VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM THỊ MINH NGUYỆT XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN TỪ NAY ĐẾN NĂM 2020 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2017 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHẠM THỊ MINH NGUYỆT XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN TỪ NAY ĐẾN NĂM 2020 Chuyên ngành: Kinh tế phát triển Mã số: 62.31.01.05 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Lê Anh Vũ TS Trần Thị Minh Ngọc HÀ NỘI - 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tôi, số liệu nêu luận án trung thực Những kết luận khoa học luận án chƣa đƣợc công bố công trình khác Thái Nguyên, tháng năm 2017 Tác giả luận án Phạm Thị Minh Nguyệt ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i MỤC LỤC ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ viii MỞ ĐẦU 1 Lý nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu 3 Đối tƣợng nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Câu hỏi nghiên cứu Cơ sở lý thuyết phƣơng pháp nghiên cứu Những đóng góp luận án Kết cấu luận án Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU NƢỚC NGOÀI 1.1.1 Nghiên cứu nông nghiệp, nông thôn, nông dân 1.1.2 Nghiên cứu phát triển nông thôn bền vững xây dựng NTM 1.2 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG NƢỚC 10 1.2.1 Các nghiên cứu phát triển nông thôn 10 1.2.2 Nghiên cứu yếu tố tác động đến phát triển nông thôn 12 1.2.3 Mối quan hệ nông nghiệp, nông thôn với công nghiệp hóa, đô thị hóa 13 1.2.4 Những nghiên cứu xây dựng nông thôn 15 1.2.5 Nghiên cứu vai trò chủ thể xây dựng nông thôn 18 1.2.6 Những nghiên cứu phát triển nông thôn xây dựng nông thôn Thái Nguyên 19 1.3 KHOẢNG TRỐNG CỦA CÁC NGHIÊN CỨU VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN 19 Tiểu kết chƣơng 21 iii Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 22 2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 22 2.1.1 Nông thôn phát triển nông thôn 22 2.1.2 Một số lý thuyết phát triển nông thôn 26 2.2 XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 35 2.2.1 Khái niệm xây dựng nông thôn 35 2.2.2 Nội dung xây dựng nông thôn 37 2.2.3 Nguyên tắc, chủ thể, nguồn lực xây dựng NTM tiêu chi đo lƣờng 43 2.3 NHỮNG YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 46 2.3.1 Điều kiện tự nhiên 46 2.3.2 Điều kiện kinh tế 47 2.3.3 Yếu tố văn hóa - xã hội 51 2.3.4 Cơ chế sách Nhà nƣớc phát triển nông thôn 53 2.4 KINH NGHIỆM XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI CỦA MỘT SỐ QUỐC GIA VÀ ĐỊA PHƢƠNG 54 2.4.1 Kinh nghiệm quốc tế 54 2.4.2 Kinh nghiệm nƣớc 58 2.4.3 Bài học rút khả áp dụng cho Thái Nguyên 61 Tiểu kết chƣơng 63 Chƣơng 3: THỰC TRẠNG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2010 - 2016 64 3.1 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN KINH TẾ - XÃ HỘI ẢNH HƢỞNG ĐẾN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỈNH THÁI NGUYÊN 64 3.1.1 Điều kiện tự nhiên 65 3.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 67 3.2 KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN 73 3.2.1 Cơ chế, sách xây dựng nông thôn tỉnh Thái Nguyên 73 3.2.2 Những kết đạt đƣợc xây dựng nông thôn 77 iv 3.2.3 Huy động sử dụng nguồn lực cho xây dựng nông thôn 79 3.2.4 Quy hoạch 82 3.2.5 Xây dựng sở hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn 83 3.3 PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỈNH THÁI NGUYÊN 86 3.3.1 Chuyển dịch cấu kinh tế cấu lao động trình xây dựng nông thôn Thái Nguyên 86 3.3.2 Phát triển kinh tế làng nghề xây dựng nông thôn Thái Nguyên 92 3.3.3 Áp dụng tiến KHCN đổi hình thức tổ chức sản xuất trình xây dựng nông thôn Thái Nguyên 94 3.3.4 Liên kết chuỗi phát triển kinh tế nông thôn 101 3.3.5 Phát triển nguồn nhân lực chất lƣợng cao trình xây dựng NTM 104 3.3.6 Nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo, giảm bớt bất bình đẳng thu nhập bảo vệ môi trƣờng trình xây dựng NTM Thái Nguyên 106 3.4 ĐÁNH GIÁ CHUNG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN 111 3.4.1 Ƣu điểm xây dựng nông thôn Thái Nguyên 111 3.4.2 Hạn chế xây dựng nông thôn Thái Nguyên 113 3.4.3 Nguyên nhân tồn tại, hạn chế xây dựng nông thôn Thái Nguyên 118 Tiểu kết chƣơng 122 Chƣơng 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2017 - 2020 123 4.1 BỐI CẢNH PHÁT TRIỂN MỚI ẢNH HƢỞNG ĐẾN XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN 123 4.1.1 Bối cảnh quốc tế 123 4.1.2 Bối cảnh nƣớc 124 4.2 QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỈNH THÁI NGUYÊN TRONG GIAI ĐOẠN TỚI 128 4.3 GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2017 - 2020 133 v 4.3.1 Hoàn chỉnh qui hoạch xây dựng phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn 133 4.3.2.Huy động sử dụng có hiệu nguồn lực xây dựng nông thôn 135 4.3.3 Thực tái cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn 137 4.3.4 Thúc đẩy liên kết kinh tế nông nghiệp, nông thôn hình thành mô hình sản xuất có hiệu 139 4.3.5 Tăng cƣờng ứng dụng khoa học công nghệ với đổi phát triển hình thức tổ chức sản xuất có hiệu nông thôn 142 4.3.6 Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực nông thôn 144 4.3.7 Hoàn thiện chế sách, hệ thống đạo điều hành, quản lý thực xây dựng nông thôn 147 Tiểu kết chƣơng 150 KẾT LUẬN 151 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 153 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 154 PHỤ LỤC 163 vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt ADB Viết đầy đủ tiếng Việt Ngân hàng phát triển châu Á AEC Cộng đồng Kinh tế ASEAN APEC Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á Thái Bình Dƣơng Hiệp hội quốc gia Đông Nam Á ASEAN ASEM BĐKH CIDA Diễn đàn hợp tác Á - Âu Biến đổi khí hậu Cơ quan hỗ trợ phát triển quốc tế Canada ODA Viện trợ phát triển thức OECD Tổ chức Hợp tác phát triển kinh tế UNESCAP Ủy ban Kinh tế xã hội Châu Á - Thái Bình Dƣơng WB WTO CCKT CNH CNTT CSHT DN DV ĐTH HĐH HTX KH - CN MTQG ND NN NT NTM TCCNN TTCN Ngân hàng Thế giới Tổ chức Thƣơng mại Thế giới Cơ cấu kinh tế Công nghiệp hóa Công nghệ thông tin Cơ sở hạ tầng Doanh nghiệp Dịch vụ Đô thị hóa Hiện đại hóa Hợp tác xã Khoa học - Công nghệ Mục tiêu quốc gia Nông dân Nông nghiệp Nông thôn Nông thôn Tái cấu nông nghiệp Trang trại chăn nuôi Viết đầy đủ tiếng Anh Asian Development Bank ASEAN Economic Community Asia-Pacific Economic Cooperation Association of Southeast Asian Nations The Asia-Europe Meeting Canadian International Development Agency Official Dvenlopment Assistance Organization for Economic Cooperation and Development United Nations/Economic and Social Commission for Asia and the Pacific World Bank World Trade Organization vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Tốc độ tăng trƣởng kinh tế tỉnh Thái Nguyên năm 2007-2015 67 Bảng 3.2: Năng suất lao động lĩnh vực kinh tế tỉnh Thái Nguyên 69 Bảng 3.3: Tỷ lệ lao động làm việc kinh tế thời điểm 1/7 hàng năm qua đào tạo phân theo thành thị, nông thôn 71 Bảng 3.4: Kết thực tiêu chí nông thôn 77 Bảng 3.5: Kết thực số tiêu chủ yếu Thái Nguyên so với toàn quốc đến 12/2016 78 Bảng 3.6: Cơ cấu GDP theo ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên (%) 86 Bảng 3.7 Cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Thái Nguyên 87 Bảng 3.8 Giá trị sản xuất ngành Nông - Lâm - Thủy sản 88 Bảng 3.9: Cơ cấu số ngƣời độ tuổi lao động có khả lao động nông thôn phân theo ngành nghề địa phƣơng 92 Bảng 3.10: Khó khăn ngƣời dân áp dụng KHCN vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm 97 Bảng 3.11: Trình độ học vấn ngƣời lao động 105 Bảng 3.12: Số hộ nghèo tỷ lệ hộ nghèo chia theo huyện/ thành phố/ thị xã 107 Bảng 3.13: Thay đổi thu nhập hộ gia đình xây dựng NTM 109 viii DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1 Kết hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng NTM tính đến cuối năm 2014 77 Biểu đồ 3.2: Cơ cấu nguồn vốn huy động cho xây dựng NTM Thái Nguyên giai đoạn 2011 - 2014 79 Biểu đồ 3.3: Tỷ lệ % nợ đọng vốn xây dựng hạ tầng NTM địa phƣơng Thái Nguyên 2015 81 Biểu đồ 3.4: Cơ cấu lao động theo khu vực kinh tế 91 Biểu đồ 3.5: Cơ cấu lao động nông thôn, thành thị tỉnh Thái Nguyên 91 185 Tỷ lệ trƣờng học cấp: mầm non, mẫu Trƣờn giáo, tiểu học, trung học g học sở có sở vật chất ≥80% ≥70% ≥80% 100% ≥80% ≥70% 100% ≥70% thiết bị dạy học đạt chuẩn quốc gia 6.1 Xã có nhà văn hóa hội trƣờng đa sân thể thao phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể Cơ sở thao toàn xã vật 6.2 Xã có điểm vui chất chơi, giải trí thể thao văn cho trẻ em ngƣời cao hóa tuổi theo quy định[2] UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với điều kiện thực tế, nhu cầu cộng đồng đặc điểm văn hóa dân tộc 6.3 Tỷ lệ thôn, bản, ấp có nhà văn hóa nơi sinh hoạt văn hóa, thể 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% thao phục vụ cộng đồng Cơ sở hạ tầng thƣơng mại nông Xã có chợ nông thôn nơi mua bán, trao UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với quy hoạch, điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội đặc điểm văn hóa dân tộc đổi hàng hóa thôn 8.1 Xã có điểm phục vụ bƣu 8.2 Xã có dịch vụ viễn Thông tin Truyền thông thông, internet 8.3 Xã có đài truyền hệ thống loa UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với điều kiện thực tế, nhu cầu tổ chức cộng đồng xã đến thôn 8.4 Xã có ứng dụng công nghệ thông tin công tác quản lý, điều hành 9.1 Nhà tạm, dột nát Nhà dân cƣ 9.2 Tỷ lệ hộ có nhà đạt tiêu chuẩn theo quy định Khô ng ≥80 % Không Không Không Không Không Không Không ≥75% ≥90% ≥80% ≥75% ≥90% ≥70% ≥80% 186 III KINH TẾ VÀ TỔ CHỨC SẢN XUẤT Chỉ tiêu theo vùng TT Tên tiêu chí 10 Thu nhập 11 Hộ nghèo 12 Lao động có việc làm 13 Tổ chức sản xuất Nội dung tiêu chí Chỉ tiêu chung Trung du miền núi phía Bắc Thu nhập bình quân đầu ngƣời khu vực ≥45 ≥36 nông thôn đến năm 2020 (triệu đồng/ngƣời) Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giai ≤6% ≤12% đoạn 20162020 Tỷ lệ ngƣời có việc làm dân số độ ≥90% Đạt tuổi lao động có khả tham gia lao động 13.1 Xã có hợp tác xã hoạt động theo Đạt Đạt quy định Luật Hợp tác xã năm 2012 13.2 Xã có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu Đạt Đạt thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững Duyên Đồng Đồng Bắc hải Đông bằng Tây Trung Nam Nam sông sông Nguyên Bộ Trung Bộ Cửu Hồng Bộ Long ≥50 ≥36 ≥41 ≥41 ≥59 ≥50 ≤2% ≤5% ≤5% ≤7% ≤1% ≤4% Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt 187 IV VĂN HÓA - XÃ HỘI - MÔI TRƢỜNG Chỉ tiêu theo vùng Tên TT tiêu chí Nội Chỉ dung tiêu tiêu chí chung 14.1 Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ tuổi, xóa mù chữ, phổ cập Đạt giáo dục tiểu học độ tuổi; phổ cập giáo dục trung học sở Giáo 14.2 Tỷ dục 14 lệ học Đào sinh tốt tạo nghiệp trung học sở đƣợc tiếp tục ≥85% học trung học (phổ thông, bổ túc, trung cấp) 14.3 Tỷ lệ lao động có ≥40% việc làm qua đào tạo Trung du miền núi phía Bắc Đồng sông Hồng Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt ≥70% ≥90% ≥85% ≥85% ≥70% ≥90% ≥80% ≥25% ≥45% ≥40% ≥40% ≥25% ≥45% ≥25% Duyên Bắc hải Đông Tây Trung Nam Nam Nguyên Bộ Trung Bộ Bộ Đồng sông Cửu Long 188 15 16 Y tế Văn hóa Môi trƣờng an 17 toàn thực phẩm 15.1 Tỷ lệ ngƣời dân tham gia bảo hiểm y tế 15.2 Xã đạt tiêu chí quốc gia y tế 15.3 Tỷ lệ trẻ em dƣới tuổi bị suy dinh dƣỡng thể thấp còi (chiều cao theo tuổi) Tỷ lệ thôn, bản, ấp đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định 17.1 Tỷ lệ hộ đƣợc sử dụng nƣớc hợp vệ sinh nƣớc theo quy định 17.2 Tỷ lệ sở sản xuất - kinh doanh, nuôi trồng ≥85% Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt ≤21,8% ≤26,7% ≤13,9% ≤24,2% ≤24,2% ≤31,4% ≤14,3% ≤20,5% ≥70% Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt ≥95% ≥90% ≥98% ≥98% ≥95% ≥95% ≥98% ≥95% (≥60% (≥50% (≥65% (≥60% (≥60% (≥50% (≥65% (≥65% nƣớc nƣớc nƣớc nƣớc nƣớc nƣớc nƣớc nƣớc sạch) sạch) sạch) sạch) sạch) sạch) sạch) sạch) 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 189 thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định bảo vệ môi trƣờng 17.3 Xây dựng cảnh quan, môi Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt trƣờng xanh đẹp, an toàn 17.4 Mai táng phù hợp UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù hợp với điều kiện thực tế với quy đặc điểm văn hóa dân tộc định theo quy hoạch 17.5 Chất thải rắn địa bàn nƣớc thải khu dân cƣ tập Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt trung, sở sản xuất kinh doanh đƣợc thu gom, xử lý theo quy định 17.6 Tỷ lệ hộ có nhà tiêu, ≥85% ≥70% ≥90% ≥85% ≥85% ≥70% ≥90% ≥70% nhà tắm, bể chứa 190 nƣớc sinh hoạt hợp vệ sinh đảm bảo sạch[3] 17.7 Tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn ≥70% ≥60% ≥80% ≥70% ≥75% ≥60% nuôi đảm bảo vệ sinh môi trƣờng 17.8 Tỷ lệ hộ gia đình sở sản xuất, kinh doanh thực 100% 100% 100% 100% 100% 100% phẩm tuân thủ quy định đảm bảo an toàn thực phẩm ≥80% ≥70% 100% 100% 191 V HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ Chỉ tiêu theo vùng Tên TT tiêu chí Hệ thống trị 18 tiếp cận pháp luật Trung Chỉ du Nội dung tiêu tiêu miền chí chung núi phía Bắc 18.1 Cán bộ, công chức xã Đạt Đạt đạt chuẩn 18.2 Có đủ tổ chức hệ thống trị Đạt Đạt sở theo quy định 18.3 Đảng bộ, quyền xã đạt tiêu chuẩn Đạt Đạt "trong sạch, vững mạnh" 18.4 Tổ chức trị - xã 100% 100% hội xã đạt loại trở lên 18.5 Xã đạt chuẩn tiếp cận Đạt Đạt pháp luật theo quy định 18.6 Đảm bảo bình đẳng giới phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ hỗ trợ Đạt Đạt ngƣời dễ bị tổn thƣơng lĩnh vực gia đình đời sống xã hội Duyên Đồng Đồng Bắc hải Đông bằng Tây Trung Nam Nam sông sông Nguyên Bộ Trung Bộ Cửu Hồng Bộ Long Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt 100% 100% 100% 100% 100% 100% Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt 192 Chỉ tiêu theo vùng Tên TT tiêu chí Quốc phòng 19 An ninh Trung Chỉ du Nội dung tiêu tiêu miền chí chung núi phía Bắc 19.1 Xây dựng lực lƣợng dân quân “vững mạnh, rộng Đạt Đạt khắp” hoàn thành tiêu quốc phòng 19.2 Xã đạt chuẩn an toàn an ninh, trật tự xã hội đảm bảo bình yên: khiếu kiện đông ngƣời kéo dài; không để xảy Đạt Đạt trọng án; tội phạm tệ nạn xã hội (ma túy, trộm cắp, cờ bạc, nghiện hút) đƣợc kiềm chế, giảm liên tục so với năm trƣớc Duyên Đồng Đồng Bắc hải Đông bằng Tây Trung Nam Nam sông sông Nguyên Bộ Trung Bộ Cửu Hồng Bộ Long Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt Đạt [1]Quy hoạch chung xây dựng xã phải đảm bảo thực tái cấu ngành nông nghiệp gắn với ứng phó với biến đổi khí hậu, trình đô thị hóa xã ven đô đảm bảo tiêu chí môi trƣờng nông thôn [2]Điểm vui chơi, giải trí thể thao cho trẻ em xã phải đảm bảo điều kiện có nội dung hoạt động chống đuối nƣớc cho trẻ em [3] Đảm bảo sạch, gồm: Sạch nhà, bếp, ngõ (theo nội dung vận động “Xây dựng gia đình không, sạch” Trung ƣơng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động) 193 PHỤ LỤC 04 TỔNG HỢP MỘT SỐ CHỈ TIÊU PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP TỈNH THÁI NGUYÊN ĐẾN NĂM 2020 TT Ngành, lĩnh vực Giá trị sản xuất Tốc độ tăng giá trị sản (tỷ đồng) xuất bình quân/năm (%) Cơ cấu % Giai đoạn Giai đoạn Năm 2010-2014 2015-2020 2014 150 6.38 8.4 100 100 Năm 2014 Năm 2020 So sánh (%) 13,897.7 20,897 Năm 2020 Nông, lâm nghiệp, thủy sản I Nông nghiệp 12,994.08 19,095 147 5.99 7.8 93.5 91 Trồng trọt 6,889.81 8,550 124 2.88 49.6 40.9 Chăn nuôi 5,142.19 9,045 176 10.79 12.6 37.0 43.3 962.09 1,500 156 11.30 6.9 7.2 Dịch vụ hoạt động khác II Lâm nghiệp 477.24 992 207.9 16.87 18 3.4 4.7 III Thủy sản 426.38 810 190 10.22 15 3.1 3.9 Ghi 194 PHỤ LỤC 05 THỰC TRẠNG SẢN XUẤT NĂM 2014 VÀ KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 NGÀNH TRỒNG TRỌT THỰC TRẠNG NĂM 2014 TỶ TRỌNG (%) TT DANH MỤC DIỆN TÍCH GIEO TRỒNG (ha) SẢN LƢỢNG (tấn) Tổng cộng 158.105 (diện tích đất: 108.074,68 ha) Cây lƣơng thực có hạt 92,030 445,165 1.1 Lúa 365,930 1.2 Ngô Rau, đậu, hoa, cảnh Rau, đậu loại Hoa, cảnh 72.483 (diện tích đất: 47.008,61 ha) 19,547 79,235 2.1 2.2 Cây lâu năm (Chè) Cây ăn Nấm ăn v nấm dược liệu Cỏ l m thức ăn chăn nuôi Các loại trồng khác NĂNG SUẤT GIÁ TRỊ Trong THỰC TẾ (tỷ đồng) trồng trọt (tấn/ha) 183,402 100.00 49.58 2,945.54 42.75 21.19 92,600 512,990 5.048 2,466.31 35.80 17.75 68,000 374,000 4.054 479.23 6.96 3.45 24,600 138,990 1,424 20.67 10.25 15,600 1367 19.85 15,000 57 0.82 600 1,177.4 17.09 8.47 725.4 10.53 5.22 122 1.77 0.88 8.43 0.12 0.06 487.04 7.07 16.326 378 20.787 (diện tích thu hoạch: 17.618 ha) 16,946 192,951 10.95 5,250 168.65 33,730 DIỆN TÍCH (ha) 6,889.81 11,612 11,234 Trong ngành nông nghiệp (nông, lâm, thủy sản) KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 NĂNG TĂNG SUẤT GIÁ SẢN SO VỚI ĐẾN TRỊ LƢỢNG NĂM NĂM (tỷ (tấn) 2014 2020 đồng) (%) (tấn/ha) 200 22,000 240,000 264,000 175,000 Trong trồng trọt Trong ngành nông nghiệp 40.9 8,550 24.10 100 3,620 22.90 42.34 5.5 2,700 9.48 31.58 5.65 920 91.97 10.76 1,758 23.46 20.56 1,650 20.68 19.30 108 90.48 1.26 1,560 32.50 18.25 250 104.92 2.92 43.8 418.8 0.51 16 12 10,000 500 TỶ TRỌNG (%) 350 1,318 15.42 195 PHỤ LỤC 06 TỔNG HỢP THỰC TRẠNG VÀ KẾ HOẠCH TÁI CƠ CẤU NGÀNH CHĂN NUÔI GIAI ĐOẠN 2015-2020 THỰC TRẠNG 2014 TT Sản Giá trị lƣợng (tỷ (tấn) đồng) 10,680,830 92,451 5,142.19 100 18,123,811 141,057.56 9,044.94 DANH MỤC Tổng cộng KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 Số lƣợng (con) Cơ cấu (%) Giá trị Số lƣợng (con) Sản lƣợng (tấn) (tỷ đồng) So sánh với năm 2014 Cơ cấu Sản Giá trị (%) lƣợng (tỷ (tấn) đồng) 100 45,506 3,827 176 Giá trị (%) Bò 36,650 2,189 125.13 2.4 58,823 3,794 249.40 2.8 1,605.0 124.3 99 Lợn 566,180 67,973 2662.53 51.8 716,218 92,863 4,183.10 46.2 24,890.0 1,520.6 57 Gia cầm 10,078,000 22,289 1929.70 37.5 17,283,770 41,300 4,111.94 45.5 19,011.0 2,182.2 113 Trâu 69,640 3,322 238.39 4.64 65,000 3,101 312.50 3.5 Con khác 41,570 186.44 3.63 188.00 2.08 Ghi chú: Trong trình thực cần tiến hành đồng tất khâu sản xuất, nhiên cần lựa chọn khâu trọng điểm tao giá trị gia tăng cao để thực Tăng 8% sản lƣợng tăng số lƣợng đàn vật nuôi tác động vào khâu giống Tăng 15 % giá trị tác động vào khâu thức ăn, tận thu sản phẩm phụ tiêu thụ 196 PHỤ LỤC 07 THỰC TRẠNG SẢN XUẤT NĂM 2014 VÀ KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 NGÀNH LÂM NGHIỆP THỰC TRẠNG NĂM 2014 TT I 3.1 3.2 3.3 II III IV Danh mục Tổng cộng Trồng chăm sóc rừng Rừng đặc dụng Rừng phòng hộ Rừng sản xuất Rừng gỗ lớn Rừng thâm canh Rừng SX khác Khai thác gỗ lâm sản khác Thu nhặt từ sản phẩm rừng Dịch vụ lâm nghiệp KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 Tỷ Giá trị trọng Diện tăng Diện Năng Năng tích Sản Giá trị thêm so tích suất nội suất rừng lƣợng (tỷ với rừng (m³/ha/ ngành (m³/ha/ trồng (m³) đồng) năm trồng năm) lâm năm) (ha) 2014 (ha) nghiệp (%) (%) 179,913 477.24 100 3.43 181,755 179,913 53.54 11.22 36,211 45,971 97,731 Sản lƣợng (m³) 181,755 36,211 45,971 99,573 14,200 29,300 56,073 12 15 Tỷ Giá trị trọng tăng Giá thêm trị nội so với (tỷ ngành năm đồng) lâm 2014 nghiệp (%) (%) 992 107.9 110 105.45 11.1 834,192 170,400 439,500 224,292 408.05 85.5 834 104.4 84.1 3.98 0.8 13 226.6 1.3 11.67 2.4 35 200 3.5 197 PHỤ LỤC 08 THỰC TRẠNG SẢN XUẤT NĂM 2014 VÀ KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 NGÀNH THUỶ SẢN THỰC TRẠNG NĂM 2014 KẾ HOẠCH ĐẾN NĂM 2020 TỔNG DIỆN TÍCH TỶ TRỌNG (%) Tỷ NUÔI TRỒNG DIỆN TÍCH NĂNG NĂNG trọng MẶT NƢỚC SUẤT DIỆN TÍCH DIỆN TÍCH SẢN SUẤT SẢN Giá trị TT DANH MỤC MẶT NƢỚC CÓ MẶT NƢỚC GIÁ TRỊ NUÔI ĐẾN Trong Trong (tỷ LƢỢNG BÌNH LƢỢNG nội (Tỷ đồng) TRỒNG NĂM KHẢ NĂNG NUÔI nuôi ngành (tấn) đồng) (Tấn) QUÂN ngành THỦY SẢN 2020 NUÔI TRỒNG TRỒNG trồng nông (tấn/ha) thủy sản (ha) (tấn/ha) THỦY SẢN THỦY SẢN thủy sản nghiệp (%) (ha) (ha) Tổng cộng 18,925 5,881 7,778 426.380 1.3 100 3.07 6,860 16,200 2.4 810 100 Nuôi ao hộ gia đình, hồ 2,285 2,100 6,636 363.786 3.16 85.3 2,000 12,000 600 74.07 nhỏ Nuôi trồng thủy sản ao, hồ 1,140 1,260 882 48.352 0.7 11.3 1,260 2,520 126 15.56 nhỏ Nuôi quảng canh hồ 2,500 2,500 200 10.964 0.08 2.57 2,900 580 0.2 29 3.58 lớn Ruộng lúa kết hợp 1,000 700 700 35 4.32 nuôi trồng thủy sản Diện tích mặt nƣớc sông suôi, hồ đập thủy lợi, có 12,000 400 0.04 20 2.47 khả nuôi lồng, nuôi eo ngách khác Ghi chú: - Nuôi ao hộ gia đình hồ nhỏ < 1ha suất bình quân đạt 3,16 tấn/ha (trong nuôi thâm canh 500 đạt tấn/ha) - Nuôi trồng Thủy sản ao, hồ nhỏ suất bình quân đạt 0,7 tấn/ha - Nuôi quảng canh hồ lớn (>10ha) suất bình quân đạt 0,08 tấn/ha (Số liệu theo Niêm giám thống kê năm 2014) 198 PHỤ LỤC 09 DỰ KIẾN NGUỒN VỐN HỖ TRỢ TÁI CƠ CẤU NÔNG NGHIỆP GIAI ĐOẠN 2016-2020 TT Ngành Ngành Nội dung hỗ trợ (Hỗ trợ thông qua hình thức kinh tế tập thể: Hợp tác ã, doanh nghiệp …, khuyến khích sản uất h ng hoá tập trung, hình th nh vùng sản uất nguyên liệu) Tổng cộng - Chè Trồng trọt - Rau, nấm, hoa - Ngô lúa Chăn nuôi + Có sách chuyển đổi diện tích đất lúa hiệu để trồng chè vụ đông (huyện Đại Từ, huyện Phú Lƣơng, thành phố Thái Nguyên, huyện Định Hoá, huyện Đồng Hỷ ) + Tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc sử dụng hoá chất, thuốc bảo vệ thực vật + Hỗ trợ hệ thống giàn tƣới nƣớc theo hƣớng tiết kiệm (không 30 % tổng giá trị ) + Hỗ trợ máy móc, thiết bị chế biến chè theo dây truyền đại (không 30 % tổng giá trị) + Hỗ trợ lãi xuất vốn tín dụng + Xây dựng nhà xƣởng, sở hạ tầng (theo Nghị định số 210/2013/NĐCP ngày 19/12/2013 Chính phủ) ( 500 triệu đồng/ nhà x = 4,5 tỷ) + Xây dựng nhà lạnh bảo quản (500 triệu đồng/ nhà x9 = 4,5 tỷ) + Hỗ trợ máy móc, thiết bị cho hợp tác xã, doanh nghiệp … với qui mô từ 50 trở lên (30 % giá trị) - Đề án giết mổ tập trung (theo Nghị định số 210/2013/NĐ-CP ngày 19/12/2013 Chính phủ) + Hỗ trợ giải phóng mặt = tỷ x = 27 tỷ + Cơ sở hạ tầng = tỷ x = 18 tỷ + Qui hoạch, xây dựng sở hạ tầng vào khu qui hoạch chăn nuôi tập trung (10 tỷ/1 khu x = 90 tỷ + Kết nối thị trƣờng tiêu thụ (bếp ăn tập thể, thị trƣờng ) Tổng nguồn vốn hỗ trợ (trong năm) 606 Nguồn vốn Đầu tƣ NS NS Trung tỉnh ương 363.6 242.4 150 90 60 5.4 3.6 60 36 24 145 87 58 199 TT Ngành Ngành Nội dung hỗ trợ (Hỗ trợ thông qua hình thức kinh tế tập thể: Hợp tác ã, doanh nghiệp …, khuyến khích sản uất h ng hoá tập trung, hình th nh vùng sản uất nguyên liệu) + Liên kết nhà (khoa học công nghệ, nông dân ) - Máy móc, thiết bị chế biến thức ăn theo hƣớng công nghiệp, đại (30 % giá trị) Thuỷ - Chính sách giao diện tích mặt nƣớc nuôi trồng thuỷ sản cho tổ chức cá sản nhân nuôi thâm canh (đấu thầu) - Quản lý khâu giống (xác định giống chủ đạo) - Hỗ trợ hợp tác xã, doanh nghiệp trồng rừng tập trung thành vùng nguyên liệu, qui mô 100 trở lên (không 15 % chi phí trồng, chăm sóc) - Chính sách giao đất, giao rừng; chuyển đổi phát triển diện tích rừng sản Lâm xuất hợp lý (đất nông, lâm trƣờng ) nghiệp - Hỗ trợ mô hình phát triển sản xuất (dƣới tán rừng) ƣu tiên doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao chế biến, sản xuất sản phẩm lâm nghiệp (theo Nghị định số 210/2013/NĐ-CP ngày 19/12/2013 Chính phủ) - Xây dựng trung tâm giới thiệu sản phẩm tỉnh: 15 tỷ - Hỗ trợ xây dựng trung tâm giới thiệu sản phẩm huyện, thành phố, thị xã: tỷ x = 36 tỷ - Chƣơng trình xã sản phẩm: 30 tỷ Xúc tiến thƣơng mại, - Tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc sử dụng hoá chất, thuốc bảo vệ thực vật khoa học công nghệ, (hỗ trợ tập huấn năm = tỷ) hình thức tổ chức sản xuất - Khuyến khích hình thành hình thức tổ chức sản xuất (kinh tế tập thể) số chƣơng trình (5 tỷ) khác - Xây dựng trung tâm giới thiệu sản phẩm tỉnh: 15 tỷ - Hỗ trợ xây dựng trung tâm giới thiệu sản phẩm huyện, thành phố, thị xã: tỷ x = 36 tỷ - Chƣơng trình xã sản phẩm: 30 tỷ Tổng nguồn vốn hỗ trợ (trong năm) Nguồn vốn Đầu tƣ NS NS Trung tỉnh ương 50 30 20 100 60 40 51 30.6 20.4 41 24.6 16.4 51 30.6 20.4 30 18 12 ... trình xây dựng NTM Thái Nguyên 106 3.4 ĐÁNH GIÁ CHUNG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN 111 3.4.1 Ƣu điểm xây dựng nông thôn Thái Nguyên 111 3.4.2 Hạn chế xây dựng nông. .. 124 4.2 QUAN ĐIỂM XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TỈNH THÁI NGUYÊN TRONG GIAI ĐOẠN TỚI 128 4.3 GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2017 - 2020 133 v... triển nông thôn 26 2.2 XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 35 2.2.1 Khái niệm xây dựng nông thôn 35 2.2.2 Nội dung xây dựng nông thôn 37 2.2.3 Nguyên tắc, chủ thể, nguồn lực xây