BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP NGUYỄN LÂM TUẤN MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KHẢ NĂNG TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI VIỆN KHOA HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ Hà Nội, 2012 i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan, công trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực chưa cơng bố cơng trình nghiên cứu khác Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2012 Học viên thực Nguyễn Lâm Tuấn ii LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian năm học tập Trường Đại học Lâm nghiệp, em Quý Thầy, Cô giáo Trường Đại học Lâm nghiệp nói chung Khoa Sau đại học trường Đại học Lâm nghiệp nói riêng truyền đạt kiến thức xã hội kiến thức chuyên môn vô quý giá lý thuyết thực tiễn Những kiến thức hữu ích hành trang giúp em trưởng thành tự tin thực công việc chuyên môn ngày tốt có hiệu Với tất lịng tơn kính, em xin gửi đến Q Thầy, Cơ giáo Trường Đại học Lâm nghiệp lịng biết ơn sâu sắc Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn TS Nguyễn Văn Hà tạo điều kiện thuận lợi, hướng dẫn tận tình giúp đỡ em suốt q trình nghiên cứu để em hồn thành Luận văn tốt nghiệp Đồng thời, tơi xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể Ban giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lâm đặc sản, lãnh đạo Phòng, Ban Viện khoa học Lâm nghiệp Việt Nam toàn thể bạn bè đồng nghiệp nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để tơi hồn thành tốt Luận văn tốt nghiệp Trong trình thực nỗ lực cố gắng làm việc Song điều kiện nghiên cứu cịn nhiều hạn chế, nên luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót định Tác giả mong nhận ý kiến đóng góp Quý thầy cô, nhà khoa học, bạn bè đồng nghiệp xin chân thành tiếp thu ý kiến đóng góp để luận văn hồn thiện Em xin chân thành cảm ơn! Học viên thực Nguyễn Lâm Tuấn iii MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu 3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu Nội dung nghiên cứu Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CƠ CHẾ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ TRONG CÁC ĐƠN VỊ HCSN 1.1 Hoạt động nghiên cứu khoa học phát triển cơng nghệ quản lý tài hoạt động nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ 1.1.1 Nghiên cứu khoa học vấn đề đầu tư Việt Nam 1.1.2 Thực trạng chế quản lý khoa học công nghệ 13 1.1.3 Quản lý khoa học công nghệ 19 1.2 Nội dung chế tài hoạt động KH&CN 21 1.2.1 Khái niệm chế tự chủ tài 21 1.2.2 Mục tiêu thực chế tự chủ tài 22 1.2.3 Nguồn tài nội dung chi tổ chức khoa học công nghệ công lập 22 1.2 Các nguyên tắc chế tự chủ tài tổ chức khoa học công nghệ công lập 26 iv 1.2.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến chế tự chủ tài 31 1.3 Một số cơng trình nghiên cứu có liên quan đến luận văn 32 Chương 2: KHÁI QUÁT VỀ VIỆN KHOA HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 34 2.1 Khái quát Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam 34 2.1.1 Cơ cấu tổ chức Viện Khoa học Lâm nghiệp 35 2.1.2 Tài sản Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 36 2.1.3 Những thành tựu nghiên cứu khoa học chủ yếu giai đoạn 2006 – 2010 39 2.1.4 Những thành tựu công tác đào tạo sau đại học giai đoạn 2006 – 2010 45 2.1.5 Những thành tựu công tác thông tin tư liệu giai đoạn 2006 – 2010 48 2.2 Phương pháp nghiên cứu 48 2.2.1 Phương pháp kế thừa 48 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu 49 2.2.3 Phương pháp xử lý số liệu 49 2.2.4 Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia 50 Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 51 3.1 Thực trạng hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, sản xuất dịch vụ giai đoạn 2006-20010 Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 51 3.1.1 Kết thực nhiệm vụ KH&CN quan Nhà nước giao 51 3.1.2 Kết thực nhiệm vụ KH&CN khác kết thực sản xuất kinh doanh dịch vụ 53 3.2 Thực trạng chế quản lý tài cho hoạt động NCKH phát triển công nghệ Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 57 3.2.1 Tổ chức máy quản lý tài kế tốn 57 v 3.2.2 Thực trạng việc khai thác nguồn tài phục vụ hoạt động nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 58 3.2.2.1 Đối với nguồn tài từ Ngân sách Nhà nước cấp trực tiếp cho hoạt động KH&CN Viện 60 3.2.2.2 Đối với nguồn tài huy động khác 62 3.2.3 Thực trạng sử dụng nguồn tài phục vụ hoạt động Nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ Viện khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 63 3.3 Đánh giá thực trạng chế quản lý tài hoạt động Nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ Viện khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 66 3.3.1 Thành đạt được: 66 3.3.2 Hạn chế nguyên nhân chủ yếu: 70 3.4 Một số giải pháp hoàn thiện chế quản lý tài hoạt động NCKH phát triển cơng nghệ nhằm nâng cao khả tự chủ tài Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam 76 3.4.1 Chiến lược phát triển nghiệp nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam cần thiết hoàn thiện chế quản lý tài 76 3.4.2 Yêu cầu nguyên tắc hoàn thiện chế quản lý tài hoạt động NCKH phát triển công nghệ Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam 82 3.4.3 Giải pháp hoàn thiện chế quản lý tài hoạt động NCKH phát triển cơng nghệ nhằm nâng cao khả tự chủ tài Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam 85 3.4.4 Kiến nghị 93 KẾT LUẬN 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BHXH Bảo hiểm xã hội CBVC Cán viên chức CP Chính phủ GIS Geographical Information System (Hệ thống thơng tin địa lí) GDP Gross Domestic Product (Tổng sản phẩm quốc nội) HĐ Hợp đồng HCSN Hành nghiệp ISI Viện thông tin khoa học KH&CN Khoa học công nghệ KHSX Khoa học sản xuất KT Kỹ thuật KHLNVN Khoa học lâm nghiệp Việt Nam NCKH Nghiên cứu khoa học NSNN Ngân sách nhà nước NC KHLN Nghiên cứu khoa học lâm nghiệp NCTN Nghiên cứu thực nghiệm NC&UDKT Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật NCS Nghiên cứu sinh NN&PTNT Nông nghiệp phát triển nông thôn PGS Phó giáo sư R&D Nghiên cứu triển khai TS Tiến sĩ ThS Thạc sĩ TT Trung tâm TSCĐ Tài sản cố định XDCB Xây dựng vii DANH MỤC CÁC BẢNG TT 1.1 1.2 Tên bảng Số lượng báo từ số nước Đông Nam Á cơng bố tạp chí khoa học quốc tế Năng suất khoa học (bài báo) tính dân số, tổng sản lượng quốc gia (GDP) mức độ đầu tư vào KH&CN Trang 1.3 Bài báo dùng nguồn nội lực phân chia theo ngành, 1995 2004 12 2.1 Cơ cấu cán Viện năm 2010 35 2.2 Diện tích đất có đến năm 2010 toàn Viện 37 2.3 2.4 3.1 3.2 3.3 Tổng hợp diện tích nhà làm việc, sở sản xuất thực nghiệm dịch vụ toàn Viện năm 2010 Kết đào tạo sinh viên, thạc sĩ, tiến sĩ giai đoạn 2006 – 2010 Tổng hợp số lượng nhiệm vụ khoa học công nghệ môi trường Nhà nước giao giai đoạn 2006-2010 Nhiệm vụ KHCN hợp tác với nước giai đoạn 2006 – 2010 Kết hoạt động nghiên cứu khoa học, sản xuất kinh doanh dịch vụ năm 2006-2010 38 47 52 54 55 Cơ cấu huy động nguồn tài cho hoạt động 3.4 KH&CN giai đoạn 2006- 2010 Viện Khoa học Lâm 59 nghiệp Việt Nam 3.5 3.6 Tài từ NSNN cấp trực tiếp cho hoạt động KH&CN Viện Khoa học Lâm nghiệp giai đoạn 2006 - 2010 Cơ cấu sử dụng tài cho hoạt động KH&CN giai đoạn 2006 – 2010 61 63 viii Số kinh phí số lượng nhiệm vụ, đề tài, dự án KHCN giai 3.7 đoạn 2006-2010 Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam 64 thực qua năm Số lượng, kinh phí dự án đầu tư tăng cường lực 3.8 nghiên cứu giai đoạn 2006-2010 (tăng cường thiết bị, xây 66 dựng sở hạ tầng) sửa chữa, xây dựng nhỏ Viện 3.9 3.10 3.11 Mức thu nhập cán viên chức qua năm từ 2006 – 2010 Mức thu nhập tăng thêm cán viên chức qua năm từ 2006 - 2010 Tỷ lệ kinh phí tự trang trải cho hoạt động máy Viện giai đoạn 2006 – 2010 68 68 71 Số lượng, kinh phí thực nhiệm vụ KHCN hoạt 3.12 động sản xuất kinh doanh cung ứng dịch vụ KHCN Viện giai đoạn 2006 – 2010 73 ix DANH MỤC CÁC HÌNH TT 1.1 3.1 Tên hình Số báo cơng bố Tổng nguồn tài cho hoạt động KH&CN giai đoạn Trang 10 60 2006- 2010 Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 3.2 Kinh phí NSNN cấp cho hoạt động KH&CN Viện Khoa 61 học Lâm nghiệp giai đoạn 2006 – 2010 Số lượng nhiệm vụ, đề tài, dự án KHCN giai đoạn 20063.3 2010 Viện khoa học lâm nghiệp Việt Nam thực qua năm 65 ... đề tài ? ?Một số giải pháp nhằm nâng cao khả tự chủ tài Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam? ?? làm đề tài nghiên cứu với mong muốn tìm hiểu thực trạng chế quản lý tài Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam. .. nghệ Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam - Đề xuất số giải pháp nhằm hồn thiện chế quản lý tài để nâng cao khả tự chủ tài giai đoạn chuyển đổi theo Nghị định 115 Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam. .. Viện Khoa học lâm nghiệp Việt Nam 34 2.1.1 Cơ cấu tổ chức Viện Khoa học Lâm nghiệp 35 2.1.2 Tài sản Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam 36 2.1.3 Những thành tựu nghiên cứu khoa học chủ