Header Page of 166 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI LÊ THỊ CHANH “NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH LÍ, HÓA SINH VÀ NĂNG SUẤT MỘT SỐ GIỐNG DƯA CHUỘT LAI F1(Cucumis sativus L) TRỒNG TẠI TAM DƯƠNG - VĨNH PHÚC Chuyên ngành: Sinh học thực nghiệm Mã số: 60 42 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN VĂN ĐÍNH Hà Nội - 2016 Footer Page of 166 Header Page of 166 LỜI CẢM ƠN Trước hết với tình cảm chân thành lòng biết ơn sâu sắc, xin gửi lời cảm ơn đến thầy PGS TS Nguyễn Văn Đính người dành nhiều thời gian tâm huyết, trực tiếp hướng dẫn tận tình, bảo tạo điều kiện thuận lợi cho suốt trình thực nghiên cứu đề tài hoàn chỉnh luận văn thạc sĩ chuyên ngành Sinh học thực nghiệm Trong trình thực đề tài, nhận giúp đỡ nhiều tổ chức cá nhân nhà trường Tôi xin trân trọng cảm ơn tập thể thầy cô giáo phòng sau đại học trường ĐHSP Hà Nội tận tình giúp đỡ trình học tập nghiên cứu để hoàn thành Luận văn tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơn người dân UBND xã An Hòa, UBND huyện Tam Dương…đã giúp đỡ, tạo điều kiện cung cấp số liệu, tài liệu cần thiết để nghiên cứu hoàn thiện luận văn Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn gia đình, nhà trường bạn bè động viên, khích lệ, sẻ chia, giúp đỡ đồng hành sống trình học tập, nghiên cứu Tôi xin chân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 20 tháng 11 năm 2016 Tác giả Luận văn Lê Thị Chanh Footer Page of 166 Header Page of 166 LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đề tài nghiên cứu Những kết số liệu luận văn thực thí nghiệm đồng ruộng đất thuộc xã An Hòa - Huyện Tam Dương - Tỉnh Vĩnh Phúc, không chép nguồn khác Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường cam đoan Hà Nội, ngày 20 tháng 11 năm 2016 Tác giả Luận văn Lê Thị Chanh Footer Page of 166 Header Page of 166 DANH MỤC HÌNH Hình Đồ thị tăng trưởng chiều cao thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 35 Hình Đồ thị động thái thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 37 Hình Đồ thị động thái tăng trưởng đường kính thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 39 Hình Đồ thị động thái phân cành cấp cấp giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 41 Hình Đồ thị hàm lượng diệp lục tổng số giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 43 Hình Đồ thị động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 47 Hình Biểu đồ số hữu hiệu 49 Hình Biểu đồ khối lượng trung bình/quả 49 Hình Biểu đồ suất lí thuyết 49 Hình 10 Biểu đồ suất thực tế 49 Hình 11 Biểu đồ tỷ lệ thương phẩm 52 Hình 12 Biểu đồ chiều dài 52 Hình 13 Biểu đồ đường kính 52 Hình 14 Biểu đồ độ dày thịt 52 Footer Page of 166 Header Page of 166 DANH MỤC BIỂU BẢNG Bảng Thời gian sinh trưởng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 31 Bảng Tỷ lệ nảy mầm giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 34 Bảng Động thái tăng trưởng chiều cao thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 35 Bảng Động thái thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 37 Bảng Động thái tăng trưởng đường kính thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 39 Bảng Động thái phân cành cấp cấp giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 41 Bảng Hàm lượng diệp lục tổng số giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 43 Bảng Huỳnh quang diệp lục tổng số giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 44 Bảng Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 46 Bảng 10 Các yếu tố cấu trành suất, suất lý thuyết, suất thực thu giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương Vĩnh Phúc 49 Bảng 11 Một số tiêu chất lượng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 51 Footer Page of 166 Header Page of 166 MỤC LỤC MỞ ĐẦU NỘI DUNG CHƯƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 Nguồn gốc, phân bố phân loại dưa chuột 1.2 Đặc điểm dưa chuột 1.2.1 Đặc điểm thực vật học dưa chuột 1.2.2 Yêu cầu điều kiện ngoại cảnh dưa chuột 1.3 Tình hình nghiên cứu dưa chuột 10 1.3.1 Trên giới Việt Nam 10 1.3.2 Tình hình sản suất tiêu thụ dưa chuột giới Việt Nam 18 1.3.2.1 Trên giới 18 1.3.2.2 Việt Nam 19 1.4 Điều kiện tự nhiên huyện Tam Dương 20 CHƯƠNG ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 24 2.1 Đối tượng nghiên cứu 24 2.2 Phạm vi nghiên cứu 24 2.3 Phương pháp nghiên cứu 25 2.3.1 Bố trí thí nghiệm, kỹ thuật trồng chăm sóc 25 2.3.2 Các tiêu nghiên cứu 26 2.3.3 Phương pháp xử lý số liệu thí nghiệm 29 CHƯƠNG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 30 3.1 Thời gian sinh trưởng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 30 3.2 Khả sinh trưởng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 33 Footer Page of 166 Header Page of 166 3.2.1 Khả nảy mầm giống dưa chuột F1 trồng Tam Dương Vĩnh Phúc 33 3.2.2 Động thái tăng trưởng chiều cao thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 34 3.2.3 Động thái thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 36 3.2.4 Động thái tăng trưởng đường kính thân giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 38 3.2.5 Động thái phân cành cấp cấp giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 40 3.3 Nghiên cứu khả quang hợp giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 42 3.3.1 Hàm lượng diệp lục giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 42 3.3.2 Huỳnh quang diệp lục giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 44 3.4 Nghiên cứu yếu tố cấu thành suất giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 46 3.4.1 Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 46 3.4.2 Các yếu tố cấu thành suất, suất thực thu, suất lí thuyết giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 48 3.5 Một số tiêu liên quan đến chất lượng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 50 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO 54 Footer Page of 166 Header Page of 166 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Dưa chuột (Cucumis sativus L.), loại rau ăn với nhiều dưỡng chất quý Vitamin A, B1, B2, PP, C, chất khoáng K, Ca P Thành phần dinh dưỡng gồm Protein (đạm) 0,8g; glucid (đường) 3,0g; xenlulo (xơ) 0,7g; lượng 15 kcalo; Canxi 23mg; Phospho 27mg; lmg; Natri 13mg; Kali 169mg; Caroten 90mcg; Vitamin BI 0,03mg; Vitaminc 5,0mg Trong thành phần dưa chuột chứa hàm lượng cacbon cao khoảng 74-75%, cung cấp lượng đường (chù yếu đường đơn) Nhờ khả nàng hòa tan, chúng làm tăng hấp thụ lưu thông máu, tàng tính hoạt động trình oxi hóa lượng mô te bào Bên cạnh thành phần dinh dưỡng đưa chuột có nhiều ax.it amin không thay cần thiết cho thể Thianin ( 0,024 mg%); Rivophlavin ( 0,075 mg%) Niaxin { 0,03 mg%), loại muối khoáng Ca( 23,0 mg%), P{ 27,0 mg%), Fe( 1,0 mg%) Tăng cường phân giải axit uric muối axit uric (urat) có tác dụng lợi tiểu, gây cảm giác dễ ngủ Không dưa chuột có lượng muối kali tương đổi giúp tăng cường trình đào thải nước, muối ản thể có lợi cho người mắc bệnh tim mạch Quả dưa chuột có vị ngọt, tính mát, hương vị giòn ngon hấp dẫn đặc biệt chứa nhiều nước, từ lâu trở thành thực phẩm quen thuộc tủ lạnh nhiều gia đình với công dụng làm nguyên liệu chế biến ăn thơm ngon bổ dưỡng hàng ngày, nhiên không dừng lại loại thực phẩm có tác dụng làm đẹp, ngừa ung thư, giúp ổn định huyết áp, cải thiện chứng táo bón, ợ chua, đầy hơi, khó tiêu, ợ nóng, đau dày hiệu Vì dưa chuột trồng rộng rãi khắp giới, thực phẩm thông dụng nhiều quốc gia, chiếm vị trí quan trọng sản xuất, tiêu dùng thương mại Ở Việt Nam năm gần đây, dưa chuột nhanh Footer Page of 166 Header Page of 166 chóng trở thành mặt hàng xuất quan trọng Các sản phẩm từ dưa chuột nước ta thường xuất vào thị trường nước như: Trung Quốc, Đài Loan, Tiệp Khắc, Đức, Mỹ, Nga Singapore [8] Trong năm gần nhà chọn giống đưa số giống dưa lai vào sản xuất nhằm nâng cao suất cho người trồng dưa Tuy nhiên, khả thích ứng giống dưa lai F1 tài liệu đánh giá cách hệ thống để có kết luận có sở khuyến cáo cho người sản xuất Vĩnh Phúc tỉnh thuộc vùng châu thổ sông Hồng có diện tích trồng dưa chuột tương đối lớn, Tam Dương huyện đạt diện tích sản lượng dưa chuột cao tỉnh Tại huyện Tam Dương dưa chuột trồng vụ: Vụ xuân, xuân hè, vụ đông Huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc nơi có truyền thống trồng dưa chuột cung cấp cho thị trường huyện thành phố Vĩnh Yên Tại đây, hàng vật tư nông nghiệp có bán nhiều giống lai F1 như: VL103 F1; VL 106 F1; VL 116 F1; VL 118 F1 cho người nông dân trồng với diện tích khác nhận xét giống có nhiều ý kiến trái ngược sở thực nghiệm rõ Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn sản xuất cần có kết nghiên cứu cụ thể đánh giá khả sinh trưởng, suất số giống dưa chuột lai F1 gieo trồng địa phương để xác định giống phù hợp khuyến cáo cho người sản xuất Vì vậy, tiến hành đề tài: “Nghiên cứu số đặc điểm sinh lí, hóa sinh suất số giống dưa chuột lai F1 (Cucumis sativus L) trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc” Mục đích nghiên cứu - Phân tích số đặc điểm sinh lí, hóa sinh suất giống dưa chuột lai : VL103 F1; VL106 F1; VL116 F1; VL118 F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Footer Page of 166 Header Page 10 of 166 - Xác định giống thích hợp với điều kiện địa phương để khuyến cáo cho người sản xuất Ý nghĩa lí luận ý nghĩa thực tiễn đề tài 3.1 Ý nghĩa lí luận Kết đề tài bổ sung dẫn liệu đặc điểm sinh lí, hóa sinh, suất, phẩm chất số giống dưa chuột lai F1 nhằm giúp người nông dân có thêm kiến thức hiểu biết giống dưa chuột trồng địa phương 3.2 Ý nghĩa thực tiễn Xác định giống dưa lai F1 phù hợp với vùng đất Tam Dương Vĩnh Phúc để khuyến cáo cho người sản xuất nhằm nâng cao suất, tăng thu nhập cho nông dân Footer Page 10 of 166 Header Page 52 of 166 45 + Fm giao động giao động từ 1853 đến 1883, số cao VL103 F1, thấp VL118 F1 + Fvm giao động từ 0,677 đến 0,895, giống có số huỳnh quang hữu hiệu lớn giống VL116 F1 (0,895) - Giai đoạn hoa lần đầu + Chỉ số Fo giao động 490 đến 606, giống đạt số cao giống VL118 F1 + Chỉ số Fm cao VL 116 F1 đạt 1955, giống thấp VL 103 F1 đạt 1783 + Chỉ số Fvm giao động từ 0,680 đến 0,724, số cao giống VL103 F1 (0,724) - Giai đoạn thu hoạch lần đầu + Chỉ số Fo thấp giống VL 118F1 đạt 454, cao VL 116 đạt 487 + Chỉ số Fm cao VL 106 F1 đạt 1933, giống thấp VL 118 F1 đạt 1716 + Chỉ số Fvm trênh lệch lớn, giao động từ 0, 0,668 đến 0,738, số cao giống VL116 F1 Tổng hợp số Fvm có giống đạt cao VL103 F1 VL118 F1; giống có huỳnh quang hữu hiệu đạt thấp VL116 F1 VL106 F1 Tổng hợp tiêu hàm lượng diệp lục, khả huỳnh quang, đặc biệt huỳnh quang hữu hiệu giống dưa chuột lai F1 từ kết bảng bẳng cho thấy giống VL103 F1 VL118 F1 có hàm lượng diệp lục tổng số huỳnh quang diệp lục hữu hiệu tốt giống VL106 F1 VL116 F1 Theo chúng tôi, điều kiện khí hậu, đất trồng, chăm sóc tiêu hàm lượng diệp lục huỳnh quang hữu hiệu giống có khác chủ yếu đặc điểm di truyền giống Giống VL103 F1 Footer Page 52 of 166 Header Page 53 of 166 46 VL118 F1 có hàm lượng diệp lục cao giúp cho huỳnh quang hữu hiệu cao giống VL106 F1 VL116 F1 hợp lí Các giống có tiêu quang hợp cao sở để hình thành suất sau 3.4 Nghiên cứu yếu tố cấu thành suất giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 3.4.1 Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Hoa sau thụ phấn, thụ tinh bắt đầu phát triển thành Do tổng số hoa có ý nghĩa quan trọng việc định suất Những giống có số hoa cao giống có tiềm cho số nhiều Chỉ tiêu đặc tính di truyền giống quy định song bên cạnh điều kiện thời tiết chăm sóc góp phần không kém… Qua trình theo dõi hoa có kết bảng sau: Bảng Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Số hoa cái/cây giống dưa chuột F1 Ngày đo VL 103 F1 VL 106 F1 % so Vl 116 F1 % so X±m 02/06/2016 2,2 ±0,02 0,3 ±0,0 13,6 0,9 ± 0,0 40,9 2,2 ±0,01 100 09/06/2016 3,8±0,04 1,7±0.01 44,7 2,1±0,02 55,2 3,7±0,03 97,4 16/06/2016 9,9±0,93 8,5±0,08 85,8 5,3±0,05 53,5 8,5±0,08 100 22/06/2016 13,4±1,25 11,1±1,05 82,8 8,5±0,08 63,4 12,3±0,95 98,5 28/06/2016 15,5±1,45 12,5±1,17 80,6 9,9±0,93 63,8 15,6±1,01 100,6 02/07/2016 12,5±1,17 10,3±0,95 81,7 8,5±0,08 68,0 12,2±0,93 97,6 Footer Page 53 of 166 ĐC X±m % so X±m ĐC X±m VL 118 F1 ĐC Header Page 54 of 166 47 Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 120 100 Động thái hoa 100 100 100 86.8 85.8 80 100 100 100 82.8 76.8 80.6 81.7 79.2 68.3 63.8 68 68.1 63.4 60 55.2 40.9 40 VL 103 F1 VL 118 F1 Vl 116 F1 53.5 VL 106 F1 44.7 20 13.6 2/6/2016 9/6/2016 16/06/2016 22/06/2016 28/06/2016 2/7/2016 Các ngày kiểm tra Hình Đồ thị động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Kết bảng cho thấy: - Giai đoạn bắt đầu hoa đến giai đoạn chuẩn bị tàn, kết thúc trình sinh trưởng phát triển, tiến hành đếm hoa lần: + 2/6/2016, lúc bước vào ngày thứ 28 sau gieo, kết cho thấy số lượng hoa ít, chủ yếu hoa đực xuất thân + 9/6/2016 ngày sau số lượng hoa tăng lên, chưa nhiều giai đoạn giống VL103 F1 cho số lượng hoa nhiều đạt 3,8 hoa + 16/6/2016 số lượng hoa bắt đầu tăng lên rõ ràng, giai đoạn bắt đầu phân cành, số lượng cành tăng xuất hoa nhiều hơn, giao động từ 5,3 đến 9,9 hoa, giống đạt số hoa cao VL 103 F1 + 22/6/2016 giai đoạn số lượng cành cấp tăng nhanh, đồng nghĩa với số lượng hoa tăng, qua quan sát thấy hoa chủ yếu xuất cành cấp 1, thân lại hoa mà chủ yếu hoa đực Footer Page 54 of 166 Header Page 55 of 166 48 + 28/6/2016 thời gian cho số lượng hoa nhiều trong thời kỳ sinh trưởng phát triển cây, kết cho thấy giống VL103 F1 cho số lượng hoa cao nhất, đạt trung bình 15,5 hoa, bên cạnh giống cho tỷ lệ hoa thấp giống tham gia thí nghiệm VL116 F1 đạt 9,9 hoa + 2/7/2016 giai đoạn cuối, dưa chuẩn bị tàng nên sinh trưởng phát triển số lượng hoa giảm rõ dệt, giống VL103 F1 cho thấy khả hoa cao hẳn giống tham gia thí nghiệm 3.4.2 Các yếu tố cấu thành suất, suất thực thu, suất lí thuyết giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Tính ổn định suất hay đặc điểm nông học khác giống điều kiện khác số quan trọng chương trình chọn giống Mục tiêu cuối người sản xuất người làm công tác khoa học nâng cao suất phẩm chất Năng suất kết cuối trình sinh trưởng phát triển trồng, sản phẩm thu đơn vị diện tích gieo trồng vụ tiêu để đánh giá việc trồng trọt hợp lý hay không Vì suất không phản ánh riêng khía cạnh giống mà tiêu tổng hợp phản ánh cách sâu sắc nhất, đầy đủ trình sinh trưởng, phát triển trồng Nghiên cứu yếu tố cấu thành suất, suất lý thuyết, suất thực thu giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc, kết trình bày bảng 10 hình 7, hình 8, hình hình 10 Footer Page 55 of 166 Header Page 56 of 166 49 Bảng 10 Các yếu tố cấu thành suất, suất thực thu, suất lí thuyết giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Giống Mật độ Số hữu Khối lượng (cây/m2) hiệu trung TB/quả NSLT thực thu bình/cây (g) (kg/360 m2) (kg/360 X±m X±m NSTT m2) VL 103 F1 7,5 ± 0,2a 129,6 ± 1,2a 5832a 2916a VL 106 F1 4,8 ± 0,3b 140,0 ± 2,4b 4032a 2016a VL 116 F1 4,0 ± 0,2c 142,8 ± 2,6b 3427,2b 1713,6b VL 118 F1 5,1 ± 0,4b 144,8 ± 2,7b 4430,8c 2215,4a Ghi chú: Trên cột chữ a,b, c thể sai khác giống tham gia thí nghiệm có ý nghĩa thống kê với α=0,05 7.5 5.1 4.8 4 150 145 140 135 130 125 120 129,6 Số hữu hiệu/cây VL103F1 VL106F1 VL116F1 142,8 144,8 140 Khối lượng TB/quả Vl118F1 VL103F1 VL106F1 VL116F1 Vl118F1 Hình Biểu đồ số hữu hiệu/cây Hình Biểu đồ khối lượng TB/quả 8000 4000 6000 4000 5832 2916 4032 3427.2 4430.8 2000 3000 2016 2000 2215.4 1713.6 1000 0 NSLT NS Thực tế VL116F1 Vl118F1 *VL103F1 Số quảVL106F1 hữu hiệu/cây VL103F1 Hình Biểu đồ suất lý thuyết Hình 10 Biểu đồ suất thực tế Footer Page 56 of 166 VL106F1 VL116F1 Vl118F1 Header Page 57 of 166 50 Phân tích kết bảng 10 hình cho thấy: Số hữu hiệu/cây cao thuộc giống VL103 F1 (7,5 quả/cây) VL118 F1 (7,4 quả/cây), tiếp đến giống VL116 F1 (6,8 quả/cây), thấp thuộc giống VL116 F1 đạt trung bình 4,9 quả/cây * Khối lượng trung bình/quả Từ bảng 10 hình cho thấy: Khối lượng trung bình quả/cây thấp thuộc giống VL103 F1, giống lại có khối lượng trung bình quả/cây cao tương đương từ 140 g/quả đến 144,8 g/quả * Năng suất lý thuyết Năng suất lý thuyết cao thuộc giống VL118 F1 (1280,1 kg/360 m2), thuộc giống VL103 F1 VL116 F1, thấp thuộc giống VL106 F1 Kết thể rõ qua bảng 10 hình * Năng suất thực tế Phân tích kết bảng 10 hình 10 cho thấy: Năng suất thực tế thấp thuộc giống VL116 F1 (925,2 kg/360 m2), giống lại có suất thực thu tương đương đạt từ 1259,7 kg/360 m2 đến 1280,1 kg/360 m2 Theo giống VL103 F1 VL118 F1 có tiêu sinh trưởng quang hợp cao giống VL106 F1 VL116 F1 giúp cho có tỷ lệ hoa số quả/cây cao Vì suất lý thuyết suất thực thu cao giống VL106 F1 VL116 F1 Giống VL116 F1 có kích thước lớn, khối lượng trung bình/quả (142,8 g/quả) cao giống đối chứng VL103 F1 (khối lượng trung bình đạt 129,6 g/quả) số quả/cây thấp suất lý thuyết suất thực thu thấp 3.5 Một số tiêu liên quan đến chất lượng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Tiếp tục đánh giá số tiêu liên quan đến chất lượng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc thông qua số tiêu: Footer Page 57 of 166 Header Page 58 of 166 51 Tỷ lệ thương phẩm, chiều dài quả, đường kính độ dày thiệt thể bảng 11 hình 11, 12, 13 14 Từ kết bảng 11 hình tỷ lệ thương phẩm giống đạt cao tương đương từ 88,83% đến 89,54% Chiều dài chia làm nhóm, nhóm có ngắn thuộc giống VL103 F1 VL106 F1 (đạt từ 15,22 cm đến 15,42 cm), tiếp đến giống VL116 F1 (16,22 cm), cao thuộc giống VL118 F1 (17,14 cm) Kết thể rõ bảng 10 hình 12 Bảng 11 Một số tiêu chất lượng giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Giống Tỷ lệ thương phẩm Kích thước (cm) Chiều dài Đường kính Độ dày thịt Chỉ tiêu độ dày ruột 9 điểm điểm điểm VL 103 F1 89,12±1,23a 15,22±0,91a 4,31±0,12a 0,91±0,01a √ VL 106 F1 88,83±2,23a 15,42±0,88a 4,82±0,20b 0,78±0,03b √ VL 116 F1 89,54±2,45a 16,22±0,78b 4,90±0,14b 0,78±0,01b √ VL 118 F1 88,96±2,12a 17,14±1,12c 4,91±0,31b 0,92±0,02a √ Ghi chú: Trên cột chữ a,b, c thể sai khác giống tham gia thí nghiệm có ý nghĩa thống kê với α=0,05 Footer Page 58 of 166 Header Page 59 of 166 52 89.54 89.6 89.4 89.12 89.2 88.96 89 88.83 88.8 88.6 88.4 17,5 17 16,5 16 15,5 15 14,5 14 17,14 16,22 15,22 Chiều dài Tỷ lệ thương phẩm VL103F1 VL106F1 VL116F1 4,82 4,9 VL103F1 VL118F1 Hình 11 Biểu đồ tỷ lệ thương phẩm (%) 15,42 4,91 4,8 VL106F1 VL116F1 VL118F1 Hình 12 Biểu đồ chiều dài (cm) 0,95 0,92 0,91 0,9 4,6 0,85 4,31 4,4 0,78 0,8 0,78 0,75 4,2 0,7 Độ dày thiệt Đường kính VL103F1 VL106F1 VL116F1 VL118F1 Hình 13 Biểu đồ đường kính (cm) VL103F1 VL106F1 VL116F1 VL118F1 Hình 14 Biều đồ độ dày thịt (cm) Phân tích bảng 11 hình 13 cho thấy: Giống VL103 F1 có đường kính nhỏ (4,31 cm), giống lại có đường kính cao tương đương đạt từ 4,82 cm đến 4,91 cm Từ số liệu bảng 11 hình 14 thấy: Độ dạy thịt thấp thuộc giống VL106 F1 VL116 F1 (0,78 cm), giống VL103 F1 VL118 F1 có thịt dày tương đương đạt từ 0,91cm đến 0,92 cm Chỉ tiêu độ dày thịt giống đạt điểm tương đương – điểm Footer Page 59 of 166 Header Page 60 of 166 53 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ KẾT LUẬN Nghiên cứu số đặc điểm sinh lí, hóa sinh suất số giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc rút số kết luận sau: Thời gian sinh trưởng giống dưa chuột lai F1 trồng vụ xuân hè giống ngắn ngày (từ 60 – 65 ngày) Giống VL103 F1 giống VL118 F1 có khả sinh trưởng phát triển tốt giống VL116 F1 VL116 F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc Về tiêu quang hợp: Giống VL103 F1 VL118 F1 có hàm lượng diệp lục tổng số huỳnh quang hữu hiệu cao giống VL106 F1 VL116 F1 Trong giống lại F1 nghiên cứu tiêu số quả/cây, suất lý thuyết suất thực thu giống VL103F3 VL118 F1 cao giống VL106 F1 VL116 F1 KIẾN NGHỊ - Trong giống dưa chuột lai F1 bán nhiều cửa hàng nông nghiệp địa phương người trồng dưa chọn giống VL103 F1 VL118 F1 để gieo trồng - Cần có thêm hàm lượng số chất dinh dưỡng để đánh giá chất lượng giống xác Footer Page 60 of 166 Header Page 61 of 166 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO A Tài liệu tiếng Việt [1] Mai Phương Anh, Trần Văn Lài, Trần Khắc Thi (1996) Rau trồng rau, NXB NN, HN [2] Bộ Nông nghiệp PTNT (2001), Tiêu chuẩn ngành - Quy trình kỹ thuật sản xuất dưa chuột an toàn, Tuyển tập tiêu chuẩn nông nghiệp Việt Nam [3] Bộ Nông nghiệp PTNT (2001), Tiêu chuẩn ngành - Quy trình kỹ thuật sản xuất dưa chuột an toàn, Tuyển tập tiêu chuẩn nông nghiệp Việt Nam T1 [4] Bộ Nông nghiệp PTNT, Sản xuất dưa chuột (Cucumis sativus L.) Quy trình công nghệ cao [5] Đoàn Xuân Cảnh CS (2014), Quy trình kỹ thuật sản xuất giống dưa chuột lai PC4, Đăng ngày 26/12/2014 http://vaas.org.vn/quy-trinh-kythuat-san-xuat-giong-dua-chuot-lai-pc4-a13503.html [6] Cục chế biến Nông lâm sản, Bộ NN PTNT (1999), Đề án phát triển rau hoa cảnh thời kỳ 1999 - 2010, HN [7] Tạ Thu Cúc, Hồ Hữu An, Nghiêm Thị Bích Hà (2000), Giáo trình rau, NXB NN [8] Võ Văn Chi (2005), Cây rau trái đậu dùng để ăn tươi trị bệnh, NXB KH KT [9] Phạm Tiến Dũng, Đỗ Thị Hường (2012), Ảnh hưởng liều lượng phân COMPOST số loại phân hữu vi sinh đến sinh trưởng, phát triển suất dưa chuột sản xuất theo hướng hữu đất Gia Lâm – Hà Nội Tạp chí Khoa học phát triển 2012, Tập 10, số 2, tr 199 – 206, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội [10] Phạm Tiến Dũng (2003) Xử lý kết thí nghiệm máy vi tính, NXB Nông nghiệp Footer Page 61 of 166 Header Page 62 of 166 55 [11] Phan Thúc Đường (1997) Kết bước đầu việc chọn giống dưa chuột Phú Thịnh Thông tin KHKT Rau [12] Nguyễn Tường Đoàn, Ngô Quang Văn (2000), Kinh nghiệm gieo trồng dưa, bầu bí, NXB Nông thôn [13] Nguyễn Như Hà (2006), Giáo trình phân bón cho trồng, NXB NN, Hà Nội [14] Nguyễn Văn Hiển (2002), Giáo trình chọn giống trồng, NXB Giáo Dục [15] Nguyễn Văn Hiền, Vũ Thị Hiền (2001), Ảnh hưởng số chất kích thích sinh trưởng vi lượng đến sinh trưởng phát triển dưa chuột, Kết nghiên cứu rau, Hoa, Quả năm 1998 - 2000, NXB NN, HN [16] Trần Thị Minh Hằng, Nguyễn Quốc Việt, Phạm Quang Thắng (2012), Ảnh hưởng tỉa nhánh với khoảng cách trồng khác đến sinh trưởng, phát triển suất dưa chuột địa H’mông trồng Mộc Châu, Sơn La Tạp chí Khoa học phát triển 2012, Tập 10, số 6, tr 836843, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội [17] Vũ Tuyên Hoàng CS (1999) Giống dưa chuột Sao xanh Báo nông nghiệp Việt Nam số 55 (814), Tr 12 [18] Vũ Tuyên Hoàng CS (1995) Giống dưa chuột H1 Nghiên cứu Lương thực thực phẩm nhà xuất nông nghiệp, Tr 162 - 165 [19] Vũ Tuyên Hoàng CS (1996) Giống dưa chuột PC1 Nghiên cứu Lương thực thực phẩm, Nhà xuất nông nghiệp, Tr 155 - 158 [20] Trần Văn Lài, Trần Khắc Thi, Phạm Mỹ Linh CS (2004) Kết phục tráng giống dưa chuột Phú Thịnh phục vụ cho chế biến công nghiệp, Báo cáo khoa học Hội nghị KH Bộ NN PTNT, Hà Nội [21] Vũ Văn Liết (2006) Thực hành thí nghiệm nghiên cứu nông nghiệp Footer Page 62 of 166 Header Page 63 of 166 56 phân tích thống kê kết nghiên cứu, Trường ĐH Nông Nghiệp I [22] Phạm Mỹ Linh (1999), Đánh giá đặc tính sinh học số giống dưa chuột điều kiện Gia Lâm - Hà Nội, Luận văn thạc sỹ khoa học nông nghiệp [23] Trần Đình Long CS (1992) Nghiên cứu sử dụng quỹ gen trồng từ nguồn nhập nội, NXB nông nghiệp, HN [24] Nguyễn Văn Mã, La Việt Hồng, Ong Xuân Phong (2013) Phương pháp nghiên cứu sinh lý học thực vật Nxb ĐHQG Hà Nội [25] Vũ Triệu Mân, Lê Lương Tề (2001), Giáo trình bệnh nông nghiệp, NXB Nông Nghiệp [26] Lã Đình Mỡ, Dương Đức Huyền Cây dưa chuột Tài nguyên thực vật đôngNam Á Nhà xuất nông nghiệp Hà Nội [27] Hoàng Minh Tấn, Nguyễn Quang Thạch, Trần Văn Phẩm (2002), Giáo trình sinh lý thực vật, NXB Nông Nghiệp [28] Đào Xuân Thảng cộng Quy trình công nghệ sản xuất giống cà chua lai số 1, C95, dưa chuột lai Sao Xanh, PC1 phục vụ chế biến xuất Báo cáo khoa học 05/2005 [29] Đào Xuân Thảng, Nguyễn Tấn Hinh, Đoàn Xuân Cảnh (2005), kết chọn tạo giống dưa chuột PC4, Tạp chí Nông nghiệp PTNT, Tạp chí Nông nghiệp - Nông thôn - Môi trường, 11/2005, Tr 23 - 24 [30] Trần Khắc Thi, Vũ Tuyên Hoàng (1979), Nghiên cứu đặc điểm giống dưa chuột Việt Nam, Tạp chí KH KTNN, Hà Nội [31] Trần Khắc Thi (1981), Giống dưa chuột Hữu nghị, Báo KH Đời sống, Hà Nội [32] Trần Khắc Thi (1984), Nghiên cứu giới tính dưa chuột Việt Nam, Tạp chí KH KTNN, Hà Nội [33] Trần Khắc Thi (1985), Nghiên cứu đặc điểm số giống dưa chuột, tạp Footer Page 63 of 166 Header Page 64 of 166 57 chí KH KTNN, Hà Nội [34] Trần Khắc Thi (1985), Nghiên cứu đặc điểm số giống dưa chuột ứng dụng chúng công tác giống đồng sông Hồng, Luận văn tiến sĩ khoa học nông nghiệp, Hà Nội [35] Trần Khắc Thi, Nguyễn Công Hoan (1995), dưa chuột - Kỹ thuật trồng trọt chế biến rau xuất [36] Trần Khắc Thi, Nguyễn Văn Thắng (2001) Sổ tay người trồng rau, NXB NN [37] Trần Khắc Thi, Phạm Mỹ Linh, Ngô Thị Hạnh (2011), Nghiên cứu xây dựng qui trình sản xuất dòng mẹ đơn tính (Gynoecious) để sản xuất hạt giống dưa chuột F1 Tạp chí Nông nghiệp phát triển nông thôn số 19/2015, tr 93- 99 B Tài liệu tiếng Anh [38] Abubaker S., Y Al-Zu’bi, A Aburayan (2010) “The influence of plant spacing on yield and fruit nitrate concentration of greenhouse cucumber (Cucumis sativus L.)” Jordan Journal of Agricultural Science Vol 6(4): 527-533 [39] Chaudhry M F., Mahmold T Jan., A Ullah, H Comparative perfomance of some Cucumber hybrid under plastic tunnel during spring and autumn season, Sarhah Journal of Agriculture(Pakistan) (Feb 1998) V.14(1) P.29-32 [40] Galun E., (1961) Study of the inheritance of sex expression in the Cucubergenetic, the in teraction of Major genes with modifying genetic and nongenetic factoris, genetic, 32 1961 p.259 [41] Kubicki B.,(1964) Appilication of gynoecious and hermaphrodite line cucumber breeding Genetica Polonica, V.5 1964, P 1-2 Footer Page 64 of 166 Header Page 65 of 166 58 [42] Kubicki B., (1965) New possibilities of applying different sex types in cucumber breeding Genetica Polonica, V.6 1965, P - [43] Lin W.C., P.A Jolliffe (1997) Predictors of shelf life in long English cucumber American Society Horticultural Science ( USA) Sep V.122 (5) P 686 - 690 [44] Lin W.C., P.A Jolliffe (1996) Canopy light effects shelf life of long English cucumber, ISHS Acta Horticulturae 398, Postharvest Physiology of Fruits In Cucurbits towards 2000, Cucurbitaceae’ 96/EUCARPIA [45] Lin W.C., P.A Jolliffe (1996), Light intenity and spectral quality affect fruit growth and shelf life of green house - Grown long english cucucumber, American Society Horticultural Science ( USA), P 1168 1173 [46] More T A (2001), Development and exploitation of tropical gynoecious line in F1 hybrid of cucumber ISHS Acta Horticulturae 588: II International Symposium on Cucurbits.P 899 - 903 [47] Pae A., Simis Ker J., Aninfkluence of a biocontrol agent Trichoderma Viride on the yield of Cucumber plants in a plastic greenhouse, Transaction of the Estonia Academic- Agricultural Sopsociety, (Estonia), 1997, N0 P.71-72 [48] Papadopaulos A P (2012) Growing greenhouse seedless cucumbers in soil and in soilless media Agriculture and Agro-food Canada publication 1902/E http://www.hydro-gardens.com [49] Reuveni R., Raviv M., Control of powdery mildew in greenhouse Gowth Cucumber using blue photoelective polyethylen sheet, Plant diseases (USA) (Sep 1997) V.81 (9) Page 999-1004 [50] Saito T (1981) Factor responsible for the sex experiment, Japan So, Horticultural Science, P 981-994 Footer Page 65 of 166 Header Page 66 of 166 59 [51] Than T N (1996) Pruning effect on yield of different cucumver varieties Agricultural Research Council (ARC) Annual report: 1-5 [52] Utobo E.B, L.G Ekwu, E.O Ogah, G N Nwokwu (2010) Growth and yield of cucumber varieties as influenced by pruning at Abakaliki agricultural area, southeastern Nigeria Continental J Agronomy 4: 2327 Wilolud Journal [53] Wehner T.C., Shetty N.V (2012)., Downy mildew resistance of the Cucumber germplasm collection in North Carolina field tests, Crop science (USA) [54] Wayne V (1990) Greenhouse cucumber production University of Alaska Fairbanks Cooperative Extention Service HGA – 00434 Footer Page 66 of 166 ... kết nghiên cứu đặc điểm đặc sinh lí, hóa sinh suất số giống dưa chuột lai F1 chưa có hệ thống, đặc biệt kết nghiên cứu đặc điểm sinh lí, hóa sinh suất số giống dưa chuột lai F1 trồng vùng sinh. .. chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 44 3.4 Nghiên cứu yếu tố cấu thành suất giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 46 3.4.1 Động thái hoa giống dưa chuột lai F1. .. lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 43 Bảng Huỳnh quang diệp lục tổng số giống dưa chuột lai F1 trồng Tam Dương - Vĩnh Phúc 44 Bảng Động thái hoa giống dưa chuột lai F1 trồng Tam