BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI NÔNG VĂN KIÊN NGHIÊN CỨU CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO BỘ DÂY DẪN ĐIỆN CHO XE GẮN MÁY Chuyên ngành: Kỹ thuật điện - Thiết bị điện LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT Người hướng dẫn TS Bùi Đức Hùng Hà Nội - Năm 2013 LỜI NÓI ĐẦU Với phát triển mạnh ngành sản xuất xe gắn máy năm gần Đặc biệt việc sản xuất chi tiết xe gắn máy nước tăng nhanh Yêu cầu công nghệ sản xuất nước phù hợp với tiêu chuẩn vấn đề cần thiết Với nội dung: “nghiên cứu công nghệ chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy” Luận văn gồm phần sau: Chương 1: Tổng quan hệ thống dây dẫn điện xe gắn máy Chương 2: Phân tích thông số kỹ thuật hệ thống dây dẫn điện xe gắn máy Chương 3: ây dựng tổ hợp triển khai chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy Sau thời gian nghiên cứu hướng dẫn tận tình thầy giáo - TS Bùi Đức Hùng, đến luận văn hoàn thành Trước hết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo hướng dẫn thầy cô giáo trực tiếp giảng dậy giúp đỡ hoàn thành luận vân thạc sĩ Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ thầy cô giáo môn Thiết bị điện thầy cô, anh chị công tác trường Đại học bách khoa Hà Nội giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi thời gian thực luận văn Học viên Nông Văn Kiên MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA .1 LỜI NÓI ĐẦU MỤC LỤC BẢNG BIỂU HÌNH VẼ TỪ VIẾT TẮT 10 MỞ ĐẦU 11 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG BỘ DÂY DẪN ĐIỆN TRONG XE GẮN MÁY 12 I Nhiệm vụ yêu cầu dây dẫn điện 12 Nhiệm vụ 12 Yêu cầu 12 II Cấu tạo phận hệ thống dây dẫn điện 12 Dây dẫn điện 13 Housing (đầu kết nối) 16 Terminal (bộ phận đầu cuối) 19 Joint terminal (bộ phận kết nối trực tiếp điểm rẽ nhánh) 22 Cầu chì 23 Wire seal (bộ phận ngăn chống thấm nước) 24 Nút bịt 25 Corver (bộ phận ngăn nước) 26 Ống co nhiệt 27 10 Corrugater pvc tube (ống nhựa ruột gà sóng ống) 27 11 PVC tube (ống nhựa polyvinyl clorua) 28 12 Băng dính cách điện 31 III Các yêu cầu kỹ thuật đặc điểm phù hợp điều kiện 32 3.1 Yêu cầu chung 32 3.2 Yêu cầu kỹ thuật chế tạo sản phẩm 33 IV Ví dụ số dây dẫn điện của số hãng xe gắn máy lớn 37 4.1 Bộ dây dẫn điện hãng xe Piaggio 37 4.2 Bộ dây dẫn điện hãng xe Yamaha 39 4.3 Bộ dây dẫn điện hãng xe Honda 40 Chương 2: PHÂN TÍCH CÁC THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA HỆ THỐNG DÂY DẪN ĐIỆN CHO XE GẮN MÁY 43 I Tiêu chuẩn chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy 43 Tiêu chuẩn chất liệu dây dẫn điện cho xe gắn máy 43 Tiêu chuẩn dập đầu terminal 48 Tiêu chuẩn băng dính cách điện 49 II Những lưu ý kỹ thuật chế tạo dây dẫn điện xe 50 Tính chọn vật liệu 50 1.2 Chọn ống nhựa PVC bọc cách điện 50 1.3 Chọn băng dính cách điện 50 1.4 Chọn housing đồng 50 Những lưu ý kỹ thuật chế tạo 51 2.1 Dây dẫn điện 51 2.2 Housing (đầu kết nối) 52 2.3 Terminal (bộ phận đầu cuối) 52 2.4 PVC tube (ống nhựa) corrugater PVC tube (ống nhựa ruột gà) 52 2.5 Cover grommet (bộ phận ngăn nước) 53 2.6 Băng dính cách điện 53 Chương 3: XÂY DỰNG TỔ HỢP TRIỂN KHAI CHẾ TẠO BỘ DÂY DẪN ĐIỆN CHO XE GẮN MÁY 55 3.1 Xem xét yêu cầu đầu vào nguyên vật liệu 55 3.2 Lập kế hoạch phát triển sản phẩm dây điện 55 3.3 Triển khai vẽ qui trình sản xuất thử nghiệm 56 3.4 Sản xuất thử 56 3.5 Phê duyệt sản phẩm đầu 57 3.6 Bàn giao sản xuất theo dõi thời kì đầu sản xuất 57 3.7 Xem xét triển khai sản phẩm 58 3.8 Xây dựng công nghệ chế tạo dây dẫn điện 59 3.8.1 Dây điện 60 3.8.2 Quy định cắt ống nhựa cách điện PVC 65 3.8.3 Bảng triển khai thiết kế dây dẫn điện 5p1-h2590-01 67 3.8.4 Quy trình thao tác làm dây điện công đoạn hai: 73 3.8.5 Thao tác cài housing 73 3.8.6 Gá lắp housing lên trụ căng dây trước băng dính 74 3.8.7 Thao tác băng dính 75 3.8.8 Thao tác cuấn vinyl tie, nameshet, grommet 76 3.8.9 Thao tác kiểm tra cuối sản phẩm 77 3.8.10 Bộ dây dẫn hoàn thiện 5P1 - H2590 - 01 78 KẾT LUẬN 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO 82 BẢNG BIỂU Bảng 1.1: bảng tiêu chuẩn phụ tải dây dẫn điện bọc nhựa dùng lâu dài 14 Bảng 1.2: bảng mã dây điện 15 Bảng 2.1: bảng mã housing 16 Bảng 3.1: bảng mã terminal 19 Bảng 4.1: bảng mã joint terminal 23 Bảng 5.1: bảng mã cầu chì 24 Bảng 6.1: bảng mã wire seal 25 Bảng 7.1: bảng mã nút bịt 25 Bảng 8.1: bảng mã cover 26 Bảng 9.1: Bảng mã ống co nhiệt 27 Bảng 10.1: Bảng mã ống ruột gà 28 Bảng 11.1: bảng mã ống nhựa PVC 30 Bảng 12.1: bảng quy định sử dụng loại băng dính 31 Bảng 12.2: Quy định loại băng dính cách điện 32 Bảng 1a: Đặc tính kỹ thuật miêu tả bảng sau: 43 Bảng 1b: Phụ lục A - Kết cấu thông số dây dẫn 44 Bảng 1c: Tạo màu vỏ cách điện quy ước với bảng sau: 45 Bảng 3.8.3.1: bảng thiết kế chế tạo dây điện 67 Bảng 3.8.3.2.: bảng thiết kế điểm nối dây 69 Bảng 3.8.3.3: bảng thiết kế tuốt 70 Bảng 3.8.3.4: bảng thiết kế cắt ống nhựa 71 Bảng 3.8.3.5: bảng thị dập dây điện 72 HÌNH VẼ Hình 4.1 a: Bộ dây dẫn điện Vespa LX hãng Piaggio 37 Hình 4.1 b: Bộ dây dẫn điện Fly hãng Piaggio 38 Hình 4.2 a: Bộ dây dẫn điện Novo hãng Yamaha 39 Hình 4.2 b: Bộ dây dẫn điện Exciter hãng Yamaha 40 Hình 4.3 a: Bộ dây dẫn điện Click hãng Honda 41 Hình 4.3 b: Bộ dây dẫn điện PCX hãng Honda 42 Hình 3.8: sơ đồ quy trình công nghệ dập dây điện 59 Hình 3.8.1 a: Khoảng cách dập chuẩn 61 Hình 3.8.1 b: Máy cắt-tuốt-dập tự động Shinmaywa (CNC) 61 Hình 3.8.1 c: Khuôn dập dây điện 62 Hình 3.8.1 d: Micromet Mitutoyo đo chiều cao dập 62 Hình 3.8.1 e: Thiết bị đo lực kéo đứt trình dập 63 Hình 3.8.1 c: Phần dập đạt tiêu chuẩn 63 Hình 3.8.1 d: Phần dập dây điện có wire seal 64 Hình 3.8.1 e: Chỉ thị dập chuẩn 64 Hình 3.8.1 f: Chỉ thị dập không chuẩn 65 Hình 3.8.2 a: Panme Mitutoyo đo ống 66 Hình 3.8.2 b: dưỡng thử kích thước ống nhựa PVC 66 Hình 3.8.4: quy trình làm dây điện công đoan hai 73 Hình 3.8.5a 74 Hình 3.8.5b 74 Hình 3.8.6: Thao tác gá housing lên trụ 75 Hình 3.8.7 a: Thao tác băng dính thưa 75 Hình 3.8.7 b: Thao tác băng dính kín 76 Hình 3.8.8 a: Thao tác vinyl tie 76 Hình 3.8.8 b: Thao tác namesheet grommet 77 Hình 3.8.9 a: Kiểm tra terminal cài vào housing ống nhựa pvc 77 Hình 3.8.9 b: Kiểm tra độ dài dây điện băng dính ống pvc 78 Hình 3.8.9: Bộ dây dẫn điện 5P1 - H2590 - 01 78 TỪ VIẾT TẮT - TCVN: Tiêu chuẩn Việt Nam - TCVN 7347: Tiêu chuẩn chất lượng dây điện dùng cho xe gắn máy - AV(f); AVS(f): Tiêu chuẩn cho loại dây điện Trong đó; A: Automobile - dây dùng cho ôtô, xe máy V: Vinyl - Vỏ cách điện nhựa S: Thin type - Mỏng f: Trong cột kích thước quy định có nghĩa “lõi mềm” - PVC: Poly vinyl clorua - loại nhựa tổng hợp dùng chế tạo ống nhựa - CNC: Computer numerical control - thiết bị điều khiển tự động có giám sát máy tính - QC: Quality control - kiểm tra chất lượng - R&D: Research and Development - nghiên cứa phát triển - BM: Biểu mẫu 10 68 3.8.3.2 Thiết kế điểm nối dây (điểm nối joint) [1, 15] Bảng 3.8.3.2: bảng thiết kế điểm nối dây 69 3.8.3.3 Thiết kế tuốt dây điện [1,15] Bảng 3.8.3.3: bảng thiết kế tuốt 70 3.8.3.4 Thiết kế cắt ống nhựa [1, 15] Bảng 3.8.3.4: bảng thiết kế cắt ống nhựa 71 3.8.3.5 Chỉ thị công nghệ dập dây điện [1, 15] Bảng 3.8.3.5: bảng thị dập dây điện 72 3.8.4 Quy trình thao tác làm dây điện công đoạn hai: [1, 15] Hình 3.8.4: quy trình làm dây điện công đoan hai 3.8.5 Thao tác cài housing [1,15] + Cài terminal ngửa: - Cầm ngửa terminal dập tiến hành cài vào housing vị trí, cho ăn khớp terminal housing khít Thao tác kiểm tra công đoạn nhằm tránh lỗi xảy 73 Hình 3.8.5a + Cài terminal úp: - Cầm úp terminal dập tiến hành cài vào housing vị trí, cho ăn khớp terminal housing khít - Khi cài đầu terminal vào housing đồng thời kiểm tra nhằm tránh sảy tượng cài chưa chắn, có nguy bị tuột khỏi vị trí cài Hình 3.8.5b 3.8.6 Gá lắp housing lên trụ căng dây trước băng dính [1, 15] - Tiêu chuẩn đặt vẽ quy định vị trí gá lắp housing thể rõ Vậy người thao tác gá lắp cho khoảng cách đạt tiêu chuẩn tự kiểm tra trình 74 Hình 3.8.6: Thao tác gá housing lên trụ 3.8.7 Thao tác băng dính [1, 15] + Cuốn băng dính thưa: - Trước tiến hành băng dính cần xếp dây dẫn điện theo hướng chiều quy định để đảm bảo không bỏ sót dây - Khoảng cách băng dính thưa từ ÷ 20 mm - Trong băng dính phải kết hợp đồng thời với việc xếp trật tự dây điện cuấn tay Hình 3.8.7 a: Thao tác băng dính thưa + Thao tác băng dính kín: - Các lớp phải tay phải chặt tay để sợi dây chắn, cho vòng sau đè lên vòng trước nửa 75 Hình 3.8.7 b: Thao tác băng dính kín 3.8.8 Thao tác cuấn vinyl tie, nameshet, grommet [1, 15] - Theo tiêu chuẩn vẽ, tiến hành vinyl tie cho đo khỏang cách đo thực tế vẽ quy định phải đảm bảo tiêu chuẩn với dung sai cho phép  10, có nghĩa dài hay ngắn khoảng cho Hình 3.8.8 a: Thao tác vinyl tie - Tương tự nameshet grommet phải chắn, đạt tiêu chuẩn đề vị chí khoảng cách băng keo mà vẽ thể Trong trình cần kiểm tra ngoại quan tiến hành đo kích thước nhằm không xảy cố lỗi công đoan 76 Hình 3.8.8 b: Thao tác namesheet grommet 3.8.9 Thao tác kiểm tra cuối sản phẩm [1, 15] - Đây công đoạn cuối sản phẩm, để tránh đưa sản phẩm bị lỗi lô hàng thành phẩm kiểm tra công đoạn kiểm tra tổng thể Hình 3.8.9 a: Kiểm tra terminal cài vào housing ống nhựa pvc 77 Hình 3.8.9 b: Kiểm tra độ dài dây điện băng dính ống pvc 3.8.10 Bộ dây dẫn hoàn thiện 5P1 - H2590 - 01 [1, 15] - Bộ dây dẫn điện hoàn thiện, kiểm tra xuất xưởng Hình 3.8.9: Bộ dây dẫn điện 5P1 - H2590 – 01 78 *** Kết luận Qua tài liệu tham khảo thực tiễn, tác giả trình bày quy trình triển khai sản phẩm gồm có yêu cầu vật liệu, lên kế hoạch triển khai, sản xuất thử, phê duyệt sản phẩm thử dây dẫn điện cho xe gắn máy Luận văn xâu vào phân tích yêu cầu kỹ thuật công nghệ chế tạo dây điện, ống nhựa pvc, thao tác thực công đoạn Tác giả sưu tầm số mẫu công đoạn gia công dây điện, ống nhự pvc dây dẫn điện vài loại xe sản xuất nước nhập khẩu, phân tích đặc điểm bật hình vẽ chế tạo dây dẫn 79 KẾT LUẬN Qua tài liệu tham khảo thực tiễn, tác giả trình bày cách tóm tắt nhiệm vụ, yêu cầu, cấu tạo phận dây dẫn điện cho xe gắn máy Luận văn sâu vào phân tích yêu cầu kỹ thuật đặc điểm quan trọng dây dẫn điện phù hợp với điều kiện thực tiễn môi trường Việt Nam, từ nhận thấy cần thiết số phận ống nhựa, băng dính, đầu bọc chống nước giúp tăng độ bền độ tin cậy dây dẫn điện làm nội địa môi trường khắc nghiệt Tác giả sưu tầm số mẫu dây dẫn điện vài loại xe sản xuất nước nhập khẩu, phân tích đặc điểm bật hình vẽ chế tạo dây dẫn Qua tài liệu tham khảo thực tiễn, tác giả trình bày cách tóm tắt tiêu chuẩn dây dẫn điện, tiêu chuẩn dập phận đầu cuối, tiêu chuẩn băng dính cách điện dây dẫn điện cho xe gắn máy Luận văn sâu vào phân tích yêu cầu kỹ thuật đặc điểm quan trọng tiêu chuẩn dây dẫn điện, dập đầu terminal, chất liệu băng dính cách điện Tác giả phân tích đặc điểm công nghệ cách chế tạo, ghá lắp phận dây dẫn Qua thực tiễn công tác, tác giả xây dựng trình bày quy trình triển khai sản phẩm gồm có yêu cầu vật liệu, lên kế hoạch triển khai, sản xuất thử, phê duyệt sản phẩm thử dây dẫn điện cho xe gắn máy, sử dụng để tham khao trình thiết kế xây dựng quy trình công nghệ chế tạo dây dẫn điện khác cho loại xe gắn máy thực tiễn 80 Luận văn sâu vào phân tích yêu cầu kỹ thuật công nghệ chế tạo dây điện, ống nhựa pvc, thao tác thực công đoạn Tác giả sưu tầm số mẫu công đoạn gia công dây điện, ống nhự pvc dây dẫn điện vài loại xe sản xuất nước nhập khẩu, phân tích đặc điểm bật hình vẽ chế tạo dây dẫn Qua trình nghiên cứu công nghệ chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy, với công đoạn chế tạo phận dây dẫn có tiêu chuẩn áp dụng Những điểm cần lưu ý kỹ thuật chế tạo dây dẫn điện đòi hỏi nhà chế tạo cần quan tâm đến tính chọn vật liệu tiêu chuẩn áp dụng tiêu chuẩn phù hợp cho công đoạn chế tạo dây Luận văn mô tả quy trình thao tác chi tiết công đoạn chế tạo, với công đoạn đòi hỏi kiểm tra chặt chẽ từ khâu nguyên liệu đến việc thao tác chế tạo Luận văn dược sử dụng làm tài liệu tham khao cho kỹ sư cán kỹ thuật nhà máy chế tạo xe gắn máy hỗ trợ cho sinh viên ngành điện khí động lực tìm hiểu phần điện xe gắn máy Luận văn hạn chế chưa đưa phương án thiết kế công nghệ chế tạo cụ thể cho loại xe gắn máy sản xuất Việt Nam phù hợp với điều kiện môi trường xã hội thực tiễn mà mang tính chất tham khao Tác giả dành thời gian để nghiên cứu thêm vấn đề 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ISO 9001 (2008), Hệ thống quản lý chất lượng, yêu cầu, Công ty tư vấn ECO TS Bùi Đúc Hùng, Vật liệu công nghệ chế tạo thiết bị điện, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội TS Phùng Anh Tuấn, Phương pháp tính toán điện từ trường, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội TCVN 2329 - 87 (1978), Phương pháp thử, Điều kiện tiêu chuẩn môi trường xung quanh việc chuẩn bị mẫu an toàn điện, Bộ Khoa học công nghệ TCVN 5582 (1991), Cáp dây dẫn mềm Phương pháp xác định tiêu học lớp cách điện vỏ, Bộ Khoa học công nghệ TCVN 5630 (1991), Băng dính cách điện, yêu cầu, Bộ Khoa học công nghệ TCVN 7347 (2003), Cáp hạ áp dùng cho phương tiện giới đường bộ, Bộ Khoa học công nghệ Librace, Vespa LX, Piaggio, Italia Picchi David, Liberty, Piaggio, Italia 10 http://www.cadisun.com.vn 11 http://www.cyterminal.com.tw 12 http://www.caosugiaiphong.com 13 http://www.jennfeng.com.tw 14 http://www.ngockhach.vn 15 http://www.viet-an.vn 82 ... SỐ KỸ THUẬT CỦA HỆ THỐNG DÂY DẪN ĐIỆN CHO XE GẮN MÁY 43 I Tiêu chuẩn chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy 43 Tiêu chuẩn chất liệu dây dẫn điện cho xe gắn máy 43 Tiêu chuẩn dập... nghệ chế tạo dây dẫn điện cho xe gắn máy Luận văn gồm phần sau: Chương 1: Tổng quan hệ thống dây dẫn điện xe gắn máy Chương 2: Phân tích thông số kỹ thuật hệ thống dây dẫn điện xe gắn máy Chương... số dây dẫn điện của số hãng xe gắn máy lớn 37 4.1 Bộ dây dẫn điện hãng xe Piaggio 37 4.2 Bộ dây dẫn điện hãng xe Yamaha 39 4.3 Bộ dây dẫn điện hãng xe Honda 40 Chương 2: PHÂN