1 1 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực chưa sử dụng công bố công trình khác Mọi giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn ghi rõ nguồn gốc Tác giả luận văn Lương Quốc MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BGĐ BQP CBCNV CP ĐT ĐVT GĐ HC – NS KT – CN KT – KH MS Ban giám đốc Bộ Quốc Phòng Cán công nhân viên Cổ phần Đầu tư Đơn vị tính Giám đốc Hành – Nhân Kỹ thuật – Công nghệ Kinh tế – Kế hoạch Microsoft Anh 2 NXB PGS TC – KT THCS TM TNDN TNHH TS VLXD VNĐ Nhà xuất Phó giáo sư Tài – Kế toán Trung học sở Thương mại Thu nhập doanh nghiệp Trách nhiệm hữu hạn Tiến sĩ Vật liệu xây dựng Việt Nam đồng DANH MỤC HÌNH VẼ 3 DANH MỤC BẢNG BIỂU PHẦN MỞ ĐẦU Lý lựa chọn đề tài Năm 2008, bong bóng bất động sản Hoa Kỳ bị vỡ dẫn tới khủng hoảng tín dụng nhà thứ cấp phát triển thành khủng hoảng tài mà hậu tình trạng đói tín dụng ảnh hưởng tới khu vực kinh tế thực Vỡ bong bóng nhà dẫn tới suy giảm tiêu dùng cá nhân Hoa Kỳ Sự bất trắc đời sống kinh tế kinh doanh làm cho tiêu dùng sản xuất bị hạn chế Ba nhân tố gây suy thoái kinh tế Hoa Kỳ Nhiều nước giới có tổ chức tài tham gia vào thị trường tín dụng nhà thứ cấp Hoa Kỳ Khi tổ chức tài bị thua lỗ, tình trạng rối loạn tài chính, chí khủng hoảng tài xảy nhiều nước khiến cho nước rơi vào suy thoái kinh tế suy giảm tốc độ tăng trưởng Do Hoa Kỳ, châu Âu Nhật Bản thị trườngxuất quan trọng nhiều nước phát triển (nhất khu vực Đông Á) nên suy thoái suy giảm tăng trưởng kinh tế từ giới phát triển làm giảm xuất nước phát triển Đồng thời, nước phát triển nguồn cung cấp khoản vay ngân hàng, khoản vốn đầu tư trực tiếp gián tiếp cho nước phát triển, nên nước phát triển dừng cho vay, dừng giải ngân hay rút vốn về, nhiều kinh tế phát triển bị tác động tiêu cực nghiêm trọng Điển hình cho ảnh hưởng tác động tiêu cực nước phát triển châu Á hầu hết bị giảm tốc độ tăng trưởng, chí có nước tăng trưởng âm Các nước Bangladesh, Indonesia, Pakistan, Việt Nam vốn có mức tăng trưởng 6% năm 2007 2008, sang năm 2009 tăng trưởng 3% Các nước Malaysia Thái Lan tăng trưởng với tốc độ -3,0% -3,5% năm 2009 Đến nay, kinh tế giới chưa thoát khỏi khủng hoảng kéo dài từ năm 2008 Việt Nam không ngoại lệ, điển hình cho việc chịu tác động ảnh hưởng suy thoái kinh tế giới thị trường bất động sản Mặc dù, Chính phủ thực nhiều sách, biện pháp nhằm vực dậy thị trường bất động sản đến thị trường trầm lắng Là đơn vị hoạt động lĩnh vực xây dựng, Công ty cổ phần Hà Đô 23 gặp nhiều khó khăn tìm kiếm việc làm, coi vấn đề cấp bách “cứu hỏa” Để trúng thầu công trình, dự án xây dựng, Hà Đô 23 phải cạnh tranh khốc liệt với doanh nghiệp xây dựng khác áp lực giảm giá thành Mà muốn giảm giá thành xây dựng tức doanh nghiệp phải giảm giá đầu vào yếu tố cấu thành lên sản phẩm, điều đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải tìm cách để mua nguyên vật liệu đầu vào với giá thấp để đáp ứng yêu cầu đặt Do đó, Ban lãnh đạo Hà Đô 23 đưa chiến lược quản lý thật tốt khâu mua hàng Với lý khoa học thực tiễn nêu trên, Quản trị mua hàng trở thành vấn đề cấp thiết mang tính thời ý nghĩa chiến lược Công ty cổ phần Hà Đô 23 Chính vậy, chọn đề tài “Quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23” làm đề tài luận văn cao học để nghiên cứu với hi vọng góp phần bé nhỏ hoàn thiện khâu mua hàng Hà Đô 23 Tổng quan nghiên cứu Cho đến có nhiều đề tài nghiên cứu mua hàng quản trị mua hàng doanh nghiệp Các nghiên cứu trình bày thành hay vài chương mục sách quản trị doanh nghiệp luận văn công tác quản trị mua hàng số doanh nghiệp Luận văn Đại học Quốc gia Nguyễn Thị Hương (2004) chia thành chương Chương nghiên cứu vấn đề lý luận chung quản trị mua hàng doanh nghiệp thương mại Chương khảo sát đánh giá thực tiễn hoạt động quản trị mua hàng Công ty bách hoá số Nam Bộ năm (2001,2002,2003).Chương đưa số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị mua hàng Công ty Luận văn Đại học Thương mại Đào Lê Minh (2007) bao gồm chương Chương hệ thống hóa sở lý luận mua hàng quản trị mua hàng doanh nghiệp Chương phân tích thực trạng công tác quản trị mua hàng, ưu điểm, nhược điểm công tác Tập đoàn Volex Asia nói chung Công ty TNHH Volex Việt Nam nói riêng Chương đưa số đề xuất, kiến nghịđối với Công ty việc xác định nhu cầu mua hàng, tạo lập nguồn hàng, theo dõi việc thực giao hàng Luận văn Đại học Thương mại Ngô Thị Lý (2010) gồm chương Chương nêu vấn đề tổng quan nghiên cứu Chương trình bày số lý luận quản trị mua hàng doanh nghiệp thương mại Chương phương pháp nghiên cứu kết phân tích thực trạng công tác quản trị mua hàng Trung tâm xuất nhập hợp tác đầu tư – VVMI Chương đưa kết luận (thành công, hạn chế nguyên nhân) đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị mua hàng Trung tâm Luận văn Đại học Thương mại Đỗ Thị Thu Hương (2011) chia thành chương Chương tổng quan nghiên cứu quản trị mua hàng Chương tóm lược số vấn đề lý luận quản trị mua hàng Chương nêu phương pháp sử dụng để nghiên cứu đề tài, từ thông tin số liệu thu thập nêu lên thực trạng quản trị mua hàng Công ty cổ phần Nam Trường Sơn Hà Nội Chương đánh giá tổng quan, đưa dự báo môi trường kinh doanh nhu cầu thị trường, từ đề xuất kiến nghị để hoàn thiện quản trị mua hàng Công ty Nhìn chung đề tài quản trị mua hàng năm trước nghiên cứu kỹ lưỡng sâu sắc lý thuyết lẫn thực tế Mỗi đề tài lại nghiên cứu quản trị mua hàng công ty khác Các công ty đa dạng hoạt động sản xuất kinh doanh có chiến lược khác nên ứng dụng lý thuyết quản trị mua hàng khác Trong tất đề tài nghiên cứu quản trị mua hàng chưa có đề tài nghiên cứu Công ty CP Hà Đô 23 Mục tiêu nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu: Đề xuất số giải pháp thực tế khả thi nhằm hoàn thiện hoạt động quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Nhiệm vụ nghiên cứu: - Hệ thống hóa vấn đề lý luận Quản trị mua hàng doanh nghiệp - Phân tích đánh giá thực trạng hoạt động Quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động Quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu thực trạng hoạt động mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 năm 2012 – 2014 tháng đầu năm 2015tại công trình thuộc địa bàn thành phố Hà Nội Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu:Phương pháp sử dụng để thu thập liệu thứ cấp Dữ liệu thứ cấp liệu thông tin có sẵn kết nghiên cứu có từ trước tập hợp phục vụ cho việc nghiên cứu Luận văn thu thập tham khảo nguồn tài liệu như: Giáo trình Quản trị tác nghiệp doanh nghiệp thương mại (Lê Quân Hoàng Văn Hải, 2010); Giáo trình Quản trị doanh nghiệp thương mại, (Phạm Vũ Luận, 2004);Các luận văn thạc sĩ Nguyễn Thị Hương (2005); Đào Lê Minh (2007); Báo cáo kết kinh doanh, Danh mục vật tư, Quy trình mua sắm vật tư, Cơ cấu tổ chức nhân sự,… Công ty CP Hà Đô 23 Phương pháp vấn:Phương pháp sử dụng để thu thập liệu sơ cấp Dữ liệu sơ cấp liệu lần tiến hành thu thập xử lý, phân tích đánh giá phục vụ nghiên cứu Dữ liệu sơ cấp thu thập trực tiếp nên có độ xác cao, đảm bảo tính cập nhật, thời gian Dữ liệu sơ cấp tập hợp quan sát ghi chép, tiếp xúc trực tiếp với đối tượng điều tra Để thu thập số liệu sơ cấp, luận văn sử dụng phương pháp vấn chuyên sâu để có thông tin cần thiết Tác giả dựa bảng câu hỏi soạn trước (xem Phụ lục 1) để vấn cán công nhân viên công ty gồm: Phó Tổng giám đốc Đỗ Văn Bình, Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ Lê Duy Hiếu, Nhân viên phụ trách mua hàng Lê Thanh Thủy, Chỉ huy trưởng công trình Nguyễn Kim Linh vàthủ kho Ngô Xuân Lưu Phỏng vấn nhằm có thông tin chi tiết trình quản trị mua hàng, khó khăn gặp phải trình quản trị hoạt động mua hàng,tìm hiểu tiêu mà công ty sử dụng đề đánh giá lựa chọn nhà cung cấp, phương thức mua hàng chủ yếu công ty… Qua tổng hợp thông tin đánh giá tiêu mà công ty cho quan trọng Kết cấu đề tài Ngoài mục lục, phần mở đầu, phụ lục Luận văn chia thành chương sau: Chương 1: Cơ sở lý luận quản trị mua hàng doanh nghiệp Chương hệ thống hóa vấn đề lý luận Quản trị mua hàng doanh nghiệp Chương 2: Phân tích đánh giá thực trạng công tác quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Chương nàytiến hành phân tích thực trạng đánh giá (ưu điểm, hạn chế) hoạt động Quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Chương trình bày mục tiêu phương hướng phát triển Công ty CP Hà Đô 23; Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động Quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 10 CHƯƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ MUA HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Hoạt động mua hàng quản trị mua hàng doanh nghiệp 1.1.1 Hoạt động mua hàng 1.1.1.1 Khái niệm mua hàng Mua hành vi thương mại, đồng thời hoạt động doanh nghiệp nhằm tạo nguồn lực đầu vào, thực định dự trữ, đảm bảo vật tư, nguyên liệu, hàng hóa,… cho sản xuất, cung ứng hàng hóa cho khách hàng kinh doanh thương mại Do đó: Mua hệ thống mặt công tác nhằm tạo nên lực lượng vật tư, nguyên liệu, hàng hóa… cho doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu dự trữ bán hàng với tổng chi phí thấp (Nguyễn Thông Thái An Thị Thanh Nhàn, 2011) Mua hàng hoạt động kinh tế phản ánh quan hệ trao đổi hàng hóa - tiền tệ người mua người bán nguyên tắc thỏa thuận nhằm đạt lợi ích hai bên,trong người mua thỏa mãn nhu cầu hàng hóa, nguyên vật liệu nhằm đáp ứng đầu vào hoạt động sản xuất tiêu dùng cá nhân, người bán thu lợi nhuận từ hoạt động bán hàng.(Đồng Thị Thanh Phương, 2007) 1.1.1.2Vai trò mua hàng hoạt động doanh nghiệp - Mua hàng nhằm tạo tiền đề vật chất cho hoạt động bán hàng Các doanh nghiệp muốn bán hàng thị trường phải có tiền đề vật chất tức phải có yếu tố đầu vào Các yếu tố đầu vào hàng hóa, nguyên nhiên vật liệu doanh nghiệp Mua hàng giúp cho doanh nghiệp có hàng hóa tay từ bán thị trường Với chức mua bán lại doanh nghiệp 77 2.4 Nhận xét chung công tác quản trị mua hàng Công ty CP Hà Đô 23 Qua tìm hiểu phân tích thực trạng quản trị mua hàng trên, ta thấy công tác quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 thời gian qua có ưu điểm hạn chế sau: 2.4.1 Ưu điểm - Công tác xác định nhu cầu mua hàng thường thực dựa bảng dự trù vật tư cán công trường lập lên Vì sát với thực tế, xác cho giai đoạn thi công - Ngày có nhiều đối tác muốn có quan hệ làm ăn với công ty, cung cấp hàng hoá cho công ty Thể thời gian qua có nhiều nhà cung cấp tự tìm đến chào hàng với công ty Vì công ty ngày có nhiều hội lựa chọn nhà cung cấp tối ưu - Trong công tác tìm lựa chọn nhà cung cấp, công ty lựa chọn nhà cung cấp lớn, có uy tín, có độ tin cậy vững vàng tài chính, đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn, kỹ thuật hàng hoá Hơn có nhiều nhà cung cấp có quan hệ tốt với công ty mà công ty hưởng nhiều ưu đãi giúp cho hoạt động mua hàng phát huy lợi - Công tác thương lượng, đàm phán linh động, phù hợp với tình hình thực tế giúp giảm bớt thời gian chi phí Điều thể chỗ công tác đàm phán tiến hành theo nhiều phương thức khác nhau(đàm phán trực tiếp, đàm phán qua điện thoại, đàm phán qua thư) áp dụng nhóm nhà cung cấp khác - Để theo dõi việc giao nhận hàng có theo kế hoạch dự kiến hay không, phận mua hàng thường xuyên liên lạc với nhà cung cấp để biết ngày chuyển hàng nhà cung cấp 78 - Đã có kiểm tra lại số lượng chất lượng hàng mua hàng giao đến công trình tránh tình trạng thiếu hàng hay hàng không đảm bảo chất lượng lỗi nhà cung cấp - Công tác đánh giá sau mua thực sau đợt mua nên Công ty loại bỏ sai sót, nhà cung cấp không đảm bảo tiêu chuẩn cách kịp thời 2.4.2 Hạn chế - Công tác xác định nhu cầu mua hàng chưa thực nguyên vật liệu phụ mà giao cho cán công trình tự mua có nhu cầu Nguyên nhân số lượng nhân viên phận mua hàng (2 người) nên không đảm nhiệm hết công tác - Trong công tác tìm chọn nhà cung cấp, công ty chưa thường xuyên tuyển chọn thêm nhà cung cấp mới, nên công ty gặp khó khăn mua hàng thị trường có biến động giá hàng hóa nhà cung cấp cũ hữu hàng bán, nhà cung cấp cũ giải thể, Chưa xây dựng tiêu chuẩn thang đo tính điểm để làm đánh giá nhà cung cấp, nên việc đánh giá nhà cung cấp Công ty mang tính chất cảm tính - Đối với công tác thương lượng đặt hàng công ty chưa tận dụng ưu người mua Thượng đế, số lượng đặt mua số vật tư hạn chế nhân viên e dè, ngại thương lượng đàm phán, lực nghiệp vụ mua hàng yếu, chưa chuyên nghiệp - Việc theo dõi kiểm tra hàng vật tư mua công ty thực Công trường bên giao hàng nhà cung cấp, mà chưa có giám sát bên thứ ba, điều dễ xảy tượng tiêu cực thông đồng bên nhận bên giao hàng làm ảnh hưởng đến chất lượng, số lượng hàng vật tư mua không đạt yêu cầu thực mua công ty 79 - Công tác kiểm tra chất lượng hàng mua với thiết bị thủ công, sơ sài cảm tính, công ty chưa đầu tư trang bị thiết bị, dụng cụ đo chuyên dùng để phục vụ công tác kiểm tra chất lượng đạt kết xác - Việc phân tích, đánh giá liệu phục vụ cho công tác quản lý mua hàng chưa ý Các file, mẫu văn - bảng biểu phục vụ công tác theo dõi, quản lý thủ công, công ty chưa trang bị phần mềm quản lý chuyên dùng phục vụ công tác mua hàng cho công ty - Công ty chưa xây dựng hệ thống quản lý mua hàng hoàn chỉnh chuyên nghiệp, nói chung trình mua hàng công ty gặp vướng mắc phát sinh chỗ gỡ rối điều chỉnh khắc phục chỗ - Do Công ty Hà Đô 23 doanh nghiệp có quy mô vừa nhỏ, nên hạn chế số lượng nhân viên phận mua hàng cung ứng vật tư chưa quy định rõ ràng trách nhiệm quyền lợi nhân viên mua hàng Đây hạn chế lớn công tác mua hàng - Nhân viên phụ trách công tác mua hàng công ty không non trẻ, trình độ nghiệp vụ chuyên môn yếu, chưa chuyên nghiệp nên làm cho trình thương lượng, đặt hàng đạt hiệu không cao CHƯƠNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ MUA HÀNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HÀ ĐÔ 23 3.1 Mục tiêu phương hướng phát triển Công ty CP Hà Đô 23 3.1.1 Mục tiêu phát triển Công ty Trong năm tới, Công ty CP Hà Đô 23 trì phát triển lĩnh vực truyền thống, bạn hàng truyền thống; đồng thời nghiên cứu thị 80 trường, mở rộng địa bàn hoạt động vào miền trung miền nam Nghiên cứu ứng dụng công nghệ vào trình sản xuất thi công để hạ giá thành đảm bảo chất lượng sản phẩm, nâng cao sức cạnh trạnh thị trường Ngoài ra, công ty phát triển thêm mảng đầu tư ngành nghề Mục tiêu hướng đến đảm bảo mức tăng trưởng hàng năm từ 10 – 15%; đưa công ty tham gia vào thị trường chứng khoán; xây dựng công ty thành công ty thành viên Tập đoàn Hà Đô có thương hiệu thị trường lĩnh vực xây dựng công nghiệp hạ tầng, sản xuất vật liệu xây dựng, kinh doanh bất động sản, trung tâm thương mại 3.1.2 Phương hướng phát triển công ty Để đạt mục tiêu trên, phương châm hoạt động Công ty cổ phần Hà Đô 23 kinh doanh sở mang lại lợi ích cho cộng đồng xã hội, xây dựng giá trị văn hóa tốt đẹp Sự hài lòng khách hàng sứ mệnh Công ty Công ty quan niệm: Nguồn lực người tài sản quý giá Công ty cổ phần Hà Đô 23 Mỗi cá nhân Công ty thành viên nhà chung Hà Đô 23 nhằm “Dựng xây mơ ước” thực mơ ước cho tất khách hàng 3.2 Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị mua hàng Công ty cổ phần Hà Đô 23 Để hoàn thiện công tác quản trị mua hàng, Công ty CP Hà Đô 23 cần tiếp tục phát huy ưu điểm đạt khắc phục hạn chế tồn Tôi xin đưa số giải pháp sau: 3.2.1 Hoàn thiện bước quy trình mua hàng 3.2.1.1 Về công tác xác định nhu cầu mua hàng Cần phải có dự báo trước số lượng vật tư hàng mua theo tuần, theo tháng vật tư chủ lực thường dùng sắt, thép, bê tông, xi măng, gạch, 81 … để phòng Kỹ thuật công nghệ chủ động công tác thương lượng đặt hàng với nhà cung cấp, giảm chi phí mua hàng.Ngoài ra, Công ty nên xác định nhu cầu mua hàng nguyên vật liệu phụ, tránh lãng phí tiêu cực so với trường hợp giao cho cán công trường tự mua phát sinh nhu cầu sử dụng 3.2.1.2 Về công tác tìm lựa chọn nhà cung cấp Thường xuyên tuyển chọn thêm nhà cung cấp để phòng tránh rủi ro biến động giá thị trường, để không bị phụ thuộc nhà cung cấp nào, đảm bảo cho trình mua hàng diễn cách thường xuyên, đặn Công ty nên xây dựng hệ thống tiêu chuẩn thang đo tính điểm để làm đánh giá nhà cung cấp cách xác Dưới đề xuất hệ thống tiêu chuẩn thang đo tính điểm để đánh giá lựa chọn nhà cung cấp cho công ty Bảng 2.8: Hệ thống tiêu chuẩn thang đo tính điểm đề xuất TT Tiêu thức đánh giá Giá bán Thời gian giao hàng 0,5 – Giá bán lẻ Điểm 1,5 – Giá bán sỉ 2,5 – Có chiết khấu theo số lượng Chậm – Giao ngày thời gian Sai sót Đúng với thỏa phạm vi cho thuận phép Chậm – ngày Chất lượng sản phẩm Có sai sót quy định tạm chấp nhận Phương thức Trả Trả chậm – toán 10 ngày Phương thức giao Giao kho Giao kho hàng bên bán công ty Số lượng hàng hóa Chỉ đáp ứng Đáp ứng từ tối đa đáp ứng yêu