HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM KHOA MÔI TRƯỜNG & SỐ LIỆU THÔ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP THỰC TRẠNG QUẢN LÝ, SỬ DỤNG PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN – HUYỆN NAM SÁCH – TỈNH HẢI DƯƠNG Sinh viên thực : BÙI THỊ THU HẰNG Lớp : MTA Khóa : 57 Ngành : KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG Giáo viên hướng dẫn : ThS TRẦN THANH VÂN HÀ NỘI - 2016 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM KHOA MÔI TRƯỜNG & - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP THỰC TRẠNG QUẢN LÝ, SỬ DỤNG PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN – HUYỆN NAM SÁCH – TỈNH HẢI DƯƠNG Sinh viên thực Lớp Khóa Chuyên ngành Giảng viên hướng dẫn Địa điểm thực tập : : : : : : BÙI THỊ THU HẰNG MTA 57 KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG ThS TRẦN THANH VÂN Xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương HÀ NỘI - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “Thực trạng quản lý, sử dụng phân bón thuốc bảo vệ thực vật chuyên canh cà rốt xã Thái Tân – huyện Nam Sách – tỉnh Hải Dương“ nghiên cứu độc lập Các số liệu thu thập tài liệu sử dụng cho phép công bố đơn vị cung cấp số liệu Những tài liệu tham khảo có nguồn gốc rõ ràng Các số liệu kết trình bày khóa luận hoàn toàn trung thực, sai sót xin hoàn toàn chịu trách nhiệm Hà Nội, ngày…tháng…năm 2016 Sinh viên Bùi Thị Thu Hằng i LỜI CẢM ƠN Trong trình thực tập tốt nghiệp, nỗ lực thân, nhận nhiều giúp đỡ tập thể cá nhân trường Trước hết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tập thể thầy, cô giáo khoa Môi trường nói chung thầy, cô giáo môn Sinh thái nông nghiệp nói riêng tạo điều kiện giúp đỡ trình thực tập tốt nghiệp Đặc biệt bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến cô giáoTrần Thanh Vân tận tình hướng dẫn suốt trình thực đề tài Tôi xin bày tỏ cảm kích biết ơn gia đình, bạn bè, người giúp đỡ, cổ vũ động viên suốt trình học tập thực tập tốt nghiệp đại học Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày…tháng…năm 2016 Sinh viên Bùi Thị Thu Hằng ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN I LỜI CẢM ƠN .II MỤC LỤC III DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT V DANH MỤC BẢNG VI DANH MỤC CÁC HÌNH VII MỞ ĐẦU 1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1 Mục đích nghiên cứu 1.2.2 Yêu cầu nghiên cứu CHƯƠNG TỔNG QUAN TÀI LIỆU 10 2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ PHÂN BÓN VÀ THUỐC BVTV 10 2.1.1 Khái niệm phân loại phân bón 10 2.1.2 Khái niệm phân loại thuốc bảo vệ thực vật 11 2.2 LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BẢO VÊ THỰC VẬT Ở VIỆT NAM 12 2.2.1 Lịch sử phát triển phân bón hóa học .13 2.2.2 Lịch sử phát triển thuốc BVTV 13 2.3 TÌNH HÌNH SỬ DỤNG PHÂN BÓN VÀ THUỐC BVTV Ở VIỆT NAM 14 2.3.1 Tình hình sử dụng phân bón Việt Nam 14 2.3.2 Tình hình sử dụng thuốc BVTV Việt Nam .18 2.4 CÁC QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ SẢN XUẤT, KINH DOANH VÀ SỬ DỤNG THUỐC BVTV 21 2.5 VAI TRÒ VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BVTV 22 2.5.1 Vai trò ảnh hưởng phân bón hóa học .22 2.5.2 Vai trò ảnh hưởng thuốc BVTV 24 CHƯƠNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29 3.1 ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .29 3.2 PHẠM VI NGHIÊN CỨU 29 3.3 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 29 3.3.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương 29 3.3.2 Tìm hiểu thực trạng sử dụng phân bón thuốc BVTV địa bàn xã 29 3.3.3 Tìm hiểu thực trạng quản lý phân bón hoá học thuốc BVTV địa bàn xã 29 3.3.4 Đánh giá nhận thức người dân tác hại phân bón hoá học thuốc BVTV môi trường sức khoẻ 29 3.3.5 Đánh giá việc áp dụng biện pháp an toàn sử dụng thuốc BVTV tình hình tham gia tập huấn sử dụng quản lý phân bón hoá học thuốc BVTV 29 3.3.6 Đề xuất biện pháp nâng cao nhận thức người dân quản lý , sử dụng phân bón thuốc BVTV hiệu .29 3.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29 3.4.1 Thu thập số liệu thứ cấp .29 3.4.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp 30 3.3.3 Phương pháp xử lý số liệu .30 iii 3.3.4 Phương pháp vấn chuyên gia 30 CHƯƠNG KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 31 4.1 ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA XÃ THÁI TÂN 31 4.1.1 Điều kiện tự nhiên 31 4.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội .32 4.1.3 Đánh giá chung điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp xã .36 4.2 THỰC TRẠNG SỬ DỤNG PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BVTV TẠI ĐỊA BÀN XÃ 38 4.2.1 Thực trạng sử dụng phân bón hóa học chuyên canh cà rốt 38 4.2.2 Thực trạng sử dụng thuốc BVTV chuyên canh cà rốt địa bàn xã .46 4.3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BVTV TẠI ĐỊA BÀN XÃ 56 4.3.1 Hiện trạng kinh doanh phân bón, thuốc BVTV xã Thái Tân 56 4.3.2 Công tác quản lý việc sử dụng phân bón thuốc BVTV xã Thái Tân 60 4.4 NHẬN THỨC CỦA NGƯỜI DÂN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BVTV ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG VÀ SỨC KHỎE 61 4.5 THỰC TẾ ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP AN TOÀN TRONG SỬ DỤNG THUỐC BVTV VÀ TÌNH HÌNH THAM GIA TẬP HUẤN VỀ SỬ DỤNG VÀ QUẢN LÝ PHÂN BÓN HÓA HỌC VÀ THUỐC BVTV .63 4.5.1 Việc áp dụng biện pháp an toàn phun thuốc BVTV 63 4.5.2.Tình hình tham gia lớp tập huấn hướng dẫn sử dụng phân bón thuốc BVTV người dân 64 4.6 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO NHẬN THỨC CỦA NGƯỜI DÂN VỀ QUẢN LÝ , SỬ DỤNG PHÂN BÓN VÀ THUỐC BVTV HIỆU QUẢ TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN .65 4.6.1 Đối với người sử dụng phân bón thuốc BVTV chuyên canh cà rốt xã Thái Tân 65 4.6.2 Đối với hộ kinh doanh phân bón thuốc BVTV xã Thái Tân 66 4.6.3 Đối với quyền địa phương 66 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 67 5.1 KẾT LUẬN .67 5.2 ĐỀ NGHỊ 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO 70 PHỤ LỤC 73 iv DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BVTV: Bảo vệ thực vật UBND: Ủy ban nhân dân BNN&PTNT: Bộ Nông nghệp phát triển nông thôn TNHH: Trách nhiệm hữu hạn ĐBSH: Đồng sông Hồng v DANH MỤC BẢNG BẢNG 2.1: PHÂN LOẠI NHÓM THUỐC THEO ĐỘC CẤP TÍNH CỦA THUỐC BVTV 12 BẢNG 4.1: DIỆN TÍCH, CƠ CẤU NHÓM ĐẤT NÔNG NGHIỆP CỦA XÃ THÁI TÂN 33 BẢNG 4.2: PHÂN BỐ DÂN SỐ XÃ THÁI TÂN 34 BẢNG 4.3: DIỆN TÍCH, NĂNG SUẤT VÀ SẢN LƯỢNG CÁC CÂY TRỒNG CHÍNH TRONG XÃ 34 BẢNG 4.4: MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN HÓA HỌC THƯỜNG SỬ DỤNG TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN .39 BẢNG 4.5: MỨC ĐỘ SỬ DỤNG PHÂN BÓN HÓA HỌC TRÊN CÂY CÀ RỐT (N=40) 41 BẢNG 4.6: DANH SÁCH CÁC LOẠI THUỐC BVTV ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN (N=40) 46 BẢNG 4.7: LIỀU LƯỢNG SỬ DỤNG CỦA MỘT SỐ LOẠI THUỐC BVTV PHỔ BIẾN TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN 50 BẢNG 4.8: NHẬN THỨC CỦA NGƯỜI DÂN TRONG LỰA CHỌN VÀ SỬ DỤNG THUỐC BVTV TẠI XÃ THÁI TÂN (N=40) 52 BẢNG 4.9: PHƯƠNG THỨC SỬ DỤNG THUỐC BVTV CỦA CÁC HỘ CHUYÊN CANH CÀ RỐT TRONG XÃ (N=40) .53 BẢNG 4.10: CÁCH XỬ LÝ VỎ BAO BÌ THUỐC BVTV SAU SỬ DỤNG (N=40) 55 BẢNG 4.11: DANH SÁCH CÁC HỘ KINH DOANH THUỐC BVTV TRÊN ĐỊA BÀN XÃ 56 BẢNG 4.12: MỨC ĐỘ CHẤP HÀNH CÁC ĐIỀU KIỆN KINH DOANH PHÂN BÓN VÀ THUỐC BVTV CỦA CÁC HỘ KINH DOANH TẠI XÃ (N=4) 58 BẢNG 4.13: NHẬN THỨC CỦA NGƯỜI DÂN VỀ ẢNH HƯỞNG XẤU CỦA THUỐC BVTV ĐẾN MÔI TRƯỜNG VÀ SỨC KHỎE CON NGƯỜI (N=40) .61 BẢNG 4.14: CÁC BIỆN PHÁP AN TOÀN TRONG KHI PHUN THUỐC (N=40) .63 BẢNG 4.15: MỨC ĐỘ THAM GIA LỚP TẬP HUẤN VỀ HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG PHÂN BÓN VÀ THUỐC BVTV CỦA NGƯỜI DÂN TẠI XÃ (N=40) 64 vi DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Vị trí địa lý xã Thái Tân 31 Hình 4.2: Biểu đồ phản ánh mức độ sử dụng phân hóa học cà rốt xã Thái Tân .43 Hình 4.3: Nơi vứt vỏ bao bì phân bón thuốc BVTV xã Thái Tân 55 Hình 4.4: Hiện trạng sở kinh doanh phân bón thuốc BVTV xã Thái Tân 59 vii MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết vấn đề nghiên cứu Việt Nam nước nông nghiệp với cấu kinh tế gần 50% nông nghiệp tỷ lệ nông dân chiếm khoảng 70% dân số nước Điều kiện tự nhiên ưu đãi ngành nông nghiệp phát triển với khí hậu nhiệt đới gió mùa, độ ẩm cao, lượng mưa xạ nhiệt hàng năm lớn Đặc biệt khí hậu vùng đồng Bắc Bộ có mùa đông lạnh, canh tác loại vụ đông cà rốt, su hào, bắp cải đem lại thu nhập đáng kể cho người dân Tuy nhiên diện tích đất canh tác nông nghiệp ngày bị thu hẹp trình công nghiệp hóa – đại hóa Dân số ngày tăng đôi với việc thiếu lương thực, để đáp ứng nhu cầu lương thực diện tích đất với khả canh tác có hạn đòi hỏi người nông dân phải sử dụng phân bón thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) nhằm tăng suất chất lượng nông sản Sử dụng hợp lý phân bón thuốc BVTV vấn đề cần quan tâm nghiên cứu, đôi với mặt lợi đảm bảo suất chất lượng nông sản, phân bón thuốc BVTV sử dụng không cách gây nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường, thoái hóa đất ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng Xã Thái Tân nằm rìa phía tây huyện Nam Sách, bên bờ đông sông Thái Bình Thái Tân vốn vùng đất bãi, trước trồng lạc, ngô cho suất thấp, hiệu kinh tế không cao nên người dân mạnh dạn chuyển đổi sang trồng cà rốt Loại hợp thổ nhưỡng, cho suất cao nên nâng cao sống người dân đưa kinh tế địa phương ngày phát triển Ngoài việc sử dụng phân bón phun thuốc BVTV, người dân đầu tư dây chuyền rửa đóng túi ni lon nâng cao chất lượng thành phẩm cà rốt bán thị trường Vì giá thành chất lượng cà rốt trồng xã Thái Tân ngày cải thiện rõ rệt nên dần hình thành vùng chuyên canh cà rốt có thương hiệu tỉnh Hải Dương gây độc cho người tiêu dùng nông sản, thêm vào 10% số hộ nhận thức thuốc BVTV gây độc đến người sinh sống xung quanh nơi canh tác Đối với ảnh hưởng thuốc BVTV đến môi trường, 80% số hộ cho thuốc BVTV gây độc đến môi trường đất, nước, không khí, có 12.5% số hộ cho thuốc BVTV gây hại đến môi trường nước, 5% số hộ cho thuốc BVTV gây hại đến môi trường không khí 2.5% số hộ cho thuốc BVTV gây hại đến môi trường đất Theo phản ánh người dân, thuốc BVTV trực tiếp gây nhiều bệnh tật cho người sử dụng, tích lũy thể gây bệnh ung thư, viêm phổi, viêm da nhiều chứng bệnh khác Người trực tiếp phun thuốc thường hay bị tấy đỏ, viêm da thuốc dính vào, họ mặc quần áo bảo hộ quy cách Ngoài ra, họ hay hít phải thuốc BVTV độc hại dẫn đến hắt hơi, tức ngực, khó thở Một số người bị dính thuốc vào mắt khiến mắt ngứa, viêm đỏ Khi hỏi tác hại thuốc BVTV đến người tiêu dùng nông sản, số hộ trả lời có, nhiên không hạn chế việc sử dụng, có sâu bệnh phải phun, gần thu hoạch xuất sâu phun, không ảnh hưởng đến chất lượng nông sản, không tiêu thụ được.Thực trạng diễn nhận thức người dân hạn chế, bất chấp kiếm lời, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng Theo điều tra, người dân xã Thái Tân có nhìn cởi mở việc sử dụng thuốc BVTV sinh học, cụ thể có 17.5% số hộ đồng ý phương án nên áp dụng rộng rãi chế phẩm sinh học để diệt trừ sâu bệnh 42.5% số hộ đồng ý thay thuốc hóa học thuốc sinh học với điều kiện giá thành rẻ hiệu nhanh Đây tín hiệu tốt cho việc tuyên truyền hạn chế sử dụng thuốc BVTV có nguồn gốc hóa học nhằm bảo vệ môi trường Ngược lại với hiểu biết tác hại thuốc BVTV, người trồng cà rốt lại tỏ thiếu hiểu biết tác hại phân bón hóa học, họ không quan tâm đến ảnh hưởng xấu phân bón hóa học đến môi trường, bón tùy theo ý thích cho phân bón hóa học vô hại Thực trạng dẫn đến thất thoát 62 lượng lớn phân bón hóa học năm gây nhiều tượng ô nhiễm đất nước mặt chai cứng, thoái hóa đất, phú dưỡng … Nhìn chung, nhận thức hộ chuyên canh cà rốt xã Thái Tân tác hại thuốc BVTV dừng lại mức chấp nhận được, nhiên cần thêm buổi tuyên truyền tác hại việc lạm dụng phân bón hóa học thuốc BVTV nhằm nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường sức khỏe thân 4.5 Thực tế áp dụng biện pháp an toàn sử dụng thuốc BVTV tình hình tham gia tập huấn sử dụng quản lý phân bón hóa học thuốc BVTV 4.5.1 Việc áp dụng biện pháp an toàn phun thuốc BVTV Thuốc BVTV loại thuốc có độ độc cao, có tính lưu dẫn mạnh Sử dụng đồ bảo hộ lao động phun thuốc đeo trang, găng tay cao su, mặc áo dài tay, ủng phun thuốc BVTV biện pháp bảo vệ sức khỏe người trực tiếp phun thuốc mà người nông dân quan tâm thực Bảng 4.14: Các biện pháp an toàn phun thuốc (n=40) STT Các biện pháp an toàn Quan sát hướng gió Chọn thời điểm phun thuốc Đeo trang , mặc áo dài tay, găng tay cao su, ủng Đeo kính Mặc áo mưa Thay quần áo khác sau phun thuốc Giặt quần áo mặc phun thuốc Mức độ tuân thủ (%) 100 77.5 100 7.5 10 80 72.5 Nguồn: Số liệu điều tra nông hộ, 2016 Theo kết điều tra, hầu hết biện pháp bảo vệ sức khỏe người dân biết thực hiện, nhiên dụng cụ bảo hộ chưa thực đầy đủ, có 7.5% số hộ dân hỏi có sử dụng đầy đủ đồ bảo hộ lao động phun thuốc Kết điều tra 40 hộ cho thấy, 100% số hộ tiến hành quan sát hướng gió phun thuốc, việc chọn thời điểm phun thuốc lại 77.5 % số hộ 63 Các hộ nông dân vấn có hiểu biết cách phun thuốc cho ảnh hưởng đến thân người phun nhất, họ thường quan sát hướng gió phun xuôi chiều gió tránh thuốc tạt lại phía mình, phun thuốc vào buổi chiều mát để tránh thuốc bốc hơi, vừa không lãng phí thuốc vừa tránh cho thân hít phải thuốc Về dụng cụ bảo hộ lao động, 100% số hộ dử dụng dụng cụ bảo hộ trang, áo dài tay, găng tay cao su, ủng Còn lại dụng cụ bảo hộ kính, áo mưa người sử dụng, có 7.5% số hộ đeo kính phun thuốc để tránh thuốc BVTV dạng phun sương bay vào mắt 10% số hộ mặc áo mưa phun thuốc để tránh thuốc lọt vào cổ ống tay áo gây mẩn ngứa, cháy da Người dân cho biết lý họ không đeo kính mặc áo mưa phun thuốc đeo kính vướng víu, mờ không nhìn thấy đường dễ bị ngã, áo mưa họ không mặc phun thuốc thường vào ngày không mưa, mặc áo mưa nóng, vướng víu khó phun thuốc nên họ ngại sử dụng, biết ảnh hưởng đến sức khỏe thiếu đồ bảo hộ lao động 4.5.2.Tình hình tham gia lớp tập huấn hướng dẫn sử dụng phân bón thuốc BVTV người dân Bảng 4.15: Mức độ tham gia lớp tập huấn hướng dẫn sử dụng phân bón thuốc BVTV người dân xã (n=40) STT Chỉ tiêu Tham gia lớp tập huấn hướng dẫn sử dụng phân bón thuốc BVTV Nhu cầu mở lớp tập huấn Ý kiến Có Tỷ lệ(%) 55 Không 45 Có 42.5 Không 57.5 Nguồn: Số liệu điều tra nông hộ, 2016 Bên cạnh đó, hỏi nhu cầu mở lớp tập huấn hướng dẫn người dân sử dụng phân bón thuốc BVTV có 42.5% số hộ có nhu cầu, lại 57.5% số hộ nhu cầu, họ cho không cần thiết thời gian để tham gia bận làm nhiều việc khác, phần tin vào kinh nghiệm canh tác thân cho kiến thức cán khuyến nông kiến thức sách vở, áp dụng vào thực tế không xác 64 kinh nghiệm Điều phần cản trở công tác tập huấn hướng dẫn cán có chuyên môn tới bà nông dân, đòi hỏi trạm BVTV phải tổ chức thêm nhiều buổi khảo sát thực địa, học hỏi kinh nghiệm người dân, tăng kinh nghiệm thực tế cho cán khuyến nông Nhìn chung hộ chuyên canh cà rốt địa bàn xã tích cực tham gia buổi tập huấn trạm BVTV huyện tổ chức nhằm, kết nhận thức người nông dân ngày nâng cao, họ tích lũy kinh nghiệm mua sử dụng phân bón thuốc BVTV để tránh lệ thuộc hoàn toàn vào tư vấn người bán thuốc 4.6 Đề xuất giải pháp nâng cao nhận thức người dân quản lý , sử dụng phân bón thuốc BVTV hiệu chuyên canh cà rốt xã Thái Tân Từ kết điều tra cho thấy việc sử dụng phân bón thuốc BVTV chuyên canh cà rốt xã Thái Tân tồn bất cập gây ảnh hưởng không nhỏ tới môi trường xung quanh khu vực bãi bồi trồng cà rốt sức khỏe người dân Xuất phát từ thực tế trên, để sử dụng phân bón thuốc BVTV hiệu chuyên canh cà rốt xã Thái Tân, đem lại lợi ích kinh tế cho người dân góp phần bảo vệ môi trường, cần áp dụng số giải pháp sau: 4.6.1 Đối với người sử dụng phân bón thuốc BVTV chuyên canh cà rốt xã Thái Tân Áp dụng mô hình sản xuất cà rốt biện pháp kỹ thuật canh tác tổng hợp ICM theo VietGAP cho cà rốt tỉnh ĐBSH Thay giống cà rốt cũ Ti103 Nhật giống cà rốt Nhật lai F1 - Sister Giống cà rốt Sister có nhiều ưu việt hơn, là: giống Sister toả hơn, tầng không dày giống Ti Vì tán thưa, toả rộng giúp không chồng chéo lên nhau, hấp thu ánh sáng nhiều lại bị sâu bệnh hại, từ hạn chế lượng thuốc BVTV sử dụng cho cà rốt mà đảm bảo suất, chất lượng củ 65 Lượng phân lân bón cho cà rốt cần giảm xuống phù hợp vói khuyến cáo quy trình sản xuất cà rốt cán khuyến nông, tránh tượng rửa trôi phân bón gây lãng phí Thực phun thuốc BVTV cho cà rốt theo nguyên tắc đúng: Đúng thuốc - Đúng cách - Đúng liều lượng - Đúng thời điểm, đặc biệt không nên sử dụng loại thuốc trôi không rõ nguồn gốc xuất xứ thị trường Cần trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ lao động phun thuốc theo hướng dẫn cán khuyến nông như: áo dài tay, áo mưa, găng tay cao su, trang, kính, mũ, ủng để bảo vệ sức khỏe cho thân Cần thực vứt vỏ bao bì chai lọ thuốc BVTV sau dùng nơi quy định, không vứt bừa bãi ruộng hay đường nhà mà phải gói lại vào túi nilon đem đến bãi rác thôn để vứt bỏ Không tự ý đốt chôn vỏ bao bì thuốc BVTV xuống đất hay vứt thẳng xuống mương máng, sông Tiếp tục thực mô hình trồng gối vụ ngô sau vụ cà rốt để tận dụng dinh dưỡng từ phân bón bón cho cà rốt trước đó, để lại cà rốt ủ mặt ruộng làm nguồn phân xanh tự nhiên trả lại dinh dưỡng cho đất 4.6.2 Đối với hộ kinh doanh phân bón thuốc BVTV xã Thái Tân Thực đầy đủ điều kiện kinh doanh phân bón thuốc BVTV: Phải có đủ loại chứng chỉ, giấy phép đăng kí kinh doanh theo quy định nghị định 114/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giống trồng, bảo vệ kiểm dịch thực vật, không nhập loại thuốc không rõ xuất xứ, trôi thị trường để kinh doanh Tích cực tham gia lớp tập huấn phân bón hóa học thuốc BVTV trạm BVTV huyện tổ chức để nâng cao kiến thức chuyên môn Trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ, bảo đảm an toàn phòng chống cháy nổ Xây dựng đủ kho để riêng thuốc BVTV phân bón, kinh doanh thêm thức ăn chăn nuôi cần xây dựng kho riêng biệt 4.6.3 Đối với quyền địa phương 66 Tăng cường buổi tập huấn cán chức đến thôn, tăng mức độ tập huấn từ – lần/năm thành 10 – 12 lần/năm, đảm bảo người dân nắm bắt kịp thời kĩ thuật gieo trồng loại phân bón, thuốc BVTV Chính quyền địa phương cần quy hoạch cho người nông dân nơi vứt tiêu hủy vỏ bao bì, chai lọ thuốc BVTV nằm gần khu vực canh tác, xây dựng bãi chôn lấp hợp vệ sinh lò đốt riêng cho loại rác thải chứa nhiều chất độc hại vỏ bao bì thuốc BVTV Đối với hộ kinh doanh thuốc BVTV cần tăng cường công tác tra, xử lí mạnh tay vi phạm tồn nhiều năm Áp dụng chế tài xử phạt nghị định 114/2013/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành lĩnh vực giống trồng, bảo vệ kiểm dịch thực vật: Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng hành vi vi phạm sau đây: chứng hành nghề, kho bãi riêng biệt, buôn bán thuốc nằm danh mục KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 5.1 Kết luận Thái Tân xã có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển ngành nông nghiệp nói chung chuyên canh cà rốt nói riêng Toàn xã có tổng diện tích đất tự nhiên 829.96 ha, diện tích đất nông nghiệp 575.08 ha, 67 đất trồng lúa nằm sâu đê sông Thái Bình với diện tích gieo trồng 260.12 ha, lại 157.24 đất màu đê sử dụng để trồng cà rốt, ngô số loại rau màu khác Về việc sử dụng phân bón hóa học chuyên canh cà rốt: Tại xã Thái Tân tỷ lệ sử dụng phân hóa học 100% số hộ điều tra phân đạm Đầu trâu NPK 13:13:6+TE (47.5 %), supe lân Lâm Thao (85 %), phân cò củ NPK 7-7-14+TV (100 %), việc sử dụng phân hữu sản xuất cà rốt bắt buộc theo quy trình (100 % số hộ sử dụng), cụ thể từ 13 - 15 kg/bao cho loại phân trấu (phân gà, vịt) 40 - 50 kg/bao cho loại phân chuồng ủ mục (phân trâu, bò, lợn) Về sử dụng thuốc BVTV chuyên canh cà rốt: Tại xã người dân sử dụng nhiều loại thuốc BVTV để trừ sâu bệnh cho cà rốt gồm có loại thuốc trừ sâu, 10 loại thuốc trừ bệnh, loại thuốc trừ cỏ, loại thuốc diệt chuột gồm Liều lượng sử dụng loại thuốc cao mức khuyến cáo, số loại thuốc chưa đảm bảo thời gian cách ly Thực trạng quản lý phân bón thuốc BVTV Tại xã có hộ kinh doanh phân bón thuốc BVTV đăng kí với trạm BVTV huyện Nam Sách, 100% cửa hàng có chứng chuyên môn trạm BVTV huyện cấp nhiên có hộ đăng kí giấy phép kinh doanh với phòng công thương huyện Nam Sách, lại hộ chưa có giấy phép kinh doanh Về trang thiết bị phục vụ cho kinh doanh phân bón thuốc BVTV, 2/4 hộ điều tra chưa tuân thủ theo quy định, chưa có kho bãi riêng theo yêu cầu, chưa thực niêm yết danh mục bảng giá thuốc BVTV Các cửa hàng đặt địa điểm tập trung đông dân cư Công tác quản lý lỏng lẻo việc xử lí hành vi vi phạm kinh doanh Hàng năm xã kết hợp với trạm BVTV huyện tổ chức từ - lần tập huấn năm phổ biến cho người dân cách thức sử dụng phân bón thuốc BVTV theo khuyến cáo Để quản lý, sử dụng phân bón thuốc BVTV hiệu chuyên 68 canh cà rốt xã cần: Hộ chuyên canh cà rốt tránh lạm dụng phân bón thuốc BVTV canh tác để tiết kiệm chi phí làm giảm tác hại dư lượng thuốc BVTV đến môi trường, không sử dụng loại thuốc cấm thuốc nằm danh mục Các sở kinh doanh phân bón thuốc BVTV xã cần tuân thủ đăng kí giấy phép kinh doanh, xây dựng kho bãi theo yêu cầu trang bị đầy đủ hệ thống phòng cháy chữa cháy có hỏa hoạn xảy Chính quyền xã cần đầu tư xây dựng nơi chôn lấp tiêu hủy riêng cho bao bì thuốc BVTV sau sử dụng gần nơi canh tác cho người dân, xây dựng ki ốt kinh doanh thuốc BVTV cho người bán xa khu vực dân cư 5.2 Đề nghị Nghiên cứu ảnh hưởng thuốc BVTV đến hệ sinh thái ven bờ sông Thái Bình Có điều kiện sâu nghiên cứu dư lượng thuốc BVTV nông sản cà rốt, môi trường đất, nước địa phương 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO A Tài liệu tiếng Việt Lê Huy Bá (2008), Độc chất môi trường, Nhà xuất Khoa học kĩ thuật Nguyễn Như Hà (2010), Giáo trình phân bón 1, Nhà xuất Nông Nghiệp Trần Quang Hùng (2000), Thuốc bảo vệ thực vật, Nhà xuất Nông Nghiệp Hà Nội Võ Minh Kha (2003), Sử dụng phân bón phối hợp cân đối(IPNS), Nhà xuất Nghệ An Nguyễn Trần Oánh, Nguyễn Văn Viên, Bùi Trọng Thủy (2007), Giáo trình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, Nhà xuất Nông Nghiệp Hà Nội Trung tâm khuyến nông Nghệ An (2012), Phân bón sử dụng phân bón hợp lý Trung tâm khuyến nông Nghệ An (2012), Những hiểu biết thuốc bảo vệ thực vật UBND xã Thái Tân (2015), Tổng kết công tác dồn điền , đổi gắn liền với chỉnh trang đồng ruộng UBND xã Thái Tân (2015), Báo cáo kết phát triển kinh tế - xã hội an ninh - quốc phòng xã Thái Tân B Tài liệu internet 10 Nongnghiep.vn, Ma trận thị trường thuốc bảo vệ thực vật http://binhdien.com/dong-hanh-cung-nha-nong/thong-tin-nha-nong/matran-thi-truong-thuoc-bvtv.html/ 11 Cục trồng trọt – BNN&PTNT (2010), Một số kinh nghiệm giúp nông dân phân biệt chọn mua phân bón chất lượng http://www.cuctrongtrot.gov.vn/ctt/chuyentrang/default.aspx? type=tin&id=1132 70 12 Mỹ Hà (Theo Info.net), Sản xuất thuốc bảo vệ thực vật nước dừng lại mức sang chiết đóng chai http://cafef.vn/doanh-nghiep/san-xuat-thuoc-bao-ve-thuc-vat-trongnuoc-moi-dung-lai-o-mucsang-chiet-va-dong-chai201412171312227339.chn/ 13 Doanh nghiệp Apromaco(2013), Thực trạng thị trường phân bón Việt Nam công tác quản lý tốt chất lượng sản xuất supe lân NPK Lào Cai http://apromaco.vn/thuc-trang-thi-truong-phan-bon-o-viet-nam-hiennay-va-cong-tac-quan-ly-tot-chat-luong-trong-san-xuat-supe-lan-vanpk-lao-cai/ 14 Wikipedia Tiếng Việt, Phân vô https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A2n_v%C3%B4_c%C6%A1/ 15 Lưu Nguyễn Thành Công, Tìm hiểu thực trạng việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật vấn đề ô nhiễm chế phẩm hóa học sử dụng nông nghiệp Việt Nam http://doc.edu.vn/tai-lieu/khoa-luan-thuc-trang-cua-viec-su-dung-hoachat-bao-ve-thuc-vat-va-van-de-o-nhiem-cac-che-pham-hoa-hoc-sudung-trong-nong-11626/ 16 Mai Thị Nhuận, Ảnh hưởng phân bón đến môi trường http://luanvan.co/luan-van/anh-huong-cua-phan-bon-den-moi-truong1023/ 17 Lê Thị Phương Thảo, Lê Hoàng Anh Thư , Nguyễn Thị Thanh Vân, Nguyễn Thị Biên, Lê Thị Sương, Trần Thị Tuyết, Tiểu luận Thuốc bảo vệ thực vật http://luanvan.net.vn/luan-van/tieu-luan-thuoc-bao-ve-thuc-vat-60489/ 18 Minh Tuệ, Nguy hại dư lượng hóa chất an toàn thực phẩm http://hatthocvang.com/thong-tin-bai-viet/nguy-hai-du-luong-hoa-chatva-an-toan-thuc-pham_182.aspx/ 71 19 Lê Thị Vui, Bài giảng ảnh hưởng thuốc bảo vệ thực vật đến quần thể sinh vật môi trường http://doc.edu.vn/tai-lieu/bai-giang-anh-huong-cua-thuoc-hoa-hoc-baove-thuc-vat-den-quan-the-sinh-vat-va-moi-truong-12840/ 20 Nguyễn Thị Hương Thùy, Vai trò phân bón sản xuất nông nghiệp http://dethi.violet.vn/present/showprint/entry_id/10737202/ 21 Vũ Đình Phiên, Kỹ thuật trồng cà rốt http://www.haiduongdost.gov.vn/index.php? option=com_content&view=article&id=6453:k-thut-trng-cay-cart&catid=433:khoa-hc-qun-ly&Itemid=276 72 PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1: LIỀU LƯỢNG SỬ DỤNG CỦA CÁC LOẠI THUỐC BVTV TRONG CHUYÊN CANH CÀ RỐT TẠI XÃ THÁI TÂN Bảng 1: Liều lượng sử dụng loại thuốc BVTV chuyên canh cà rốt xã Loại thuốc Diazan 10H Cymerin 5EC Liều lượng sử dụng Thực tế sử Khuyến cáo Thời gian cách ly Thực tế sử Khuyến dụng 4.7 +_ 0.464 0.5 – 0.7 dụng Trước (kg/sào) (kg/ha) gieo hạt Pha 10-18ml tuần - 10 + 49.33 _ 0.498 thuốc với 8-10 ml/bình 16 lít nước L/sào Phun 5-6 + bình/ha Pha 10g/bình Newsgard 27.5 75WP 10.607 16L g/bình Phun 320 – 16L/sào 400 L nước/ Validacin 5L _ 51.48 + _ Pha 10-15ml 33.478 cho 10L ml/bình 16 nước/sào Carbenzim L/sào 170 +_ Pha 15ml/ 500FL 47.016 ml / bình8L bình 16 Phun : 400- L/sào 600L nước/ha 73 cáo 14 ngày - 10 - 10 - 10 Anvil 5SC Score 250EC 43.57 +_ Pha 15- 15 - 20 4.972 ml 20ml/bình 16 ngày /bình L 16L/sào Phun - 2,5 55 + _ 22.804ml / ml /bình lit bình Phun 300 – 16L/sào 500 lit nước Ychatot 900SP 6.92 Angun 5WG bình/1000m2 Pha - 10 + _ /ha Pha gói 14 ngày - 10 15 - 20 ngày 2.481g/bình 5g/bình 16 lít ngày 16 L/sào 23.33 +_ - 10 200–250 g/ha 7.071g/bình Pha 5-6 g/bình SecSaigon 16 L/sào 48.57 +_ 8L 0.5-0.75 L/ha 10EC 3.779 Pha 10- ml/bình 15ml/bình L Kocide 16L/sào 35.19 +_ Pha : 25g/bình - 10 53.8DF 11.089 g/ 16L bình 16 Phun : 320- L/sào 600L/ha Ridomil Gold 80 +_ – kg/ha 68WG 28.284 g/ Pha 80 g/bình bình 16 16 L L/sào Phun: 2,5 31.43 +_ bình/1000 m2 Pha 10 - 15g / Sumi - Eight 74 - 10 - 10 15 ngày 15 - 20 12.5WP 11.507 g / bình 16 L ngày bình 16 Riazorgold L/sào 31.67 +_ Pha 15g/bình 100WP 7.906 g / 25 L - 10 bình 16 L Teamgold /sào 19.28 +_ Pha gói 15 g - 10 101WP 7.319 g / cho bình 16 L bình 16 Phun 400 – Dual Gold L/sào 31.94 600 L nước/ha Pha 20Phun lần - ngày 960EC 11.522ml/ 25ml/bình16 L trước trước bình 16 L / Phun 2-2,5 gieo hạt gieo hạt sào 57.5 +_ bình/1000m2 Phun Phun lần - ngày 18.317ml / 80ml/bình 16L trước bình 16 L / Phun 320L gieo hạt Gramoxone sào 92.86 +_ nước/ha Pha 30-40 ml/ 20 ngày 20SL 18.157 ml/ bình L chiều cao bình 16 L / Phun 400-600 cỏ sào Ngâm với L nước/ha Làm bả: thóc đặt Gói 10 gam chết sau mồi, gói trộn với 4-5 - ngày 10g ngâm lạng mồi Ronstar 25EC Rát-K 2%D + _ với nửa cân Sử dụng: thóc lạng bả đặt thành 5-7 phần cho sào 75 30 ngày sau gieo Dựa Chuột Cat 0.25WP Ngâm với Làm bả: 30 ngày Chuột thóc đặt Gói 10 gam chết sau mồi, gói trộn với - ngày 10g ngâm 500 gam mồi với nửa cân Sử dụng: thóc 100-150 gam mồi bả cho sào Nguồn: Số liệu điều tra nông hộ, 2016 76