BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH TRẦN THẮNG TÁC ĐỘNG CỦA CUNG TIỀN, CHI TIÊU CHÍNH PHỦ, THUẾ VÀ NỢ CÔNG TỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP Hồ Chí Minh - Năm 2015 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH TRẦN THẮNG TÁC ĐỘNG CỦA CUNG TIỀN, CHI TIÊU CHÍNH PHỦ, THUẾ VÀ NỢ CÔNG TỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng Mã số : 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS PHẠM QUỐC HÙNG TP Hồ Chí Minh - Năm 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn cao học nghiên cứu thực Nguồn số liệu nghiên cứu quốc gia ASEAN từ năm 1998 đến năm 2014 lấy từ nguồn sở liệu ADB, IMF, World Bank Đồng thời, luận văn chưa công bố nghiên cứu Các thông tin, số liệu viết, kỹ thuật xử lý mô hình hoàn toàn đáng tin cậy trung thực Tp.HCM, ngày tháng Tác giả Trần Thắng năm MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình vẽ PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1 Cơ sở lý thuyết cung tiền 1.1.1 Khái niệm cung tiền 1.1.2 Công cụ kiểm soát cung tiền 1.1.3 Các kênh truyền dẫn cung tiền 1.1.4 Tác động cung tiền lên tăng trưởng kinh tế 10 1.2 Chi tiêu phủ 11 1.2.1 Khái niệm chi tiêu phủ 11 1.2.2 Chi tiêu phủ tác động lên tăng trưởng kinh tế 13 1.3 Cơ sở lý thuyết thuế 16 1.3.1 Khái niệm thuế 16 1.3.2 Thuế tác động lên tăng trưởng kinh tế 18 1.4 Nợ công 20 1.4.1 Khái niệm nợ công 20 1.4.2 Nợ công tác động lên tăng trưởng kinh tế 21 1.5 Một số nghiên cứu tác động cung tiền, chi tiêu phủ đến tăng trưởng kinh tế 23 KẾT LUẬN CHƯƠNG 28 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29 2.1 Đo lường biến 29 2.2 Thu thập liệu 30 2.3 Kiểm định hồi quy 32 KẾT LUẬN CHƯƠNG 34 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 35 3.1 Kiểm định trị riêng nghiệm đơn vị bảng 35 3.2 Các nhân tố tác động đến tăng trưởng kinh tế 36 3.3 Kiểm định tính đồng liên kết 37 3.4 Kết hồi quy 38 3.4.1 Mô hình fixed effects 38 3.4.2 Mô hình random effects 38 3.5 Kiểm định Hausman 39 3.6 Các kiểm định phần dư mô hình REM 40 3.6.1 Kiểm định phương sai sai số thay đổi 40 3.6.2 Kiểm định tự tương quan 41 3.6.3 Kiểm định tồn đa cộng tuyến 41 3.7 Mô hình hoàn chỉnh 42 KẾT LUẬN CHƯƠNG 46 CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 47 4.1 Kết luận 47 4.2 Khuyến nghị 48 4.3 Hạn chế nghiên cứu hướng nghiên cứu 50 KẾT LUẬN CHƯƠNG 51 KẾT LUẬN CHUNG 52 Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ADB: Ngân hàng phát triển châu Á CSTK: Chính sách tài khóa CSTT: Chính sách tiền tệ ECM: Mô hình hiệu chỉnh sai số (Error Correction Model) FEM: Mô hình tác động cố định GDP: Tổng sản phẩm quốc nội (Gross Domestic Product) IMF: Quỹ tiền tệ quốc tế (International Monetary Fund) NHTW: Ngân hàng trung ương NSNN: Ngân sách nhà nước OLS: Phương pháp bình phương bé (Ordinary Least Square) REM: Mô hình tác động ngẫu nhiên VAR: Mô hình tự hồi quy vecto (Vector Auto Regression) WB: Ngân hàng giới (World Bank) DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Thống kê mô tả biến liệu Bảng 3.1: Kiểm định nghiệm đơn vị bảng Dickey-Fuller Bảng 3.2: Kết hồi quy chạy phương pháp Pooled_OLS Bảng 3.3: Kết mô hình fixed effects Bảng 3.4: Kết mô hình random effects Bảng 3.5: Kết kiểm định Hausman DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 3.1: Kết kiểm định phương sai sai số thay đổi mô hình REM Hình 3.2: Kết kiểm định tự tương quan mô hình REM Hình 3.3: Kết kiểm tra đa cộng tuyến với nhân tử phóng đại phương sai PHẦN MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Chính sách tài khóa với sách tiền tệ sách kinh tế vĩ mô quan trọng, nhằm ổn định phát triển kinh tế Một số nhà nghiên cứu đề cao tác động sách tiền tệ tới tăng trưởng kinh tế Một số nhà nghiên cứu khác lại quan tâm tới tác động sách tài khóa tới tăng trưởng kinh tế Trong nhà nghiên cứu khác cho kết hợp hỗn hợp hai loại sách đem lại hiệu cao Trong nghiên cứu trước đây, vấn đề so sánh tác động sách tài khóa tiền tệ đến tăng trưởng kinh tế thảo luận Nhưng có nghiên cứu liệu bảng đề tài trường hợp nước Đông Nam Á Kinh tế nước Đông Nam Á trải qua thử thách khốc liệt khủng hoảng tài châu Á giai đoạn 1997 khủng hoảng kinh tế toàn cầu giai đoạn năm 2007 - 2009 giai đoạn đình đốn sau khủng hoảng năm 2010 - Cung tiền biến quan trọng đại diện cho CSTT, chi tiêu phủ, thuế, nợ công đại diện cho CSTK Từ đặt yêu cầu nghiên cứu tác động biến đến tăng trưởng kinh tế Vậy cung tiền, chi tiêu phủ, thuế, nợ công tác động tăng trưởng kinh tế quốc gia khu vực ASEAN? Tài trợ nguồn thu ngân sách thuế hay vay nợ tác động tốt đến tăng trưởng kinh tế? Bài nghiên cứu cung cấp thêm chứng thực nghiệm vấn đề quốc gia Đông Nam Á Từ đưa gợi ý hỗ trợ phủ việc vận dụng CSTT CSTK để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Từ lý trên, tác giả chọn đề tài: ‘‘Tác động cung tiền, chi tiêu phủ, thuế nợ công tới tăng trưởng kinh tế quốc gia ASEAN’’ để nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp 2 Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu tác động cung tiền, chi tiêu phủ, thuế nợ công tới tăng trưởng kinh tế quốc gia ASEAN, từ đề xuất kiến nghị phù hợp với thực tế Đối tượng phạm vi thu thập liệu - Đối tượng nghiên cứu: Tăng trưởng kinh tế, cung tiền, chi tiêu phủ, thuế nợ công quốc gia ASEAN - Phạm vi thu thập liệu: - Không gian: nước Đông Nam Á (Cambodia, Indonesia, Malaysia, Myanmar, Philippin, Thái Lan, Việt Nam) Đề tài chọn nghiên cứu quốc gia Đông Nam Á nước có liệu thống kê đầy đủ, thuận tiện cho việc nghiên cứu - Thời gian: 1998- 2014 - Nguồn số liệu sử dụng: Dữ liệu hàng năm số GDP, chi tiêu phủ, thuế cung tiền, độ mở thương mại lấy từ ấn phẩm Những số quan trọng nước Châu Á, Thái Bình Dương (Key Indicators for Asia and the Pacific) ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) Cơ sở liệu kinh tế giới (World Economic Outlook Database) Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF), World Development Indicators World Bank Phương pháp nghiên cứu Để đánh giá tác động công cụ sách tài khóa sách tiền tệ tới tăng trưởng kinh tế, tác giả sử dụng phương pháp định lượng với kỹ thuật: - Fixed effect - Random effect Ngoài đề tài sử dụng kiểm định Hausman để lựa chọn kỹ thuật phù hợp Kết cấu luận văn Chương 1: Cơ sở lý thuyết mô hình nghiên cứu Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Kết nghiên cứu Chương 4: Kết luận khuyến nghị Malaysia 2005 5.332139 124.9641 25.702 14.82658 Malaysia 2006 5.584847 129.3387 26.788 14.51614 42.713 Malaysia 2007 6.298786 125.2026 27.117 14.30366 41.544 192.4664 Malaysia 2008 4.83177 119.5899 28.197 14.66292 41.215 176.6679 Malaysia 2009 -1.513685 139.1656 32.355 14.94044 41.228 Malaysia 2010 27.798 13.73527 52.8 169.6621 Malaysia 2011 5.187251 137.882 28.292 15.25062 53.51 166.6196 Malaysia 2012 5.644607 141.0595 29.694 16.11103 54.205 158.9368 Malaysia 2013 4.73392 143.7934 29.294 15.84149 56.249 154.0829 Malaysia 2014 6.032905 141.7706 27.867 57.707 149.5225 Myanmar 1998 5.866213 27.04665 21.984 3.5 1.46598 Myanmar 1999 10.94513 25.74962 19.292 2.279119 169.282 1.064137 Myanmar 2000 13.74593 31.47066 20.088 1.956491 125.133 1.084602 Myanmar 2001 11.34403 32.51986 16.287 146.251 0.978675 Myanmar 2002 12.02552 27.81405 13.155 215.761 0.619794 Myanmar 2003 13.844 20.42455 13.989 161.702 0.356594 Myanmar 2004 13.64191 22.93069 14.133 123.992 0.308803 Myanmar 2005 13.6 21.57107 14.561 119.012 0.254884 Myanmar 2006 13.1 20.02187 16.389 4.258169 110.315 0.273724 Myanmar 2007 12.0 18.78566 15.511 3.807416 90.447 0.224605 Myanmar 2008 10.3 17.22931 14.043 3.635578 62.42 0.195284 Myanmar 2009 10.6 19.41287 15.627 3.17723 53.055 0.18148 Myanmar 2010 9.6 23.57208 16.87 3.22264 55.085 0.20529 7.42597 133.5644 45.7 203.8545 202.578 162.559 Myanmar 2011 5.6 26.39226 16.62 3.71065 49.629 31.1 Myanmar 2012 7.6 33.65124 24.984 3.76217 49.387 29.5 Myanmar 2013 8.244875 39.27493 25.204 48.036 Myanmar 2014 8.499664 29.081 Philippines 1998 -0.576722 55.34486 20.981 6.1 40.813 14.1 58.682 98.66224 Philippines 1999 3.081927 58.87715 21.41 13.3064 51.058 94.90946 Philippines 2000 4.411213 57.67579 21.488 12.84755 53.583 104.7299 Philippines 2001 2.893992 58.40952 21.749 12.69306 58.774 98.90894 Philippines 2002 3.645898 59.49621 21.303 12.09136 58.831 102.4351 Philippines 2003 4.970364 57.27547 21.173 12.10325 63.256 101.8493 Philippines 2004 6.697636 56.32887 20.14 11.8147 68.036 102.6425 Philippines 2005 4.777663 54.27558 19.532 12.42772 65.804 97.87855 Philippines 2006 5.242953 60.66481 19.096 13.7113 59.169 94.94083 Philippines 2007 6.616669 60.49604 18.99 13.5351 51.582 86.61941 Philippines 2008 4.152757 59.42973 18.647 13.58894 44.64 76.28227 62.1081 20.081 12.23042 44.167 65.59038 Philippines 2010 7.632264 61.39951 19.166 12.14689 44.343 71.41949 Philippines 2011 3.659755 59.96349 17.998 12.38443 43.462 67.69792 Philippines 2012 6.801331 58.93315 18.903 12.88306 41.412 64.66189 Philippines 2013 7.181122 69.74431 18.632 13.30057 40.585 59.88726 Philippines 2014 6.095872 71.67882 18.434 39.094 60.57256 Thailand 1998 -10.50997 111.9139 23.922 13.6 40.455 101.8678 Thailand 1999 26.472 12.79269 49.881 104.0236 Philippines 2009 1.14833 4.447634 115.8993 Thailand 2000 4.75007 114.5322 19.346 12.84749 56.585 124.9223 Thailand 2001 2.167264 115.8218 20.824 12.86012 57.826 125.223 Thailand 2002 5.317574 113.211 25.712 13.23896 57.522 121.697 Thailand 2003 7.139975 119.1982 19.513 14.20804 55.052 124.5797 Thailand 2004 6.344073 114.7283 20.667 14.71833 50.689 136.5377 Thailand 2005 4.604699 111.3724 21.092 15.288 49.462 148.2548 Thailand 2006 5.092899 108.8851 20.085 15.22203 47.361 143.8039 Thailand 2007 5.044316 106.4484 21.312 14.60576 41.992 Thailand 2008 2.4843 109.1005 21.226 15.10863 38.347 150.3261 Thailand 2009 -2.329849 116.9891 23.997 13.76412 37.267 126.1573 Thailand 2010 7.810512 116.1497 23.219 14.60617 45.217 135.1415 Thailand 2011 0.077087 128.2139 23.198 16.0846 42.644 149.3505 Thailand 2012 6.490572 131.1325 24.879 14.98734 41.693 148.8256 Thailand 2013 2.890758 134.5442 24.329 16.16474 45.44 143.8481 Thailand 2014 0.710823 137.9829 24.307 Vietnam 1998 5.764455 24.20793 20.337 16.5 97.00125 Vietnam 1999 4.773587 36.37276 21.207 16.70967 102.7874 Vietnam 2000 6.787316 41.33276 22.586 18.00016 103.2444 Vietnam 2001 6.192893 48.2701 24.369 19.05027 103.6884 Vietnam 2002 6.320821 49.00518 25.073 19.81365 32.277 107.8287 Vietnam 2003 6.899063 57.06356 28.183 20.85719 35.186 115.1175 Vietnam 2004 7.536411 63.66319 24.684 19.96298 37.882 122.2613 Vietnam 2005 7.547248 70.95985 26.189 20.97644 38.951 130.7148 138.461 45.853 142.7314 Vietnam 2006 6.977955 79.22367 26.072 22.26255 37.842 138.3136 Vietnam 2007 7.129504 100.5798 28.111 21.54319 38.407 154.6054 Vietnam 2008 5.661771 93.65717 27.067 22.46345 40.897 154.3175 Vietnam 2009 5.397898 105.607 31.606 20.62854 39.419 136.3107 Vietnam 2010 6.423238 114.8521 30.017 22.38533 46.898 152.2174 Vietnam 2011 6.240303 99.79856 26.94 22.26161 48.353 162.9145 Vietnam 2012 5.247367 106.4646 29.402 19.64942 46.717 156.5539 Vietnam 2013 5.421883 117.0288 28.782 48.527 165.0942 Vietnam 2014 5.983655 127.5476 26.804 18.9 52.141 169.5345 PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH TÍNH DỪNG CÁC BIẾN Kiểm định tính dừng biến GDP độ trễ từ đến  GDP dừng độ trễ  GDP dừng độ trễ  GDP không dừng độ trễ Kiểm định tính dừng biến M2 độ trễ từ đến  M2 dừng độ trễ  M2 dừng độ trễ  M2 dừng độ trễ  M2 dừng độ trễ Kiểm định tính dừng biến EXP độ trễ từ đến  EXP dừng độ trễ  EXP không dừng độ trễ Kiểm định tính dừng biến DEBT độ trễ từ đến  DEBT dừng độ trễ  DEBT dừng độ trễ  DEBT dừng độ trễ  DEBT không dừng độ trễ Kiểm định tính dừng biến TRADE độ trễ từ đến  TRADE dừng độ trễ  TRADE không dừng độ trễ Kiểm định tính dừng biến TAX độ trễ từ đến  TAX dừng độ trễ  TAX dừng độ trễ  TAX không dừng độ trễ PHỤ LỤC 3: KẾT QUẢ HỒI QUI Kết hồi quy yếu tố tác động đến GDP PHỤ LỤC : KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH HAUSMAN TEST ... cứu tác động biến đến tăng trưởng kinh tế Vậy cung tiền, chi tiêu phủ, thuế, nợ công tác động tăng trưởng kinh tế quốc gia khu vực ASEAN? Tài trợ nguồn thu ngân sách thuế hay vay nợ tác động. .. GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH TRẦN THẮNG TÁC ĐỘNG CỦA CUNG TIỀN, CHI TIÊU CHÍNH PHỦ, THUẾ VÀ NỢ CÔNG TỚI TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN Chuyên... ‘ Tác động cung tiền, chi tiêu phủ, thuế nợ công tới tăng trưởng kinh tế quốc gia ASEAN ’ để nghiên cứu làm luận văn tốt nghiệp 2 Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu tác động cung tiền, chi tiêu phủ,