Header Page of 126 KIỀU THU HẰNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG - Kiều Thu Hằng TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH VÀ QUẢN LÝ KHOÁ Hà Nội – Năm 2015 Footer Page of 126 Header Page of 126 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG - Kiều Thu Hằng Mã học viên: C00086 NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH DOANH VÀ QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 60340201 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC Người hướng dẫn chính: GS.TS NGUYỄN KHẮC MINH Hà Nội – Năm 2015 Footer Page of 126 i Thang Long University Libraty 24 Header Page of 126 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Tác giả luận văn Kiều Thu Hằng I CẢM ƠN Footer Page of 126 ii Header Page of 126 LỜI CẢM ƠN Trong trình thực nghiên cứu đề tài, Tôi nhận quan tâm giúp đỡ nhiệt tình, đóng góp quý báu tập thể, cá nhân tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ hoàn thành Luận văn Lời đầu tiên, xin trân thành cảm ơn GS TS Nguyễn Khắc Minh trực tiếp hướng dẫn suốt trình thực đề tài góp ý chân thành thầy, cô giáo Khoa Tôi xin chân thành cảm ơn nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện Ban Bồi thường GPMB; Phòng Tài nguyên Môi trường, Trung tâm phát triển quỹ đất, Phòng thống kê thị xã Sơn Tây…nhiệt tình giúp đỡ suốt thời gian điều tra số liệu đóng góp quý báu cho luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn người thân gia đình, bạn bè, đồng nghiệp khích lệ, tạo điều kiện tốt để hoàn thành luận văn Một lần xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Kiều Thu Hằng Footer Page of 126 iii Thang Long University Libraty Header Page of 126 MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA i LỜI CAM ĐOAN .ii LỜI CẢM ƠN iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT x DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU, HÌNH ẢNH xi MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục đích yêu cầu đề tài 2.1 Mục đích 2.2 Yêu cầu Phạm vi đối tượng nghiên cứu 3.1 Phạm vi nghiên cứu 3.2.Đối tượng nghiên cứu 4.Phương pháp nghiên cứu 4.1 Phương pháp điều tra thu thập tài liệu, số liệu 4.2 Phương pháp thống kê 4.3 Phương pháp phân tích đánh giá tổng hợp 4.4 Phương pháp xử lý số liệu 4.5 Phương pháp minh họa sơ đồ, biểu đồ, hình ảnh 4.6 Phương pháp chuyên gia Kết cấu luận văn Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 1.1 KHÁI QUÁT VỀ BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 1.1.1 Bồi thường 1.1.2 Hỗ trợ Footer Page of 126 iv Header Page of 126 1.1.3 Tái định cư 1.2 ĐẶC ĐIÊM CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 1.3 NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 1.4 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 1.4.1 Đăng ký quyền sử dụng đất, lập quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 1.4.2 Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất 10 1.4.3 Ban hành sách đất đai 11 1.4.4 Yếu tố giá đất định giá đất 12 1.4.5 Thị trường bất động sản 13 1.5 TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ĐẾN PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG VÀ ĐỜI SỐNG XÃ HỘI 13 1.5.1 Phát triển hạ tầng 13 1.5.2 Đời sống xã hội 14 1.6 CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG Ở VIỆT NAM QUA CÁC THỜI KỲ 14 1.6.1 Thời kỳ trước năm 1945 14 1.6.2 Thời kỳ sau cách mạng tháng 8/1945 đến năm 1975 15 1.6.3 Thời kỳ năm 1975 đến trước đời Luật đất đai năm 1993 15 1.6.4 Thời kỳ 1993 đến 2003 16 1.6.5 Thời kỳ từ có Luật đất đai năm 2003 17 1.6.6.Thời kỳ Luật đất đai năm 2013 18 1.6.7 Nhận xét, đánh giá 20 Footer Page of 126 v Thang Long University Libraty Header Page of 126 1.7 THỰC TIỄN CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GẢI PHÓNG MẶT BẰNG Ở MỘT SỐ THÀNH PHỐ CỦA MỘT SỐ NƯỚC TRONG KHU VỰC 21 1.8 NHẬN XÉT CHUNG VỀ TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 26 Chương 2: THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY 28 2.1 KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ- XÃ HỘI CỦA THỊ XÃ SƠN TÂY 28 2.1.1 Điều kiện tự nhiên, tài nguyên cảnh quan môi trường 28 2.1.1.1 Vị trí địa lý 28 2.1.1.2 Đặc điểm địa hình, địa mạo 29 2.1.1.3 Khí hậu 29 2.1.1.4 Thuỷ văn 30 2.1.1.5 Các nguồn tài nguyên 30 2.1.2 Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội thị xã Sơn Tây 32 2.1.2.1 Tăng trưởng kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế 32 2.1.2.2 Thực trạng phát triển ngành kinh tế 33 2.1.2.3 Dân số, lao động việc làm 35 2.1.2.4 Thực trạng phát triển sở hạ tầng 35 2.1.3 Đánh giá tiềm phát triển thị xã Sơn Tây 38 2.1.3.1 Thuận lợi 38 2.1.3.2 khó khăn 39 2.2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY 40 2.2.1 Tình hình uản lý nhà nước đất đai thị xã Sơn Tây 40 2.2.1.1 Triển khai thi hành luật đất đai văn hướng dẫn thi hành40 Footer Page of 126 vi Header Page of 126 2.2.1.2 Xác định địa giới hành chính, lập quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập đồ hành 41 2.2.1.3 Khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất; lập đồ địa chính, đồ trạng sử dụng đất đồ quy hoạch sử dụng đất 42 2.2.1.4 Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất 42 2.2.2 Hiện trạng sử dụng đất 44 2.3 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY 45 2.3.1 Tình hình chung 45 2.3.2 Công tác bồi thường, giải phóng mặt thị xã Sơn Tây 46 2.3.2.1 Những kết đạt 46 2.3.2.2 Những vấn đề tồn tại, vướng mắc 47 2.4 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓN MẶT BẰNG VÀ TÁC ĐỘNG CỦA VIỆC THU HỒI ĐẤT TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ SƠN TÂY 48 2.4.1 Giới thiệu sơ lược hai dự án nghiên cứu 48 2.4.1.1 Dự án 48 Hình 2.2 Hình ảnh cầu Vĩnh Thịnh đoạn qua địa bàn xã Đường Lâm 2.4.1.2 Dự án 50 2.4.2 Các văn pháp lý có liên quan đến 02 dự án 54 2.4.2.1 Văn pháp lý chung 54 2.4.2.2 Văn pháp lý cụ thể cho dự án 55 2.4.3 Công tác tổ chức, trình tự thực 59 2.4.4 Đánh giá việc thực sách bồi thường thiệt hại Nhà nước thu hồi đất tiến hành dự án 62 2.4.4.1 Đối tượng bồi thường điều kiện bồi thường 62 Footer Page of 126 vii Thang Long University Libraty Header Page of 126 2.4.4.2 Bồi thường đất 66 2.4.4.3 Bồi thường tài sản đất 70 2.4.4.4: Các sách hỗ trợ 73 2.4.4.5 Chính sách tái định cư 77 2.4.4.6 Kết đạt được, tồn vướng mắc dự án nghiên cứu 80 2.4.5 Tác động việc thực sách bồi thường giải phóng mặt đến đời sống, việc làm người bị thu hồi đất 84 2.4.6 Đánh giá việc thực sách bồi thường giải phóng mặt 85 2.4.6.1 Một số thành công 85 2.4.6.2 Một số hạn chế 87 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 93 3.1 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ QUAN ĐIỂM ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG THỜI GIAN TỚI 93 3.1.1 Phương hướng 93 3.1.2 Quan điểm 93 3.2 ĐỀ SUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY 94 3.2.1 Giải pháp chung 94 3.2.1.1 Chính sách bồi thường thiệt hại đất 94 3.2.1.2 Bồi thường thiệt hại tài sản đất bị thu hồi 95 3.2.1.3.Về sách tái định cư 95 3.2.1.4 Minh bạch quy hoạch đô thị: 96 3.2.1.5 Chính sách hỗ trợ ổn định sống 97 Footer Page of 126 vii i Header Page 10 of 126 3.2.1.6 Hỗ trợ đào tạo việc làm 97 3.2.2 Giải pháp hỗ trợ 98 3.2.2.1 Quản lý Nhà nước 98 3.2.2.2 Quản lý quyền địa phương 99 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 101 Kết luận 101 Đề nghị 103 TÀI LIỆU THAM KHẢO 105 Footer Page 10 of 126 ix Thang Long University Libraty Header Page 105 of 126 mô lớn, người dân có nhiều xúc như: Họ sống gì, tương lai cháu họ sống mà đất nông nghiệp - nguồn thu nhập không Bên cạnh dự án thường có hình thức hỗ trợ, thông qua hỗ trợ khoản tiền định, khoản tiền phát huy tác dụng khác Đối với người động phát huy tác dụng thông qua đầu tư sinh lợi, với người khác khoản tiền tiêu dùng khoảng thời gian định sau dẫn đến thất nghiệp Đây vấn đề xúc không ảnh hưởng tới sống gia đình họ mà làm ảnh hưởng tới cộng đồng xã hội Do việc chuyển đổi nghề nghiệp, tạo công ăn việc làm cho người dân sau bị thu hồi đất dành cho đầu tư dự án trách nhiệm Nhà nước chủ đầu tư Về cải cách hành chính: Sự phối hợp cấp, ngành, tổ chức, chủ dự án có lúc, có nơi chưa đồng bộ, chặt chẽ, thiếu chuyên sâu dẫn đến kết chưa cao thực GPMB; chế phân cấp trách nhiệm nhiều mặt chưa rõ chồng chéo vai trò, chức nhiệm vụ ngành, cấp công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng, thủ tục hành phức tạp Bên cạnh sách bồi thường thiệt hại Nhà nước áp dụng thời điểm khác nhau, không quán, đặc biệt giá bồi thường Cụ thể người bồi thường sau thường hưởng chế độ bồi thường cao người trước, nguyên nhân dẫn đến người dân cố tình trì hoãn, gây khó khăn công tác bồi thường GPMB Footer Page 105 of 126 92 Header Page 106 of 126 Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 3.1 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ QUAN ĐIỂM ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TRONG THỜI GIAN TỚI 3.1.1 Phương hướng Phương hướng nâng cao hiệu thực sách bồi thường, giải phóng mặt bằng, cần thực tốt mặt như: - Xây dựng dự án đại hoá hệ thống quản lý đất đai; hoàn thiện, công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; - Sử dụng đất hợp lý, hiệu quả; khuyến khích đầu tư vào đất từ nhiều nguồn vốn; - Phát triển thị trường nhà - đất; tăng cường kiểm soát, chế tài hoạt động chuyển nhượng quyền sử dụng đất, đặc biệt nguồn gốc tài sản thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất 3.1.2 Quan điểm - Xác định quỹ đất tài sản quốc gia, tài sản quý để hoang hoá hay khai thác cách hiệu quả; - Thực bồi thường phải đảm bảo: công bằng, công khai, thoả đáng; - Tiến tới bồi thường theo giá thị trường; - Cần thực sách bồi thường quán cho đối tượng khác nhau; đặc biệt đối tượng thuộc khu vực giáp ranh tỉnh, huyện Footer Page 106 of 126 93 Thang Long University Libraty Header Page 107 of 126 - Tăng cường phân cấp cho địa phương việc thực sách bồi thường; phát huy vai trò, trách nhiệm địa phương cấp 3.2 ĐỀ SUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY 3.2.1 Giải pháp chung 3.2.1.1 Chính sách bồi thường thiệt hại đất Nghiên cứu chế xác định điều chỉnh giá đất ở, đất chuyên dùng, đất nông nghiệp, đảm bảo kịp thời nguyên tắc đơn giá bồi thường, hỗ trợ, đảm bảo tính hợp lý, công sát với thị trường, phù hợp với khung giá đất Chính phủ Điều chỉnh bổ sung để hoàn thiện đơn giá bồi thường, hỗ trợ trồng, hoa màu, vật kiến trúc theo nguyên tắc đầy đủ danh mục, đơn giá, đảm bảo quyền lợi hợp pháp người dân bồi thường, hỗ trợ có tính đến yếu tố giá thị trường biến động Hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư cần phải đạo xâu sát phòng ban, đơn vị chuyển môn triển khai, tổ chức thực sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo Quyết định số 02/2013/QĐ-UBND ngày 07/01/2013 UBND thành phố Hà Nội Thuê đơn vị tư vấn xác định giá đất sát với giá thị trường điều kiện bình thường đảm bảo kết hợp hài hoà lợi ích cho người dân quyền - nghĩa vụ người sử dụng đất, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc công tác bồi thường giải phóng mặt Cần thành lập quan nghiên cứu quản lý thị trường bất động sản, việc quản lý thị trường vừa thể chức quản lý Nhà nước vừa sử dụng công cụ để Nhà nước điều tiết lại thị trường theo định hướng chiến lược Nhà nước Trong công tác quản lý đất đai bồi thường Footer Page 107 of 126 94 Header Page 108 of 126 GPMB, việc quản lý thị trường bất động sản có tác dụng to lớn, xác định xác giá trị tài sản đặc biệt đất đai Nhà nước thực quyền nghĩa vụ theo Luật Đất đai quy định Luật dân 3.2.1.2 Bồi thường thiệt hại tài sản đất bị thu hồi - Việc bồi thường thiệt hại tài sản cần tính theo mức thiệt hại thực tế, xem xét giá trị xây dựng Cần thường xuyên xác định lại đơn giá bồi thường tài sản đất bị thu hồi cho sát với giá thị trường Nhà, công trình xây dựng đất chịu tác động đơn giá xây dựng mới, đơn giá xây dựng chịu tác động biến động thị trường giá nguyên vật liệu, nhân công, … Việc xây dựng đơn giá xây dựng công tác bồi thường, giải phóng mặt cõ phần đáp ứng biến động giá thị trường - Đối với trồng hàng năm vụ, vào tình hình biến động giá nông sản, thực phẩm mà điều chỉnh đơn giá bồi thường trồng cho kịp thời Về sách bồi thường thiệt hại tài sản phần lớn người dân bị thu hồi đất chấp nhận Kết cho thấy ý kiến thắc mắc người dân cho giá bồi thường thấp so với giá thị thường thời điểm thu hồi đất Vì cần phải sớm hoàn thiện công tác định giá tài sản đất 3.2.1.3.Về sách tái định cư UBND Thành phố nên xem xét, điều chỉnh quy định sách tái định cư Nhà nước thu hồi hết diện tích đất hộ gia đình Nhà nước cấp đất chưa làm nhà hộ gia đình bị thu hồi diện tích đất lơn để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ dân, tạo ủng hộ, chấp hành tốt việc bàn giao đất cho Nhà nước Khuyến khích hộ dân nhận tiền bồi thường đất, nhận khoản Footer Page 108 of 126 95 Thang Long University Libraty Header Page 109 of 126 hỗ trợ tự lo chỗ ở, sau tự mua nhà, đất, để hạn chế việc bố trí tái định cư đất, đẩy mạnh việc xây dựng khu trung cư cao tầng để bố trí tái định cư, tiến tới việc bố trí đất khu vực đô thị Đối với hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất tái định cư phải gắn với tạo việc làm chuyển đổi nghề nghiệp theo hướng: + Đối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp mà không bồi thường đất nông nghiệp việc bố trí tái định cư gắn với giao đất làm mặt sản xuất, dịch vụ phi nông nghiệp + Đối với hộ gia đình, cá nhân sản xuất, dịch vụ phi nông nghiệp việc tái định cư phải gắn với việc làm từ sản xuất, dich vụ phi nông nghiệp, trường hợp đặc biệt điều kiện để tái định cư gắn với tạo việc làm từ sản xuất, dịch vụ phi nông nghiệp hộ gia đình, cá nhân hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề nghiệp 3.2.1.4 Minh bạch quy hoạch đô thị: Việc công khai quy hoạch điều cần thiết, đặc biệt dự án có ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống sinh hoạt nhân dân; cần xem trọng ý kiến người dân khu vực chỉnh trang, quy hoạch Với tầm nhìn quy hoạch, chỉnh trang đô thị với mục tiêu sáng, minh bạch chắn cư dân địa phương ủng hộ sẵn sàng với Nhà nước thực dự án - Xây dựng mạng lưới cung cấp thông tin quy hoạch: Việc xây dựng mạng lưới cung cấp thông tin quy hoạch giúp người dân chủ động thực quyền làm chủ đất đai, tài sản mình, kèm theo nhân dân giám sát, phát hành vi tiêu cực - Sau có quy hoạch sử dụng đất tổng thể chi tiết cần phải có công khai kế hoạch sử dụng đất theo thời gian để người dân yên tâm sử dụng, Footer Page 109 of 126 96 Header Page 110 of 126 canh tác (đặc biệt với đất nông nghiệp), tránh tình trạng người dân hoang mang, bỏ hoang đất chờ thu hồi gây thiệt hại lãng phí sử dụng đất 3.2.1.5 Chính sách hỗ trợ ổn định sống Không dừng lại việc bố trí nơi mới, mà cần lưu ý giải pháp khôi phục sống tạo điều kiện cho người bị thu hồi đất có nguồn thu nhập mới, vấn đề cần quan tâm Điều không trách nhiệm chủ đầu tư dự án mà trách nhiệm quyền địa phương Để ổn định đời sống phát triển sản xuất cho người dân phải di chuyển nhu cầu tất yếu khách quan Đảm bảo cho người dân bị thu hồi đất có sống tốt trước lúc di chuyển, mặt khác biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn ngừa hậu xấu kinh tế, xã hội, môi trường mà trình tái định cư đem lại Vì cần có sách, hỗ trợ sống cho họ như: - Hỗ trợ chuyển dịch cấu kinh tế: Phát triển làng nghề truyền thống, xây dựng công trình dịch vụ nhỏ phục vụ cộng đồng dân cư - Hỗ trợ đào tạo chuyển đổi nghề: Người dân hỗ trợ tiền đào tạo trường, trung tâm dạy nghề để làm việc dự án thu hồi đất họ - Các địa phương cần phải có giải pháp chuyển dịch cấu kinh tế, đặc biệt hộ diện thu hồi, giải tỏa nhằm vận động họ, tạo công ăn việc làm hướng cho họ cách sử dụng đồng tiền bồi thường nhận thành đồng vốn hữu ích - Những sách hỗ trợ khác cần phát huy như: cho vay vốn kinh doanh, hỗ trợ học sinh, sinh viên em hộ bị thu hồi giải tỏa học phí sách khuyến khích, động viên khác 3.2.1.6 Hỗ trợ đào tạo việc làm Hiện nay, sách hỗ trợ đào tạo việc làm chưa phù hợp với thực tế Footer Page 110 of 126 97 Thang Long University Libraty Header Page 111 of 126 Nhà nước cần mở trường để đào tạo nghề cho người đất có nhu cầu học nghề, mặt khác cần liên kết đào tạo với doanh nghiệp để học nghề xong người học nghề tìm việc Nếu tay nghề chưa đáp ứng với yêu cầu công việc tạo điều kiện cho người lao động vưa làm vừa học bố trí việc làm với chuyên ngành mà đào tạo thực tế nghề học trường thông thường không phù hợp với yêu cầu tuyển dụng doanh nghiệp 3.2.2 Giải pháp hỗ trợ 3.2.2.1 Quản lý Nhà nước + Cần nghiên cứu để ban hành chế, sách đặc thù bồi thường giải phóng mặt bằng, đặc biệt phải mềm dẻo, linh hoạt để địa phương từ vận dụng để giải kịp thời vướng mắc Vì thực tế công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt xảy địa phương mà địa phương có yếu tố văn hóa, xã hội, tập tục riêng nên việc áp dụng chung gây nhiều khó khăn trở ngại + Thực thống quan phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt dự án cụ thể, tránh tình trạng dự án bồi thường giải phóng mặt địa phương tỉnh tỉnh tiếp giáp có cách áp dụng sách khác nhau, tạo không thống nhất, không đồng hộ dân bị thu hồi, giải toả + Thực nghiêm quy định pháp luật quản lý đất đai, đặc biệt quyền địa phương cần chỉnh đốn, đẩy mạnh quản lý tài đất đai đặc biệt việc kiểm soát chuyển nhượng thu thuế thu nhập, chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế; đẩy mạnh quản lý nguồn thu, chi qua tài khoản, đánh thuế sở hữu tài sản, đặc biệt tài sản hình thành từ nguồn tiền nguồn gốc rõ rệt cần thực nghiêm chế tài hành vi không trung thực chuyển quyền sử dụng đất Footer Page 111 of 126 98 Header Page 112 of 126 Việc tăng cường công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để đưa vào quản lý cách thống khoa học cần tiến hành song song 3.2.2.2 Quản lý quyền địa phương - Thị uỷ, HĐND, UBND Thị xã, ngành đoàn thể cần quan tâm việc thống đạo công tác bồi thường GPMB, đặc biệt việc tổ chức triển khai thực cấp xã, phường thôn lực lượng gần gũi bám sát đối tượng BT, HT&TĐC Nhà nước thu hồi đất - Kiên trì vận động thuyết phục nhân dân hiểu sách, pháp luật Đảng Nhà nước Vận động quan tâm hỗ trợ đáng doanh nghiệp hộ dân công tác bồi thường GPMB cần thiết, đặc biệt việc quan tâm giải việc làm cho người lao động Đối với đối tượng bồi thường thoả đáng, sách thuyết phục nhiều lần mà không phải có biện pháp xử lý kiên theo pháp luật (có thể dùng biện pháp cưỡng chế để thực hiện) - Công tác BT, HT&TĐC vấn đề nhạy cảm, phức tạp liên quan trực tiếp đến quyền lợi người dân, nhà đầu tư Nhà nước Vì trực tiếp, tiếp xúc với nhân dân để tuyên truyền chủ trương sách, pháp luật cần phải cân nhắc kỹ càng, xác, thống nhất, điều hứa với nhân dân phải thực cho được, để tạo niềm tin đồng tình ủng hộ nhân dân Muốn thực việc thuận lợi khâu chuẩn bị phải cụ thể, chu đáo công phu - Phát huy vai trò cán bộ, Đảng viên chi Đảng, tổ chức quần chúng nhằm tăng hiệu công tác BT, HT&TĐC Nhà nước thu hồi đất Thực tế cho thấy nơi cán bộ, Đảng viên đoàn kết, thống nhất, có trách nhiệm nhiệt tình, lực tốt nơi việc triển khai thực Footer Page 112 of 126 99 Thang Long University Libraty Header Page 113 of 126 công tác BT, HT&TĐC đạt kết cao - Quan tâm, đạo liệt việc giải lao động việc làm, xây dựng hạ tầng, khu đô thị - dịch vụ, vệ sinh môi trường, kinh phí hỗ trợ xây dựng hạ tầng, công trình phúc lợi xã (phường) nơi phải thu hồi nhiều đất Footer Page 113 of 126 100 Header Page 114 of 126 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ Kết luận 1.1 Thị xã Sơn Tây nằm cách trung tâm hà nội 42 km phía Tây Bắc theo quốc lộ 32 với tổng diện tích tự nhiên 113,46km2, dân số khoảng 18 vạn người, chia làm 15 đơn vị hành gồm 09 phường, 06 xã; có 53 quan, doanh nghiệp, bệnh viện, trường học 30 đơn vị quân đội đứng địa bàn Trong năm vừa qua, đảng Thị xã tập trung phát triển kinh tế, đẩy mạnh phát triển dịch vụ, du lịch, đầu tư sở hạ tầng đô thị, Thị xã dần khang trang, đẹp, hướng phát triển tương lai đô thị loại II, thành phố du lịch, dịch vụ thủ đô Hà Nội Cùng với trình phát triển kinh tế theo hướng CNH, HĐH địa bàn Thị xã nhiều dự án đầu tư xây dựng có 02 dự án lớn mà đề tài quan tâm nghiên cứu là: Dự án Đầu tư xây dựng cầu Vĩnh Thịnh Quốc lộ 2C dự án di chuyển hộ dân khỏi vùng ảnh hưởng môi trường khu xử lý rác thải Xuân Sơn 1.2 Thực trạng công tác Bồi thường giải phóng mặt địa bàn thị xã Sơn Tây thông qua 02 dự án: - Về sách bồi thường, hỗ trợ: + Nhìn chung 02 dự án bám sát chủ trương chế độ sách Nhà nước, kết thực dự án tốt, đáp ứng tiến độ, kế hoạch đề triển khai dự án + Việc xác định đối tượng bồi thường hay hỗ trợ đảm bảo công khai, minh bạch chặt chẽ Tuy nhiên, số sách bồi thường, hỗ trợ đất chưa hợp lý, bất cập như: Đối với 02 dự án hộ dân thuộc địa bàn xã Trung du nên diện tích đất bồi thường lớn, việc khống chế diện tích hỗ trợ đất vườn ao đất có nhà hay đất nông nghiệp nằm xen kẽ khu dân cư 05 lần hạn mức giao Footer Page 114 of 126 101 Thang Long University Libraty Header Page 115 of 126 đất địa phương (1.200m2) chưa phù hợp, gây nhiều xúc cho hộ dân có đất bị thu hồi - Việc thực áp dụng giá bồi thường: Hội đồng BT, HT&TĐC áp giá với bảng giá đất giá đền bù tài sản đất Thành phố ban hành + Đối với đất ở: dự án đầu tư xây dựng Cầu Vĩnh Thịnh Quốc lộ 2C, (đoạn tuyến qua địa bàn xã Đường Lâm - thị xã Sơn Tây) dự án di chuyển hộ dân khỏi vùng ảnh hưởng môi trường khu xử lý rác thải Xuân Sơn phải thu hồi đất Đặc biệt dự án 1, giá bồi thường đất chênh lệch nhiều so với giá đất thực tế thị trường nên chưa nhận đồng tình người dân Tuy nhiên, dự án thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội lợi ích quốc gia, công cộng Thủ tướng Chính phủ Bộ Giao thông Vận tải quan tâm đạo với đạo sát Lãnh đạo UBND Thành phố Hà Nội; Thường trực Thị uỷ, UBND Thị xã, phối kết hợp phòng, ban UBND xã Đường Lâm nơi có đất bị thu hồi nên dự án hoàn thành tiến độ GPMB xong trước kế hoạch đề 07 tháng đưa vào sử dụng ngày 08/6/2014 + Đối với đất nông nghiệp: Giá đất nông nghiệp UBND Thành phố Hà Nội ban hành để tính bồi thường dự án mức tối đa cho phép theo khung giá loại đất Chính phủ quy định thấp Nhưng bên cạnh lại có sách hỗ trợ ổn định đời sống, chuyển đổi nghề nghiệp, tạo việc làm khoản hỗ trợ khác tiền theo quy định nên người dân đồng tình, ủng hộ Đối với giá bồi thường tài sản: nhìn chung mức giá bồi thường tài sản áp dụng dự án tương đối phù hợp với mức giá thực tế thời điểm thu hồi đất Tuy nhiên, trình thực dự án tồn tình trạng số hộ gia đình tạo lập tài sản trước thời điểm kiểm kê, lập Footer Page 115 of 126 102 Header Page 116 of 126 phương án bồi thường, GPMB để bồi thường nhằm trục lợi cá nhân, trái với quy định pháp luật - Các sách hỗ trợ tái định cư: + Chính sách hỗ trợ: UBND Thị xã vận dụng khoản hỗ trợ theo theo quy định đồng thời đề nghị UBND thành phố Hà Nội cho phép bổ sung số khoản hỗ trợ theo tính chất đặc thù dự án để đảm bảo cho người bị thu hồi đất có lợi + Về tái định cư: Do việc xây dựng hạ tầng khu tái định cư chậm dẫn đến việc phương án bố trí tái định cư lập sau có phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB phê duyệt dẫn đến việc nhiều hộ gia đình ban đầu chưa đồng ý nhận tiền 1.3 Đề tài đề xuất số biện pháp để nâng cao hiệu thực sách bồi thường GPMB thị xã Sơn Tây như: Điều chỉnh lại giá bồi thường đất cho phù hợp với thực tế; có biện pháp hỗ trợ chuyển dịch cấu kinh tế, hỗ trợ đào tạo việc làm; phối hợp chặt chẽ ban, ngành, đoàn thể để thống đạo công tác bồi thường GPMB Đề nghị Để đảm bảo tính đồng bộ, thống khắc phục tồn tại, bất cập việc áp dụng sách giải phóng mặt theo quy định Nhà nước địa bàn quận thị xã Sơn Tây, xin đề nghị: - Cần thực quản lý đất đai cấp sở cách chặt chẽ, cải cách thủ tục hành việc cho, tặng, chuyển QSDĐ Phải xác định cụ thể trình cấp đất địa phương nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc bồi thường GPMB - Cần tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục sách, pháp luật đất đai đến cấp ủy Đảng, quyền toàn thể người dân - Cần nghiên cứu quy định hành, kịp thời phát hiện, giải Footer Page 116 of 126 103 Thang Long University Libraty Header Page 117 of 126 vướng mắc phát sinh trình tổ chức, thiện Có báo cáo đề xuất kiến nghị kịp thời với UBND thành phố Hà Nội để có giải pháp khả thi chế sách lẫn thời gian thực hiện, kịp thời vận dụng triển khai tránh thiệt thòi cho người dân có đất bị thu hồi - Chú trọng kiện toàn máy tổ chức làm nhiệm vụ giải phóng mặt bằng; đặc biệt quan tâm cán địa phương thôn, xã Nghiên cứu, xây dựng quy chế phối hợp với đơn vị có liên quan việc tổ chức thực công tác GPMB Thị xã./ Footer Page 117 of 126 104 Header Page 118 of 126 TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 Chính phủ bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất; Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 Chính phủ phương pháp xác định giá đất khung loại giá đất; Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 Chính phủ Quy định bổ sung việc cấp giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất, trình tự thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất giải khiếu nại đất đai; Nghị định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009 Chính phủ việc quy định bổ xung quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; Thông tư số 14/2009/TT-BTNMT ngày 01/10/2009 Bộ Tài nguyên Môi trường quy định chi tiết bồi thường, hỗ trợ tái định cư địa bàn thành phố Hà Nội; Trước ngày 01/10/2009 thực theo Quyết định số 18/QĐ-UBND ngày 29/9/2008 UBND thành phố Hà Nội Từ ngày 01/10/2009 đến thực Quyết định số 108/2009/QĐ-UBND ngày 29/9/2009 UBND Thành Phố Hà Nội, ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ tái định cư địa bàn Thành phố Hà Nội; Quyết định số 02/2010/QĐ-UBND ngày 18/01/2010 UBND thành phố Hà Nội ban hành “Quy định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực dự án đầu tư làm nhà giãn dân nông thôn địa bàn thành phố Hà Nội” Quyết định số 23/2014/QĐ-UBND ngày 20/6/2014 UBND thành phố Hà Nội ban hành quy định nội dung thuộc thẩm quyền Footer Page 118 of 126 105 Thang Long University Libraty Header Page 119 of 126 UBND thành phố Hà Nội Luật đất đai 2013 Nghị định Chính Phủ giao cho bồi thường, hỗ trợ tái định cư nhà nước thu hồi đất địa bàn thành phố Hà Nội Báo Tạp chí Công sản 10 Tham khảo báo cáo phòng thồng kê, phòng tài nguyên môi trường, trung tâm phát triển quỹ đất, ban Bồi thường Giải phóng mặt thị xã Sơn Tây Footer Page 119 of 126 106 ... SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG 93 3.1 PHƯƠNG HƯỚNG VÀ QUAN ĐIỂM ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG... SUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THỊ XÃ SƠN TÂY 94 3.2.1 Giải pháp chung 94 3.2.1.1 Chính sách bồi thường thiệt... 15 of 126 sách bồi thường giải phóng mặt thị xã Sơn Tây nhằm tìm hiểu thực trạng, tìm nguyên nhân vướng mắc đề xuất số giải pháp, nâng cao hiệu thực sách bồi thường giải phóng mặt bằng, đẩy