ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐH NÔNG LÂM KHOA NÔNG HỌC BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA TẬP ĐOÀN GIỐNG CHÈ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN Mã số: SV2016 - 01 Chủ nhiệm đề tài: Dương Thị Thảo Thái Nguyên, năm 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐH NÔNG LÂM KHOA NÔNG HỌC BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG Tên đề tài: NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA TẬP ĐOÀN GIỐNG CHÈ TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN Mã số: SV2016 - 01 Chủ nhiệm đề tài (Ký, họ tên) Xác nhận Hội đồng nghiệm thu (Ký, ghi rõ họ tên) - Chủ tịch HĐ: PGS.TS Luân Thị Đẹp - Phản biện 1: TS Phạm Văn Ngọc - Phản biện 2: TS Trần Đình Hà Thái Nguyên, năm 2017 i LỜI CẢM ƠN Thực phương châm “học đôi với hành”, “ Lý thuyết đôi với thực tiễn” sinh viên trường cần trang bị cho kiến thức cần thiết lý luận thực tiễn Do nghiên cứu khoa học hoạt động cần thiết sinh viên Quá trình nghiên cứu khoa học giúp cho sinh viên củng cố hoàn thiện kiến thức thầy cô giáo trau dồi suốt suốt trình học tập, học hỏi kinh nghiệm, phương pháp làm việc, trau dồi thêm kiến thức kỹ thực tế nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhu cầu nhân lực ngày cao xã hội Được trí Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Nông Học, chúng em tiến hành thực đề tài “Nghiên cứu khả sinh trưởng, phát triển tập đoàn giống chè trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên” Sau thời gian thực đến đề tài nghiên cứu hoàn thành Em xin cảm ơn thầy giáo, cô giáo Ban chủ nhiệm khoa thầy cô Khoa Nông học, gia đình, bạn bè người quan tâm giúp đỡ em suốt thời gian học tập nghiên cứu Đặc biệt, chúng em xin chân thành cảm ơn thầy giáo TS Dương Trung Dũng người tận tâm theo dõi, bảo hướng dẫn chúng em suốt trình thực đề tài Do điều kiện thời gian kiến thức hạn chế nên báo cáo em không tránh khỏi nhiều thiếu sót Em kính mong nhận ý kiến đóng góp chân thành từ thầy, cô để báo cáo em hoàn thiện Em xin chân thành cảm ơn ! Thái Nguyên, ngày 23 tháng 02 năm 2017 Sinh viên Dương Thị Thảo ii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i MỤC LỤC ii DANH MỤC CÁC BẢNG iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT v THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ ÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG vi INFORMATION ON RESEARCH RESULTS vii PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề 1.2 Mục đích nghiên cứu 1.3 Ý nghĩa đề tài PHẦN TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Cơ sở khoa học đề tài 2.2 Phân loại chè 2.2.1 Phân loại chè 2.2.2 Phân bố chè 2.3 Tình hình nghiên cứu chè giới nước 2.3.1 Tình hình nghiên cứu chè giới 2.3.2 Tình hình nghiên cứu chè nước 1.3.Tình hình sản xuất, tiêu thụ chè giới 12 2.4 Tình hình sản xuất chè Việt Nam 14 2.4.1 Tình hình sản xuất chè Việt Nam 14 1.4.2 Tình hình sản xuất chè Thái Nguyên 15 Phần 18 VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 18 3.1 Vật liệu nghiên cứu 18 iii 3.2 Thời gian, địa điểm nghiên cứu 19 3.3 Nội dung nghiên cứu 19 3.4 Phương pháp nghiên cứu 19 3.4.1 Phương pháp bố trí thí nghiệm 19 3.4.2 Các tiêu nghiên cứu phương pháp theo dõi 21 3.5 Phương pháp xử lý số liệu 22 Chương 23 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 23 4.1 Đặc điểm hình thái giống chè nghiên cứu 23 4.1.1 Đặc điểm hình thái giống chè 23 4.1.2 Đặc điểm hình thái thân cành giống chè 27 4.2 Khả sinh trưởng giống chè 28 4.2.1 Chỉ tiêu sinh trưởng chiều cao giống chè 28 4.2.2 Chỉ tiêu sinh trưởng đường kính gốc giống chè 31 4.3 Chỉ tiêu suất giống chè 32 PHẦN 34 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 34 5.1 Kết luận 34 5.2 Đề nghị 34 TÀI LIỆU THAM KHẢO 35 iv DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1.Thống kê giống chè diện tích áp dụng sản xuất 10 Bảng 2.2 :Diện tích, suất, sản lượng chè giới từ năm 2007-2014: 12 Bảng 2.3: Tình hình sản lượng chè giới số nước có sản lượng chè cao từ 2007-2014: 13 Bảng 2.4 : Diện tích, suất, sản lượng chè Việt Nam 14 Bảng 3.1: Tên nguồn gốc số giống chè nghiên cứu 18 Bảng 4.1 Đặc điểm kích thước giống chè 23 Bảng 4.2: Đặc điểm hình dạng, màu sắc chè 25 Bảng 4.3: Đặc điểm hình thái thân cành giống chè 27 Bảng 4.4: Động thái tăng trưởng chiều cao giống chè 29 Bảng 4.5: Động thái tăng trưởng đường kính gốc giống chè 31 Bảng 4.6: Đặc điểm búp giống chè 32 v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CT: Công thức FAO: Tổ chức lương thực nông nghiệp liên hợp quốc KH – KT: Khoa học kỹ thuật NXB: Nhà xuất ĐHNL: Đại học Nông Lâm NN&PTNT: Nông nghiệp phát triển nông thô vi THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG Thông tin chung: - Tên đề tài: Nghiên cứu khả sinh trưởng, phát triển tập đoàn giống chè trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên - Mã số: SV2016 - 01 - Chủ nhiệm: Dương Thị Thảo Điện thoại: 01647707130 Email: duongthao77640@gmail.com - Cơ quan chủ trì: Khoa Nông Học- Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên - Những người tham gia thực đề tài: Dương Thị Thảo Nguyễn Thị Phương Liên Đinh Thị Minh Nông Thị Như Quỳnh Đào Thị Thu Trang - Thời gian thực hiện: Từ tháng 5/2016 đến tháng 11/2016 Mục tiêu: Đánh giá đặc điểm hình thái, khả sinh trưởng tập đoàn giống chè mô hình trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, kết nghiên cứu sở cho công tác chọn tạo giống, phục vụ nghiên cứu khoa học Nội dung chính: - Nghiên cứu đặc điểm hình thái số giống chè - Nghiên cứu khả sinh trưởng số giống chè - Nghiên cứu yếu tố cấu thành suất số giống chè Kết nghiên cứu đạt được: - Đã mô tả đánh giá đặc điểm hình thái giống chè, tiêu phân biệt giống chè - Đánh giá số tiêu khả sinh trưởng giống chè - Đánh giá số yếu tố cấu thành suất giống chè nghiên cứu Sản phẩm: - Mô hình 30 giống chè - 01 khóa luận tốt nghiệp Hiệu khả áp dụng: vii INFORMATION ON RESEARCH RESULTS General information: - Project title: Research into the development and growth of tea varieties of Thai Nguyen University of Agriculture and Forestry - Code number: SV2016 - 01 - Coordinator: Duong Thi Thao Tel: 01647707130 Email: duongthao77640@gmail.com - Implementing institution: Thai Nguyen University of Agriculture and Forestry - Cooperating Institution(s): Duong Thi Thao Nguyen Thi Phuong Lien Dinh Thi Minh Nong Thi Nhu Quynh Dao Thi Thu Trang - Duration: from 05/2016 to 11/2016 Objective(s): To assess the morphology and growth ability of the tea group in the model at Thai Nguyen University of Agriculture and Forestry, the results of the study are the basis for seed research and scientific research Main contents: - Research into morphological characteristics of some tea varieties - Research into the growth of some tea varieties - Research into the components of the yield of some tea varieties Results obtained: - Morphological characteristics of tea varieties, criteria for distinguishing tea varieties have been described and evaluated - Evaluation of some indicators of tea seed growth - Assessment of some of the factors that contribute to the productivity of the tea varieties studied Products: - Model 30 varieties of tea - 01 graduation thesis Effects and applicability: PHẦN MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề Cây chè (Camellia sinensis (L) O.Kuntze) công nghiệp dài ngày, trồng lần cho thu hoạch nhiều năm Tuổi thọ chè kéo dài 50 – 70 năm, cá biệt chăm sóc tốt tới hàng trăm năm Cây chè có nguồn gốc nhiệt đới Á nhiệt đới, sinh trưởng tốt điều kiện khí hậu nóng ẩm Tuy nhiên nhờ phát triển khoa học, kỹ thuật, chè trồng nơi xa với nguyên sản Việt Nam quê hương chè Cây chè sản phẩm chè từ lâu đời trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nông nghiệp công nghiệp chế biến thực phẩm nước ta Hiện nay, giới có 60 quốc gia trồng chè, tập trung chủ yếu nước châu Á châu Phi Sản phẩm từ chè sử dụng rộng rãi khắp giới nhiều công dụng khác phổ biến đồ uống Việt Nam có điều kiện tự nhiên phù hợp cho chè sinh trưởng phát triển Sản xuất chè giữ vai trò quan trọng cấu sản xuất Nông nghiệp, sản phẩm chè mặt hàng xuất quan trọng Sản xuất chè cho thu nhập chắn, ổn định góp phần quan trọng trình công nghiệp hóa, đại hóa Nông nghiệp, nông thôn Do vậy, Việt Nam có chủ trương phát triển chè hai hướng: Ổn định diện tích, thay giống chè cũ giống chè chọn lọc, trồng nương chè theo kỹ thuật thâm canh, gắn với công nghệ kỹ thuật chế biến mới, tạo sản phẩm chè chất lượng cao, an toàn, đáp ứng yêu cầu thị trường tiêu thụ Trong sản xuất nông nghiệp, giống có vai trò quan trọng việc nâng cao suất, sản lượng chất lượng sản phẩm Giống coi tiền đề sản xuất, tư liệu thay sản xuất nông nghiệp Ở tất nước trồng chè, giống chè tốt biện pháp quan tâm hàng đầu, 22 Phương pháp: Dùng thước đo độ đo góc tạo cành với trục cành + Số đôi gân (đôi/lá): Đếm đôi gân rõ xuất phát từ gân đến mép + Màu sắc lá: Xác định màu sắc theo màu: Xanh, xanh nhạt, xanh vàng, xanh đậm + Phiến lá: Xác định phiến lá: Phẳng nhẵn, gồ ghề, lồi lõm + Răng cưa lá: Xác định theo mức độ dày, thưa, nông, sâu *Các tiêu sinh trưởng: - Chiều cao (cm): Chè KTCB chưa đốn hàng năm, đo chiều cao từ bề mặt đất sát cổ rễ đến bề mặt khung vuông đặt nằm ngang mặt tán song song với bề mặt tán - Đường kính gốc: Đo thước panme cách mặt đất 5cm * tiêu suất: - Khối lượng búp tôm (gam/búp): Hái 100 búp chè ô thí nghiệm, sau đem cân lên Từ quy khối lượng búp theo công thức: Khối lượng búp = Khối lượng 100 búp (g)/100 - Chiều dài búp chè: Đo Chiều dài 30-50 búp lấy trị số trung bình 3.5 Phương pháp xử lý số liệu Số liệu tổng hợp đánh giá tiêu theo dõi phương pháp tính toán thông dụng với hỗ trợ máy tính 23 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 4.1 Đặc điểm hình thái giống chè nghiên cứu 4.1.1 Đặc điểm hình thái giống chè Lá chè khác với trồng khác, gồm loại sau: Lá vảy ốc, cá, thật Các giống chè khác có hình thái, kích thước màu sắc khác Có thể dựa vào màu sắc, hình thái để phân biệt giống chè khác Hình thái đặc điểm quan trọng để phân biệt giống, mặt khác có to khỏe tạo điều kiện cho trình trao đổi chất hữu thuận lợi phát triển tốt Đặc điểm hình thái tiêu quan trọng, tỉ lệ dài/rộng định hình dạng lá, tỉ lệ lớn dạng dài, tỉ lệ nhỏ hình bầu dục Bảng 4.1 Đặc điểm kích thước giống chè STT Giống 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Kim Tuyên Tứ Quý Xuân Keo Am Tích PH8 PH9 PH10 PH11 PH14 LDP1 LDP2 PT10 PT95 Bát Tiên Phúc Vân Tiên TRI 777 Shan Chất Tiền Shan Lũng Phìn PH1 Yakata Midori Ngọc Thúy Hùng Đỉnh Bạch Yabukita TDX.TC TDT.ĐT Búp tím Hà Giang Chiều dài (cm) 7,69 7,35 8,14 8,37 8,90 6,85 10,13 10,79 9,17 9,57 10,49 6,84 9,43 7,11 8,57 6,84 10,49 7,84 6,60 7,19 6,79 7,53 8,43 8,06 7,20 Chiều rộng (cm) 3,27 2,84 3,22 3,45 3,99 2,58 4,17 3,99 3,90 3,92 3,74 2,87 3,70 2,71 3,36 2,87 3,74 3,37 2,61 3,34 2,68 2,86 3,50 3,95 2,73 Hệ số Dài/Rộng 2,35 2,60 2,52 2,43 2,24 2,66 2,43 2,72 2,35 2,45 2,80 2,40 2,55 2,63 2,55 2,40 2,80 2,32 2,53 2,15 2,54 2,64 2,41 2,04 2,64 Diện tích (cm2) 18,06 14,81 18,65 20,35 24,95 12,45 30,04 30,88 25,13 26,33 27,84 13,86 24,55 13,57 20,34 13,86 27,84 18,80 12,31 16,98 12,83 15,26 20,83 23,08 13,97 Số đôi gân (đôi) 8,03 6,70 8,27 8,10 7,72 6,62 9,13 8,50 7,92 8,10 6,72 6,53 6,70 7,53 6,97 6,53 6,72 8,73 7,23 7,37 7,47 7,72 8,30 8,62 8,90 Góc đính (độ) 46,56 33,14 33,76 43,68 37,80 41,20 46,40 41,44 42,04 38,34 26,58 31,32 28,98 34,10 37,74 35,24 35,84 42,22 33,64 40,28 38,70 34,24 42,10 41,68 43,02 Qua bảng 4.1 ta thấy: Lá chè có đặc điểm khác tùy theo loại giống khác 24 Về chiều dài giống chè dao động trung bình từ 6,60 – 10,79cm PH14 giống có chiều dài lớn 10,79 cm Yakata Midori giống có chiều dài nhỏ 6,60 cm Các giống chè có chiều rộng dao động từ 2,58 – 4,17 cm Giống chè PH10 giống có chiều rộng nhỏ 2.58 cm, giống chè PH11 giống có chiều rộng lớn 4,17 cm Hệ số dài/rộng giống khác có khác biệt sau: Giống có hệ số dài/rộng lớn Shan Lũng Phìn PT10 với hệ số 2,8, giống TDT.ĐT giống có hệ số dài/rộng thấp với hệ số 2,04 Diện tích có ảnh hưởng trực tiếp đến trọng lượng búp chè Bảng 4.1 cho thấy diện tích giống có dao động từ 12,31-30,88 cm2 Giống chè Yakata Midori giống có diện tích nhỏ 12,31 cm2 , giống chè PH14 giống có diện tích lớn 30.88 cm2 Số đôi gân giống dao động từ 6,53 – 9,13 đôi Giống PT95 giống Shan Chất Tiền có số đôi gân 6,53 đôi, giống PH11 có số đôi gân nhiều 9,13 đôi Các giống khác có góc đính khác dao động từ 26,58 – 46,56 độ Giống PT10 có góc đỉnh nhỏ 26,58 độ , giống Kim Tuyên có góc đỉnh lớn 46,56 độ 25 Bảng 4.2: Đặc điểm hình dạng, màu sắc chè STT Giống Màu sắc Dạng Răng cưa Phiến Kim Tuyên Xanh vàng Thuôn dài Thưa, sâu Gồ ghề Tứ Quý Xuân Xanh nhạt Thuôn dài Dày, sâu Gồ ghề Keo Am Tích Xanh đậm Bầu dục Dày, nông Gồ ghề PH8 Xanh đậm Hình trứng Thưa, nông Gồ ghề PH9 Xanh đậm Hình trứng Dày, nông Gồ ghề PH10 Xanh nhạt Thuôn dài Thưa, sâu Gồ ghề PH11 Xanh nhạt Hình trứng Dày, nông Gồ ghề PH14 Xanh vàng Bầu dục Dày, nông Gồ ghề LDP1 Xanh vàng Thuôn dài Thưa, sâu Phẳng 10 LDP2 Xanh vàng Thuôn dài Dày, sâu Phẳng nhẵn 11 PT10 Xanh vàng Thuôn dài Thưa, nông Gồ ghề 12 PT95 Xanh vàng Bầu dục Thưa, nông Phẳng nhẵn 13 Bát Tiên Xanh nhạt Thuôn dài Thưa, nông Phẳng 14 Phúc Vân Tiên Xanh đậm Bầu dục Thưa, nông Phẳng 15 TRI 777 Xanh đậm Thuôn dài Thưa, nông Phẳng nhẵn 16 Shan Chất Tiền xanh vàng Thuôn dài Dày, nông Lồi lõm 17 Shan Lũng Phìn Xanh đậm Thuôn dài Dày, nông Gồ ghề 18 PH1 Xanh đậm Hình trứng Dày, sâu Gồ ghề 19 Yakata Midori Xanh nhạt Bầu dục Dày, nông Phẳng 20 Ngọc Thúy Xanh nhạt Hình trứng Dày, nông Gồ ghề 21 Hùng Đỉnh Bạch Xanh vàng Bầu dục Thưa, nông Phẳng 22 Yabukita Xanh đậm Bầu dục Dày, nông Phẳng 23 TDX.TC Xanh đậm Thuôn dài Dày, nông Gồ ghề 24 TDT.ĐT Xanh đậm Hình trứng Thưa, nông Phẳng 25 Búp tím Hà Giang Xanh đậm Thuôn dài Dày, sâu Gồ ghề 26 Cây chè có mọc cách cành chè, đốt có Lá thường có nhiều thay đổi hình dạng tùy theo loại giống khác điều kiện ngoại cảnh khác Rìa chè thường có cưa, hình dạng cưa chè khác tùy theo giống Trên cành chè thường có loại sau: Lá vẩy ốc, cá, thật Lá chè tiêu quan trọng để phân biệt giống Đặc điểm chè có liên quan đến khả sinh trưởng, khả cho suất chất lượng giống chè Thông thường chè có to, bóng, có độ gồ ghề cao thường có khả cho suất cao Kết nghiên cứu cho thấy: Các giống chè khác có hình dạng lá, cưa mép khác có màu sắc khác Xanh đậm, xanh nhạt, xanh vàng, giống có màu xanh đậm là: Keo Am Tích, PH8, PH9, Phúc Vân Tiên, TRI 777, Shan Lũng Phìn, PH1, Yabukita, TDX.TC, TDT.ĐT, búp tím Hà Giang Giống có màu xanh vàng như: Kim Tuyên, PH14, LDP1, LDP2, PT10, PT95, Shan Chất Tiền, Hùng Đỉnh Bạch Về hình dạng gồm: Lá thuôn dài, hình bầu dục, hình trứng Cụ thể: + Lá thuôn dài gồm giống Kim Tuyên, Tứ Quý Xuân, PH10, LDP1, LDP2, PT10, Bát Tiên, TRI 777, Shan Chất Tiền, Shan Lũng Phìn, TDX.TC, búp tím Hà Giang + Lá hình bầu dục gồm giống Keo Am Tích, PH14, PT95, Phúc Vân Tiên, Yakata Midori, Hùng Đỉnh Bạch, Yabukita + Lá hình trứng có giống PH1, PH8, PH9, PH11, Ngọc Thúy, TDT.ĐT Về phiến lá: Có giống phiến lồi lõm giống Shan Chất Tiền, có 10 giống có phiến phẳng nhẵn: LDP1, LDP2, PT95, Bát Tiên, Phúc Vân Tiên, TRI 777, Yakata Midori, Hùng Đỉnh Bạch, Yabukita, TDT.ĐT Có 14 giống có phiến gồ ghề: Kim Tuyên, Tứ Quý Xuân, Keo Am Tích, PH8, PH9, PH10, PH11, PH14, PT10, Shan Lũng Phìn, PH1, Ngọc Thúy, TDX.TC búp tím Hà Giang 27 4.1.2 Đặc điểm hình thái thân cành giống chè Thời kỳ chè năm tuổi, tiêu hình thái giống chưa biểu rõ có chênh lệch giống thí nghiệm, tiến hành theo dõi thu kết bảng sau: Bảng 4.3: Đặc điểm hình thái thân cành giống chè STT Giống 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Kim Tuyên Tứ Quý Xuân Keo Am Tích PH8 PH9 PH10 PH11 PH14 LDP1 LDP2 PT10 PT95 Bát Tiên Phúc Vân Tiên TRI 777 Shan Chất Tiền Shan Lũng Phìn PH1 Yakata Midori Ngọc Thúy Hùng Đỉnh Bạch Yabukita TDX.TC TDT.ĐT Búp tím Hà Giang Độ cao phân cành (cm) 10,20 9,40 6,20 6,80 7,80 3,70 9,50 10,20 7,30 9,80 7,00 3,40 6,90 11,30 4,40 13,60 11,30 12,30 7,00 6,80 9,20 3,60 15,20 6,40 7,10 Số cành cấp (cành) 11,80 11,40 12,80 24,00 19,60 10,20 20,60 14,40 23,20 25,80 9,20 10,80 12,80 18,40 15,60 20,00 12,40 17,20 8,40 14,00 11,40 10,80 19,80 22,00 12,80 Góc phân cành (Độ) 49,03 41,80 47,23 54,87 52,67 50,33 53,57 56,80 58,40 62,00 41,17 45,70 50,07 49,47 50,20 54,97 51,47 51,17 41,60 51,43 51,57 44,77 52,87 48,77 45,80 Qua bảng 4.3 rõ đặc điểm độ cao phân cành, số cành cấp góc phần cành giống chè khác khác 28 Về độ cao phân cành giống chè có độ chênh lệch lớn dao động từ 3,40cm – 15,2 cm Độ cao phân cành lớn giống chè TDX.TC 15,2 cm giống chè Shan Chất Tiền 13,6cm Độ cao phân cành thấp giống chè PT 95 3,4 cm giống chè Yabukita 3,6 cm Các giống chè có độ cao trung bình LDP2 9,8 cm, Hùng Đỉnh Bạch 9,2cm Về số cành cấp ta thấy có khác giống chè Số cành cấp dao động từ 8,40 cành – 25,80 cành Giống chè có số cành cấp cao giống chè LDP2 với 25,80 cành cấp 1, số cành cấp cao thứ giống chè PH8 với 24,00 cành cấp 1, giống chè Shan Chất Tiền giống chè TDX.TC có số cành cấp cao 20 cành 19,80 cành cấp Số cành cấp thấp giống chè Yakata Midori 8,40 cành cấp giống chè PT10 9,20 cành cấp Về góc phân cành giống chè dao động từ 41,17 độ - 62 độ Giống chè LDP2 có góc phân cành cao 62 độ, góc phân cành cao thứ giống chè LDP1 với góc phân cành 58,4 độ Thấp giống chè PT10 góc phân cành 41,17 độ giống chè Yakata Midori có góc phân cành 41,60 độ 4.2 Khả sinh trưởng giống chè 4.2.1 Chỉ tiêu sinh trưởng chiều cao giống chè Chiều cao tiêu quan trọng công tác chọn lọc giống, qua phản ánh rõ nét sức sinh trưởng phát triển giống, ảnh hưởng đến suất chè Mức độ tăng trưởng chiều cao nhanh hay chậm, mạnh hay yếu thể sức sống Sức sống tốt, khả sinh trưởng mạnh tiền đề để dẫn tới suất cao ngược lại Trong suốt trình sinh trưởng chè chiều cao tăng dần từ trồng đến bước vào giai đoạn già cỗi tăng chậm lại Trong thời kỳ kiến thiết tăng trưởng chiều cao nhanh nhất, tăng trưởng chiều cao có mối quan hệ mật thiết đến khả tạo khung tán vững Tuy nhiên giống khác khả sinh trưởng khác 29 Bảng 4.4: Động thái tăng trưởng chiều cao giống chè ( Đơn vị tính: cm) STT Giống Lần đo Lần đo Lần đo 3 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Kim Tuyên Tứ Quý Xuân Keo Am Tích PH8 PH9 PH10 PH11 PH14 LDP1 LDP2 PT10 PT95 Bát Tiên Phúc Vân Tiên TRI 777 Shan Chất Tiền Shan Lũng Phìn PH1 Yakata Midori Ngọc Thúy Hùng Đỉnh Bạch Yabukita TDX.TC TDT.ĐT Búp tím Hà Giang 76,4 81,6 79,0 141,4 153,4 74,8 154 129,4 117 131,4 94,8 109,6 92,8 134,6 87,6 108,6 103,2 120,2 72,2 96,2 111,2 89,1 123 120,9 105,5 78,3 83,1 81 145 158,1 78,1 163,1 133,4 123,5 140,6 98,2 112,2 95,5 138,4 94,2 111,4 111,2 122,7 76,1 101,4 114,8 91,9 126,6 125,8 108,1 80,3 86,7 86,1 151 164 81,4 175,8 135,2 131,2 151,8 101,5 114,8 99,1 142,6 103,6 114 127 125,7 80,7 106,9 119,5 94,7 131,1 131 111,2 Qua bảng 4.4 cho ta thấy qua lần theo dõi giống chè khác tăng trưởng chiều cao khác Lần đo (18/07/2016): Chiều cao giống chè có độ chênh lệch lớn dao động từ 72,2-154 cm Chiều cao lớn giống chè PH11 cao 154 cm, giống chè PH9 cao 153,4 cm giống chè có chiều cao thấp giống chè Yakata Midori cao 72,2 cm, giống PH10 cao 74,8 cm Các giống chè có độ cao trung bình giống Shan Chất Tiền cao 108,6 cm , PT95 cao 109,6cm , Hùng Đỉnh Bạch cao 111,2 cm 30 Lần đo (18/08/2016): Chiều cao chè giống chè có độ chênh lệch lớn dao động từ 76,1 - 163,1 cm Chiều cao lớn giống chè PH11 cao 163,1 cm, giống chè PH9 cao 158,1 cm giống chè có chiều cao thấp giống Yakata Midori cao 76,1 cm, giống PH10 cao 78,1 cm Lần đo (18/09/2016): Chiều cao chè giống chè dao động từ 80,7-175,8 cm Chiều cao lớn giống chè PH11 cao 175,8 cm, giống chè PH9 cao 164 cm giống chè có chiều cao thấp giống Kim Tuyên Yakata Midori cao 80,7cm Tốc độ tăng trưởng chiều cao giống có khác biệt rõ rệt Tăng trưởng mạnh giống Shan Lũng Phìn tăng 23,8cm tháng từ 103,2cm (đo ngày 18/7/2016) lên 127cm (đo ngày 18/9/2016), tiếp giống PH11 tăng 21,8cm, LDP2 tăng 20,4cm Tăng trưởng chiều cao chậm giống Kim Tuyên, Tứ Quý Xuân PT95 4,3cm 5,1cm 5,2cm 31 4.2.2 Chỉ tiêu sinh trưởng đường kính gốc giống chè Bảng 4.5: Động thái tăng trưởng đường kính gốc giống chè (Đơn vị tính: cm) STT Giống Lần đo Lần đo Lần đo 3 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Kim Tuyên Tứ Quý Xuân Keo Am Tích PH8 PH9 PH10 PH11 PH14 LDP1 LDP2 PT10 PT95 Bát Tiên Phúc Vân Tiên TRI 777 Shan Chất Tiền Shan Lũng Phìn PH1 Yakata Midori Ngọc Thúy Hùng Đỉnh Bạch Yabukita TDX.TC TDT.ĐT Búp tím Hà Giang 1,00 1,48 1,04 2,14 2,42 1,10 2,00 1,54 2,09 1,88 1,39 1,20 1,12 1,40 1,20 1,36 1,00 1,22 1,17 1,34 1,39 1,28 1,44 1,70 1,06 1,28 1,80 1,34 2,55 2,88 1,48 2,40 1,82 2,56 2,33 1,78 1,50 1,41 1,80 1,59 1,63 1,33 1,60 1,49 1,71 1,77 1,60 1,94 2,08 1,35 1,40 2,02 1,52 2,97 3,08 1,64 2,56 2,14 2,76 2,52 1,96 1,69 1,58 1,94 1,83 1,88 1,49 1,80 1,68 1,90 1,96 1,76 2,05 2,40 1,51 Qua bảng số liệu ta thấy nhìn chung đường kính gốc tốc độ tăng trưởng đường kính gốc có khác giống Giống có đường kính gốc lớn PH9 3,08cm, PH8 2,97cm, LDP1 2,76cm, LDP2 2,52; 32 Kim Tuyên Shan Lũng Phìn giống có số đường kính gốc thấp 1,40cm 1,49cm ( lần đo thứ vào ngày 18/11/2016) Tốc độ tăng trưởng đường kính gốc có khác giống cụ thể: + Giai đoạn từ lần đo (18/07/2016) đến lần đo (18/09/2016): Tốc độ tăng trưởng đường kính gốc dao động khoảng từ 0,27cm đến 0,5cm Trong giống TDX.TC có tốc độ tăng trưởng đường kính gốc cao tăng 0,50cm từ 1,44 cm lên 1,94cm, tăng chậm giống Shan Chất Tiền tăng 0,27cm từ 1,36cm đến 1,63 cm +Giai đoạn từ lần đo (18/07/2016) đến lần đo (18/11/2016): Tốc độ tăng trưởng đường kính gốc dao động khoảng 0,40-0,83cm Các giống có đường kính gốc tăng nhanh PH8, LDP1, PH9 với số 0,83cm; 0,67cm; 0,66cm Các giống có tốc độ tăng trưởng đường kính chậm Kim Tuyên, búp tím Hà Giang, Bát Tiên với tiêu 0,40cm; 0,45cm; 0,46cm Các giai đoạn khác chè lại có tốc độ tăng trưởng đường kính gốc khác nhau: +Thời gian từ tháng đến tháng giống TDX.TC tăng nhanh 0,50cm bước sang tháng 11 lại tăng chậm lại tăng 0,11cm + Giống PH8 tăng qua tháng, từ lần đo đến lần đo tăng 0,41cm, từ lần đo đến lần đo tăng 0,42 cm 4.3 Chỉ tiêu suất giống chè Bảng 4.6: Đặc điểm búp giống chè STT Giống Chiều dài búp (cm) Khối lượng búp tôm (g/búp) Kim Tuyên Tứ Quý Xuân Keo Am Tích 4,12 3,65 3,75 0,49 0,55 0,43 33 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 PH8 PH9 PH10 PH11 PH14 LDP1 LDP2 PT10 PT95 Bát Tiên Phúc Vân Tiên TRI 777 Shan Chất Tiền Shan Lũng Phìn PH1 Yakata Midori Ngọc Thúy Hùng Đỉnh Bạch Yabukita TDX.TC TDT.ĐT Búp tím Hà Giang 3,82 4,03 3,96 5,05 5,28 6,01 4,08 4,60 3,58 5,34 3,94 5,75 4,29 3,32 3,76 3,73 3,97 3,90 4,14 4,12 3,14 4,31 0,44 0,67 0,49 0,71 0,53 0,51 0,58 0,56 0,30 0,42 0,47 0,69 0,70 0,44 0,42 0,32 0,39 0,40 0,42 0,41 0,42 0,35 Búp chè sản phẩm thu hoạch sản xuất chè Từ nguyên liệu búp tôm tôm người ta chế biến loại chè khác Chất lượng chè thành phẩm phụ thuộc vào kỹ thuật chế biến, kỹ thuật canh tác đặc biệt phụ thuộc nhiều vào giống Mỗi giống chè khác có đặc điểm hình thái thành phần sinh hóa búp chè khác Kết thí nghiệm bảng 4.6 cho thấy: Chiều dài búp giống chè biến động từ 3,14 – 6,01 cm, giống chè có chiều dài búp lớn giống LDP1 6,01 cm, TRI 777 dài 5,75 cm Giống TDT.ĐT có chiều dài búp thấp 3,14 cm Khối lương búp chè biến động từ 0,30 – 0,71 gr/búp, giống PH11 có khối lượng búp cao 0,71 gr sau đến giống Shan Chất Tiền 0,70 gr, giống có khối lượng búp thấp giống PT95 0,30gr 34 PHẦN KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 5.1 Kết luận * Đặc điểm hình thái giống chè nghiên cứu: - Số đôi gân giống chè dao động từ 6,53 – 9,13 đôi, góc đính dao động từ 26,58 – 46,56 độ Lá chè có màu xanh đậm, xanh nhạt, xanh vàng Dạng chủ yếu thuôn dài, hình bầu dục hình trứng Phiến gồ ghề phẳng nhẵn - Về độ cao phân cành dao động từ 3,40cm – 15,2 cm Số cành cấp dao động từ 8,40 cành – 25,80 cành Góc phân cành giồng chè dao động từ 41,17 độ - 62 độ * Khả sinh trưởng giống chè: + Đặc điểm sinh trưởng chiều cao cây: Chiều cao chè giống chè dao động từ 80,7-175,8 cm Giống chè PH11 PH9 có chiều cao cao 175,8cm; 164cm + Đặc điểm sinh trưởng đường kính gốc: Giống có đường kính gốc lớn PH9 3,08cm; Kim Tuyên Shan Lũng Phìn có đường kính gốc thấp 1,40cm 1,49cm * Yếu tố cấu thành suất giống chè: Chiều dài búp giống chè biến động từ 3,14 – 6,01 cm Giống chè có chiều dài búp lớn giống LDP1 6,01 cm, TRI 777 dài 5,75 cm, giống TDT.ĐT có chiều dài búp thấp 3,14 cm Khối lương búp chè biến động từ 0,30 – 0,71 gr/búp 5.2 Đề nghị Cần tiếp tục theo dõi đặc điểm sinh trưởng, phát triển giống chè năm để đánh giá cách xác tính thích nghi giống với điều kiện tự nhiên, khí hậu vùng 35 TÀI LIỆU THAM KHẢO I Tiếng Việt Bộ Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn, Agroviet.gov.vn Cục Trồng trọt, http://www.cuctrongtrot.gov.vn 3.Cục xúc tiến thương mại, http://www.vietrade.gov.vn Djemukhatze K.M (1982) Cây chè miền bắc Việt Nam, Nxb Nông Nghiệp, Hà Nội Hiệp hội chè Việt Nam http://www.vitas.org.vn Nguyễn Duy Đông (2010), Nghiên cứu số biện pháp kỹ thuật sản xuất chè đông huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, luận văn thạc sỹ khoa học Nguyễn Hữu Khải (2005), Cây chè Việt Nam – Năng lực canh tranh xuất phát triển, NXB Lao động – Xã hội Nguyễn Ngọc Kính (1979), Giáo trình chè, NXB Nông nghiệp, Hà Nội Đỗ Ngọc Quỹ, Nguyễn Kim Phong (1991), Cây chè Việt Nam, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 10 Đỗ Ngọc Quỹ, Lê Tất Khương (2000), Giáo dục chè dùng cho sau Đại học, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 11 Nguyễn Văn Hùng (2006), Quản lý chè tổng hợp, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 12 Nguyễn Văn Niệm (1992), “ Một số tiêu theo dõi giống” Báo cáo khoa học trại thí nghiệm chè Phú Hộ 13 Nguyễn Văn Toàn (1994), Một số đặc điểm sinh trưởng, phát triển biến chủng chè Phú Hộ & ứng dụng vào chọn tạo giống thời kỳ con, Luận án Phó tiến sĩ khoa học Nông nghiệp, Viện khoa học kỹ thuật nông nghiệp Việt Nam, Hà Nội 36 14 Nguyễn Văn Toàn, Trần Thị Lư, Nguyễn Văn Niệm (1994), Kết nghiên cứu khoa học & Triển khai công nghệ chè, NXB Nông nghiệp, Hà Nội, trang 309-325 15 Lê Tất Khương (1997), Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng phát triển số giống chè điều kiện Bắc Thái biện pháp kỹ thuật canh tác hợp lý cho nhiều giống chè có nhiều triển vọng nhất, Luận án Phó tiến sĩ khoa học Nông nghiệp 16 Viện khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc http://www.nomafsi.com.vn II Tiếng Anh 17 Carr M.K.V (1970), the role of water in the growof the tree crop, Academic press 18 Carr M.K.V and Squir (1979), “Weather Physiology and seaonality of tea in Malawi”, Experimental agriculture 15 19 Carr M.K.V and Stephen W (1992), “Climate weather and the yield of tea”, In tea cultivation to consumption, Edt By Willson & Clifford, Chapman and hall, pp 87-172 20 http://www.FAO.org/faostat ... hành nghiên cứu đề tài Nghiên cứu khả sinh trưởng, phát triển tập đoàn giống chè trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên 1.2 Mục đích nghiên cứu Đánh giá đặc điểm hình thái, khả sinh trưởng tập đoàn. ..ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐH NÔNG LÂM KHOA NÔNG HỌC BÁO CÁO TỔNG KẾT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP TRƯỜNG Tên đề tài: NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA TẬP ĐOÀN GIỐNG CHÈ TẠI... điểm nghiên cứu: Khu mô hình chè, khoa Nông học trường ĐHNL Thái Nguyên 3.3 Nội dung nghiên cứu - Nghiên cứu đặc điểm hình thái số giống chè - Nghiên cứu khả sinh trưởng số giống chè - Nghiên cứu