuyên mục Ngoài ra, hình thức tác phẩm báo chí đƣợc bộc lộ qua việc sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật làm báo khác Báo Xuân, khía cạnh giai phẩm tinh thần góp phần mang không khí xuân, không khí Tết vào nhà Báo Xuân tờ báo thông tin thời mà nhƣ tờ báo tổng kết năm, đồng thời có thông tin mà có năm hết, tết đến, xuân có, thông tin “xƣa” nhƣ khoảnh khắc trở nguồn cội văn hoá dân tộc, để tự hào, để bảo tồn, để phát triển tinh hoa cho “nay” Báo Xuân đọc ngốn ngấu, lƣớt qua mà “nhẩn nha” phút thƣ giãn ngày Tết Cho dù thời đại công nghệ cao, nhiều loại hình báo chí nhƣ truyền hình, phát thanh, internet, kỹ thuật số… trang báo in có giá trị, nhƣ quà xuân tặng độc giả Các ấn phẩm báo Xuân thƣờng có hình thức đẹp, đậm màu sắc xuân, cung cấp cho bạn đọc thông tin lĩnh vực trị, kinh tế, văn hóa xã hội, quốc phòng - an ninh; không khí đón Xuân phong tục, tập quán văn hóa đặc trƣng vùng, miền, dân tộc nƣớc Mỗi số báo xuân tinh hoa, đặc thù tờ báo, làm cho tranh báo chí nƣớc thêm rực rỡ Tuy nhiên, năm trở lại đây, quan báo chí gặp không khó khăn nhƣ số lƣợng phát hành tụt giảm, lợi nhuận quảng cáo thấp… Bên cạnh đó, phát triển mạnh mẽ công nghệ - thông tin loại hình báo chí điện tử, trang mạng xã hội, facebook… tác động nhiều đến công tác phát triển loại hình báo chí truyền thống nói chung báo Xuân nói riêng Sở dĩ ngƣời viết chọn đề tài: “Đặc điểm báo Xuân Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015” báo Xuân số báo độc đáo báo chí Việt Nam mà báo chí nƣớc giới hầu nhƣ Báo Xuân có ý nghĩa quan trọng đời sống văn hóa tinh thần ngƣời Việt, song từ trƣớc đến hầu nhƣ có công trình khoa học sâu nghiên cứu Một số viết báo Xuân đăng Tạp chí Ngƣời làm báo, báo Nhà báo công luận, mang tính chất giới thiệu, chƣa sâu tìm hiểu nội dung lẫn hình thức báo Xuân, rút đặc trƣng, sắc riêng báo Xuân so với số báo thƣờng ngày Mặt khác, chọn đề tài này, tác giả có điều kiện sâu khảo sát, tìm đặc điểm, sắc riêng báo Xuân mà số báo thƣờng ngày đƣợc, thấy đƣợc ƣu điểm, hạn chế báo Xuân bối cảnh xã hội đại ngày Hơn nữa, dịp để ngƣời viết vận dụng lý luận báo chí học đƣợc để khảo sát nội dung hình thức báo Xuân, nhằm có so sánh, đánh giá, từ rút kết luận tầm quan trọng báo Xuân, hƣớng báo Xuân để phù hợp với thời đại Tình hình nghiên cứu Giáo trình lịch sử báo chí ghi rõ, tờ báo quốc ngữ Gia Định báo, số ngày 15-4-1865 Sài Gòn tồn suốt 44 năm nhƣng giáo trình chƣa đề cập đến tòa soạn báo có sáng kiến số báo Tết Từ “Nam Phong tạp chí” với ấn phẩm đặc biệt ghi xây dựng đất nƣớc Việt Nam dân giàu, nƣớc mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh Các gian trƣng bày Hội báo Xuân gƣơng phản chiếu toàn cảnh báo chí Việt Nam, loại hình báo chí với nhiều ấn phẩm đẹp, nội dung phong phú, thiết thực Các sản phẩm báo chí trƣng bày phản ánh thành tựu báo chí năm, qua tổng kết thành tựu phát triển kinh tế - xã hội đất nƣớc dƣới lãnh đạo Đảng, điều hành Nhà nƣớc, đƣa đất nƣớc khỏi khó khăn, đạt đƣợc nhiều thành tựu to lớn Hội báo Xuân dịp giới thiệu thành tựu phát triển công nghệ lĩnh vực báo chí, truyền thông; diễn đàn để nhà báo nƣớc giao lƣu, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm hoạt động nghiệp vụ, kinh tế báo chí Hội báo Xuân thực trở thành ngày hội giới báo chí, góp phần nâng cao dân trí, đời sống tinh thần nhân dân, thúc đẩy phát triển bảo vệ Tổ quốc, đồng thời tạo không khí thi đua nhà báo, quan báo chí, góp phần nâng cao lĩnh cách mạng, trình độ trị, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho nhà báo, nâng cao chất lƣợng báo chí cách mạng Qua Hội báo Xuân, đội ngũ ngƣời làm báo nƣớc cần lắng nghe ý kiến, không ngừng học tập, kịp thời rút kinh nghiệm, chấn chỉnh việc chƣa làm tốt để hoàn thành xuất sắc trách nhiệm ngƣời làm báo cách mạng Hiện có Hà Nội TP Hồ Chí Minh nơi trì Hội báo Xuân qui mô thƣờng niên Riêng TP HCM có đổi năm 2016 Khác với năm, năm nay, Đƣờng báo Xuân Bính Thân 2016 đƣợc TP Hồ Chí Minh tổ chức điểm hẹn văn hóa ngƣời dân thành phố: Đƣờng sách Nguyễn Văn Bình (quận 1) Không thay đổi địa điểm, Đƣờng báo Xuân năm có nhiều biến tấu tạo nên ngạc nhiên, thích thú, thu hút nhiều độc giả đến tham quan Đƣờng báo Xuân năm 2016 đƣợc khởi 105 đầu gian trƣng bày “Báo xuân xƣa” (do Thƣ viện Khoa học Tổng hợp TP Hồ Chí Minh thực hiện) với mong muốn gợi lại ký ức ngày Tết cũ kiện lịch sử, văn hóa quan trọng lòng ngƣời dân du khách Tiếp đến gian trƣng bày quan báo chí uy tín TP Hồ Chí Minh Giao diện trang báo điện tử chất lƣợng đƣợc giới thiệu đến khách tham quan Đƣờng báo Xuân năm Kết thúc Đƣờng báo Xuân nhiều gian trƣng bày báo, tạp chí xuân với kiểu dáng đa dạng mầu sắc rực rỡ, bắt mắt Đƣờng báo Xuân tổ chức không gian văn hóa đẹp trung tâm thành phố Chính xuất hàng loạt tờ báo, tạp chí xuân rực rỡ sắc mầu thu hút đông bạn trẻ tìm đến nơi Tiếp cận với đối tƣợng độc giả trẻ (thanh thiếu niên) Đây phƣơng pháp tinh tế để định hƣớng giáo dục nhân cách, văn hóa truyền thống dân tộc, thị hiếu cho giới trẻ từ nhỏ tuổi Đƣa nhiều thông tin đến với bạn đọc lứa tuổi, đặc biệt tăng cƣờng thêm thông tin vùng đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số… Cách làm mẻ TP Hồ Chí Minh phƣơng pháp tiếp cận độc giả hiệu với số lƣợng lớn nhiều lứa tuổi, nhiều thành phần Qua tạo khoảng không gian lý tƣởng để độc giả thƣởng thức báo Xuân, đồng thời thể tri ân báo độc giả Cùng với việc trƣng bày, giới thiệu nét đặc sắc báo Xuân, tổ chức song song hoạt động bên lề nhƣ: ông Đồ tặng chữ ngày xuân, giới thiệu ẩm thực, vẽ tranh ký họa,… thu hút thêm đƣợc nhiều ngƣời ý tới báo Xuân Đây điều mà quan báo chí, địa phƣơng khác cần học hỏi, tìm thêm nhiều phƣơng án để đƣa giai phẩm Xuân tới tay độc giả Trong nguyên nhân thành công hội báo Xuân, bỏ qua lợi mà công nghệ thông tin đại ngày mang lại Đó 106 sử dụng ứng dụng đọc báo di động để báo Xuân tiếp cận đối tƣợng độc giả đại Theo Giám đốc điều hành Công ty tƣ vấn tiếp thị điện thoại di động MobileMoxie – bà Cindy Krum, thiết bị di động ngày trở nên phổ biến không ngƣời thƣờng bắt đầu ngày việc lƣớt tin tức điện thoại máy tính bảng Nắm bắt xu hƣớng đó, loạt ứng dụng đọc báo điện thoại di động đời với mục tiêu giúp nhà cung cấp hái tiền từ quảng cáo "Giờ lúc ngƣời đọc tìm mua báo mà lúc tờ báo phải tìm đến ngƣời đọc", bà Krum khẳng định Tân binh chạy đua ứng dụng tin tức phải kể đến Apple News, ứng dụng đọc báo nằm phiên cập nhật hệ điều hành di động iOS mắt tháng trƣớc Ứng dụng cung cấp tính đọc tin tức nhanh cập nhật từ 50 phƣơng tiện truyền thông đối tác hãng Apple, có tên tuổi lớn nhƣ New York Times, Vanity Fair Vogue Hồi đầu năm, mạng xã hội lớn giới Facebook cho mắt tính Instant Articles, liên kết với mạng lƣới rộng lớn đơn vị truyền thông, giúp ngƣời dùng truy cập tin tức nhanh gấp mƣời lần so với trang web tin tức khác Thông qua tính ƣu việt này, Facebook muốn hƣớng hãng thông đƣa trực tiếp nội dung tin tức tảng thay chia sẻ đƣờng dẫn nhƣ trƣớc Trƣớc xu mới, gã khổng lồ tìm kiếm Google khoanh tay đứng chơi chuẩn bị hợp tác với mạng xã hội Twitter cho phép ngƣời dùng tải trang báo từ điện thoại di động vài tích tắc thay mƣời giây nhƣ 107 Có thể thấy, đua dùng ứng dụng tin tức lôi kéo độc giả, từ kiếm lời từ việc bán sản phẩm, dịch vụ quảng cáo đại gia làng công nghệ giới nóng hết Công ty nghiên cứu thị trƣờng eMarketer nhận định, chiến không khoan nhƣợng nhằm tranh giành bánh lớn béo bở - mối quan tâm ngƣời sử dụng điện thoại di động Vì vậy, tờ báo Xuân giành cho đối tƣợng độc giả báo in truyền thống quan báo chí cần có kế hoạch tiếp cận với lớp đối tƣợng độc giả Tiểu kết Nhƣ vậy, chƣơng này, tác giả đƣa số vấn đề cần đặt báo Xuân nói riêng báo chí nói chung Riêng với báo Xuân có số hạn chế cần khắc phục, tình trạng trùng lập đề tài Sự trùng lập dễ dẫn đến nhàm chán cho công chúng Một vấn đề cạnh tranh loại hình báo chí khác truyền thông xã hội làm cho báo in gặp nhiều khó khăn, giảm ngƣời đọc báo, số lƣợng phát hành báo in xuống Tất hạn chế thách thức đòi hỏi cần có giải pháp để nâng cao chất lƣợng báo Xuân Trong phần khuyến nghị, tác giả luận văn đƣa số giải pháp để chất lƣợng báo Xuân tốt Trong tập trung vào việc đổi nội dung hình thức báo in Trong phần giải pháp tác giả kiến nghị có thêm chủ đề mới, đề tài bên cạnh chủ đề có Về mặt hình thức việc sử dụng thể loại cần linh hoạt, đa dạng Tít cần có cỡ chữ kiểu chữ phong phú cho phù hợp với bài, không cần phải cứng nhắc theo khuôn mẫu Để nâng cao hiệu thông tin báo Xuân trƣớc hết cần xác định đƣợc hạn chế báo Xuân thời đại công nghệ thông tin bùng 108 nổ nhƣ Từ tiến hành nghiên cứu đối tƣợng độc giả tiềm năng, độc giả báo Xuân để giúp báo Xuân tiếp cận với nhiều độc giả hơn, tăng hiệu thông tin Ngƣời làm báo Xuân, đặc biệt nhà lãnh đạo cần nghiên cứu, tạo dựng, gìn giữ phong cách riêng cho tờ báo Xuân 109 KẾT LUẬN Báo Xuân trở thành hoạt động báo chí truyền thống với gần 100 năm kỷ rƣỡi lịch sử báo chí Việt Nam Báo Xuân Giai phẩm Xuân , số riêng cho ngày Tết, “đặc sản” báo chí Việt Nam từ đầu kỷ 20, mà chƣa quốc gia có Lịch sử báo chí Việt Nam ghi nhận tờ tạp chí Nam Phong số Tết 1918 nhƣ tờ báo xuân Tờ báo Tết nhích khỏi khuôn mẫu số báo bình thƣờng lối trình bày mỹ thuật, vui tƣơi hơn, viết đƣợc đặt trang trọng khung hoa với nhiều tranh minh họa, nội dung gồm nhiều văn xuân, thơ xuân, câu đối tết Cũng ý chí ngƣời làm báo mong muốn “Cả năm có ngày Tết vui Bản báo muốn cho khúc đàn riêng không sai nhịp với khúc cảm chung xã hội buổi đầu năm xuân ”, làm riêng tập báo Xuân “trƣớc để quốc dân góp phần vào vui chung, sau để tặng bạn đọc báo có bụng tin yêu gửi mua từ đầu đến quà hợp với cảnh năm ” (“Số Tết báo Nam Phong” – Phạm Quỳnh) Khởi từ tờ Nam Phong số Tết năm sau, nhà làm báo bắt đầu lƣu tâm chăm chút cho số báo xuân Đến hẹn lại lên, độ Tết đến xuân về, báo xuân lại nhƣ trăm hoa đua nở sạp báo Đối với giới làm báo, báo Xuân chơi thăng hoa lắng đọng trí tuệ nghề nghiệp sau năm bị vòng quay sôi động tin tức thời Qua khảo sát tờ báo: Thanh niên, Lao động, Nông thôn ngày nay, Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng số Xuân năm (từ năm 2011 đến năm 2015) nhận thấy đặc điểm báo Xuân nhƣ sau: 110 Báo Xuân khác báo thƣờng kỳ thông tin văn hóa, thông tin khái quát tờ báo năm có số, thay chạy theo vận động xã hội hàng ngày năm Báo Xuân đặc biệt quan điểm nhìn lại, tổng kết năm âm lịch với giọng điệu lạc quan, tin tƣởng, yêu đời Nội dung báo Xuân chủ yếu phục vụ cho nhu cầu giải trí, chia sẻ, tránh chuyện buồn, giảm tính phê phán, giảm tính chiến đấu cố hữu báo ngày thƣờng Các tờ báo dành trang báo để đề cập đến chủ đề, từ trị, kinh tế - xã hội đến văn hóa – thể thao, dành viết công phu tổng kết, đánh giá kiện lớn năm vừa qua chủ đề Nhƣng chủ đề văn hóa – thể thao mang tính giải trí chiếm ƣu cả, đặc biệt chủ đề văn hóa chiếm tới 60% nội dung thông tin tờ báo Qua thấy đƣợc quan tâm tòa soạn việc đáp ứng nhu cầu giải trí ngƣời đọc, không đặt nặng thông tin mang tính thời sự, trị ngày nghỉ ngơi cuối năm Chất lƣợng viết báo Xuân tƣơng đối cao Tuy đề cập đến nhiều vấn đề mang tính chất lặp lại theo chu kỳ Tết hàng năm, nhƣng số báo Xuân cố gắng tránh sáo mòn, rập khuôn, đƣợc sắc riêng tờ báo, mang đậm tính truyền thống kết hợp với đại Tác giả nhận thấy tờ báo Xuân có nét đặc trƣng, sắc riêng, tạo phong cách khác nhau, tờ báo có tôn mục đích, đối tƣợng phục vụ khác Các thể loại báo Xuân đƣợc sử dụng hợp lý, linh hoạt, với kết cấu hài hòa, ngôn ngữ sinh động, giàu hình ảnh cảm xúc viết Các tờ báo Xuân cố gắng tìm tòi cách trình bày, trang trí cho hình thức tờ báo ngày hấp dẫn 111 Báo Xuân giai đoạn từ năm 2011đến năm 2015 có thay đổi tích cực hình thức nội dung tờ báo, đáp ứng nhu cầu độc giả thời đại Nhƣng báo Xuân giai đoạn phải vừa tiếp thu, thừa hƣởng vừa phải cạnh tranh với truyền thông công nghệ nghe nhìn đại Do đó, vị báo Xuân có bị suy giảm so với thời kỳ trƣớc Báo Xuân vốn ăn tinh thần quan trọng đời sống văn hóa dân tộc ta ngày Tết từ xƣa đến nay, giống nhƣ tranh treo Tết, mai vàng, bánh chƣng xanh, câu đối đỏ,… đem lại may mắn cho năm Tuy nhiên, nhiều năm trở lại đây, báo Xuân đánh số lƣợng lớn độc giả nhiều lý khách quan nhƣ chủ quan Vì vậy, cần nắm rõ đặc điểm riêng biệt hình thức nội dung báo Xuân so với sản phẩm báo chí khác; đồng thời, nắm bắt đƣợc mô hình báo Xuân để tìm biện pháp nâng cao chất lƣợng, có thay đổi phù hợp với nhu cầu độc giả bối cảnh xã hội đại Theo đó, việc thay đổi, làm nội dung nhƣ hình thức thể tác phẩm báo Xuân vô quan trọng Sự thay đổi cần tƣ ngƣời làm báo Xuân, quan báo chí, để tìm cách đƣa báo Xuân đến đƣợc với độc giả Trong khoảng thời gian năm với tờ báo tác giả chƣa đánh giá đƣợc đầy đủ toàn diện đặc điểm báo Xuân Nhƣng tác giả khẳng định rằng, bên cạnh khó khăn, hạn chế, báo Xuân thực có thay đổi vƣợt bậc nội dung hình thức chuyển tải thông tin Những tiến kết lao động nghiêm túc, nhiệt tình đội ngũ ngƣời làm báo nghiệp đổi mới, hội nhập đất nƣớc Trong tƣơng lai, đƣợc đầu tƣ hợp lý, khắc phục đƣợc mặt hạn chế, cải thiện nội dung, hình thức, nâng cao chất lƣợng báo Xuân có chỗ đứng vững lòng độc giả Báo Xuân 112 ấn phẩm báo chí đặc thù báo chí Việt Nam, gắn liền với đời sống văn hóa ngƣời Việt Dù mang tính văn hóa nhiều tính thông tin nhƣng báo Xuân sản phẩm báo chí Đây nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc cần đƣợc giữ gìn cho muôn đời sau 113 TÀI LIỆU THAM KHẢO I – Sách tiếng Việt: Toan Ánh (1997), T m hiểu phong tục Việt Nam qua Tết – Lễ - Hội hè, NXB Tổng hợp Đồng Tháp Hoàng Đình Cúc, Đức Dũng (2007), Những vấn đề báo chí đại, NXB Lý luận Chính trị, Hà Nội Đức Dũng (1996), Ký báo chí, NXB Văn hóa – Thông tin Hà Nội Đức Dũng (2002), Phóng báo chí đại, Nhà xuất Thông Đức Dũng (2002), Sáng tạo tác phẩm báo chí, Nhà xuất Văn hoá Thông tin Đức Dũng (2002), Viết báo nào, Nhà xuất Văn hoá Thông tin Nguyễn Văn Dững chủ biên (2001), Báo chí điểm nh n từ thực tiễn, Tập 2, NXB Văn hóa – Thông tin Hà Nội Nguyễn Văn Dững chủ biên (2011), Báo chí truyền thông đại, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội Hà Minh Đức chủ biên (1994), Báo chí vấn đề lý luận thực tiễn, NXB Giáo Dục, Hà Nội 10 Hà Minh Đức (1997), Báo chí với nghiệp đổi mới, Nhà xuất Đại học Quốc gia 11 Hà Minh Đức (chủ biên) (1998), Báo chí vấn dề lý luận thực tiễn, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 114 12 Hà Minh Đức (2000), Cơ sở lý luận báo chí đặc tính chung phong cách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 13 Hà Minh Đức (chủ biên), Đỗ Văn Khang, Phạm Quang Long, Phạm Thành Hƣng… (1995), Lý luận văn học, NXB giáo dục Hà Nội 14 Đỗ Xuân Hà (1997), Báo chí với thông tin quốc tế, NXB Đại học quốc gia Hà Nội 15 Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi (1997), Từ điển thuật ngữ văn học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 16 Vũ Quang Hào (2007), Ngôn ngữ báo chí, Nhà xuất Thông 17 Vũ Quang Hào (2002), Báo chí đào tạo báo chí Thụy Điển, Nhà xuất Lý luận Chính trị 18 Đỗ Thị Thu Hằng (2010), PR-công cụ phát triển báo chí, NXB Trẻ, TP Hồ Chí Minh 19 Đinh Văn Hƣờng (2007), Tổ chức hoạt động t a soạn, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội 20 Đỗ Quang Hƣng chủ biên (2000), Lịch sử Báo chí Việt Nam, NXB Đại học Quốc gia, Hà Nội 21 TSKH Đoàn Thị Đặng Hƣơng (2000), Văn luận, Tập 1, NXB Văn học Hà Nội 22 Phan Quang, Nghề báo nghiệp văn, NXB Thông tấn, 2005 23 Hoàng Phê (chủ biên) (2000), Từ điển Tiếng Việt, NXB Đà Nẵng Trung tâm từ điển văn học 115 24 Trần Quang (2000), Các thể loại luận báo chí, NXB Chính trị quốc gia 25 Trần Quang (2001), Làm báo lý thuyết thực hành, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 26 Dƣơng Xuân Sơn (chủ biên) (1995), Đinh Văn Hƣờng, Trần Quang, Cơ sở lý luận báo chí truyền thông, NXB Văn hóa – Thông tin 27 Dƣơng Xuân Sơn (2001), Báo chí phương Tây, NXB Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh 28 Dƣơng Xuân Sơn (2012), Các thể loại báo chí luận nghệ thuật, NXB Giáo dục 29 Nguyễn Thị Minh Thái (1997), Sân khấu tôi, NXB Sân khấu 30 Nguyễn Thị Minh Thái (2005), Phê b nh tác phẩm văn học nghệ thuật báo chí, Nhà xuất Đại học Quốc gia Hà Nội 31 Trần Ngọc Tăng (2001), Vai tr truyền thông đại chúng giáo dục thẩm mỹ nước ta nay, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 32 Tạ Ngọc Tấn (Chủ biên) (1999), Cơ sở lý luận báo chí, Nhà xuất Văn hoá Thông tin 33 Tạ Ngọc Tấn (1999), Từ lý luận đến thực tiễn báo chí, Nhà xuất Văn hoá Thông tin 34 Tạ Ngọc Tấn (1999), Từ lý luận đến thực tiễn báo chí, NXB Văn hóa – Thông tin 35 Hữu Thọ (1998), Công việc người viết báo, NXB Giáo dục, Hà Nội 116 36 Trần Thị Trâm (2003), Văn học báo chí từ góc nh n, Nhà xuất Thanh Niên 37 Nguyễn Uyển (1998), Báo chí Nghề nghiệt ngã, NXB Văn hóa – Thông tin 38 Phân viện Báo chí Tuyên truyền (2000), Báo chí điểm nh n từ thực tiễn, tập 1, NXB Văn hóa Thông tin, Hà Nội 39 Hội Nhà báo Việt Nam (1998), Trách nhiệm xã hội nghĩa vụ công dân nhà báo, Hà Nội 40 Nhiều tác giả (1992), Nghề nghiệp công việc nhà báo, Hội Nhà báo Việt Nam, Hà Nội 41 Nhóm tác giả (1977), Từ điển tiếng Việt, NXB Khoa học xã hội II – Sách dịch từ tiếng nƣớc ngoài: 42 Eric Filchtelius (2002), Mười bí kỹ nghề báo, Nhà xuất Lao Động 43 Grabennhicốp (2003), Báo chí kinh tế thị trường, Nhà xuất Thông 44 L.V.Lazutina, Cơ sở hoạt động sáng tạo nhà báo, Nhà xuất thông tấn, 2003 45 X.A.Mikhailốp (2004), Báo chí đại nước - Những quy tắc nghịch lý, Nhà xuất Thông 46 The Missouri Group (2007), Nhà báo đại, Nhà xuất Trẻ III - Báo chí, giảng tài liệu khác: 117 47 Hà Anh (2014), “Báo Xuân – Hƣơng vị trăm năm”, tgvn.com.vn, http://www.tgvn.com.vn/Item/VN/xuangiapngo/2014/1/0F0D93B6169 C7985/ 48 Văn Bảy, “Báo Tết đặc sản Việt Nam”, Thể thao&Văn hóa, 2013, http://www.thethaovanhoa.vn/buixuanphai/details/c133n201301161547489 36/bao-tet-dac-san-viet-nam.htm 49 Nguyễn Thị Thanh Huyền (2004), “Đi tìm nét riêng báo Tết”, Tạp chí Ngƣời làm báo, số tháng 50 Đỗ Mƣời (1997), “Nghề cần lấy đạo đức làm gốc, nghề làm báo, làm xuất phải coi trọng”, Hà Nội mới, số ngày 26/8/1997, Tr1-3 51 Nam Nguyên, “Báo Xuân: thiếu”, rfa.org, http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress /it-s-not-tet-without-spring-magazines-01202012094658.html 52 Nguyễn Vĩnh Nguyên (2016), “Phong vị Tết báo Xuân”, nld.com, http://nld.com.vn/van-hoa-van-nghe/phong-vi-tet-tren-bao-xuan20160130220230988.htm 53 Phan Quang (2001), “Cuộc biểu trƣng sức mạnh báo chí Việt Nam”, Báo Nhà báo công luận, số 6/2001, tr.12 54 Nguyễn Hƣng Quốc, “Báo Tết văn hóa Tết”, dactrung.com, http://www.dactrung.com/Bai-bv-929-Bao_Tet_va_van_hoa_Tet.aspx 55 Lê Quốc Thịnh (2000), “Ngày Tết đọc báo xuân thích thú phân vân” , Tạp chí ngƣời làm báo, số Xuân Canh Thìn, tr.53 118 56 Vũ Hà Tuệ (2016), “Nhớ báo xuân xƣa…”, baotintuc.vn, http://baotintuc.vn/van-hoa/nho-bao-xuan-xua20160215155912188.htm 57 “Ai ông Tổ báo Xuân”, Tạp chí than khoáng sản Việt Nam, http://www.vinacomin.vn/vi/news/Tap-chi-Than-Khoang-san-VietNam/Ai-la-ong-to-bao-Xuan-4080.html 119 ... điểm báo Xuân Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015 báo Xuân số báo độc đáo báo chí Việt Nam mà báo chí nƣớc giới hầu nhƣ Báo Xuân có ý nghĩa quan trọng đời sống văn hóa tinh thần ngƣời Việt, song từ... ngƣời làm báo nỗ lực sáng tạo để có trang báo công phu với nội dung chọn lọc, đặc sắc đƣa vào báo Xuân Qua nghiên cứu báo trên, thấy đề tài Đặc điểm báo Xuân Việt Nam giai đoạn 2011- 2015 đề... Sự phát triển báo Xuân Việt Nam năm gần đƣợc đánh dấu Hội Báo Xuân Tất nhiên, nên hiểu “Hội báo Xuân có báo Xuân mà cần hiểu hội báo tổ chức vào ngày xuân, mùa xuân Hội báo Xuân , ngày hội