VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHAN THỊ HUYỀN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NỮ TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG Chuyên ngành: Công tác xã hội Mã số: 60 90 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS BÙI ANH THỦY Hà Nội, 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn Thạc sĩ Công tác xã hội về:“Thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng” hoàn toàn trung thực không trùng lặp với đề tài khác lĩnh vực Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm lời cam đoan Tác giả luận văn Phan Thị Huyền LỜI CẢM ƠN Xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám đốc, Khoa, Phòng Quý Thầy, Cô Học viện Khoa học Xã hội thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Học viện Châu Á (Philippin) tận tình truyền đạt kiến thức tạo điều kiện giúp đỡ cho trình học tập Đặc biệt, Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc tới PGS.TS Bùi Anh Thủy, người tận tình hướng dẫn, giúp đỡ suốt trình nghiên cứu hoàn thành luận văn Xin gửi lời cảm ơn tới Ban Lãnh đạo, đồng nghiệp Ngành Lao động Thương binh Xã hội thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Cục Thống kê, Liên đoàn lao động tỉnh Lâm Đồng tạo điều kiện hợp tác, giúp đỡ suốt trình nghiên cứu Dù có nhiều cố gắng, song chắn tránh khỏi thiếu sót Tác giả mong nhận đóng góp ý kiến Quý Thầy, Cô giáo, bạn bè đồng nghiệp Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, tháng năm 2017 Tác giả Phan Thị Huyền DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CTXH Công tác xã hội CSXH Chính sách xã hội DVVL Dịch vụ việc làm HTVL Hỗ trợ việc làm LĐN Lao động nữ XKLĐ Xuất lao động LĐTBXH Lao động - Thương binh Xã hội UBND Ủy ban nhân dân MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VIỆC LÀM ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NỮ 11 1.1 Các khái niệm đặc điểm 11 1.2 Nội dung sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ 19 1.3 Kinh nghiệm hoạch định thực sách hỗ trợ việc làm 32 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VIỆC LÀM ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG NỮ TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT TỈNH LÂM ĐỒNG 38 2.1 Đặc điểm, tình hình kinh tế-xã hội thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 38 2.2 Đặc điểm lao động nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 43 2.3 Tình hình thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 44 2.4 Đánh giá việc thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2011-1015 49 Chƣơng 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NỮ TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT, TỈNH LÂM ĐỒNG 59 3.1 Quan điểm, mục tiêu, định hướng hoàn thiện sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ 59 3.2 Các giải pháp hoàn thiện sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ 60 3.3 Lộ trình thực điều kiện đảm bảo thực 68 3.4 Một số kiến nghị 70 KẾT LUẬN 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO 74 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Việc làm mối quan tâm hàng đầu quốc gia giới nói chung Việt Nam nói riêng Hỗ trợ việc làm sách quan trọng quốc gia ảnh hưởng không tác động phát triển kinh tế mà đời sống xã hội quốc gia Đối với nước ta, hỗ trợ việc làm giải vấn đề cấp thiết xã hội đồng thời tiền đề quan trọng để sử dụng có hiệu nguồn lực lao động, góp phần chuyển đổi cấu lao động đáp ứng yêu cầu trình công nghiệp hóa, đại hóa hội nhập quốc tế, yếu tố định để phát huy nguồn lực người Trong năm qua, với đổi kinh tế đất nước, Đảng Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến lao động nữ thông qua sách, luật pháp như: Bộ Luật Lao động, Luật Việc làm, Luật Bình đẳng giới… hệ thống văn pháp quy liên quan đến sách hỗ trợ việc làm Trong đề cập đến quyền bản, bảo đảm cho phụ nữ bình đẳng mặt xã hội, tạo nhiều thuận lợi cho phụ nữ tiếp cận tốt lĩnh vực giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khỏe, học nghề, lao động việc làm… Thành phố Đà Lạt trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ tỉnh Lâm Đồng, có tiềm phát triển nông nghiệp, dịch vụ, tốc độ tăng trưởng trì ổn định, đồng thời đối mặt với nhiều trở ngại số lượng lao động nữ chiếm tỷ lệ cao so với huyện, thành phố tỉnh ngày biến động tăng lượng dân nhập cư đến thành phố làm việc, học tập Điều đặt cho cấp quyền, ban ngành, đoàn thể địa phương thách thức trước việc xác định biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế khó khăn đồng thời tăng cường khả tiếp cận hội giáo dục đào tạo, chăm sóc sức khỏe, việc làm, tạo thu nhập nuôi sống thân, nâng cao chất lượng sống cho người lao động nói chung, đặc biệt đối tượng lao động nữ địa phương Ở nước ta vấn đề giải việc làm cho người lao động nói chung giải việc làm cho lao động nữ nói riêng nhà kinh tế học quan tâm nghiên cứu Tuy nhiên góc độ nghiên cứu xã hội địa bàn tinh Lâm Đồng chưa có đề tài nghiên cứu cách toàn diện, có hệ thống sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ, nhằm tìm giải pháp nhằm hoàn thiện sách hỗ trợ việc làm lao động nữ Đó lý tác giả lựa chọn đề tài “Thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng” làm đề tài luận văn thạc sĩ CTXH Với đề tài này, tác giả sâu nghiên cứu tình hình thực tế địa phương để làm rõ sở lý luận thực tiễn việc thực sách hỗ trợ việc làm nói chung cho lao động nữ nói riêng nhằm đưa khuyến nghị góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ xã hội, công xã hội phát triển kinh tế - xã hội thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng Tình hình nghiên cứu đề tài Trong năm gần đây, Việt Nam có nhiều đề tài nghiên cứu vấn đề hỗ trợ việc làm cho nhóm đối tượng cụ thể nhiều góc độ khác từ vấn đề sức khỏe, chăm sóc y tế, sách pháp luật lao động nữ Các vấn đề lao động nói chung lao động nữ nói riêng nhận quan tâm đặc biệt nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia, học giả nước Trong phạm vi nghiên cứu luận văn này, tác giả lựa chọn phân tích số công trình nghiên cứu, viết, tạp chí tiêu biểu sau: - Cuốn sách “Tạo việc làm bền vững cho lao động đối tượng yếu thế” Nhà xuất Lao động - Xã hội xuất năm 2013 Bộ Lao động – Thương binh Xã hội biên soạn đề cập đến vấn đề chung nhóm yếu thế, rào cản, nhu cầu đặc thù dạy nghề tạo việc làm bền vững cho số nhóm đối tượng yếu thị trường lao động bao gồm: lao động nữ, nông dân nghèo vùng đặc biệt khó khăn, người dân tộc thiểu số lao động nữ [2] Cuốn sách nêu số giải pháp nâng cao hiệu dạy nghề tạo việc làm bền vững cho lao động nữ mà chủ yếu nêu số giải pháp chung dạy nghề cho người lao động - Nghiên cứu “Việc làm cho người khuyết tật người dễ bị tổn thương khác Quảng Ninh, Hòa Bình Lâm Đồng” Ban Công tác xã hội Trung ương Hội chữ thập đỏ Việt Nam thực năm 2010 [1] Nghiên cứu dạng khuyết tật, mức độ khuyết tật mối tương quan với loại hình công việc Những khó khăn trình tìm việc làm việc nhóm người dễ bị tổn thương có lao động nữ nhóm tác giả phân tích từ đưa số giải pháp nhằm nâng cao hiệu việc làm cho nhóm người dễ bị tổn thương - Luận văn thạc sĩ “Giải việc làm cho lao động nữ tỉnh Quảng Nam” tác giả Lưu Thị Bích Ngọc (2011) đánh giá thực trạng cung ứng việc làm nói chung lao động nữ nói riêng, sách hỗ trợ việc làm, mối liên kết doanh nghiệp người lao động nữ [9] Đề tài phân tích hội việc làm cho lao động nữ yếu tố sách thực thi nhà nước, số yếu tố khác cần xem xét như: cách nhìn xã hội có người tuyển dụng lao động; trình độ khả làm việc lao động nữ Trên sở yếu tố tác giả nêu giải pháp việc giải việc làm cho lao động nữ - Luận văn thạc sĩ “Hỗ trợ giải việc làm niên từ thực tiễn huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên” tác giả Đào Thị Tỉnh (2015) việc trình bày sở lý luận hỗ trợ giải việc làm, tác giả phân tích vai trò nhân viên công tác xã hội hỗ trợ giải việc làm niên [19] Đề tài khảo sát, đánh giá thực trạng hỗ trợ giải việc làm thông qua nhiều hình thức hỗ trợ vốn vay, xuất lao động, dạy nghề gắn với việc làm, cung cấp thông tin, tư vấn việc làm Tuy nhiên, đối tượng nghiên cứu hỗ trợ việc làm niên Luận án tiến sĩ “Bảo vệ quyền nhân thân người lao động góc độ pháp luật lao động” Tác giả Đỗ Minh Nghĩa (2012)[7] Kết nghiên cứu luận án làm sáng rõ khoa học đường lối chủ trương Đảng, sách pháp luật nhà nước quyền nhân thân cho người lao động nói chung có lao động nữ Bài viết “Chính sách việc làm Việt Nam - Thực trạng định hướng hoàn thiện” tác giả Trần Việt Tiến đăng tạp chí Kinh tế phát triển số 181 tháng 7/2012.[20] Bài viết góp phần làm rõ thực trạng sách việc làm nước ta nay, từ đưa định hướng hoàn thiện sách việc làm tới năm 2020 Bài viết “Vấn đề giải việc làm Việt Nam” GS.TS Phạm Đức Thành đăng tạp chí Kinh tế phát triển số 64 năm 2012 [18] Trong viết tác giả đánh giá trạng thất nghiệp giải việc làm sở đưa quan điểm biện pháp giải việc làm cho người lao động có lao động nữ Bài viết “Chính sách hỗ trợ việc làm: Thực trạng giải pháp” tác giả Nguyễn Thúy Hà đăng cổng thông tin điện tử Viện nghiên cứu lập pháp (vnclp.gov.vn) [5] Trong viết tác giả phân biệt rõ việc làm sách việc làm nước ta Hệ thống hóa khái niệm, vai trò việc làm Phân tích thực trạng việc làm nước ta đưa phương hướng giải việc làm như: hoàn thiện thể chế thị trường lao động, tạo khung pháp lý phù hợp, đảm bảo bình đẳng giới lao động người sử dụng lao động… đồng thời tác giả hệ thống hóa sách việc làm, đánh giá sách việc làm đưa giải pháp hoàn thiện sách việc làm Cuốn sách “Thực trạng lao động - việc làm xuất cư năm qua tỉnh Lâm Đồng” (thời kỳ 2011-2015) Sở Lao động - Thương binh Xã hội phối hợp với Cục Thống kê tỉnh Lâm Đồng thực [4], sách phân tích đánh giá thực trạng lao động, việc làm xuất cư năm qua tỉnh nhằm phục vụ cho công tác quản lý, nghiên cứu, xây dựng chiến lược quy hoạch kế hoạch phát triển nguồn nhân lực đào tạo nghề, giải việc làm nhiều sách khác, qua đề giải pháp có liên quan đến lĩnh vực lao động việc làm tỉnh thời gian tới Nhìn chung, tác giả công trình nghiên cứu có cách tiếp cận khác trực tiếp gián tiếp vấn đề sách hỗ trợ việc làm Đó nguồn tài liệu vô quý giá giúp cho tác giả có thông tin cần thiết để kế thừa phát triển luận văn thạc sĩ Riêng sách HTVL cho LĐN nhiều đề tài nước nghiên cứu góc độ khác từ có nhiều đề xuất, đóng góp nhằm cải thiện, hoàn chỉnh việc hoạch định số sách phù hợp Nghiên cứu hoạt động hỗ trợ việc làm cho lao động nữ, từ tư vấn việc làm, giới thiệu việc làm đến hỗ trợ dạy nghề, hỗ trợ tự tạo việc làm chưa đề tài đề cập đến nhiều Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu vấn đề lý luận thực trạng sách HTVL cho LĐN; từ thực tiễn thực sách HTVL cho LĐN thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng Qua đó, đề xuất số giải pháp nhằm nâng cao hiệu cầu thị trường, qua đề danh mục ngành, nghề phù hợp với tình hình thực tế thành phố để đáp ứng cho nhu cầu doanh nghiệp địa phương Tăng cường công tác tuyên truyền, linh hoạt thiết thực nội dung phương thức đào tạo nghề, gắn với thực tế đối tượng học nghề, gắn với chương trình việc làm cụ thể địa phương, để đối tượng lao động nông thôn vùng sâu, vùng xa, vùng núi không bị lúng túng việc xác định nghề học, xếp thời gian học Hơn nữa, cần ý dạy nghề theo hướng tạo việc làm chỗ, có đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thúc đẩy trình tái cấu trúc toàn diện kinh tế xã hội nông thôn theo tinh thần “ly nông bất ly hương”, để người lao động sống địa phương sau tốt nghiệp khóa đào tạo nghề tăng khả chủ động tìm kiếm, tạo lập công việc, thu nhập quê nhà, xa Tăng cường quản lý nhà nước dạy nghề, giám sát nội dung, chương trình, điều kiện, sở vật chất dạy nghề, đào tạo nhân lực theo yêu cầu số dự án lớn, công trình trọng tâm, chương trình trọng điểm địa bàn thành phố Phấn đấu chuyển dịch nhanh cấu lao động, gắn đào tạo với định hướng chuyển dịch cấu kinh tế tránh lãng phí đào tạo Có sách khuyến khích doanh nghiệp, người sử dụng lao động thực đào tạo, đào tạo lại cho người lao động, thực sách tuyển dụng theo đơn đặt hàng nhằm tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động có thu nhập ổn định Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, vùng nông nghiệp xanh, sạch, đầu tư cho công nghệ sau thu hoạch, công nghiệp chế biến nông lâm sản, có sách hỗ trợ khuyến khích đầu tư phát triển làng nghề truyền thống, sách hỗ trợ xây dựng thương hiệu quảng bá sản phẩm, thực có hiệu chương trình khuyến nông, khuyến lâm, để giải việc làm cho 62 người lao động, góp phần vào đảm bảo an sinh xã hội phát triển kinh tế xã hội bền vững Đào tạo phải gắn với nhu cầu sử dụng lao động ngành kinh tế, thị trường lao động xuất lao động hàng năm, gắn với quy hoạch phát triển nguồn nhân lực lâu dài địa phương Chính sách hỗ trợ việc làm nói chung cho lao động nữ nói riêng phải phát huy nguồn lực xã hội vào việc tạo việc làm đảm bảo việc làm Tăng cường huy động nguồn vốn doanh nghiệp tổ chức cho đào tạo nâng cao trình độ cho người lao động Thực chế, sách ưu đãi (gồm giải pháp ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đất đai ưu đãi tín dụng, hỗ trợ đào tạo nhân lực chất lượng cao thuộc ngành nghề mũi nhọn) để khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo với hình thức khác đặt hàng với sở đào tạo, tự tổ chức đào tạo nhân lực doanh nghiệp thành lập sở đào tạo doanh nghiệp để đào tạo nhân lực cho thân doanh nghiệp cho xã hội Huy động nguồn vốn nhân dân để đầu tư xây dựng sở đào tạo, tổ chức loại quỹ khuyến học, khuyến tài Sử dụng có hiệu nguồn vốn từ Trung ương, địa phương, huy động thêm từ doanh nghiệp đẩy nhanh công tác xã hội hóa việc đầu tư xây dựng sở đào tạo nhân lực; đặc biệt tư vấn học nghề, việc làm miễn phí Phát huy lợi thành phố việc sử dụng nguồn nhân lực nữ lĩnh vực tài chính, ngân hàng dịch vụ du lịch Đẩy mạnh hoạt động cho vay vốn giải việc làm, vay vốn học nghề, hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa nhỏ vay vốn phát triển sản xuất, tạo việc làm cho người lao động, ưu tiên việc làm đào tạo nghề cho lao động em đối tượng sách, đồng bào dân tộc thiểu số, nông dân vùng khó khăn thiếu đất sản xuất Thường xuyên tổ chức điều tra, thống kê số lượng đánh giá chất 63 lượng lao động - việc làm tỉnh Các doanh nghiệp cần quan tâm, tích cực thực công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nhân lực; tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động doanh nghiệp tham gia lớp đào tạo chức, bồi dưỡng ngắn ngày, nâng cao trình độ tay nghề Kiểm kê đánh giá trạng phát triển nhân lực, xác định rõ điểm mạnh yếu nguồn nhân lực so với nhu cầu phát triển Đặc biệt quan tâm đến trình độ chuyên môn kỹ thuật cấp chứng qua sở đào tạo tập trung, lực lượng có khả sử dụng công nghệ đại sản xuất hoạt động quản lý Có sách đãi ngộ, thu hút nhân tài, đặc biệt sinh viên đạt thành tích cao học tập, nghiên cứu, sáng tạo ứng dụng để phục vụ cho thành phố, cho tỉnh 3.2.2.1.2 Đẩy mạnh công tác dạy nghề cho lao động nữ Phải thực đào tạo có mục tiêu chất lượng sử dụng có hiệu nguồn nhân lực nữ để đảm bảo phát triển bền vững Chuyển đổi phương thức từ đào tạo theo lực sở dạy nghề, sang đào tạo theo nhu cầu người học thị trường lao động Theo phương châm: Đào tạo xã hội cần nhà trường có Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, trọng đào tạo nghề cho lao động khu vực nông thôn theo hướng đa dạng hoá ngành nghề cho người lao động nhiều hình thức: ngắn hạn, dài hạn sở dạy nghề địa bàn, gắn công tác đào tạo nghề với giải việc làm cho người lao động, cung cấp kịp thời dịch vụ tư vấn, lựa chọn việc làm, cung cấp thông tin thị trường lao động tỉnh, khu vực nước ngoài, đồng thời hỗ trợ tạo điều kiện để người lao động nói chung lao đông nữ nói riêng tự tìm kiếm việc làm 64 3.2.2.1.3 Nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ giới thiệu việc làm: Tổ chức tốt hoạt động dịch vụ việc làm Hoạt động Trung tâm Dịch vụ việc làm cần trọng đến hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, thông tin thị trường lao động Tăng cường phối hợp hoạt động trung tâm Dịch vụ việc làm, với doanh nghiệp, người sử dụng lao động Thúc đẩy phát triển yếu tố thị trường kết nối liên thông với thị trường lao động tỉnh, nước khu vực, trước mắt tạo điều kiện phát triển thị trường lao động phù hợp với trình độ phát triển tỉnh Chú ý xây dựng cập nhật kịp thời thông tin giá thị trường, cung-cầu lao động, hàng hóa, dịch vụ Xây dựng mối liên hệ trung tâm dịch vụ việc làm nhằm huy động nguồn lực, hạn chế cạnh tranh thiếu lành mạnh hoạt động dịch vụ việc làm Hiện hoạt động sở dịch vụ việc làm chưa trọng nhiều tới việc đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ nhân viên nghề công tác xã hội Nghiên cứu cho thấy cán bộ, nhân viên có kiến thức kỹ công tác xã hội thực hoạt động hỗ trợ việc làm cho người lao động nói chung lao động nữ nói riêng cách hiệu Các Trung tâm cần có chế, sách hỗ trợ cho đội ngũ nhân viên thực nhiệm vụ tư vấn, giới thiệu việc làm, học nghề, vay vốn…, phối hợp tốt thiết lập mạng lưới liên kết với quan, doanh nghiệp để hỗ trợ kết nối nguồn lực phù hợp giúp người lao động có lao động nữ việc tìm kiếm việc làm phù hợp 3.2.2.1.4 Triển khai chương trình mục tiêu quốc gia việc làm Cần có giải pháp cụ thể nhằm khai thác sử dụng có hiệu nguồn vốn vay hỗ trợ phụ nữ tạo việc làm giải việc làm thông qua Quỹ quốc gia giải việc làm Tạo việc làm thông qua đề án đào tạo nghề 65 cho lao động nông thôn giới thiệu việc làm thành phố, tỉnh Tạo việc làm cho lao động nữ thông qua xuất lao động 3.2.2.2 Nhóm giải pháp nhằm đảm bảo cho việc triển khai cách tiếp cận, phương pháp phù hợp lao động nữ 3.2.2.2.1 Nâng cao nhận thức thực Luật bình đẳng giới chiến lược Quốc gia tiến phụ nữ: Luật Bình đẳng giới Nghị 11-NQ/BCT công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa đất nước hai văn quan trọng thể rõ quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đạo tổ chức thực Đảng nhà nước bình đẳng giới công tác phụ nữ nước ta Cần quán triệt sâu sắc, tạo thống nhận thức hành động, phải tuyên truyền rộng rãi đưa vào chương trình đào tạo bồi dưỡng trường học thuộc hệ thống giáo dục công dân Thực có hiệu Kế hoạch số 1338/KH-UBND ngày 22/3/2011 UBND tỉnh Lâm Đồng thực Chiến lược quốc gia bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020 địa bàn tỉnh Lâm Đồng, thông qua hoạt động truyền thông phương tiện thông tin đại chúng, tập huấn nâng cao lực, mô hình bình đẳng giới… để đảm bảo bình đẳng giới triển khai thực lĩnh vực đời sống xã hội: lao động việc làm, giáo dục đào tạo, tiếp cận thụ hưởng dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe… 3.2.2.2.2 Quan tâm nâng cao sức khỏe cho lao động nữ: Phối hợp làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để nhà hoạch định sách, đặc biệt nam giới quan tâm, đầu tư nữa, có trách nhiệm việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình bảo đảm cho phụ nữ thực tốt chức sinh con, nuôi dạy tham gia hoạt động xã hội 66 Hàng năm, tùy vào điều kiện thực tế địa phương, đơn vị… tổ chức công đoàn cần trì việc khám sức khỏe định kỳ cho người lao động, đó, ưu tiên khám theo dõi sức khỏe chuyên khoa cho chị em phụ nữ, khám tầm soát ung thư…tổ chức đợt tập huấn tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân nói chung cho phụ nữ nói riêng nhằm giảm tỷ lệ bà mẹ tử vong, giảm tỷ lệ phá thai hiểu biết, lựa chọn giới tính thai nhi…Hỗ trợ tích cực việc bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em với nhiều hình thức thiết thực như: tư vấn, hỗ trợ phụ nữ hôn nhân, đặc biệt hôn nhân có yếu tố nước hỗ trợ nạn nhân bị buôn bán trở về, lao động nữ xuất trở nước Phối hợp tổ chức tốt hoạt động chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình hướng dẫn phụ nữ chủ động phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS… 3.2.2.2.3 Lồng ghép giới kế hoạch phát triển kinh tế xã hội địa phương Cần phải lồng ghép giới hoạt động quan, tổ chức, cần phải quan tâm đến nội dung giới từ thiết kế suốt trình thực hiện, giám sát, đánh giá chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội địa phương Tiếp tục thực đổi mạnh mẽ khuôn khổ pháp lý nói chung, đặc biệt sách có liên quan trực tiếp đến lao động, việc làm, đào tạo nghề, chống phân biệt đối xử với phụ nữ Xem xét lại tuổi tuyển dụng nghỉ hưu nam nữ để tạo bình đẳng hội nghề nghiệp, hội thăng tiến phụ nữ để phụ nữ có khả cạnh tranh bình đẳng với nam giới, phát huy tối đa nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội quốc gia, dân tộc Thúc đẩy giáo dục, hội tiếp cận giáo dục góp phần giảm bất bình đẳng giới nhận thức xã hội nói chung 3.2.2.3 Nhóm giải pháp giúp bước chuyên nghiêp hóa dịch vụ hỗ trợ việc làm cho lao động nữ 67 Thành phố cần kịp thời có giải pháp cụ thể hóa để triển khai thực sách, pháp luật Nhà nước khung pháp lý CTXH, cụ thể gồm: Vị trí việc làm; vai trò, vị trí nhân viên CTXH, đặc biệt quyền hạn trách nhiệm nhân viên CTXH số trường hợp mang tính chất phổ biến, cụ thể Hệ thống dịch vụ CTXH bao gồm danh mục dịch vụ CTXH, tiêu chuẩn chất lượng cung cấp dịch vụ, định mức chi phí dịch vụ sở tính đúng, tính đủ theo chế thị trường, làm sở cho việc tạo chế tài Nhà nước chi trả cho tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cho đối tượng trợ giúp xã hội Nhà nước, phân biệt dịch vụ tổ chức công lập hay công lập cung cấp, đối tượng không thuộc diện Nhà nước trợ giúp tự trả chi phí theo định mức quy định Nhà nước…mạng lưới tổ chức cung cấp dịch vụ CTXH việc thành lập tổ chức hoạt động sở cung cấp dịch vụ CTXH cộng đồng, mạng lưới nhân viên, cộng tác viên CTXH, trách nhiệm quyền lợi họ, điều kiện thủ tục hành nghề CTXH độc lập với tư cách cá nhân nhằm đáp ứng nhu cầu người dân cộng đồng 3.3 Lộ trình điều kiện đảm bảo thực 3.3.1.Giai đoạn 2016-2020 Tiếp tục thực nội dung, giải pháp thực sách hỗ trợ việc làm cho người lao động nói chung lao động nữ nói riêng Từng bước triển khai, áp dụng thử nghiệm sách đảm bảo cho nhân viên CTXH triển khai hoạt động HTVL, cách tiếp cận phương pháp phù hợp lao động nữ Chuyên nghiệp dịch vụ HTVL cho người lao động nói chung lao động nữ nói riêng Trung tâm Dịch vụ việc làm, Trung tâm Công tác xã hội để rút kinh nghiệm nhằm điều chỉnh, hoàn thiện sách 68 3.3.1.2 Giai đoạn 2021-2025 Chuẩn hóa vận hành sách hỗ trợ việc làm mang tính đồng bộ, đảm bảo cho nhân viên CTXH triển khai cách tiếp cận, phương pháp CTXH phù hợp nhóm đối tượng cụ thể chuyên nghiệp dịch vụ HTVL cho LĐN 3.3.2 Điều kiện đảm bảo thực Chính sách việc làm nói chung hỗ trợ việc làm cho lao động nữ nói riêng cần phải phát huy nguồn lực xã hội vào việc tạo việc làm đảm bảo việc làm Tăng cường huy động nguồn vốn doanh nghiệp tổ chức cho đào tạo nâng cao trình độ người lao động Thực chế, sách ưu đãi (gồm giải pháp ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đất đai ưu đãi tín dụng, hỗ trợ đào tạo nhân lực chất lượng cao thuộc ngành nghề mũi nhọn) để khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp đầu tư cho đào tạo với hình thức khác đặt hàng với sở đào tạo, tự tổ chức đào tạo nhân lực doanh nghiệp thành lập sở đào tạo doanh nghiệp để đào tạo nhân lực cho thân doanh nghiệp cho xã hội Huy động nguồn vốn dân để đầu tư xây dựng sở đào tạo, tổ chức loại quỹ khuyến học, khuyến tài Cần có quy định có thể, rõ ràng vị trí làm việc, vai trò, quyền hạn trách nhiệm nhân viên công tác xã hội Để nhân viên xã hội hành nghề CTXH phát huy nghề nghiệp cách có hiệu quả, việc trợ giúp tốt cho đối tượng cần trợ giúp nói chung, trước hết họ phải nhận thức trách nhiệm xã hội biết vị trí, vai trò, nhiệm vụ , đồng thời thực hành CTXH họ phải thực theo quy trình, tiêu chuẩn, quy định loại hình, đối tượng cụ thể cần trợ giúp Vì vậy, pháp luật, sách CTXH cần quy định cụ thể vị trí, vai trò, nhiệm vụ cán bộ, viên chức, nhân viên CTXH thủ tục giải việc cung cấp dịch vụ 69 CTXH cá nhân, gia đình, nhóm cộng đồng Cần quy định đầy đủ: Mã số ngạch, chức danh tiêu chuẩn nghiệp vụ ngạch viên chức CTXH; Tiêu chuẩn đạo đức cán bộ, viên chức, nhân viên CTXH Tiêu chuẩn, quy trình cung cấp dịch vụ CTXH; Áp dụng ngạch, bậc lương viên chức CTXH phù hợp với đặc thù nghề nghiệp, bảo đảm tương quan ngành nghề; Tiêu chuẩn nghiệp vụ cán bộ, viên chức, nhân viên CTXH sở cung cấp Dịch vụ Công tác xã hội 3.4 Một số kiến nghị nhằm đảm bảo giải pháp có tính khả thi cao 3.4.1 Đối với cấp Trung ương Trên thực tế, trình độ chuyên môn phận lớn lao động nữ thấp, chủ yếu lao động phổ thông Vấn đề đặt nhà nước cần có điều chỉnh lại quy mô cấp đào tạo để triển khai thực Việc nâng cao chất lượng lao động nữ làm chuyển dịch cấu từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp cần quan tâm giải đồng bộ, trọng kỹ thuật lẫn hiểu biết sản xuất hàng hóa kinh tế thị trường 3.4.2 Đối với địa phương Cần có giải pháp phù hợp nhằm nâng cao nhận thức thực bình đẳng giới chiến lược quốc gia tiến phụ nữ theo tinh thần Luật Bình đẳng giới, Nghị 11-NQ/TW ngày 27/4/2007 Bộ Chính trị Kế hoạch số 1338/KH-UBND ngày 22/3/2011 UBND tỉnh Lâm Đồng thực Chiến lược quốc gia bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020 địa bàn tỉnh Lâm Đồng Có giải pháp phù hợp nhằm tiếp tục đẩy mạnh hoạt động thông tin tuyên truyền, giáo dục vận động nhằm nâng cao nhận thức tầm quan trọng CTXH phát triển xã hội Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu số lượng chất lượng, đặc biệt đội ngũ nhân viên CTXH chuyên nghiệp phân bố, 70 sử dụng cách phù hợp, hiệu Củng cố, phát triển mạng lưới sở cung cấp dịch vụ CTXH nhân viên CTXH địa bàn thành phố đảm bảo cung cấp dịch vụ CTXH theo nhu cầu người lao động nói chung lao động nữ nói riêng Kịp thời cụ thể hóa triển khai thực sách, pháp luật Nhà nước khung pháp lý CTXH; Từng bước thực xã hội hóa hoạt động CTXH nhằm đảm bảo triển khai cách tiếp cận dựa quyền đảm bảo quyền, tiếp cận dựa nhu cầu lao động nữ Kết luận Chƣơng Từ việc thực sách hỗ trợ việc làm thực trạng nguồn nhân lực lao động nữ, luận văn đề xuất số biện pháp thúc đẩy hiệu việc thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng Các biện pháp nhằm thúc đẩy hiệu hoạt động hỗ trợ việc làm lao động nữ nhấn mạnh tới can thiệp vĩ mô môi trường sách yếu tố trung mô trung tâm cung cấp dịch vụ hỗ trợ việc làm, lực đội ngũ nhân viên hỗ trợ việc làm Ngoài ra, biện pháp hướng tới thân người lao động nữ để mang lại hướng can thiệp toàn diện khía cạnh lẫn từ mang lại hiệu cao hoạt động hỗ trợ việc làm cho lao động nữ 71 KẾT LUẬN Chủ tịch Hồ Chí Minh gương sáng tinh thần đấu tranh giải phóng phụ nữ, bảo vệ quyền lợi ích phụ nữ Người khẳng định: Nói phụ nữ nói phân xã hội Nếu không giải phóng phụ nữ không giải phóng loài người Nếu không giải phóng phụ nữ xây chủ nghĩa xã hội Bước vào thời kỳ mới, với phụ nữ nước, phụ nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng có nhiều bước tiến đáng kể UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Kế hoạch số 1338/KH-UBND ngày 22/3/2011 thực Chiến lược quốc gia bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020 địa bàn tỉnh Lâm Đồng, có mục tiêu hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế Bên cạnh thời cơ, phụ nữ thành phố đối mặt với thách thức mang tính truyền thống lâu đời, tính tự ty, an phận, cam chịu thụ động Chính điều ảnh hưởng trực tiếp đến hội việc làm lao động nữ Giải việc làm, nâng cao chất lượng lao động biện pháp quan trọng phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tếxã hội Việc làm cho lao động nữ việc làm mà pháp luật cho phép, mang lại thu nhập cho lao động nữ, giúp họ có khả độc lập kinh tế phát triển mối quan hệ xã hội Những công việc thực lĩnh vực thức như: nhà máy, công sở, trường học, bệnh viên, công việc khu vực phi chinh thức như: dịch vụ chăm sóc trẻ, nội trợ, sản xuất kinh doanh, buôn bán nhỏ…vấn đề giải việc làm cho lao động nữ vấn đề cấp bách Với vai trò tầm quan trọng đặc biệt kinh tế - xã hội, với người lao động nói chung lao động nữ nói riêng thông qua quy định tổ chức thực thi quy định thực tế, sách việc làm 72 hỗ trợ việc làm đạt kết khả quan định Tuy nhiên, bước vào thời kỳ toàn cầu hóa hội nhập kinh tế quốc tế, với nhiều hội thuận lợi không khó khăn thách thức việc làm, giải việc làm Thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, với việc tập trung phát triển kinh tế - xã hội; phấn đấu sớm trở thành “Thành phố thông minh” theo hướng đại, đặc biệt quan tâm thực tốt sách xã hội nhằm chăm lo cho nhóm đối tượng yếu Nhận thức tầm quan trọng nghề CTXH phát triển chung xã hội, thời gian qua địa phương triển khai nhiều giải pháp để bước phát triển nghề CTXH bước đầu nghề CTXH đóng góp định vào việc giải vấn đề xã hội nói chung thực thắng lợi mục tiêu an sinh xã hội Qua kết nghiên cứu cho thấy rõ vai trò quan trọng công tác xã hội hoạt động hỗ trợ việc làm lao động nữ Hoạt động nghề công tác xã hội công cụ đặc thù để đánh giá, phân tích, kết nối nguồn lực, để lao động nữ gỡ bỏ rào cản từ thân, tâm lý tự ti môi trường xung quanh để tham gia vào hoạt động việc làm cách hiệu bền vững Từ vấn đề lý luận thực trạng nêu Đề tài luận văn đề xuất số biện pháp nâng cao lực nhân viên xã hội, nâng cao nhận thức gia đình, cộng đồng doanh nghiệp chế, sách nhằm thúc đẩy hiệu hỗ trợ việc làm lao động nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Công tác xã hội - Trung ương Hội chữ thập đỏ Việt Nam (2010), Việc làm cho người khuyết tật dễ bị tổn thương khác Quảng Ninh, Hòa Bình Lâm Đồng Bộ Lao động - Thương binh Xã hội (2013), Tạo việc làm bền vững cho lao động đối tượng yếu thế, NXB Lao động – Xã hội, Hà Nội Bộ Lao động – Thương binh Xã hội (1999), Sổ tay thống kê thông tin thị trường lao động Việt Nam, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Cục Thống kê tỉnh Lâm Đồng (2015), Thực trạng lao động - việc làm xuất cư năm qua tỉnh Lâm Đồng (thời kỳ 2011-2015) Nguyễn Thúy Hà, Chính sách hỗ trợ việc làm: Thực trạng giải pháp Viện nghiên cứu lập pháp (vnclp.gov.vn) Nguyễn Hồi Loan - Nguyễn Thị Kim Hoa (2015), Giáo trình Công tác xã hội đại cương, Nxb Đại học Quốc Gia Hà Nội Đỗ Minh Nghĩa (2012), “Bảo vệ quyền nhân thân người lao động góc độ pháp luật lao động”, Luận án Tiến sĩ Luật học, Đại học Luật Hà Nội Hoàng Phê (2002), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng Lưu Thị Bích Ngọc (2011), Giải việc làm cho lao động nữ tỉnh Quảng Nam, Luận văn thạc sĩ, Đại học Đà Nẵng 10 Quốc hội (2012), Bộ luật lao động (Luật số: 10/2012/QH13) 11 Quốc hội (2013), Hiến pháp Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 12 Quốc hội (2014), Luật giáo dục nghề nghiệp (Luật số: 74/2014/QH13) 13 Quốc hội (2013), Luật việc làm (Luật số: 38/2013/QH13) 14 Quốc hội (2006), Luật Bình đẳng giới (Luật số: 73/2006/QH11) 15 Thủ tướng Chính phủ, Quyết định 32/2010/QĐ-TTg, ngày 25/03/2010: 74 Phê duyệt Đề án phát triển nghề Công tác xã hội giai đoạn 2010 – 2020 16 Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 295/QĐ-TTg ngày 05/8/2012: Phê duyệt Đề án hỗ trợ phụ nữ học nghề tạo việc làm giai đoạn 1010-2015 17 Thủ tướng Chính Phủ, Nghị định số 85/2015/NĐ-CP ngày 01/10/2015 quy định chi tiết số điều Bộ luật Lao động sách lao động nữ 18 Phạm Đức Thành (2012), Vấn đề giải việc làm Việt Nam, tạp chí Kinh tế phát triển 19 Đào Thị Tỉnh (2015), Hỗ trợ giải việc làm niên từ thực tiễn huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, Luận văn thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội 20 Trần Việt Tiến, Chính sách việc làm Việt Nam: Thực trạng định hướng hoàn thiện, Kinh tế phát triển, số 181, tháng năm 2012, trang 40-47 21 Trung tâm Dịch vụ việc làm, 2011,2015, Báo cáo kết hoạt động hỗ trợ việc làm 22 Trung tâm Quốc gia Dự báo Thông tin thị trường lao động, Cục Việc làm, Bộ Lao động, Thương binh Xã hội, Xu hướng việc làm Việt Nam 2010, Hà Nội, tháng 10/2010 23 UBND thành phố Đà Lạt (2011, 2015), Báo cáo năm giải việc làm 24 UBND tỉnh Lâm Đồng, Quyết định số 16/2010/QĐ-UBND ngày 12/5/2010 “quy định cho vay vốn lao động có thời hạn nước địa bàn tỉnh Lâm Đồng” 25 UBND tỉnh Lâm Đồng, Quyết định số 38/2011/QĐ-UBND ngày 26/7/2011 ban hành số sách hỗ trợ xuất lao động địa bàn tỉnh Lâm Đồng 75 26 UBND tỉnh Lâm Đồng, Quyết định số 683/QĐ-UBND ngày 04/4/2014 phê duyệt đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn địa bàn tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2014-2020 27 UBND tỉnh Lâm Đồng, Quyết định số 33/2016/QĐ-UBND ngày 09/6/2016 ban hành quy định cho người lao động địa bàn tỉnh Lâm Đồng vay vốn lao động có thời hạn nước 28 UBND thành phố Đà Lạt, Kế hoạch triển khai thực giải việc làm địa bàn thành phố năm 2012, 2015 29 Viện Khoa học Lao động Xã hội – Tổ chức GIZ (2011), Thuật ngữ an sinh xã hội Việt Nam 30 WHO (2014), Hướng dẫn Phục hồi chức dựa vào cộng đồng – Hợp phần Sinh kế, NXB Lao động - Xã hội, Hà Nội 76 ... trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng Chương 3: Giải pháp hoàn thiện sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 10 Chƣơng... điểm lao động nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 43 2.3 Tình hình thực sách hỗ trợ việc làm cho lao động nữ từ thực tiễn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng 44 2.4 Đánh giá việc thực sách. .. hỗ trợ việc làm cho lao động nữ thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2011-1015 49 Chƣơng 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NỮ TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ ĐÀ