Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm MỤC LỤC MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài Lịch sử vấn đề Phạm vi phương pháp nghiên cứu 11 Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 12 Cấu trúc luận văn 13 NỘI DUNG Chương 1: Chân dung ngoại hình tư tưởng Garin 14 1.1 Chân dung ngoại hình 15 1.2 Tư tưởng 27 Chương 2: Garin trong hệ thống nhân vật 36 2.1 Tuyến nhân vật đối nghịch 38 2.1.1 Đối nghịch với nhân vật Rôlinh quyền lợi vật chất 38 2.2.2 Đối nghịch với nhân vật Senga hệ tư tưởng 45 2.1 Tuyến nhân vật hợp tác 53 2.1.1 Hợp tác bình diện có lợi 53 2.1.2 Hợp tác phương diện bị lợi dụng 60 Chương 3: Garin mạch vận động cốt truyện 70 3.1.Tình truyện 70 3.1.1 Tình tiền kiện 71 3.1.2 Tình kiện 74 3.2 Garin kết cấu cốt truyện trinh thám hình xen khoa học phản ảo tưởng 81 Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm 3.2.1 Nhân vật Garin cốt truyện trinh thám hình 82 3.2.2 Nhân vật Garin cốt truyện khoa học phản ảo tưởng 98 KẾT LUẬN Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm NHÂN VẬT TRUNG TÂM TRONG TIA CHIẾU KHỦNG KHIẾP CỦA KĨ SƯ GARIN (ALÊCHXÂY TÔNXTÔI) MỞ ĐẦU Lí chọn đề tài 1.1 Sau cách mạng tháng Mười, thể loại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Nga phát triển mạnh mẽ với tên tuổi A.Tônxtôi, A Belyaev,…Nội dung tác phẩm thuộc thể loại hướng đến vấn đề khoa học lớn lao thời đại, phản ánh ước mơ khám phá vô tận giới mở ước muốn khả mà người mong đạt cho dù điều xa vời 1.2 Alêchxây Tônxtôi (10/1/1883 – 23/2/1945) nhà văn Nga tên tuổi Ông không nhà văn lớn mà nhà hoạt động văn hóa xã hội xuất sắc Ông tác giả hàng loạt tác phẩm kịch, truyện, kí độc đáo, tiêu biểu cho phát triển văn học Xô Viết đồng thời người đặt móng cho thể loại khoa học viễn tưởng Xô Viết Ông M.Gorki nhận xét “một tài lớn, tài Nga chân – theo kiểu Nga thông minh, chút bảo thủ tinh tế tất chân lí vận động”[37, 220] Ông nhà văn hai thời đại trước sau Cách Mạng tháng Mười Nga Sáng tác ông thể rõ rệt ảnh hưởng tốt đẹp cách mạng xã hội chủ nghĩa với số phận nhà văn với văn học nghệ thuật nói chung Khi Cách Mạng tháng Mười thành công, ông không hiểu vĩ đại nên di cư sang Pháp đến năm 1923 ông trở Tổ Quốc bối cảnh xã hội Xô Viết giúp nhà văn thay đổi giới quan, nhân sinh quan Việc thâm nhập nghệ thuật Tônxtôi vào thực tế đất nước theo hai đường: lí giải tượng khứ phát triển xã hội thực Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm 1.3 Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin tác phẩm tiêu biểu Alêchxây Tônxtôi sau năm tháng lưu vong trở Tổ Quốc Trên viễn tưởng, tiểu thuyết thể vấn đề nóng bỏng thực lúc Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin mắt bạn đọc Việt năm 1987, nhân kỉ niệm 70 năm Cách mạng Tháng Mười thắng lợi đôi với việc tái tiểu thuyết lịch sử Pie đệ Mặc dù in ấn dịch từ lâu chưa có công trình nghiên cứu tiểu thuyết viễn tưởng thú vị Với lí trên, sâu nghiên cứu đề tài Lịch sử vấn đề tài Nhân vật trung tâm Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin (A Tônxtôi) với mong muốn làm sáng tỏ tư tưởng nhà văn vấn đề thực qua viễn tưởng để từ đưa nhà văn đến gần với bạn đọc Việt Lịch sử vấn đề 2.1 Về tác giả Alêchxây Nhicôlaiêvích Tônxtôi đời ngày 10 tháng riêng năm 1883 thành phố Nhikôlai thuộc tỉnh Xaratôp Bố địa chủ quý tộc Mẹ phụ nữ có học thức, lúc coi nữ sĩ Bà có viết tiểu thuyết, truyện ngắn đồng thời có nhiều khát vọng sống cao cả, sáng Không chịu sống nặng nề, buồn tẻ, ảm đạm gia đình, bà lìa bỏ chồng có mang Tônxtôi Người chồng thứ hai bà, ông Alêchxăng Bôxtơrôm, thuộc tầng lớp địa chủ thượng lưu, người ham đọc sách, giàu suy nghĩ, có tư tưởng tự do, vô thần Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm Mười bảy tuổi, sau tốt nghiếp trung học Xamara, Alêchxây Nhicôlaiêvich Tônxtôi thi đỗ vào học viện kĩ thuật Petecbua Trong cao trào cách mạng đầu kỉ, học viện lò lửa nóng bỏng đấu tranh sôi động đất đế đô Nhiều bãi khóa bùng nổ Điều ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng tác phẩm ông Tônxtôi đặc biệt yêu thích văn học Từ ngày niên thiếu, Tônxtôi tập viết nhiều thơ trữ tình Ngay từ thơ công bố báo chí vào tháng mười hai năm 1905, đặc biệt tờ báo Cadan yếu nghệ thuật song tư tưởng sâu sắc Những tác phẩm có dòng trữ tình lành mạnh, hướng kiện trị - xã hội nóng bỏng từ năm 1905 Ví dụ Những người chốn xa xôi có đoạn: “Chúng ta bị xua đuổi yêu Nhân dân ta bị dìm nghèo đói, Bởi thiết tha kêu gọi: Hỡi nhân dân vùng dậy lên! Bởi tăm tối đêm đen…” Tônxtôi tham gia hoạt động chi nhánh xã hội dân chủ học viện kĩ thuật Trong thời kì thoái trào sau thất bại cách mạng 1905, chi nhánh suy yếu dần tan rã Chưa có lĩnh vững vàng, luyện qua nhiều thử thách hoạt động thực tiễn, chàng niên Tônxtôi rơi vào tâm trạng bi quan, bế tắc đông đảo trí thức lúc Cảm hứng sáng tác bị hút vào ảnh hưởng Balimont, Belưi, Vecherxlap Ivanôp…, vị đàn anh trường phái tượng trưng suy đồi Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm Năm 1907, đời tập thơ Tônxtôi – tập Trữ tình với số lượng ỏi có 500 Đó là, tác giả nhận định tiểu sử tự thuật sau này, “một sách bắt trước người khác, ấu trĩ, cỏi” Là người trung thực, năm sau đó, Tônxtôi thu lượm Trữ tình đem đốt hủy thức bỏ hẳn học viện kĩ thuật để bước vào nghiệp sáng tác Là nhà văn trẻ, để đạt đỉnh cao, ông phải trải qua “con đường đau khổ”, không ngừng tìm đường sáng tác đắn để đáp ứng yêu cầu tâm hồn Ông tìm với dòng văn học dân gian, với thơ ca truyền miệng nhân dân Mặc dù chưa thật thoát khỏi tì vết thứ văn phong cầu kì, lối thi vị hóa, mĩ hóa cổ xưa sáng tác cuả ông đặt thành tựu đưa ông gần với nhân dân, gần với sống thực Bên cạnh Tônxtôi trở lại với truyền thống văn học Nga cổ điển, học tập bút mẫu mực Puskin, Gôgôn, Tuôcghênhép, Lep Tônxtôi để tiếp tục triển khai “đề tài thân” bám lấy chân lí sống Mặc dù chưa có quan điểm lịch sử hoàn chỉnh, sâu sắc thực tại, chặng đường đường sáng tác, A.Tônxtôi xác định phương hướng đắn – vào thực xã hội cụ thể, nắm lấy truyền thống thực ưu tú văn học Nga Nhà văn trẻ kịp thời tự hiểu sở trường ngòi bút truyện, tiểu thuyết, văn xuôi không thơ trữ tình Tuy nhiên, sau “đề tài thân” khai thác hết, nhà văn băn khoăn viết Chiến tranh giới thứ bùng nổ Với tư cách phóng viên chiến tờ báo lớn Tin tức Nga, ông lên đường mặt trận Những ngày tháng mặt trận, gần gũi với người lính Nga, giúp ông nhìn rõ hơn, sâu tính cách người lao Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm động Nga bình thường, thất học nồng nàn yêu nước, chiến đấu dũng cảm cung cấp cho nhà văn không hiểu biết thực tế Chính điều này, bắt gặp nhận xét đắn tác giả tình trạng nhân dân bị cưỡng cầm súng, bị ném vào chiến tranh ác liệt Nhưng hạn chế tư tưởng, ông không nhận thức thực chất chiến tranh đế quốc Ông hân hoan chào mừng Cách mạng thàng Hai năm 1917 Cách mạng tháng Mười bùng nổ, ông lại hoang mang dao động Bị đám văn nghệ sĩ suy đồi lôi kéo, năm 1918 ông với gia đình di tán qua Pháp, sống đời lưu vong đầy day dứt dằn vặt Trong suốt thời gian này, Alêchxây Tônxtôi tiếp tục viết tác phẩm thấm đượm nỗi nhớ tổ quốc da diết Tập đầu Hai chị em tiểu thuyết ba Con đường đau khổ, truyện thời thơ ấu Nhikita…đã đời năm tháng lưu vong Đầu năm 1923, Alêchxây Tônxtôi trở Tổ Quốc, tình nguyện đứng vào hàng ngũ người trí thức cống hiến sức lực cho công xây dựng đất nước Để bù lại ngày sống xa Tổ Quốc, năm về, Tônxtôi thăm nhiều nơi để tìm hiểu sâu biến đổi thực xã hội, ý thức, tâm lí người Nga Từ bắt đầu thời kì sáng tác phong phú nhà văn với nhiều tác phẩm có giá trị, có hai tập Năm 1918 Buổi sáng ảm đạm viết xong để hoàn thành tiểu thuyết sử thi đồ sộ Con đường đau khổ Pie đệ nhất, tiểu thuyết lịch sử xuất sắc văn học Xô Viết, kết lao động sáng tạo lâu dài Alêchxây Tônxtôi từ năm 1929 đến ông qua đời vào năm 1945 Matxcơva, thọ 62 tuổi Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm Trải qua “con đường đau khổ” với ngày kiên trì tìm hướng cho nghiệp sáng tác, Tônxtôi vị trị định văn học kỉ XX Ông bầu làm đại biểu Xô Viết tối cao Liên Xô viện sĩ viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô Với tư cách đại biểu văn học Xô Viết, ông tham dự nhiều hội nghị quốc tế nước để đấu tranh bảo vệ hòa bình giới Ông Tổ quốc tặng thưởng nhiều huân chương cao quý Tìm hiểu Tônxtôi – người đặt móng cho thể loại văn học viễn tưởng Nga khoảng trống nghiên cứu văn học Việt Nam 2.2 Về tác phẩm A.Tônxtôi viết tiểu thuyết Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin khoảng năm 1926 đến 1927 Năm 1937, nhà văn sửa lại tiểu thuyết thêm số chương Từng nhiều lần qua nhiều nước phương Tây, năm lưu vong lại phải sống dài ngày xã hội tư sản ngột ngạt, đầy độc khí sau chiến tranh giới Do ông nhà văn Xô Viết sớm nhạy bén nắm bắt khuynh hướng phát xít hóa tăng mạnh mẽ giới tư thống trị phương Tây Tác phẩm Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin kết tinh điều “Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin đánh giá tác phẩm mở đầu cho thể loại truyện khoa học viễn tưởng Xô Viết Rất lâu trước tia Lade đời, A.Tônxtôi nói đến loại tia chiếu vừa phương tiện khoa học vừa thứ vũ khí giết người tàn phá khủng khiếp Nhưng phải thấy tia chiếu viễn tưởng dùng để làm bật thực gần gũi, Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm nóng bỏng lúc Đó tiến công trắng trợn, bẩn thỉu đế quốc Mĩ vào Châu Âu phần giới lại, với mưu đồ làm bá chủ giới Đó thảm họa phát xít độc tài đe dọa hòa bình, chuẩn bị lôi kéo giới vào chiến tranh ghê gớm chiến tranh giới lần thứ Đó lực lượng cách mạng giới trỗi dậy mạnh mẽ với trụ cột nước Nga Xô Viết, nhà nước công nông giới Đó vấn đề bảo vệ “chất xám” để chất xám phục vụ cho Tổ quốc, cho hòa bình công cụ nguy hiểm cho bọn tư cuồng chiến… Cái thực gần gũi nóng bỏng tác giả thể tài tình, sinh động, lôi trang Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin Và lí thú thay tận nay, thực không tính “gần gũi nóng bỏng” [47, 6] Trên lời nhận xét phần “Lời nói đầu” dịch Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin NXB Đà Nẵng Ngay lời nói tác phẩm này, người viết khẳng định vị trí mở đường cho thể loại văn học viễn tưởng Nga kỉ XX Trong Lịch sử văn học Nga, tác giả nhận xét: “Tham vọng “hoàng đế” đôla Mĩ muốn thống trị toàn cầu, sớm bị A Tônxtôi vạch mặt tiểu thuyết đặc sắc Bộ máy hyperboloit kĩ sư Garin (1926 -1927) Những yếu tố khoa học viễn tưởng nội dung truyện kết hợp chặt chẽ với vấn đề thời xã hội đương thời” [12, 659] Những ý kiến nhấn mạnh vị trí nội dung tác phẩm văn học Nga nét sơ lược Là nhà 10 Luận văn Thạc sĩ 68 Nguyễn Thị Thơm Taraskin tưởng Lêvi người 284 Liên Xô đại sứ quán Liên Xô Senga gửi tới nên để Ivan với 69 Vônsin Ivan đến 285 - 286 Liên Xô Vladivôxtôc mộ đoàn thăm dò, dẫn đường Ivan họ đến Pêtơrô Pavlơpxcô 70 Ivan đưa Vônsin đến gặp 286 - 289 Manxep mà cậu người Garin 71 Manxep nói chuyện riêng với 290 - 291 Liên Xô Lêvi nhận người mà Garin gửi tới nên trách mắng Garin tìm tới muộn mà Manxep chịu khổ hợp tác 72 Garin chiếm đảo 292 - 294 đảo nhỏ xíu phía Nam Thái Bình Dương không người khu vực thuộc Mỹ, Hà Lan hay Tây Ban Nha sau Garin đánh điện báo cho tờ báo Cực Thế giới Tân Thế giới biết y 130 Đảo vàng Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm chiếm đảo Mỹ đứng yên cử khinh hạm đến bắt Garin chiếm lại đảo 73 Garin tiêu diệt khinh hạm 295 Đảo vàng Mỹ đồng thời gửi thông điệp khiêu chiến với dám xâm phạm đến đảo Vàng 74 Lêvi xây dựng bãi đón khinh 296 - 297 Liên Xô khí cầu để chờ người Garin đến đón 75 Lêvi mang hộp sắt chứa 298 - 303 Liên Xô công thức, tài liêu, thiết kế khoan sâu Manxep thực suốt bảy năm qua bé Ivan 76 Garin tiến hành xây dựng tòa lâu 303…308 Đảo Vàng đài xa hoa đảo đồng thời tiến hành ngày đêm khoan sâu vào lòng đất, xuyên qua lớp đá hoa cương để khai thác vàng 77 Những mệnh lệnh xuất tiền 210 Rolinh diễn hàng ngày 131 Đảo Vàng Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm qua sóng vô tuyến đáp ứng giảm họ tin Rolinh bị giam cầm Tiền không đem đến, nhân viên Garin bị bắt, hạm đội chiến đấu chuẩn bị công đảo vàng 78 Garin thiết lập đế chế nhỏ 310 - 311 Đảo Vàng trê đảo Vàng với sáu ngàn công nhân viên chức tuyển mộ từ khắp lục địa quản lí Secmac – người phong làm tổng trấn 79 Một tuần dương hạm đội Mỹ 312 Mỹ bắt giữ hai tàu chuyển đển đảo vàng nguyên liệu thực phẩm Sự kiện thức tuyên bố chiến Mỹ Garin bắt đầu 80 Garin tiến hành họp kín 312 - 314 Đảo Vàng gồm: Secmac, kĩ sư Sêphe, Dôia, Senga, Rôlinh để thông báo chiến tranh giao cho nhiệm vụ cho người 81 Dôia giao nhiệm vụ đánh 314 132 Đảo Vàng Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm cướp tất tàu xuất tuyến đường xuyên Thái Bình Dương để có tiền trả công nhân 82 Để phá vỡ phong tỏa Mỹ, 315 - 318 Đảo Vàng Garin cử khí cầu máy Vonsin ném ngạt vào đội quân Mỹ khiến nhiều sĩ quan mỹ chết bốn máy bay toàn phi hành đoàn bị tiêu diệt sau khí cầu máy bị bắn hạ 83 Garin mở họp tiếp để trình 318 - 320 bày kế hoạch bảo vệ đảo ba hôm chắn đoàn tàu Mỹ tiến công 84 Tàu Aridona Dôia huy 323 - 326 Trên biển Thái cướp tàu biển Bình Dương 10 triệu đô la 85 Công nhân đảo vàng 326 - 327 Đảo Vàng loạn chưa trả lương hẹn Họ muốn làm nổ tung giếng vàng 86 Garin buộc Senga làm dịu 328 - 329 công nhân đồng thời 133 Đảo Vàng Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm đồng ý thực yêu cầu Senga 87 Senga xuống lòng giếng mỏ nơi 330 - 332 Đảo Vàng công nhân giải thích hành động họ sai lầm Garin thua hay thắng bọn tư sản bất lợi Việc có lợi phải đoàn kết, phải khai thác nhanh vàng từ lòng giếng 88 Hạm đội Mỹ nổ sung đại bác 334 - 336 Đảo Vàng công đảo vàng bị Garin tiêu diệt với cỗ máy phát tia ta Điều làm Rolinh kinh ngạc phá tan khái niệm cũ ông ta sức mạnh, mạnh 89 Garin lần thứ ba rủ Rôlinh hợp 336 - 340 Đảo Vàng tác đồng thời nói cho Rôlinh nghe kế hoạch sử dụng số vàng cách thông minh nhằm tạo nên “cơn sốt vàng” để nắm giữ vàng giới 90 Chính phủ Mỹ triệu tập 342 hội nghị Oasinhtơn 134 Mỹ Luận văn Thạc sĩ 91 Nguyễn Thị Thơm Đến ngày 25 tháng 4, cuối 347 - 348 Đảo Vàng Garin tìm vàng Vàng thủy ngân từ đất trào lên dầu mỏ 92 Garin cho dán thông báo dừng 349…352 Mỹ chiến muốn hợp tác hòa bình, Phranxico) đồng thời cho bán phá giá vàng với giá hai đô la rưỡi cân Điều làm dân chúng, văn phòng quan phủ thành phố hỗn loạn 93 Ngày thứ từ vàng bán, 352 Mỹ nước Mỹ rơi vào sốt vàng Chính phủ lệnh muộn màng bắt giữ tàu chở vàng Garin Thế dân chúng lại chọc thủng hàng rào cảnh sát giải phóng đoàn thủ thủ tàu từ đảo vàng đên 94 Ngày thứ bảy kể từ vàng 253…254 thành hàng hóa, giọng nói Garin loa phát vang khắp nước Mỹ vơí nội dung trích hành động phủ Mỹ kêu gọi ủng hộ từ dân 135 Mỹ (Xan Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm chúng hành động Garin hạnh phúc nhân loại 95 Chính phủ Mỹ nhanh chóng dỡ 254…255 Mỹ bỏ loa phát kêu gọi đến lí trí dân chúng suy xét lại Garin kẻ giả tạo, hành động đe dọa lớn đến nhân loại, muốn biến nhân loại trở thời kì mông muội Tuy nhiên lời kêu gọi bị phớt lờ, tàu chở vàng đem đến bảo vệ hai máy phát tia 96 Garin đến tham dự hội nghị 856 - 857 Mỹ Oasinhton hoan nghênh người 97 Senga mở họp công 359 - 361 Đảo Vàng nhân đảo vàng lời hiệu triệu tất người lao động tiến lên chiến đấu chống lại Garin bọn tư sản thời đến 98 Garin trở thành nhà độc tài đứng 361 - 369 đỉnh vinh quang, giới ca tụng hoàn toàn 136 Mỹ Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm không hạnh phúc gò bó phép tắc, lễ tiết người đứng đầu 99 Dôia thông báo cho Garin biết 370 Đảo Vàng họ gặp nghuy khởi nghĩa diễn đảo Vàng, cỗ máy phát tia bị chiếm Dôia Gianxen chuẩn bị trốn Aridôna 100 Garin chuẩn bị chạy trốn khỏi 371 Mỹ thành phố xe đường trường 101 Trong doanh trại Garin 372 Đảo Vàng đảo vàng diễn hỗn loạn với say xỉn cảnh sát 102 Công nhân tiến đánh cảnh sát 273 - 275 Đảo Vàng Garin Ivan leo vào phá huye thang máy máy phát tia 103 Dôia Gianxen trốn khỏi đảo 375 - 378 Đảo Vàng vàng trước truy đuổi công nhân 104 Garin bắn chết thư kí xếp 382 - 383 kẻ thứ giống hệt y nam tước Coocphơ (đã chuẩn bị từ 137 Mỹ Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm lâu) để ngụy tạo trước chạy trốn 105 Công nhân dậy có vũ trang 384 - 385 Mỹ lãnh đạo Senga có khắp ngả đường truy bắt Garin Còn kẻ thay Garin theo lệnh tổ chức tiến công đàn áp công nhân 106 Trên hệ thống loa phóng thanh, 385 - 386 Mỹ Garin nghe thấy giọng Senga tuyên bố thắng lợi cách mạng 107 Garin chạy thoát khỏi truy 386 - 387 Mỹ đuổi khí cầu máy hạ xuống tàu Aridôna 108 Garin cho Aridôna quay trở 387 lại đảo Vàng để tâm chiến Trên biển Thái Bình Dương đấu lật ngược tình 109 Mặc cho lời cảnh báo 388 - 390 bão biển đến thuyền phó, Garin tâm thúc giục tàu chạy hết tốc lực phía đảo vàng Kết là, chiêc Aridôna bị sóng dập nát, người bị trôi Garin 138 Trên biển Thái Bình Dương Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm Dôia sống xót dạt tới đảo xa lạ không người Thái Bình Dương hi vọng cứu tàu tới 110 Garin hàng ngày bắt sò hến để ăn 391 - 392 Hòn đảo lạ Dôia lật giở Thái sách viết tưởng tượng Dương mà ả thêu dệt lên 139 Bình Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm TÀI LIỆU THAM KHẢO Văn Thị Thùy An (2007), Kết cấu truyện trinh thám Edgar Allan Poe , LVTS, Đại học Sư phạm Hà Nội Lại Nguyên Ân (1999), 150 thuật ngữ văn học, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội Lại Nguyên Ân (Chủ biên) (2001), Nghệ thuật thủ pháp: Lí thuyết chủ nghĩa thực Nga, NXB hội nhà văn Bakhtin M (1993), Những vấn đề thi pháp Doxtoiexki, Trần Đình Sử - Lại Nguyên Ân – Vương Trí Nhàn dịch, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội Bakhtin M (1993), Lý luận thi pháp tiểu thuyêt, Phạm Vĩnh Cư tuyển chọn, dịch giới thiệu, Trường viết văn Nguyễn Du, Hà Nội Berdiaev N.A (2003), Tâm hồn Nga, nước Nga – Tạp chí văn học nước số Lê Huy Bắc (tháng 4, 2006), Cái kì ảo văn học huyễn ảo – Hội thảo văn học kì ảo Lê Nguyên Cẩn (chủ biên) (2006), Tác gia, tác phẩm văn học nước nhà trường: Phêdor Mikhailôvich Đôxtôiepxki, NXB ĐHSP Challaye F (1968), Nietzsche đời triết lý, Sài Gòn: Ca dao 140 Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm 10.Nguyễn Chiến (2000), Văn học khoa học viễn tưởng – khúc tụng ca lời cảnh báo tương lai, Tạp chí văn học nước ngoài, số 1, tr – 10 11 Nguyễn Văn Chiến (2006), Vài khuôn mặt bật văn học Nga kí XX, Tạp chí Văn học nước số 6, tr 155 – 172 12 Đỗ Hồng Chung, Nguyễn Kim Đính, Nguyễn Hải Hà, Hoàng Ngọc Hiến, Nguyễn Trường Lịch, Huy Liên (1997), Lịch sử văn học Nga, NXB Giáo dục 13 Hồng Chương (1962), Phương pháp sáng tác văn học nghệ thuật, NXB Sự thật 14 Gorki M (1970), Bàn văn học, NXB VH, Hà Nội 15 Nguyên Đăng (1991), Nhà văn kỉ, Báo văn nghệ, số 20 16 Đôxtôiexki F.(2000), Tội ác hình phạt, Cao Xuân Hạo Cao Xuân Phổ dịch, Phạm Vĩnh Cư giới thiệu NXB VH.TT VH Đông Tây 17 Nhiều tác giả (2004), Từ điển văn học, NXB văn học 18 Nguyễn Hải Hà (1992), Thi pháp tiểu thuyết L.Tônxtôi, NXB Giáo dục 19 Nguyễn Hải Hà (2006), Cái hoang đường văn học Nga kỉ XIX – Nghiên cứu văn học, số 20 Đỗ Xuân Hà (1987), Những đổi văn học Xô Viết, TCVH số 21 Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi (2012), Từ điển thuật ngữ văn học, NXB Giáo dục 22 Heghen (2005), Mỹ học, NXB Văn học 23 Đỗ Đức Hiểu (Chủ biên) (2001), Từ điển văn học – Bộ mới, Nhà xuất Thế giới, TPHCM 24 Hoàng Ngọc Hiến (1987),Văn học Xô Viết đương đại, NXB ĐH THCN 25 Hồ Thị Hòa (2000), Kiểu nhân vật trung tâm tác phẩm Bút kí hầm Dostoievki, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Sư phạm Hà Nội 141 Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm 26 Vũ Thị Hồng (2015), Kết cấu tiểu thuyết khoa học viễn tưởng “Người bay Ariel” A Belyaev, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Sư phạm Hà Nội 27 Ngô Thị Hồng Liên (2013), Tiểu thuyết khoa học thể loại (khảo sát số tác phẩm tiêu biểu), Khóa luận tốt nghiệp, Đại học Sư Phạm Hà Nội 28 Duy Lập (1982), Juyn Véc – nơ, nhà tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, Tạp chí Văn học, số 2, tr 116 – 115 29 Đinh Thị Thùy Linh (2015), Cặp đôi nhân vật trung tâm nam nữ “Sống mà nhớ lấy” – V.Raxputin, Luận văn thạc sĩ, Đại học Sư phạm Hà Nội 30 Phương Lựu (chủ biên), La Khắc Hòa, Trần Mạnh Tiến (2005), Lí luận văn học, tập 3, Nhà xuất Đại học Sư Phạm 31 Chi Mai (9/2009), Nghệ thuật viết tiểu thuyết hình trinh thám [:http://giaitri.vnexpress.net] 32 Hồ Sĩ Nghị (1981), Một chặng đường A Tôn xtôi, Tạp chí văn học, số 6, tr 86 – 93 33 Bùi Văn Nguyên (1988), Huyền thoại khoa học viễn tưởng, Tạp chí Văn học số 1, tr 85 – 100 34 Hà Thủy Nguyên (2012), Bước phát triển dòng văn chương viễn tưởng //: http://hathuynguyenhn.wordpress.com 35 Hà Thủy Nguyên (2013), Văn học giả tưởng – tiến trình lịch sử (phần 1, 2,3) //: http://hathuynguyenhn.wordpress.com 36 Lê Lưu Oanh (2006), Văn học loại hình nghệ thuật, Nhà xuất Đại học Sư Phạm Hà Nội 37 Pêtêlin V (1987) Alêchxây Tônxtôi, Bích Thư, Ngọc Trân dịch, NXB Văn hóa Hà Nội 142 Luận văn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thơm 38 Vũ Ngọc Phan (1964) Mấy suy nghĩ nhỏ tiểu thuyết nhân vật tiểu thuyết, TCVH số 2, tr 89 – 91 39 Đỗ Hải Phong (chủ biên), Hà Thị Hòa (2011), Giáo trình văn học Nga, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội 40 Trần Vĩnh Phúc (2004) Nét đẹp thơ văn ngôn ngữ Nga, NXB Đại học Sư Phạm Hà Nội 41 Lê Nga Phương (2006), Huyễn tưởng thực trái tim chó trứng định mệnh M.Bulgakov, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Sư phạm hà Nội 42 Lê Sơn (1968), Tìm hiểu truyền thống nhân vật anh hùng văn học Nga văn học Xô Viết, TCVH, số 4, tr 79-95 43 Chu Văn Sơn (2011), Tình truyện //: http://hunganhqn.violet.vn 44.Trần Đình Sử (1998), Dẫn luận thi pháp học, Nhà xuất Giáo dục, Hà Nội 45 Trần Đình Sử (Chủ biên), La Khắc Hào, Phùng Ngọc Kiếm, Nguyễn Xuân Nam (2012), Lí luận văn học (tập 2), Nxb Đại học Sư Phạm 46 Nguyễn Thị Thúy (2015), Hình tượng Pie đệ tiểu thuyết tên A Tônxtôi, Luận văn thạc sĩ, Đại học Sư phạm Hà Nội 47 Tônxtôi A (1987), Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin, Nxb Đà Nẵng 48 Phùng Văn Tửu (2005), Tiểu thuyết Pháp bên thềm kỉ XX, NXB Giáo dục 49 Vycheslavtsev B.P (2002), Đi tìm tính cách dân tộc Nga, tạp chí văn học nước số 50 Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Chủ nghĩa đế quốc //: https://vi.wikipedia.org/wiki/Chủ_nghĩa_đế_quốc 143 Luận văn Thạc sĩ 51.Bách khoa Nguyễn Thị Thơm toàn thư mở Wikipedia, Chủ nghĩa phát xít //: https://vi.wikipedia.org/wiki/Chủ_nghĩa_phát_xít 52 Bách khoa toàn thư mở https://vi.wikipedia.org/wiki/Độc_tài 144 Wikipedia, Độc tài //: ... tưởng thẩm mĩ nhà văn người, đặc biệt nhân vật trung tâm Nhân vật trung tâm khái niệm nhằm phân biệt nhân vật với nhân vật khác Nhân vật trung tâm nhân vật thâu tóm kiện tình tiết tác phẩm mặt... tiếp qua độc thoại nội tâm thể gián tiếp qua hành động, tranh thiên nhiên giới đồ vật Nhân vật Garin nhân vật trung tâm tác phẩm Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin Đây nhân vật mang tải tư tưởng... 161] Nhân vật tư tưởng” kiểu nhân vật quen thuộc sáng tác Đôxtôiepxki Đó nhân vật nhà hầm Bút kí hầm, nhân vật Raxcônhicôp Tội ác hình phạt,… Nhân vật Garin Tia chiếu khủng khiếp kĩ sư Garin