TRNG I HC S PHM H NI KHOA SINH - KTNN - - Lấ TH HNG DUYấN NGHIấN CU NH HNG CA NACl N SINH TRNG V HM LNG PROLIN MM MT S GING U Cễ VE KHểA LUN TT NGHIP I HC Chuyờn ngnh: Sinh lớ hc thc vt Ngi hng dn khoa hc PGS.TS NGUYN VN M H NI, 2016 LI CM N hon thnh khúa lun ny, tụi xin by t lũng cm n sõu sc ti thy PGS.TS Nguyn Vn Mó ó tn tỡnh hng dn v giỳp tụi sut quỏ trỡnh thc hin ti Qua õy tụi xin gi li cm n chõn thnh ti cỏc thy cụ v th cỏn b Khoa Sinh - KTNN v Trung tõm H tr Nghiờn cu Khoa hc v Chuyn giao Cụng ngh - Trng i hc s phm H Ni ó giỳp v to mi iu kin tụi thc hin khúa lun tt nghip ny Do ln u lm quen vi nghiờn cu khoa hc v kinh nghim cũn nhiu hn ch nờn khúa lun khụng trỏnh nhng thiu sút Rt mong nhn c s úng gúp ý kin ca thy cụ v cỏc bn sinh viờn ti ca tụi c hon thin hn H Ni, ngy thỏng nm 2016 Sinh viờn Lờ Th Hng Duyờn LI CAM OAN Tụi xin cam oan õy l cụng trỡnh nghiờn cu ca riờng tụi Cỏc s liu, kt qu nghiờn cu ca ti ny m bo tớnh khỏch quan, trung thc, chớnh xỏc v khụng trựng lp vi cỏc tỏc gi khỏc H Ni, ngy thỏng nm 2016 Sinh viờn Lờ Th Hng Duyờn DANH MC T VIT TT ABA : axit abscisic GA : Giberilin HSP : Heat shock protein Nxb : Nh xut bn P5CS : Pyrolin- cacboxylate - synthetase MC LC M U 1 Lớ chn ti Mc ớch ca ti 3 Nhim v í ngha lớ lun v thc tin ca ti 4.1 í ngha lớ lun 4.2 í ngha thc tin NI DUNG CHNG TNG QUAN TI LIU 1.1 Ngun gc cõy u cụ ve 1.2 c im hỡnh thỏi cõy u cụ ve 1.3 Giỏ tr ca u cụ ve 1.4 S ny mm thc vt núi chung v s u cụ ve núi riờng 1.4.1 Quỏ trỡnh ny mm thc vt 1.4.2 S ny mm ca ht u cụ ve 1.5 Tỡnh hỡnh nghiờn cu kh nng chu mn ca u 1.5.1 Trờn th gii 1.5.2 Vit Nam CHNG I TNG V PHNG PHP NGHIấN CU 12 2.1 i tng nghiờn cu 12 2.2 Thi gian nghiờn cu 12 2.3 Phng phỏp nghiờn cu 12 2.3.1 B trớ thớ nghim 12 2.3.2 Thit b nghiờn cu 13 2.3.3 Phng phỏp xỏc nh ch tiờu 14 2.4 Phng phỏp x lớ s liu thng kờ 15 CHNG KT QU - THO LUN 16 3.1 nh hng ca NaCl n sinh trng mm ca mt s ging u cụ ve 16 3.1.1 T l ny mm 16 3.1.2 nh hng ca NaCl lờn lng ti 18 3.1.3 nh hng ca NaCl lờn lng khụ 20 3.1.4 nh hng ca NaCl lờn chiu di thõn mm 22 3.1.5 nh hng ca NaCl n chiu di r mm 24 3.2 nh hng ca NaCl n hm lng prolin 26 KT LUN V KIN NGH 29 TI LIU THAM KHO 30 PH LC 34 DANH MC CC BNG Bng 3.1 nh hng ca NaCl n t l ny mm ca cỏc ging u cụ ve 16 Bng 3.2.nh hng ca NaCl lờn lng ti n cỏc ging u cụ ve 18 Bng 3.3 nh hng ca NaCl lờn lng khụ n cỏc ging u 20 Bng 3.4 nh hng ca NaCl n chiu di thõn mm ca cỏc ging u 22 Bng 3.5 nh hng ca NaCl n chiu di r mm ca cỏc ging u cụ ve 24 Bng 3.6 nh hng ca NaCl n hm lng prolin ca cỏc ging u cụ ve 26 M U Lớ chn ti u cụ ve cú tờn khoa hc l: Phaseolus vulgaris L L mt chi thc vt thuc h u - Fabaceae [27], [29] u trồng mà loài ng-ời biết sử dụng trồng trọt lâu đời u cụ ve l loi u cú ngun gc t Trung M v c trng cỏch õy t hn 600 nm [27], loại hoa màu thích nghi hệ thống luân canh với lúa loại đậu rau quan trọng bậc phân bố rộng khắp, sản l-ợng t-ơng đối lớn có khả nguồn thu nhập cao cho ngi trng trt đậu cô ve trở thành nhu cầu lớn thị tr-ờng hm lng dinh dng cao v ăn ngon giống đậu khác Đậu cô ve đ-ợc trồng chủ yếu với mục đích lấy quả, nguồn thực phẩm phục vụ đời sống ng-ời Đậu cô ve có giá trị dinh d-ỡng cao, trái non chứa 2,5% đạm, 0,2% chất béo, 7% chất đ-ờng bột đặc biệt nhiều vitamin A, C chất khoáng, hàm l-ợng xellulose thấp [27] Cng nh u tng, ngoi ý ngha v mt kinh t, dinh dng cõy u cụ ve cũn cú tỏc dng vic ci to t, nh kh nng c nh m ca cỏc vi khun nt sn cng sinh r cõy Theo đông y, đậu cô ve có vị mặn, tính bình, có công dụng điều hoà trung ích khí, bổ thận, tiện tì, tiêu khát giảm hàm l-ợng đ-ờng huyết bệnh nhân bị bệnh đái tháo đ-ờng, l mt loi thc phm em li nhiu li ớch cho ngi [28] Mt khác, đậu cô ve có số c tính quan trọng nh phổ thích nghi rng, chịu hạn tốt, thời gian sinh trng ngn, d thâm canh, phát triển đc đất nghốo dinh dng không cần đầu t nhiều [15], [28] Vì vậy, đậu đc trồng phổ biến cỏc vùng khí hậu ôn đới, bán nhiệt đới nhiệt đới khắp giới nc ta hin cõy u cụ ve c trng rt ph bin v rng rói bi nhng c im, li ớch ca nú em li cho ngi Trong nhng nm gn õy, cựng vi s phỏt trin vi tc chúng mt ca kinh t - xó hi, cỏc khu cụng nghip mc lờn nhanh chúng kộo theo ú l nhng h ly kốm theo, hm lng khớ CO2 tng lờn t bin gõy hiu ng nh kớnh lm bin i khớ hu, thi tit din bt thng ó gõy tỏc ng khụng nh n trng trt Hn hỏn v xõm nhp mn ang l ln nh hng n gieo trng S nhim mn t trng gia tng nhiu ni, ú vựng ven bin tr nờn trm trng c bit, Vit Nam cú ng b bin kộo di khp t nc, iu ny gõy tỏc ng khụng nh n nn kinh t nc nh Theo nghiờn cu mi nht, Vit Nam l quc gia b nh hng nhiu nht khu vc ụng Nam , nu mc nc bin dõng lờn khong mt thỡ cú khong 2983 km2 t b ngp mn Ngy nay, vi s tin b ca khoa hc k thut ó cú nhiu nghiờn cu cho thy vai trũ quan trng ca prolin cú hiu lc sinh hc a nng iu kin stress mụi trng Chỳng khụng nhng cú chc nng iu chnh ỏp sut thm thu, bo v t bo m cũn chng oxy húa, to nng lng v cỏc chc nng khỏc m bo s n nh t bo v chuyn nú sang trng thỏi thớch nghi mi [7] Vi s tin b ca khoa hc k thut v t s u t ca nhng cỏ nhõn, t chc phi chớnh ph, nhiu trung tõm nghiờn cu v kh nng chng chu ca thc vt ó c xõy dng in hỡnh nh mt d ỏn mi v tng lai nụng nghip ton cu mi c vin Chớnh sỏch lng thc quc t (IFPRI) a ỏnh giỏ nhng tỏc ng ca bin i khớ hu v nghiờn cu v tớnh chng chu ca thc vt trc s bin i khớ hu c ti tr bi Qu Bill v Melinda Gates [26] Cỏc nh khoa hc cú nhiu iu kin tỡm hiu v c ch sinh lớ, sinh húa chu mn ca thc vt nh: nh hng ca mn n s phỏt trin ca ht, cõy non, n cỏc quỏ trỡnh quang hp, hụ hp cỏc c ch sinh húa, sinh hc phõn t cng ó c nghiờn cu nh: cỏc gen liờn quan n iu chnh ỏp sut thm thu, gen tng hp prolin, gen sc nhit Vit Nam ó cú nhiu cụng trỡnh nghiờn cu v tớnh chu mn ca cõy h u nh Kim Th Duyờn v cng s nghiờn cu phn ng ca ht u tng DT2008 iu kin dung dch NaCl [2]; iờu Th Mai Hoa, Trn Th Huyn nghiờn cu s bin i hm lng pronlin r v lỏ u xanh iu kin stress mui [3], La Vit Hng cựng cng s nghiờn cu v hm lng prolin lỏ cõy u tng iu kin mn, hn [4], cũn i vi u cụ ve cú rt ớt cụng trỡnh nghờn cu v s nhim mn V nhn thy giai on ny mm l thi im quan trng ca chu trỡnh sng, nhng cng rt nhy cm i vi s thay i ca iu kin mụi trng nht l nhim mn Xut phỏt t nhng lớ trờn tụi quyt nh chn ti: Nghiờn cu nh hng ca NaCl n sinh trng v hm lng prolin mm mt s ging u cụ ve Mc ớch ca ti Nghiờn cu s nh hng ca NaCl n kh nng ny mm, sinh trng v hm lng prolin mm mt s ging u cụ ve Nhim v Xỏc nh cỏc ch tiờu v sinh trng v hm lng prolin mm u cụ ve di tỏc ng ca NaCl í ngha lớ lun v thc tin ca ti 4.1 í ngha lớ lun ti gúp phn xỏc nh mc nh hng ca NaCl n kh nng ny mm, sinh trng v hm lng prolin mm gúp phn lm rừ c ch tỏc ng ca NaCl v kh nng chng chu ca mm i vi mui NaCl 4.2 í ngha thc tin Kt qu nghiờn cu gúp phn phõn loi v gi ý chn ging u cụ ve v kh nng chu mn phự hp cho cỏc vựng sinh thỏi lng ti t 0,609 g/mm v 0,595 g/mm tng 1,3 ln so vi ngy cựng nng v ch bng 34 so vi cụng thc i chng 3.1.3 nh hng ca NaCl lờn lng khụ ca cỏc ging u cụ ve Khi lng khụ ca mm u chớnh l lng sau ó loi b ht lng nc mm Tụi tin hnh cõn lng khụ ca cỏc ging u sau sy 1050C gi v c o cỏc ngy 3, ngy 5, ngy Bng 3.3 nh hng ca NaCl lờn lng khụ ca cỏc ging u cụ ve v: g/mm Ngy o Ging PA4 GS 103 Ngy Homico TLP 68 VA 007 PA GS 103 Ngy Homico TLP 68 VA 007 Ngy PA GS 103 Homico TLP 68 VA 007 C 0,246 0,006b 0,186 0,015a 0,234 0,015a 0,203 0,019a 0,218 0,008a 0,258 0,010a 0,218 0,005a 0,304 0,007a 0,279 0,043a 0,239 0,007a 0,354 0,047a 0,282 0,025a 0,364 0,027a 0,320 0,004a 0,323 0,009a NaCl 0,3% 0,253 0,008a 0,178 0,004a 0,224 0,006ab 0,176 0,0084ab 0,214 0,005ab 0,259 0,001a 0,202 0,009a 0,256 0,015a 0,280 0,030a 0,228 0,008a 0,365 0,005a 0,261 0,010ab 0,349 0,009a 0,315 0,015a 0,313 0,013a NaCl 0,6% 0,253 0,011a 0,144 0,019b 0,212 0,008ab 0,149 0,022b 0,199 0,019ab 0,239 0,019ab 0,163 0,010b 0,213 0,005b 0,210 0,007b 0,219 0,012a 0,343 0,002a 0,257 0,006ab 0,255 0,008b 0,241 0,014b 0,270 0,009b NaCl 0,9% 0,244 0,005b 0,125 0,019bc 0,219 0,028ab 0,168 0,041b 0,198 0,009ab 0,234 0,014bc 0,155 0,008bc 0,210 0,014b 0,192 0,008b 0,182 0,019b 0,273 0,015b 0,255 0,012b 0,239 0,002c 0,221 0,009bc 0,264 0,008bc NaCL 1,2% 0,202 0,007b 0,115 0,013c 0,199 0,027b 0,149 0,018b 0,195 0,008b 0,213 0,006c 0,142 0,009c 0,209 0,008b 0,194 0,016b 0,168 0,033b 0,221 0,008b 0,208 0,010c 0,237 0,004c 0,208 0,011c 0,247 0,006c LSD 0,014 0,027 0,034 0,045 0,02 0,022 0,015 0,019 0,045 0,034 0,041 0,026 0,024 0,021 0,017 Ghi chỳ: a,b,c th hin s sai khỏc ca cỏc nng cựng mt ging vi tin cy 0,05 20 Qua bng s liu 3.3 ta thy nhỡn chung qua cỏc ngy lng khụ ca mm u u tng lờn qua cỏc ngy, nhiờn nhng mm c x lý NaCl nng thp nh 0,3% v cụng thc i thỡ lng khụ tng mnh qua cỏc ngy, cũn cỏc mm c x lý NaCl nng cao nh 0,9% v 1,2% tng chm hn cỏc ging: Nng cng cao thỡ lng khụ cng gim Nguyờn nhõn nng mui cao, s gõy hin tng hn sinh lý cho mm u, ú tc phõn gii cỏc cht d tr s gim, lm cho tng lng cỏc cht hu c gim kộo theo tc sinh trng chm cú th lm cht ht Chớnh vỡ th kt qu cho thy lng khụ ca mm x lý NaCl nng cng cao thỡ lng khụ cng gim sỳt nhiu hn p sut thm thu cao, kỡm hóm quỏ trỡnh trao i cht mm u, quỏ trỡnh phõn gii chm khụng nng lng v nguyờn liu s cp cho quỏ trỡnh tng hp cỏc cht Do ú song song vi quỏ trỡnh gim lng cht khụ thỡ quỏ trỡnh sinh trng cng b ngng li Ging PA v Homico cú lng khụ cao hn so vi ging cũn li Nh mm c x lớ NaCl 0,6% ngy th 3, ging PA-4 t lng 0,253g/mm, ging Homico t 0,218 g/mm ging VA007 ch t 0,198g/mm cụng thc c x lớ NaCl 0,6%: Ging GS 103 cú lng khụ trung bỡnh t 0,144g/mm ngy 3, n ngy tng lờn 0,163 g/mm gp 1,13 ln ngy v n ngy t 0,257 g/mm gp 1,8 ln so vi ngy Ging PA-4 cú lng khụ ngy l 0,253 g/mm, n ngy l 0,343 g/mm gp 1,35 ln so vi ngy Ging Homico cú lng khụ ngy t 0,255 g/mm gp 1,2 ln ngy Ging TLp 68 cú lng khụ ngy t 0,21 g/mm gp 1,4 ln ngy v ngy t 0,241 g/mm tng lờn 1,62 ln so vi ngy Ging VA 007 cú lng khụ ngy t 0,270 g/mm gp 1,4 ln so vi ngy 21 3.1.4 nh hng ca NaCl lờn chiu di thõn mm ca cỏc ging u cụ ve Bng 3.4 nh hng ca NaCl n chiu di thõn mm ca cỏc ging u cụ ve v:cm Ngy o Ging PA GS103 Homico TLP 68 VA 007 PA GS 103 Homico TLP 68 VA 007 PA GS103 Homico TLP68 VA007 C 0,85 0,24a 0,78 0,17a 2,35 0,23a 0,85 0,17a 1,52 0,13a 3,23 0,19a 1,63 0,15a 3,43 0,28a 2,7 0,35a 3,68 0,22a 5,65 0,76a 4,25 0,52a 6,80 0,29a 5,10 0,42a 9,70 0,69a NaCl 0,3% 0,80 0,16a 0,63 0,09a 1,07 0,24a 0,67 0,14ab 1,40 0,11a 2,97 0,17a 1,38 0,09b 3,30 0,24a 2,45 0,17a 3,50 0,37a 5,30 0,28a 3,90 0,32a 6,85 0,47a 4,72 0,38a 9,03 0,38a NaCl 0,6% 0,50 0,08b 0,40 0,08b 0,55 0,08b 0,53 0,12bc 0,70 0,21b 1,35 0,21b 1,35 0,15b 1,55 0,25b 1,580 0,26b 1,25 0,26b 1,87 0,22b 2,10 0,29b 2,03 0,35b 2,28 0,13b 2,63 0,15b NaCl 0,9% 0,50 0,14b 0,38 0,13b 0,58 0,09b 0,45 0,13c 0,48 0,12c 0,53 0,05c 0,48 0,09c 0,63 0,15c 0,50 0,08c 0,73 0,13c 0,68 0,09c 0,50 0,08c 0,70 0,08c 0,53 0,09c 0,82 0,13c NaCl 1,2% 0,33 0,13b 0,25 0,06b 0,38 0,09b 0,42 0,09c 0,43 0,09c 0,40 0,08c 0,43 0,05c 0,48 0,05c 0,48 0,09c 0,58 0,10c 0,47 0,09c 0,45 0,06c 0,50 0,08c 0,47 0,05c 0,58 0,09c LSD 0,24 0,17 0,29 0,19 0,22 0,28 0,16 0,32 0,44 0,38 0,58 0,46 0,45 0,40 0,56 Ghi chỳ: a,b,c th hin s sai khỏc ca cỏc nng cựng mt ging vi tin cy 0,05 22 Ch tiờu chiu di thõn mm ỏnh giỏ quỏ trỡnh sinh trng ca mm u cụ ve giai on ny mm Trong iu kin bỡnh thng, qua cỏc ngy thỡ chiu di thõn mm ngy cng tng, n mt giai on no ú ht ó s dng ht cht dinh dng cú ni nh thỡ s hai lỏ tht hỡnh thnh cõy con, kt thỳc giai on ny mm Trong iu kin stress mui, cỏc mm u sinh trng chm hn nng mui cao, vt quỏ ngng chng chu ca ht cỏc mm khụng sinh trng kộo di thõn v cú th gõy cht mm T bng 3.4 ta thy chiu di thõn mm ca cỏc ging tng nhanh qua cỏc ngy nng i chng v 0,3% cũn mm c x lý NaCl nng 0,6% v 0,9% chiu di thõn tng chm, v nng 1,2% tng khụng ỏng k Cỏc ging PA-4, Homico, VA 007 cú chiu di thõn mm cao v tng nhanh hn so vi hai ging cũn li c bit l ging VA 007 cú chiu cao vt tri so vi cỏc ging khỏc Chng hn nh ging PA-4 ngy cú chiu di thõn mm cụng thc i chng l 0,85cm, cụng thc cú x lý NaCl 0,3% l 0,80cm ú nng mui cao 0,9% v 1,2% thỡ chiu di thõn mm ch t 0,5cm v 0,33cm Sang n ngy chiu di thõn mm tng mnh cụng thc i chng v mm x lý NaCl 0,3% ln lt l 3,23 cm v 2,97 cm tng 3,8 ln so vi ngy 3; cũn mm x lý NaCl 0,9% v 1,2% ch t 0,53 cm v 0,4 cm tng 1,1 ln so vi ngy Ngy cú chiu di thõn mm nng mui 0,3% tng lờn n 5,3 cm ú chiu di thõn mm x lý nng mui 0,9% v 1,2% tng rt ớt khụng ỏng k Hai ging GS103 v TLP 68 cú chiu di thõn mm tng chm so vi ging cũn li chng hn nh ging TLP 68 cú chiu di thõn mm cụng thc i chng ngy l 0,85 cm, sang ngy cú chiu di 2,7 cm v sang ngy t 5,1 cm tng ln v ln so vi ngy Trong ú ging VA 007 cú chiu di thõn mm tng gp 3,6 ln v ln ngy v ngy so vi ngy th nng i chng; mm x lý nng mui 0,9% v 1,2% ngy tng 1,7 ln v 1,3 ln so vi ngy Nguyờn nhõn cỏc ging VA 007, PA-4 v Homico cú kh nng sinh trng tt hn hai ging cũn li chớnh vỡ th khin chiu di thõn mm cng tng mnh hn 23 3.1.5 nh hng ca NaCl n chiu di r mm ca cỏc ging u cụ ve Chiu di r mm c o t phn c r n phn nh r Chiu di r mm cng l mt ch tiờu sinh lý ỏnh giỏ mc sinh trng ca tng ging Bng 3.5 nh hng ca NaCl n chiu di r mm ca cỏc ging u cụ ve v: cm Ngy Ging PA- TLP 68 Ngy Homico GS 103 VA 007 PA- TLP 68 Ngy Homico GS103 VA 007 PA- TLP 68 C NaCl 0,3% 1,60 0,34a 1,35 0,06a 1,6 0,38a 1,10 0,29a 1,50 0,16a 3,2 0,43a 1,83 0,73a 4,28 0,54a 1,63 0,21a 2,48 0,29a 8,78 0,68a 4,22 0,89a 1,72 0,17a 1,17 0,27a 1,48 0,09a 0,88 0,17a 1,48 0,15a 3,02 0,28a 1,63 0,31a 2,45 0,29a 1,37 0,55a 2,05 0,42ab 7,20 0,34a 4,35 0,79a Ngy Homico 5,950,54a 4,63 GS 103 0,49a 4,570,49a NaCl 0,6% 1,13 0,22b 0,93 0,22ab 1,23 0,22ab 0,90 0,08a 0,95 0,17b 2,05 0,31b 1,65 0,13a 1,85 0,13a 0,93 0,22b 2,03 0,37b 3,85 0,52a 3,05 0,24a NaCl 0,9% 0,42 0,09c 0,35 0,06c 0.38 0,05c 0,35 0,10b 0,43 0,09c 0,60 0,11c 0,45 0,12b 0,48 0,10b 0,45 0,13c 0,60 0,08c 0,65 0,58b 0,50 0,08b NaCl 1,2% 0,40 0,08c 0,33 0,05c 0,35 0,06c 0,33 0,05b 0,38 0,10c 0,58 0,09c 0,35 0,05b 0,38 0,09b 0,40 0,08c 0,53 0,17c 0,63 0,05b 0,45 0,06b LSD 0,31 0,25 0,31 0,25 0,21 0,43 0,55 0,43 0,43 0,45 0,62 0,82 3,200,33a 0,650,06b 0,570,09b 0,55 4,17 0,50a 2,83 0,22b 0,60 0,08c 0,55 0,06c VA 007 5,030,45a 4,500,51ab 4,450,49b 0,680,09c 0,650,06c 0,51 0,57 Ghi chỳ: a,b,c th hin s sai khỏc ca cỏc nng cựng mt ging vi tin cy 0,05 24 R l b phn trc tip tip xỳc vi dch mn ca t nờn thng gp khú khn t nhim mn Nng mui t cao hn dS/m hoc 40 mM NaCl cú mc ỏp sut thm thu khong 0,2 MPa ó cú th gõy mt nc cho t bo r [7] iu kin ny gõy s thiu nc t bo thc vt cũn gi l hn sinh lớ Tỏc ng stress thm thu gõy nh hng trc tiờn ti cỏc t bo r, ú cỏc t bo ca kộo di v lụng hỳt b nh hng nhiu nht Tựy vo mc mn v kh nng chuyn ion mui lờn cỏc b phn phớa trờn m r cú cỏc biu hin tn thng khỏc Cỏc t bo mụ phõn sinh stress thm thu nờn mc phn chia t bo r thng gim cõy sng nng mui cao, nhiờn mc c ch ca mui i vi chỳng thp hn so vi cỏc t bo r kộo di v lụng hỳt l ni lm nhim v hỳt nc v cỏc ion tan nc [7] Qua bng 3.5 ta thy nng mui cng cao thỡ chiu di r cng gim R mm ca ging Homico t chiu di cao hn cỏc ging khỏc ngy th 5, r mm ca ging Homico t 4,875 cm; 2,45 cm nng i chng v NaCl 0,3% ging GS 103 cú chiu di r mm ch t 1,675 cm v 1,37 5cm cm cựng nng i chng v nng NaCl 0,3% ging PA-4: mm c x lý NaCl 0,3% cú chiu di r mm trung bỡnh l 1,72 cm ngy sang n ngy l 3,2 cm n ngy l 8,78 cm tng 1,8 ln v 5,1 ln so vi ngy nng cao 0,9% v 1,2% chiu di r mm tng rt ớt ch tng 1,5 ln t ngy sang ngy Ging VA007 cú chiu di r mm cụng thc x lý NaCl 0,3% l 1,48 cm ngy sang ngy tng n 2,05cm v n ngy t 5,03 cm tng gp 1,4 ln v 3,4 n so vi ngy cụng thc x lý NaCl 1,2% cú chiu di r mm trung bỡnh t 0,38 cm ngy 3, sang n ngy l 0,53 cm v ngy l 0,65 cm 25 3.2 nh hng ca NaCl n hm lng prolin ca cỏc ging u cụ ve Bng 3.6 nh hng ca NaCl n hm lng prolin ca cỏc ging u cụ ve v: àg/g Ngy Ging PA- GS 103 Homico Ngy TLP 68 VA 007 PA -4 GS 103 Homico Ngy TLP 68 VA 007 NaCl NaCl NaCl NaCl 0,3% 0,6% 0,9% 1,2% 6,25 11,18 14,91 23,52 24,45 2,14a 0,88b 1,80b 2,32c 0,72c 3,05 4,17 9,33 12,71 16,58 0,17a 0,68ab 0,64bc 0,96c 0,46d 2,97 4,78 12,21 16,21 22,31 0,9a 0,77a 1,29b 0,89b 2,05b 4,45 8,27 11,79 16,85 31,32 0,32a 1,78a 0,60a 1,68a 2,04a 4,41 9,40 11,07 17,18 25,76 0,75a 3,62b 1,97b 2,49c 2,73c 15,97 21,71 28,24 36,57 54,76 6,13a 2,47a 0,55a 1,02b 4,63b 6,43 10,87 20,01 29,47 36,08 2,24a 1,10a 0,58a 2,25a 2,70a 9,00 11,60 20,61 36,95 40,48 2,78a 6,20a 4,44a 7,49b 10,09b 11,47 15,77 19,47 34,69 55,37 1,99a 0,38ab 0,79b 2,13c 4,39c C 10,21 13,91 22,69 35,36 51,25 1,84a 2,06a 1,55a 1,90a 1,31a LSD 3,12 1,16 2,31 2,65 4,55 6,64 3,54 12,15 4,35 3,19 Ghi chỳ: a,b,c,d th hin s sai khỏc ca cỏc nng cựng mt ging vi tin cy 0,05 Kt qu cho thy dung dch NaCl cú tỏc ng rừ rt n hm lng prolin ht ny mm nng mui cng cao thỡ hm lng prolin ht 26 c sinh cng nhiu tt c cỏc ging v tng lờn qua cỏc ngy Nguyờn nhõn b tỏc ng ca NaCl vi nng cao thỡ cú nhiu xy ra, c th thc vt buc phi cú nhng c ch chng li s xõm nhp quỏ nhiu ca ion Na+ Mt nhng c ch giỳp thc vt cú th thớch nghi l sn sinh prolin l mt cht tham gia vo iu hũa ỏp sut thm thu ni bo v bo v mng t bo chng li cỏc tỏc ng cú hi ca nng mui cao S trung prolin phn ng li tress mui din cht nguyờn sinh Prolin cng cú chc nng nh mt protein thm thu a nc v nh mt gc hydroxyl Do ú s tớch ly prolin cú tress mn t mụi trng c coi l mt c ch chng chu ca thc vt Vy nờn nng cng cao thỡ prolin c sinh cng nhiu cỏc ht u giỳp chỳng cú th ny mm v phỏt trin thnh cõy iu kin gõy mn Qua bng 3.6 ta thy ging TLP 68 cú hm lng prolin luụn mc cao so vi cỏc ging khỏc v tng mnh nng 0,9% v 1,2% ngy th nng prolin ca ging TLP nng mui 0,9% t 16,85àg/g v nng mui 1,2% t 31,12 àg/g gp 3,8 ln v 7,04 ln so vi cụng thc i chng Ging GS 103 cú hm lng prolin thp hn so vi cỏc ging cũn li c ngy th v ngy th Hm lng prolin tng qua cỏc ngy v nng cng cao thỡ hm lng prolin cng tng Kt qu nghiờn cu ca tụi phự hp vi kt qu nghiờn cu ca Zeng Yi Zi v Litian: nng mui cng cao thỡ s tớch ly prolin cng cao, ú c xem nh phn ng thớch nghi ca thc vt chng li stress mụi trng [25] Kt qu nhiu nghiờn cu khỏc cng cho thy s tớch lu prolin l mt phn ng thụng thng ca thc vt sng ni cú nng mui cao mụ lỏ, mụ phõn sinh chi ca thc vt chu ỏp lc nc (Barnet v Naylor 1996, Bogges 1976) [17] v vựng nh ca thc vt sng ni cú th nng nc thp 27 Vit Nam cú cỏc cụng trỡnh nghiờn cu v tớnh chu mn nh ca Kim Th Duyờn nghiờn cu v cõy u tng di tỏc dng ca NaCl, o Quang Thng nghiờn cu v kh nng chu mn ca cõy non ngụ [13], La Vit Hng, Ngụ Th Anh, Bựi Th Thu Hng, Nguyn Vn Mó (2014) [4] nghiờn cu v hm lng prolin lỏ cõy u tng giai on hoa iu kiờn mn, hn; Nguyn Vn Mó, Nguyn Th Minh Ngc (2007) [8] nghiờn cu hm lng prolin quỏ trỡnh sinh trng ca cõy u tng, Ong Xuõn Phong cựng cng s [11] cng cho mt kt tng t nh kt qu ca tụi: nng mui cng cao thỡ s tng hp prolin din mnh, ú cng nh mt c ch giỳp thc vt cú th chng chu vi iu kin stress t mụi trng 28 KT LUN V KIN NGH Kt lun T kt qu nghiờn cu v ging u cụ ve chỳng tụi rỳt mt s kt lun sau: - T l ny mm v sinh trng mm chu nh hng rừ rt ca mui Mui lm gim sỳt t l ny mm, kỡm hóm s sinh trng chiu di thõn v r mm, lng ti v lng khụ ca mm u cụ ve Mc nh hng cng ln mu c x lý NaCl nng cng cao Cỏc ging GS103, TLp 68 l hai ging b nh hng ca NaCl nhiu nht n cỏc ch tiờu sinh trng Chng hn nh ngy 6, mu x lý NaCl 1,2% ging GS103 cú t l ny mm ch t 23%, ging TLP 68 t 32%, ging Homico t 46,33% v cao nht l ging PA-4 t t l 62% Tng t nh ch tiờu t l ny mm, cỏc ch tiờu lng ti, lng khụ, chiu di thõn v r mm cỏc ging GS103, TLP68 cng thp hn so vi ging cũn li - Mc nh hng ca mui lm tng hm lng prolin rt mnh v cng gia tng nng mui cao Cỏc ging tớch ly hm lng prolin cao chng hn nh l PA -4 t 54,76 àg/g, VA007 t 51,25% ú ging GS 103 cú hm lng prolin ch t 36,08 àg/g mm x lý NaCl 1,2% vo ngy T kt qu nghiờn cu trờn ta cú th thy cỏc ging PA-4, Homico, VA 007 cú kh nng chng chu tt iu kin gõy mn, ging kộm nht l ging GS 103 Kin ngh - Cn nghiờn cu trờn cỏc ging khỏc cú nhng nghiờn cu y hn v nh hng ca NaCl - Nờn trng cỏc ging u cụ ve PA-4, Homico, VA 007 cỏc vựng ven bin vỡ chỳng cú kh nng chng chu tt i vi mụi trng mn 29 TI LIU THAM KHO Ti liu Vit Nam Trần Văn Bảo, Trần Đức Phấn, Nguyễn Thị Hà (1997) Tính chất oxi hoá số giống đậu Việt Nam b nhim mn Những vấn đề nghiên cứu khoa học sống Nxb Khoa học kĩ thuật [2] Kim Th Duyờn, Nguyn Vn Mó (2011), Phn ng ca ht u tng DT2008 ny mm iu kin dung dch NaCl cú ỏp sut thm thu khỏc Tp Khoa hc Trng HSP H Ni 2, (16), tr.109-116 [3] iờu Th Mai Hoa, Trn Th Thanh Huyn (2007), S bin i hm lng amino axit prolin r v lỏ u xanh di tỏc dng ca stress mui NaCl Bỏo cỏo khoa hc ti Hi ngh khoa hc ton quc Nhng nghiờn cu c bn khoa hc s sng Nxb KH&KT, tr.482-415 [4] La Vit Hng, Ngụ Th Anh, Bựi Th Thu Hng, Nguyn Vn Mó (2014). S tng quan gia hm lng prolin v GB lỏ u tng giai on hoa iu kin nhit thp, mn v hn Khoa hc v Giỏo dc Trng HSP Nng s 10T-1 [5] Lờ Th Kim Lnh (2013) Nghiờn cu nh hng ca dinh dng khoỏng n quỏ trỡnh sinh trng, phỏt trin cõy u xanh iu kin sinh thỏi t nhim mn ti xó Cm Thanh, Tp Hi An, tnh Qung Nam Lun Th.S Khoa hc chuyờn ngnh sinh thỏi hc Trng i hc Nng [6] Nguyn Vn Mó, La Vit Hng, Ong Xuõn Phong (2013), Phng phỏp nghiờn cu sinh lý hc thc vt, Nxb i hc Quc gia H Ni [7] Nguyn Vn Mó (2015), Sinh lý chng chu vi iu kin mụi trng bt li ca thc vt Nxb i hc Quc gia H Ni 30 [8] Nguyn Vn Mó, Nguyn Th Minh Ngc (2007) Hm lng prolin quỏ trỡnh sinh trng ca cõy u tng Nhng nghiờn cu c bn khoa hc s sng Tuyn bỏo cỏo Hi ngh khoa hc ton quc, Quy Nhn 2007, Nxb Khoa hc K thut, 342 [9] Nguyn Duy Minh, Nguyn Vn Mó, inh Th Kim Nhung, Lờ ỡnh Trung, Nguyn Quang Vinh (2009) T in sinh hc (dựng cho hc sinh - sinh viờn) Nxb Giỏo dc Vit Nam 663tr [10] Nguyn Vn Mựi (2001), Húa sinh hc, Nxb i hc quc gia, H Ni [11] Ong Xuõn Phong, Nguyn Vn Mó (2014), Mt s bin i sinh lớ ht ny mm v cõy non u tng iu kin nhit thp Tp Khoa hc v Phỏt trin 2014, 12, s 7: 1114-1119 12 Nguyễn Vũ Thanh Thanh, Chu Hoàng Mậu (1996) Đánh giá chất l-ợng hạt số giống đậu xanh, vấn đề nghiên cứu sinh học NXB KHKT Hà Nội [13] o Quang Thng (2012), Nghiờn cu kh nng chu mn giai on ny mm v cõy ca ngụ Lun Thc s Sinh hc Trng i hc S phm H Ni [14].Trn Khc Thi, Trn Ngc Hựng (2008), K thut trng rau sch Nxb Nụng nghip [15].Quy trỡnh k thut trng u cụ ve (2012), Ban hnh kốm theo quyt nh s 1251/Q-SNN, ngy 13/12/2012 ca S Nụng nghip v PTNT Lõm ng Ti liu nc ngoi [16] Bates LS (1973), Rapid determination of free protein for water stress studies, Plant and soil 39, p.205 207 [17] Barnet N.M., Naylor A.W (1966), Amino acid and protein metabolism in Bermuda during water, Plant physiology, 41: 1222 1230 31 [18] De Ronde, R.N Laurie, T Caetano, M.M Greyling, I Kerepesi (2004), Compatirative study between transgenic and non-transgenic soybean lines proved transgenic lines to be more dourght tolerant, Ephytica, Volume 138, Number 2, pp 123-132 [19] Kishor P.B.K., Hong Z., Miao G., Hu C., Verma D.P.S (1995) Over expression of pyrroline - - cacboxylate synthetase increase prolinproduction and confer osmotolerance in transgenic plant Plant Physiol, 108 pp 138 - 1394 [20] Matra N., Cushman J.C (1994), Isolation and expression of adrought induce soybean cDNA encoding a dehydrin like protein from soybean leaves, Plantphysiology 106, pp 805 806 [21] Nanjo T., Kobayashi M., Yoshiba Y., Sanada Y Wada K., Tsukaya H., Kakubari Y., Yamaguchi- Shinozaki K., Shinozaki K., Biologycal functiones of prolinin morphogenetic and osmotolerance revealed in antisense transgenic Arabidopsis thaliana [22] Sheila A Blackman, Ralph Obendorf, A Carl Leopold (1992), Matura protein and sugar in desiccation tolerance of developing soybean seeds, Plant physiology 100, PP 225 - 230 [23] Thomashow MI (1998), Role of cold-responsibility gennes in plant freezing tolerance, Plant physiol, 118, P - [24] Volcova A M (1984), Xỏc nh kh nng chu hn, chu núng ca cỏc ging cõy trng bng phng phỏp cho ny mm dung dch saccaroz v x lý nhit, Nxb Leningrat (bn dch t ting Nga) [25] Zheng Yi-Zhi and Litian, changes of prolinlevels and abscisic acid content into lerant/ sensitive cultivars of sitbean under osmotic conditons http://www.soygenetics.org/articles/sgu2000-011.htm 32 Ti liu internet [26].http://www.agrobiotech.gov.vn/web/tin.prolinaspx?sdm_id=10855&id=3 178&Lang=vi-VN [27]http://caab.ctu.edu.vn/gtrinh/bvtv/rau%20sach/source/kyThuat/dauCove.h tm [28].http://tinbaihay.net/loi-ich-suc-khoe-tu-dau-co-ve/pos173186952888 83412860.htm [29] https://vi.wikipedia.org/wiki/Phaseolus_vulgaris [30]https://www.wattpad.com/16951354-sinh-hoc-phat-trien-cua-thucv@t%v%E1% BA%ADt/page/5 33 PH LC Hỡnh T l ny mm cỏc ging u cụ ve ngy x lý NaCl 0,9% Hỡnh Mu o pronlin va x lý sc nhit Hỡnh Hỡnh nh lm thớ nghim 34 ... trt đậu cô ve trở thành nhu cầu lớn thị tr-ờng hm lng dinh dng cao v ăn ngon giống đậu khác Đậu cô ve đ-ợc trồng chủ yếu với mục đích lấy quả, nguồn thực phẩm phục vụ đời sống ng-ời Đậu cô ve. .. u cụ ve u cô ve có nguồn gốc tự nhiên từ châu mỹ đ-ợc hoá từ thời tiền colombo khu vực mesoamerica andes cổ đại trung mỹ đậu cô ve đ-ợc gieo trồng cách 600 năm [27], [29] Đến nay, đậu c ve đ-ợc... ca NaCl n sinh trng v hm lng prolin mm mt s ging u cụ ve Mc ớch ca ti Nghiờn cu s nh hng ca NaCl n kh nng ny mm, sinh trng v hm lng prolin mm mt s ging u cụ ve Nhim v Xỏc nh cỏc ch tiờu v sinh