GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI Ngày 17 tháng 11 năm 2008 TIẾT 19: LUYỆN TẬP HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN A. MỤC TIÊU: - Biết giải các hệ phương trình bậc nhất một ẩn - Biết tìm các giá trị của tham số để mỗi hệ bất phương trình đã cho có nghiệm, vô nghiệm. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Làm bài ở nhà C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I. KIỂM TRA BÀI CŨ (10’) Hãy nêu cách giải 1 hệ phương trình bậc nhất một ẩn Áp dụng: Giải hệ bpt: 1) x x −≥ + 4 3 25 2) x – 1 ≤ 2x - 3 13 13 56 +< − x x 3x < x + 5 3 2 35 −≤ − x x II. BÀI GIẢNG: HOẠT ĐỘNG 1 ( 10' ) Tìm nghiệm nguyên của hệ bpt. 2 5 2 63 32 2 1 + −<+ + − − xxxx 4 1 3 2 4 8 5 1 + −< − + + − x x xx Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Muốn tìm nghiệm nguyên của hệ bpt ta phải làm gì ? Hệ đã cho có tập nghiệm là S = ( 9 7 ; 2) - Tìm tập nghiệm S của hệ bpt - Tìm các nghiệm nguyên Do đó nghiệm nguyên của hệ là x = 1 HOẠT ĐỘNG 2 ( 10 ' ) Tìm các giá trị của m để mỗi hệ bpt sau có nghiệm. a) 3x – 2 > - 4x + 5 (1) b) x – 2 ≤ 0 (3) 3x + m + 2 < 0 (2) m + x > 1 (4) 1 (I) II) GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nêu cách giải Tìm tập nghiệm S 1 , S 2 của mỗi bpt S 1 = (1 ; + ∞ ) S 2 = (-∞ ; - 3 2 + m ) Hệ có nghiệm khi nào ? S 1 ∩ S 2 ≠ 0  1 < - 3 2 + m  m < -5 Hãy giải chi tiết b Xét hệ pt x – 2 ≤ 0 (3) m + x > 1 (4) Giải (3)  x ≤ 2 => Tn của (3) là S 3 = (-∞ ; 2] Giải (4)  x > 1 – m => Tn của (4) là S 4 = (1 – m ; +∞ ) Hệ (3) có nghiệm  S 3 ∩ S 4 ≠ ∅  1 – m ≤ 2  m > - 1 Vậy với m > -1 thì hbpt có nghiệm HOẠT ĐỘNG 3 ( 10' ) Xác định m để hệ bất phương trình: 2x – 1 > 3m (1) 5x – 7 < 13 (2) a) có nghiệm b) Vô nghiệm Yêu cầu học sinh tự làm tại lớp III. CỦNG CỐ (5’) - Hãy nêu cách giải một hệ bất phương trình - Tìm điều kiện của tham số để một hệ bất phương trình có nghiệm, vô nghiệm ? IV. BÀI TẬP VỀ NHÀ: Giải hệ bất phương trình: 1 ≤ 3x - 2 ≤ 2 (*) Hướng dẫn: (*)  3x - 2≥ 1 (1) 2 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI 3x - 2 ≤ 2 (2) 3x – 2 ≥ 1 x ≥ 1 3x – 2 ≤ -1 x ≤ 3 1 3x – 2 ≤ 2 x ≤ 3 4 3x – 2 ≥ -2 x ≥ 0 Tập hợp nghiệm của bpt (*) là S = S 1 ∩ S 2 = [0 ; 3 1 ] ∪ [ 1 ; 3 4 ] Ngày 23 tháng 11 năm 2008 TIẾT 20: LUYỆN TẬP PHƯƠNG TRÌNH, TỔNG QUÁT CỦA ĐƯỜNG THẲNG A. MỤC TIÊU: - Viết được đúng phương trình tổng quát của đường thẳng đi qua một điểm và có một VTPT. - Biết xác định vị trí tương đối của hai đường thẳng và tìm toạ độ giao điểm. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Học và làm bài ở nhà. C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I. KIỂM TRA BÀI CŨ (10’) Nhắc lại kiến thức cơ bản: Phương trình tổng quát của ∆: ax + by + c = 0 (a 2 + b 2 ≠ 0) - ∆: qua M 1 (x 1 ; y 1 ) 12 1 12 1 yy yy xx xx − − = − − qua M 2 (x 2 ; y 2 ) - ∆: qua M (x 0 ; y 0 ) có VTPT n  (a; b) - ∆: qua M (x 0 ; y 0 ) có hsg k 3   S 1 (-∞ ; 3 1 ] ∪ [1 ; +∞)   S 2 [0 ; 3 4 ] Giải (2)  Giải (1)   (d)  ∆ : a(x – x 0 ) + b( y – y 0 ) = 0  ∆ : y = k(x – x 0 ) + y 0 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI II. BÀI GIẢNG MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 ( 10') Viết phương trình của đường thẳng ∆: a) đi qua A (3 ; 2) và B (- 1 ;- 5) b) đi qua A (- 1 ; 4) và có VTPT n  (4; 1) c) đi qua A (1 ; 1) và có hsg k = 2 Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Gọi 3 học sinh lên bảng làm Hướng dẫn và uốn nắn Trình bày lời giải mẫu Lên bảng làm HOẠT ĐỘNG 2 (10' ) Viết phương trình trung trực của ∆ ABC biết trung điểm các cạnh là M (- 1; - 1) , N (1 ; 9)n P (9 ; 1). Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Ký hiệu B P M A N C Gọi các đường trung trực kẻ từ M, N, P theo thứ tự là d M , d N , d P d M qua M d M qua M (-1 ; -1) ⊥ NP  có VTPT ∈ NP  (8;8)  d M : x – y = 0 Hãy làm tương tự d N : 5 x + y – 14 = 0 d P: x + 5y – 14 = 0 III. LUYỆN VÀ CỦNG CỐ (15’) Xét vị trí tương đối của mỗi cặp đường thẳng sau và tâm giao điểm (nếu có) của chúng. a) 2x – 5y + 3 = 0 và 5 x + 2y – 3 = 0 b) x – 3y + 4 = 0 và 0,5 x – 0,5y + 4 = 0 c) 10x + 2y – 3 = 0 và 5x + y – 1,5 = 0 4 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Có nên tính D, D x , D y không ? Vì sao Không, vì a 2 , b 2 , c 2 ≠ 0 Nên ta làm gì ? Xét các tỷ lệ thức Hãy thực hiện Học trò lên bảng làm Kết quả a) cắt nhau tại ( 29 21 ; 29 9 ) b) // c) ≡ IV. BÀI VỀ NHÀ: Làm bài 4 + 5 trang 80 Sgk Ngày 23 tháng 11 năm 2008 TIẾT 21: LUYỆN TẬP DẤU NHỊ THỨC BẬC NHẤT A. MỤC TIÊU: - Nắm vững định lý về dấu của nhị thức bậc nhất để: + Giải bpt tích, bpt chứa ẩn ở mẫu thức. + Giải phương trình, bpt một ẩn chứa dấu giá trị tuyệt đối. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Học và làm bài ở nhà. C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I. KIỂM TRA BÀI CŨ (5’) Áp dụng kết quả xét dấu nhị thức bậc nhất để giải các bpt sau: a) P(x) = (x – 3)(2x – 5)(2 – x) > 0 b) Q(x) = 0 2 )52)(3( > − −− x xx II. BÀI GIẢNG MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 ( 10' ) Giải các bất phương trình sau: 5 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI a) 0 2 )4()1)(52)(3( 22 > − −−−− x xxxx (1) b) 0 2 )4()1)(52)(3( 22 ≥ − −−−− x xxxx (2) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Sự khác nhau của 2bpt ở đây là có dấu bằng và không có dấu bằng Vậy tập nghiệm sẽ khác nhau a) Dùng phương pháp lập bảng xét dấu vế trái ta được S 1 = (-∞ ; 2) ∪ ( 2 5 ; 3) b) S 2 = (-∞ ; 2) ∪ [ 2 5 ;3] ∪ {4} HOẠT ĐỘNG 2( 10' ): Giải phương trình và bất phương trình: a) x + 1+ x - 1= 4 (1) b) 2 1 )2)(1( 12 > −+ − xx x (2) Hướng dẫn: a) Xét (1) trên 3 khoảng:  x ≤ 1 => (1) x = - 2(thoả)  - 1 < x ≤ 1 => (1) 2 = 4 (vô lý) => vô nghiệm  x> 1 (1) x = 2 (thoả)  Vậy S = {- 2; 2} b) Với x ≤ 2 1 thì (2)  2 1 )2)(1( 12 > −+ +− xx x  0 )2)(1(2 )4)(1( < −+ +− xx xx Học sinh tự làm được S 1 = (-4 ; -1) - Nếu x > 2 1 thì: (2)  2 1 )2)(1( 12 > −+ − xx x  …  0 )2)(1(2 )5( < −+ − xx xx Lập bảng xét dấu VT => Tập nghiệm S 2 – (3 ; 5) Đáp số tập nghiệm của bpt (2) là S = S 1 ∪ S 2 = …. HOẠT ĐỘNG 3 ( 10' ): Giải biện luận các hệ bpt: 6 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI a) (x - 5 ) ( 7 - 2x) > 0 (1) b) 12 5 1 2 − < − xx (3) x – m ≤ 0 (2) x – m ≥ 0 (4) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nêu cách giải a) - Lập bảng xét dấu vế trái của (1) => S 1 ( 5; 2 7 ) (2)  x ≤ m => S 2 = (-∞ ; m] - Biện luận theo m với 2 7 và 5 Nêu cách giải: S 1 = ( 2 1 ; 1) ∪ (3 ; + ∞) S 2 = [m ; + ∞) Biện luận: m ≤ 2 1 2 1 < m < 1 1 ≤ m ≤ 3 m > 3 III. CỦNG CỐ (10’)Giải các bpt: a) ( ) 23132 +≤+− x (1) b) 2(m – 1)x – 2 > 3x – n với tham số m và n (2) Hướng dẫn: b)  (2m – 5)x > 2 – n (2’) Biện luận: Nếu m > 2 5 thì S = ( ; 52 2 − − m n +∞ ) Nếu m < 2 5 thì S = (-∞ ; 52 2 − − m n ) Nếu m = 2 5 thì (2’)  0.x = 2 – n - Nếu n > 2 thì S = R - Nếu n ≤ 0 thì S = φ IV. BÀI VỀ NHÀ: Làm bài 36 + 39 trang 127 (Sgk) Ngày 02 tháng 12 năm 2008 TIẾT 22: LUYỆN TẬP BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI 7 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI A. MỤC TIÊU: - Giải thành thạo các bất phương trình bậc 2 - Giải một số bất phương trình có chứa tham số. B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Học và làm bài ở nhà. C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I. KIỂM TRA BÀI CŨ (10’) Hãy nêu phương pháp giải một bất phương trình bậc hai. áp dụng: Giải các bpt: a) x(x – 3) – 9 < 5x d) x 2 – x < - 2 1 b) – (x + 2) 2 – 8 ≥ 3x e) x 2 + 4 1 < x c) 2x 2 – x + 5 > x 2 + 4 g) – x 2 = 9 ≥ - 6x Phương pháp giải: - Biến đổi bpt về dạng ax 2 + bx + c > 0 hoặc x 2 + bx + c < 0 - Xét dấu vế trái theo quy tắc xét dấu tam thức bậc hai. - Chọn những giá trị của x phù hợp. Gọi 4 học sinh lên làm a, b, c, d Dưới lớp làm e, g Kết quả: a) S = (- 1 ; 9) d) S = φ b) S = [- 4 ; -3] e) S = φ c) S = R g) S = {3} II. BÀI GIẢNG MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 (10’), 1. Giải các bất phương trình sau: a) 0 14 1192 2 2 > ++ −+ xx xx b) 0 34 34 2 2 ≤ ++ +− xx xx 2. Tìm TXĐ của mỗi hàm số sau: 8 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI a) y = 32 127 2 2 −− +− xx xx b) x x 6 5 −− Hướng dẫn giải: a) 4x 2 +x + 1 có ∆ = - 5, a = 4 > 0 nên 4x 2 +x + 1 > 0 ∀ x => a)  11x 2 – 9x – 2 < 0 => S = (- 11 2 ; 1) b) Với điều kiện x ≠ - 1 x ≠ - 3 Có b)  0 )3)(1( )3)(1( ≤ ++ −− xx xx => S = (- 3 ; -1) ∪ [1 ; 3] 2. a) Txđ D = (- ∞ ; 1) ∪ [4 ; + ∞) b) Txđ D = ( - ∞ ; 0) ∪ [2 ; 3] HOẠT ĐỘNG 2 (10’) 1. Chứng minh rằng phương trình sau đây vô nghiệm với ∀ m (m 2 + 1)x 2 + 2( m + 2)x + 6 = 0 (1) 2. Tìm m để bpt: (m – 1)x 2 – 2(m + 1)x + 3(m – 2) > 0 (2) Nghiệm đúng với ∀ x ∈ R Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Hướng dẫn: 1. Khẳng định (1) là pt bậc 2 và có ∆ < 0 ∀ m Làm theo hướng dẫn => VT (1) luôn dương ∀ m => (1) VN ∀ m 2. Xét m = 1 => VT 2 là nhị thức bậc nhất => không thoả mãn. Xét m ≠ 1 Học sinh làm theo hướng dẫn => đk a = m – 1 > 0 ∆’ < 0 Kết quả: m > 5 III. CỦNG CỐ (15’) 1. Giải hệ bpt 4x – 3 < 3x + 4 x 2 – 7x + 10 ≤ 0 2. Giải bpt (x 2 – 3x + 2) (x 2 + 5x + 4) > 0 3. Tìm m để hệ bpt x 2 + 2x – 15 < 0 9 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI (m + 1 )x ≥ 3 có nghiệm Hướng dẫn giải và đáp số: 1. S = [2 ; 5] 2. x 2 – 3x + 2 có nghiệm là 1 và 2 Lập bảng xét dấu VT => S = (- ∞ ; -4) ∪ (-1 ; 1) ∪ (2 ; + ∞) 3. Xem bài 64 trang 146 Sgk IV. BÀI TẬP VỀ NHÀ: Bài 60 + 63 trang 146 Sgk Ngày 02 tháng 12 năm 2008 TIẾT 23 + 24: LUYỆN TẬP PHƯƠNG TRÌNH THAM SỐ CỦA ĐƯỜNG THẲNG A. MỤC TIÊU: - Thành thạo việc lập phương trình tham số khi biết một điểm và 1 VTCP - Từ phương trình tham số xác định VTCP và biết một điểm (x, y) có thuộc đường thẳng không. - Thành thạo việc chuyển từ phương trình tham số <-> PTCT <-> PTTQQ B. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Học và làm bài ở nhà. TIẾT 23 C. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I. KIỂM TRA BÀI CŨ (10’) Nêu dạng PTTS, PTCT của đường thẳng ∆ : qua M (x 0 ; y 0 ) Có VTCP u  (a, b) - Áp dụng : Hãy viết PTTS, PTCT, PTTQ của đường thẳng AB trong mỗi trường hợp sau: a) A (- 3 ; 0) , B (0 ; 5) b) A (4 ; 1) , B ( 4 ; 2) 10 [...]... trang 84 + 85 Ngày 10 tháng 12 năm 2008 TIẾT 24: C TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: - Em hiểu h/c của một điểm trên một đường thẳng là gì và được xác định như thế nào ? - Tìm hình chiếu vùng góc của điểm P (3 ; -2) trên đt: ∆ : x −1 y = 3 −4 II BÀI GIẢNG MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 (10 ): Tìm hình chiếu vuông góc của điểm M (3 ; - 2) trên đt ∆ 12 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI ∆ : 5x – 12 y + 10 = 0 Hoạt động của...GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI c) A( - 4 ; 1) , B (1 ; 4) II BÀI GIẢNG MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 (15’): Cho A (-5 ; 2) và ∆ : x −2 y +3 = 1 −2 Hãy viết PTDT a) Đi qua A và // ∆ b) Đi qua A và ⊥ ∆ Hoạt động của thầy a) Bài toán không đòi hỏi dạng của ∆1 : Hoạt động của trò qua A qua A (-5 ; 2) PTĐT tu chọn dạng thích hợp viết // ∆  nhân u (1 , 2) làm VT ngay được phương trình  x +5 y −2... Soạn bài, tìm thêm bài tập ngoài Sgk - Học sinh: Học và làm bài ở nhà TIẾT 25: C TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I KIỂM TRA BÀI CŨ (15’) 14 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI - Hãy nêu cách khử dấu giá trị tuyệt đối trong khi giải bpt + Dựa vào đ/n giá trị tuyệt đối + Dựa vào điều sau đây:  A < α  A>-α (α < 0) A α  A> α (α > 0) A (1)  x - x + 1 ≤ 2x + 5 2  x – 3x – 4 ≤ 0 => S = [ - 1 ; 4] 2 HOẠT ĐỘNG 3 (15’) Giải bpt x2 - x ≤ x2 - 1 (1) Hướng dẫn: áp dụng tương đương sau: A ≤ B  A2 ≤ B2  A2 - B2 ≤ 0  (A + B)(A – B ) ≤ 0 Học sinh tự làm theo hướng dẫn của giáo viên => S = [ - 1 2 ; + ∞) III CỦNG CỐ: Tìm a để phương trình: -2x2 + 10x - 8 = x2 – 5x + a có 4 nghiệm pb Giải:  f(x) = 2x2 - 10x... TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI  Nhắc lại quy tắc về phép nhân vô hướng hai véctơ  Quy tắc nhân hai véctơ thông qua tọa độ của nó - Làm bài tập 36 đến 39 SBT nâng cao trang 106 Ngày 31 tháng 12 năm 2008 TIẾT 28 ĐƯỜNG TRÒN I MỤC TIÊU: GIÚP HỌC SINH 1- Về kiến thức: - Học sinh nắm được cách viết phương trình một đường tròn - Học sinh biết tìm tâm và bán kính của đường tròn - Biết cách lập phương trình tiếp tuyến... đường thẳng HĐ2: Phương pháp chứng minh đường thẳng là tiếp tuyến của đường tròn HĐ3: Củng cố kiến thức thông qua bài tập tổng hợp * Tình huống 2: Cho đường tròn (C) x2+y2-6x+2y+6=0 và điểm A(1;3) Lập phương trình tiếp tuyến với đường tròn kẻ từ A HĐ 1: Củng cố kiến thức dùng điều kiện khoảng cách từ tâm đến (d) HĐ 2: Cho học sinh tự tìm vectơ pháp tuyến của (d) là pttt HĐ 3: Cho kết quả của từng nhóm 2-... Đường thẳng BC đựơc xác định nt nào A N C (BC): qua M  (BC): qua M (2,1) (BC) // PN VTCP  PN (-2,- 7) 13 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10  BC: x − 2 y −1 = −2 −7 THIỀU VĂN TÀI  (BC): 7x – 2y – 12 = 0 III CỦNG CỐ: (5’) Học sinh tự viết phương trình đường thẳng AC và AB Yêu cầu làm được ngay tại lớp IV BÀI TẬP VỀ NHÀ: - Ôn lại cách viết phương trình tham số - Xét vị trí tương đối của hai đường thẳng - Làm bài... Ngày 17 tháng 12 năm 2008 TIẾT 26: C TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: I KIỂM TRA BÀI CŨ (10 ) Nhớ các tương đương sau: 1 g(x) ≥ 0 f ( x ) = g(x) f(x) = g2(x)  f(x) ≥ 0 2 f ( x) < g(x) g(x) > 0  3 f(x) < g2(x) f ( x) > g(x) (I)  f(x) ≥ 0 g(x) < 0 Hoặc (II) g(x) ≥ 0 f(x) ≥ g2(x) S3 = SI ∪ SII Áp dụng giải: 16 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI 1) x + 56 x + 80 = x + 20 2) x 2 − 2 x −15 < x −3 (2) 3) x 2 −1... TỰ CHỌN TOÁN 10 Hoạt động của HS - Nghe hiểu nhiệm vụ - Tìm phương án thắng - Trình bày kết quả - Chỉnh sửa hoàn thiện - Ghi nhận kiến thức THIỀU VĂN TÀI Hoạt động của GV Tổ chức cho HS tự ôn tập kiến thức cũ 1 Cho biết từng phương án kết quả 2 Thông qua hình vẽ tìm ra đáp số 3 Các nhóm nhanh chóng cho kết quả Đáp số: * Phương trình cạnh BC: x+3y-7=0 * Khoảng cách từ A đến BC là h= 5 10 2 ; S=5/2 Hoạt... tam giác vuông cân d) Tìm toạ độ trọng tâm G, trực tâm H Tạo đường bán kính ngoại tiếp I của ∆ ABC Ngày 10 tháng 12 năm 2008 TIẾT 25 + 26: LUYỆN TẬP BẤT PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ BẬC HAI A MỤC TIÊU: - Nắm vững cách giải và giải thành thạo các bpt quy về bậc 2 - Bất phương trình chứa ẩn trong dấu giá trị tuyệt đối - Bất phương trình chứa ẩn trong căn bậc hai B CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Soạn bài, tìm thêm bài . MỚI: HOẠT ĐỘNG 1 (10 ): Tìm hình chiếu vuông góc của điểm M (3 ; - 2) trên đt ∆ 12 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI ∆ : 5x – 12 y + 10 = 0 Hoạt động. 14 GIÁO ÁN TỰ CHỌN TOÁN 10 THIỀU VĂN TÀI - Hãy nêu cách khử dấu giá trị tuyệt đối trong khi giải bpt. + Dựa vào đ/n giá trị tuyệt đối. + Dựa vào điều