BỘ GIÁO DỤ VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI THÁI HỒNG DIM LẬP VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN HOÀ PHÁT LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2017 BỘ GIÁO DỤ VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI THÁI HỒNG DIM LẬP VÀ TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN HOÀ PHÁT Chuyên ngành : Kế toán Mã số : 60.34.03.01 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS ĐẶNG THỊ HÒA HÀ NỘI, NĂM 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn công trình nghiên cứu riêng Số liệu sử dụng Luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Tác giả luận văn Thái Hồng Dim ii LỜI CẢM ƠN Trong trình thực luận văn, tác giả nhận nhiều giúp đỡ quan, tổ chức cá nhân Tác giả xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Thương mại, thầy cô giáo Khoa Kế toán, Khoa Sau đại học cán giảng dạy trường Đại học thương mại Tác giả xin chân thành cảm ơn hướng dẫn, bảo tận tình người hướng dẫn khoa học TS Đặng Thị Hòa; nhà quản lý Tập đoàn Hòa Phát Phòng Kế toán tổng hợp - Tập đoàn Hoà Phát cung cấp số liệu tạo điều kiện giúp đỡ trình hoàn thiện luân văn Cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình giúp đỡ, chia sẻ, động viên tác giả suốt trình học tập, nghiên cứu Xin chân thành cảm ơn! iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ii Nguyên tắc chung lập trình bày Báo cáo tài hợp 15 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 94 PHỤ LỤC iv DANH MỤC HÌNH VẼ - BẢNG BIỂU DANH MỤC BẢNG 1.Nguyên tắc chung lập trình bày Báo cáo tài hợp .15 Bảng 2.1 Tình hình vốn đầu tư vào công ty cấp (31/12/2015) 40 Bảng 2.2 Hợp doanh thu từ bán hàng cung cấp dịch vụ 54 Đơn vị: triệu đồng 54 Bảng 2.3 Hợp thu nhập khác, chi phí chi phí/ lợi ích thuế thu nhập hoãn lại khác 56 Bảng 2.4 Hợp tài sản khoản đầu tư vào công ty con, công ty liên kết 57 Bảng 2.5 Hợp TSCĐ phân bổ chi phí trả trước dài hạn .58 Bảng 2.6 Hợp nợ phải trả vốn chủ sở hữu 60 Bảng 2.7 Phân bổ lợi thương mại năm 2015 62 Bảng 2.8 Phương pháp ghi tăng, giảm trực tiếp tiêu Bảng tổng hợp kế hợp BCĐKT Tập đoàn Hoà Phát 70 Bảng 2.9 Bảng tổng hợp khoản phải trả nội .72 DANH MỤC SƠ ĐỒ Hình2.1.Sơ đồ cầu tổ chức 38 Hình 2.2 Sơ đồ máy tổ chức kế toán 42 Hình 2.3: Trình tự ghi sổ kế toán 44 Hình 2.4 Phương pháp cộng gộp áp dụng Tập đoàn Hòa Phát 50 Hình 3.1 Trình tự bước lập BCTC hợp ứng dụng 84 Microsoft Excel 84 (Nguồn: Tác giả thu thập Tập đoàn Hoà Phát) 84 Hình 3.2 Trình tự bước lập BCTC hợp ứng dụng phần mềm 85 v kế toán 85 Hình 3.3 Quy trình hợp BCTC theo phương pháp gián tiếp 88 vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BCTC BCĐKT BCKQHĐKD BCLCTT CMKT FDI GTGS GTHL IAS IFRS LTTM ME SXKD TSCĐ VAS : Báo cáo tài : Bảng cân đối kế toán : Báo cáo kết hoạt động kinh doanh : Báo cáo lưu chuyển tiền tệ : Chuẩn mực kế toán : Đầu tư trực tiếp nước : Giá trị ghi sổ : GIá trị hợp lý : Chuẩn mực kế toán quốc tế : Chuẩn mực báo cáo tài quốc tế : Lợi thương mại : Microsoft Excel : Sản xuất kinh doanh : Tài sản cố định : Chuẩn mực kế toán Việt Nam LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài nghiên cứu Trong xu hội nhập phát triển không ngừng kinh tế giới, hội nhập kinh tế quốc tế trào lưu quốc gia.Việt Nam có phát triển vượt bậc tất lĩnh vực kinh tế, trị xã hội Hội nhập kinh tế kéo theo kết tất yếu trình hình thành công ty mẹ, công ty đa quốc gia tập đoàn kinh tế có kiểm soát lẫn Dưới hình thức Tập đoàn kinh tế Tổng công ty với cấu sở hữu đa dạng giữ vị trí thống trị ngành, lĩnh vực then chốt kinh tế như: Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, Tập đoàn VinGroup, Tập đoàn FPT, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam, Tập đoàn Bảo Việt, Tập đoàn Bưu viễn thông Việt Nam… Các Tập đoàn có đặc điểm hoạt động kinh doanh đa ngành nghề, đa lĩnh vực có phạm vị hoạt động sản xuất kinh doanh rộng lớn không nước nước Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoà Phát (Tập đoàn Hoà Phát) doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam với đóng góp vô to lớn đất nước đối BCTC hợp Tập đoàn Hoà Phát BCTC công khai, cung cấp thông tin toàn diện, trung thực thực trạng tài kết hoạt động kinh doanh Tập đoàn, phục vụ đáp ứng nhu cầu thông tin nhiều đối tượng kinh tế BCTC hợp cần lập trình bày khoa học, logic, thống hợp lý đơn giản, dễ hiểu, dễ học, dễ khai thác sử dụng thực tiễn hoạt động doanh nghiệp Từ thực tiễn trình tìm hiểu đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh nghiệp mô hình tổ chức ghi chép thông tin kế toán Tập đoàn Hoà Phát cho thấy việc tuân thủ chuẩn mực sách kế toán hợp phương pháp kế toán hạn chế, đặc biệt công tác lập trình bày BCTC hợp Vì vậy, cần nghiên cứu cụ thể báo cáo tài hợp Tập đoàn Hoà Phát để có nhìn toàn diện công tác lập trình bày báo cáo tài hợp từ đề xuất giải pháp khắc phục vấn đề tồn Từ thực tiễn đó, tác giả chọn đề tài “Lập trình bày báo cáo tài hợp Công ty cổ phần Tập đoàn Hoà Phát” Tổng quan công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Để tiến hành thực đề tài nghiên cứu, tác giả tiến hành nghiên cứu số đề tài luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ số tác giả nước có liên quan đến đề tài lập trình bày BCTC hợp nhất, qua tìm thấy mặt hạn chế mà đề tài nghiên cứu trước chưa xử lý được, từ góp phần xây dựng hoàn thiện đề tài nghiên cứu Quá trình nghiên cứu kể đến số đề tài nghiên cứu tiêu biểu sau: Luận án tiến sĩ kinh tế “Hoàn thiện hệ thống báo cáo tài hợp Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam” tác giả Nguyễn Thị Kim Oanh; Học Viện Tài Chính (2015) [13] Luận án đưa vấn đề lý luận chung hệ thống BCTC hợp tập đoàn kinh tế Thực trạng biện pháp hoàn thiện hệ thống BCTC hợp Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam Luận án tiến sĩ kinh tế “Sự hoà hợp kế toán Việt Nam quốc tế lập trình bày báo cáo tài hợp - Từ chuẩn mực đến thực tiễn” tác giả Trần Hồng Vân; Trường đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh (2014) [16] Luậnán khái quát hoá sở lý thuyết hoà hợp kinh tế lập trình bày BCTC hợp Đo lường mực độ hoà hợp kế toán Việt Nam quốc tế - Từ chuẩn mực kế toán đến thực tiễn kế toán Dưới góc độ chuẩn mực kế toán, luận án tiến hành xác định rõ mức độ hoà hợp chuẩn mực kế toán Việt Nam với IAS/IFRS có liên quan đến việc lập trình bày BCTC hợp Dưới góc độ thực tế kế toán, luận án tiến hành xác định mực độ hoà hợp thực tế kế toán lập trình bày BCTC hợp doanh nghiệp Việt Nam Luận văn thạc sĩ kinh tế “Lập trình bày báo cáo tài hợp Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủ công Mỹ nghệ” tác giả Nguyễn Thị Chừng; Trường học Thương mại (2015)[9] Luận văn làm rõ số lý luận hợp BCTC: hệ thống hoá nguyên tắc phương pháp hợp BCTC theo chuẩn mực kế toán quốc tế, quy trình hợp BCTC Đồng thời,luận văn nêu 82 - Thông tin sở hợp BCTC, nguyên tắc xác định phương pháp kế toán khoản đầu tư vào công ty liên kết góp vốn liên doanh, phương pháp xác định phân bổ lợi thương mại…; - Thông tin bổ sung cho khoản mục trình bày Bảng cân đối kế toán Báo cáo kết hoạt động kinh doanh hợp Ngoài ra, Thuyết minh báo cáo tài trình bày thông tin khác doanh nghiệp xét thấy cần thiết cho việc trình bày trung thực, hợp lý BCTC Hiện nay, Bộ Tài ban hành quy định để hướng dẫn việc lập Thuyết minh báo cáo tài BCTC thông thường Đối với BCTC hợp phương pháp cách thức lập Thuyết minh báo cáo tài đòi hỏi nhiều thông tin chi tiết cụ thể Mặt khác phương pháp, kỹ thuật để tổng hợp Thuyết minh báo cáo tài hợp phức tạp nhiều so với việc lập thuyết minh BCTC thông thường Tuy nhiên, quy định thông tư số 202/2014/TTBTC ngày 22/12/2014 Bộ Tài hướng dẫn việc lập BCTC hợp chưa đề cập có hướng dẫn cụ thể nội dụng phương pháp cách thức lập trình bày Thuyết minh báo cáo tài hợp Do vậy, Bộ Tài cần nghiên cứu sửa đổi để ban hành nội dung hướng dẫn cụ thể để lập Thuyết minh báo cáo tài hợp 3.2.1.4 Cập nhập ban hành chuẩn mực kế toán phù hợp với quy định chế độ kế toán Hiện nay, chuẩn mực quốc tế liên quan đến việc lập trình bày BCTC hợp có thay đổi Trong CMKT cũ nước ta liên quan đến việc lập trình bày BCTC hợp ban hành gần 10 năm qua bộc lộ nhiều điểm hạn chế lạc hậu Mặt khác thời gian qua Bộ Tài ban hành thông tư hướng dẫn liên quan đến công tác kế toán lập BCTC hợp Thông tư có nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung theo hướng tiếp cận với CMKT quốc tế thay đổi thời gian qua khắc phục nhiều nội dung bất cập so với nội dung quy định CMKT ban hành nội dung nghiệp vụ, phương pháp kỹ thuật, … Ngoài ra, nhiều nội dung liên quan đến việc lập trình bày BCTC hợp nằm nhiều CMKT có liên quan chưa ban hành như: (i) Chuẩn mực chung; (ii) Chuẩn mực giá trị hợp lý; 83 (iii) Chuẩn mực chênh lệch tỷ giá; (iv) Chuẩn mực tổn thất tài sản;… Do vậy, Bộ Tài cần nhanh chóng ban hành chuẩn mực để hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo đồng hệ thống chuẩn mực chế độ kế toán, phục vụ cho công tác lập trình bày BCTC hợp 3.2.2 Hoàn thiện công tác lập BCTC hợp Tập đoàn Hòa Phát 3.2.2.1 Hoàn thiện khâu thu thập thông tin phục vụ kế toán lập BCTC hợp •Hoàn thiện tổ chức máy kế toán hợp Hiện Tập đoàn Hòa Phát phận lập BCTC hợp tổ chức thành phận chuyên trách lập BCTC hợp tổ chức thành phận chuyên trách lập BCTC hơp Nhân đơn vị gồm 01 cán kế toán 01 cán lãnh đạo Bộ máy kế toán phụ trách (thường phó Ban tài kế toán) Như cán trực tiếp làm công tác hợp mỏng, tập trung vào 01 cán kế toán Qua khảo sát thực tế đơn vị cho thấy khối lương công việc phát sinh lập BCTC hợp lớn Thêm vào Tập đoàn có đặc điểm có số lượng công ty con, công ty liên kết lớn, nghiệp vụ phát sinh nhiều, đặc biệt nghiệp vụ liên quan đến giao dịch nội Mặt khác công việc đánh giá có mức độ phức tạp cao, số liệu liên quan đến nhiều năm khác nhau, đòi hỏi phải có kinh nghiệm tính kế thừa thực Do vậy, để công tác lập trình bày BCTC hợp tốt hơn, chất lượng thông tin BCTC hợp nâng cao Tập đoàn Hòa Phát cần thiết phải bổ sung thêm cán cho phận làm công tác lập BCTC hợp •Xây dựng áp dụng hệ thống phần mềm kế toán phục vụ việc lập BCTC hợp Tập đoàn Hòa Phát bao gồm công ty mẹ toàn hệ thống công ty sử dụng Microsoft Excel (ME) để lập biểu mẫu, tổng hợp số liệu lập Bước Thu thập số liệu từ công ty con, công ty BCTC hợp Quy trình ứng dụng lậpcác BCTC tạiliệu đơntrên vị liênME kếtđể báohợp cáo file mô ta qua sơ đồ sau: Excel Bước Kiểm tra số liệu báo cáo đơn vị nhập liệu vào bảng chi tiết lập Excel Bước Tổng hợp số liệu, lập bút toán điều chỉnh lập BCTC hợp 84 Hình 3.1 Trình tự bước lập BCTC hợp ứng dụng Microsoft Excel (Nguồn: Tác giả thu thập Tập đoàn Hoà Phát) Qua thực tế khảo sát Tập đoàn, đánh giá ưu nhược điểm ứng dụng ME vào công tác lập BCTC hợp sau: Về ưu điểm: Một là, sử dụng ME để lập biểu mẫu tổng hợp số liệu giúp Tập đoàn tiết kiểm khoản chi phí đầu tư lớn; hai là, sử dụng ME có tính linh hoạt cao, giúp Tập đoàn thay đổi hệ thống biểu mẫu báo cáo cần thiết Về nhược điểm: - Thứ nhất, Tập đoàn phải lập nhiều biểu mẫu trung gian để tính toán tiêu Việc xây dựng thiết lập hệ thống biểu mẫu, sử dụng hàm tính toán ME để tính toán chi tiêu phụ thuộc lớn khả thành thạo trình độ sử dụng ME cán làm công tác lập BCTC hợp Trong việc lập BCTC hợp phức tạp, đòi hỏi phải tổng hợp nhiều liệu báo cáo chi tiết - Thứ hai, tổng hợp xử lý số liệu ME cán kế toán BCTC hợp phải cập nhập lại toàn số liệu báo cáo chi tiết đơn vị gửi công ty mẹ Công việc tốn nhiều thời gian công sức, gây lãng phí lớn toàn hệ thống kế toán từ công ty mẹ đến công ty con, công ty liên kết - Thứ ba, sử dụng ME để lập sổ sách kế toán Tập đoàn thường gặp khó khăn in lưu trữ số sách kế toán 85 Do việc ứng dụng phần mềm kế toán để phục vụ công tác lập BCTC hợp yếu tố quan trọng cấp thiết để nâng cao hiệu máy lập BCTC hợp hệ thống qua cải tiến đổi toàn công tác lập BCTC hợp đơn vị Việc xây dựng phần mềm kế toán phải đảm bảo đáp ứng yêu cầu quan trọng sau đây: Đáp ứng tiêu chuẩn thông thường phần mềm kế toán theo quy định hành Bộ Tài chính: - Phải giúp cho người sử dụng tuân thủ quy định hành kế toán; sử dụng phần mềm kế toán không làm thay đổi chất, nguyên tắc phương pháp kế toán quy định - Có khả nâng cấp, sửa đổi, bổ sung phù hợp có thay đổi chế độ kế toán - Phải tự động xử lý đảm bảo xác số liệu kế toán - Phải đảm bảo tính bảo mật thông tin an toàn liệu Ngoài phần mềm kế toán phải đảm bảo số yêu cầu quan trọng là: (i) có khả đối chiếu chéo phát chi tiêu có sai sót đơn vị; (ii) thời điểm bất kỳ, đơn vị khác đồng thời cập nhập thông tin liệu vào hệ thống phần mềm kế toán Sau áp dụng phần mềm kết toán, quy trình lập BCTC hợp mô tả qua sơ đồ sau: Bước Kiểm tra số liệu báo cáo đơn vị nhập phần mềm Bước Tổng hợp số liệu, lập bút toán điều chỉnh lập BCTC hợp Hình 3.2 Trình tự bước lập BCTC hợp ứng dụng phần mềm kế toán (Nguồn: Tác giả thu thập) Qua sơ đồ thấy trình tự bước rút ngắn đáng kể tiết kiệm thời gian lập BCTC hợp toàn hệ thống Khi áp dụng phần 86 mềm kế toán biểu mẫu thiết kế áp dụng thống nhất, liệu kết nối đơn vị toàn hệ thống theo sở liệu chung Khi chưa áp dụng phần mềm kế toán sau phận lập BCTC hợp công ty mẹ cấp nhập số liệu đối chiếu chéo đơn vị phát sai sót giao dịch nội Sau áp dụng phần mềm tự kiểm tra, đối chiếu số liệu chéo với để pháp ngày nêu có chệnh chệnh sai sót Đồng thời đơn vị xác định nguyên nhân điều chỉnh kịp thời •Hoàn thiện việc lập trình bày Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp Công tác lập BCLCTT hợp Tập đoàn tương đối đầy đủ, nhiên số hạn chế cần phải hoàn thiện như: Một số tiêu tính toán có chênh lệch sử dụng phương pháp khác để kiểm tra đối chiếu Dòng tiền phát sinh nội hệ thống Tập đoàn chưa loại trừ cách hoàn toàn triệt để.Điều ảnh hưởng đến tính trung thực thông tin BCLCTT hợp Do để khắc phục hạn chế trước hết, cần đẩy mạnh công tác đào tạo để nâng cao trình độ; thường xuyên quán triệt việc nâng cao tinh thần trách nhiệm, tính kỷ luật đội ngũ kế toán làm công tác lập báo cáo công ty để có thông tin trung thực từ đơn vị Ngoài ra, đội ngũ cán làm công tác hợp công ty mẹ cần thường xuyên theo dõi kiểm tra biểu mẫu số liệu đơn vị gửi để kịp thời phát thiếu sót sai phạm để kịp thời chấn chỉnh nhằm giảm thiểu tới mức tối đa sai sót trình tổng hợp lập BCLCTT hợp 3.2.2.2 Hoàn thiện việc vận dụng kỹ thuật lập BCTC hợp •Thay đổi cách thức tính toán, điều chỉnh tổng hợp tiêu lập BCTC hợp Tập đoàn Hoà Phát áp dụng phương pháp điều chỉnh trực tiếp tổng hợp, điều chỉnh tiêu để lập BCTC hợp mà chưa áp dụng phương pháp điều chỉnh bút toán (ghi Nợ ghi Có tiêu BCTC) theo hướng dẫn hành Bộ Tài Việc thay đổi phương pháp điều chỉnh tiêu từ việc điều chỉnh tiêu từ việc điều chỉnh trực tiếp sang phương pháp giúp cho việc kiểm tra, kiểm soát đối chiếu cuối kỳ nhanh chóng, thuận lợi phù hợp với việc tổng hợp số liệu ME phần mềm kế toán 87 •Chuyển đổi phương pháp hợp cộng trực tiếp công ty cấp sang phương pháp gián tiếp Tập đoàn thực cộng trực tiếp BCTC công ty cấp Việc đơn vị lựa chọn phương pháp cộng trực tiếp nhằm mực đích để tổng hợp trực tiếp số liệu từ công ty cấp 2, qua giảm tối thiểu rủi ro xảy sai lệch tổng hợp qua cấp trung gian,nâng cao tính xác số liệu chất lượng thông tin BCTC hợp Bên cạnh đó, việc áp dụng phương pháp trực tiếp giúp đơn vị chủ động mặt thời gian lập BCTC hợp giảm phụ thuộc công ty con.Tuy nhiên, phương pháp có nhược điểm khối lượng công việc thực tập trung phận lập BCTC hợp công ty mẹ nhiều.Các công ty mẹ phải chịu áp lực lớn mặt thời gian đặc biệt vào thời điểm cuối năm tài Vấn đề có ảnh hưởng tác động lớn công ty mẹ có số lượng lớn công ty cấp Trong số lượng cán trực tiếp lập BCTC hợp Tập đoàn số lượng hạn chế biên chế cán kế toán thực Bên cạnh đó, việc công ty cấp trực tiếp lập BCTC hợp có thuận lợi phận kế toán công ty cấp nắm vững am hiểm đặc thù hoạt động công ty trực tiếp Xuất phát từ lý đây, thấy việc áp dụng phương pháp gián tiếp có nhiều ưu điểm so với phương pháp trực tiếp Do theo quan điểm tác giả, đơn vị có công ty cấp nên áp dụng phương pháp gián tiếp để hợp cộng số liệu BCTC hợp công ty cấp Quy trình lập BCTC hợp công ty mẹ mô tả qua sơ đồ sau đây: BCTC công ty cấp BCTC công ty mẹ BCTC công ty cấp BCTC công ty cấp BCTC hợp công ty cấp BCTC hợp BCTC công ty liên kết cấp BCTC công ty liên kết cấp 88 Hợp theo phương pháp toàn Hợp theo phương pháp vốn chủ sở hữu Hình 3.3 Quy trình hợp BCTC theo phương pháp gián tiếp (Nguồn: Tác giả thu thập) •Hoàn thiện phương pháp tính xác định lợi thương mại ban đầu: Có thể thấy việc xác định lợi thương mại ban đầu có vai trò ảnh hưởng định không đến trung thực hợp lý thân khoản mục mà ảnh hưởng đến khoản mục khác Việc xác định giá trị hợp lý giá trị lợi thương mại có mối quan hệ chặt chẽ với việc xác định giá trị hợp lý tài sản công ty Thực tế công tác lập BCTC hợp Tập đoàn cho thấy, Tập đoàn chưa áp dụng giá trị hợp lý phát sinh nghiệp vụ hợp kinh doanh nên việc nhanh chóng nghiên cứu tìm giải pháp phù hợp vấn đề đòi hỏi cấp bách Cùng với việc hoàn thiện khung pháp lý giá trị hợp lý đề xuất tác giả, Tập đoàn Hòa Phát cần triển khai thực việc xác định giá trị doanh nghiệp có nghiệp vụ hợp kinh doanh sở vận dụng kỹ thuật định giá phù hợp để xác định giá trị hợp lý khoản mục Để xác định giá trị hợp lý việc vận dụng kỹ thuật định giá phù hợp yếu tố đóng vai trò vô quan trọng để ước tính giá giao dịch bên tham gia thị trường Theo quan điểm CMKT nước giới chuẩn mực lập BCTC quốc tế 13 (IFRS), kỹ thuật xác định giá trị hợp lý thường dựa 03 phương pháp: Phương pháp giá thị trường, phương pháp chi phí phương pháp thu nhập Trong đó, có trường hợp đơn vị cần áp dụng kỹ thuật định giá, ví dụ sử dụng giá thị trường niêm yết định giá tài sản Tuy nhiên, số trường hợp khác đơn vị phải sử dụng nhiều kỹ thuật định giá khác Ngoài ra, theo yêu cầu IFRS 13 doanh nghiệp phải lựa chọn phương pháp định giá phù hợp trường hợp cụ thể cố gắng tối đa sử dụng liệu đầu vào định lượng hạn chế tối thiểu việc sử 89 dụng liệu đầu vào không định lượng Việc lựa chọn sử dụng cách ổn định, quán trừ số trường hợp đặc biệt 3.2.3 Hoàn thiện công tác trình bày BCTC hợp •Nhất quán việc trình bày kết cấu sử dụng tên đề mục Thuyết minh báo cáo tài hợp nhất: Ngày 22/12/2014, Bộ Tài ban hành thông tư số 202/2014/TT-BTC hướng dẫn phương pháp lập trình bày BCTC hợp Khác với lần ban hành thông tư trước đây, thông tư lần Bộ Tài thiết kế ban hành riêng mẫu báo cáo BCTC hợp bao gồm: (i) Bảng cân đối kế toán hợp (mẫu B01 – DN/HN), (ii) Báo cáo kết hoạt động kinh doanh hợp (mẫu B02 – DN/HN), (iii) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hợp (mẫu B03 – DN/HN) (iv) Thuyết minh báo cáo tài hợp (mẫu B09 – DN/HN) để áp dụng thống cho tất doanh nghiệp Để biểu mẫu báo cáo, đặc biệt nội dung Thuyết minh báo cáo tài hợp BCTC hợp trình bày thống quán công ty con, công ty liên kết cần tuân thủ triệt để nội dung hướng dẫn thông tư số 202/2014/TT-BTC •Hoàn thiện việc trình bày báo cáo phận: Báo cáo phận phận quan trọng nội dung Thuyết minh báo cáo tài hợp Chính lý mà không CMKT Việt Nam mà CMKT quốc tế ban hành chuẩn mực riêng để hướng dẫn trình bày vấn đề Thuyết minh báo cáo tài hợp Báo cáo phận giúp đối tượng sử dụng BCTC đánh giá hiệu hoạt động kinh doanh phận, từ đưa nhận định đánh giá mức độ rủi ro lợi ích kinh tế mà doanh nghiệp đạt Tuy nhiên, công tác trình bày báo cáo phận nhiều hạn chế Vấn đề có nhiều nguyên nhân lý chủ yếu việc trình bày đầy đủ thông tin báo cáo phận phức tạp, tốn nhiều thời gian công sức Do đó, để hoàn thiện vấn đề điều Tập đoàn phải thực thay đổi nhận thức vai trò, tầm quan trọng tính thiết thực báo cáo phận công tác điều hành quản lý cung cấp thông tin Song song với việc thay đổi nhận thức, đòi hỏi nỗ lực cố gắng Tập đoàn, đặc biệt phận lập BCTC hợp công ty mẹ để lập báo cáo phận theo yêu cầu 90 chuẩn mực Các công việc cần phải triển khai thực để lập báo cáo phận theo yêu cầu chuẩn mực là: - Thứ nhất, xác định phận yếu thứ yếu để xây dựng biểu mẫu báo cáo tổ chức thu thập thông tin Tập đoàn nhóm công ty (bao gồm công ty mẹ công ty con); - Thứ hai, vận dụng kỹ thuật để điều chỉnh tổng hợp số liệu kế toán; - Thứ ba, trình bày đầy đủ thông tin Thuyết minh báo cáo tài hợp 3.3 Điều kiện thực giải pháp Để giải pháp hoàn thiện công tác lập BCTC hợp Tập đoàn Hòa Phát đạt hiệu thiết thực qua nâng cao chất lượng thông tin BCTC hợp cần phải có điều kiện định Dưới đây, tác giả trình bày phân tích số điều kiện chủ yếu thuộc phía Cơ quan Nhà nước, tổ chức nghề nghiệp, sở đào tạo Tập đoàn Hòa Phát 3.3.1 Về phía quan Nhà nước Cho đến Việt Nam ban hành đầy đủ hoàn diện quy định tạo hành lang pháp lý cho công tác kế toán lập trình bày BCTC hợp Tuy nhiên CMKT nói chung chuẩn mực liên quan đến BCTC hợp nói riêng nhiều điểm bất cập, không phù hợp với điều kiện Vì vậy, để tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý kế toán nói chung kế toán lập trình bày BCTC hợp nói riêng Các quan Nhà nước cần thực công việc sau: Chính phủ: Ban hành kịp thời văn hướng dẫn Luật Kế toán (sửa đổi) năm 2015 Quốc hội thông qua để Luật Kế toán (sửa đổi) thực vào sống Luật bắt đầu có hiệu lực vào 01/01/2017 Bộ Tài chính: Cần tập trung đối đa nguồn lực để triển khai thực nhiệm vụ quan trọng sau: - Quyết định số 480/QĐ-TTg ngày 18/03/2013 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến lược kế toán – kiểm toán đến năm 2020, tầm nhìn 2030” - Ban hành văn hướng dẫn sở cập nhật đầy đủ chuẩn mực ban hành theo hướng phù hợp với IAS/IFRS đặc biệt quan tâm đến chuẩn mực lập BCTC hợp 91 - Khẩn trương ban hành CMKT liên quan đến thị trường vốn, thị trường chứng khoán, đo lường theo giá trị hợp lý suy giảm giá trị tài sản nâng cấp, chuẩn mực chung - Xây dựng phát triển thị trường chứng khoản nói chung, thị trường chứng khoán phái sinh nói riêng Ngoài Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức, tạo đồng thuận việc áp dụng hệ thống CMKT, giá trị hợp lý tầng lớp xã hội, từ quan quản lý, doanh nghiệp, người làm công tác kế toán, đến đối tượng có nhu cầu sử dụng thông tin BCTC 3.3.2 Về phía tổ chức nghề nghiệp, sở đào tạo •Đối với tổ chức Hội nghề nghiệp Các tổ chức hội nghề nghiệp hoạt động lĩnh vực kế toán, kiểm toán, tài chính, thuế như: Hội kế toán kiểm toán Việt Nam (VAA); Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), Hiệp hội tư vấn thuế (VTCA), Hiệp Hội nhà đầu tư tài Việt Nam (VAFI) có phát triển lớn mạnh năm qua Hoạt động Hội Hiệp hội đóng góp to lớn vào phát triển nghề nghiệp kế toán Việt Nam Thực tiễn cho thấy hội nhập sâu rộng lĩnh vực kế toán, kiểm toán vai trò vị trí Hội nghề nghiệp tăng Do vậy, thời gian tới Hội, Hiệp hội đặc biệt VAA VACPA cần tiếp tục đổi nội dung phương thức hoạt phát huy vai trò việc tuyên truyền, đào tạo huấn luyện nghề nghiệp cho đội ngũ cán làm công tác kế toán doanh nghiệp, góp phần thiết thực vào phát triển nghề nghiệp kế toán, kiểm toán nước ta •Đối với sở đào tạo Hiện nay, công tác đào tạo kiến thức kỹ lập BCTC hợp sở đào tạo nói chung hạn chế Nhiều trường Đại học, Học viện nước chưa có quan tâm mức tới công tác đào tạo kế toán lập BCTC hợp Các nghiệp vụ, kỹ thuật lập BCTC hợp có đặc thù phức tạp không người học mà với đội ngũ cán giảng viên Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán làm công tác kế toán nói chung đội ngũ kế toán lập BCTC hợp nói riêng trường Đại học, Học viện sở đào tạo khác 92 cần cải tiến chương trình đào tạo phù hợp thực tiễn hành nghề, cập nhật thường xuyên CMKT ban hành, đào tạo lại đội ngũ giảng viên, tổ chức nhóm nghiên cứu khoa học lĩnh vực kế toán, kiểm toán, làm tốt vai trò cầu nối cho doanh nghiệp phát huy tốt vai trò hướng dẫn thu thập ý kiến đóng góp từ phía doanh nghiệp Để thực tốt định hướng trên, sở đào tạo cần tăng cường phối hợp với tổ chức hội nghề nghiệp lĩnh vực kế toán, kiểm toán nhằm nâng cao tính nghề nghiệp hoạt động kế toán, kiểm toán phù hợp với thông lệ kế toán quốc tế 3.3.3 Về phía Tập đoàn Hòa Phát Tăng cường nhận thực vai trò tầm quan trọng BCTC hợp thông tin BCTC hợp cung cấp để không ngừng có cải tiến tối ưu việc tổ chức công tác lập BCTC riêng công ty con, công ty mẹ BCTC hợp hệ thống Trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin nay, vấn đề mà Tập đoàn không quan tâm việc chọn lựa áp dụng giải pháp tin học hóa phầm mềm kế toán Các đơn vị cần chuẩn bị nguồn lực tài để triển khai ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin công tác lập BCTC hợp Trong đó, Tập đoàn cần ý đặc biệt quan tâm đến giai đoạn khoản sát, thiết kế Giai đoạn thường tốn chi phí nhiều thời gian hạn chế tổn thất lớn lâu dài không tương thích phần mềm mặt công nghệ, chức 93 KẾT LUẬN Với phát triển mạnh mẽ kinh tế thị trường, Tập đoàn Hòa Phát năm qua phát triển chiều sâu lẫn chiều rộng Để hệ thống BCTC hợp phản ảnh tranh toàn cảnh tình hình tài chính, tình hình kết hoạt động kinh doanh phản ảnh trung thực xác tình hình tài tổng thể thất tổ chức hệ thống BCTC hợp đóng vai trò quan trọng định Theo mục tiêu đặt ra, luận án thực nội dung sau: - Hệ thống hóa vấn đề sở lý luận mô hình công ty mẹ công ty con, BCTC hợp nhất; kinh nghiệm tổ chức hệ thống BCTC hợp số nước giới, rút học kinh nghiệm cho Việt Nam - Khảo sát, nghiên cứu thực trạng công tác lập trình bày BCTC hợp Tập đoàn Hòa Phát từ kết đạt bất cập, hạn chế nguyên nhân hạn chế, bất cập - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác lập trình bày BCTC hợp Tập đoàn Hòa Phát phù hợp với khung pháp lý hành Tác giả hy vọng kết luận văn có đóng góp vào việc hoàn thiên công tác lập trình bày BCTC hợp cho Tập đoàn Hòa Phát nói riêng doanh nghiệp nói chung Cuối thời gian, điều kiện, trình độ nghiên cứu tác giả hạn chế nên luận văn tránh khỏi thiếu sót định Tác giả kính mong quan tâm giúp đỡ đóng góp ý kiến từ Thầy, Cô nhà khoa học để luận văn hoàn thiện hơn./ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu Tiếng Việt Bộ Tài (2003), định số 234/2003/QĐ-BTC Bộ trưởng Bộ Tài việc ban hành 06 chuẩn mực kế toán đợt 3, ban hành ngày 30/03/2003 Bộ Tài (2005), định số 100/2005/QĐ-BTC Bộ trưởng Bộ Tài Chính việc ban hành 04 chuẩn mực kế toán đợt 5, ban hành ngày 18/12/2005 Bộ Tài (2005), Thông tư 23/2005/TT-BTC Bộ Tài việc hướng dẫn thực 06 CMKT Việt Nam đợt 3, ban hành ngày 30/03/2005 Bộ Tài (2006), Thông tư số 21/2006/TT-BTC hướng dẫn thực 04 chuẩn mực kế toán đợt 5, ban hành ngày 20/03/2006 Bộ Tài (2006), 26 CMKT Việt Nam, Nhà xuất Thông kê, Hà Nội Bộ Tài (2014), Thông tư 200/2014/TT-BTC Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, ban hành ngày 22/12/2014 Bộ Tài (2007), Thông tư số 161/2007/TT-BTC hướng dẫn thực (16) chuẩn mực kế toán ban hành theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001, Quyết định số 165/2002/QĐ-BTC ngày 31/12/2002 Quyết định số 234/2003/QĐ-BTC ngày 30/12/2003, ban hành ngày 31/12/2007 Bộ Tài Chính (2014), Thông tư số 202/2014/TT-BTC Bộ Tài việc hướng dẫn phương pháp lập trình bày BCTC hợp nhất, ban hành ngày 22/12/2014 Nguyễn Thị Chừng (2015), “Lập trình bày báo cáo tài hợp Công ty Cổ phần Xuất nhập Thủ công Mỹ nghệ”, Trường học Thương mại 10 Nguyễn Phú Giang (2009), Kế toán hợp kinh doanh hợp báo cáo tài chính, Nxb Tài chính, Hà Nội 11 Đào Mạnh Huy (2016), “Hoàn thiện công tác lập trình bày báo cáo tài hợp doanh nghiệp sản xuất thép thuộc Hiệp hội Thép Việt Nam”, Học viện Tài Chính 12 Ngân hàng giới (2002), chuẩn mực kế toán quốc tế, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 13 Nguyễn Thị Kim Oanh (2015), “Hoàn thiện hệ thống báo cáo tài hợp Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam”, Học Viện Tài 14 Quốc hội (2003), Luật kế toán Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội 15 Tạp chí Kế toán & Kiểm toán số tháng 6/2014, viết “Chuẩn mực kế toán Việt Nam thuận lợi khó khăn công tác lập báo cáo tài hợp nhất” tác giả Ths Phạm Thị Thuý Hằng 16 Trần Hồng Vân (2014), “Sự hoà hợp kế toán Việt Nam quốc tế lập trình bày báo cáo tài hợp - Từ chuẩn mực đến thực tiễn”, Trường đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh Tài liệu Tiếng Anh 17 IFRS 1,3 – Business Combinations, Internation Accounting standards Board (2011) 18 IFRS 10,13 – Business Combinations, International Accounting standards Board (2011) PHỤ LỤC ... tài hợp Chương II: Thực trạng lập trình bày báo cáo tài hợp Tập đoàn Hoà Phát Chương III: Giải pháp hoàn thiện lập trình bày báo cáo tài hợp Tập đoàn Hoà Phát 7 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ LẬP... quan trình hợp Báo cáo tài 1.2.1 Quy trình lập BCTC hợp 1.2.2.1 Xác định phạm vi lập trình bày Báo cáo tài hợp Kết thúc kỳ kế toán, công ty mẹ có trách nhiệm lập Báo cáo tài hợp tập đoàn Công ty. .. khác sử dụng báo cáo tài •Hệ thống báo cáo tài doanh nghiệp gồm: Báo cáo tài hợp gồm báo cáo tài hợp năm báo cáo tài hợp niên độ (báo cáo quý, gồm quý IV báo cáo bán niên) BCTC hợp năm lập dạng đầy