Chào tất cả mọi ngời, mình là Phan Nhàn, Gv THPT Ngô Sĩ Liên, tỉnh Bắc Giang, đây là giáo án mà mình su tầm đợc, post lên để tất cả mọi ngời cùng chia sẻ! ^_^ Mục lục Thiết kế bài học môn sinh học 10 (Giữ phím Ctrl và ckick chuột vào tên bài để chuyển ngay đến bài đó; Với Word từ 2000 trở lên thì không cần giữ Ctrl) STT Tên bài Trờng THPT 1. Bài 2: Các giới sinh vật Chu Văn An 2. Bài 3: Các nguyên tố hoá học và n ớc Nguyễn Du 3. Bài 4: Cacbohiđrát và lipit Lê Quý Đôn 4. Bài 4: Cacbohidrat và lipít DL Nguyễn Công Trứ 5. Bài 4: Cacbohiđrat và lipit Bắc Kiến Xơng 6. Bài 4: Cacbohiđrát và lipit Bán công Tiền Hải 7. Bài 5: Protêin Nguyễn Đức Cảnh 8. Bài 7: Tế bào nhân sơ Tây Tiền Hải 9. Bài 8: Tế bào nhân thực Bán công Vũ Th 10. Bài 8: Tế bào nhân thực Nam Tiền Hải 11. Bài 9: Tế bào nhân thực (Tiếp theo) Đông Tiền Hải 12. Bài 9: Tế bào nhân thực (Tiếp theo) Nguyễn Đức Cảnh 13. Bài 11: Vận chuyển các chất qua màng sinh chất Nguyễn Trãi 14. Bài 13: Khái quát về năng l ợng và chuyển hoá vật chất Bắc Đông Quan 15. Bài 14: Enzim và vai trò của ezim trong quá trình chuyển hoá vật chất Thái Phúc 16. Bài 15: Thực hành một số thí nghiệm về enzim Tiên Hng 17. Bài 17: Quang hợp Bán công Đông Hng 18. Bài 18: Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân Thái Ninh 19. Bài 19: Giảm phân Nam Đông Quan 20. Bài 20: Thực hành Quan sát các kì của nguyên phân trên tiêu bản rễ hành Đông Thụy Anh 21. Bài 22: Dinh d ỡng, chuyển hoá vật chất và năng l ợng ở vi sinh vật DL.Diêm Điền 22. Bài 23: Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật Phụ Dực 23. Bài 25: Sinh tr ởng của vi sinh vật Quỳnh Thọ 24. Bài 27: Các yếu tố ảnh h ởng đến sinh tr ởng của vi sinh vật Chuyên Thái Bình 25. Bài 27: Các yếu tố ảnh h ởng đến sinh tr ởng của vi sinh vật BC Trần Hng Đạo 26. Bài 28: Thực hành quan sát một số vi sinh vật Hng Nhân 27. Bài 29: Virút và bệnh truyền nhiễm Bắc Duyên Hà 28. Bài 30: Sự nhân lên của virut trong tế bào Đông Hng Hà 29. Bài 31: Virút gây bệnh - ứ ng dụng của virút trong thực tiễn Nam Duyên Hà 30. B i 33: Luyện tập phần sinh học vi sinh vật Vũ Tiên 1. Chu Văn An Giáo án sinh học 10 Bài 2 : Các giới sinh vật Ngời soạn: Lê Việt Hà, Tống Quang Lộc, Phạm Quỳnh Thi, Đoàn Thị Thuỳ Giáo viên Sinh học trờng THPT Chu Văn An , Kiến Xơng Thái Bình I . Mục tiêu: 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này học sinh phải : - Nêu đợc khái niệm giới - Trình bày đợc đặc điểm của từng giới trong hệ thống phân loại 5 giới. - Hiểu đợc ba nhánh của sinh vật là gì 2. Kĩ năng t duy - Tổng hợp đặc điểm của các giới sinh vật . - Phân tích sơ đồ, tranh vẽ, hệ thống các khái niệm . 3. Thái độ : - Nhận thức đúng đắn về nguồn gốc các loài. II. Nội dung chuẩn bị 1. Ph ơng pháp giảng dạy : - Vấn đáp tìm tòi bộ phận &công tác độc lập của HS với SGK 2. Ph ơng tiện dạy học : - Tranh vẽ phóng to hình 2 SGK, tranh vẽ cây chủng loại phát sinh Hình 1.4 sách tham khảo (Cơ sở sinh học vi sinh vật Tập I, Nguyễn Thành Đạt, nxb Giáo dục 1999, trang 19.) - Phiếu học tập các câu hỏi cuối bài. Tranh lắp ghép bảng 2.2 SGK nâng cao III. Tiến trình dạy học. 1. ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Vẽ sơ đồ các cấp độ tổ chức chính của hệ thống sống theo thứ tự từ thấp đến cao? Tại sao xem tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái là những cấp tổ chức cơ bản của hệ thống sống. 3. Nội dung bài giảng Hoạt động 1: Giới thiệu về hệ thống phân loại 5 giới. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung H: Giới là gì ? Đọc SGK và trả lời I. Giới và hệ thống phân loại 5 giới. 1. Khái niệm giới. Giới là hệ thống phân loại lớn nhất gồm các ngành sinh vật có chung những đặc điểm nhất định Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung Giới (kingdom), tên khoa học là regnum. H: Theo quan điểm hiện nay, sinh giới gồm có những giới nào? H: giới sinh vật đợc phân thành các nhóm theo trình tự (từ cao đến thấp) nh thế nào? GV treo tranh H.2.2 SGK nâng cao (đã thay đổi vị trí các cột), H: Hãy sắp xếp đúng trật tự phân loại ? HS tìm hiểu SGK và trả lời. Whittaker và Margulis chia sinh giới ra làm 5 giới HS lên bảng gắn lại các cột cho phù hợp với trật tự phân loại vừa học 2.Hệ thống phân loại Gồm 5 giới : Giới khởi sinh (Monera) Giới nguyên sinh (Protista) Giới nấm (Fungi) Giới Động vật (Animalia) Giới thực vật(Plantae) Trật tự phân loại từ cao đến thấp: Giới, ngành, lớp, bộ họ, chi(giống), loài Ví dụ :Vị trí loài ngời trong hệ thống phân loại: Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm chính của mỗi giới Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung Gv treo tranh vẽ H2. SGK và tranh vẽ bảng đặc điểm chính của mỗi giới. H: Em hãy cho biết đặc điểm chính của mỗi giới sinh vật là gì ? HS quan sát tranh, tìm hiểu SGK và trả lời II. Đặc điểm chính của mỗi giới Bảng đặc điểm chính của mỗi giới Giới Nhân sơ Nhân thực Đơn bào Đa bào Tự d- ỡng Dị d- ỡng Sống chuyển động Sống cố định Khởi sinh Vi khuẩn + + + + Nguyên sinh ĐVĐB, tảo, nấm nhầy + + + + + Nấm Nấm men, sợi + + + + Thực vật Rêu, quyết, + + + + Động vật ĐV có dây sống + + + + Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung GV căn cứ câu trả lời của HS để điền dấu vào bảng. Gọi 1 HS khác nhận xét H? Vai trò của từng giới? .Đọc SGK và trả lời Vai trò của từng giới: Hoạt động 3: Bổ sung kiến thức mới và củng cố toàn bài Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung Đặc điểm Đại diện H? Lên bảng vẽ sơ đồ hệ thống 5 giới sinh vật? GV treo tranh vẽ H1.4 sách tham khảo, giảng phần em có biết về hệ thống 3 lãnh giới. GV Phát phiếu HT các câu hỏi cuối bài Củng cố: GV yêu cầu 1 số HS nhắc lại toàn bộ đặc điểm của các giới SV dựa trên bảng tổng hợp HS lên bảng vẽ sơ đồ hệ thống 5 giới sinh vật Thảo luận và điền vào phiếu học tập Mỗi HS đứng lên nhắc lại đặc điểm của một giới Sơ đồ hệ thống 5 giới sinh vật 2. Nguyễn Du Bài 3: Các nguyên tố hoá học và nớc Nhóm giáo viên soạn: Đào Kim Oanh Trần Thị Hồng Sen Khúc Thu Hơng Đơn vị công tác: Trờng THPT Nguyễn Du A, Mục tiêu 1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này, học sinh cần: - Nêu đợc các nguyên tố chính cấu tạo nên tế bào. - Nêu đợc vai trò của các nguyên tố vi lợng đối với tế bào. - Phân biệt đợc nguyên tố vi lợng và nguyên tố đa lợng. - Giải thích đợc cấu trúc hoá học của phân tử nớc quyết định các đặc tính lí hoá của nớc. - Trình bày đợc vai trò của nớc đối với tế bào . 2. Kỹ năng: Rèn một số kỹ năng: - Quan sát tranh hình phát hiện kiến thức - T duy phân tích so sánh tổng hợp - Hoạt động nhóm B, Chuẩn bị 1. Ph ơng pháp : - Thảo luận nhóm. - Phân tích tranh. 2. Đồ dùng dạy học: - Hình 3.2 SGK, bảng 3 SGV. - Tranh vẽ con gọng vó đi dới nớc. C, Trọng tâm của bài - Các nguyên tố chính cấu tạo nên tế bào. - Cấu trúc hoá học và vai trò của nớc. D, Tiến trình thực hiện 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ. 1. Hãy trình bày những đặc điểm chính của mỗi giới sinh vật? 2. Chữa bài tập 1,3 trong SGK trang 12,13. 3. Bài mới. Mở bài: Trong tự nhiên có những loại nguyên tố nào? Các nguyên tố hoá học chính cấu tạo nên các loại tế bào là gì? Tại sao tế bào khác nhau lại đợc cấu tạo chung từ một số nguyên tố nhất định? (câu hỏi này giúp cho học sinh ôn lại bài 1 và nhớ lại thế giới sống mặc dù rất đa dạng nhng lại thống nhất) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung - GV treo tranh (bảng 3 SGV) và dựa vào nội dung thảo luận phần mở bài. -Hỏi: Hãy kể tên các nguyên tố hoá học cấu tạo nên cơ thể sống và trái đất? Em có nhận xét gì về các nguyên tố đó ? - Hỏi: Những nguyên tố nào chiếm tỉ lệ nhiều ? Hỏi: Tại sao 4 nguyên tố C, H, O, N là những nguyên tố chính cấu tạo nên tế bào ? - Hỏi: Vì sao các bon lại là nguyên tố quan trọng nhất? - Giáo viên nhận xét và bổ sung. GV giải thích: sự sống không phải đợc hình thành bằng cách tổ hợp ngẫu nhiên của các nguyên tố với tỉ lệ giống nh trong tự nhiên. Mà trong điều kiện nguyên thuỷ của trái đất các nguyên tố C , H, O, N với các đặc tính hoá học đặc biệt đã tạo nênnhững chât hữu cơ đầu tiên theo nớc a rơi xuống biển. Nhiều chất trong số này là những chất tan trong nớc và ở đó sự sống bắt đầu đợc hình thành và tiến hoá dần. - GV treo tranh (bảng 3 SGK) Hỏi: Em có nhận xét gì về tỉ lệ các nguyên tố hoá học trong cơ thể sống? - Hỏi: Các nguyên tố hoá học trong cơ thể chiếm tỉ lệ khác nhau nên các nhà khoa học chia thành 2 nhóm: Đa lợng và vi lợng. - Hỏi: Thế nào là nguyên tố đa lợng? Vai trò của các nguyên tố đó? Học sinh quan sát bảng và nghiên cứu nội dung SGK trang 15 thảo luận và trả lời theo nhóm. - Nhóm khác bổ sung. Học sinh nghiên cứu SGK trả lời. C có cấu hình điện tử vòng ngoài với 4 điện tử nên cùng một lúc tạo nên 4 liên kết cộng hoá trị. - Học sinh nghiên cứu SGK thảo luận nhóm trả lời. I, Các nguyên tố hoá học - Các nguyên tố hoá học cấu tạo nên thế giới sống và không sống. - Trong cơ thể sống các nguyên tố C, H, O, N chiếm 96,3%. - Các nguyên tố hoá học nhất định tơng tác với nhau theo quy luật lí hoá học hình thành nên sự sống và dẫn tới đặc tính sinh học nổi trội mà chỉ có ở thế giới sống. - Các bon là nguyên tố đặc biệt quan trọng trong việc tạo nên sự đa dạng của các đại phân tử hữu cơ. + Nguyên tố đa lợng: - Chiếm khối lợng lớn trong tế bào. VD: C, H, O, N, S, K - Tham gia vào cấu tạo nên các đại phân tử hữu cơ nh prôtêin, lipit, axit nuclêic, cacbonhiđrat - Hỏi: Thế nào là nguyên tố vi lợng? Vai trò? - GV treo tranh (hình 3.1&3.2 SGK) lên bảng. - Hỏi: Nớc có cấu trúc nh thế nào? - Hỏi: Cấu trúc của nớc giúp cho nớc có đặc tính gì? - GV cho HS xem tranh con gọng vó đi trên mặt nớc. - Chúng đi đợc trên mặt nớc là do các liên kết hiđrô đã tạo nên mạng lới nớc và sức căng bề mặt. - Quan sát H3.2 và cho biết hậu quả gì xảy ra khi ta cho tế bào sống vào ngăn đá tủ lạnh? - Hỏi: Nớc có vai trò nh thế nào đối với sự sống nói chung? - GV nhận xét và bổ sung. - Hỏi: Nếu ta không uống nớc trong nhiều ngày thì cơ thể sẽ nh thế nào? - HS nghiên cứu SGK và trả lời. Sau đó lấy VD từ thực tế vai trò của các nguyên tố này. VD: - ở ngời thiếu Iôt bị bớu cổ. -Thiếu Mo cây bị chết - Thiếu Cu cây vàng lá Vậy cần phải ăn uống hợp lí để cơ thể không bị thiếu chất. - HS nghiên cứu nội dung SGK và H3.1,3.2 thảo luận nhóm trả lời. - HS quan sát tranh, thảo luận trả lời vì sao chúng lại đi đợc trên mặt nớc? - HS quan sát hình và vận dụng kiến thức trả lời: - H 2 O thờng các liên kết H 2 luân bị bẻ gãy và tái tạo liên tục - H 2 O đá các LK H 2 luôn bền vững không có khả năng tái tạo. - Tế bào sống có 90% là nớc, khi ta để tế bào vào tủ đá thì nớc mất đặc tính lí hoá. - HS liên hệ thực tế và nghiên cứu SGK trả lời. là những chất chính cấu tạo nên tế bào. + Nguyên tố vi lợng: - chiếm khối lợng nhỏ trong tế bào. VD: Fe, Cu, Bo, Mo, Iôt. - Tham gia vào quá trình sống cơ bản của tế bào. II. N ớc và vai trò của n ớc trong tế bào. 1. Cấu trúc và đặc tính lí hoá của n ớc. + Cấu trúc: 1 nguyên tử O 2 kết hợp với 2 nguyên tử hiđrô bằng liên kết cộng hoá trị. + Đặc tính: Có tính phân cực. - Phân tử nớc này hút phân tử nớc kia, phân tử nớc hút các phân tử phân cực khác tạo nên cột nớc liên tục hoặc màng phim bề mặt. 2. Vai trò của n ớc đối với tế bào. - Là dung môi hoà tan nhiều chất cần thiết cho sự sống. - Là thành phần chính cấu tạo nên tế bào và là môi trờng cho các phản ứng sinh hoá xảy ra. Liên hệ: Đối với con ngời khi bị sốt cao, lâu ngày hay bị tiêu chảy cơ thể bị mất nhiều nớc, da khô phải bù lại bằng cách uống ôrêzôn theo chỉ dẫn - Hỏi: Tại sao khi tìm kiếm sự sống ở các hành tinh trong vũ trụ, các nhà khoa học trớc hết lại tìm xem ở đó có nớc hay không? - HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời. - Tham gia vào quá trình chuyển hoá vật chất để duy trì sự sống. 4. Củng cố và hoàn thiện kiến thức. - Tại sao cần phải bón phân hợp lí cho cây trồng? - Tại sao cần thay đổi món ăn cho đa dạng hơn là chỉ ăn một số ít món ăn yêu thích dù là rất bổ? - Tại sao khi qui hoạch đô thị ngời ta thờng dành một khoảng đất thích hợp để trồng cây xanh? - Tại sao khi sấy khô thực phẩm lại giúp bảo quản thực phẩm? 5. Công việc về nhà. HS trả lời câu hỏi cuối bài, học bài và đọc phần em có biết. [...]... môi trờng diễn ra nhanh - Tế bào sinh trởng nhanh - Khả năng phân chia nhanh nên số lợng tế bào tăng nhanh Hoạt động 2: Cấu tạo tế bào nhân sơ Mục tiêu: - Trình bày cấu trúc và chức năng của các thành phần cấu tạo nên tế bào nhân sơ - Liên hệ thực tế về việc sử dụng thuốc kháng sinh diệt vi khuẩn gây bệnh Hoạt động của GV Hoạt động của HS GV yêu cầu học sinh HS quan sát hình 7.2 quan sát hình 7.2 và... hiểu 2 loại phân tử hữu cơ quan trọng trong tế bào là: cacbohiđrat và lipit Hoạt động 1: CACBOHIĐRAT (đờng) Hoạt động của giáo Hoạt động của học Nội dung viên sinh (A) (B) (C) - GV giới thiệu các loại 1) Cấu trúc hoá đờng bằng cách: học: - Cho học sinh nếm thử đờng glucô, đờng kính, bột sắn dây, sữa bột không đờng - Học sinh quan sát tranh 1 số hoa quả chín - GV hỏi: - Học sinh thực hiện + Cho biết độ... Bắc Kiến Xơng Giáo án Sinh 10 Tác giả: Trờng THPT Bắc Kiến Xơng Bài 4: Cácbohiđrat và lipit I/ Mục tiêu: 1) Kiến thức: Học sinh phải: - Biết đợc tên của các loại đờng đơn, đờng đôi, đờng đa có trong cơ thể sinh vật - Trình bày đợc chức năng của từng lại đờng trong cơ thể sinh vật - Liệt kê tên các loại lipit và chức năng của từng loại lipit 2) Kỹ năng: Rèn một số kỹ năng: - Tranh hình SGK phóng to... nào? Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Phát phiếu học tập cho - Đọc SGK Nội dung từng nhóm học sinh - Hớng dẫn học sinh thảo luận theo nhóm - Đa ra câu hỏi - Trả lời câu hỏi - Có 4 loại đại phân + Các hợp chất hữu cơ tử hữu cơ quan trọng quan trọng cấu tạo nên tế cấu tạo nên mọi tế bào? bào Cacbohydrat Lipít Prôtêin + Đặc điểm chung của - Học sinh trả lời câu hỏi Nuclêic - Nguyên tắc đa... và chức năng của các bộ phận cấu tạo nên tế bào vi khuẩn 2 Kỹ năng - Quan sát tranh hình nhận biết kiến thức - Phân tích so sánh, khái quát 3 Thái độ - Có niềm tin khoa học khi hiểu cơ sở sản xuất thuốc kháng sinh dựa vào đặc điểm của tế bào nhân sơ B- Chuẩn bị 1 Phơng pháp - Vấn đáp - tìm tòi - Quan sát tranh 2 Đồ dùng dạy học - Tranh sách giáo khoa phóng to: Cấu tạo tế bào nhân sơ và tế bào nhân chuẩn... Chất dự trữ trong tế - Cơ thể ngời có tiêu hoá - Đọc SGK(21) bào II Lipít đợc xenluloza không? Vai - Quan sát hình 4(2) - Là nhóm chất hữu trò của chúng trong cơ thể cơ không tan trong n- là gì? ớc, chỉ tan trong - Tại sao phải ăn nhiều dung môi hữu cơ rau xanh? - Hớng dẫn học sinh 1 Mỡ nghiên cứu SGK, quan sát - Cấu trúc: Glyxerol hình vẽ (Rợu 3C) liên kết với 3 axít béo - Chức năng: Dự trữ năng lợng... Trờng THPT Bán công Tiền Hải -o0o A Mục tiêu 1, Kiến thức: - Học sinh phải biết đợc tên của các loại đờng đơn, đờng đôi, đờng đa có trong các cơ thể sinh vật: - Trình bày đợc chức năng của từng loại đờng trong cơ thể sinh vật - Liệt kê các loại li pít và chức năng của từng loại lipit 2, Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh, hình - T duy phân tích so sánh, tổng hợp - Thảo luận nhóm 3, Thái độ,... không đờng + Học sinh quan sát tranh 1 số hoa quả chín - GV hỏi: + Cho biết độ ngọt của các loại đờng - HS thực hiện theo yêu cầu của GV: + Độ ngọt của các loại đ+ Các loại quả mít, cam, da, ờng khác nhau chứa loại đờng nào + Mỗi loại quả có độ ngọt khác nhau do chứa loại đ- GV yêu cầu HS hoàn thành ờng khác nhau nội dung phiếu học tập số 1 - HS nghiên cứu thông tin SGK trang 19 - Quan sát hình 4.1... Ngời và các sinh vật khác sử dụng các loại đ- ờng nh thế nào ? Hoạt động 2: Lipit Hoạt động của giáo Hoạt động của học Nội dung viên sinh (C) (A) (B) - GV nêu câu hỏi: - Học sinh nghiên 1) Đặc điểm: + Lipit có đặc điểm gì cứu SGK trang 21 trả - Các đặc tính kị nớc khác với cacboxit lời câu hỏi - Không đợc cấu tạo theo nguyên tắc đa phân - Thành phần hoá học đa dạng - GV yêu cầu hoàn - Học sinh nghiên... lipit - Vì sao trẻ em ngày nay bị bệnh béo phì ? V/ Tổng kết đánh giá: - Học sinh đọc kết luận SGK trang 22 - Sử dụng các câu hỏi trong SGK - Sử dụng bảng để học sinh tổng hợp và tổng kết bài từ 2 phiếu học tập VI/ Công việc về nhà: - Học bài và làm bài tập SGK - Ôn tập về kiến thức prôtêin 6 Bán công Tiền Hải giáo án sinh 10 Bài 4: Các bo hi đrát và li pít *** -Ngời soạn: Bùi quý đôn Đơn vị công . Luyện tập phần sinh học vi sinh vật Vũ Tiên 1. Chu Văn An Giáo án sinh học 10 Bài 2 : Các giới sinh vật Ngời soạn: Lê Việt Hà, Tống Quang Lộc, Phạm Quỳnh. ơng tiện dạy học : - Tranh vẽ phóng to hình 2 SGK, tranh vẽ cây chủng loại phát sinh Hình 1.4 sách tham khảo (Cơ sở sinh học vi sinh vật Tập I, Nguyễn