BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ĐINH XUÂN THÀNH NGHIÊN CỨU GIẢM KHÍ THẢI ĐỘC HẠI CHO ĐỘNG CƠ DIESEL TĂNG ÁP LẮP TRÊN XE BUÝT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT HÀ NỘI – NĂM 2012 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI *** ĐINH XUÂN THÀNH NGHIÊN CỨU GIẢM KHÍ THẢI ĐỘC HẠI CHO ĐỘNG CƠ DIESEL TĂNG ÁP LẮP TRÊN XE BUÝT Chuyên ngành: Kỹ thuật động nhiệt Mã số: 62 52 34 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHẠM VĂN THỂ PGS.TS LÊ ANH TUẤN HÀ NỘI – NĂM 2012 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu riêng Các số liệu kết nêu luận án trung thực chưa công bố công trình khác! Hà Nội, tháng 05 năm 2012 Nghiên cứu sinh Đinh Xuân Thành -i- LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Viện Sau đại học, Viện Cơ khí Động lực Bộ môn Động đốt cho phép thực luận án Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Xin cảm ơn Viện Đào tạo Sau đại học Viện Cơ khí Động lực hỗ trợ giúp đỡ suốt trình làm luận án Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Phạm Văn Thể PGS.TS Lê Anh Tuấn hướng dẫn tận tình chu đáo mặt chuyên môn để thực hoàn thành luận án Tôi xin chân thành biết ơn Quý thầy, cô Bộ môn Phòng thí nghiệm Động đốt - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội giúp đỡ dành cho điều kiện thuận lợi để hoàn thành luận án Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, Ban chủ nhiệm Khoa Công nghệ Ôtô, Ban chủ nhiệm Khoa Tại chức thầy cô Khoa hậu thuẫn động viên suốt trình nghiên cứu học tập Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy phản biện, thầy hội đồng chấm luận án đồng ý đọc duyệt góp ý kiến quý báu để hoàn chỉnh luận án định hướng nghiên cứu trương lai Cuối xin gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình bạn bè, người động viên khuyến khích suốt thời gian tham gia nghiên cứu thực công trình Nghiên cứu sinh Đinh Xuân Thành - ii - MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ ix MỞ ĐẦU i Mục đích, đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài ii Phương pháp nghiên cứu iii Ý nghĩa khoa học thực tiễn iv Các nội dung đề tài CHƯƠNG TỔNG QUAN 1.1 Sự phát triển phương tiện giao thông Việt Nam 1.2 Tổng quan ô nhiễm môi trường phát thải phương tiện giao thông 1.2.1 Các thành phần độc hại khí thải động 1.2.2 Tình hình phát thải ô nhiễm phương tiện giao thông Việt Nam 1.2.3 Tiêu chuẩn kiểm soát phát thải từ động diesel 10 1.3 Tình hình nghiên cứu giảm phát thải độc hại cho động diesel 13 1.3.1 Giới thiệu chung 13 1.3.2 Giảm phát thải NOx 15 1.3.3 Giảm phát thải hạt (PM) 21 1.3.4 Nghiên cứu giảm phát thải cho động diesel giới 28 1.3.5 Nghiên cứu giảm phát thải cho động diesel Việt Nam 32 1.4 Kết luận chương 32 CHƯƠNG LÝ THUYẾT VỀ SỰ HÌNH THÀNH VÀ CƠ SỞ TÍNH TOÁN PHÁT THẢI ĐỘC HẠI ĐỘNG CƠ DIESEL 34 2.1 Cơ chế, điều kiện hình thành yếu tố ảnh hưởng đến phát thải độc hại động diesel 34 2.1.1 Mônôxit cácbon (CO) 35 2.1.2 Hyđrô cácbon (HC) 36 2.1.3 Ôxit nitơ (NOx) 38 2.1.4 Phát thải hạt (PM) 40 2.1.5 Hợp chất chứa lưu huỳnh 42 2.2 Cơ sở lý thuyết mô phần mềm AVL-Boost đánh giá khả giảm phát thải cho động diesel tăng áp 43 2.2.1 Giới thiệu chung 43 2.2.2 Phương trình nhiệt động học thứ 44 2.2.3 Trao đổi nhiệt trao đổi chất 46 2.2.4 Tính toán cụm tuabin máy nén 48 2.2.5 Mô hình cháy AVL-MCC 49 2.2.6 Cơ sở lý thuyết mô trình hình thành cắt giảm phát thải NOx phát thải hạt cho động diesel 52 - iii - 2.3 Kết luận chương 59 CHƯƠNG TÍNH TOÁN, THIẾT KẾ VÀ CHẾ TẠO HỆ THỐNG LUÂN HỒI KHÍ THẢI VÀ LẮP LỌC BỤI KHÓI CHO ĐỘNG CƠ DIESEL TĂNG ÁP 61 3.1 Đề xuất phương án luân hồi khí thải (EGR) cho động diesel tăng áp để giảm phát thải NOx 61 3.1.1 Phương án luân hồi áp suất cao 61 3.1.2 Phương án luân hồi áp suất thấp 61 3.2 Đề xuất phương án giảm phát thải hạt (PM) 62 3.3 Xây dựng mô hình mô động D1146TI kết hợp với hệ thống luân hồi khí thải 63 3.3.1 Các yêu cầu xây dựng mô hình mô 63 3.3.2 Mô hình mô động D1146TI 64 3.3.3 Kết mô động sử dụng biện pháp luân hồi khí thải EGR 66 3.3.4 Kết mô động kết hợp biện pháp luân hồi khí thải, lọc phát thải hạt DPF DOC đến phát thải động D1146TI 72 3.4 Các yêu cầu trình thiết kế bố trí hệ thống luân hồi, DOC DPF 74 3.5 Thiết kế chế tạo phận hệ thống luân hồi khí thải 75 3.5.1 Thiết kế lắp đặt van định lượng khí thải EGR hệ thống làm mát khí luân hồi 75 3.5.2 Thiết kế chế tạo ống venturi 76 3.5.3 Bố trí tổng thể hệ thống luân hồi khí thải động 78 3.5.4 Thiết kế hệ thống điện tử điều khiển van định lượng khí thải EGR 79 3.6 Thiết kế lắp lọc phát thải hạt DPF xúc tác DOC đường thải động 82 3.6.1 Thiết kế lắp lọc DPF 82 3.6.2 Thiết kế xúc tác ôxy hóa DOC 83 3.6.3 Vị trí lắp đặt xúc tác DOC lọc DPF 84 3.7 Sơ đồ bố trí chung hệ thống giảm phát thải hạt (PM) NOx động diesel tăng áp 85 3.8 Kết luận chương 85 CHƯƠNG THỰC NGHIỆM VÀ ĐÁNH GIÁ 87 4.1 Mục tiêu phạm vi thử nghiệm 87 4.2 Thiết bị thử nghiệm 87 4.2.1 Băng thử động lực học cao ETB dùng cho động xe tải hạng nặng 87 4.2.2 Hệ thống đo phát thải khí 91 4.2.3 Thiết bị đo phát thải hạt (Smart Sampler) 94 4.2.4 Thiết bị đo độ khói Smoke Meter AVL415 94 4.2.5 Động thử nghiệm 94 4.3 Điều kiện thử nghiệm 95 4.4 Bố trí, phương pháp chương trình thử nghiệm 95 4.4.1 Bố trí lắp đặt hiệu chỉnh động băng thử 95 4.4.2 Phương pháp chương trình thử nghiệm 96 4.5 Kết thử nghiệm đánh giá 96 4.5.1 Kết đánh giá động thử nghiệm 96 4.5.2 Xây dựng đường đặc tính điều khiển van luân hồi EGR 97 4.5.3 Đánh giá chất lượng phát thải động lắp hệ thống luân hồi khí thải 100 4.5.4 Đánh giá khả phát thải NOx PM lắp hệ thống luân hồi khí thải lọc phát thải hạt 103 - iv - 4.6 Đánh giá kết mô thực nghiệm 106 4.6.1 So sánh kết mô thực nghiệm động nguyên theo chu trình ECE R49 106 4.6.2 So sánh kết mô thực nghiệm động áp dụng giải pháp giảm phát thải theo chu trình ECE R49 107 4.7 Kết luận chương 108 KẾT LUẬN CHUNG VÀ PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN 109 Kết luận chung 109 Phương hướng phát triển 109 TÀI LIỆU THAM KHẢO 111 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN 114 PHỤ LỤC 115 -v- DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT Ký hiệu Diễn giải Đơn vị CO Mônôxit cácbon - HC Hyđrô cácbon - PM Phát thải hạt - NOx Ôxít nitơ - SOx Ôxít lưu huỳnh - Viện tài nguyên giới Mỹ - DOC Diesel Oxidation Catalyst (bộ xúc tác ôxy hóa) - EGR Exhaust Gas Recirculatio (hệ thống luân hồi khí thải) - DPF Diesel Particulate Filter (bộ lọc phát thải hạt, dạng lọc kín) - VOCs Volatile Organic Compounds (hàm lượng hỗn hợp chất hữu độc hại bay lên không khí) - PM10 Phát thải hạt có kích thước nhỏ 10 µm - TSP Tổng lượng bụi lơ lửng không khí - TCCP Tiêu chuẩn cho phép - TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam - PM-cat Bộ lọc phát thải hạt (dạng lọc hở) - SCR Selective Catalyst Reduction (bộ xúc tác khử NOx) - CRT Continuous Regeneration Trap (bộ lọc tái sinh liên tục) - SMF Sintered Metal Filter (bộ lọc phát thải hạt có trang bị sợi đốt) - LNT Lean NOx Trap (bộ xúc tác hấp thụ NOx) - Soot Bồ hóng - Hệ số dư lượng không khí - Hyđrô cácbon thơm mạch vòng - EMBARQ λ HAP SV Space velocity (tốc độ không gian) m/s SCRT Hệ thống xử lý khí thải tổng hợp gồm CRT SCR - AVL-Boost Phần mềm mô chiều hãng AVL (Áo) - AVL-MCC Mô hình cháy hãng AVL MP Mô - TN Thực nghiệm - LHC Luân hồi áp suất cao - LHT Luân hồi áp suất thấp - Chu trình thử châu Âu chế độ tĩnh động xe tải hạng nặng xe khách - TA Khí tăng áp - MN Máy nén - TB Tuabin - Động đồng không chổi than - Cổng giao tiếp máy tính - ECE R49 BLDC USB - vi - COM Cổng giao giao tiếp máy tính dạng nối tiếp - Smoke Độ khói - - vii - DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Số lượng phương tiện hoạt động mạng lưới Bảng 1.2 Các biện pháp giảm phát thải động diesel 14 Bảng 2.1 Các hệ số phương trình trao đổi nhiệt cửa nạp thải 47 Bảng 2.2 Chuỗi phản ứng hình thành NOx 53 Bảng 3.1 Các thông số kết cấu động D1146TI 64 Bảng 3.2 Các phần tử mô hình mô 65 Bảng 3.3 Tỷ lệ luân hồi khí thải mô luân hồi áp suất cao áp suất thấp theo chu trình ECE R49 67 Bảng 3.4 Kết phát thải NOx theo chu trình ECE R49 mô luân hồi áp suất cao áp suất thấp động D1146TI 68 Bảng 3.5 Kết thành phần phát thải có EGR EGR theo chu trình ECE R49 72 Bảng 3.6 Kết mô thành phần phát thải có DOC DPF theo chu trình thử ECE R49 73 Bảng 3.7 Kết mô thành phần phát thải có hệ thống giảm phát thải EGR, DOC DPF theo chu trình thử ECE R49 74 Bảng 3.8 Kích thước lọc DPF cho động diesel D1146TI 82 Bảng 3.9 Kích thước xúc tác ôxy hóa DOC cho động diesel D1146TI 83 Bảng 3.10 Nhiệt độ khí xả động D1146TI đo vị trí cách tuabin 40 mm 84 Bảng 4.1 Diễn giải mode chu trình thử ECE R49 96 Bảng 4.2 Tỷ lệ luân hồi khí thải mô thực nghiệm theo chu trình ECE R49 100 Bảng 4.3 Kết thành phần phát thải có EGR EGR theo chu trình ECE R49 103 Bảng 4.4 Kết đo thành phần phát thải có DOC DPF theo chu trình thử ECE R49 104 Bảng 4.5 Kết đo thành phần phát thải có hệ thống giảm phát thải EGR, DOC DPF theo chu trình thử ECE R49 105 Bảng 4.6 Kết đo công suất suất tiêu hao nhiên liệu có hệ thống giảm phát thải EGR, DOC DPF theo13 mode chu trình thử ECE R49 105 Bảng 4.7 Kết so sánh công suất suất tiêu thụ nhiên liệu mô thực nghiệm động nguyên theo chu trình ECE R49 106 Bảng 4.8 Kết so sánh phát thải mô thực nghiệm theo chu trình thử ECE R49 động nguyên 106 Bảng 4.9 Kết so sánh công suất suất tiêu thụ nhiên liệu mô thực nghiệm theo chu trình ECE R49 áp dụng giải pháp giảm phát thải 107 Bảng 4.10 Kết mô thực nghiệm áp dụng giải pháp giảm phát thải theo chu trình ECE R49 107 - viii - [33] Pattas K, Häfner G (1973), Stickoxidbildung bei der ottomotorischen Verbrennung MTZ Nr 12, 397-404 [34] Thierry Seguelong, Nicolas Weinstein (2004), Review of SCR Technologies for Diesel Emission Control, European Experience and Worldwide Perspectives, Aaqius & Aaqius [35] Timothy J Theiss (2005), Overview of the Advanced Reciprocating Engine System program at the Oak Ridge National Lab., Oak Ridge National Laboratory, U.S Department of Energy [36] Tschoke H, Le Quoc Phong, Investigation of influences of EGR and alternative fuels on thermodynamic and emission parametera of a heavy duty engine IMS intitude-Lehrtuhl fur Kolbenmaschinen-University of Magdenbug-Germany, Hội nghị Khoa học lần thứ 20-ĐHBK Hà Nội [37] Zelenka P, Aufinger H, Reczek W, Cartellieri W (1998), Cooled EGR – A technology for future efficient HD diesels, SAE 980190 - 113 - DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN Dinh Xuan Thanh, Pham Minh Hieu, Khuong Thi Ha, Le Anh Tuan, Pham Van The, “Simulation of exhaust gas recirculation retrofitting for turbocharged diesel engines – A case study on NOx emission reduction for diesel buses” The 15th Asia Pacific Automotive engineering conference (APAC 2009), Hanoi, October 26-28, 2009, Volume 1, page 168 Đinh Xuân Thành, Lê Anh Tuấn, Phạm Văn Thể, Khổng Vũ Quảng, “Nghiên cứu giải pháp giảm phát thải NOx khói đen cho động diesel lắp xe buýt” Tạp chí Khoa học công nghệ, Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, số 05, 03/2011, tr 40 - 45 Đinh Xuân Thành, Lê Anh Tuấn, Khổng Vũ Quảng, “Nghiên cứu giảm phát thải NOx cho động diesel tăng áp lắp xe buýt” Hội nghị khoa học Cơ học Thủy khí Toàn quốc năm 2011, 07/2011, tr 51 Đinh Xuân Thành, Khổng Vũ Quảng, Lê Anh Tuấn, Phạm Văn Thể, “Nghiên cứu thực nghiệm ảnh hưởng luân hồi khí thải đến phát thải NOx động diesel D1146TI” Tạp chí Cơ khí Việt Nam, Số đặc biệt 01, 10/2011, tr 108 - 112 Nguyen Duc Khanh, Khong Vu Quang, Le Anh Tuan, Dinh Xuan Thanh, “Study of the effect of venturi pipe structure on gas recirculation capability in EGR system by using CFD software” The 4th AUN/SEED-Net regional conference on new and renewable energy, October 12-13, 2011, Ho Chi Minh City, Vietnam, page 33 - 36 Khổng Vũ Quảng, Nguyễn Duy Tiến, Phạm Hữu Tuyến, Phạm Minh Tuấn, Lê Anh Tuấn, Vũ Khắc Thiện, Đinh Xuân Thành, Phạm Minh Hiếu, Đỗ Hữu Đức, Nguyễn Minh Đồng, “Nghiên cứu công nghệ giảm phát thải cho động diesel lắp xe buýt Hà Nội” Đề tài nghiên cứu Khoa học Phát triển công nghệ cấp Thành Phố Hà Nội, Mã số 01C-09/02-2010-2, Thời gian thực 01/2010 đến 06/2011 theo số định 116/2009/QĐ-UBND - 114 - PHỤ LỤC - 115 - DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC PHỤ LỤC CÁC BẢN VẼ THIẾT KẾ CHI TIẾT CỦA HỆ THỐNG GIẢM PHÁT THẢI PHỤC LỤC MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TRANG THIẾT BỊ VÀ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM 15 PHỤC LỤC CÁC THÔNG ĐẦU VÀO CƠ BẢN CHO MÔ HÌNH MÔ PHỎNG 21 - PL.1 - PHỤ LỤC CÁC BẢN VẼ THIẾT KẾ CHI TIẾT CỦA HỆ THỐNG GIẢM PHÁT THẢI - PL.2 - PHỤC LỤC MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TRANG THIẾT BỊ VÀ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM Động D1146TI có trang bị giải pháp giảm phát thải lắp băng thử động lực học cao thuộc Phòng thí nghiệm Động đốt - Viện Cơ khí động lực Trường Đại học Bách khoa Hà Nội - PL.15 - Ống làm mát khí luân hồi Ống Venturi sử dụng hệ thống luân hồi áp suất thấp Ống khớp nối hệ thống luân hồi khí thải - PL.16 - Quá trình thử nghiệm Phòng thí nghiệm Động đốt - Viện Cơ khí Động lực - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội - PL.17 - Tác giả nhóm thực thử nghiệm Phòng thí nghiệm Động đốt Viện Cơ khí Động lực - Trường Đại học Bách khoa Hà Nội - PL.18 - Bộ môn Động đốt tổ chức hội thảo đánh giá đóng góp ý kiến cho NCS để hoàn thiện luận án tiến sĩ NCS giới thiệu số thiết bị chế tạo hệ thống luân hồi khí thải - PL.19 - NCS giới thiệu thiết bị trình thực nghiệm nội dung luận án - PL.20 - PHỤC LỤC CÁC THÔNG ĐẦU VÀO CƠ BẢN CHO MÔ HÌNH MÔ PHỎNG PL3.1 Các phần tử mô hình TT Phần tử Định nghĩa Ký hiệu Xylanh Phần tử xylanh Điểm đo Cho biết thông số lưu lượng điều kiện khí vị trí đường ống Điều kiện biên hệ thống Cho thấy mối tương quan mô hình tính toán cho biến người sử dụng thiết lập Điều Cung cấp điều kiện biên cho việc tính toán mô hình để trực tiếp mặt cắt cuối đường ống Cản dòng Chỉ tổn hao áp suất vị trí hệ thống đường ống Phần tử nối Sử dụng để nối từ ống trở lên.Trong trường hợp ống, mô hình phần từ nối ống sử dụng.Việc phải xét đến thông số hình học tỷ số diện tích ống kết nối với hay góc kết nối ống Lọc khí Áp suất tổn hao tức thời tính toán từ tổn hao áp suất điểm quy chuẩn điều kiện trạng thái ổn định Bộ xúc tác Áp suất tổn hao xúc tác phải định nghĩa theo lưu lượng khối lượng quy chuẩn Những đặc tính định từ điều kiện quy chuẩn thông số hình học bổ sung Những phản ứng hoá học xúc tác định phần đặc tính độ độc hại khí thải Két làm mát không khí Hoạt động két làm mát không khí tương tự lọc khí Áp suất tổn hao, đặc tính làm mát trạng thái ổn định lưu lượng khối lượng phải định nghĩa theo giá trị quy chuẩn Bộ lọc muội khí 10 thải diesel Sử dụng chế độ phân tích khí thải động diesel, mô thành phần cặn độc hại chất thải động 11 Tuốc bin tăng áp Phần tử tuốc bin tăng áp cho phép sử dụng mô hình đơn giản đầy đủ, có tính phức tạp cao kiện biên - PL.21 - PL3.2 Các thông số mô hình TT Thông số Đơn vị Giá trị Mô hình nhiên liệu Đơn nhiên liệu Tốc độ động 700 ÷ 2000 Hình thành hỗn hợp Bên Áp suất môi trường bar Nhiệt độ môi trường 24,85 Nhiên liệu Diesel Số kỳ kỳ Số chu trình lặp 80 [-] Hệ số ma sát 700 v/p 2000 v/p vòng/phút FMEP = 0,3 FMEP = 1,9 C bar Bảng PL3.3 Thông số điều kiện biên Điều kiện biên System Boundary (SB1) Giá trị Đơn vị Áp suất 0,995 Bar Nhiệt độ 30,85 Thông số C Hoá nhiên liệu - Sản phẩm cháy - 10000 - - Áp suất 1,05 Bar Nhiệt độ 126,85 Tỷ số A/F Hệ số lưu lượng vào ống Hoá nhiên liệu System Boundary (SB2) o o C - Sản phẩm cháy 0,62 - Tỷ số A/F 100 - - Hệ số lưu lượng vào ống - PL.22 - Bảng PL3.4 Thông số xylanh động Thông số TT Giá trị Đơn vị Đường kính xylanh 111 mm Hành trình piston 139 mm Tỉ số nén 16,7 - Chiều dài truyền 230 mm Độ lệch tâm chốt piston mm Khe hở xec măng – xylanh mm Áp suất trung bình cacte bar Áp suất thời điểm xupap thải mở bar Nhiệt độ thời điểm xupap thải mở 700 10 Tỉ lệ A/F 14,7 - 11 Nhiên liệu hóa - - 12 Sản phẩm cháy - 13 Mô hình cháy AVL MCC 14 Góc đánh phun sớm 20 15 Áp suất phun nhiên liệu 200 bar 16 Số lỗ phun - 17 Đường kính lỗ phun 0,2 mm 18 Hệ số động học NOx - 19 Hệ số xử lý NOx 0.64 - 20 Hệ số động học CO - 21 Hệ số sản phẩm Soot 1000 - 22 Hệ số tiêu thụ soot 775 - 23 Mô hình truyền nhiệt Woschni 1978 24 Diện tích đỉnh piston 9600 - PL.23 - 0 C TK mm2 25 Nhiệt độ đỉnh piston 450 26 Diện tích nắp xylanh 9500 27 Nhiệt độ nắp xylanh 470 28 Diện tích thành xylanh piston ĐCT 1500 29 Nhiệt độ thành buồng cháy piston ĐCT 450 o C 30 Nhiệt độ thành buồng cháy piston ĐCD 375 C 31 Nhiệt độ cửa nạp 100 o C 32 Nhiệt độ thải 350 o C 33 Đường kính đế xupáp nạp 50 mm 34 Khe hở nhiệt xupáp nạp 0,3 mm 35 Hệ số lưu động dòng khí qua cửa nạp 0,854 - 36 Góc mở sớm xupáp nạp 344 TK 37 Góc mở xupáp nạp 232 TK 38 Đường kính đế xupáp thải 46 mm 39 Khe hở nhiệt xupáp thải 0,35 mm 40 Hệ số lưu động dòng khí qua cửa thải 0.945 - 41 Góc mở sớm xupáp thải 134 TK 42 Góc mở xupáp thải 240 TK - PL.24 - C mm2 C mm2 ... ca rt nhiu xe buýt, mt phng tin s dng nhiờn liu diesel rt ph bin cỏc ụ th ln -1- Do vy, vic nghiờn cu ng dng cỏc gii phỏp gim phỏt thi cho ng c diesel núi chung v ng c diesel xe buýt núi riờng... phng tin giao thụng ti H Ni nm 2005 nh sau: tc ngi i b l 4,0 km/h, xe p 15,0 km/h, xe mỏy 24,8 km/h, xe 20,0 km/h, xe ti v xe buýt l 16 km/h v tc ny cú xu hng gim cỏc nm tip theo Tc lu thụng... cỏc phng tin s dng nhiờn liu diesel tng lờn rt nhanh nh xe buýt, xe khỏch, xe ti Hm lng nhiu cht c hi khụng khớ t khớ thi ca nhng loi phng tin ny ó vt quỏ tiờu chun cho phộp nh PM, NOx v SOx Nhng