Giáo án vật lý 6 - Ngày soạn : . - Ngày giảng : . Chơng i : cơ học Tiết 1: Đo độ dài A. Mục tiêu: - Kiến thức: Kể tên một số dụng cụ đo chiều dài. Biết xác định giới hạn đo(GHĐ), độ chia nhỏ nhất (ĐCNN) của dụng cụ đo. - Kỹ năng: Biết ơc lợng gần đúng một số độ dài cần đo, biết đo độ dài của một số vật thông thờng, biết tính giá trị trung bình các kết quả đo và sử dụng thớc đo phù hợp - Thái độ: Rèn tính cẩn thận, ý thức hợp tác trong hoạt đông nhóm. B. Chuẩn bị : - Mỗi nhóm: 1thớc kẻ có ĐCNN1mm, 1thớc dây có ĐCNN 0,5mm, chép vào vở bảng 1.1 kết quả đo độ dài. - Cả lớp: Tranh vẽ to thớc kẻ có GHĐ 20cm, ĐCNN 2mm. C. Tổ chức hoạt động dạy học: I. Tổ chức: - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra: - Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng học tập của học Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (5ph) - Giới thiệu chơng trình vật lý và yêu cầu của việc học tập bộ môn. - Cho HS quan sát tranh vẽ và trả lời câu hỏi đặt ra ở đầu bài. GV chốt lại: Thớc đo không giống nhau + Cách đo của ngời em cha chính xác. + Cách đọc kết quả đo có thể cha đúng. ? Để khỏi tranh cãi thì hai chị em phải thống nhất điều gì. - HS quan sát và đa ra các phơng án trả lời: gang tay cua hai chị em không giông nhau;độ dài gang tay trong mỗi lần đo không giống nhau;đếm số gang tay không chính xác. - Ghi đầu bài. Hoạt động 2: Ôn lại và ớc lợng độ dài của một số đơn vị đo độ dài(10ph) 1 Giáo án vật lý 6 ? Đơn vị đo độ dài trong hệ thống đo l- ờng của nớc ta là gì? Kí hiệu? - Yêu cầu HS trả lời câu C1 và một số ví dụ khác. - GV kiểm tra lại và giới thiệu một số đơn vị sử dụng trong thực tế: 1inh = 2,54cm 1ft (f00t) = 30,48cm 1n.a.s = 9,461.10 km - Yêu cầu HS ớc lợng độ dài 1m trên mép bàn học và dùng thớc kiểm tra.So sánh hai kết quả. - GV: Sự khác nhau giữa giá trị ớc lợng và giá trị đo càng nhỏ thì khả năng ớc l- ợng càng tốt. - Yêu cầu HS ớc lợng độ dài gang tay và tự kiểm tra. Ghi kết quả vào vở. ? Tại sao trớc khi đo độ dài lại phải ớc l- ợng độ dài vật cần đo 1/.Ôn lại một số đơn vị đo độ dài: - HS trao đổi và nhớ lại các đơn vị đo độ dài đã học. - HS điền vào chỗ trống trong câu C1,đại diện nhóm đọc kết quả. C1:1m = 10dm = 100cm = 1000mm 1km = 1000m 2/. Ước lợng độ dài: - HS ớc lợng 1m chiều dài bàn học và kiểm tra lại bằng thớc.So sánh giá trị ớc lợng và giá trị đo. - HS làm việc cá nhân: ớc lợng và đo độ dài của một gang tay(C3). Hoạt động 3: Tìm hiểu dụng cụ đo độ dài(8ph) - Yêu cầu HS quan sát H1.1(SGK) và trả lời câu C4 -GV treo tranh vẽ to, thớc dài 20cm có ĐCNN 2mm.Yêu cầu HS xác định GHĐ và ĐCNN.Qua đó GV giới thiệu cách xác định GHĐ và ĐCNN của một thớc đo. -Yêu cầu HS trả lời C5, C6 , C7 và bài tập 1-2.1(SBT) - HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi và thực hành xác định GHĐ và ĐCNN của một số thớc đo độ dài. - Cá nhân HS làm vào vở C4,C5,C6,C7 và bài tập 1-2.1(SBT). - Trình bày bài làm của mình theo sự điều khiển của GV. Hoạt động 4: Thực hành đo độ dài(18ph) - GV dùng bảng 1.1(SGK) hớng dẫn HS đo và ghi kết quả.Hớng dẫn cụ thể cách tính giá trị trung bình : (L1+L2+L3):3 - GV phân nhóm, giới thiệu và phát dụng cụ. - GV quan sát các nhóm làm việc. - HS trong nhóm phân công nhau làm những công việc cần thiết. - Thực hành đo độ dài theo nhóm và ghi kết quả vào bảng 1.1. IV/Củng cố: - Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ(SGK). - HS đọc phần ghi nhớ(SGK). 2 Giáo án vật lý 6 - Cho HS làm bài tập 1-2.2 (SBT). - Làm bài tập 1-2.2(SBT). V. H ớng dẫn về nhà: - Đọc trớc bài 2: Đo độ dài (tiếp theo). - Học và làm bài tập 1-2.3;1-2.4;1-2.5;1-2.6;1-2.7 (SBT). - Ngày soạn : . - Ngày giảng : . Tiết 2: Đo độ dài (tiếp theo) A. Mục tiêu: - Kiến thức: Nắm đợc cách đo độ dài của một số vật. - Kĩ năng: Củng cố việc xác định GHĐ và ĐCNN của thớc. Củng cố cách xác định gần đúng độ dài cần đo để chọn thớc đo cho phù hợp. Rèn luyện kĩ năng đo chính xác độ dài của vật và ghi kết quả đo. Biết tính trung bình các kết quả đo. - Thái độ: Rèn tính trung thực thông qua việc ghi kết quả đo. B. Chuẩn bị: - Cả lớp: Tranh vẽ to hình 2.1;2.2 & 2.3 (SGK). - Mỗi nhóm: 1thớc kẻ có ĐCNN1mm, 1thớc dây có ĐCNN 0,5mm, chép vào vở bảng 1.1 kết quả đo độ dài. C. Tổ chức hoạt động dạy học: I. Tổ chức: - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra: 1/. HS 1 : Đơn vị đo chiều dài là gì? Đổi các đơn vị sau: 1km = . m; 1m = km; 0,5km = m; 1mm = . m. 2/. HS 2 : GHĐ & ĐCNN của thớc đo là gì? Kiểm tra cách xác định GHĐ & ĐCNN trên thớc (Bài 1-2.3/SBT). III. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Thảo luận về cách đo độ dài (12ph) - Yêu cầu HS nhớ lại phần thực hành ở tiết 1 và thảo luận theo nhóm trả lời các câu C1, C2, C3, C4, C5. - GV hớng dẫn HS thảo luận đối với từng câu hỏi: - Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi C1, C2,C3,C4,C5. - Đại diện nhóm trình bày câu trả lời theo sự điều khiển của GV. 3 Giáo án vật lý 6 C1: Gọi một vài nhóm trả lời. GV đánh giá kết quả ớc lợng. (Sai số giữa giá trị - ớc lợng và giá trị trung bình tính đợc sau khi đo càng nhỏ thì có thể coi là ớc lợng tốt). - C2: ? Dùng thớc dây đo chiều dài bàn học, thớc kẻ đo bề dày cuốn sách Vật lí. Tại sao em không chọn ngợc lại? GV khắc sâu: Trên cơ sở ớc lợng gần đúng độ dài cần đo để chọn dụng cụ đo thích hợp. - C3: Có thể xảy ra tình huống đặt đầu thứ nhất của chiều dài cần đo không trùng với vạch số 0 và độ dài đo đợc bằng hiệu của 2 giá trị tơng ứng với 2 đầu của chiều dài cần đo, cách này chỉ sử dụng khi đầu thớc bị gãy hoặc mờ vạch số 0. GV chỉ ra tình huống đặt thớc lệch (tơng tự C7a) để khẳng định: cần đặt thớc dọc theo độ dài cần đo. - C4: GV sử dụng tình huống đặt mắt lệch (tơng tự C8a,b). - C5: GV sử dụng hình 2.3(SGK) để thống nhất cách đọc và cách ghi. C1:Tuỳ HS - C2: Thớc dây dùng để đo chiều dài bàn học. Thớc kẻ dùng để đo bề dày SGK. Vì : Thớc kẻ có ĐCNN 1mm cho kết quả đo chính xác hơn thớc dây có ĐCNN 0,5cm. - C3: Đặt thớc dọc theo chiều dài cần đo, vạch số 0 trùng với một đầu của vật. - C4: Đặt mắt nhìn theo hớng vuông góc với cạnh thớc ở đầu kia của vật. - C5: Đọc và ghi kết quả đo theo vạch chia gần nhất với đầu kia của vật. Hoạt động 2: Hớng dẫn học sinh rút ra kết luận (8ph) - Yêu cầu HS làm việc cá nhân với câu C6 và ghi vào vở theo hớng dẫn chung - Tổ chức cho HS thảo luận để thống nhất phần kết luận. - HS làm việc cá nhân, chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống. - Tham gia thảo luận để thống nhất cách đo độ dài (theo 5 bớc). Hoạt động 3: Vận dụng (10ph) - GV cho HS quan sát H2.1, H2.2, H2.3 và gọi HS lần lợt HS trả lời câu C7, C8, C9, C10 (với C10 yêu cầu HS kiểm tra bằng cách dùng thớc đo) - Hớng dẫn HS thảo luận để thống nhất câu trả lời. - HS làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi C7, C8, C9, C10. - Thảo luận để thống nhất câu trả lời. IV. Củng cố: 4 Giáo án vật lý 6 - Em hãy nêu cách đo độ dài? - Đo chiều dài quyển vở: Em ớc lợng là bao nhiêu và nên chọn dụng cụ đo có ĐCNN là bao nhiêu? - Yêu cầu HS làm bài tập 1-2.7 và 1-2.8 (SBT). - Tổ chức thảo luận để thống nhất câu trả lời đúng. - HS trả lời để khắc sâu kiến thức cơ bản. - HS trả lời câu hỏi GV yêu cầu. - Cá nhân làm bài tập 1-2.7,1-2.8(SBT). - Thảo luận thống nhất câu trả lời. V. H ớng dẫn về nhà: - Học bài và làm bài tập 1-2.9 đến 1-2.13 (SBT). - Đọc mục: Có thể em cha biết. - Đọc trớc bài 3: Đo thể tích chất lỏng. - Kẻ bảng 3.1: Kết quả đo thể tích chất lỏng vào vở. - Ngày soạn : . - Ngày giảng : . Tiết 3: Đo thể tích chất lỏng A. Mục tiêu: - Kiến thức: Kể tên đợc một số dụng cụ thờng dùng để đo thể tích chất lỏng. Biết xác định tích của chất lỏng bằng dụng cụ đo thích hợp. - Kĩ năng: Biết sử dụng dụng cụ đo thể tích chất lỏng - Thái độ: Rèn tính trung thực,thận trọng khi đo thể tích và báo cáo kết quả đo B. Chuẩn bị: - Cả lớp: 1 chậu đựng nớc - Mỗi nhóm: 2 bình thuỷ tinh cha biết dung tích, 1 bình chia độ, các loại ca đong C. Tổ chức hoạt động dạy học: I. Tổ chức : - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra: 1/. HS 1 : GHĐ & ĐCNN của thớc đo là gì? Tại sao trớc khi đo độ dài phải ớc lợng độ dài cần đo? Chữa bài tập 1-2.9 (SBT). 2/. HS 2 : Chữa bài tập 1-2.7;1-2.8 &1-2.9 (SBT). 5 Giáo án vật lý 6 III. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (2ph) - GVdùng 2 bình có hình dạng khác nhau và hỏi: chúng chứa đợc bao nhiêu nớc? - HS quan sát và đa ra dự đoán. - Ghi đầu bài. Hoạt động 2: ôn lại đơn vị đo thể tích (5ph) - Hớng dẫn HS cả lớp ôn lại đơn vị đo thể tích. - Yêu cầu HS hoạt động cá nhân đổi đơn vị đo thể tích, gọi 1 HS chữa trên bảng HS khác bổ xung. GV thống nhất kết quả đổi đơn vị. - Đơn vị đo thể tích thờng dùng là mét khối (m 3 ) và lít (l). 1l =1dm 3 ; 1ml =1cm 3 =1cc - HS đổi đơn vị đo thể tích (C1) theo hớng dẫn của GV: 1m 3 = 1000dm 3 = 1000 000cm 3 1m 3 = 1000 l = 1000 000cm 3 = 1 000 000 cc. Hoạt động 3: Tìm hiểu các dụng cụ đo thể tích chất lỏng (8ph) - Yêu cầu HS làm việc cá nhân: đọc mục II.1(SGK) và trả lời các câu C2, C3 C4, C5 vào vở. - Hớng dẫn HS thảo luận và thống nhất từng câu trả lời. (Với C3: gợi ý các tình huống để HS tìm nhiều dụng cụ trong thực tế). - Nhắc HS khác theo dõi và bổ xung câu trả lời của bạn mình. - HS trả lời câu hỏi theo sự hớng dẫn của GV. - HS làm việc cá nhân trả lời các câu hỏi C2, C3, C4, C5. - Thảo luận để thống nhất câu trả lời C2: Ca đong to: GHĐ 1l và ĐCNN 0,5 l ca đong nhỏ: GHĐ:0,5 l Can nhựa:GHĐ 5 l và ĐCNN 1 l C3: Chai lọ, ca, bình, đã biết trớc dung tích. C4: (Nhấn mạnh: GHĐ & ĐCNN của bình chia độ là gì?) C5: Chai lọ, ca đong có ghi sẵn dung tích, các loại ca đong đã biết trớc dung tích, bình chia độ, bơm tiêm. Hoạt động 4: Tìm hiểu cách đo thể tích chất lỏng (8ph) - GV cho HS quan sát H3.3, H3.4, H3.5 và yêu cầu HS làm việc cá nhân trả lời các câu C6, C7, C8. - Tổ chức cho HS thảo luận và thống nhất từng câu trả lời. - Yêu cầu HS điền và chỗ trống của câu C9 để rút ra kết luận. - HS quan sát và làm việc cá nhân trả lời câu C6,C7,C8. - Thảo luận thống nhất câu trả lời. - Thảo luận thống nhất phần kết luận C9: (1) thể tích , (2) GHĐ, (3) ĐCNN (4) thẳng đứng, (5) ngang, (6) gần nhất 6 Giáo án vật lý 6 Hoạt động5: Thực hành đo thể tích chất lỏng chứa trong bình (10ph) GV dùng bình 1 và bình 2 để minh hoạ câu hỏi đặt ra ở đầu bài, nêu mục đích của thực hành. kết hợp giới thiệu dụng cụ thực hành và yêu cầu HS tiến hành đo thể tích chất lỏng theo đúng quy tắc. - GV treo bảng phụ kẻ bảng kết quả thực hành. - Quan sát và giúp đỡ các nhóm HS gặp khó khăn. - HS nắm đợc mục đích của thực hành. - Nhóm HS nhận dụng cụ thực hành và tiến hành đo thể tích chất lỏng theo hớng dẫn của GV. - HS tham gia trình bày cách làm của nhóm và điền kết quả vào bảng 3.1 IV. Củng cố: - Để biết chính xác cái bình, cái ấm chứa đợc bao nhiêu nớc thì phải làm nh thế nào? - Yêu cầu HS làm bài tập 3.1 (SBT). - HS trả lời câu hỏi của GV thông qua các kiến thức đã thu thập đợc. - HS làm bài tập 3.1 (SBT). V. H ớng dẫn về nhà: - Học bài và làm bài tập 3.2- 3.7 (SBT) - Đọc trớc bài 4: Đo thể tích vật rắn không thấm nớc. - Chuẩn bị: Mỗi nhóm chuẩn bị 2 viên sỏi và dây buộc. - Ngày soạn : . - Ngày giảng : . Tiết 4: Đo thể tích vật rắn không thấm nớc A. Mục tiêu: - Kiến thức : + Biết đo thể tích của vật rắn không thấm nớc. - Kỹ năng: + Biết đo thể tích của vật rắn không thấm nớc. +Biết sử dụng các dụng cụ đo thể tích chất lỏng để đo thể tích vật rắn bất kỳ không thấm nớc. - Thái độ: Tuân thủ các quy tắc đo và trung thực với các số liệu mà mình đo đợc, hợp tác trong mọi công việc của nhóm học tập. B. Chuẩn bị: - Mỗi nhóm: 1 bình chia độ, 1 ca đong có ghi sẵn dung tích, 1 bình tràn, 1 bình chứa và vật rắn không thấm nớc (dây buộc). 7 Giáo án vật lý 6 C. Tổ chức hoạt động dạy học: I. Tổ chức: - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra: 1/. HS 1 : Dụng cụ dùng để đo thể tích chất lỏng? Cách đo thể tích chất lỏng? 2/. HS 2 : Chữa bài tập 3.2 và 3.5 (SBT). III. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (3ph) - Dùng bình chia độ đo đợc thể tích chất lỏng, có những vật rắn (H4.1) thì đo thể tích bằng cách nào? Yêu cầu HS dự đoán. - HS dự đoán các phơng pháp đo thể tích các vật rắn (H4.1). Hoạt động 2: Tìm hiểu cách đo thể tích của những vật rắn không thấm nớc. - GV giới thiệu vật cần đo thể tích trong hai trờng hợp: bỏ lọt bình chia độ và không bỏ lọt bình chia độ. - Nêu nhiệm vụ cho toàn lớp: quan sát H4.2 và H4.3 (SGK), mô tả cách đo thể tích của hòn đá trong từng trờng hợp (C1 và C2). - Hớng dẫn HS toàn lớp thảo luận về hai phơng pháp đo thể tích. - Có cách nào khác để đo thể tích bằng phơng pháp bình tràn cho kết quả chính xác hơn? - Yêu cầu HS làm việc cá nhân với câu C3 để rút ra kết luận. - Hớng dẫn HS thảo luận chung toàn lớp để thống nhất phần kết luận. - Yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời câu C4 (nếu không còn thời gian thì giao về nhà) - HS làm việc theo nhóm: quan sát H4.2 và H4.3 (SGK), thảo luận để mô tả cách đo thể tích. - Thảo luận chung cả lớp về hai phơng pháp đo thể tích vật rắn bằng bình chia độ và bằng bình tràn theo hớng dẫn của GV. - HS làm việc cá nhân trả lời câu C3, tham gia thảo luận để thống nhất câu trả lời: (1) thả chìm (2) dâng lên (3) thả (4) tràn ra - C4: Lau khô bát to,khi nhấc ca ra không làm đổ hoặc làm sánh nớc ra bát. Đổ hết nớc từ bát vào bình chia độ, không làm đổ nớc ra ngoài Hoạt động 3: Thực hành: đo thể tích vật rắn (15ph) - GV giới thiệu mục đích và các bớc làm thí nghiệm. - Phân nhóm, phát dụng cụ thực hành - HS nắm đợc các bớc tiến hành thí nghiệm. - Các nhóm HS nhận dụng cụ. 8 Giáo án vật lý 6 cho từng nhóm HS. - Yêu cầu HS làm việc theo nhóm. - GV quan sát các nhóm thực hành, điều chỉnh hoạt động của các nhóm. - Đánh giá quá trình làm việc và kết quả thực hành của các nhóm. - Nhóm trởng: phân công các thành viên trong nhóm làm các công việc cần thiết. - Các nhóm thực hành đo thể tích hòn sỏi trong hai trờng hợp và ghi kết quả vào bảng 4.1 Hoạt động 4: Vận dụng (5ph) - Yêu cầu HS làm bài tập 4.1 & 4.2 (SBT) - Tổ chức thảo luận chung cả lớp để thống nhất câu trả lời. - Hớng dẫn HS cách làm C5 & C6 (SGK) và giao về nhà làm. - HS làm việc cá nhân với bài 4.1 & 4.2 trong SBT. - Thảo luận chung cả lớp để thống nhất câu trả lời. Bài 4.1: C.V 3 =31 cm 3 Bài 4.2: C.Thể tích của phần nớc tràn ra từ bình tràn sang bình chứa. - HS nắm đợc cách làm C5 & C6 và hoàn thiện ở nhà. IV. Củng cố : - Có những cáh nào để đo thể tích vật rắn không thấm nớc? - Có những cách nào để đo thể tích của vật rắn có dạng hình hộp, hình cầu, hình trụ? - HS trả lời các câu hỏi của GV để khắc sâu những kiến thức cơ bản và tìm hiểu thêm một số thông tin trong mục: Có thể em cha biết. V. H ớng dẫn về nhà: - Học bài và trả lời lại các câu C1,C2,C3 - Làm bài tập 4.3- 4.6 (SBT) Đọc trớc bài 5: Khối lơng- Đo khối lợng - Ngày soạn : . - Ngày giảng : . 9 Giáo án vật lý 6 Tiết 5: Khối lợng- Đo khối lợng A. Mục tiêu: - Kiến thức : Khi đặt một túi đờng lên một cái cân, cân chỉ 1kg thì số đó cho biết gì? Nhận biết đợc quả cân 1kg. - Kĩ năng:đợc cách điều chỉnh số 0 cho cân rôbecvan và cách cân một vật bằng cân rôbecvan. - Đo đợc khối lợng của một vật bằng cân.Chỉ ra đợc GHĐ & ĐCNN của cân. Thái độ: Làm việc nghiêm túc, khoa học, cẩn thận , chính xác. B. Chuẩn bị: - Mỗi nhóm: 1 cân rôbecvan và hộp quả cân, vật để cân. - Cả lớp: Tranh vẽ to các loại cân (H5.3, H5.4, H5.5 & H5.6 ). C. Tổ chức hoạt động dạy học: I. Tổ chức: - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra (10ph) 1/. HS 1 : Dụng cụ dùng để đo thể tích vật rắn không thấm nớc? Cách đo thể tích vật rắn không thấm nớc? 2/. HS 2 : Chữa bài tập 4.3và 4.6 ( SBT). III. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (3ph). - Em nặng bao nhiêu cân? Bằng cách nào em biết? - HS trả lời câu hỏi - HS trả lời theo sự hiểu biết của mình. - Ghi đầu bài. trong túi C3:(1) 500g C4:(2) 397g I. Hoạt động 2: Tìm hiểu về khối lợng và đơn vị khối lợng (10ph) - Tổ chức cho HS tìm hiểu con số ghi khối lợng trên một số túi đựng hàng. - Con số đó cho biết gì? - Yêu cầu HS trả lời C2. - GV cho HS nghiên cứu, chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu C3, C4 C5 &C6. I. Khối lợng- Đơn vị khối lợng 1. Khối l ợng - HS hoạt động theo nhóm trả lời câu C1 C1:397g là lợng sữa chứa trong hộp. - HS hoạt động cá nhân trả lời C2, C3, C4, 10 . bằng (10ph) - Yêu cầu HS quan sát H6.4 và hớng dẫn HS trả lời các câu hỏi C6, C7: Với C6: GV nhấn mạnh trờng hợp hai đội mạnh ngang nhau thì dây vẫn đứng. - Kiểm tra sĩ số: 6A 1 : 6A 2 : II. Kiểm tra: HS 1 : Thế nào là hai lực cân bằng? Chữa bài tập 6. 1(SBT). HS 2 : Chữa bài tập 6. 2 và 6. 3 (SBT). III. Bài