TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ BÀI TẬP THUYẾT TRÌNH NHĨM XU HƯỚNG FDI THẾ GIỚI VÀ NHỮNG YẾU TỐ MỚI TÁC ĐỘNG TỚI DÒNG VỐN FDI GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: PGS.TS NGUYỄN THỊ KIM ANH NHĨM THỰC HIỆN: NHĨM Hồng Tuấn Hiệu Nguyễn Thị Nhàn Vũ Ngọc Tú Phạm Thị Tâm Hà Nội, tháng 5-2016 DANH SÁCH THÀNH VIÊN NHĨM Lớp K24 CH.KTQT - Khóa QH.2015.E, khoa Kinh tế Kinh doanh quốc tế ST T Họ tên Mã học Nội dung công việc viên - Đánh giá Dựng đề cương, tổng hợp, chỉnh sửa, hoàn thiện báo Hoàng Tuấn Hiệu cáo - Phụ trách tìm tài liệu viết Hồn thành tốt phần 3, phần Vũ Ngọc Tú - Trả lời câu hỏi phản biện Thiết kế slide báo cáo Thuyết trình - Trả lời câu hỏi phản biện Phụ trách tìm tài liệu, viết báo Nguyễn Thị Nhàn cáo phần - Phạm Thị Tâm Hoàn thành tốt Trả lời câu hỏi phản biện Phụ trách tìm tài liệu, viết báo cáo phần - Hồn thành tốt Trả lời câu hỏi phản biện Hoàn thành tốt MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt ASEAN Từ khóa tiếng Anh Từ khóa tiếng Việt Nam Association of the Sourtheast Asia Nation Hiệp hội nước Đông Nam Á Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển BOT Build Operation Transfer BT Build Transfer BTO Build Transfer Operation EU European Union Liên minh Châu Âu FDI Foreign Direct Investment Đầu tư trực tiếp nước GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội GNP Gross National Product Tổng sản phẩm quốc gia IMF International Monetary Fund Quỹ tiền tệ quốc tế M&A Mergers and Acquisitions Mua lại sát nhập MNE Multination Enterprise Công ty đa quốc gia ODA OECD Official giao Xây dựng - Chuyển giao Xây dựng - Chuyển giao - Kinh doanh Development Assistance Organization for Economic Co-operation and Development SWF UNCTAD Sovereign Wealth Funds Hỗ trợ phát triển thức Tổ chức hợp tác phát triển kinh tế Quỹ đầu tư Quốc gia United Nations Conference Ủy ban Thương mại Phát triển on Trade and Development Liên hợp quốc USD United Stated Dollar Đồng đô la Mỹ WB World Bank Ngân hàng giới WIR World Investment Report Báo cáo đầu tư giới WTO World Trade Organization Tổ chức Thương mại Thế giới MỞ ĐẦU Dòng vốn FDI yếu tố quan trọng cho tăng trưởng phát triển kinh tế quốc gia Dòng vốn ln nhận quan tâm đặc biệt từ phía nước chủ nhà nhận đầu tư nhằm tận dụng tối đa lợi mà đem lại để phục vụ mục tiêu kinh tế, xã hội quốc gia Cùng với xu hướng quốc tế hóa tồn cầu hóa ngày tăng cao lan rộng, xu hướng vận động dòng vốn FDI có điểm đáng ý phản ánh từ góc độ theo khu vực, quốc gia tới ngành, lĩnh vực định Việc xem xét đánh giá xu hướng vận động nhân tố tác động tới dòng vốn FDI vào giới năm vừa qua cần thiết Việc giúp có nhìn tổng thể bình diện giới nhìn nhận cụ thể khu vực địa lý, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xu hướng doanh nghiệp FDI Từ đó, học kinh nghiệm rút áp dụng Việt Nam nhằm nâng cao lực thu hút sử dụng hiệu nguồn vồn Được nghiên cứu tổng hợp từ Báo cáo Đầu tư giới năm 2015 UNCTAD, thảo luận nhóm đưa nhân tố tiếp tục tác động tới dòng vốn FDI thời gian qua, đồng thời xu hướng dòng vốn năm 2014 Với nguồn tư liệu hạn chế tính chất phức tạp vấn đề nghiên cứu, làm chắn có nhiều thiếu sót cịn nhiều vấn đề cần bổ sung, làm rõ Nhóm thực kính mong nhận thông cảm ý kiến hỗ trợ, phản hồi tích cực từ thầy bạn để thảo luận hoàn thiện Khái niệm phân loại FDI 1.1 Khái niệm FDI Đầu tư trực tiếp nước ( Foreign Direct Investment – FDI ) ngày có vai trò quan trọng nước đầu tư nước tiếp nhận đầu tư có vị trí quan trọng đời sống kinh tế quốc tế Chính vai trị quan trọng mà có nhiều quan điểm nhà kinh tế học định nghĩa FDI Đầu tư quốc tế (còn gọi đầu tư nước ) việc nhà đầu tư quốc gia bỏ vốn vào quốc gia khác theo chương trình hoạch định thời gian dài nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường đem lại lợi ích lớn cho nhà đầu tư Về chất, đầu tư quốc tế hình thức xuất tư bản, hình thức cao xuất hàng hố Đầu tư nước ngồi bao gồm hai hình thức: đầu tư gián tiếp đầu tư trực tiếp.Có thể hiểu đơn giản : Đầu tư gián tiếp nước ngồi hình thức di chuyển vốn quốc gia người sở hữu vốn không trực tiếp quản lý điều hành vốn Đầu tư trực tiếp nước ngồi hình thức di chuyển vốn quốc gia người sở hữu vốn đồng thời người quản lý điều hành vốn Gần đây, khái niệm đầu tư trực tiếp nước ( FDI ) nhiều tổ chức kinh tế quốc tế đưa nhằm hoạch định sách kinh tế vĩ mô FDI, tạo điều kiện thúc đẩy tự hoá thương mại đầu tư quốc tế phân loại, sử dụng phương pháp thống kê quốc tế Quỹ tiền tệ giới ( International Moneytary Fund - IMF) Báo cáo cán cân toán hàng năm đưa định nghĩa FDI: “Đầu tư trực tiếp nước ngồi đầu tư có lợi ích lâu dài doanh nghiệp nước khác ( nước tiếp nhận đầu tư – hosting country ), nước mà doanh nghiệp hoạt động ( nước đầu tư – source country ) với mục đích quản lý có hiệu doanh nghiệp.” Tổ chức hợp tác phát triển quốc tế (Organisation for Economic Cooperation and development – OECD ) đưa định nghĩa đầu tư trực tiếp nước ngồi tương tự IMF Tuy vậy, OECD có quan điểm rộng nhà đầu tư nước Theo quan điểm OECD, nhà đầu tư cá nhân hay tổ chức thuộc hay khơng thuộc quan Chính phủ đầu tư nước ngồi Uỷ ban thương mại phát triển Liên hợp quốc (UNCTAD ), Báo cáo đầu tư giới năm 1996 đưa định nghĩa đầu tư trực tiếp nước sau: “Đầu tư trực tiếp nước ngồi đầu tư có mối liên hệ lợi ích kiểm soát lâu dài pháp nhân thể nhân ( nhà đầu tư trực tiếp nước ngồi cơng ty mẹ ) doanh nghiệp kinh tế khác ( doanh nghiệp FDI chi nhánh nước chi nhánh doanh nghiệp” Hoa Kỳ, nước tiếp nhận đầu tư tiến hành đầu tư lớn giới đưa khái niệm FDI sau: “ FDI dòng vốn thuộc sở hữu đa phần công dân công ty nước đầu tư có từ việc cho vay dùng để mua sở hữu doanh nghiệp nước ngoài.” Theo Luật đầu tư nước Việt Nam ban hành năm 2000 Luật đầu tư Việt Nam thức thơng qua ngày 12/12/2005 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2006, khái niệm đầu tư trực tiếp nước hiểu là: “Đầu tư trực tiếp nước việc nhà đầu tư trực tiếp bỏ vốn tham gia quản lý hoạt động đầu tư” Như vậy, hiểu cách tổng quát: Đầu tư trực tiếp nước hoạt động đầu tư cá nhân tổ chức kinh tế nước ngồi tự tổ chức kinh tế nước sở bỏ vốn vào đối tượng định, trực tiếp quản lý điều hành để thu lợi kinh doanh Hoạt động đầu tư nước ngồi thường thực thơng qua dự án - gọi dự án đầu tư trực tiếp nước ngồi 1.2.Các hình thức đặc điểm FDI 1.2.1 Các hình thức FDI 1.2.1.1 Xét hình thức sở hữu Theo quy định Luật đầu tư Việt Nam 2005, hình thức đầu tư trực tiếp nước ngồi bao gồm: a Hình thức 100% Vốn nước ngồi ( 100% Foreign capital enterprise ) Doanh nghiệp 100% vốn nước doanh nghiệp mà toàn tài sản doanh nghiệp thuộc sở hữư nhà đầu tư nước ngoài,do nhà đầu tư nước thành lập Việt Nam tự quản lý tự chịu trách nhiệm kết kinh doanh b Thành lập tổ chức kinh tế liên doanh nhà đầu tư nước nước ( Joint venture enterprise ) Doanh nghiệp liên doanh doanh nghiệp hai Bên hay nhiều Bên hợp tác thành lập Việt Nam sở hợp đồng liên doanh bên (hoặc Bên ) Việt Nam với Bên ( Bên ) nước để đầu tư kinh doanh Việt Nam c Đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC,BTO,BOT,BT Hợp đồng hợp tác kinh doanh – Contractual business co-operation (sau gọi tắt hợp đồng BCC) hình thức đầu tư ký nhà đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh phân chia lợi nhuận, phân chia sản phẩm mà không thành lập pháp nhân Nhà đầu tư kí kết hợp đồng BCC để hợp tác sản xuất phân chia lợi nhuận, phân chia sản phẩm hình thức hợp tác kinh doanh khác Đối tượng, nội dung hợp tác, thời hạn kinh doanh, quyền nghĩa vụ, trách nhiệm bên, quan hệ hợp tác bên tổ chức quản lý bên thỏa thuận ghi hợp đồng Hợp đồng BCC lĩnh vực tìm kiếm, thăm dị, khai thác dầu khí số tài nguyên khác hình thức hợp đồng phân chia sản phẩm thực theo quy định Luật quy định khác pháp luật có liên quan Hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao – Building Operate transfer (sau gọi tắt hợp đồng BOT) hình thức đầu tư ký quan nhà nước có thẩm quyền nhà đầu tư để xây dựng, kinh doanh cơng trình kết cấu hạ tầng thời hạn định; hết thời hạn, nhà đầu tư chuyển giao khơng bồi hồn cơng trình cho Nhà nước Việt Nam Hợp đồng xây dựng - chuyển giao - kinh doanh – Building Transfer Co-operate ( sau gọi tắt hợp đồng BTO) hình thức đầu tư ký quan nhà nước có thẩm quyền nhà đầu tư để xây dựng cơng trình kết cấu hạ tầng; sau xây dựng xong, nhà đầu tư chuyển giao cơng trình cho Nhà nước Việt Nam; Chính phủ dành cho nhà đầu tư quyền kinh doanh cơng trình thời hạn định để thu hồi vốn đầu tư lợi nhuận Hợp đồng xây dựng - chuyển giao: Building Transfer (sau gọi tắt hợp đồng BT) hình thức đầu tư ký quan nhà nước có thẩm quyền nhà đầu tư để xây dựng cơng trình kết cấu hạ tầng; sau xây dựng xong, nhà đầu tư chuyển giao cơng trình cho Nhà nước Việt Nam; Chính phủ tạo điều kiện cho nhà đầu tư thực dự án khác để thu hồi vốn đầu tư lợi nhuận toán cho nhà đầu tư theo thoả thuận hợp đồng BT Nhà đầu tư kí hợp đồng BOT, hợp đồng BTO, hợp đồng BT với quan nhà nước có thẩm quyền để thực dự án xây dựng mới, mở rộng, đại hóa vận hành dự án kết cấu có sở hạ tầng lĩnh vực giao thơng,sản xuất kinh doanh điện, cấp nước, xử lý chất thải lĩnh vực khác Thủ tướng phủ quy định Chính phủ quy định lĩnh vực đầu tư, điều kiện, trình tự, thủ tục phương thức thực dự án đầu tư; quyền nghĩa vụ bên thực dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, hợp đồng BTO,hợp đồng BT d Đầu tư phát triển kinh doanh Nhà đầu tư phát triển kinh doanh thơng qua hình thức sau đây: + Mở rộng quy mô, nâng cao công suất, lực kinh doanh; + Đổi công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm ô nhiễm mơi trường e Mua cổ phần hay góp vốn để tham gia quản lý hoạt động đầu tư Nhà đầu tư góp vốn, mua cổ phần cơng ty, chi nhánh Việt Nam Tỷ lệ góp vốn, mua cổ phần nhà đầu tư nước số lĩnh vực, ngành nghề Chính Phủ Việt Nam quy định f Đầu tư thực việc sáp nhập, mua lại doanh nghiệp Điều kiện sáp nhập, mua lại công ty, chi nhánh theo quy định Luật đầu tư ban hành năm 2005 Việt Nam, pháp luật cạnh tranh quy định khác pháp luật có liên quan g Các hình thức FDI hợp pháp khác 1.2.1.2 Phân loại theo mục đích đầu tư FDI theo cách phân chia thành: đầu tư theo chiều ngang đầu tư theo chiều dọc a FDI theo chiều ngang ( Horizontal FDI): việc công ty tiến hành đầu tư tiến hành đầu tư trực tiếp nước vào ngành sản xuất mà họ có khả cạnh tranh loại sản phẩm Với lợi này, họ muốn mở rộng thơn tính thị trường nước 10 ... hướng dòng FDI giới 3.1 FDI theo địa lý 3.1.1 Dòng FDI vào a./ FDI tồn cầu có xu hướng giảm tùy theo vùng Trong nước phát triển kinh tế chuyển đổi cho thấy sụt giảm đáng kể dịng vốn FDI đổ vào... vùng FDI nội vùng ngoại vùng khác theo khu vực Sự đóng góp FDI nội vùng vào dịng FDI số nhóm nước khu vực nước phát triển nhỏ Ngược lại, liên kết khu vực Châu Á tạo tác động lớn tới FDI Dòng FDI. .. nhánh theo quy định Luật đầu tư ban hành năm 2005 Việt Nam, pháp luật cạnh tranh quy định khác pháp luật có liên quan g Các hình thức FDI hợp pháp khác 1.2.1.2 Phân loại theo mục đích đầu tư FDI theo