BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG NGUYỄN ANH MINH PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ KHU VỰC THÀNH PHỐ VÀ THỊ XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục Mã số: 60.14.01.14 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Đà Nẵng - Năm 2015 Công trình hoàn thành ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN SỸ THƯ Phản biện 1: PGS.TS LÊ QUANG SƠN Phản biện 2: PGS.TS VÕ NGUYÊN DU Luận văn bảo vệ Hội đồng bảo vệ chấm Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Giáo dục học, họp Đại học Đà Nẵng vào ngày 11 tháng năm 2015 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng - Thư viện Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Nghị Đại hội Đảng lần thứ XI khẳng định: “Đổi chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ nhà giáo, cán quản lý giáo dục khâu then chốt” Trong năm qua đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai góp phần quan trọng vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài tỉnh Kết đánh giá, xếp loại CBQL hàng năm theo chuẩn nghề nghiệp cho thấy đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai số hạn chế; số CBQL trường THCS đạt chuẩn nghề nghiệp mức xuất sắc thấp Xuất phát từ thực tiễn trên, nhận thấy vấn đề công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp cần phải có biện pháp mang tính chiến lược biện pháp cụ thể nhằm xây dựng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai theo quy định chuẩn nghề nghiệp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục THCS tỉnh Từ lý chọn đề tài nghiên cứu: “Phát triển đội ngũ cán quản lý trường Trung học sở khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp” Mục đích nghiên cứu Trên sở nghiên cứu lý luận thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS, đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ CBQL (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng) trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng quy định chuẩn nghề nghiệp giai đoạn Đối tượng khách thể nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu Biện pháp phát triển đội ngũ CBQL (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng) trường Trung học sở khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp 3.2 Khách thể nghiên cứu Công tác phát triển đội ngũ cán quản lý trường THCS Giới hạn phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung vào biện pháp quản lý Trưởng phòng Giáo dục Đào tạo thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Thời gian khảo sát: từ năm học 2012-2013 đến năm học 2013-2014 Đối tượng khảo sát Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Giả thuyết khoa học Công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai năm qua đạt số kết định; nhiên yêu cầu đặt so với quy định chuẩn nghề nghiệp bộc lộ nhiều hạn chế Nếu có biện pháp mang tính khoa học, đồng bộ, phù hợp góp phần phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu sở lý luận liên quan đến việc phát triển đội ngũ CBQL giáo dục nói chung đội ngũ CBQL trường THCS nói riêng - Điều tra, khảo sát thực trạng thực trạng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai theo chuẩn nghề nghiệp - Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phối hợp phương pháp nghiên cứu sau: - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp thống kê toán học để xử lý kết điều tra Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận khuyến nghị, danh mục, tài liệu tham khảo phụ lục, nội dung đề tài gồm chương: Chương 1: Cơ sở lý luận phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo quy định chuẩn Hiệu trưởng Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS THEO QUY ĐỊNH CHUẨN HIỆU TRƯỞNG 1.1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1 Ở nước Từ lâu tác giả Châu Âu như: Harold Koontz, Cyril Odonnell, Heinz Weihrich, Ilina T.A, Savin N.V cho đời tác phẩm nghiên cứu nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL Các quốc gia có giáo dục phát triển coi trọng phát triển đội ngũ giáo viên CBQL dựa hệ thống chuẩn nghề nghiệp giáo viên chuẩn Hiệu trưởng 1.1.2 Ở Việt Nam Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 đề giải pháp phát triển giáo dục Việt Nam, giải pháp “Đổi quản lý giáo dục” giải pháp đột phá giải pháp “Phát triển đội ngũ nhà giáo CBQL giáo dục” giải pháp then chốt Trong năm gần đây, có nhiều công trình nghiên cứu, viết tác giả bàn vấn đề xây dựng phát triển đội ngũ nhà giáo nói chung CBQL giáo dục nói riêng, như: Đặng Quốc Bảo, Chu Mạnh Nguyên, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Trần Kiểm,… Các công trình nghiên cứu cẩm nang cho nhà QLGD cấp lý luận thực tiễn QLGD quản lý nhà trường Bên cạnh đó, số văn Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý Giáo dục nghiên cứu nội dung phát triển đội ngũ CBQL trường THCS như: Luận văn tác giả Nguyễn Ngọc Thạch, Đăk Lăk; tác giả Trần Văn Lệ, Lâm Đồng… 1.2 CÁC KHÁI NIỆM CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI 1.2.1 Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường a Khái niệm quản lý Quản lý hiểu trình tác động có tổ chức, có hướng đích chủ thể quản lý đến khách thể quản lý tổ chức, thông qua công cụ phương pháp quản lý nhằm làm cho tổ chức vận hành hợp quy luật đạt mục tiêu đề b Quản lý giáo dục Quản lý giáo dục hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật chủ thể quản lý nhằm tổ chức, điều khiển hoạt động đối tượng khách thể quản lý nhằm tổ chức, điều khiển hoạt động đối tượng khách thể quản lý thực mục tiêu giáo dục đề c Quản lý nhà trường Quản lý nhà trường tác động hợp quy luật chủ thể quản lý nhà trường đến khách thể quản lý nhà trường nhằm đưa hoạt động giáo dục dạy học nhà trường đạt tới mục tiêu phát triển giáo dục nhà trường 1.2.2 Phát triển, đội ngũ, đội ngũ quản lý giáo dục, đội ngũ cán quản lý trường THCS a Phát triển Phát triển trình tăng trưởng số lượng biến đổi chất vật, tượng có, xây dựng chưa hoàn chỉnh, chưa đầy đủ, phải tiếp tục nâng cao chất lượng để đáp ứng yêu cầu thời kỳ b Đội ngũ Đội ngũ nhóm người, tổ chức, tập hợp thành lực lượng để thực mục đích c Đội ngũ cán quản lý giáo dục Đội ngũ CBQL giáo dục người quan nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm giữ chức vụ máy lãnh đạo quản lý tổ chức đơn vị giáo dục, sở giáo dục d Đội ngũ cán quản lý trường THCS Đội ngũ CBQL trường THCS tập hợp người Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng trường THCS địa phương (huyện, tỉnh) nước thực chức năng, nhiệm vụ quản lý giáo dục hệ thống trường THCS theo quy định pháp luật 1.2.3 Phát triển đội ngũ cán quản lý Phát triển đội ngũ CBQL xây dựng phát triển ba yếu tố: số lượng, chất lượng, cấu 1.2.4 Chuẩn, chuẩn nghề nghiệp, chuẩn Hiệu trưởng a Khái niệm chuẩn Chuẩn hiểu thước đo, để đối chiếu từ thực cho b Khái niệm chuẩn nghề nghiệp Chuẩn nghề nghiệp hệ thống yêu cầu ngành nghề có tiêu chí quy định cụ thể phẩm chất trị, đạo đức, lực chuyên môn, nghiệp vụ, lực thực nhiệm vụ lực quản lý c Khái niệm chuẩn Hiệu trưởng Chuẩn Hiệu trưởng hệ thống yêu cầu Hiệu trưởng phẩm chất trị, đạo đức nghề nghiệp; lực chuyên môn; nghiệp vụ sư phạm; lực lãnh đạo, quản lý nhà trường 1.3 GIÁO DỤC THCS VÀ VAI TRÒ, NHIỆM VỤ CỦA CBQL TRƯỜNG THCS 1.3.1 Mục tiêu trường THCS Mục tiêu giáo dục THCS nhằm giúp học sinh củng cố phát triển kết giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông trình độ sở hiểu biết ban đầu kỹ thuật hướng nghiệp để tiếp tục học trung học phổ thông, trung cấp, học nghề vào sống lao động 1.3.2 Vị trí nhiệm vụ trường THCS a Vị trí trường THCS Trường THCS nằm hệ thống giáo dục quốc dân, phận hệ thống giáo dục phổ thông Giáo dục THCS thực năm học, từ lớp đến lớp b Nhiệm vụ quyền hạn trường THCS Nhiệm vụ quyền hạn trường THCS quy định Điều 3, Điều lệ Trường THCS, trường THPT trường phổ thông có nhiều cấp học 1.3.3 Vai trò, nhiệm vụ CBQL giáo dục trường THCS a Vai trò cán quản lý giáo dục CBQL giáo dục giữ vai trò quan trọng việc tổ chức, quản lý, điều hành hoạt động giáo dục b Nhiệm vụ quyền hạn Hiệu trưởng Nhiệm vụ quyền hạn Hiệu trưởng trường THCS quy định Khoản 1, Điều 19 Điều lệ trường THCS, trường THPT trường phổ thông có nhiều cấp học c Nhiệm vụ quyền hạn Phó Hiệu trưởng Nhiệm vụ quyền hạn Phó Hiệu trưởng trường THCS quy định Khoản 2, Điều 19 Điều lệ trường THCS, trường THPT trường phổ thông có nhiều cấp học 1.4 CÁC QUAN ĐIỂM VÀ YÊU CẦU PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS 1.4.1 Quan điểm phát triển đội ngũ CBQL trường THCS “Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020” xác định giải pháp bước cụ thể Để đạt mục tiêu chiến lược đề ra, cần thực tốt giải pháp mà chiến lược xác định, trọng tâm thực giải pháp: “Đổi quản lý giáo dục giải pháp đột phá phát triển đội ngũ nhà giáo cán quản lý giáo dục giải pháp then chốt” 1.4.2 Yêu cầu phát triển đội ngũ cán quản lý trường THCS a Về phẩm chất b Về lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm c Về lực quản lý 1.5 NỘI DUNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 1.5.1 Chuẩn nghề nghiệp đánh giá CBQL theo chuẩn nghề nghiệp a Mục đích ban hành quy định chuẩn Hiệu trưởng Giúp CBQL tự đánh giá, từ xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện, tự hoàn thiện nâng cao lực lãnh đạo, quản lý nhà trường Là để quan quản lý giáo dục đánh giá, xếp loại HT PHT để phục vụ công tác sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL b Nội dung "Chuẩn Hiệu trưởng" Theo Thông tư 29/2009/TT-BGDĐT quy định chuẩn Hiệu trưởng trường THCS, THPT trường phổ thông có nhiều cấp học bao gồm 03 tiêu chuẩn, 23 tiêu chí: tiêu chuẩn Phẩm chất trị đạo đức nghề nghiệp; tiêu chuẩn Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm; tiêu chuẩn Năng lực quản lý nhà trường Mỗi tiêu chuẩn gồm tiêu chí cụ thể kèm theo 1.5.2 Nội dung phát triển đội ngũ CBQL theo chuẩn nghề nghiệp Phát triển đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn Hiệu trưởng, cần tập trung vào nội dung sau: - Công tác quy hoạch, phát triển đội ngũ CBQL - Tổ chức đánh giá lực quản lý đội ngũ CBQL - Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL - Thực công tác luân chuyển, bổ nhiệm - Tạo động lực, môi trường phát triển đội ngũ CBQL theo chuẩn nghề nghiệp 1.6 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 1.6.1 Các yếu tố khách quan - Chất lượng đội ngũ CBQL chưa đồng đều, lực lãnh đạo quản lý số CBQL hạn chế - Chưa có chế, sách tạo động lực mạnh mẽ cho đội ngũ CBQLGD - Số lượng CBQL chưa qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý tài nhiều 1.6.2 Các yếu tố chủ quan - Nhận thức đội ngũ CBQL tự bồi dưỡng lực chuyên môn lực quản lý chưa cao - Các sở giáo dục chưa coi trọng minh chứng cho hoạt động đánh giá CBQLGD theo chuẩn nghề nghiệp - Việc tự đánh giá đội ngũ CBQL chưa thực chất - Lực lượng tham gia đánh giá đánh giá CBQL theo chuẩn nghề nghiệp nể nang, chưa điểm yếu, điểm hạn chế để cá nhân CBQL tiếp thu, điều chỉnh TIỂU KẾT CHƯƠNG Để phát triển đội ngũ CBQLGD thiết phải phát triển đội ngũ CBQL trường THCS đủ số lượng, đảm bảo chất lượng đồng cấu Phát triển đội ngũ CBQLGD nói chung đội ngũ CBQL trường THCS nói riêng phát triển nguồn nhân lực quan trọng đảm bảo phát triển giáo dục Mọi hoạt động giáo dục hướng đến chuẩn hóa, có chuẩn hóa HT, PHT trường THCS Muốn phát triển đội ngũ CBQL trường THCS có hiệu phải vào chuẩn để xây dựng, phát triển đội ngũ Có chuẩn hóa HT, PHT trường THCS nâng cao 10 2.1.4 Tình hình phát triển trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Hiện nay, khu vực thành phố Pleiku, thị xã AYunPa, thị xã An Khê có 33 trường THCS trường phổ thông có hai cấp học (29 trường THCS 04 trường Tiểu học & THCS); bình quân có 9,3 lớp/trường 37,9 học sinh/lớp; số học sinh học độ tuổi đạt 91,3%; có 07 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt tỷ lệ: 21,2%) 2.2 TỔ CHỨC KHẢO SÁT 2.2.1 Mục đích khảo sát Đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai theo yêu cầu Chuẩn Hiệu trưởng trường THCS, trường THPT trường phổ thông có nhiều cấp học, làm sở để xác định biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục phổ thông 2.2.2 Nội dung khảo sát - Khảo sát, đánh giá thực trạng quy mô, cấu, phẩm chất lực đội ngũ CBQL trường THCS đáp ứng chuẩn nghề nghiệp - Khảo sát, đánh giá, phân tích biện pháp thực 2.2.3 Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp thực tiễn - Phương pháp thống kê toán học 2.2.4 Địa bàn khảo sát khách thể khảo sát Số trường THCS thuộc thành phố Pleiku, thị xã An Khê, thị xã AyunPa tham gia khảo sát: 33 trường Tổng số khách thể tham gia khảo sát: 202 2.3 THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS KHU VỰC THÀNH PHỐ, THỊ XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI 2.3.1 Thực trạng số lượng đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp 11 Hiện nay, khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai có 29 trường THCS 04 trường Tiểu học & THCS với 80 CBQL trường học (31 HT, 49 PHT - có 03 PHT bậc tiểu học thuộc trường phổ thông có cấp học) Tuy nhiên, 02 trường địa bàn huyện AYunPa chưa có HT 01 trường địa bàn huyện An Khê chưa có PHT 2.3.2 Thực trạng cấu đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai theo chuẩn nghề nghiệp a Độ tuổi CBQL trường THCS năm học 2014-2015 Hiệu trưởng có tuổi đời 50 chiếm đa số (74,2%), Hiệu trưởng tuổi đời 31 tuổi Độ tuổi bình quân đội ngũ Phó Hiệu trưởng có tuổi đời 50 tuổi chiếm 63,3% đảm bảo yêu cầu số lượng, chất lượng tính kế thừa b Về cấu giới tính Tỷ lệ nữ Hiệu trưởng trường THCS 12,9% thấp nhiều so với Hiệu trưởng nam; tỷ lệ nữ Phó Hiệu trưởng trường THCS chiếm 40,8% tương đương với Phó Hiệu trưởng nam Như vậy, số lượng nữ CBQL chưa tương xứng với tỉ lệ nữ giáo viên thành phố, thị xã 2.3.3 Thực trạng trình độ đào tạo, lực, phẩm chất đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp a Về trình độ đào tạo, trình độ lý luận trị - 100% CBQL có trình độ trình độ chuyên môn đạt chuẩn chuẩn, có 83,8% CBQL có trình độ chuẩn; 66,3% CBQL có trình độ trung cấp lý luận trị, 1,3% CBQL có trình độ cao cấp trị 93,8% CBQL đảng viên; 2,5% CBQL người dân tộc thiểu số - Có 38,8% CBQL có trình độ tin học từ A trở lên; 48,8% CBQL có chứng ngoại ngữ từ A trở lên, 7,5% CBQL có trình độ cử nhân Ngoại ngữ; 50% CBQL qua bồi dưỡng QLGD b Về thâm niên quản lý 12 CBQL có thâm niên quản lý lâu năm 28 năm, 01 năm; bình quân số năm tham gia làm công tác quản lý đội ngũ CBQL khoảng từ 08 đến 16 năm chiếm đa số c Về phẩm chất trị, đạo đức đội ngũ CBQL theo chuẩn nghề nghiệp Đội ngũ CBQL có lập trường, quan điểm trị vững vàng, gương mẫu chấp hành đường lối chủ trương Đảng, hiểu biết thực pháp luật, chế độ sách, quy định Nhà nước, tin tưởng tuyệt đối vào lãnh đạo Đảng * Mức độ đáp ứng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Năng lực chuyên môn nghiệp vụ sư phạm, quản lý đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đánh giá tốt CBQL trước bổ nhiệm chức vụ PHT, HT có thâm niên giảng dạy năm Tuy nhiên, CBQL có khả sử dụng thành thạo CNTT biết ngoại ngữ hạn chế; công tác xây dựng kế hoạch nhà trường phù hợp với tầm nhìn chiến lược chương trình hành động nhà trường chưa tốt * Đánh giá thực chức quản lý nhiệm vụ quản lý đội ngũ CBQL theo chuẩn Hiệu trưởng trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai Đội ngũ CBQL trường THCS đánh giá thực tốt chức quản lý so với chuẩn Hiệu trưởng trường THCS mức độ xuất sắc CBQL thấp Khả thể tầm nhìn chiến lược đội ngũ CBQL trường THCS chưa đáp ứng yêu cầu công tác quản lý giáo dục Công tác quản lý hành chính, tài nhà trường chưa thực tốt 2.3.4 Đánh giá chung thực trạng đội ngũ CBQL b Về ưu điểm 13 + Đội ngũ CBQL chấp hành tốt đường lối, chủ trương Đảng, sách, pháp luật Nhà nước; bám sát chức năng, nhiệm vụ người quản lý + Việc tuyển chọn, quy hoạch tạo nguồn CBQL triển khai có hiệu Công tác bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển CBQL thực nghiêm túc, quy trình + Đội ngũ CBQL trường THCS đáp ứng yêu cầu đặt + Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đội ngũ CBQL trường THCS đáp ứng chuẩn nghề nghiệp yêu cầu đặt b Về hạn chế + Công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ CBQL chưa quan tâm mức + Đội ngũ CBQL chưa đảm bảo tính cân đối độ tuổi tính kế thừa + Một số CBQL lớn tuổi chậm đổi tư quản lý Khả phân tích, dự báo, tầm nhìn chiến lược số CQBL hạn chế 2.4 THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS KHU VỰC THÀNH PHỐ, THỊ XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI 2.4.1 Về công tác quy hoạch, bổ nhiệm đội ngũ CBQL trường THCS Công tác quy hoạch, bổ nhiệm đội ngũ CBQL trường THCS triển khai thực tương đối tốt Cán bộ, giáo viên thuộc diện quy hoạch xem xét điều chỉnh, bổ sung hàng năm chưa thường xuyên 2.4.2 Về công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL trường THCS đáp ứng yêu cầu đổi Phòng GD&ĐT, UBND thành phố, thị xã cử CBQL tham gia khóa đào tạo, bồi dưỡng công tác quản lý, trị Tuy nhiên, phòng GD&ĐT thành phố, thị xã chưa xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể, chưa có biện pháp khuyến khích CBQL, đội ngũ kế cận học 14 2.4.3 Về tạo động lực môi trường làm việc cho đội ngũ CBQL trường THCS Các chế độ sách đội ngũ CBQL trường THCS thực tốt, chế quản lý cán bộ, kiểm tra, giám sát chặt chẽ Điều kiện, phương tiện làm việc CBQL trường THCS có nhiều cải thiện Tuy nhiên, số hạn chế như: chưa tạo điều kiện nguồn kinh phí để tổ chức cho đội ngũ CBQL trường THCS tham quan, học tập kinh nghiệm quản lý; số CBQL chưa tham gia học lớp trung cấp lý luận trị nhiều (32,5%) 2.4.4 Về công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL trường THCS Phòng GD&ĐT thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá hoạt động quản lý đội ngũ CBQL triển khai đầy đủ bước đánh giá CBQL theo chuẩn nghề nghiệp Tuy nhiên, công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL chưa trọng, có tác dụng động viên, khuyến khích; việc đánh giá mang nặng tính thành tích, nể, chưa thực chất 2.5 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 2.5.1 Những thuận lợi khó khăn a Thuận lợi - Ngành GD&ĐT nhận quan tâm, đạo sâu sát cấp ủy Đảng, quyền địa phương - Đội ngũ CBQL nỗ lực, cố gắng vươn lên, tự khẳng định - Cơ cấu, chất lượng đội ngũ CBQL đảm bảo theo quy định b Khó khăn - Cơ chế sách quản lý trường THCS chưa thực tạo tính tự chủ để đội ngũ CBQL thực nhiệm vụ giao - Mặt trái chế thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến phát triển GD&ĐT, số CBQL bị ảnh hưởng tác động tiêu cực 15 2.5.2 Những ưu điểm, hạn chế a Ưu điểm - Các phòng GD&ĐT thực biện pháp để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp tương đối đồng - Các chế độ sách đội ngũ CBQL thực tốt Công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ tạo nên môi trường pháp lý thuận lợi để phát triển đội ngũ CBQL trường THCS đáp ứng theo chuẩn nghề nghiệp - Điều kiện, phương tiện làm việc đội ngũ CBQL trường THCS có cải thiện đáng kể b Hạn chế - Việc đề bạt, bổ nhiệm CBQL số trường THCS thị xã An Khê thị xã AYunPa thời gian qua chưa kịp thời - Công tác quy hoạch, xây dựng đội ngũ kế cận trường THCS chưa thực quan tâm mức, chưa có kế hoạch dài hạn tầm nhìn chiến lược công tác cán - Việc đào tạo, bồi dưỡng trình độ lý luận trị, quản lý giáo dục, quản lý tài cho đội ngũ CBQL chưa kịp thời - Công tác kiểm tra, đánh giá cán có lúc có nơi chưa trọng - Chưa giao quyền tự chủ nhân sự, tài cho nhà trường 2.5.3 Nguyên nhân hạn chế - Một phận CBQL chưa thực phấn đấu vươn lên, thụ động, trông chờ, ỷ lại, thiếu động, sáng tạo - Việc đào tạo, bồi dưỡng mặt cho đội ngũ CBQL trường THCS chưa quan tâm - Công tác quy hoạch, tuyển chọn, bổ nhiệm chưa trọng đến cấu CBQL nữ 16 - Việc tạo động lực, môi trường phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp chưa quan tâm mức Chưa giao quyền tự chủ nhân sự, tài cho nhà trường TIỂU KẾT CHƯƠNG Qua nghiên cứu thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai cho thấy: đội ngũ CBQL đủ số lượng, cấu hợp lý, đáp ứng phẩm chất đạo đức lực lãnh đạo, quản lý chuyên môn Tuy nhiên, để đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục giai đoạn đạt tiêu chuẩn chuẩn Hiệu trưởng trường THCS, THPT trường phổ thông có nhiều cấp học Bộ GD&ĐT ban hành, đội ngũ CBQL trường THCS cần quan tâm, phát triển hoàn thiện Công tác quy hoạch, bổ nhiệm đội ngũ CBQL trường THCS, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ CBQL đáp ứng yêu cầu đổi mới; việc tạo động lực môi trường làm việc cho đội ngũ CBQL; công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai chưa quan tâm mức ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quản lý nhà trường Từ việc khảo sát, phân tích đây, mạnh dạn đề xuất biện pháp nhằm phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp CHƯƠNG BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS KHU VỰC THÀNH PHỐ VÀ THỊ XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 3.1 CÁC NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP 17 3.1.1 Tính kế thừa 3.1.2 Tính thực tiễn 3.1.3 Tính pháp lý 3.1.4 Tính hệ thống 3.2 CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI CBQL TRƯỜNG THCS THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP 3.2.1 Quy hoạch, phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp a Mục tiêu, ý nghĩa biện pháp Xây dựng đội ngũ CBQL kế cận đủ số lượng, đồng cấu, đảm bảo chất lượng; có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp tốt, lực chuyên môn vững vàng, đào tạo, bồi dưỡng lực lãnh đạo, quản lý cách toàn diện b Nội dung chủ yếu biện pháp Xây dựng hoàn thiện dự báo đội ngũ CBQL trường THCS thành phố, thị xã Xây dựng quy hoạch chức danh HT, PHT đáp ứng theo yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp Làm tốt công tác dự báo, bảo đảm số lượng, hợp lý cấu, độ tuổi, ý tỷ lệ nữ quy hoạch CBQL nhà trường Rà soát, đánh giá, nhận xét cán quy hoạch, bổ sung nhân tố đưa khỏi danh sách quy hoạch người không đủ điều kiện Tạo điều kiện cho cán bộ, giáo viên thuộc diện quy hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận trị, lực lãnh đạo, quản lý c Cách thức thực biện pháp Xác định tính xác, khách quan nhu cầu số lượng, chất lượng, cấu đội ngũ CBQL trường THCS địa phương Xây dựng kế hoạch thực việc quy hoạch, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, miễn nhiệm Phòng GD&ĐT tham mưu UBND thành phố, thị xã ban hành quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm CBQL trường THCS 18 3.2.2 Tổ chức đánh giá lực quản lý đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp a Mục tiêu, ý nghĩa biện pháp Làm rõ lực trình độ thực sự, kết công tác, phẩm chất trị, đạo đức, lối sống theo chuẩn nghề nghiệp, đồng thời làm để cấp quản lý giáo dục xem xét bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng theo kế hoạch b Nội dung chủ yếu biện pháp Xây dựng kế hoạch kiểm tra công tác quản lý đội ngũ CBQL trường THCS thông qua kiểm tra chuyên môn, kiểm tra hồ sơ quản lý, kiểm tra hoạt động quản lý giáo dục dạy học…Hướng việc kiểm tra phòng GD&ĐT thành phố, thị xã trở thành hoạt động tự kiểm tra CBQL Tăng cường công tác kiểm tra đột xuất; việc đánh giá, xếp loại CBQL trường THCS phải vào tiêu chuẩn tiêu chí chuẩn Hiệu trưởng quy định c Cách thức thực biện pháp Phòng GD&ĐT thành phố, thị xã bố trí chuyên viên phụ trách bậc học làm công tác kiểm tra, xây dựng mạng lưới cộng tác viên tra Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đồng thời xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại học kỳ, năm học cho CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp 3.2.3 Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp a Mục tiêu, ý nghĩa biện pháp Đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao lực quản lý yêu cầu mang tính tất yếu nghiệp phát triển giáo dục Đào tạo, bồi dưỡng phải toàn diện nội dung, đa dạng phương thức hình thức tổ chức theo nội dung, cách thức thực b Nội dung chủ yếu biện pháp Xác định nhu cầu mục tiêu, yêu cầu đào tạo, bồi dưỡng, điều kiện hoàn cảnh CBQL có nhu cầu yêu cầu phải nâng cao 19 trình độ Chọn lựa chương trình, nội dung hình thức tổ chức đào tạo, bồi dưỡng Xây dựng thực có hiệu kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao phẩm chất lực đội ngũ CBQL trường THCS c Cách thức thực biện pháp + Đối với CBQL đương chức: Tổ chức lớp bồi dưỡng chuyên đề quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ ngắn hạn số CBQL 50 tuổi nhằm đáp ứng chuẩn nghề nghiệp Phân loại CBQL để đào tạo, bồi dưỡng Tăng cường cử CBQL học lớp trung cấp lý luận trị, quản lý nhà nước + Đối với cán kế cận: Quan tâm bồi dưỡng đội ngũ kế cận đối tượng người dân tộc thiểu số Cử đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ lý luận trị Động viên, khuyến khích, tạo điều kiện thời gian cho đội ngũ CBQL tự học, tự bồi dưỡng 3.2.4 Thực công tác luân chuyển, bổ nhiệm a Mục tiêu, ý nghĩa biện pháp Lựa chọn bổ nhiệm xác CBQL có đủ phẩm chất lực vừa củng cố, kiện toàn tổ chức máy, nâng cao lực lãnh đạo chất lượng công tác, vừa làm để cấp quản lý xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng thực sách cán b Nội dung chủ yếu biện pháp Bố trí, xếp CBQL hài hòa cấu, đảm bảo số lượng chất lượng, đồng thời đảm bảo tiêu chí quy định chuẩn nghề nghiệp Đối với trường mà đội ngũ CBQL chưa có đảng viên, cần lựa chọn đảng viên có phẩm chất, lực để đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ bổ nhiệm điều động CBQL đảng viên từ nơi khác để bổ sung vào đội ngũ CBQL c Cách thức thực biện pháp Xây dựng kế hoạch luân chuyển, bổ nhiệm CBQL gắn liền với công tác quy hoạch Công tác luân chuyển CBQL phải có kế hoạch cụ thể, gắn với quy hoạch, phải có tính khả thi, có lộ trình thực Công tác bổ nhiệm, luân chuyển CBQL phải thực thời gian, kịp thời 20 3.2.5 Tạo động lực, môi trường phát triển đội ngũ CBQL trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp a Mục tiêu, ý nghĩa biện pháp Việc tạo động lực, xây dựng môi trường thuận lợi tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ CBQL trường THCS phát huy hết lực sở trường, nguyện vọng cá nhân, đồng thời mang lại hiệu cao công tác quản lý b Nội dung chủ yếu biện pháp Xây dựng hoàn thiện hệ thống pháp luật, quy chế, điều lệ liên quan đến giáo dục THCS; đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá; thực công tác khen thưởng, kỷ luật nghiêm túc, công bằng, khách quan Tiếp tục cải tiến, bổ sung số chế độ, sách phù hợp với đội ngũ CBQL trường THCS, có sách ưu đãi CBQL giỏi, CBQL nữ Tăng cường sở vật chất kỹ thuật cho nhà trường Thực tốt công tác xã hội hóa giáo dục; mở rộng việc giao lưu, trao đổi kinh nghiệm công tác quản lý c Cách thức thực biện pháp UBND thành phố, thị xã bố trí nguồn kinh phí tạo điều kiện để tổ chức cho đội ngũ CBQL giao lưu, học tập kinh nghiệm Đội ngũ CBQL trường THCS, Hiệu trưởng phải làm tốt việc xây dựng kế hoạch phát triển sở vật chất, thực tốt công tác xã hội hóa giáo dục Xây dựng thương hiệu đơn vị 3.3 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP Mỗi biện pháp có tính độc lập tương đối đặt mối quan hệ hữu cơ, tác động qua lại lẫn nhau, thúc đẩy tạo nên chỉnh thể thống hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS nhằm đáp ứng chuẩn nghề nghiệp Kết biện pháp yếu tố thành công cho biện pháp kia, cần thực đồng 21 3.4 KHẢO NGHIỆM TÍNH CẤP THIẾT, TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS Biện pháp cụ thể Quy hoạch, phát triển đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp Đánh giá lực quản lý đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp Thực công tác luân chuyển, bổ nhiệm Tạo động lực, môi trường phát triển đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp Điểm TB chung Tính cấp thiết n = 202 Rất Chưa Cấp cấp cấp thiết thiết thiết Tính khả thi n = 202 Rất Chưa Cấp cấp khả thiết thiết thi 142 55 05 2,68 145 51 06 2,69 132 59 11 2,60 149 42 11 2,68 151 49 02 2,74 154 41 07 2,73 139 51 12 2,63 141 47 14 2,63 126 55 21 2,52 131 57 14 2,58 2,63 2,66 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ KẾT LUẬN 1.1 Về lý luận Đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đủ số lượng, cấu tương đối hợp lý, đáp ứng phẩm chất đạo đức chức lực lãnh đạo, quản lý Nhưng để đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục xu hội nhập quốc tế kinh tế tri thức cần phát triển hoàn thiện Phòng GD&ĐT, quan 22 quản lý nhà nước CBQL trường THCS có nhiều biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường THCS như: Đánh giá CBQL, lập kế hoạch tổ chức xây dựng quy hoạch, thực đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng CBQL trường THCS… nhiều biện pháp cụ thể Tuy nhiên, mức độ phù hợp hiệu biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS đánh giá chưa cao 1.2 Về thực tiễn Kết hợp kết việc nghiên cứu lý luận với kết khảo sát thực trạng, cho muốn nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai, song song với phát triển số lượng, cấu, chất lượng đội ngũ giáo viên phải đặc biệt coi trọng công tác phát triển đội ngũ CBQL trường THCS Trên sở nghiên cứu lý luận, đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố, thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp thời gian đến Các biện pháp kiểm chứng, nội dung, cách thức thực biện pháp chuyên gia đánh giá cấp thiết có tính khả thi cao KHUYẾN NGHỊ 2.1 Đối với Bộ Giáo dục Đào tạo - Điều chỉnh chuẩn Hiệu trưởng để phù hợp với yêu cầu đổi toàn diện giáo dục - Nghiên cứu xây dựng ban hành văn quy định chuẩn Phó Hiệu trưởng trường THCS, trường THPT trường phổ thông có nhiều cấp học để việc kiểm tra, đánh giá cán quản lý mang tính đồng bộ, thống - Quy định tiêu chuẩn CBQL trường THCS bắt buộc phải có trình độ lý luận trị từ trung cấp trở lên; có chứng B Tin học ngoại ngữ; có chứng tiếng dân tộc thiểu số (đối với CBQL công tác vùng có học sinh dân tộc thiểu số) 23 - Phối hợp với Bộ có liên quan đề xuất Chính phủ ban hành văn hướng dẫn thực phân cấp quản lý, giao quyền tự chủ cho địa phương, trường học tài chính, nhân - Đề xuất Chính phủ Bộ có liên quan ban hành văn chế độ lương, phụ cấp cho đội ngũ CBQL; giữ nguyên phụ cấp ưu đãi, phụ cấp thâm niên nhà giáo CBQL trường học cử học tập, bồi dưỡng lớp dài hạn ngắn hạn 2.2 Đối với UBND tỉnh Gia Lai - Có kế hoạch chế khuyến khích đội ngũ cán bộ, CBQL trường THCS tham gia học lớp đào tạo trình độ cao - Chỉ đạo làm tốt công tác quy hoạch, phát triển đội ngũ cán quản lý gắn liền với quy hoạch giáo dục đào tạo - Tăng số lượng mở rộng đối tượng cử tham gia học lớp trung cấp lý luận trị, lớp bồi dưỡng quản lý giáo dục - Xây dựng chế độ sách đãi ngộ thỏa đáng với CBQL giỏi, CBQL giáo viên hoàn thành chương trình đào tạo trình độ cao, tạo động lực phát triển cho đội ngũ CBQL giáo dục, ý sách đặc thù CBQL trường vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số CBQL trường học nữ 2.3 Đối với Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Gia Lai - Chỉ đạo phòng GD&ĐT phối hợp với phòng Nội vụ làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, sử dụng CBQL Tăng cường công tác tra, kiểm tra phòng GD&ĐT công tác cán thực biện pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS - Tổ chức giao lưu học tập kinh nghiệm mô hình quản lý tốt nước, tổ chức hội thi CBQL giỏi bậc học 2.4 Đối với UBND thành phố thị xã - Làm tốt công tác tham mưu cho Thành ủy, thị ủy để tăng cường lãnh đạo Đảng quyền việc xây dựng phát triển 24 nghiệp giáo dục; đạo phòng GD&ĐT thực tốt công tác quy hoạch, phát triển đội ngũ CBQL trường học địa phương - Tăng cường đầu tư sở vật chất theo hướng đồng đáp ứng yêu cầu đổi giáo dục xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia - Nghiên cứu nguồn kinh phí, tạo điều kiện cho CBQL trường THCS tham quan, học tập kinh nghiệm tỉnh 2.5 Đối với phòng Giáo dục Đào tạo - Quy hoạch đội ngũ CBQL trường THCS gắn liền với quy hoạch phát triển giáo dục, quy hoạch mạng lưới trường lớp địa phương - Tuyển chọn, bổ nhiệm đủ số lượng chức danh CBQL trường thiếu, mạnh dạn đề xuất thay CBQL không đủ phẩm chất, lực - Chủ động xây dựng kế hoạch tham mưu với Sở GD&ĐT, UBND thành phố, thị xã có sách phù hợp tạo điều kiện cho CBQL học tập nâng cao trình độ chuyên môn, lý luận trị, nghiệp vụ quản lý giáo dục, tin học, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp - Thực nghiêm túc việc kiểm tra, đánh giá, phân loại HT, PHT trường THCS theo chuẩn Hiệu trưởng 2.6 Đối với đội ngũ CBQL trường THCS - Thực nghiêm túc quy định chuẩn Hiệu trưởng Bộ GD&ĐT ban hành Có kế hoạch thường xuyên tự bồi dưỡng nâng cao trình độ quản lý, trị, chuyên môn, tin học, ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu chuẩn Hiệu trưởng mức độ xuất sắc - Chú trọng tuyển chọn, bồi dưỡng cán nguồn để tham mưu tốt công tác bổ nhiệm CBQL góp phần trẻ hóa nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường THCS - Xây dựng chiến lược phát triển giáo dục, xây dựng kế hoạch phát triển nhà trường; tham mưu tốt quyền địa phương, thực tốt công tác xã hội hóa giáo dục, huy động tối đa nguồn vốn tài trợ vào công tác phát triển nhà trường, nâng cao chất lượng giáo dục ... cứu: Phát triển đội ngũ cán quản lý trường Trung học sở khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp Mục đích nghiên cứu Trên sở nghiên cứu lý luận thực trạng đội ngũ. .. pháp phát triển đội ngũ CBQL trường THCS khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai đáp ứng chuẩn nghề nghiệp CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL TRƯỜNG THCS THEO QUY ĐỊNH CHUẨN... THÀNH PHỐ, THỊ XÃ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI 2.3.1 Thực trạng số lượng đội ngũ cán quản lý trường THCS theo chuẩn nghề nghiệp 11 Hiện nay, khu vực thành phố thị xã địa bàn tỉnh Gia Lai có 29 trường