B GIO DC V O TO B Y T TRNG I HC Y H NI NGUYN TH NGC H ĐáNH GIá HIệU QUả Xạ TRị ĐồNG THờI VớI CISPLATIN HàNG TUầN UNG THƯ VùNG Hạ HọNG THANH QUảN GIAI ĐOạN III, IVA-B TạI BệNH VIệN UNG BƯớU Hà NộI Chuyờn ngnh : Ung th Mó s : 60720149 LUN VN THC S Y HC Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS Phm Duy Hin H NI - 2016 LI CM N Tụi xin trõn trng cm n Ban giỏm hiu, Phũng qun lý o to Sau i hc, B mụn Ung th - Trng i hc Y H Ni, Ban giỏm c Bnh vin Ung Bu H Ni, Phũng k hoch tng hp cựng cỏc khoa phũng Bnh vin Ung Bu H Ni ó to iu kin thun li cho tụi quỏ trỡnh hc tp, nghiờn cu v hon thnh lun ny Vi tt c lũng kớnh trng, tụi xin by t lũng bit n sõu sc ti PGS.TS Phm Duy Hin, ngi thy trc tip hng dn lun vn, ó tn tỡnh ch bo, giỳp v ng viờn tụi sut quỏ trỡnh nghiờn cu v hon thnh lun tt nghip Tụi cng xin chõn thnh cm n cỏc Thy cụ B mụn Ung th Trng i hc Y H Ni ó to mi iu kin thun li v truyn t kin thc cho tụi quỏ trỡnh hc Tụi xin by t lũng bit n sõu sc ti B, M v gia ỡnh ó luụn ng h, ng viờn tụi hc tp, phn u v trng thnh cuc sng v s nghip H Ni, ngy 02 thỏng 12 nm 2016 Nguyn Th Ngc H LI CAM OAN Tờn tụi l Nguyn Th Ngc H, hc viờn lp cao hc khúa 23, chuyờn ngnh Ung th, Trng i hc Y H Ni, xin cam oan: õy l lun bn thõn tụi trc tip thc hin di s hng dn ca PGS.TS Phm Duy Hin Cụng trỡnh ny khụng trựng lp vi bt k nghiờn cu no khỏc ó c cụng b ti Vit Nam Cỏc s liu v thụng tin nghiờn cu l hon ton chớnh xỏc, trung thc v khỏch quan, ó c xỏc nhn v chp thun ca c s ni nghiờn cu Tụi xin hon ton chu trỏch nhim v nhng cam kt ny H Ni, ngy 02 thỏng 12 nm 2016 Nguyn Th Ngc H DANH MC CC T VIT TT BC : Bch cu BCTT : Bch cu trung tớnh BN : Bnh nhõn CT : Chp ct lp vi tớnh (Computed tomography) Cs : Cng s HST : Huyt sc t M : Di cn (Metastasis) MRI : Chp cng hng t (Magnetic Resonance Imaging) N : Hch (Node) T : U (Tumor) TC : Tiu cu UT : Ung th UTBM : Ung th biu mụ UTVHHTQ : Ung th vựng h hng qun MC LC T VN .1 TNG QUAN TI LIU .3 1.1 Gii phu h hng qun 1.1.1 H hng 1.1.2 Thanh qun .4 1.1.3 H bch huyt h hng qun: 1.2 Dch t hc ca ung th vựng h hng qun 1.3 Dng lan trn ca bnh 10 1.3.1 Lan trn ti ch .10 1.3.2 Lan trn ti vựng 11 1.3.3 Di cn xa 11 1.4 Mụ bnh hc 12 1.4.1 i th: cú cỏc hỡnh thỏi sựi, loột, thõm nhim v hn hp 12 1.4.2 Vi th .12 1.5 Chn oỏn ung th h hng qun 14 1.5.1 Lõm sng .14 1.5.2 Cn lõm sng 15 1.5.3 Chn oỏn giai on .16 1.6 Cỏc phng phỏp iu tr ung th h hng qun 19 1.6.1 Phu thut .20 1.6.2 X tr 20 1.6.3 Húa cht 25 1.6.4 iu tr nhm trỳng ớch 30 1.7 Mt s nghiờn cu v ngoi nc v húa x tr ng thi iu tr ung th h hng qun giai on III, IVA-B 30 1.7.1 Tỡnh hỡnh nghiờn cu ngoi nc 30 1.7.2 Tỡnh hỡnh nghiờn cu nc 32 I TNG V PHNG PHP NGHIấN CU 33 2.1 i tng nghiờn cu 33 2.1.1 Tiờu chun la chn bnh nhõn 33 2.1.2 Tiờu chun loi tr 33 2.2 Phng phỏp nghiờn cu 34 2.2.1 Thit k nghiờn cu 34 2.2.2 C mu nghiờn cu: 34 2.3 Cỏc bc tin hnh 35 2.3.1 Phng tin nghiờn cu .35 2.3.2 Ni dung nghiờn cu 35 - BN cú cỏc tiờu chun nghiờn cu s c chn vo nghiờn cu 35 - Thu thp thụng tin theo mu bnh ỏn nghiờn cu (xin xem phn ph lc 3) 35 - Thu thp thụng tin v cỏc c im sau: .35 2.3.2.6 ỏnh giỏ ỏp ng iu tr v c tớnh .41 2.3.3 Cỏch thc thu thp thụng tin bnh nhõn: 45 2.4 X lý s liu 46 2.5 Thi gian v a im nghiờn cu .46 2.6 Vn o c nghiờn cu .46 2.7 S nghiờn cu 47 KT QU NGHIấN CU 48 3.1 c im chung v triu chng lõm sng v cn lõm sng ca bnh nhõn nghiờn cu 48 3.1.1 Phõn b theo tui 48 3.1.2 Gii 49 3.1.3 Phõn b bnh nhõn theo thúi quen sinh hot .49 3.1.4 Lý vo vin 50 3.1.5 Thi gian n khỏm bnh .50 3.1.6 Ton thõn 51 3.1.7 Cỏc triu chng c nng .52 3.1.8 V trớ ca u nguyờn phỏt qua ni soi .53 3.1.9 Hỡnh thỏi tn thng u 54 3.1.10 Phõn b nhúm hch c di cn c chn oỏn 54 3.1.11 V trớ v tớnh cht hch di cn .55 3.1.12 Giai on bnh theo TNM 55 3.1.13 Phõn b th mụ bnh hc 56 3.1.14 Giỏ tr ca CT ỏnh giỏ tn thng u .57 3.1.15 ỏnh giỏ hch trờn siờu õm vựng c 58 3.2 ỏnh giỏ kt qu sau iu tr .58 3.2.1 Ton thõn trc v sau iu tr 58 3.2.2 Chp hnh liu trỡnh iu tr 58 3.2.3 ỏnh giỏ ỏp ng iu tr .60 3.2.4 Kho sỏt mt s yu t liờn quan n ỏp ng iu tr 62 3.2.5 ỏnh giỏ c tớnh cp 62 BN LUN 65 4.1 c im lõm sng, cn lõm sng ca nhúm bnh nhõn nghiờn cu 65 4.1.1 Tui v gii 65 4.1.2 Thúi quen sinh hot 66 4.1.3 Lý vo vin 67 4.1.4 Thi gian n khỏm bnh .68 4.1.5 Triu chng ton thõn 69 4.1.6 Cỏc triu chng c nng .70 4.1.7 V trớ u nguyờn phỏt qua khỏm ni soi 71 4.1.8 Hỡnh thỏi tn thng u nguyờn phỏt 72 4.1.9 Hch c di cn .72 4.1.10 Giai on TNM 73 4.1.11 c im cn lõm sng .75 4.2 ỏnh giỏ ỏp ng iu tr v c tớnh 77 4.2.1 Chp hnh liu trỡnh iu tr 77 4.2.2 Tỡnh trng ton thõn sau iu tr 78 4.2.3 ỏp ng iu tr 79 4.2.4 c tớnh ca iu tr .85 KT LUN 88 KIN NGH 90 Nờn thc hin tip phỏc iu tr x tr ng thi vi Cisplatin hng tun bnh ung th vựng h hng qun giai on III, IVA-B vỡ õy l phng phỏp iu tr an ton, ớt c tớnh, chp nhn c, t l ỏp ng iu tr cao, phự hp vi iu kin nc ta hin .90 TI LIU THAM KHO 91 DANH MC BNG Bng 1.1 Phõn loi giai on TNM (AJCC- 2010) [31] 17 Bng 3.1 S phõn b theo tui .48 Bng 3.2 Thúi quen sinh hot .49 Bng 3.3 Thi gian n khỏm bnh 50 Bng 3.4 nh hng ton thõn trờn cỏc BN nghiờn cu .51 Bng 3.5 V trớ ca u ung th vựng h hng qun 53 54 Bng 3.6 V trớ v tớnh cht hch di cn 55 Bng 3.7 Phõn loi u nguyờn phỏt 55 Bng 3.8 Phõn loi hch vựng 56 Bng 3.9 Phõn b týp mụ bnh hc 57 Bng 3.10 Giỏ tr ca CT ỏnh giỏ tn thng u 57 Bng 3.11 So sỏnh hch trờn lõm sng v siờu õm vựng c 58 Lõm sng 58 Siờu õm 58 Cú hch 58 Khụng cú hch 58 Tng 58 Ch s Kappa 58 Cú hch 58 48 .58 .58 50 .58 K= 0,896 58 44 Nguyn Quc Dng (2010) Nghiờn cu c im lõm sng, chp CLVT i chiu vi phu thut ca ung th h hng Lun tt nghip thc s y hc Trng i hc Y H Ni, H Ni 45 Nguyn ỡnh Phỳc (2009) Ung th qun h hng: Tng kt 1030 bnh nhõn ca 54 nm t 1955 n 2008 ti bnh vin Tai Mi Hng trung ng Tp Y hc Vit Nam; 359; thỏng - s 46 Meier H, Tisch M (1997) Epidemiology of laryngeal cancer: results of the Heidelberg case-control study Acta Otolaryngol Suppl (Stockh), 527, 160-164 47 Boutin P, Marndas (2001) Cancer of larynx Francer 48 Carl E Silver , Roger J Levin (1996): The hypopharynx Surgery for cancer of the larynx and related structures.W.B.Saunders company, Phyladelphia - New York, 203 - 260 49 Lo TC, Wley A.L Jr., Ansfield F.J, et al (1976) Combined radiation therapy and 5-fluorouracil for advanced squamous cell carcinoma of the oral cavity and oropharynx: a randomized study American Journal Roentgenol,126, 229-235 50 Grary L, Clayman.MD, et al (2008), Neoplasms of the head and neck, Section 27, 1176- 1220 51 Nguyn Vnh Ton (2007) Nghiờn cu c im lõm sng, chp CLVT tn thng Ut qun i chiu phu thut Lun tt nghip Bỏc s ni trỳ Bnh vin i hc Y H Ni 52 V Vn Thch (2012), ỏnh giỏ kt qu x tr ung th h hng giai on III, IV a-b ti Bnh vin Ung bu H Ni Lun thc s Y hc, Trng i hc Y H Ni 53 El sawy WH, Elhagg AG, (2001) Neo Adjuvant chemotherary and radiotherapy for locally advanced carcinoma of larynx: A method for laryngeral prasarvation, Journal of the Egyptian nat Cancer inst, 229-235 54 Trn Ngc Dng (1971) Vn hch c ung th h hng v ung th qun Tp y hc s 55 Becker M, (1998) Diagnosis and staging of laryngeal tumors with CT & MRI Radiologe 38(L): 93-100 56 Million RR, Cassisi NJ, Mancuso AA (1994) Larynx IN: Million RR, Cassisi NJ, eds Management of head and neck cancer: A multidisciplinary approach, 2nd ed Philadelphia: JB Lippincott; 431-497 57 Kinsella TJ (1996) An approach to the radiosensitization of human tumors Cancer J Sci Am, 2, 184-193 58 Homma A, Inamura N, oridate N, et al (2011) Concomitant weekly cisplatin and radiotheraphy for head and neck cancer Jpn J Clin Oncology.41,8 59 Cancer therapy Evaluation Program, Common Terminology Criteria for Adverse Events, Version 3.0, DCTD, NCI, NIH, DHHS March 31, 2003 (http://ctep.cancer.grov))Publish Date: December 12, 2003 60 Cox JD, Stetz J, Pajak TF (1995) Toxicity criteria of the Radiation Therapy Oncology Group (RTOG) and the European Organization for Research and Treatment of Cancer (EORTC) INt J Radiat Oncol Biol Phys 31, 1341- 1346 61 Katori H, Tsukuda M, Mochmatu I, et al (2004) Phase I trial of concurrent chemoradiotherapy with doxetaxel, cisplatin and 5FU ( TPF) in patients with locally advanced squamous cell carcioma of the head and neck Br J Cancer 2, 90 CA LM SNG MINH HA Ca lõm sng 1: BN N T, 56 tui Chn oỏn: Ung th h hng qun T3N2M0 giai on IVA Hỡnh nh ni soi: U sựi xoang lờ phi Trc iu tr Sau iu tr Hỡnh nh chp ct lp vi tớnh Ca lõm sng 2: BN .D.P, 60 tui Chn oỏn: Ung th h hng T2N2M0, giai on IVA Trc iu tr Sau iu tr Hỡnh nh chp ct lp vi tớnh PH LC TIấU CHUN NH GI NH HNG CA HểA X TR NH HNG TRấN H TO HUYT Ch s O I II III IV Bch cu (Giga/lớt) -3,9 2-2,9 1-1,9 0,5 lớt + Phi hp hỳt thuc, ung ru 1: cú; 2: khụng + Loi bnh ung th khỏc 1: cú; 2: khụng Cú ngi mc ung th 1: cú; 2: khụng Loi UT mc 1: UT u c; 2: loi khỏc - Gia ỡnh 12 Triu chng c nng: Triu chng u tiờn: Cỏc triu chng kốm theo 1: cú; 2: khụng Khn ting Mt ting Nut vng Nut sc Nut au Nut nghn Ho khc mỏu Khú th Cm giỏc d vt Hi th hụi au hng lan lờn tai Nhu cu m khớ qun 13.Thi gian xut hin dn lỳc khỏm 1: thỏng 14.Triu chng ton thõn: 1: PS=0; 2: PS=1; Sc khe chung gim sỳt 1: 10 kg Thi gian 1: 6thỏng 15.Triu chng thc th: *Khỏm u: V trớ u 1: Xoang lờ; PS=2 2: Thnh sau h hng; 3: Vựng sau nhn 4: Thng mụn ; Thanh mụn; H mụn; Khụng phõn nh Dng i th u 1: sựi; 2: loột; 3: thõm nhim; 4: hn hp Xõm ln mụn: 1: cú; 2: khụng Di ng dõy thanh: 1: cú; 2: hn ch; 3: khụng Xõm ln np phu thit: 1: cú; 2: khụng Xõm ln ming thc qun: 1: cú; 2: khụng ỏnh giỏ giai on T 1: T1; 2: T2; *Khỏm hch : 1: cú; 2: khụng V trớ hch n 1 bờn hai bờn 3: T3; 4:T4 1: Nhúm 1; 2: Nhúm 2; 3; Nhúm 3; 4: Nhúm ; 5: Nhúm 5; 6: Nhúm ; V trớ hch phõn theo nhúm (1: Nhúm 1; 2: Nhúm 2+3 ; : Nhúm 4+5+6) Kớch thc hch 1: N1; 2: N2; Tớnh cht hch 1: Di ng; 2: C nh 3: N3 *Cỏc triu chng bt thng khỏc: 16 Cỏc triu chng cn lõm sng + Mụ bnh hc: 1: vy khụng sng húa 2: vy sng húa : UTBM khỏc Loi mụ hc cú phõn : 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: + Huyt hc: mỏu thng quy trc iu tr (ỏnh du X vo cỏc ụ di õy) Bch cu (Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Bch cu ht(Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Hemoglobin(g/l) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Tiu cu (Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: + Sinh húa mỏu: chc nng gan, thn SGOT(AST) (U/l) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: SGPT(ALT)(U/l) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Ure(mmol/l) 1: 1; 2; 2; 3: 3; 4: Creatinine(mmol/l) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: + Chp ct lp vi tớnh hoc cng hng t: 1: Phự hp LS + Ni soi; + Siờu õm hch c: 2: Khụng phự hp 1: Phự hp khỏm lõm sng; 2: Khụng phự hp khỏm lõm sng + Siờu õm bng: 1: Bỡnh thng; 2: Khụng bỡnh thng + XQ phi: 1: Bỡnh thng; 2: Khụng bỡnh thng 17 Chn oỏn bnh: Ung th h hng qun T.N.M Giai on S: 18 Cỏc tiờu chun ỏnh giỏ kt qu iu tr: ỏnh giỏ kt qu sau x tr ht liu 40Gy: S chu kỡ húa cht: chu kỡ Ton thõn: 1: PS=0; 2: PS=1; 3: PS=2; 4: PS>2 Cõn nng: 1: Tng; 2: Gi nguyờn; 3: Gim C nng: 1: hon ton; 2: mt phn; 3: gi nguyờn 4: tin trin Thc th: U: 1: hon ton; 2: mt phn; 3: gi nguyờn ; 4: tin trin Hch: 1: hon ton; 2: mt phn; 3: gi nguyờn; 4: tin trin Cn lõm sng: + Huyt hc: Bch cu (Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Bch cu ht( Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Hemoglobin(g/l) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: Tiu cu (Giga/lớt) 1: 1; 2: 2; 3: 3; 4: S ngy phi ngh h BC:.ngy Thuc tng BC 1: cú; 2: khụng S ngy phi ngh h HC:.ngy Truyn mỏu(KHC) 1: cú; 2: khụng S ngy phi ngh h TC: ngy Truyn mỏu(KTC) 1: cú; 2: khụng + Tỏc dng ph ngoi h to huyt: AST(SGOT): 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: ALT(SGPT): 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Ure(mmol/l) 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Creatinin(àmol/l): 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Nụn: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Bun nụn 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Viờm ming: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Tiờu chy: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Rng túc: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Da: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Niờm mc ming: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Tuyn nc bt: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Hu v thc qun: 1: 0; 2: 1; 3: 2; 4: 3; 5: Thanh qun: 4: 3; 5: 1: 0; 2: 1; 3: 2; Nhu cu t xụng d dy hoc m thong d dy nuụi dng:1: cú; 2: khụng S ngy ngh bin chng cp ca iu tr: 1: cú; 2: khụng (1: ngh