Nghiên cứu phản ứng khâu mạch nhựa epoxy biến tính dầu ve, dầu hạt cây đen bằng một số tác nhân

Điều kiện khí hậu và điều kiện công nghiệp khắc nghiệt thúc đẩy mạnh mẽ quá trình ăn mòn kim loại, già hóa vật liệu phi kim loại và suy giảm chất lượng thiết bị, công trình, gây nên những tổn thất lớn cho nền kinh tế. Bảo vệ vật liệu, thiết bị, công trình khỏi bị ăn mòn, già hóa, suy giảm bằng vật liệu bảo vệ chất lượng cao đang là vấn đề được cả thế giới quan tâm [4, 15, 62]. Trong đó vật liệu bảo vệ, trang trí chất lượng cao trên cơ sở nhựa epoxy biến tính dầu thực vật đang là một hướng nghiên cứu, phát triển rất được quan tâm, chú ý. Điều này có thể giải thích do màng phủ trên cơ sở nhựa epoxy biến tính dầu thực vật nói chung cũng như nhựa epoxy biến tính dầu thực vật triglyxerit nói riêng không những giữ được những tính chất quý của nhựa epoxy như chịu hóa chất, bền mài mòn, cách điện tốt mà còn cải thiện rất nhiều tính chất như: độ mềm dẻo, độ bám dính, tốc độ đóng rắn và mức độ thân thiện với môi trường [14, 15, 16, 28, 40]. Nhựa epoxy thường được biến tính dầu thực vật theo các phương pháp khác nhau, thông qua phản ứng của nhóm epoxy, hydroxyl trong phân tử nhựa với axit béo của dầu triglyxerit, nhóm cacboxyl của nhựa ankyt hoặc nhóm hydroxyl của phenol [14, 15, 42, 57, 60, 64, 65, 90, 98, 107]… Vì vậy các sản phẩm này không còn hay bị giảm đáng kể khả năng đóng rắn bằng nhóm epoxy. Trong nhiều năm qua Phòng Vật liệu cao su và dầu nhựa thiên nhiên, Viện Kỹ thuật nhiệt đới đã nghiên cứu, tổng hợp nhựa epoxy biến tính dầu thực vật bằng phản ứng trao đổi este của một số dầu thực vật triglyxerit và nhựa epoxy đian, thu được sản phẩm biến tính có hàm lượng nhóm epoxy trong khoảng 2,0 - 2,2 mol epoxy/kg [14-16, 28]. Nhờ có hàm lượng nhóm epoxy cao nên nhựa epoxy biến tính dầu thực vật bằng phương pháp này có thể đóng rắn bằng nhiều tác nhân khác nhau tạo nên các sản phẩm đa dạng, chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và đối tượng sử dụng khác nhau. Các nghiên cứu về phản ứng khâu mạch nhựa epoxy biến tính bằng dầu khô và bán khô như dầu trẩu, đầu đậu nành, dầu lanh, dầu hạt cao su… đã được công bố trên một số tạp chí khoa học chuyên ngành. Tuy nhiên, hầu như chưa thấy có công bố về nghiên cứu phản ứng khâu mạch nhựa epoxy biến tính dầu không khô như dầu ve, dầu hạt cây đen.... là các nhựa ngoài nhóm hydroxyl, epoxy của nhựa đian còn có trong phân tử các nhóm hydroxyl hoặc nhóm epoxy của dầu. Điều này sẽ ảnh hưởng tới phản ứng khâu mạch của chúng bằng các tác nhân khác nhau cũng như tính chất của sản phẩm khâu mạch.