TRNG I HC QUNG BèNH KHOA SP TIU HC MM NON BI GING (Lu hnh ni b) HOT NG DY HC V HOT NG GIO DC TRNG THCS (Dnh cho sinh viờn ngnh CSP) Tỏc gi: Hong Th Tng Vi Phựng Th Huyn MC LC LI NểI U CHNG I NHNG VN C BN CA L LUN DY HC 1.1 QU TRèNH DY HC TRNG THCS 1.1.1 Khỏi nim chung v quỏ trỡnh dy hc 1.1.2 Quỏ trỡnh dy hc l mt h thng ton 1.1.3 Bn cht ca quỏ trỡnh dy hc .6 1.1.4 Nhim v dy hc trng THCS .10 1.1.5 Quy lut, ng lc v logic ca quỏ trỡnh dy hc 11 1.2 NGUYấN TC DY HC 12 1.2.1 Khỏi nim 12 1.2.2 Nhng cn c xõy dng nguyờn tc dy hc 12 1.2.3 H thng cỏc nguyờn tc dy hc 13 CHNG NHNG VN C BN CA Lí LUN GIO DC 17 2.1 Quá trình giáo dục 17 2.1.1 Khái niệm trình giáo dục 17 2.1.2 Cấu trúc trình giáo dục 18 2.1.3 Đặc điểm trình giáo dục .21 2.1.4 Lôgíc trình giáo dục .23 2.1.5 Động lực trình giáo dục 24 2.1.6 Bản chất trình giáo dục 25 2.1.7 Tính quy luật trình giáo dục 26 2.1.8 Tự giáo dục giáo dục lại 27 2.2 NGUYấN TC GIO DC 29 2.2.1 Khái niệm nguyên tắc giáo dục 29 2.2.2 Hệ thống nguyên tắc giáo dục .29 2.3 PHNG PHP GIO DC 36 2.3.1 Khái niệm phương pháp giáo dục 36 2.3.2 Phân loại phương pháp giáo dục 37 2.3.3 Hệ thống phương pháp giáo dục 38 CHNG 3: T CHC HOT NG DY HC TRNG THCS 48 3.1 C IM HOT NG DY HC TRNG THCS 48 3.2 NI DUNG DY HC TRNG THCS 48 3.2.1 Ni dung dy hc 48 3.2.2 K hoch dy hc .49 3.2.3 Chng trỡnh dy hc 50 3.3 PHNG PHP, PHNG TIN DY HC TRNG THCS 54 3.3.1 PHNG PHP DY HC .54 3.3.2 PHNG TIN DY HC 60 3.4 HèNH THC T CHC DY HC TRNG THCS 62 3.4.1 Khỏi nim 62 3.4.2 Cỏc hỡnh thc t chc dy hc trng ph thụng 62 CHNG T CHC HOT NG GIO DC TRNG THCS 80 4.1 KHI NIM NI DUNG GIO DC 80 4.2 NI DUNG GIO DC TRNG THCS 81 4.2.1 Giáo dục ý thức công dân 81 4.2.2 Giáo dục văn hoá - thẩm mĩ 85 4.2.3 Giáo dục lao động hướng nghiệp 89 4.2.4 Giáo dục thể chất 93 CHNG NGI GIO VIấN CH NHIM LP 96 TRNG THCS 96 5.1 VAI TRề CA NGI GIO VIấN CH NHIM LP TRNG THCS 96 5.1.1 Giáo viên chủ nhiệm lớp .96 5.1.2 Vai trò giáo viên chủ nhiệm lớp 96 5.2 NHIM V CA NGI GIO VIấN CH NHIM LP TRNG THCS 97 5.2.1 Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh lớp .97 5.2.2 Tổ chức xây dựng tập thể học sinh vững mạnh .98 5.2.3 Tổ chức hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh 101 5.3 PHNG PHP CễNG TC CA GIO VIấN CH NHIM LP 104 5.3.1 Đặc điểm công tác giáo viên chủ nhiệm lớp 104 5.3.2 Phương pháp công tác giáo viên chủ nhiệm lớp 105 5.4 NHNG YấU CU I VI GIO VIấN CH NHIM LP 105 TI LIU THAM KHO 106 LI NểI U Hot ng dy hc v hot ng giỏo dc l mt b phn quan trng ca Giỏo dc hc, nghiờn cu quỏ trỡnh dy hc v giỏo dc nh trng trung hc Giỏo trỡnh ó trỡnh by mt s c bn ca hot ng dy hc v hot ng giỏo dc nh trng trung hc nhm giỳp cho nhng nh giỏo THCS tng lai hc thun li v cú kt qu mụn phng phỏp dy hc b mụn, nh ú m tin hnh hot ng dy hc v hot ng giỏo dc cú kt qu trng THCS Nhúm tỏc gi ó c gng tip cn, cp nht cỏc xu th i mi v phỏt trin ca lý lun dy hc, lý lun giỏo dc hin i, k tha nhng kinh nghim quý bỏu nc ta, nhm cung cp cho sinh viờn nhón quan tin b v dy hc, giỏo dc núi riờng v nhón quan s phm núi chung; Nhng kin thc, thỏi v k nng ngh nghip nng ng, ỏp ng yờu cu i mi ni dung v phng phỏp dy hc, giỏo dc giai on thc hin cụng nghip húa, hin i húa t nc hin Giỏo trỡnh gm cú chng, lng kin thc v k nng dy hc, giỏo dc rt ln vỡ vy m bo hc thụng qua bi ging ny t hiu qu cao, mt mt cn giỳp sinh viờn nm vng nhng lý lun, mt khỏc ũi hi sinh viờn thc hnh thụng qua thi gian thc hin chng trỡnh rốn luyn nghip v s phm thng xuyờn v cụng tỏc thc hnh thc s phm Qỳa trỡnh biờn son giỏo trỡnh chc rng khụng cú th trỏnh c nhng khim khuyt chỳng tụi mong nhn c ý kin úng gúp phn hi t phớa cỏn b ging viờn v sinh viờn, nhng ngi quan tõm nghiờn cu hc quỏ trỡnh dy hc v quỏ trỡnh giỏo dc trng trung hc c s cú th hon thin hn cun giỏo trỡnh ny Tỏc gi CHNG I NHNG VN C BN CA L LUN DY HC 1.1 QU TRèNH DY HC TRNG THCS 1.1.1 Khỏi nim chung v quỏ trỡnh dy hc a Khỏi nim L mt b phn ca quỏ trỡnh s phm tng th, dy hc l quỏ trỡnh di s lónh o, t chc, iu khin ca giỏo viờn, hc sinh t giỏc, tớch cc, ch ng, sỏng to t t chc, t iu khin hot ng hc ca mỡnh nhm thc hin cỏc nhim v dy hc b Du hiu c trng ca quỏ trỡnh dy hc - Hot ng dy hc bao gm: Hot ng dy v hot ng hc c thc hin bi hai ch th giỏo viờn v hc sinh Hai nhõn t ny quy nh s tn ti ca quỏ trỡnh dy hc, nu thiu mt hai nhõn t thỡ quỏ trỡnh dy hc s khụng din Quỏ trỡnh dy hc l quỏ trỡnh hot ng thng nht bin chng, ú ngi giỏo viờn úng vai trũ lónh o, t chc, iu khin hot ng nhn thc ca hc sinh v hc sinh úng vai trũ l ch th t giỏc, tớch cc, ch ng, sỏng to, phi hp vi s hng dn ca giỏo viờn t t chc iu khin hot ng nhn thc (hc tp) ca mỡnh nhm thc hin cỏc nhim v dy hc c Tớnh hai mt ca quỏ trỡnh dy hc Quỏ trỡnh dy hc l quỏ trỡnh bao gm nú hai quỏ trỡnh b phn: quỏ trỡnh dy v quỏ trỡnh hc Hai qỳa trỡnh ny khụng tỏch ri nhau, luụn gn bú hu c vi nhau, b sung h tr cho cựng t c mc tiờu dy hc Thiu mt hai quỏ trỡnh b phn thỡ quỏ trỡnh dy hc khụng din Tuy nhiờn, iu ny ch t c ngi dy v ngi hc thc hin tt chc nng ca mỡnh: ngi dy úng vai trũ ch o, hng dn, trng ti, iu khin, iu chnh hot ng nhn thc ca ngi hc, cũn ngi hc úng vai trũ l ch th t giỏc, tớch cc, ch ng, sỏng to, phi hp vi hot ng ca ngi dy, t t chc, t iu khin hot ng nhn thc- hc ca mỡnh nhm thc hin nhng nhim v dy hc Quan nim dy hc hin i coi giỏo viờn v hc sinh u l ch th tớch cc ca quỏ trỡnh dy hc, c th: - Trong hot ng dy, ch th- giỏo viờn t chc, iu khin hot ng ca hc sinh; i tng tỏc ng l hot ng hc ca hc sinh; mc ớch ca hot ng dy l phỏt trin trớ tu, nng lc- yu t c bn, trc tip hỡnh thnh nhõn cỏch ton din hc sinh; ni dung hot ng dy l h thng kin thc, k nng, k xo, k c phng phỏp hot ng nhn thc; phng phỏp ging dy phi hp gia cỏc phng phỏp dy hc truyn thng v hin i - Trong hot ng hc, ch th- hc sinh di s hng dn ca giỏo viờn, h hot ng tớch cc, ch ng, sỏng to nhm lnh hi tri thc, k nng, k xo, phỏt trin nng lc, hỡnh thnh nhõn cỏch theo mc tiờu giỏo dc Hot ng hc ca hc sinh cng cú ý thc v t giỏc xỏc nh c mc ớch, ng c rừ rt Trong hot ng ny, mc ớch hc l trờn c s tip thu hoỏ nhõn loi chuyn thnh nng lc bn thõn, hc hnh, dng gii quyt cỏc thc tin t ra; ni dung hc khụng ch l h thng kin thc, k nng, k xo m cũn c kin thc v phng phỏp hc, phng phỏp nhn thc, phng phỏp gii quyt thc tin; phng phỏp hc l phng phỏp hot ng nhn thc v thc hnh, c bit l phng phỏp t hc 1.1.2 Quỏ trỡnh dy hc l mt h thng ton H thng bao gm nhiu thnh phn, cỏc thnh t, thnh phn ú cú v trớ, vai trũ riờng nhng chỳng quan h bin chng, tỏc ng nh hng qua li vi theo nhng quy lut nht nh to thnh mt thng nht hon chnh Mt h thng phi tho cỏc iu kin: H thng bao gi cng tn ti mt mụi trng nht nh v chu s tỏc ng qua li vi mụi trng Quỏ trỡnh dy hc bao gm cỏc thnh t: Mc ớch (mc tiờu); Nhim v dy hc; Ni dung dy hc; Giỏo viờn vi hot ng dy; Hc sinh vi hot ng hc; Phng phỏp dy hc; Phng tin dy hc; Hỡnh thc t chc dy hc; Kt qu ca quỏ trỡnh dy hc Trong ú: - Mc ớch, nhim v dy hc phn ỏnh yờu cu ca xó hi t ra, l n t hng ca xó hi i vi nh s phm, nú nh hng, chi phi ton b quỏ trỡnh dy hc - Ni dung dy hc l mc ớch c hin thc hoỏ, quy nh vic dy cỏi gỡ, hc cỏi gỡ quỏ trỡnh dy hc Ni dung dy hc c xõy dng phự hp vi c im nhn thc ca tng la tui hc sinh - Giỏo viờn v hc sinh l hai nhõn t c trng c bn th hin tớnh hai mt khụng th thiu ca quỏ trỡnh dy hc S tỏc ng qua li gia hc sinh v giỏo viờn to nờn kt qu dy hc, lm bin i nhõn cỏch ngi hc - Phng phỏp, phng tin, hỡnh thc t chc dy hc l cụng c, cỏch thc dy hc, nú cú tỏc dng thỳc y quỏ trỡnh hc ca hc sinh - Kt qu dy hc l nhõn t phn ỏnh cht lng v hiu qu ton b quỏ trỡnh dy hc so vi mc ớch Quỏ trỡnh dy hc bao gi cng gn vi mụi trng (kinh t, chớnh tr, hoỏ, xó hi, khoa hc k thut - cụng ngh ) Mụi trng va to iu kin va t yờu cu i vi quỏ trỡnh dy hc Túm li, mi quan h cỏc nhõn t ca qỳa trỡnh dy hc l mi quan h bin chng, nu s thay i nhõn t no ú s kộo theo s thay i cỏc nhõn t khỏc Vỡ vy, quỏ trỡnh dy hc cn phi xem xột mt cỏch ton din v phi m bo tớnh h thng ton ca nú 1.1.3 Bn cht ca quỏ trỡnh dy hc 1.1.3.1 Nhng c s xỏc nh bn cht ca quỏ trỡnh dy hc a Khớa cnh bin chng Quỏ trỡnh dy hc ch t c mc ớch thc hin c mi quan h bin chng: - Gia nhn thc v dy hc: tn ti v phỏt trin loi ngi khụng ngng nhn thc tớch lu kinh nghim v dn dn khỏi quỏt hoỏ chỳng thnh h thng tri thc Nhng tri thc ú c truyn cho th h sau mt cỏch cú t chc thụng qua quỏ trỡnh dy hc Nh vy, xó hi din hai dng hot ng (hot ng nhn thc ca loi ngi v hot ng dy hc) Hot ng nhn thc cú trc hot ng dy hc cú sau - Gia dy v hc, gia giỏo viờn v hc sinh: Hot ng dy ca giỏo viờn v hot ng hc ca hc sinh hai hot ng quan h bin chng vi nhau, nhm t chc hot ng nhn thc ca hc sinh Kt qu dy hc xột cho cựng chớnh l trung kt qu nhn thc ca ngi hc Vỡ vy, ch cú th tỡm bn cht quỏ trỡnh dy hc mi quan h gia hc sinh v ti liu hc hot ng nhn thc T ú suy bn cht quỏ trỡnh dy hc l quỏ trỡnh nhn thc c ỏo ca hc sinh b Khớa cnh xó hi Quỏ trỡnh dy hc th hin mi quan h gia nhn thc v dy hc, gia ngi dy v ngi hc thụng qua quỏ trỡnh chuyn hoỏ kinh nghim lch s xó hi loi ngi cho cỏc th h sau Vỡ vy, quỏ trỡnh dy hc l mt hin tng xó hi, l quỏ trỡnh truyn kinh nghim lch s xó hi cho th h sau c Quan nim tõm lý Quỏ trỡnh dy hc c xem l quỏ trỡnh tõm lý (phn ỏnh kinh nghim lch s xó hi loi ngi vo mt ngi to nờn tõm lý, ý thc, nhõn cỏch) Cỏc phm cht tõm lý va l mc tiờu va l nhõn t ngi hc nm vng tri thc k nng, k xo, phỏt trin nng lc trớ tu, hỡnh thnh th gii quan, phm cht o c nhõn cỏch d Mt s quan im khoa hc hin i - Quan im h thng cu trỳc: Quỏ trỡnh dy hc l mt h thng hot ng phc cú th ch o v iu khin c - Thuyt iu khin, iu chnh: Quỏ trỡnh dy hc l mt quỏ trỡnh iu khin th hin s thng nht gia iu khin dy v iu khin hc, iu khin v t iu khin - Lý thuyt thụng tin: Quỏ trỡnh dy hc c xem nh l quỏ trỡnh thu nhn, truyn t, lu gi, x lý v dng thụng tin 1.1.3.2 Bn cht ca quỏ trỡnh dy hc a Hot ng hc l hot ng nhn thc Quỏ trỡnh hc ca hc sinh cng nh quỏ trỡnh nhn thc ca loi ngi, l s phn ỏnh th gii khỏch quan vo nóo (ý thc) S phn ỏnh ú i trc cú tớnh cht ci to mc cao nht l sỏng to Mt khỏc, nú khụng th ng nh chic gng m bao gi cng b khỳc x bi lng kớnh ch quan ca mi ngi S phn ỏnh ú cú tớnh tớch cc th hin ch nú c thc hin tin trỡnh hnh ng phõn tớch, tng hp ca nóo cú tớnh la chn Vỡ vy, vi t cỏch l mt thc th xó hi cú ý thc nờn hc sinh phn ỏnh khỏch quan v ni dung v ch quan v hỡnh thc Hot ng hc v bn cht l quỏ trỡnh nhn thc ca hc sinh, quỏ trỡnh ny din theo quy lut nhn thc chung "T trc quan sinh ng n t tru tng, t t n thc tin ú l ng bin chng ca nhn thc chõn lý, nhn thc hin thc khỏch quan" (Lờ-nin) Song quỏ trỡnh nhn thc ca hc sinh cú th din theo hai ng t c th n tru tng v i t tru tng khỏi quỏt n c th b Tớnh c ỏo quỏ trỡnh nhn thc ca hc sinh So sỏnh quỏ trỡnh nhn thc chung ca loi ngi (tiờu biu l cỏc nh khoa hc) v quỏ trỡnh nhn thc ca hc sinh u cú im chung v i tng, mc ớch v quy lut nhn thc Tuy nhiờn, nhng im khỏc bit th hin iu kin nhn thc, kt qu nhn thc, logic v tớnh cht nhn thc 1.1.3.3 Quan im ly ngi hc lm trung tõm quỏ trỡnh dy hc a Hiu th no l quan im dy hc ly ngi hc lm trung tõm ? Bn cht ca quan im ny l ly hot ng ca ngi hc lm trung tõm, ngi hc va l mc tiờu, va l ng lc ca quỏ trỡnh dy hc Mi tỏc ng s phm ca ngi dy phi cn c vo c im ngi hc, phi to iu kin ngi hc suy ngh hot ng nhiu, phi dy tim nng ngi hc Vic dy hc phi xut phỏt t ngi hc, giỏo dc hc sinh cú nhu cu, ng c ỳng n Ngi hc phi l ch th ca hot ng hc, t giỏc, tớch cc, ch ng sỏng to chim lnh tri thc, hỡnh thnh k nng, k xo v thỏi to sn phm giỏo dc cho chớnh mỡnh Ngi hc phi nhp cuc vo hot ng hc ng c bờn thỳc y Ngi hc trc ht phi t th hin mỡnh, hp tỏc vi bn Quan im dy hc ly ngi hc lm trung tõm phi chuyn hoỏ quỏ trỡnh o to thnh quỏ trỡnh t o to, quỏ trỡnh giỏo dc thnh t giỏo dc Ngi hc va l ch th, va l mc tiờu ca quỏ trỡnh dy hc Ngi hc khụng l thuc tuyt i vo giỏo viờn m ch yu l quan h trc tip vi tri thc v bn bố thụng qua hnh ng hc ca mỡnh Ngi dy úng vai trũ lónh o, húng dn, t chc, trng ti b c im ca dy hc ly hc sinh lm trung tõm - V mc tiờu dy hc: Hng vo vic chun bi cho hc sinh thớch ng vi i sng xó hi, tụn trng nhu cu v li ớch, tim nng hc sinh - V ni dung dy hc: Ngoi tri thc lý thuyt, chỳ trng cỏc k nng thc hnh, dng kin thc vo thc tin - V phng phỏp dy hc: Hng vo vic t chc hng dn hc sinh hot ng, giỳp h dng hiu bit v kinh nghim ca mỡnh vo vic chim lnh tri thc, rốn luyn phng phỏp t hc, dt nghiờn cu - V hỡnh thc t chc dy hc: Phong phỳ, a dng, to iu kin thun li hc sinh t th hin, khng nh mỡnh - V ỏnh giỏ: Hc sinh t ỏnh giỏ v tham gia ỏnh giỏ ln theo chun vi vai trũ trng ti ca giỏo viờn S khỏc c bn gia dy hc th ng v dy hc tớch cc TIấU CH DY HC TRUYN THNG (GV lm trung tõm / th ng) DY HC TCH CC (Dy v hc trung vo HS) Quan nim - Hc l quỏ trỡnh tip thu, lnh Hc l quỏ trỡnh tỡm tũi, khỏm phỏ, hi, qua ú hỡnh thnh kin thc, phỏt hin v x lớ thụng tin, t hỡnh v hc thnh hiu bit, nng lc v phm k nng, thỏi cht, thụng qua hot ng hc di s hng dn ca GV Quan nim - Dy l quỏ trỡnh truyn t, - Dy l quỏ trỡnh t chc v iu v quỏ trỡnh chuyn ti ni dung ó c quy khin cỏc hot ng nhn thc ca Dy nh chng trỡnh SGK hc sinh t mc tiờu dy hc 3.Bn dy hc cht GV truyn th tri thc -Hc bng hot ng nhn thc ca ngi hc - HS l trung tõm, GV t chc v GV l trung tõm, úng vai trũ ch iu khin cỏc H ng, quyt nh Quan tõm n sn phm cui - Quan tõm n quỏ trỡnh hc ntn, khai thỏc ng lc hc tp, gn cựng ca quỏ trỡnh dy hc vic hc vi nhu cu, li ớch ngi hc 4.Mc dy hc tiờu Chun b cho HS vo i v tip - Chun b cho HS sm thớch ng vi i sng XH, hũa nhp v gúp tc hc lờn Chỳ trng n hỡnh thnh kin phn phỏt trin cng ng thc cho HS - Chỳ trng hỡnh thnh nng lc nhn thc, NL hnh ng, NL t hc, cỏc KN gii quyt - Tụn trng li ớch, nhu cu, NL ngi hc 5.Ni dung dy hc Chỳ trng trc ht n h thng kin thc lớ thuyt, s phỏt trin tun t cỏc khỏi nim, nh lut, hc thuyt - Chỳ trng cỏc k nng thc hnh dng kin thc lớ thuyt, nng lc phỏt hin v gii quyt cỏc thc tin PPDH PP ch yu l thuyt trỡnh ging gii, thy núi trũ ghi GV tranh th truyn th hiu bit v kinh nghim ca mỡnh HS tip thu th ng, c hiu v nh nhng iu GV ó núi- hiu qu hc nụng cn Coi trng vic rốn luyn HS PP t hc, phỏt huy s tỡm tũi c lp Dy& Hc tớch cc trung vo giỏo dc ngi nh mt tng th Hc mc sõu Hỡnh thc Ch yu DH ton lp, GV i t chc dy din vi c lp hc Thng c nh khụng gian ca lp hc Bn gh thng c nh khụng thay Hc cỏ nhõn, hc ụi, hc nhúm Hc lp, phũng thớ nghim, thc t, c s sn xut Thng dựng bn gh cỏ nhõn, linh hot thay i cỏch b trớ 8.PT DH c s dng ch yu minh ha, kim nghim nhng ni dung SGK hoc nhng li núi ca GV ỏnh giỏ -GV thng ỏnh giỏ thụng qua - GV ỏnh giỏ thng xuyờn nhm iu chnh quỏ trỡnh DH GV im s hng dn cho HS t phỏt trin nng lc t ỏnh giỏ t iu chnh cỏch hc 10 Vai trũ ca GV: nm quyn lc tri thc GV v HS Truyn th tri thc, chng minh chõn lớ ca kin thc SGK v ca GV HS: th ng theo dừi, ghi nh, c s dng nh l ngun thụng tin dn HS dn kin thc mi Quan tõm dng cỏc PTDH hin i GV: T chc, ch o, hng dn, nh hng, kim tra hot ng nhn thc, kt lun, cht li kin thc HS: hot ng nhm chim lnh kin thc, tỡm hiu v gii quyt nhim v hc tha hnh, bt chc 1.1.4 Nhim v dy hc trng THCS 1.1.4.1 T chc, iu khin hc sinh nm vng h thng tri thc khoa hc v rốn luyn h thng k nng, k xo tng ng Kho tng tri thc nhõn loi ht sc s nhng nhim v ca trng THCS ch cú th lm cho hc sinh nm vng h thng tri thc ph thụng, c bn, hin i, phự hp vi thc tin t nc v hỡnh thnh nhng k nng, k xo tng ng Tri thc ph thụng c bn: tri thc ph bin, ti thiu cn thit cho tt c mi ngi xó hi L nhng tri thc ó c la chn v xõy dng t cỏc lnh vc khoa hc khỏc nhau, lm nn tng cho cỏc em tip tc hc lờn nhng bc hc cao hn, hc ngh hoc bc vo cuc sng (lao ng, sn xut, tham gia cụng tỏc xó hi ) Tri thc hin i: tip cn v phn ỏnh nhng thnh tu mi nht ca KHKT- CN, hoỏ xó hi, phự hp vi chõn lý khỏch quan v vi xu th phỏt trin ca thi i Tri thc phự hp vi thc tin ca t nc v vi c im tõm lý la tui hc sinh Trong quỏ trỡnh dy hc song song vi vic trang b h thng tri thc l hỡnh thnh cho hc sinh h thng k nng, k xo tng ng c bit l nhng k nng, k xo liờn quan ti hot ng hc tp, t hc v nghiờn cu khoa hc mc thp Bit dng linh hot, sỏng to nhng tỡnh khỏc thc tin 1.1.4.2 T chc, iu khin hc sinh hỡnh thnh, phỏt trin nng lc v phm cht hot ng trớ tu c bit l t c lp, sỏng to S phỏt trin trớ tu c da trờn c s tớch lu tri thc v cỏc thao tỏc tri tu thnh tho, vng chc Nng lc hot ng trớ tu c th hin nng lc dng cỏc thao tỏc trớ tu Quỏ trỡnh chim lnh tri thc din mt cỏch h thng din mt cỏch thng nht gia mt bờn l ni dung tri thc (cỏi c phn ỏnh) v mt bờn l cỏc thao tỏc trớ tu (phng thc phn ỏnh) Nh vy, h thng tri thc c lnh hi thụng qua thao tỏc trớ tu, ngc li trớ tu cng c hỡnh thnh v phỏt trin thụng qua quỏ trỡnh chim lnh tri thc Mun phỏt trin trớ tu phi tớch lu tri thc v rốn luyn cỏc thao tỏc trớ tu (phõn tớch, tng hp, so sỏnh, phõn loi, h thng hoỏ, khỏi quỏt hoỏ, tru tng hoỏ ) Bờn cnh vic hỡnh thnh v phỏt trin nng lc trớ tu l cỏc phm cht trớ tu nh: Tớnh nh hng ca hot ng trớ tu; B rng ca hot ng trớ tu, chiu sõu ca hot ng trớ tu; tớnh linh hot, tớnh mm do, tớnh c lp, tớnh nht quỏn, tớnh phờ phỏn, tớnh khỏi quỏt (ó nghiờn cu tõm lý hc i cng) 1.1.4.3 T chc, iu khin hc sinh hỡnh thnh v phỏt trin th gii quan khoa hc, nhng phm cht o c núi riờng v phỏt trin nhõn cỏch núi chung Trờn c s lm cho hc sinh nm vng tri thc, k nng, k xo v phỏt trin nng lc nhn thc hỡnh thnh c s th gii quan khoa hc, nhng phm cht o c núi riờng v phỏt trin nhõn cỏch núi chung Th gii quan l h thng nhng quan im v th gii, v nhng hin tng t nhiờn, xó hi Nú quy nh xu hng chớnh tr t tng, o c v nhng phm cht khỏc ng thi chi phi cỏch nhỡn nhn, thỏi v hnh ng ca mi cỏ nhõn Dy hc phỏt trin y vic hỡnh thnh th gii quan hc sinh cú suy ngh v hnh ng ỳng ng thi bi dng phm cht o c theo mc ớch giỏo dc ra, thụng qua dy ch dy ngi 10 để giải toả áp lực tâm lí xã hội thi cử tất học sinh phải vào đại học từ khắc phục tượng dạy thêm, học thêm lan tràn 4.2.3.2.2 Nhiệm vụ giáo dục hướng nghiệp trường trung học sở + Giúp học sinh làm quen với nghề truyền thống địa phương nghề xã hội đại Qua học sinh phải trả lời câu hỏi xu hướng phát triển nghề, điều kiện tâm, sinh lí, lực để chọn nghề cụ thể + Hình thành hứng thú nghề nghiệp làm sở cho em việc chọn nghề, dự thi vào trường trung học chuyên nghiệp dạy nghề + Tổ chức cho học sinh số nghề truyền thống địa phương như: thủ công, mĩ nghệ, làm vườn, chăn nuôi công cụ lao động đại tin học 4.2.3.2.3 Công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trường học nói chung bao gồm công việc sau đây: Tư vấn, định hướng lựa chọn nghề, mặt có quan hệ mật thiết hỗ trợ cho Giáo dục hướng nghiệp thực chất tư vấn hướng dẫn, giám định việc chọn nghề cho học sinh phù hợp với thân yêu cầu chung lao động xã hội Giáo dục hướng nghiệp tổ chức dựa thông tin về: + Thị trường lao động, nhu cầu nhân lực cho lĩnh vực ngành nghề + Đặc điểm yêu cầu nghề trình độ công nghệ, yêu cầu kiến thức, kĩ năng, sức khoẻ, tính cách người lao động nghề + Trình độ học lực, sở trường, hứng thú, nguyện vọng học sinh Như vậy, giáo dục hướng nghiệp có ý nghĩa không việc chọn nghề cá nhân mà có ý nghĩa điều chỉnh lao động xã hội Tại nước phát triển, trường phổ thông có trung tâm tư vấn hướng nghiệp với đắc lực ba thành viên: nhà tư vấn tâm lí giáo dục, nhà tư vấn y học, nhà tư vấn kinh tế lao động Các nhà tư vấn hướng nghiệp dựa sở thông tin thị trường lao động, đặc điểm nghề đặc điểm phẩm chất lực cá nhân để giúp họ chọn nghề dự thi vào trường đào tạo nhân lực cho phù hợp Ta biểu diễn sơ đồ giáo dục hướng nghiệp sau: nh hng c im ngh T Th trng lao ng c im Cỏ nhõn La chn ngh 4.2.3.2.3 Các đường giáo dục hướng nghiệp cho cho sinh THCS Giáo dục hướng nghiệp trường trung học sở tiến hành thông qua đường sau đây: + Thông qua giảng dạy môn khoa học tư nhiên kĩ thuật, giáo viên liên hệ tới nghành nghề có liên quan, tới yêu cầu thị trường lao động phẩm chất cần có phù hợp với công việc lao động nghề nghiệp 92 + Giáo dục hướng nghiệp thông qua tổ chức cho học sinh học nghề phổ thông trung tâm hướng nghiệp dạy nghề nông thôn em học nghề nông nghiệp chăn nuôi, làm vườn, trồng hoa cảnh địa phương khác học nghề truyền thống, sửa chữa dân dụng, tin học Tại trung tâm hướng nghiệp em vừa học kiến thức nghề, vừa thực hành, luyện tập kĩ lao động nghề + Giáo dục hướng nghiệp thông qua tổ chức cho học sinh tham quan nhà máy, xí nghiệp, quan văn hoá, xã hội, viện nghiên cứu khoa học + Giáo dục hướng nghiệp thông qua buổi sinh hoạt ngoại khoá tìm hiểu nghề, mời chuyên gia tư vấn tâm lí, y học, lao động đến nói chuyện giải đáp thắc mắc học sinh chọn nghề + Tổ chức kỳ thi tìm hiểu nghề, thi sản phẩm khéo tay hay làm, nhân ngày hội kỉ niệm ngày phụ nữ mùng tháng 3, ngày thành lập Đoàn 26 tháng thành lập Đội 15 tháng + Đặc biệt tổ chức trung tâm tư vấn hướng nghiệp trường phổ thông trung học sở Trung tâm tư vấn hướng nghiệp làm tư vấn cho em chọn ban lên học trường trung học phổ thông chuyên ban, để chuẩn bị thi vào trường đại học, cao đẳng cuối cấp trung học phổ thông, hướng dẫn chọn nghề thi vào trường dạy nghề hay trung học chuyên nghiệp, chọn hướng lao động lập nghiệp hay kinh doanh sau đường 4.2.4 Giáo dục thể chất 4.2.4.1 Khái niệm sức khoẻ Sức khoẻ vốn quý, nguồn hạnh phúc lớn lao người, sức khoẻ điều bất hạnh lớn đời người Phương Tây có câu châm ngôn hay: Mất tiền ít, thời gian nhiều, sức khoẻ tất Thật vậy, để sống hạnh phúc, người cần có ba điều kiện: trí tuệ, tình cảm sức khoẻ Trí tuệ giúp người học tập tốt tìm phương pháp lao động sáng tạo, tình cảm giúp người sống tốt với gia đình, bè bạn, biết hợp tác với cộng đồng xã hội, sức khoẻ điều kiện quan trọng để người tham gia laođộng nguồn lực tạo cải để sống hạnh phúc Sức khoẻ người bao gồm hai thành tố quan trọng: sức khoẻ thể chất sức khoẻ tâm lí, tinh thần Sức khoẻ thể chất đồng nghĩa với chế cường tráng, sức lực dẻo dai, hình thể cân đối, bệnh tật có khả lao động tốt Đã đến lúc phải đề cập tới việc cải thiện sức khoẻ thể chất cho học sinh Việt Nam, chiều cao, cân nặng sức bền thể lực Sức khoẻ tâm lí tinh thần đồng nghĩa với đời sống tâm lí ổn định, vui tươi, yêu đời, sáng suốt tư duy, lao động, có quan hệ thân thiện biết ứng xử có văn hoá người xung quanh Sức khoẻ sản phẩm tổng hợp yếu tố sinh học, dinh dưỡng tập luyện thể dục, thể thao, giữ gìn vệ sinh học tập, lao động hàng ngày Yếu tố sinh học thực thể tự nhiên bẩm sinh di truyền từ hệ Cơ thể sinh học phát triển theo quy luật tự nhiên, biến đổi mặt hình thái chức năng, trình biến đổi số lượng chất lượng, đồng hoá, dị hoá thể theo lứa tuổi Dinh dưỡng lực hấp thụ từ nguồn thức ăn gia đình nuôi dưỡng, điều kiện để thể phát triển, thiếu dinh dưỡng dẫn đến suy dinh dưỡng, thể phát triển, còi xương dẫn đến bệnh tật, khả lao động học tập, đời bất hạnh 93 Tập luyện thể dục, thể thao hàng ngày, bắp phát triển, sức khoẻ thể lực trì, thần kinh vững vàng, có khả phòng chống bệnh tật, tâm lí thoải mái, sống vui tươi hạnh phúc Giữ gìn vệ sinh thể, tiếp nhận nguồn lương thực, thực phẩm, nước uống sống môi trường lành yếu tố tạo nên sức khoẻ thể chất cho người Học tập giao tiếp hoạt động xã hội, tiếp xúc với thiên nhiên nguồn cảm hứng vô tận để phát triển tâm lí, ý thức 4.2.4.2 Khái niệm giáo dục thể chất Giáo dục thể chất năm mặt giáo dục toàn diện cho học sinh trường phổ thông Giáo dục thể chất bao gồm giáo dục sức khoẻ tâm lí, thể lực, vệ sinh văn hoá sống Ta định nghĩa giáo dục thể chất sau: Giáo dục thể chất trình tác động sư phạm hướng vào việc hoàn thiện thể lực cho học sinh, phát triển kĩ vận động thể, tạo sống tâm lí ổn định, lối sống có văn hoá Giáo dục thể chất thực gia đình nối tiếp nhà trường xã hội Giáo dục thể chất đòi hỏi tự giác người luyện tập thân thể công việc người 4.2.4.3 Mục đích giáo dục thể chất trường trung học sở Học sinh trung học sở giai đoạn phát triển nhanh thể sinh học, bậc học khác cần phải tiến hành hoạt động giáo dục thể chất cho em Mục đích giáo dục thể chất trường trung học sở: + Hình thành ý thức thói quen rèn luyện thân thể, tập luyện thể dục, thể thao, tích cực tham gia vào hoạt động vui chơi, giải trí, để có thể lực tốt, bắp mạnh khoẻ lao động bảo vệ tổ quốc + Giúp học sinh có ý thức luyện tập để phát triển cân đối hình thể, có chiều cao, cân nặng, xương, vững chắc, chức thể hoạt động điều hoà + Khắc phục tượng xương vẹo, lưng gù, mắt cận thị, chiều cao thấp, béo phì cân đối + Hình thành cho em văn hoá thể chất: có ý thức giữ gìn vệ sinh thân thể, ăn uống sẽ, có chế độ học tập, lao động, nghỉ ngơi, vui chơi hợp lí, có ý thức bảo vệ môi trường + Giáo dục ý thức phòng bệnh cho cá nhân gia đình Biết phòng chống bệnh xã hội, đặc biệt tệ nạn xã hội, ma tuý, mại dâm, đường lây truyền HIV/AIDS 4.2.4.4 Nội dung giáo dục thể chất cho học sinh trung học sở Nội dung giáo dục thể chất trường trung học sở biên soạn thành chương trình môn Thể dục, thống nước Chương trình giáo dục thể chất bao gồm thể dục buổi sáng giờ, môn điền kinh chạy nhảy, môn bóng bàn, bóng đá, cầu lông, cờ tướng bơi lội Chương trình giáo dục đề cập tới phong trào rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh cá nhân môi trường sống Để thực nội dung giáo dục thể chất cần có sở vật chất, phương tiện sân bãi tập luyện, cần có phong trào rèn luyện thân thể nhà trường đội ngũ giáo viên nhiệt tình tâm huyết 94 4.24.5 Hình thức giáo dục thể chất cho học sinh trung học sở Giáo dục thể chất trường THCS thực hình thức sau đây: + Thông qua giảng dạy thể dục khoá cung cấp cho em kiến thức thể dục, phong trào thể thao, vệ sinh thân thể, môi trường, dinh dưỡng văn hoá thể chất , kĩ vận động thể, thói quen tập luyện thể dục, thể thao + Tổ chức rèn luyện thể dục buổi sáng, nhằm tăng cường sức khoẻ xây dựng phong trào thi đua khối, lớp lấy thành tích chung + Tổ chức tập luyện thi đấu điền kinh, cầu lông, cờ vua, cờ tướng, bơi lội, bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn môn khác hàng năm nhằm xây dựng phong trào rèn luyện thể thao tốt + Tổ chức hội khoẻ trường, trường khu vực hội thi Phù Đổng địa phương toàn quốc + Tổ chức cho học sinh tham quan, du lịch, cắm trại danh lam thắng cảnh địa danh lịch sử + Tổ chức hoạt động câu lạc ngoại khoá, mời chuyên gia tư vấn đối thoại vấn đề giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên, phòng chống HIV/AIDS tệ nạn xã hội 4.2.4.6 Các nguyên tắc giáo dục thể chất trường THCS Giáo dục thể chất hoạt động có tính khoa học, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ học sinh, giáo dục thể chất trường trung học sở phải tuân theo nguyên tắc sau đây: + Phải vận động tất người tham gia, tiến hành luyện tập thường xuyên hàng ngày, tạo lập thói quen, kiên trì, vượt qua trở ngại, sức ỳ tâm lí sống + Tổ chức luyện tập nâng dần mức độ phức tạp tập, đảm bảo cho phận thể vận động phát triển cân đối + Đảm bảo tuyệt đối an toàn luyện tập thi đấu Có biện pháp phòng ngừa, tránh rủi ro, tai nạn xảy Tóm lại, giáo dục thể chất nội dung quan trọng nhà trường, góp phần đào tạo nhân cách toàn diện để tham gia vào công xây dựng bảo vệ Tổ quốc Câu hỏi thảo luận ôn tập Anh, chị phân tích vai trò sức khoẻ đời sống người, có nhận xét câu châm ngôn nước Phương Tây sức khoẻ tất cả? Sưu tầm phân tích khái niệm sức khoẻ theo quan niệm khác nêu ý kiến cá nhân sức khoẻ Phân tích mục đích giáo dục thể chất cho học sinh phổ thông sống đại Trình bày nội dung giáo dục thể chất cho học sinh trung học sở Theo anh, chị thời đại ngày giáo dục thể chất cho học sinh có hiệu nên thông qua đường nào? 95 CHNG NGI GIO VIấN CH NHIM LP TRNG THCS 5.1 VAI TRề CA NGI GIO VIấN CH NHIM LP TRNG THCS 5.1.1 Giáo viên chủ nhiệm lớp Trong trường học, đơn vị thành lập để tổ chức giảng dạy giáo dục học sinh lớp học Mỗi lớp học trường trung học sở theo quy định chung có tối đa 40 học sinh Trong lớp học từ lớp đến lớp có đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh cuối lớp học sinh vào tuổi 15 nên thành lập chi đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Để quản lí lớp học, nhà trường cử giáo viên giảng dạy có đủ tiêu chuẩn đứng làm chủ nhiệm lớp Giáo viên chủ nhiệm lớp phải người có lực chuyên môn tốt, có kinh nghiệm làm tốt công tác giáo dục, quản lí học sinh, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình công tác có uy tín học sinh tập thể sư phạm Giáo viên chủ nhiệm lớp trở thành linh hồn lớp, người tập hợp dìu dắt lớp phấn đấu xây dựng tập thể vững mạnh Giáo viên chủ nhiệm lớp tổ chức hoạt động đa dạng để giáo dục học sinh trở thành ngoan, trò giỏi, người công dân tốt, người sống có ích cho tổ quốc, gia đình thân Giáo viên chủ nhiệm phụ trách lớp năm năm bậc trung học sở 5.1.2 Vai trò giáo viên chủ nhiệm lớp Để hoàn thành nhiệm vụ giáo dục theo mục tiêu chung nhà trường, giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò sau đây: 5.1.2.1 Giáo viên chủ nhiệm thay mặt hiệu trưởng quản lí lớp học Giáo viên chủ nhiệm lớp hiệu trưởng phân công thay mặt hiệu trưởng để quản lý tổ chức hoạt động giáo dục học sinh Vai trò quản lí giáo viên chủ nhiệm lớp thể việc xây dựng tổ chức thực kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra đánh giá kết học tập tu dưỡng học sinh lớp Giáo viên chủ nhiệm phải trả lời câu hỏi chất lượng học tập hạnh kiểm học sinh lớp trước hiệu trưởng, trước hội đồng sư phạm nhà trường trước phụ huynh học sinh lớp tổng kết năm học 5.1.2.2 Giáo viên chủ nhiệm lớp linh hồn lớp, người tập hợp học sinh thành khối đoàn kết Trước học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp linh hồn lớp Bằng biện pháp tổ chức, quản lí, uy tín đạo đức quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm dìu dắt em nhỏ em trưởng thành theo năm tháng Học sinh kính yêu thầy, cô giáo chủ nhiệm lớp cha mẹ mình, thân ái, đoàn kết với bạn bè lớp anh em ruột thịt Lớp học trở thành tập thể vững mạnh Trong nhiều giáo viên giảng dạy lớp, giáo viên chủ nhiệm 96 để lại ấn tượng sâu sắc lòng kính trọng học sinh suốt đời họ Tình cảm lớp bền chặt, tinh thần trách nhiệm uy tín giáo viên chủ nhiệm cao chất lượng giáo dục tốt 5.1.2.3 Giáo viên chủ nhiệm lớp người tổ chức hoạt động giáo dục học sinh lớp Vai trò tổ chức giáo viên chủ nhiệm thể việc thành lập máy tự quản lớp, phân công trách nhiệm cho cá nhân cho tổ, nhóm đồng thời tổ chức thực mặt hoạt động lớp theo mục tiêu giáo dục xây dựng Các hoạt động lớp tổ chức theo năm mặt giáo dục toàn diện, giáo viên chủ nhiệm lớp phải quán xuyến tất hoạt động lớp cách chặt chẽ Chất lượng học tập tu dưỡng hạnh kiểm đạo đức học sinh lớp phụ thuộc nhiều vào khả tổ chức giáo dục giáo viên chủ nhiệm lớp 5.1.2.4 Giáo viên chủ nhiệm lớp cố vấn đắc lực chi đội Thiếu niên chi đoàn Thanh niên công tác tổ chức sinh hoạt tập thể Giáo viên chủ nhiệm lớp đoàn viên hay đảng viên người nắm vững điều lệ, tôn mục đích, nghi thức nội dung hoạt động đoàn thể, với sáng kiến, kinh nghiệm công tác làm tham mưu cho đoàn thể việc lập kế hoạch công tác, thành lập ban lãnh đạo chi hội, chi đoàn, tổ chức mặt hoạt động, sinh hoạt đoàn thể phối hợp với công tác lớp đm lại hiệu cao 2.5 Giáo viên chủ nhiệm lớp giữ vai trò chủ đạo việc phối hợp với lực lượng giáo dục Gia đình, nhà trường xã hội ba lực lượng giáo dục, nhà trường quan giáo dục chuyên nghiệp, giáo viên giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục tiêu, nội dung, chương trình phương pháp giáo dục dựa sở khoa học thực tiễn giáo dục, giáo viên chủ nhiệm phải người đứng điều phối, tổ chức hoạt động giáo dục với lực lượng giáo dục cách có hiệu Năng lực chuyên môn, đạo đức, uy tín kinh nghiệm công tác giáo viên chủ nhiệm lớp điều kiện quan trọng cho việc tổ chức phối hợp thành công hoạt động giáo dục học sinh lớp Tóm lại, Trong trường trung học sở giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò đặc biệt quan trọng, người quản lí, tổ chức, đạo điều phối hoạt động lớp học Thực tế giáo dục khẳng định lực công tác, kinh nghiệm sư phạm ý thức trách nhiệm người giáo viên chủ nhiệm lớp định chất lượng học tập tu dưỡng học sinh lớp 5.2 NHIM V CA NGI GIO VIấN CH NHIM LP TRNG THCS Giáo viên chủ nhiệm lớp, công việc giáo viên môn giảng dạy lớp có nhiệm vụ sau đây: 5.2.1 Nghiên cứu, nắm vững tình hình học sinh lớp Để làm tốt công tác giáo dục học sinh, nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp nghiên cứu để nắm vững tình hình chung lớp, nghiên cứu đặc trưng tâm lí lứa tuổi, hồ sơ học bạ, trình học tập, hoàn cảnh gia đình học sinh, môi trường địa phương tất yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng học tập tư dưỡng học sinh lớp Nghiên cứu nắm vững đặc điểm học tập tu dưỡng học sinh giỏi học sinh cá biệt, chưa ngoan đạo đức, em có hoàn cảnh khó khăn khác 97 Kết nghiên cứu để xây dựng mục tiêu, chương trình, kế hoạch năm học, để xác định nội dung, phương pháp hình thức tổ chức giáo dục phù hợp với đặc điểm lớp Công tác nghiên cứu giáo viên chủ nhiệm lớp thường tập trung vào nội dung sau đây: + Nghiên cứu tình hình gia đình học sinh: trình độ học vấn, nghề nghiệp cha mẹ học sinh, số con, việc học tập, trưởng thành con, hoàn cảnh, mức sống, phương pháp giáo dục đặc điểm khác + Nghiên cứu tình hình học sinh: số lượng, chất lượng học tập chung, đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm học sinh cá biệt, trình học tập học sinh từ tiểu học đến trung học sở, ưu điểm, nhược điểm, thực trạng tính chuyên cần, phương pháp học tập, kết học tập, tu dưỡng tinh thần đoàn kết học sinh lớp Từ kết nghiên cứu phân loại học sinh lớp theo trình độ lực, theo tinh thần ý thức học tập, theo thói quen hành vi để có biện pháp giáo dục thích hợp + Nghiên cứu tình hình chung lớp: bầu không khí tâm lí, thực trạng học tập, tu dưỡng đạo đức, tinh thần đoàn kết, phong trào thi đua truyền thống, ưu, nhược điểm, chỗ mạnh, chỗ yếu lớp + Nghiên cứu tình hình địa phương vị trí địa lí, tình hình kinh tế, trị, xã hội, mức sống, nguồn sống, ngành nghề sản xuất, trình độ văn hoá, tôn giáo, truyền thống học tập phong trào xã hội hoá giáo dục Tất tài liệu hữu ích giúp cho giáo viên chủ nhiệm lớp xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục học sinh cách có hiệu 5.2.2 Tổ chức xây dựng tập thể học sinh vững mạnh Nhiệm vụ thứ hai giáo viên chủ nhiệm xây dựng lớp thành tập thể học sinh vững mạnh, biết đoàn kết, yêu thương nhau, giúp đỡ lẫn phấn đấu mục tiêu chung học tập tốt tu dưỡng tốt Mỗi lớp học tập thể vững mạnh, chỗ dựa vững cho giáo viên chủ nhiệm lớp công tác giáo dục học sinh Nguyên tắc giáo dục tập thể tập thể nguyên tắc giáo dục quan trọng mà giáo viên chủ nhiệm lớp cần phải quán triệt Về mặt lí thuyết: Tập thể hình thức liên kết nhiều người tạo thành tổ chức có kỉ luật, có quy tắc hoạt động chung, thành viên có quyền lợi, nghĩa vụ trách nhiệm trước người khác Tập thể phát triển đến trình độ cao có dư luận lành mạnh, có truyền thống tốt, thành viên tự giác hoạt động danh dự, lợi ích chung tập thể trở thành môi trường, phương tiện giáo dục có hiệu Thành phần tập thể lớp học học sinh độ tuổi, tập hợp theo năm học Sự tồn tập thể học sinh ấn định theo thời gian khoá học, nghĩa có giới hạn Trong tập thể có đông đảo thành viên, có đội ngũ cán lãnh đạo có lực, gương mẫu, tập thể bầu để tập hợp thành viên vào hoạt động chung, có phần tử tiên tiến ủng hộ sáng kiến chung phấn đấu tập thể Tất nhiên, tập thể có phần tử trung bình chí có học sinh chậm tiến cần giúp đỡ giáo dục cá biệt Nguyên tắc sinh hoạt tập thể nguyên tắc bình đẳng tự nguyện Các thành viên tập thể học sinh liên kết với mối quan hệ tình cảm chức năng, bình đẳng với quyền lợi nghĩa vụ 98 Kỷ luật tập thể kỉ luật tự giác, sức mạnh tập thể Mỗi thành viên tự nguyện tuân theo nội quy, kỉ luật lớp học điều lệ nhà trường, điều lệ đoàn thể Kỷ luật tập thể sở bảo đảm cho người có điều kiện phấn đấu, điều kiện phát huy tính độc lập, tự chủ tính tích cực Trong tập thể vững mạnh có dư luận lành mạnh, có khả điều chỉnh có hiệu tất hành vi cá nhân Cho nên nói dư luận tập thể sức mạnh tập thể Tập thể học sinh từ lúc tập hợp đến kết thúc khoá học thường diễn theo ba giai đoạn, giáo viên chủ nhiệm lớp cần dựa vào đặc điểm để tổ chức lớp xây dựng kế hoạch hoạt động cho lớp: Giai đoạn 1: giai đoạn thành lập (ở lớp đầu cấp) Lúc học sinh tập hợp từ nhiều trường tiểu học khác để học tập chưa quen biết nhiều Lúc vai trò giáo viên chủ nhiệm quan trọng Giáo viên chủ nhiệm lớp phải trực tiếp giải tất công việc lớp Ban cán giáo viên chủ nhiệm lớp định thường dựa cảm tính, qua hồ sơ, học bạ qua gặp gỡ ấn tượng ban đầu Công việc tập thể lớp dần dân vào nề nếp, thành viên hiểu nhiều Cuối giai đoạn bắt đầu xuất phần tử tích cực, chủ động xung phong thực công việc chung Giai đoạn 2: Trong tập thể xuất thành viên tích cực, gương mẫu học tập tu dưỡng Ban cán tập thể lớp thức bầu từ thành viên tích cực đó, họ chủ động đề xuất công việc thành viên khác ủng hộ Các mối quan hệ tốt đẹp thiết lập, thành viên bắt đầu có yêu cầu cao với thực công việc chung Trong tập thể xuất sáng kiến mới, dư luận lành mạnh, sinh hoạt vào ổn định, giáo viên chủ nhiệm trở thành tham mưu, cố vấn cho ban cán lớp Giai đoạn 3: Giai đoạn ổn định tập thể Lúc tập thể có phong trào thi đua, hình thành nét truyền thống đẹp Mỗi thành viên tự đặt yêu cầu cao với tập thể Ban cán người gương mẫu, có lực, tập thể tín nhiệm Kỷ luật giữ vững, trật tự bảo đảm, người có ý thức tự giác phấn đấu vươn lên lợi ích chung Dư luận lành mạnh chiếm ưu dư luận điều chỉnh hoạt động lớp Tập thể học sinh có ba quan trọng, giáo viên chủ nhiệm lớp cần tận dụng vào việc tổ chức giáo dục học sinh: 1) Chức tổ chức: Tập hợp học sinh thành tổ chức có kỉ luật, có nề nếp, trật tự, có hoạt động đa dạng để em học tập tu dưỡng tốt Chức giáo dục: Lớp học đơn vị thành lập có mục đích giáo dục học sinh Trong lớp có nhiều hoạt động, học tập giữ vai trò chủ đạo, sinh hoạt tập thể, giao tiếp với thầy giáo, với bạn bè học sinh hình thành phẩm chất nhân cách 3) Chức động viên: Tập thể nơi hoạt động giao lưu trẻ em lứa tuổi, môi trường thuận lợi để em thi đua học tập vui chơi Tập thể nơi để em thử sức, thể khẳng định khả Trong mối quan hệ giao lưu tập thể, gương tốt bạn bè guồn khích lệ, động viên lớn để em noi theo Về mặt thực tế: 99 Để xây dựng tập thể học sinh vững mạnh giáo viên chủ nhiệm lớp phải tiến hành công việc sau đây: 1) Xây dựng máy tổ chức tự quản lớp Ngay sau nhận công tác, giáo viên chủ nhiệm bắt đầu suy nghĩ đến việc tổ chức máy tự quản cho lớp Trong vòng tuần dựa nghiên cứu hồ sơ, học bạ quan sát thực tiễn giáo viên chủ nhiệm lớp định ban cán lâm thời lớp Phân lớp thành tổ học sinh có cấu học sinh nam, nữ, trình độ học tập tương đối đồng Phân công trách nhiệm cho ban cán tổ trưởng để quản lí học sinh bắt đầu tổ chức hoạt động chung Giáo viên chủ nhiệm phải theo dõi lớp cách sát để nắm vững tình hình chung tình hình học tập tu dưỡng cá nhân Sau thời gian học tập, cần cho lớp bầu ban cán tổ trưởng thức Ban cán lớp phải học sinh thoả mãn yêu cầu sau đây: - Có học lực từ loại trở lên, có tư cách đạo đức tốt - Nhiệt tình, tích cực tham gia vào sinh hoạt tập thể - Có khiếu văn nghệ, thể dục, thể thao biết quản lí tập thể - Có tinh thần gương mẫu uy tín, đa số học sinh bầu chọn Giáo viên chủ nhiệm trở thành cố vấn phương pháp công tác cho ban cán lớp cần phát huy vai trò tự quản tinh thần sáng tạo em Giáo viên chủ nhiệm lớp ủng hộ sáng kiến tất học sinh đạo thực để sáng kiến trở thành hữu ích Công tác tổ chức lớp mọt công việc quan trọng, ban cán thứ lớp phát triển theo chiều hướng Ban cán tốt chỗ dựa vững cho giáo viên chủ nhiệm hoạt động giáo dục học sinh Thiết lập tốt mối quan hệ tập thể Tập thể tập hợp đông người với nhiều mối quan hệ, tập thể hình thành mối quan hệ tốt đẹp, bền vững lúc tập thể vững mạnh Vì vậy, để xây dựng tập thể phải thiết lập tốt mối quan hệ: quan hệ tình cảm, quan hệ chức công việc kỉ luật tập thể cho học sinh a Quan hệ tình cảm quan hệ bạn bè đoàn kết thân tương trợ, động viên khích lệ học tập tu dưỡng mối quan hệ tỉnh cảm riêng tư khác Các mối quan hệ nảy sinh hoạt động giao tiếp tạo thành động lực thúc đẩy phát triển tập thể giáo dục thành viên Quan hệ tình cảm tốt đẹp, đoàn kết thống thành viên có ý nghĩa to lớn việc xây dựng tập thể Trong tập thể thường có hai loại nhóm: nhóm thức gồm tổ, đội nhóm không thức hình thành tự phát, em phù hợp tình cảm, xu hướng, hứng thú Trong quan hệ tình cảm nhóm thứ hai có vai trò lớn giáo viên cần lưu ý tận dụng phục vụ cho mục đích giáo dục học sinh lớp b Quan hệ chức quan hệ trách nhiệm công việc thành viên tập thể Trong tập thể, người phân công công việc, để hoàn thành nhiệm vụ mình, người phải liên hệ, hợp tác với người khác phải tuân thủ yêu cầu kế hoạch chung Quan hệ chức tốt đẹp có nghĩa công tác tập thể phối hợp chặt chẽ, người hoàn thành nhiệm vụ c Quan hệ tổ chức quan hệ cá nhân theo nội quy, kỉ luật tập thể Tôn chỉ, mục đích đoàn thể, điều lệ nhà trường, nội quy lớp học điều mà tất học 100 sinh phải tuân thủ cách tự giác Chính mối quan hệ tổ chức tạo nên sức mạnh tập thể, đảm bảo cho tập thể phát triển hướng theo mục tiêu đề + Xây dựng viễn cảnh tương lai cho tập thể Tập thể cá nhân hướng tương lai, tương lai mục tiêu lâu dài sống Tương lai đẹp mang lại niềm vui, hy vọng cho người, tương lai người rơi vào tình trạng phương hướng Một đường xây dựng tập thể tạo nên viễn cảnh tương lai Từ công việc cụ thể hoạt động giáo viên chủ nhiệm xây dựng mục tiêu nước mắt, mục tiêu gần mục tiêu xa cho tập thể, dựa vào mục tiêu để tổ chức hoạt động cho em phấn đấu Viễn cảnh tương lai thường mang màu sắc lí tưởng, ước mơ Mọi người phải phấn đấu để biến lí tưởng, ước mơ trở thành thực, xây dựng viễn cảnh mang ý nghĩa giáo dục lớn + Xây dựng truyền thống tập thể Xây dựng tập thể cách tạo lập truyền thống đẹp cho tập thể Truyền thống nét đẹp tiêu biểu, thành công tập thể trì thời gian dài, nhờ có truyền thống mà tập thể giữ vững cờ tiên tiến phong trào thi đua Truyền thống đẹp tạo nên sức mạnh, niềm tự hào thành viên làm cho người phấn đấu nhiều để không làm vẻ đẹp có Truyền thống tạo cho tập thể đoàn kết, trí công việc chung, thành động lực vượt qua khó khăn vươn tới thành công Trong tập thể học sinh thường có loại truyền thống như: truyền thống đoàn kết, truyền thống học tập giỏi, truyền thống lao động tốt, sinh hoạt văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao giỏi loại truyền thống có ý nghĩa giáo dục riêng + Xây dựng hướng dẫn dư luận tập thể lành mạnh Dư luận sóng quan điểm thống tập thể, biểu thái độ quần chúng kiện xảy có liên quan đến lợi ích tập thể Dư luận nét đặc trưng tập thể dư luận lành mạnh đem lại sức sống cho tập thể, Dư luận có sức mạnh điều chỉnh mối quan hệ tập thể, mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc Dư luận tập thể lành mạnh nhân tố quan trọng, có tác dụng lớn đến phát triển cá nhân tập thể Dư luận kiện tốt làm cho tập thể cá nhân tự hào thành qua, hun đúc ý chí vươn lên Dư luận phê pháp sai lầm, khuyết điểm cá nhân đó, học chung, để người cảnh giác không lặp lại Xây dựng tập thể cách tạo dư luận lành mạnh, việc làm có mục đích xác định khuynh hướng phát triển đắn cho tập thể + Tổ chức tốt phong trào thi đua Thi đua biện pháp quan trọng để giáo dục tập thể Bản chất thi đua động viên, lôi cuối thành viên tập thể tự giác, hứng thú, nỗ lực tham gia vào hoạt động chung để giành thắng lợi Thi đua phong trào hoàn toàn phù hợp với chất giáo dục Thi đua tổ chức tổ lớp, lớp trường, trí trường khu vực với Thi đua phát động dịp khai giảng, ngày lễ hội kiện đột xuất Thi đua có tổng kết, đánh giá, có phần thưởng kích lệ cá nhân tập thể đạt thành tích cao, làm cho người phấn chấn tích cực rèn luyện, phấn đấu cho thi đua 5.2.3 Tổ chức hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh 101 Như biết, chất trình giáo dục trình tổ chức sống, hoạt động giao lưu cho học sinh Như vậy, để giáo dục học sinh, giáo viên chủ nhiệm lớp cần tổ chức tốt hoạt động để thu hút em tham gia cách tích cực Trong trường hợp trung học sở cần tổ chức tốt hoạt động sau đây: 5.2.3.1 Hoạt động học tập Học tập hoạt động quan trọng học sinh, để gíup cho lớp học tập tốt, giáo viên chủ nhiệm lớp phải ý: + Tập cho học sinh thói quen học đầy đủ, giờ, biện pháp cụ thể là: - Giáo viên chủ nhiệm có mặt thường xuyên lớp 10 phút trước học ngày, đặc biệt ngày học đầu năm học, đầu học kỳ - Thành lập đội Sao đỏ lớp để theo dõi thi đua tổ lớp tham gia trực tuần với lớp trường - Tổ chức 10 phút truy theo nhóm đầu học ngày Truy biện pháp giúp ôn tập nhanh, chuẩn bị sẳn sàng cho ngày học Truy giúp cho học sinh giỏi học sinh học tập tốt Đây hình thức hấp dẫn học sinh trung học sở, cần tổ chức tốt trì lâu dài + Rèn cho học sinh thói quen tham gia học tập biện pháp sau: - Tổ chức thi đua tổ, nhóm lớp, ghi lại số lần tham gia ý kiến học - Tổ chức cho học sinh nghiên cứu trước học ngày - Tổ chức cho học sinh trao đổi cách đọc sách, ghi chép sử dụng tài liệu phương pháp thảo luận lớp Nêu gương học sinh có phương pháp học tập tốt, đặc biệt học sinh nghèo học giỏi + Tổ chức cho học sinh học nhóm, với hình thức đôi bạn học lớp, nhà để hỗ trợ học tập 5.2.3.2 Tổ chức tốt hoạt động đoàn thể trường trung học sở, lớp 6, 7, có Chi đội Thiếu niên Tiền phong lớp có Chi đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Đây tổ chức đoàn thể em tự quản, em phụ trách đoàn đội nhỏ tuổi, chưa có kinh nghiệm phương pháp công tác Để đoàn thể lớp hoạt động cách có chất lượng, với Tổng phụ trách Đội Bí thư Đoàn trường, giáo viên chủ nhiệm lớp phải làm tham mưu cho em hoạt động Nội dung công tác chi đội thường là: tập nghi thức Đội, kỉ niệm ngày lễ truyền thống Đội, Đoàn, kết nạp đội viên mới, sinh hoạt đội thường kỳ, sinh hoạt theo chủ đề, tổ chức tham quan, cắm trại, sinh hoạt văn nghệ, thi đấu thể dục thể thao Nội dung công tác chi đoàn bao gồm: sinh hoạt chi đoàn hàng tháng, tổ chức kết nạp đoàn viên mới, kỉ niệm ngày lễ truyền thống Đoàn 26 tháng 3, kỉ niệm ngày thành lập Đảng tháng 2, tham quan, du lịch, cắm trại, tổ chức cho em học sinh lớp sinh hoạt Đội Nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm giúp em lập kế hoạch công tác, tổ chức thực kế hoạch, quan trọng giúp em phương pháp tổ chức tạo điều kiện tốt cho em hoạt động Thực tế chứng minh ý thức trách nhiệm, tính sáng tạo giáo viên chủ nhiệm lớp định chất lượng hoạt động đoàn thể lớp 5.2.3.4 Tổ chức hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao 102 lứa tuổi học sinh trung học sở em ham thích tham gia vào hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức tốt hoạt động + Với hoạt động văn hoá nên sử dụng biện pháp sau đây: - Thành lập câu lạc Người yêu văn, thơ, tổ chức cho em sưu tầm ca dao tục ngữ, thơ ca, chân dung nhà thơ, nhà văn ; tổ chức buổi bình thơ, thi sáng tác thơ, văn - Tổ chức đội văn nghệ tập hát, múa, quốc tế vũ - Tổ chức đêm ca hát theo chủ đề - Tổ chức câu lạc nhiếp ảnh, quay phim - Tổ chức thi báo tường tổ lớp khối, trường + Với hoạt động thể dục, thể thao nên sử dụng biện pháp sau đây: - Thành lập đội bóng đá, bóng bàn, cầu lông, cầu mây tổ chức luyện tập thi đấu nhóm, tổ lớp, khối trường - Câu lạc thể dục buổi sáng địa phương, vận động học sinh tham gia luyện tập thường xuyên - Duy trì thể dục - Tổ chức Hội thi thể dục, thể thao - Tổ chức tham quan, du lịch - Tổ chức căm trại + Tổ chức cho học sinh tham gia lao động tự phục vụ: trực nhật, ngày tổng vệ sinh trường, lớp Tổ chức cho học sinh lao động công ích lao động sản xuất địa phương, đặc biệt vào vụ mùa thu hái nông sản Trong trình tổ chức hoạt động học sinh lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp phải thực nguyên tắc sau đây: + Phải tạo hứng thú, tính chủ động, tích cực, có ý thức học sinh + Các hoạt động phù hợp với lực sở trường học sinh + Các hoạt động phù hợp với lứa tuổi học sinh trung học sở + Các hoạt động phải an toàn tuyệt đối, không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ học tập học sinh Các hoạt động đa dạng phong phú, trẻ em tích cực tham gia, hội để phấn đấu trưởng thành 5.2.3.5 Phối hợp với giáo viên môn lực lượng giáo dục khác để giáo dục học sinh Giáo dục trình có tính xã hội, có nhiều lực lượng tham gia Mỗi lực lượng giáo dục có vai trò chức riêng, giáo viên chủ nhiệm cần khai thác mạnh lực lượng đó, chủ động phối hợp tổ chức giáo dục học sinh có kết + Trước hết giáo viên chủ nhiệm cần phối hợp chặt chẽ với giáo viên môn để: - Xây dựng thực kế hoạch giáo dục năm học lớp, phối hợp thống kế hoạch môn, thống hoạt động giảng dạy hoạt động giáo dục - Xây dựng thực kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh cá biệt, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tổ chức hình thức học tập ngoại khoá, trao đổi phương pháp học tập 103 - Xây dựng thực kế hoạch kiểm tra đánh giá kết học tập hạnh kiểm học sinh, nhận xét, ghi học bạ Giáo viên chủ nhiệm lớp thường xuyên trao đổi với giáo viên môn để biết tình hình học tập hàng ngày lớp, để có biện pháp giáo dục kịp thời Thường xuyên rút kinh nghiệm nội dung phương pháp giảng dạy giáo dục cho phù hợp với học sinh lớp + Đối với chi đoàn niên: - Giáo viên chủ nhiệm chủ động đưa kế hoạch phối hợp công tác năm học, kế hoạch công tác học kỳ, hàng tháng, hàng tuần - Phối hợp phát động đợt thi đua ngày lễ lớn với hình thức hoạt động hấp dẫn với học sinh, thanh, thiếu niên - Phối hợp tổ chức sinh hoạt tập thể; sinh hoạt lớp, sinh hoạt đoàn, đội, thực chất huy động ý thức trách nhiệm tinh thần sáng tạo đoàn thể cá nhân tham gia thực mục tiêu giáo dục chung, để không chồng chéo, trùng lặp công việc lớp, đoàn thể không gây khó khăn cho học sinh Tuy nhiên phối hợp công tác nghĩa đơn giản hoá công việc hay chủ nhiệm làm thay đoàn thể + Tổ chức phối hợp lực lượng giáo dục nhà trường: Với cha mẹ học sinh: - Thường xuyên có mối quan hệ mật thiết với cha mẹ học sinh để trao đổi nắm vững tình hình học tập hạnh kiểm em lớp nhà Mối quan hệ thiết lập thường xuyên, phương thức thực sử dụng điện thoại, thư điện tử, sổ liên lạc - Lập hội phụ huynh học sinh, ban đại diện cầu nối gia đình nhà trường, theo dõi tình hình bàn bạc biện pháp giáo dục học sinh - Tổ chức họp với phụ huynh học sinh lớp theo định kỳ: đầu năm, cuối học kỳ I tổng kết năm học Với quyền, quan xí nghiệp đóng địa phương: - Tổ chức họp liên tịch nhà trường với quyền địa phương, quan, xí nghiệp đóng địa bàn để bàn biện pháp phối hợp giáo dục học sinh thực chủ trương xã hội hoá giáo dục - Vận động tổ chức xã hội, quan xí nghiệp đỡ đầu thành lập Quỹ học sinh nghèo học giỏi Quỹ khen thưởng , tài trợ cho thi học sinh giỏi hoạt động khác trường Với đoàn thể niên địa phương: kết, phối hợp tổ chức hoạt động giáo dục học sinh kỳ nghỉ hè, có kiện đặc biệt địa phương ngày lễ lớn dân tộc Tóm lại: công tác giáo viên chủ nhiệm lớp bao gồm nhiều hoạt động, cần khai thác, phối hợp lực lượng để giáo dục học sinh, thống lực lượng giáo dục nguyên tắc, đồng thời đường xx hội hoá giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục theo mục tiêu chung 5.3 PHNG PHP CễNG TC CA GIO VIấN CH NHIM LP 5.3.1 Đặc điểm công tác giáo viên chủ nhiệm lớp Công tác chủ nhiệm lớp công tác giáo dục vừa mang tính khoa học vừa mang tính thực tiễn, nghiên cứu chất công tác ta thấy có đặc diểm sau: 104 + Công tác chủ nhiệm lớp thực chất công tác tổ chức sinh hoạt tập thể tổ chức hoạt động đa dạng cho học sinh gắn liền với thực tế hàng ngày trẻ em + Tập thể cá nhân học sinh vừa đối tượng chủ thể giáo dục, hoạt động giáo dục vừa phải phù hợp với đặc điểm tập thể đặc điểm lứa tuổi đặc điểm cá biệt để phát huy tính chủ động sáng tạo cá nhân tập thể Tập thể học sinh cần khai thác môi trường phương tiện để giáo dục học sinh + Công tác chủ nhiệm có nhiều lực lượng tham gia: giáo viên môn, đoàn thể, cha mẹ học sinh giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò tổ chức phối hợp giáo dục + Công tác chủ nhiệm lớp gắn liền với công tác dạy học Học tập lớp hoạt động chủ yếu, chiếm nhiều gian sức lực học sinh 5.3.2 Phương pháp công tác giáo viên chủ nhiệm lớp Phương pháp công tác người giáo viên chủ nhiệm lớp hệ thống đa dạng, bao gồm: 1) Phương pháp nghiên cứu đối tượng: Điều tra nắm vững đặc điểm đối tượng giáo dục, nắm vững tình hình kinh tế, văn hoá, giáo dục địa phương, để phân loại có tác động thích hợp Sự phân loại học sinh tiến hành theo mặt: học lực, hạnh kiểm, sức khoẻ, hứng thú, sở trường, khiếu Từ phân loại học sinh định hướng giúp đỡ học sinh phát triển theo nguyện vọng cá nhân 2) Phương pháp vận động quần chúng: Xây dựng tập thể học tập vững mạnh thực chất vận động, giáo dục đưa học sinh vào hoạt động có nề nếp, có kỉ luật chặt chẽ, với hoạt động phong phú, tạo dư luận lành mạnh, truyền thống đẹp đẽ, có viễn cảnh tương lai nhằm biến tập thể học sinh thành môi trường giáo dục Để giáo dục học sinh cần vận động gia đình, đoàn thể xã hội tham gia, thống mục tiêu, nội dung phương pháp giáo dục chung Mối liên hệ giáo dục với cha mẹ học sinh chặt chẽ thường xuyên, cụ thể có giá trị 3) Phương pháp tổ chức sinh hoạt tập thể: Đưa học sinh vào tập thể có tổ chức, có kỉ luật chặt chẽ, có nội quy, điều lệ Trong lớp học có tổ học sinh, có tập thể lớp có Đội Thiếu niên Tiền phong, Đoàn niên Cộng sản Sống tổ chức học sinh tự xác định cho quyền lợi nghĩa vụ, tu dưỡng, phấn đấu mục tiêu, lí tưởng chung 4) Phương pháp tổ chức hoạt động: Tổ chức hoạt động cho tập thể học sinh với nhiều hình thức nội dung phong phú Trước hết hoạt động học tập học sinh, sau hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan du lịch, vui chơi giải trí Nội dung hình thức hoạt động phong phú hấp dẫn học sinh đem lại giá trị giáo dục cao 5) Phương pháp chăm sóc, giáo dục cá biệt đối tượng học sinh: Trên sở phân loại học sinh, giáo viên chủ nhiệm biết có kế hoạch giáo dục học sinh yếu văn hoá, đạo đức, học sinh có khiếu, có thành tích cao học tập tu dưỡng 5.4 NHNG YấU CU I VI GIO VIấN CH NHIM LP Như phân tích, giáo viên chủ nhiệm lớp linh hồn lớp học, người thay mặt hiệu trường tổ chức hoạt động giáo dục, xây dựng lớp thành tập thể vững mạnh để giáo dục học sinh theo mục tiêu đề ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải đạt tiêu chuẩn sau đây: 105 1) Giáo viên chủ nhiệm người có lực chuyên môn tốt, giảng dạy môn nhiều tiết lớp để có điều kiện gần gũi, theo dõi, giúp đỡ học sinh học tập cách thường xuyên 2) Giáo viên chủ nhiệm người nắm vững lí luận sư phạm, biết sử dụng phương pháp giáo dục tập thể giáo dục cá biệt, có kinh nghiệm tổ chức hoạt động giáo dục phù hợp với đối tượng hoàn cảnh thực tế cách linh hoạt 3) Giáo viên chủ nhiệm lớp phải người có tư cách đạo đức tốt, gương mẫu sống, lao động quan hệ với đồng nghiệp học sinh Giáo viên chủ nhiệm phải gương sáng phương diện cho học sinh noi theo 4) Giáo viên chủ nhiệm phải có khả văn nghệ, thể dục thể thao, mạnh dạn, tự tin để tổ chức tham gia vào hoạt động này, từ lôi cuối học sinh vào sinh hoạt văn hoá chung Giáo viên chủ nhiệm lớp phải người có phương pháp hoạt động xã hội, biết vận động lôi cuối, dẫn dắt học sinh học tập tốt, tu dưỡng tốt sống tương lai Câu hỏi ôn tập thảo luận Hãy trình bày vai trò nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp Hãy phân tích nội dung phương pháp công tác giáo viên chủ nhiệm lớp Hãy trình bày dự kiến công tác chủ niệm lớp, sau tốt nghiệp trường phân công làm chủ nhiệm lớp Thế tập thể? Hãy phân tích đặc điểm tập thể học sinh Hãy trình bày giai đoạn phát triển tập thể học sinh Hãy phân tích đường giáo dục học sinh tập thể, lấy ví dụ minh hoạ Nêu phân tích yêu cầu lực phẩm chất giáo viên chủ nhiệm lớp Trình bày dự kiến anh, chị để phấn đấu trở thành giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi TI LIU THAM KHO - Ti liu chớnh [1] Nguyn Ngc Bo (ch biờn) (2005), Trn Kim, Lớ lun dy hc trng THCS, NXB HSP, H Ni [2] Phm Vit Vng (ch biờn) (2005), Lớ lun giỏo dc, NXB HSP, H Ni - Ti liu tham kho: [1] H Nht Thng (ch biờn) (2004), Phng phỏp cụng tỏc ca ngi giỏo viờn ch nhim trng THPT, NXB H Quc gia, H Ni [2] Phm Vit Vng (2008), Giỏo dc hc, NXB HSP, H Ni [3] Phm Vit Vng (2008), Bi giỏo dc hc, NXB HSP, H Ni Cp nht ni dung cỏc bn ca B Giỏo dc & o to: Khung phõn phi chng trỡnh giỏo dc ph thụng; Quy ch ỏnh giỏ, xp loi HS THCS 106 ... tượng giáo dục 2.1.8 Tự giáo dục giáo dục lại Quá trình giáo dục bao gồm hai hoạt động quan trọng tự giáo dục giáo dục lại 2.1.8.1 Tự giáo dục Tự giáo dục hoạt động có ý thức cá nhân hướng vào... pháp giáo dục thích hợp 2.1.2.5 Đối tượng giáo dục Đối tượng giáo dục cá nhân hay tập thể học sinh thụ hưởng tác động giáo dục Trong nhà trường học sinh đối tượng giáo dục thầy giáo, cô giáo, ... léo tìm biện pháp giáo dục thích hợp 2.1.2.6 Môi trường giáo dục Môi trường giáo dục nơi sống hoạt động đối tượng giáo dục Mỗi người sinh có gia đình, quê hương, học sinh học mái trường, cá nhân