PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1 Tính cấp thiết đề tài Đối với quốc nào, dù nước phát triển hay phát triển vốn có vai trò đặc biệt quan trọng cần thiết trình phát triển kinh tế giải vấn đề trị, văn hóa xã hội Nguồn vốn để phát triển kinh tế huy động nước từ nước ngoài, nhiên nguồn vốn nước thường có hạn, nước phát triển Việt Nam (có tỷ lệ tích luỹ thấp, nhu cầu đầu tư cao nên cần có số vốn lớn để phát triển kinh tế).Vì vậy, nguồn vốn đầu tư nước ngày giữ vai trò quan trọng phát triển quốc gia Hơn nữa, bối cảnh kinh tế phát triển, tự hoá thương mại ngày hội nhập vào thị trường tài quốc tế Vai trò vốn đầu tư đặc biệt vốn đầu tư trực tiếp từ nước để phát triển kinh tế đánh giá quan trọng Bất kỳ quốc gia muốn tăng trưởng phát triển cần điều kiện thiếu được, phải thu hút sử dụng có hiệu nguồn vốn cho kinh tế Vấn đề vốn đầu tư trực tiếp nước cho việc phát triển kinh tế - xã hội quốc gia đặc biệt nước phát triển quan tâm Việt Nam nằm quy luật Hay nói cách khác, Việt Nam muốn thực mục tiêu công nghiệp hóa – đại hóa (CNH - HĐH) đất nước vấn đề quan trọng hàng đầu phải huy động sử dụng vốn đầu tư trực tiếp nước cho có hiệu Trong năm vừa qua, Chính phủ Việt Nam coi trọng công tác thu hút đầu tư từ nước Chính phủ liên tục cải thiện môi trường đầu tư, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước, đặc biệt coi trọng việc triển khai chương trình xây dựng pháp luật Kết quả, dòng vốn đầu tư nước vào Việt Nam bước phục hồi, từ năm 2004 đến Tính chung năm, Việt Nam thu hút 18 tỷ USD vốn FDI đăng ký mới, 13,6 tỷ USD vốn FDI thực hiện, góp phần bổ sung nguồn vốn cho đầu tư phát triển nâng cao lực sản xuất, xuất kinh tế Ước tính, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước đóng góp 14% GDP, 20% tổng vốn đầu tư toàn xã hội 1/3 tổng kim ngạch xuất nước (không kể dầu thô) Trong năm qua, khu vực đóng góp gần tỷ USD/năm vào ngân sách Nhà nước, tạo việc làm cho gần 800.000 lao động trực tiếp gần triệu lao động gián tiếp Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu đạt được, nhiều hạn chế: Hiệu tổng thể nguồn vốn FDI chưa cao; tỷ lệ vốn thực thấp so với vốn đăng ký (chiếm 47%), quy mô dự án FDI nhỏ, nhiều dự án chậm triển khai, giãn tiến độ; mục tiêu thu hút FDI vào lĩnh vực công nghệ cao, chuyển giao công nghệ chưa đạt được; tạo việc làm chưa tương xứng, đời sống người lao động làm việc cho doanh nghiệp (DN) FDI chưa cao; hiệu ứng lan tỏa khu vực FDI sang khu vực khác hạn chế; Xuất phát từ thực trạng đó, nhóm xin đề xuất nghiên cứu đề tài “ Thực trạng đầu tư trực tiếp nước (FDI) Việt Nam” 1.2 Mục tiêu nghiên cứu  Mục tiêu chung: Đánh giá thực trạng đầu tư nguồn vốn FDI Việt Nam, từ đề giải pháp nhằm nâng cao khả thu hút sử dụng nguồn vốn FDI Việt Nam  Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống hóa sở lý luận sở thực tiễn liên quan đến đầu tư FDI; - Đánh giá thực trạng đầu tư FDI Việt Nam thời gian qua; - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao khả thu hút sử dụng nguồn vốn FDI vào Việt Nam 1.3 Phương pháp nghiên cứu 1.3.1 Phương pháp thu thập số liệu Bài viết chủ yếu sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp thông qua: Báo; Báo cáo tổng kết Tổng cục Thống kê; Các nghiên cứu khoa học có, internet… 1.3.2 Phương pháp phân tích số liệu - Phương pháp phân tích thống kê mô tả: Bài viết sử dụng phương pháp thống kê mô tả thông qua công cụ: Số tương đối, số tuyệt đối,… nhằm mô tả thực trạng thu hút, sử dụng nguồn vốn FDI Việt Nam thời gian qua - Phương pháp phân tích thống kê so sánh: Phương pháp thống kê so sánh sử dụng nhằm so sánh tiêu kinh tế Việt Nam qua năm; so sánh chuyển dịch cấu kinh tế Việt Nam theo ngành;… PHẦN II KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 2.1 Cơ sở lý luận sở thực tiễn đầu tư trực tiếp nước FDI 2.1.1 Đầu tư trực tiếp nước ( FDI) 2.1.1.1 Khái niệm FDI chữ viết tắt cụm từ tiếng Anh “Foreign Direct Investmen” dịch sang tiếng Việt đầu tư trực tiếp nước Có nhiều khái niệm FDI sau:  Theo quỹ tiền tệ quốc tế (IMF): FDI hoạt động đầu tư thực nhằm đạt lợi ích lâu dài doanh nghiệp hoạt động lãnh thổ kinh tế khác kinh tế nước chủ đầu tư, mục đích chủ đầu tư giành quyền quản lý thực doanh nghiệp  Theo tổ chức thương mại giới (WTO): Đầu tư trực tiếp nước xảy nhà đầu tư từ nước (nước chủ đầu tư) có tài sản nước khác (nước thu hút đầu tư) với quyền quản lý tài sản Phương diện quản lý thứ để phân biệt FDI với công cụ tài khác  Theo Luật Đầu tư Việt Nam (2005): FDI hình thức đầu tư đầu tư nước bỏ vốn đầu tư tham gia quản lý hoạt động đầu tư Việt Nam nhà đầu tư Việt Nam bỏ vốn đầu tư tham gia quản lý hoạt động đầu tư nước theo quy luật quy định khác có liên quan =>Tóm lại: Đầu tư nước (FDI) có chất đầu tư nói chung, di chuyển nguồn lực từ nước sang nước khác để tiến hành hoạt động đầu tư nhằm tìm kiếm lợi ích hữu hình vô hình Tuy nhiên, ĐTNN nhấn mạnh vào địa điểm thực hoạt động quốc gia khác với quốc gia nhà đầu tư 2.1.1.2 Đặc điểm vai trò đầu tư trực tiếp nước FDI  Đặc điểm đầu tư trực tiếp nước FDI - Mục tiêu: Do chủ thể tư nhân nên FDI có mục đích ưu tiên hàng đầu lợi nhuận - Về vốn góp: Các chủ đầu tư nước phải đóng góp tỉ lệ vốn tối thiểu vốn pháp định vốn điều lệ tùy theo quy định luật pháp nước để giành quyền kiểm soát tham gia kiểm soát doanh nghiệp nhận đầu tư Luật nước thường quy định không giống vấn đề - Tỷ lệ phân chia lợi nhuận: Tỉ lệ đóng góp bên vốn điều lệ vốn pháp định quy định quyền nghĩa vụ bên, đồng thời lợi nhuận rủi ro phân chia dựa theo tỉ lệ Thu nhập mà chủ đầu tư thu phụ thuộc vào kết kinh doanh doanh nghiệp mà họ bỏ vốn đầu tư, mang tính chất thu nhập kinh doanh lợi tức - Về quyền kiểm soát: Chủ đầu tư tự định đầu tư, định sản xuất kinh doanh tự chịu trách nhiệm lỗ lãi Nhà đầu tư nước quyền tự lựa chọn lĩnh vực đầu tư, hình thức đầu tư, quy mô đầu tư công nghệ cho Vì hình thức mang tính khả thi hiệu kinh tế cao, ràng buộc trị, gánh nặng nợ nần cho kinh tế nước nhận đầu tư FDI thường kèm theo chuyển giao công nghệ cho nước tiếp nhận đầu tư.Thông qua hoạt động FDI, nước chủ nhà tiếp nhận công nghệ, kĩ thuật tiên tiến, học hỏi kinh ngiệm quản lý  Vai trò đầu tư trực tiếp nước FDI  Với nước đầu tư: - Thông qua FDI, nước đầu tư vận dụng lợi chi phí sản xuất thấp nước đầu tư để hạ giá thành sản phẩm, giảm chi phí vận chuyển, nâng cao hiệu vốn đầu tư - Cho phép công ty kéo dài chu kì sống sản phẩm sản xuất - Giúp công ty quốc tạo dựng thị trường cung cấp nguyên nhiên vật liệu dồi dào, ổn định với giá rẻ - Cho phép chủ đầu tư bành trướng mặt kinh tế, tăng khả ảnh hưởng thị trường giới  Với nước nhận đầu tư ( Các nước sở tại): - FDI giải tình trạng thiếu vốn cho phát triển kinh tế, xã hội - Chuyển giao công nghệ từ nước đầu tư sang nước tiếp nhận đầu tư - FDI làm cho hoạt động đầu tư nước vào nước ngày phát triển, thúc đẩy tính động khả cạnh tranh trogn nước, tạo khả khai thác tiềm đất nước - Không đẩy nước tiếp nhận vào tình trạng nợ nần,không chịu ràng buộc kinh tế, trị, xã hội Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi có khó khăn riêng: - Với nước đầu tư thi môi trường đầu tư bất ổn kinh tế, trị nhà đầu tư đễ bị vốn Còn nước sở không quy hoạch sử dụng vốn cho hiệu dễ dẫn đến tình trạng tài chuyên bị khai thác cạn kiệt ô nhiễm môi trường 2.1.1.3 Các hình thức đầu tư nguồn vốn FDI Theo Luật đầu tư 2005 Việt Nam, có hình thức FDI Việt Nam sau ( Điều 21): - Thành lập tổ chức kinh tế 100% vốn nhà đầu tư nước 100% vốn nhà đầu tư nước - Thành lập tổ chức kinh tế liên doanh nhà đầu tư nước nhà đầu tư nước - Đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC, hợp đồng BOT, hợp đồng BTO, hợp đồng BT - Đầu tư phát triển kinh doanh - Mua cổ phần góp vốn để tham gia quản lý hoạt động đầu tư - Đầu tư thực việc sáp nhập mua lại doanh nghiệp - Các hình thức đầu tư trực tiếp khác 2.1.2 Kinh nghiệm thu hút nguồn vốn FDI số quốc gia học kinh nghiệm cho Việt Nam 2.1.2.1 Trung Quốc Trung Quốc coi quốc gia thành công việc thu hút vốn FDI cho trình CNH-HĐH Từ thập kỷ 80, Trung Quốc xuất danh sách 10 nước phát triển (ĐPT) đứng đầu giới thu hút FDI Đặc biệt, năm gần với lượng FDI tiếp nhận trung bình năm khoảng gần 50 tỷ USD, Trung Quốc trở thành nước thu hút FDI nhiều Châu Á nước thu hút nhiều FDI giới Doanh nghiệp FDI bình quân năm đóng góp khoảng 30% GDP Trung Quốc; thuế thu nhập doanh nghiệp doanh nghiệp FDI chiếm 20% tổng thu loại thuế này; tạo khoảng 72.000 việc làm/năm; đóng vai trò quan trọng lôi kéo xuất khẩu, thúc đẩy ngoại thương Trong thời kỳ đầu cải cách mở cửa, Trung Quốc thành lập đặc khu kinh tế, mở cửa 14 thành phố ven biển, đẩy mạnh thu hút vốn kỹ thuật nước với ưu đãi thuế, đất đai, lao động Trong giai đoạn này, FDI vào Trung Quốc chủ yếu đầu tư vào ngành gia công, chế tạo, sử dụng nhiều lao động Từ năm 1995, FDI Trung Quốc tập trung vào nhóm ngành công nghiệp, xây dựng (chiếm khoảng 70%), ngành chế tạo chiếm tỷ trọng lớn… Sau gia nhập Tổ chức Thương mại giới (WTO) vào cuối năm 2001, sách thu hút FDI Trung Quốc có điều chỉnh phù hợp với quy định WTO với việc bước mở cửa thu hút đầu tư FDI vào ngành dịch vụ, bất động sản, tiền tệ… Trong giai đoạn 2010 - 2020, Trung Quốc nêu rõ quan điểm thu hút FDI vào ngành kỹ thuật cao, kinh nghiệm quản lý, nhân lực chất lượng cao Trung Quốc tiến hành sửa đổi bổ sung "Danh mục hướng dẫn ngành nghề đầu tư nước ngoài", đồng thời cho phép quyền địa phương phê chuẩn dự án đầu tư từ 100 triệu USD lên 300 triệu USD 2.1.2.2 Thái Lan Malaysia: Đầu tư theo hướng chọn lọc FDI coi nhân tố kích thích quan trọng kinh tế Thái Lan Chính phủ Thái Lan xây dựng sách ưu đãi dòng vốn phát huy lợi Ngay từ giai đoạn 1959 - 1971, Thái Lan thực Chiến lược phát triển kinh tế thay hàng nhập Quốc gia có chủ trương giảm dần đầu tư từ Chính phủ, khuyến khích đầu tư tư nhân Theo đó, năm 1959, Thái Lan thành lập Bộ Đầu tư đến năm 1960 ban hành Đạo luật Đầu tư Giai đoạn 1972 - 1996, Bộ Đầu tư Thái Lan ban hành sách thu hút chuyên gia, lao động chất lượng cao từ bên với ưu đãi đất, việc làm để thực Chiến lược phát triển kinh tế theo hướng xuất Từ năm 2005, sách thu hút FDI Thái Lan có biến chuyển theo hướng đầu tư chọn lọc với sách ưu tiên nhà đầu tư nước, hỗ trợ phát triển loại hình dịch vụ phi sản xuất loại hình dịch vụ tài Thống kê cho thấy, FDI vào Thái Lan đầu tư nhiều lĩnh vực công nghiệp, sau thương mại, bất động sản, xây dựng… Đối với Malaysia, năm 50 - 60 kỷ trước, Malaysia khuyến khích thu hút FDI đầu tư vào ngành xuất việc giảm thuế thu nhập tới năm cho doanh nghiệp đầu tư vào ngành lựa chọn Từ năm 90 đến nay, Malaysia khuyến khích thu hút FDI vào ngành sử dụng công nghệ cao, phát thải việc phân loại rõ ngành ưu đãi đầu tư 2.1.2.3 Singapore: Nhiều sách hấp dẫn nhà đầu tư Trong nhiều nước ASEAN mạnh tài nguyên người… luẩn quẩn vòng thu nhập trung bình, Singapore lại có bước phát triển thần kỳ, dù trở thành nhà nước tự chủ năm 1959, nước có xuất phát điểm thấp, với nguồn tài nguyên gần số Năm 2012, Theo Cục Thống kê Singapore, GDP bình quân đầu người nước đạt 65.048 Đô la Singapore Có điều phần quan trọng nhờ vào nguồn vốn FDI quy mô lớn, liên tục chảy vào quốc đảo năm gần kinh tế giới rơi vào khủng hoảng Mặc dù khủng hoảng kinh tế tài toàn cầu xảy vào năm 2008, nguồn vốn FDI vào Singapore tăng lên (từ 24 tỷ USD năm 2009 lên 63,99 tỷ USD năm 2011) Mặc dù, năm 2012, nguồn vốn FDI có sụt giảm so với năm 2011, song số 56,7 tỷ USD cao đứng đầu khối ASEAN Điều giúp Singapore thực hiệu sách thu hút FDI khiến nhiều doanh nghiệp lựa chọn điểm đến hấp dẫn để họ đầu tư, kinh doanh thu lợi nhuận? Nhìn lại sách mà Singapore thực để thu hút FDI, rút số bí sau: Thứ nhất, Singapore xác định rõ việc thu hút nguồn vốn FDI tập trung vào ba lĩnh vực cần ưu tiên là: ngành sản xuất mới, xây dựng xuất Bên cạnh đó, tùy điều kiện cụ thể thời kỳ, Singapore chủ trương thu hút FDI vào ngành thích hợp Ban đầu, sở kinh tế điểm xuất phát thấp, Singapore chủ trương sử dụng FDI vào ngành tạo sản phẩm xuất khẩu, như: dệt may, lắp ráp thiết bị điện phương tiện giao thông… Cùng với phát triển nhanh chóng công nghiệp điện tử số công nghệ tiên tiến khác, hướng sử dụng nguồn vốn đầu tư tập trung vào ngành, như: sản xuất máy vi tính, điện tử, hàng bán dân dụng, công nghiệp lọc dầu kỹ thuật khai thác mỏ… Để khai thác ưu vị trí địa lý, khắc phục thiếu hụt tài nguyên thiên nhiên, phù hợp với trình độ phát triển cao kinh tế, thu hút FDI hướng vào việc tạo hệ thống ngành dịch vụ thúc đẩy đầu tư quốc tế Thứ hai, Chính phủ Singapore tạo nên môi trường kinh doanh ổn định, hấp dẫn cho nhà đầu tư nước Chính phủ công khai khẳng định, không quốc hữu hoá doanh nghiệp nước Bên cạnh đó, Singapore trọng xây dựng kết cấu hạ tầng, phục vụ cho hoạt động sản xuất Thủ tục cấp giấy phép đơn giản, thuận tiện, có dự án xin cấp giấy phép vào sản xuất vòng vài tháng, có dự án vòng 49 ngày vào sản xuất Hiện tượng gọi “kỳ tích 49 ngày” Singapore Đặc biệt, Singapore xây dựng hệ thống pháp luật hoàn thiện, nghiêm minh, công hiệu Tệ nạn tham nhũng xét xử nghiêm, tất doanh nghiệp không kể nước, nước đối xử nhau, người làm việc, tuân thủ theo pháp luật Bên cạnh đó, Nhà nước trả lương cao cho viên chức Hàng tháng họ phải trích lại phần lương coi khoản tiền tiết kiệm hưu, trình công tác mà phạm tội tham ô bị cắt khoản tích lũy cách chức Họ số tiền tích cóp nhiều năm, mà phải chịu hình phạt tù Nhiều người gọi quỹ dưỡng liêm cho quan chức Thứ ba, Chính phủ Singapore ban hành sách khuyến khích nhà tư nước bỏ vốn vào đầu tư Singapore áp dụng sách ưu đãi đặc biệt, là: Khi kinh doanh có lợi nhuận, nhà đầu tư nước tự chuyển lợi nhuận nước; Nhà đầu tư có quyền cư trú nhập cảnh (đặc quyền nhập cảnh nhập quốc tịch); Nhà đầu tư có số vốn ký thác Singapore từ 250.000 Đô la Singapore trở lên có dự án đầu tư gia đình họ hưởng quyền công dân Singapore  Bài học kinh nghiệm thu hút vốn FDI cho Việt Nam Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống luật pháp, sách liên quan đến đầu tư, kinh doanh Đặc biệt, sách thu hút ưu đãi đầu tư phải xây dựng theo hướng thuận lợi có tính cạnh tranh so với nước khu vực, môi trường đầu tư phải ổn định, có tính tiên lượng minh bạch Hai là, công bố rộng rãi quy hoạch phê duyệt, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư nước tiếp cận thông tin quy hoạch để xây dựng kế hoạch đầu tư Ba là, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; lựa chọn dự án tiềm hấp dẫn, có tính khả thi cao theo lĩnh vực ưu tiên để đưa vào danh mục dự án đối tác công - tư (PPP) Bốn là, tập trung phát triển công nghiệp hỗ trợ theo hướng tập trung vào số ngành, sản phẩm trọng điểm Năm là, bên cạnh việc xúc tiến thu hút vốn FDI mới, cần tăng cường hỗ trợ, ưu đãi tài cho nhà đầu tư hoạt động có hiệu Việt Nam Sáu là, tăng cường có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp Hoàn thiện quy định pháp luật để tăng cường quản lý theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho lao động nước Việt Nam có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, cần tính đến trường hợp đặc thù đảm bảo quản lý hiệu 2.2 Thực trạng đầu tư nước (FDI) Việt Nam 2.2.1 Khái quát chung đầu tư FDI Việt Nam thời gian qua 2.2.1.1 Quy mô đầu tư FDI Việt Nam Kể từ Luật đầu tư nước năm 1987( sửa đổi bổ sung năm 2005) có hiệu lực, Việt Nam đạt kết khả quan thu hút nguồn vốn FDI Luật bổ sung chi tiết hoá lĩnh vực cần khuyến khích kêu gọi đầu tư cho phù hợp với hoàn cảnh Thống kê cho thấy nguồn vốn FDI đầu tư vào Việt Nam tăng từ 20,7 tỷ USD giai đoạn 1991 - 2000 lên gần 70 tỷ USD năm 2001 - 2011, tỷ trọng so với tổng vốn đầu tư toàn xã hội lại giảm từ 24,3% xuống 22,75% giai 10 Thiếu công nghệ cao, rõ ràng kinh tế Việt Nam cạnh tranh rút ngắn khoảng cách phát triển với nước khác, đạt mục tiêu công nghiệp hóa đại hóa đất nước Với thực trạng có 5-6% số lượng DN có vốn FDI sử dụng công nghệ cao, số lại chưa loại tiên tiến, đại, mức trung bình so với thu hút FDI năm 2013 có bước tiến đáng kể công nghệ cao Khu vực FDI sử dụng công nghệ cao công nghệ tiên tiến có nước thuộc loại phổ cập khu vực Theo Bộ Khoa học Công nghệ, số ngành thực tốt chuyển giao công nghệ dầu khí, điện tử, viễn thông, tin học, khí chế tạo, ô tô, xe máy dệt may, giày dép, viễn thông, dầu khí đánh giá có hiệu Theo thống kê, từ năm 1993 đến nay, Việt nam có 951 hợp đồng chuyển giao công nghệ phê duyệt/ đăng ký, 605 hợp đồng khu vực doanh nghiệp (DN) FDI, chiếm 63,6% tổng số hợp đồng chuyển giao công nghệ phê duyệt, đăng ký,…  Tạo việc làm phát triển nguồn nhân lực Tạo công ăn việc làm đào tạo nghề đóng góp quan trọng khu vục FDI Hiện nay, khu vực FDI tạo triệu lao động trực tiếp khoảng - triệu lao động gián tiếp, góp phần quan trọng việc giải vấn đề việc làm cho lao động Việt Nam Đồng thời, theo nghiên cứu cho thấy lương trung bình công nhân khu vực FDI cao đáng kể so với khu vực khác dao động khoảng từ 30% - 50% tùy theo ngành khác Theo đánh giá Bộ Kế hoạch & Đầu tư, khu vực có tác động mạnh đến chuyển dịch cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa, đại hóa Đồng thời, khu vực FDI góp phần chuyển giao kinh nghiệm, nâng cao trình độ, chất lượng quản lý cho lao động Việt Nam  Góp phần chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa Tác động FDI đến cấu kinh tế nước ta thể thông qua cấu vốn đầu tư Qua năm cấu vốn đầu tư theo ngành có chuyển dịch ngày phù hợp với xu CNH – HĐH đất nước Đại phận nguồn vốn FDI đầu tư vào ngành công nghiệp dịch vụ với 58,4% tổng vốn đầu tư FDI Tỷ trọng ngành nông nghiệp từ chỗ chiếm 80% năm 1988, đến năm 2011 chiếm 22%, công nghiệp – dịch vụ chiếm 78% 19 Với trình độ công nghệ cao mặt chung nước Tốc độ tăng trưởng công nghiệp - xây dựng khu vực FDI đạt bình quân 18%/năm, cao tốc độ tăng trưởng toàn ngành Đến nay, khu vực FDI tạo gần 45% giá trị sản xuất công nghiệp, góp phần hình thành số ngành công nghiệp chủ lực kinh tế viễn thông, khai thác, chế biến dầu khí, điện tử, công nghệ thông tin, thép, xi măng,…Ngoài đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, khu vực FDI góp phần định vào chuyển dịch cấu kinh tế thông qua việc áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp Ngoài ra, đầu tư FDI góp phần mở rộng hợp tác đầu tư với nước thúc đẩy trình hội nhập kinh tế quốc tế Việt Nam Cùng với nhân tố khác, ĐTNN ( FDI)đã góp phần nâng cao vị Việt Nam trường quốc tế 2.2.2.2 Những tồn tại, hạn chế Mặc dù đóng góp FDI Việt Nam lớn phân tích bên cạnh nhiều bất cập đề cập đến đầu tư FDI vào Việt Nam - Sự cân đối ngành nghề, vùng lãnh thổ: Đa số dự án đầu tư vào Việt Nam thường tập trung vào nơi có điều kiện sở hạ tầng tốt Điển đồng Sông Hồng Đông Nam Bộ nơi nhà đầu tư nước ưu cả, tính riêng vùng chiếm tới 66,27% tổng số FDI đăng kí với 85,47% tổng số dự án Bắc Trung Bộ Duyên hải miền Trung thu hút 5,8% dự án , chiếm 25,9% tổng số FDI đăng kí Chính điều làm tăng thêm khoảng cách vùng miền trình độ phát triển kinh tế-xã hội Đối với ngành nghề xảy tình trạng tương tự, nhà đầu tư nước đầu tư vào ngành có khả sinh lợi cao, rủi ro thấp, ngành, lĩnh vực có khả sinh lời thấp, rủi ro cao không quan tâm nhà đầu tư nước - Tranh chấp lao động khu vực có vốn đầu tư nước chưa giải kịp thời: Các tranh chấp lao động khó tránh, đặc biệt thời điểm doanh nghiệp bắt đầu hoạt động, doanh nghiệp gặp khó khăn sản xuất kinh doanh Nhìn chung doanh nghiệp FDI thường trả công cho người lao động thấp mà họ đáng hưởng, không thỏa đáng với nhu cầu người lao động Mặt khác, khác biệt văn 20 hoá phong cách làm việc dễ dẫn đến mâu thuẫn người sử dụng lao động người lao động, dẫn đến tình trạng đình công, bãi công làm thiệt hại cho doanh nghiệp - Sự yếu chuyển giao công nghệ: Công nghệ sử dụng doanh nghiệp FDI thường cao mặt công nghệ ngành loại sản phẩm nước ta Tuy vậy, số trường hợp doanh nghiệp FDI lợi dụng sơ hở pháp luật Việt Nam, yếu kiểm tra giám sát cửa nên nhập vào Việt Nam số máy móc thiết bị có công nghệ lạc hậu chí phế thải nước khác Tính phổ biến việc nhập máy móc thiết bị giá ghi hóa đơn thường cao giá trung bình thị trường giới Nhờ số doanh nghiệp FDI lợi dụng để khai tăng tỷ lệ góp vốn liên doanh với Việt Nam Việc chuyển giao công nghệ từ nước vào Việt Nam thực thông qua hợp đồng quan quản lý nhà nước khoa học công nghệ chuẩn y Tuy nhiên, hoạt đông khó khăn nước tiếp nhận đầu tư nói chung, kể Việt Nam, khó đánh giá xác giá trị thực loại công nghệ ngành khác nhau, đặc biệt ngành công nghệ cao Do vậy, thường phải thông qua thương lượng theo hình thức mặc đến hai bên chấp nhận được, ký kết hợp đồng chuyển giao công nghệ - Tiến độ giải ngân vốn FDI chậm: Thực tế cho thấy dòng vốn FDI vào nước ta trọng đến số lượng chất lượng chưa cao Theo kết khảo sát Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương nguyên nhân làm chậm tiến độ thực vốn đầu tư 140 doanh nghiệp FDI, có 20% doanh nghiệp cho phía Việt nam thay đổi sách, 17% cho khó khăn giải thủ tục đầu tư, 15% cho thay đổi chiến lược kinh doanh công ty mẹ 17% cho môi trường đầu tư không thuận lợi dự đoán ban đầu Hình 2.3 Đầu tư trực tiếp nước giai đoạn 2000-2010 21 Nguồn: Tạp chí ngân hàng số 4/2011 Tuy nhiên, dù xuất phát từ phía việc giải ngân chậm tiến độ để lại hậu xấu cho quyền địa phương nơi dự án quy hoạch Chẳng hạn thành phố Vũng Tàu thu hút 94 dự án đầu tư nước (FDI), địa bàn có nhiều dự án FDI treo Đến thời điểm tháng năm 2010, vốn FDI thực đạt 3% tổng vốn đăng ký Dự án khu du lịch phức hợp Hồ Tràm huyện Xuyên Mộc chủ đầu tư Canada, vốn đăng ký đầu tư lên đến 4,2 tỷ USD, đến thực 70 triệu USD Nhiều nơi đất giải toả nhằm phục vụ cho dự án đầu tư sau 2,3 năm cỏ mọc xanh um - Cán cân toán thâm hụt nghiêm trọng Luồng vốn FDI vào làm tăng tài khoản vốn cải thiện điều kiện khoản Việt Nam chiếm khoảng 50% cán cân tài khoản vốn Doanh nghiệp FDI đầu tư tập trung chủ yếu vào khu vực công nghiệp chế tạo xuất nên xuất FDI bổ sung cho (S.Anwar đồng sự, 2010) Tỷ trọng xuất doanh nghiệp FDI 55% Tuy nhiên, mặt vấn đề Doanh nghiệp FDI làm tăng nhập thông qua nhập phát minh, bí sản xuất nhằm tăng lợi nhuận đồng thời hoạt động chuyển lợi nhuận nước làm gia tăng thâm hụt tài khoản vãng lai 22 Hình 2.4 Xu hướng cấu cán cân vãng lai cán cân vốn cán cân toán Nguồn: Ước tính NHNN, IMF World Bank 2.2.2.3 Nguyên nhân - Hệ thống, pháp luật sách liên quan đến đầu tư chưa đồng thiếu quán Trong 25 năm qua, hệ thống pháp luật đầu tư nói chung đầu tư nước nói riêng không ngừng hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu phát triển Tuy nhiên, thực tế, văn pháp luật hành hoạt động ĐTNN chưa thực đồng bộ, rõ ràng, văn pháp luật chồng chéo, tạo cách hiểu khác trình áp dụng cấp - Chính sách ưu đãi đầu tư chưa đủ sức hấp dẫn Tuy sách ưu đãi ta thường xuyên rà soát sửa đổi, bổ sung dàn trải, chưa tập trung mức vào ngành, lĩnh vực địa bàn cần thu hút đầu tư Ví dụ: sách ưu đãi đầu tư lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ chưa có khác biệt, đủ sức hấp dẫn so với ngành khác; sách ưu đãi vào địa bàn cần thu hút đầu tư dàn trải địa bàn khác nước có khác chưa trội, chưa có tính đột phá Bởi lẽ, 63 tỉnh/thành phố hầu hết tỉnh/thành phố có địa bàn kinh tế xã hội khó khăn đặc biệt khó khăn - Sự phát triển sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế chưa tạo điều kiện tốt để dòng vốn ĐTNN phát huy hiệu Hệ thống sở hạ tầng Việt Nam, đầu tư nhiều năm gần đây, nhìn chung yếu kém, chưa đáp ứng nhu cầu nhà đầu tư, đặc 23 biệt hệ thống cấp điện, nước, đường giao thông, cảng biển, hệ thống sở hạ tầng hàng rào khu công nghiệp - Hạn chế nguồn nhân lực Nguồn nhân lực Việt Nam dồi tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp, nguồn nhân lực có trình độ cao thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu lao động doanh nghiệp nói chung, có doanh nghiệp ĐTNN Đây hạn chế tồn từ nhiều năm trước, thời gian gần trở nên xúc thu hút ĐTNN dự án sử dụng công nghệ cao, đại Trong nghiên cứu Cục Đầu tư nước phối hợp với Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) tiến hành, 32% nhà đầu tư nước cho thiếu công nhân lành nghề nguyên nhân quan trọng khiến cho họ không sử dụng hết công suất Vì vậy, lợi nguồn nhân lực dồi với chi phí thấp Việt Nam giảm dần - Sự phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ hạn chế Các ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam phát triển chậm, chưa đáp ứng nhu cầu nguyên liệu đầu vào cho sản xuất doanh nghiệp ĐTNN Do đó, doanh nghiệp phải nhập phần lớn linh phụ kiện đầu vào, làm tăng chi phí, giảm hiệu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, chưa đáp ứng yêu cầu việc hình thành chuỗi giá trị - Chưa thực tốt công tác phân cấp quản lý ĐTNN Việc phân cấp cho UBND địa phương Ban quản lý KCN – KCX quản lý ĐTNN chủ trương đắn, tạo chủ động nâng cao trách nhiệm quan quản lý địa phương công tác quản lý hoạt động ĐTNN Tuy nhiên, việc phân cấp phải kèm với luật pháp sách rõ ràng, hệ thống quy hoạch đồng bộ; lực quan phân cấp phải nâng cao; công tác báo cáo, cung cấp thông tin địa phương lên trung ương phải kịp thời; công tác thanh, kiểm tra xử lý vi phạm phải thực triệt để; tăng cường phối hợp hàng ngang hàng dọc quan quản lý chung quan quản lý chuyên ngành, quan quản lý Trung ương với quan quản lý địa phương Nhưng, thực tế, công tác chưa thực tốt thời gian qua, đồng thời có tượng số địa phương trình xử lý thiên lợi ích trước 24 mắt mà chưa tính đến lợi ích lâu dài, lợi ích địa phương mà bỏ qua lợi ích tổng thể quốc gia Điều này, có ảnh hưởng không tốt đến cân đối tổng thể kinh tế, ví dụ, có địa phương cấp phép nhiều dự án thép, xi măng làm cân đối nguồn cung cấp điện gây ô nhiễm môi trường - Công tác kiểm tra, giám sát việc thực quy định bảo môi trường doanh nghiệp nhiều bất cập Thời gian qua, công tác quan tâm chưa đáp ứng yêu cầu thực tế Bên cạnh doanh nghiệp chấp hành tốt quy định bảo vệ môi trường nhiều doanh nghiệp, dự án ĐTNN chưa chấp hành tốt quy định này, dẫn đến tình trạng gây ô nhiễm môi trường, sinh thái, ảnh hưởng lâu dài tới đời sống người dân làm xấu hình ảnh ĐTNN - Công tác xúc tiến đầu tư chưa hiệu Trong thời gian qua, công tác vận động xúc tiến đầu tư có nhiều cải tiến, tiến hành nhiều ngành, nhiều cấp, nước nước hình thức đa dạng Tuy nhiên, hiệu công tác chưa cao, hoạt động xúc tiến đầu tư giàn trải, phân tán nguồn lực, chưa tập trung vào đối tác, lĩnh vực trọng điểm; chưa có thống điều phối để đảm bảo tập trung thực mục tiêu thu hút ĐTNN thời kỳ, địa bàn, đối tác Việt Nam bước sang nhóm nước thu nhập trung bình thấp, kinh tế đứng trước nhu cầu phát triển Để đạt mục mục tiêu phát triển mới, Việt Nam xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2011-2015 Chiến lược phát triển kinh tế xã hội thời kỳ 2011-2020 Chiến lược phát triển kinh tế xã hội thời kỳ 2011-2020 khẳng định, khu vực FDI thành phần kinh tế khuyến khích phát triển lâu dài bình đẳng với thành phần kinh tế khác Theo đó, việc thu hút ĐTNN cần tập trung vào số lĩnh vực ưu tiên Đó là, chọn lọc dự án có công nghệ đại, thân thiện với môi trường tăng cường liên kết khu vực; ngành, lĩnh vực tạo sản phẩm có lợi cạnh tranh, sản phẩm có khả tham gia mạng sản xuất chuỗi giá trị toàn cầu, công nghệ cao, khí, công nghệ thông tin truyền thông, dược, công nghiệp sinh học; công nghiệp môi trường 25 ngành sử dụng lượng sạch, lượng tái tạo, vật liệu Những dự án tiết kiệm nhiên liệu, không sử dụng nhiều lao động giá rẻ ưu tiên Bên cạnh đó, số lĩnh vực khác tập trung thu hút đầu tư, khuyến khích đầu tư vào khu công nghiệp, khu kinh tế liền với dịch vụ phụ trợ; công nghiệp nông nghiệp; chế biến, bảo quản sản phẩm nông nghiệp, gồm thủy, hải sản; lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng, đặc biệt hạ tầng giao thông, điện, cảng biển, sân bay ngành dịch vụ có giá trị cao, tiềm lớn y tế, giáo dục, đào tạo ưu tiên, khuyến khích thu hút đầu tư 2.3 Các giải pháp nhằm nâng cao khả thu hút nguồn vốn FDI Việt Nam 2.3.1 Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh việc thu hút FDI Một là, cải thiện môi trường đầu tư, tăng hấp dẫn đầu tư trực tiếp nước giải pháp sau Thực tế thời gian qua cho thấy, dự án triển khai có hiệu quả, chủ đầu tư nước thường muốn dùng lợi nhuận để tái đầu tư, bỏ thêm vốn để đầu tư mở rộng dự án (1) Phát triển dịch vụ phục vụ cho FDI trung tâm giới thiệu việc làm, giới thiệu công nhân có tay nghề, cán kỹ thuật, trung tâm cung ứng vật tư, trung tâm điều hoà ngoại hối Đồng thời coi trọng việc nâng cao chất lượng mạng lưới dịch vụ (ăn, ở, lại, giải trí) để nhà đầu tư nước an tâm làm việc lâu dài với Việt Nam (2) Cải thiện sở hạ tầng phục vụ cho đầu tư trực tiếp nước ngoài, đẩy mạnh công xây dựng đặc khu kinh tế, khu chế xuất (3) Đẩy mạnh việc chống tham nhũng số cán bộ, nhân viên trực tiếp gián tiếp liên quan đến việc xét duyệt, thẩm định, thực dự án đầu tư vốn trực tiếp nước (4) Công bố công khai quy hoạch phát triển sản phẩm công nghiệp cần hạn chế công suất ưu tiên cho doanh nghiệp nước đầu tư (5) Ban hành luật chống độc quyền kiểm soát việc bán phá giá, tăng cường biện pháp chống hành vi gian lận thương mại 26 Hai là, cải cách thủ tục hành Các thủ tục hành rắc rối, phiền hà xem nguyên nhân quan trọng làm giảm tính hấp dẫn môi trường đầu tư Ba là, cần phải triển khai hệ thống dịch vụ hỗ trợ hiệu Ở nước phát triển thực tế cho thấy dịch vụ hỗ trợ cho nhà đầu tư nước ở mức thấp hiệu lĩnh vực giao thông, viễn thông sở hạ tầng Để tăng tính hấp dẫn việc thu hút FDI, cần phải có cải thiện tích cực để giảm bớt chi phí, tăng thêm ưu đãi cho nhà đầu tư Bốn là, xây dựng hệ thống bảo hiểm đủ tin cậy đa dạng hoá sản phẩm bảo hiểm đầu tư Để tránh thiệt hại lớn mà chủ đầu tư phải hứng chịu cần phải có hệ thống bảo hiểm đủ khả tài đa dạng hoá sản phẩm bảo hiểm theo danh mục rủi ro thường xảy dự án FDI để tạo yên tâm cho nhà đầu tư Năm là, xây dựng triển khai hiệu dự án gọi vốn đầu tư Để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư việc lựa chọn hội đầu tư cần có chiến lược quy hoạch danh mục dự án gọi vốn đầu tư, sở thực chương trình vận động đầu tư Tất thông tin mục tiêu, địa điểm, hình thức, đối tác thực dự án danh mục phải có độ xác tin cậy cao., thông tin mà nhà đầu tư cần để đưa định lựa chọn Danh mục dự án nên tập trung vào lĩnh vực mà nhà đầu tư nước có nhiều tiềm dự án có hàm lượng chất xám giá trị gia tăng cao (tài chính, ngân hàng, marketing, phân phối), dự án lĩnh vực sở hạ tầng, dự án sử dụng công nghệ nhân công có trình độ chuyên môn cao dự án du lịch, thương mại, giải trí Sáu là, tu sửa xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội Kết cấu hạ tầng kinh tế giữ vai trò quan trọng, yếu tố mà nhà đầu tư nước đưa định đầu tư, từ tạo chuyển biến cấu kinh tế đặc biệt công nghiệp xây dựng dịch vụ, tạo phát triển đồng vùng nước, tạo việc làm tăng thu nhập cho người dân Không nhà đầu tư muốn đầu tư vào đất nước không ổn định kinh tế trị xã hội Vì vậy, cần phải tập trung cốn cho việc tu bổ, xây dựng sở hạ tầng, đặc biệt vùng trọng điểm định tới việc tăng trưởng kinh tế Cụ thể: - Hệ thống kho bãi đáp ứng yêu cầu sản xuất phân phối nhà ĐTNN 27 - Cần ưu tiên đầu tư phát triển điện lực nhà máy cung cấp nước - Đảm bảo có sở hạ tầng vững - Xây dựng hệ thống thông tin, bưu điện đạt chất lượng cao 3.2.2 Một số giải pháp sử dụng hiệu FDI a Về pháp luật, sách: - Chuẩn bị điều kiện để triển khai thực tốt luật liên quan tới đầu tư; Cần sớm ban hành Nghị định Thông tư hướng dẫn luật để tạo sân chơi bình đẳng cho nhà đầu tư hay nước, đặc biệt bảo đảm tính minh bạch tiên liệu trước trách nhiệm giải trình để nhà đầu tư an tâm đầu tư; tuyên truyền, phổ biến nội dung Luật mới; Coi trọng việc giữ vững ổn định, không làm ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp FDI áp dụng Luật - Ban hành sách ưu đãi, khuyến khích thành phần kinh tế, kinh tế tư nhân đầu tư nước đầu tư phát triển sở hạ tầng, kinh doanh bất động sản đáp ứng nhu cầu thực tế hội nhập kinh tế quốc tế - Đẩy mạnh việc đa dạng hóa hình thức đầu tư để khai thác thêm kênh đầu tư cho phép thành lập công ty hợp danh, ĐTNN theo hình thức mua lại sáp nhập (M&A) - Sửa đổi quy định bất cập, chưa rõ ràng liên quan đến thủ tục đầu tư kinh doanh - Theo dõi, giám sát việc thi hành pháp luật đầu tư doanh nghiệp để kịp thời phát xử lý vướng mắc phát sinh - Thực biện pháp thúc đẩy giải ngân, cân nhắc tỷ suất đầu tư diện tích đất, kể đất KCN b Về quản lý nhà nước hoạt động ĐTNN: - Duy trì chế đối thoại thường xuyên lãnh đạo Chính phủ, Bộ, ngành với nhà đầu tư, đảm bảo dự án hoạt động tiến độ hiệu Đẩy mạnh việc triển khai phân cấp quản lý nhà nước Chính phủ quyền tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; trọng vào công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực sách pháp luật địa phương tránh tình trạng ban hành sách ưu đãi vượt khung; giảm 28 dần tham gia trực tiếp quan quản lý trung ương vào xử lý vấn đề cụ thể, nhiệm vụ giám định đầu tư hậu kiểm tăng cường; đào tạo bồi dưỡng cán quản lý từ trung ương đến địa phương thông qua tổ chức tập huấn, đào tạo ngắn hạn - Tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ tin học vào công tác quản lý nhằm nâng cao hiệu điều hành hoạt động ĐTNN trung ương lẫn địa phương - Nâng cao hiệu việc chống tham nhũng, tiêu cực tình trạng nhũng nhiễu nhà đầu tư Đề cao tinh thần trách nhiệm cá nhân xử lý công việc, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí quan quản lý nhà nước c Đổi đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư: - Tiếp tục tăng cường đổi công tác vận động xúc tiến đầu tư trọng đối tác chiến lược Cùng với việc tổ chức hội thảo giới thiệu môi trường đầu tư chung địa bàn đối tác nghiên cứu xác định qua kinh nghiệm vấn đề đầu tư, cần tăng cường vận động trực tiếp tập đoàn lớn đầu tư vào dự án cụ thể - Nghiên cứu địa bàn đầu tư tiềm nước để hướng dẫn hoạt động đầu tư nước doanh nghiệp nước nhằm nâng cao hiệu - Hoàn thành việc xây dựng thông tin chi tiết dự án danh mục đầu tư quốc gia để làm sở cho việc kêu gọi nhà đầu tư nước đầu tư vào dự án - Nghiên cứu việc xây dựng Văn pháp quy công tác Xúc tiến đầu tư nhằm tạo sở pháp lý thống cho công tác quản lý nhà nước d Giải pháp lao động tiền lương: Sớm xem xét bổ sung ban hành sách tiền lương, bảo hiểm, nhà số sách xã hội khác, đồng thời tăng cường công tác tra việc thực sách để đảm bảo lợi ích đáng, cải thiện đời sống vật chất tinh thần cho công nhân, lao động làm việc doanh nghiệp FDI Bên cạnh đó: - Cần trọng công tác đào tạo đào tạo lại đội ngũ cán quản lý công nhân kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu cách mạng khoa học công nghệ doanh nghiệp FDI - Cần gắn chặt vịệc đào tạo nghề trường với doanh nghiệp FDI, có sách khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào trình đào tạo đào tạo lại lực lượng lao động phù hợp với đặc thù doanh nghiệp 29 e Giải pháp thuế: Chính sách pháp luật thuế hành sửa đổi, bổ sung theo hướng giảm mức điều tiết, mở rộng đối tượng chịu thuế nên hầu hết sắc thuế thực tốt chức điều tiết thu nhập doanh nghiệp dân cư, tiến gần đến mục tiêu đảm bảo nghĩa vụ thuế công bằng, bình đẳng thành phần kinh tế, doanh nghiệp nước doanh nghiệp FDI, người nước người nước ngoài; thực cam kết hợp tác, hội nhập kinh tế quốc tế lộ trình cắt giảm thuế nhập theo CEPT/AFTA, EU, Hoa Kỳ tổ chức quốc tế khác.Các mức thuế, thời gian miễn giảm thuế: Nếu mức thuế đầu tư thấp hợp lý góp phần giảm chi phí đầu tư, nhờ tăng hội thu lợi nhuận caọ cấu thuế đầu tư ảnh hưởng đến việc lựa chọn đối tượng, định hướng, quy mô hình thức đầu tư hình thức đầu tư ưu tiên thường áp dụng mức thuế suất thấp f Nhóm giải pháp tài chính, ngoại hối: Trong sách khuyến khích thu hút đầu tư nước nước, khuyến khích tài chiếm vị trị quan trọng nước chủ nhà coi củ cà rốt để hấp dẫn nhà đầu tư nước - Ưu đãi tín dụng: Nước chủ nhà cần phải quy định cụ thể điều kiện mở tài khoản ngoại tệ cho nhà đầu tư nước ngoàị Chính sách kiểm soát ngoại hối thường bao gồm quy định mở tài khoản ngoại tệ, chuyển đổi đồng ngoại tệ tệ, chuyển ngoại tệ lãnh thổ tỷ giá hối đoái - Giảm dần tỷ lệ kết hối ngoại tệ để tiến tới xóa bỏ việc kết hối bắt buộc có điều kiện - Nghiên cứu ban hành mức lãi suất trần hợp lý khoản vay nước doanh nghiệp - Xây dựng, hoàn thiện quy định đảm bảo vay vốn, cầm cố, chấp, bảo lãnh g Một số giải pháp khác: - Có quy định vay vốn rõ ràng, tạo điều kiện để doanh nghiệp nước doanh nghiệp FDI dễ dàng tiếp cận thị trường vốn, thị trường tín dụng trung dài hạn 30 - Trong định hướng thu hút sử dụng vốn FDI theo ngành lĩnh vực cần khuyến khích mạnh mẽ việc thu hút vốn FDI vào ngành công nghiệp chế biến xuất khẩu, công nghiệp khí, điện tử, dầu khí, xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội gắn với thu hút công nghệ đại, tạo thêm nhiều việc làm, khai thác ưu tài nguyên, nguyên liệu phục vụ sản xuất, đồng thời, cần có khuyến khích có sách ưu đãi thỏa đáng dự án chế biến sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp gắn với việc phát triển vùng nguyên liệu phục vụ sản xuất tiêu dùng nước; trọng dự án ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất giống có chất lượng hiệu kinh tế cao 31 PHẦN III KẾT LUẬN Ngày nay, FDI trở thành tất yếu kinh tế điều kiện quốc tế hoá sản xuất lưu thông Không có quốc gia nào, dù lớn hay nhỏ, dù phát triển theo đường tư chủ nghĩa hay xã hội chủ nghĩa lại không cần đến nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước tất coi nguồn lực quốc tế quan trọng cần khai thác để bước hoà nhập vào cộng đồng quốc tế Đối với Việt Nam, đầu tư trực tiếp nước có ý nghĩa quan trọng nghiệp CNH – HĐH đất nước Đặc biệt bối cảnh quốc tế hóa, toàn cầu hóa nay, Việt Nam cần nguồn vốn lớn để thực mục tiêu phát triển nguồn vốn FDI nhân tố quan trọng hàng đầu Không thế, nguồn vốn FDI góp phần chuyển giao công nghệ tiên tiến, chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng CNH – HĐH, giải vấn đề việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, Bên cạnh có không khó khăn FDI mang lại mà cần phải đương đầu giải quyết, như: cân đối vùng lãnh thổ, nguồn thu ngân sách nhà nước không đảm bảo,cạnh tranh gay gắt cho doanh nghiệp nước, chuyển giao công nghệ, máy móc, thiết bị lỗi thời Cán cân thương mại bị thâm hụt ngày lớn Vì cần có biện pháp hợp lý để vừa thu hút đầu tư vừa khắc phục khó khăn Bao gồm biện pháp hàng lang pháp lý, pháp luật sách, thủ tục hành chính, sách ưu đãi, sở hạ tầng,… 32 TÀI LIỆU THAM KHẢO GS TS Đỗ Đức Bình (2009): “Đầu tư trực tiếp nước Việt Nam - Những bất cập sách giải pháp hoàn thiện”, Tạp chí kinh tế &phát triển, 2009(145) tr 10-13 Lê Xuân Bá, Nguyễn Thị Tuệ Anh (2006): Tác động đầu tư trực tiếp nước đến tăng trưởng kinh tế Việt Nam Báo nhân dân: Những “điểm nhấn” 25 năm thu hút FDI vào Việt Nam triển vọng.http://www.nhandan.com.vn/kinhte/nhan-dinh/item/22237302-nhung%E2%80%9Cdiem-nhan%E2%80%9D-trong-25-nam-thu-hut-fdi-vao-viet-nam-va-trienvong.html Cục đầu tư nước ngoài, Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài; tạp chí doanh nghiệp đầu tư nước (2008): 20 năm đầu tư nước nhìn lại hướng tới (19872007), NXB Trí thức, Hà Nội Vũ Hoàng Dương (2010): “Một số vấn đề thu hút đầu tư trực tiếp nước Việt Nam”, tạp chí nghiên cứu kinh tế, 2010(7), tr35-44 Nguyễn Bích Đạt (2001): Vai trò đầu tư nước số vấn đề liên quan đến hình thành , xây dựng dự án, vụ đầu tư nước ngoài, Bộ kế hoạch đầu tư, Hà Nội TS Nguyễn Phúc Thọ- ThS Lương Xuân chính- CN Vũ Thanh Hương “Giáo trình Quan hệ quốc tế” Nhà xuất Nông nghiệp Hà nội Sở kế hoạch đầu tư Thành Phố Hà Nội: 97 tỷ USD vốn FDI cho Việt Nam sau 25 năm http://www.hapi.gov.vn/97-ty-usd-von-fdi-cho-viet-nam-sau-25-nam_a469t122.aspx 33 ... Luật Đầu tư Việt Nam (2005): FDI hình thức đầu tư đầu tư nước bỏ vốn đầu tư tham gia quản lý hoạt động đầu tư Việt Nam nhà đầu tư Việt Nam bỏ vốn đầu tư tham gia quản lý hoạt động đầu tư nước. .. đề xuất nghiên cứu đề tài “ Thực trạng đầu tư trực tiếp nước (FDI) Việt Nam 1.2 Mục tiêu nghiên cứu  Mục tiêu chung: Đánh giá thực trạng đầu tư nguồn vốn FDI Việt Nam, từ đề giải pháp nhằm... (WTO): Đầu tư trực tiếp nước xảy nhà đầu tư từ nước (nước chủ đầu tư) có tài sản nước khác (nước thu hút đầu tư) với quyền quản lý tài sản Phương diện quản lý thứ để phân biệt FDI với công cụ tài