Chương 1: CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP 1.1 Sự cần thiết hình thành giải pháp Hiện nay, với đa dạng hình thức đề kì thi Quốc gia Trong đó, với xuất dạng câu hỏi “Tìm số dữ kiện – sai” phần gây khó khăn cho thí sinh làm trắc nghiệm Bởi thí sinh có nhầm lầm dữ kiện dẫn lựa chọn câu trả lời sai Bản chất câu hỏi trắc nghiệm “Tìm số dữ kiện - sai” loạt dữ kiện câu hỏi trắc nghiệm Thí sinh dùng phương pháp loại trừ, để lựa chọn đáp án thí sinh cần phải nắm kiến thức lý thuyết tính toán phải thật xác dữ kiện Tuy nhiên, số lượng câu hỏi dạng hạn chế Trên sở đó, lựa chọn đề tài để xây dựng, sưu tầm những câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm số dữ kiện – sai” Từ đó, giúp học sinh tham khảo, củng cố, hệ thống hóa kiến thức rèn luyện kĩ làm trắc nghiệm 1.2 Tổng quan về vấn đề liên quan đến giải pháp Hiện nay, với xu hướng đề với hình thức “Tìm câu dữ kiện sai” xuất nhiều đề thi Quốc gia những năm gần Trong đề thi Đại học năm 2014: 8/50 câu chiếm 16%; Đề thi Quốc gia năm 2015: 11/50 câu chiếm 22% (2,2 điểm); Đề thi Quốc gia năm 2016: 17/50 câu chiếm 34% Tuy nhiên, thí sinh gặp nhiều khó khăn để tận dụng số điểm Như vậy, hành trang học sinh phải trang bị cho vốn kiến thức vững chắc, phương pháp giải tập nhanh xác Đồng thời phải rèn luyện cho riêng kĩ làm trắc nghiệm hiệu Qua việc quan sát tìm hiểu thông tin internet, nhận thấy có tài liệu tham khảo viết riêng chuyên đề tổng hợp câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm số dữ kiện sai” Như vậy, học sinh có hội để tiếp xúc rèn luyện kĩ làm cho câu hỏi trắc nghiệm 1.3 Mục tiêu dự án Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm dữ kiện –sai” môn sinh học dành cho học sinh khối 12 trường THPT Nguyễn Du Cho học sinh tham khảo rèn luyện nhà Từ đó, thu hút học sinh tham gia vào hoạt động học tập lớp tự học nhà Với câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm dữ kiện – sai” giúp rèn luyện kĩ nghiên cứu tài liệu, kĩ làm trắc nghiệm lối tư tích cực cho học sinh Các lớp thực nghiệm có sử dụng câu hỏi trắc nghiệm dạng “tìm dữ kiệm – sai” có điểm trung bình kiểm tra vượt trội so với lớp đối chứng 1.4 Các cứ đề xuất giải pháp Các nhiệm vụ học tập có chủ đích sát với sống: “Những nhiệm vụ hoc tập đòi hỏi công việc mang tính trí tuệ cao sát với sống giúp học sinh đạt điểm số cao kiểm tra thông thường, tạo cho học sinh động lực, chịu những khó khăn áp lực học tập Do nhiệm vụ học tập đặt những vấn đề lý thú học sinh, bên phạm vi học đường, học sinh có xu hướng quan tâm đến những câu hỏi mà họ nghiên cứu lẫn những câu trả lời mà họ nhận được.[4, tr.32] Dạng câu hỏi “Tìm số dữ kiện – sai” hệ thống kiến thức học hay chương với nhiều dữ kiện đưa Đó ưu điểm nổi bật dạng câu hỏi này, ta sâu chuỗi những kiến thức liên quan với Trên sở đó, học sinh hệ thống hóa kiến thức có định hướng bổ túc cho những kiến thức bị hỏng hoặc chưa hiểu kĩ Dạng câu hỏi “Tìm số dữ kiện – sai” hệ thống kiến thức học hay chương với nhiều dữ kiện đưa Đó ưu điểm nổi bật dạng câu hỏi này, ta sâu chuỗi những kiến thức liên quan với Trên sở đó, học sinh hệ thống hóa kiến thức có định hướng bổ túc cho những kiến thức bị hỏng hoặc chưa hiểu kĩ Với dạng câu hỏi này, thí sinh rơi vào tâm lý chủ quan đọc lướt qua dữ kiện hoặc đọc lướt qua yêu cầu câu hỏi tìm số dữ kiện hay không Đó những nguyên nhân làm cho thí sinh lựa chọn đáp án sai Vì vậy, với hệ thống câu hỏi này, học sinh rèn luyện kĩ làm cẩn thận chắn Hiện nay, phương pháp giải tập Sinh học 12 đa dạng Tuy nhiên, với những câu hỏi tập đưa loạt dữ kiện, thí sinh gặp khó khăn mặc thời gian để hoàn thành thi Trên sở đó, bổ sung phần “Hướng dẫn giải” với số phương pháp nhanh để học sinh tham khảo rèn luyện tốc độ làm Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm phát huy tư tích cực học sinh giúp học sinh có định hướng tiếp thu kiến thức, kĩ luyện tập Qua đó, nâng cao tính tự học học sinh, giúp em hứng thú phát huy tính sáng tạo chủ động trình học môn Sinh học 1.5 Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: phân tích tổng hợp lí thuyết Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát sư phạm Phương pháp thống kê phân tích số liệu: Thu thập số liệu, xử lý thống kê đánh giá Phương pháp đối chứng: So sánh kết lớp thực nghiệm lớp đối chứng 1.6 Đối tượng phạm vi áp dụng Áp dụng giảng dạy cho học sinh khối 12, lớp trường trung học phổ thông Nguyễn Du, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu Đề tài tập trung xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm số dữ kiện –sai” phạm vi chương trình Sinh học 12 ban Chương QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ NỘI DUNG GIẢI PHÁP 2.1 Quá trình hình thành giải pháp - Ý tưởng đưa giải pháp hình thành từ năm học 2013 – 2014 - Chúng sưu tầm câu hỏi đề thi Đại học – Cao đẳng những năm qua, đề thi Quốc gia môn sinh học năm 2014- 2015, đề thi Quốc gia môn sinh học năm 2015 – 2016 - Chúng thiết kế câu hỏi trắc nghiệm dạng “Tìm số dữ kiện sai” toàn chương trình Sinh học 12 xếp theo phần theo thứ tự Sách giáo khoa sinh học 12 - Xây dựng câu hỏi, đáp án phần hướng dẫn giải cho học sinh tham khảo Chúng áp dụng giảng dạy vào đầu năm 2015 – 2016 hai lớp: Lớp thực nghiệm 12A6 lớp đối chứng 12A7; tiếp tục áp dụng vào giảng dạy cho đầu năm học 2015 – 2016 với hai lớp: Lớp thực nghiệm 12A10 lớp đối chứng 12A11 - Trong trình thực giải pháp, nhận chấp thuận ủng hộ từ Ban giám toàn thể hội đồng giáo dục nhà trường Đối tượng HS để thực nghiệm sư phạm có mặt lực học tập tương đối đồng đều, em cộng tác tích cực hoạt động dạy học khảo sát hiệu giải pháp 2.2 Nội dung giải pháp 2.2.1 Thiết kế bộ câu hỏi trắc nghiệm phát huy tư tích cực học sinh Bộ câu hỏi gồm 120 câu, bao gồm: Phần V: Di truyền học (85 câu) Phần VI: Tiến hóa (20 câu) Phần VII: Sinh thái học (15 câu) Cải tiến: Bổ sung số câu hỏi cho phần Di truyền học Phần V: Di truyền học Chương 1: chế di truyền biến dị Câu Xét phát biểu sau đây: (1) Một mã di truyền mã hóa cho hoặc số loại axit amin (2) Đơn phân cấu trúc ARN gồm loại nucleotit A, T, G, X (3) Ở sinh vật nhân thực, axit amin mở đầu cho chuỗi polipeptit metionin (4) Phân tử tARN rARN những phân tử có cấu trúc mạch kép (5) tế bào, loại ARN mARN có hàm lượng cao (6) Ở tế bào, ADN loại axit nucleic có kích thước lớn Trong phát biểu nói có phát biểu đúng? A B C D Câu 2: Quá trình nhân đôi ADN có đặc điểm? (1) Quá trình nhân đôi ADN diễn nhân tế bào, pha S kì trung gian (2) Cả hai mạch đơn làm khuôn để tổng hợp mạch (3) Diễn theo nguyên tắc bổ sung nguyên tắc bán bảo toàn (4) Đoạn okazaki tổng hợp theo chiều 3/ → 5/ (5) Khi phân tử ADN nhân đôi hai mạch tổng hợp kéo dài liên tục (6) Khi nhân đôi, enzim ADN- polimeraza trượt theo chiều 3/ → 5/ Số phát biểu đúng: A B C D Câu 3: Một gen có số liên kết hiđro 3120 số liên kết cộng hóa trị giữa nucleotit mạch đơn 1199 Xét nhận định sau: (1) Chiều dài gen 4008A0 (2) Số nuceotit A chiếm 30% (3) Số nucleotit A 480 G 720 (4) Số chu kì xoắn gen 240 (5) Số gốc photphat 2400 (6) Gen phiên mã lần tạo 16 phân tử mARN Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 4: Trong dịch mã, xét phát biểu sau: (1) Quá trình dịch mã xảy nhân tế bào (2) Số lượt tARN số ba phân tử mARN trưởng thành (3) Quá trình dịch mã nguyên tắc bổ sung (4) Khi riboxom tiến vào ba UAA, UAG, UGA trình dịch mã dừng lại (5) Quá trình dịch mã có nhiều riboxom tham gia dịch mã (6) Chuỗi polipeptit hoàn chỉnh có axit amin mở đầu Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 5: Khi nói bảng mã di truyền, cho phát biểu sau: (1) Bảng mã di truyền có 64 ba mã hóa cho axit amin (2) Một ba mã hóa cho nhiều axit amin (3) Tính thoái hóa, nhiều ba mã hóa cho axit amin (4) Bộ ba AUG ba UGG mã hóa cho loại axit amin (5) Trong 64 ba, có ba không mã hóa cho axit amin đóng vai trò ba mở đầu (6) Ở sinh vật nhân sơ, AUG mã hóa cho axit amin focmin metionin Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 6: Một phân tử mARN nhân tạo có loại nucleotit: A : U : G với tỉ lệ tương ứng : : Xét phát biểu sau: (1) Số ba mã hóa cho axit amin 24 (2) Số ba không chứa G 19 (3) Số ba chứa 1A 19 (4) Số ba chứa đủ loại nucleotit 6 (5) Tỉ lệ ba chứa đủ loại nucleotit 18% (6) Tỉ lệ ba chứa 2U 18,9% Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 7: Trong mô hình Operon Lac, xét phát biểu sau: (1) Thành phần Operon Lac gồm: gen điều hòa, vùng khởi động (P), vùng vận hành (O) cụm gen cấu trúc Z, Y, A (2) Sản phẩm hình thành cuối theo mô hình opêron Lac E.coli loại prôtêin tương ứng gen Z, Y, A hình thành loại enzim phân hủy lactôzơ (3) Gen Z, Y, A có số lần nhân đôi số lần phiên mã giống (4) Khi môi trường có Lactozo hay Lactozo, gen điều hòa R hoạt động tổng hợp protein ức chế (5) Khi môi trường có Lactozo, protein ức chế bám vào vùng vận hành để ức chế trình phiên mã cụm gen cấu trúc (6) Lactozo đóng vai trò chất cảm ứng Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 8: Khi nói trình phiên mã, xét phát biểu sau: (1) Các thành phần tham gia trình phiên mã: mARN; ARN polimeraza; nucleotit tự do: A, U, G, X (2) Quá trình phiên mã sử dụng mạch gốc AND có chiều 3’ – 5’ tổng hợp theo chiều 5’ – 3’ (3) Ở tế bào nhân thực, kết thúc trình phiên mã tạo nên phân tử tiền mARN nguyên liệu tham gia vào trình dịch mã (4) Ở tế bào nhân sơ, trình dịch mã xảy tế bào chất (5) Nếu gen phiên mã lần tạo nên phân tử mARN (6) Quá trình phiên mã tạo mARN, tARN, rARN Trong đó, rARN có hàm lượng cao mARN có hàm lượng nhỏ Trong phát biểu trên, có phát biểu đúng? A B C D Câu 9: Cho biểu sau đột biến gen: (1) Trong tự nhiên tần số đột biến gen thường thấp (2) Đột biến gen xảy giai đoạn từ đến phôi bào có khả truyền lại cho hệ sau qua sinh sản hữu tính (3) Mọi đột biến gen xảy có tác động tác nhân đột biến (4) Đột biến cấu trúc gen đòi hỏi số điều kiện định biểu kiểu hình thể (5) Đột biến gen xảy vị trí gen không làm ảnh hưởng đến phiên mã (6) Trong quần thể lưỡng bội có loại kiểu gen: AA, Aa, aa Cơ thể mang kiểu gen aa gọi thể đột biến Số phát biểu đúng: A B C D Câu 10 ((Đề thi Quốc gia 2015): Gen M sinh vật nhân sơ có trình tự nuclêôtit sau: Biết axit amin valin mã hóa triplet là: 3’XAA5’; 3’XAG5’; 3’XAT5’; 3’XAX5’ chuỗi pôlipeptit gen M quy định tổng hợp có 31 axit amin Căn vào dữ liệu trên, cho biết dự đoán sau, có dự đoán đúng? (1) Đột biến thay cặp nuclêôtit G - X vị trí 88 cặp nuclêôtit A - T tạo alen quy định tổng hợp chuỗi pôlipeptit ngắn so với chuỗi pôlipeptit gen M quy định tổng hợp (2) Đột biến thay cặp nuclêôtit vị trí 63 tạo alen quy định tổng hợp chuỗi pôlipeptit giống với chuỗi pôlipeptit gen M quy định tổng hợp (3) Đột biến cặp nuclêôtit vị trí 64 tạo alen quy định tổng hợp chuỗi pôlipeptit có thành phần axit amin thay đổi từ axit amin thứ đến axit amin thứ 21 so với chuỗi pôlipeptit gen M quy định tổng hợp (4) Đột biến thay cặp nuclêôtit vị trí 91 tạo alen quy định tổng hợp chuỗi pôlipeptit thay đổi axit amin so với chuỗi pôlipeptit gen M quy định tổng hợp A B C D Câu 11 ( Đề thi Đại học 2014) Khi nói đột biến gen, có phát biểu đúng? (1) Đột biến thay cặp nuclêôtit dẫn đến kết thúc sớm trình dịch mã (2) Đột biến gen tạo alen làm phong phú vốn gen quần thể (3) Đột biến điểm dạng đột biến gen liên quan đến số cặp nuclêôtit (4) Đột biến gen có lợi, có hại hoặc trung tính thể đột biến (5) Mức độ gây hại alen đột biến phụ thuộc vào tổ hợp gen điều kiện môi trường A B C D Câu 12 (Đề thi Đại học 2014): Trong phát biểu sau, có phát biểu nói nhiễm sắc thể giới tính động vật? (1) Nhiễm sắc thể giới tính có tế bào sinh dục (2) Nhiễm sắc thể giới tính chứa gen quy định tính trạng giới tính (3) Hợp tử mang cặp nhiễm sắc thể giới tính XY phát triển thành thể đực (4) Nhiễm sắc thể giới tính bị đột biến cấu trúc số lượng A B C D Câu 13 (Đề thi Đại học 2014): Có phát biểu với đột biến đảo đoạn nhiễm sắc thể? (1) Làm thay đổi trình tự phân bố gen nhiễm sắc thể (2) Làm giảm hoặc tăng số lượng gen nhiễm sắc thể (3) Làm thay đổi thành phần gen nhóm gen liên kết (4) Có thể làm giảm khả sinh sản thể đột biến A B C D Câu 14 (Đinh Văn Tiên): Cho dạng đột biến sau: (1) Đột biến đoạn; (2) đột biến lặp đoạn, (3) đột biến đảo đoạn tâm động, (4) đột biến đảo đoạn quanh tâm động; (5) đột biến chuyển đoạn NST, (6) đột biến chuyển đoạn tương hỗ Có dạng đột biến làm thay đổi hình thái NST? A B C D Câu 15 : Cho biết số hệ dác dạng đột biến cấu trúc NST sau: (1) Làm thay đổi trình tự phân bố gen NST (2) Làm giảm hoặc làm tăng số lượng gen NST (3) Làm thay đổi thành phần nhóm gen liên kết (4) Làm cho gen hoạt động ngừng hoạt động (5) Có thể làm giảm khả sinh sản thể đột biến (6) Có thể làm thay đổi chiều dài phân tử AND cấu trúc nên NST Trong hệ nói đột biến đảo đoạn NST có hệ quả? A B C Câu 16: Ở ngô, nhiễm sắc thể 2n = 20 Xét phát biểu sau (1) Số lượng NST thể đột biến tam nhiễm 30 (2) Số lượng NST thể đột biến tứ 40 (3) Số loại thể đột biến nhiễm kép 10 10 D Câu 90: Phát biểu không đúng; 2, Câu 91:Phát biểu không đúng: 4, Câu 92: Các nhân tố: 1, 4, 5, Câu 93: Các nhân tố: 3, Câu 94: Các nhân tố: 5, Câu 95: Số phát biểu đúng: 2, Câu 96: Các trường hợp: 2, 3, Câu 97: Phát biểu không đúng: Câu 98: Phát biểu đúng: 1, 2, Câu 99: Phát biểu không đúng: 4, Câu 100: Phát biểu không đúng: 1, Câu 101: Phát biểu đúng: 1, 3, Câu 102: Phát biểu không đúng: Câu 103: Phát biểu không đúng: Câu 104 : Phát biểu đúng: 1, Câu 105: Các nghiên cứu: 2, 3,4 PHẦN 8: SINH THÁI HỌC Câu 106: Có hoạt động góp phần vào việc sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên: (1), (3), (4) Câu 107: Phát biểu (1), (2), (3), (4) Câu 108: Phát biểu đúng: 1, Câu 109: Các tập hợp: 1, 3, 4, 7, Câu 110: Phát biểu đúng: 2, 3, 4, Câu 111: Phát biểu không đúng: 2, 5, Câu 112: Phát biểu đúng: Câu 113: Các ví dụ: 2, 4, Câu 114: Phát biểu không đúng: 2, 3, 100 Câu 115: Phát biểu đúng: 1, 3, Câu 116: Lưới thức ăn: (1) ĐÚNG Vì Chuỗi thức ăn dài có mắc xích: CÂY → SÂU ĐỤC THÂN → CHIM SÂU → CHIM LỚN (2) SAI Vì ĐV ăn rễ giảm mạnh => Rắn Thú cạnh tranh gay gắt Rắn Chim lớn (vì chim lớn ăn CHIM ĂN HẠT CHIM SÂU) (3) SAI Vì CHIM LỚN bdd cấp hoặc bdd cấp (4) SAI Câu 117: Các thông tin: 2, Câu 118 Các hoạt động: 1, 3, 4, Câu 119: Phát biểu không đúng: Câu 120: Phát biểu không đúng: 2, 101 Chương HIỆU QUẢ ÁP DỤNG 3.1 Thời gian áp dụng Để đánh giá hiệu áp dụng, tiến hành thực nghiệm sư phạm kiến thức lớp 12 chương 1, môn sinh học ban năm học 2015 – 2016 (tháng năm 2015) Nhóm học sinh lớp 12A6 (lớp thực nghiệm) luyện tập với câu hỏi trắc nghiệm tìm số dữ kiện sai Nhóm học sinh lớp 12A7 (lớp đối chứng) luyện tập với câu hỏi trắc nghiệm khác Kết đo thông qua việc so sánh độ chênh lệch kết kiểm tra tiết Tôi chọn mẫu lớp sở tương đồng về: Mức phân phối điểm số, điểm lệch chuẩn điểm số học sinh lớp đối chứng lớp thực nghiệm 3.2 Hiệu đạt được 3.2.1 Đánh giá hiệu dựa mức độ phân bố điểm kiểm tra Sau học xong chương 1, 2, tiến hành thực kiểm tra 45 phút cho học sinh lớp thí nghiệm đối chứng với nội dung đề kiểm tra gồm 20 câu hỏi trắc nghiệm (thang điểm 10) Dùng phép kiểm chứng để đánh giá chênh lệch giữa điểm số trung trình nhóm thực nghiệm đối chứng Bảng 3.1 Điểm kiểm tra tiết lớp thực nghiệm lớp đối chứng Lớp Tần số TN ĐC 0 0 0 Điểm kiểm tra 102 10 Trung 10 11 2 bình 7,73 6,5625 Hình 3.1 Biểu đồ phân bố điểm lớp đối chứng lớp thực nghiệm Dựa biểu đồ cho thấy, điểm kiểm tra lớp thực nghiệm phân bố tập trung nghiên số học sinh có điểm kiểm tra từ điểm trở lên (chiếm 87,5%); tỉ lệ học sinh có điểm lớp đối chứng 71,875% cao so với lớp thực nghiệm 12,5% Tỉ lệ học sinh đạt điểm 10 lớp thực nghiệm 6,25%, điểm 10 lớp đối chứng Tỉ lệ học sinh diểm trung bình lớp đối chứng 9,375% so với lớp thực nghiệm Điều cho thấy học sinh lớp thực nghiệm kết kiểm tra lớp thực nghiệm tốt so với lớp đối chứng 3.2.2 Đánh giá hiệu dựa điểm trung bình kiểm tra Bảng 3.2 Điểm trung bình kiểm tra lớp đối chứng lớp thực nghiệm Lớp Lớp thực nghiệm Lớp đối chứng Điểm trung bình 7,73 6,5625 1,1675 Giá trị chênh lệch 103 Hình 3.2 Biểu đồ so sánh điểm trung bình lớp thực nghiệm lớp đối chứng Sau kiểm tra, lớp thực nghiệm có điểm trung bình 7,73, so với kết kiểm tra tương ứng lớp đối chứng có điểm trung bình 6,5625; Độ chênh lệch điểm số giữa hai nhóm 1,1675 Điều cho thấy điểm trung bình lớp thực nghiệm lớp đối chứng có khác biệt rõ rệt Từ hai biểu đồ qua việc phân tích số liệu điểm kiểm tra giữa hai lớp thực nghiệm 12A6 lớp đối chứng 12A7 Có thể nhận thấy với lớp thực nghiệm luyện tập với câu hỏi “tìm số dữ kiện – sai” tốt so với lớp đối chứng Dự đoán báo kết cải tiến giải pháp - Giải pháp thực năm học 2015 – 2016 với những hiệu đạt phân tích Giải pháp tiếp tục cải tiến với tăng số lượng câu hỏi áp dụng phương pháp học nhóm cho học sinh (đổi phương pháp dạy học) học kì I năm học 2016 – 2017 với hai lớp: Lớp thực nghiệm 12A10 lớp đối chứng 12A11 - Trên tinh thần đổi kỳ thi THPT Quốc gia, với số lượng câu hỏi 40 với thời gian 50 phút Giải pháp dự kiến nguồn tư liệu cho học sinh tham khảo rèn luyện kĩ làm trắc nghiệm Với việc đổi cách thức đề, giải pháp mang lại những hiệu tích cực cho học sinh 104 Chương KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHI 4.1 Kết luận Với đề tài sáng kiến kinh nghiệm, sưu tập xây dựng câu hỏi trắc nghiệm tìm số dữ kiện – sai áp dụng trình giảng dạy Tôi nhận thấy Tôi nhận thấy học sinh rèn luyện cho nhiều kĩ làm bài, có lập trường xác định để đưa nhận xét đánh giá dữ kiện câu hỏi trắc nghiệm Tuy nhiên viết chắn nhiều thiếu sót mà chưa phát Tôi mong nhận đóng góp quý thầy cô, đồng nghiệp 4.2 Đề xuất khuyến nghị - Áp dụng câu hỏi trắc nghiệm phát huy tư tích cực cho học sinh khối 12 trường THPT Nguyễn Du việc kiểm tra đánh giá - Trong thời gian tới, tổ chuyên môn thực chuyên đề thiết kế câu hỏi trắc nghiệm phát huy tư tích cực cho học sinh dùng cho ba khối 10, 11, 12 Từ đó, học sinh có thêm kho tư liệu để tham khảo nghiên cứu 105 Tài liệu tham khảo Đề thi Đại học – cao đẳng môn Sinh học, năm 2014 Đề thi Quốc gia môn Sinh học, năm 2015 Chương trình dạy học Intel khóa học (2009), nhà xuất Tổng Hợp TPHCM Ngô Đình Qua (2005), phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Đại học Sư Phạm TPHCM Đinh Văn Tiên (2015), Bài tập trắc nghiệm sinh học phát huy tư tích cực, nhà xuất giáo dục Việt Nam 106 PHỤ LỤC 1: ĐIỂM KIỂM TRA TIẾT CỦA LỚP ĐỐI CHỨNG STT 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Họ tên Nguyễn Phương Thúy Lê Hoàng Thùy Đậu Quỳnh Đặng Thị Kim Nguyễn Khắc Minh Lê Đức Nguyễn Đức Nguyễn Thị Thu Nguyễn Thanh Lê Thị Kim Trần Ngọc Gia Phan Thị Lê Minh Hồ Thị Kiều Lê Thị Quỳnh Nguyễn Hoàng Dắn Hiền Lê Nguyễn Khánh Hỷ Kim Đoàn Trung Hoàng Thị Thu Kỳ Anh Vũ Huỳnh Anh Trần Nguyễn Kiều Lâm Trí Trần Bùi Bảo Nguyễn Tiến Ngô Minh Hoàng Quốc Lưu Hạ Hồ Thanh Nguyễn Thị Như Anh Dương Giang Hằng Hiếu Huy Huy Hương Liêm Loan Lợi Minh Nghĩa Như Như Oanh Phong Phong Phụng Phước Thủy Thư Thư Tiên Toàn Trân Trình Trí Trọng Vy Xuân Ý 6 7 8 7 8 8 ĐIỂM KIỂM TRA TIẾT CỦA HỌC SINH LỚP THỰC NGHIỆM 107 STT 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Họ tên Nguyễn Thị Trâm Nguyễn Đan Linh Lê Quốc Nguyễn Vũ Châu Lê Thanh Trần Minh Trần Quang Vũ Hoàng Nhật Trần Khánh Trương Ngọc Mai Nguyễn Thu Hoàng Văn Huỳnh Phúc Nguyễn Bảo Nguyễn Thị Diễm Nguyễn Thảo Mai Thị Kim Trần Thị Thảo Nguyễn Hoàng Thảo Hoàng Trương Nguyễn Vũ Hoàng Tiểu Phạm Công Trịnh Trọng Cao Duy Lê Thị Lan Nguyễn Thị Phương Hoàng Thị Thu Lê Nguyễn Công Trần Anh Nguyễn Hà Khánh Đinh Thanh Nguyễn Thị Xinh 108 Anh Chi Dũng Giang Hiển Hiếu Hiếu Huy Hùng Hùng Hương Khanh Khanh Khuyên Kiều Ly Ngân Nguyên Nhi Phúc Phụng Quyền Tâm Tân Thanh Thanh Thảo Thuận Thư Trâm Tùng Tươi 9 7 8 7 10 9 10 8 7 8 8 Phụ lục KIỂM TRA TRẮC NGHIỆM SINH 12 THỜI GIAN: 45 PHÚT Họ, tên thí sinh: Lớp: Câu 1: Với loại Nu Am; Um; Xm hình thành tối đa cođon mã hóa axit amin? A 26 B 27 C 24 D 20 Câu 2: Một gen nhân đôi sử dụng môi trường 42300 nuclêôtit, gen tạo chứa 45120 nuclêôtit Số lần nhân đôi gen nói là: A lần B lần C lần D lần Câu 3: Ở sinh vật nhân thực, tâm động nhiễm sắc thể A Là vị trí liên kết với thoi phân bào giúp nhiễm sắc thể di chuyển cực tế bào B Là những điểm mà phân tử ADN bắt đầu nhân đôi C Có tác dụng bảo vệ nhiễm sắc thể làm cho NST không dính vào D Là vị trí xảy trao đổi chéo giảm phân Câu 4: : Thực phép lai P ruồi giấm: ♀ AB AB Dd × ♂ Dd thu F1, ab ab kiểu hình lặn tính trạng chiếm tỉ lệ 4% Cho biết gen quy định tính trạng Có dự đoán sau với kết F1? (1) Có 30 loại kiểu gen loại kiểu hình (2) Số loại kiểu gen đồng hợp (3) Kiểu gen dị hợp cặp gen chiếm tỉ lệ 16% (4) Tỉ lệ kiểu hình có tính trạng trội chiếm tỉ lệ 30% Co bao nhieu phát biểu là: A B C 109 D BD Bd A a bd a Câu 5: Ở phép lai X X x X Y bD , có hoán vị gen giới, gen qui định tính trạng gen trội hoàn toàn số loại kiểu gen kiểu hình đời là: A 40 loại kiểu gen, 16 loại kiểu hình B 20 loại kiểu gen, 16 loại kiểu hình C 40 loại kiểu gen, loại kiểu hình D 20 loại kiểu gen, loại kiểu hình Câu 6: Một nhóm tế bào sinh tinh có kiểu gen AaBbXDY tiến hành giảm phân hình thành giao tử, số tế bào, cặp nhiễm sắc thể mang cặp gen Aa không phân li giảm phân I, cặp nhiễm sắc thể Bb cặp NST giới tính phân li bình thường Nếu giảm phân II diễn bình thường kết thúc trình tạo số loại giao tử tối đa là: A B C D 16 Câu 7: Ở loài thực vật, hai cặp alen A, a B, b tương tác bổ trợ với quy định hình dạng theo tỷ lệ: dẹt: tròn: dài; alen D quy định màu đỏ trội hoàn toàn so với d quy định màu trắng Các cặp gen nằm cặp NST khác Có phép lai cho tỷ lệ hoa đỏ, dẹt 56,25%? A B C 11 D Câu : Cho hai giống lúa mì chủng hạt đỏ thẫm hạt trắng lai với thu F1 100% hạt đỏ vừa Cho F1 tự thụ phấn F2 phân tính theo tỉ lệ đỏ thẫm: đỏ tươi: hồng: hồng nhạt: trắng Biết có mặt alen trội làm tăng biểu màu đỏ Nếu cho F1 lai phân tích tỉ lệ kiểu hình Fb là: A đỏ thẫm: hồng: trắng B đỏ thẫm: đỏ tươi: hồng: hồng nhạt: trắng C hồng: hồng nhạt: trắng 110 D hồng: hồng nhạt: trắng Câu 9: Trong phát biểu sau, có phát biểu nói nhiễm sắc thể giới tính động vật? (1) Nhiễm sắc thể giới tính có tế bào sinh dục (2) Nhiễm sắc thể giới tính chứa gen quy định tính trạng giới tính (3) Hợp tử mang cặp nhiễm sắc thể giới tính XY phát triển thành thể đực (4) Nhiễm sắc thể giới tính bị đột biến cấu trúc số lượng A B C D Câu 10: Các phát biểu sau với đột biến đảo đoạn nhiễm sắc thể? (1) Làm thay đổi trình tự phân bố gen nhiễm sắc thể (2) Làm giảm hoặc tăng số lượng gen nhiễm sắc thể (3) Làm thay đổi thành phần gen nhóm gen liên kết (4) Có thể làm giảm khả sinh sản thể đột biến A (1), (4) B (2), (3) C (1), (2) D (2), (4) Câu 11: Ở gà, alen A quy định lông vằn trội hoàn toàn so với alen a quy định lông không vằn, cặp gen nằm vùng không tương đồng nhiễm sắc thể giới tính X Cho gà trống lông không vằn giao phối với gà mái lông vằn, thu F 1; Cho F1 giao phối với nhau, thu F2 Biết không xảy đột biến, kết luận sau đúng? A F2 có kiểu hình phân li theo tỉ lệ lông vằn : lông không vằn B F1 toàn gà lông vằn C Nếu cho gà mái lông vằn (P) giao phối với gà trống lông vằn F thu đời gồm 25% gà trống lông vằn, 25% gà trống lông không vằn 50% gà mái lông vằn D F2 có loại kiểu gen Câu 12: Trong ví dụ sau, có ví dụ thường biến? 111 (1) Cây bàng rụng mùa đông, sang xuân lại đâm chồi nảy lộc (2) Một số loài thú xứ lạnh, mùa đông có lông dày màu trắng, mùa hè có lông thưa màu vàng hoặc xám (3) Người mắc hội chứng Đao thường thấp bé, má phệ, khe mắt xếch, lưỡi dày (4) Các hoa cẩm tú cầu có kiểu gen biểu màu hoa lại phụ thuộc vào độ pH môi trường đất A B C D Câu 13: Biết gen quy định tính trạng, alen trội trội hoàn toàn không xảy đột biến Trong phép lai sau, có phép lai cho đời có tỉ lệ kiểu gen giống tỉ lệ kiểu hình? AB (1) AaBb × aabb (2) AaBb × AABb (3) A B C ab × AB ab (4) Ab ab × aB ab D Câu 14: Ở loài thực vật, cho biết gen quy định tính trạng, alen trội trội hoàn toàn Xét n gen, gen có hai alen, nằm nhiễm sắc thể thường Cho chủng có kiểu hình trội n tính trạng giao phấn với có kiểu hình lặn tương ứng (P), thu F Cho F1 tự thụ phấn, thu F2 Biết không xảy đột biến gen liên kết hoàn toàn Theo lí thuyết, có kết luận sau không đúng? (1) F1 dị hợp tử n cặp gen xét (2) F2 có kiểu gen phân li theo tỉ lệ : : (3) F2 có tỉ lệ phân li kiểu gen khác với tỉ lệ phân li kiểu hình (4) F2 có số loại kiểu gen số loại kiểu hình A B C D Câu 15: Ở loài thực vật, gen A qui định tính trạng đỏ trội hoàn toàn so với gen a qui định tính trạng lặn vàng Cho có kiểu gen AAaa giao phấn với có kiểu gen AAaa, cho phát biểu sau: 112 (1) Cây có kiểu gen AAaa cho loại giao tử 2n có khả thụ tinh là: AA, Aa, aa (2) F1 có loại kiểu gen (3) Tỉ lệ phân li kiểu hình 35 đỏ : vàng (4) Tỉ lệ kiểu gen di hợp F1 90% (5) Tỉ lệ kiểu gen AAaa F1 44,44% (6) Tỉ lệ kiểu gen AAAa Aaaa Số phát biểu là: A B C D Câu 16: Dạng đột biến cấu trúc NST dùng để xác định vị trí gen NST đồng thời loại bỏ gen xấu là: A Chuyển đoạn B Đảo đoạn C Mất đoạn D.Lặp đoạn Câu 17: Thể dị đa bội thể có NST tất tế bào: A Tăng lên thành bội số đơn bội lớn 2n B Tăng lên hoặc vài NST C Tăng lên thành bội số đơn bội D Chứa NST lưõng bội loài Câu 18: Thể mắt dẹt ruồi giấm A lặp đoạn nhiễm sắc thể giới tính B lặp đoạn nhiễm sắc thể thường C chuyển đoạn nhiễm sắc thể thường D chuyển đoạn nhiễm sắc thể giới tính Câu 19: Thể lệch bội có điểm giống với thể đa bội A thường tìm thấy thực vật B khả sinh sản hữu tính C hình thành từ chế rối loạn phân li nhiễm sắc thể phân bào 113 D số nhiễm sắc thể tế bào bội số n lớn 2n Câu 20: Ở loài thực vật, xét gen đột biến tạo từ gen trội nằm nhiễm sắc thể khác Số loại thể đột biến tối đa tạo quần thể A 27 B C 80 D 65 Đáp án A 11 A A 12 B A 13 C B 14 A B 15 C D 16 C 114 D 17 D D 18 A C 19 C 10 A 20 D ... dạng Tìm dữ kiện sai môn sinh học dành cho học sinh khối 12 trường THPT Nguyễn Du Cho học sinh tham khảo rèn luyện nhà Từ đó, thu hút học sinh tham gia vào hoạt động học tập lớp tự học nhà... cho học sinh khối 12, lớp trường trung học phổ thông Nguyễn Du, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu Đề tài tập trung xây dựng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm dạng Tìm số dữ kiện sai phạm vi. .. dạng Tìm số dữ kiện sai toàn chương trình Sinh học 12 xếp theo phần theo thứ tự Sách giáo khoa sinh học 12 - Xây dựng câu hỏi, đáp án phần hướng dẫn giải cho học sinh tham khảo Chúng áp dụng