ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TẠ THỊ YẾN CHI HỖ TRỢ HỒN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GISỚI TÍNH NHẰM KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG QUAN HỆ TÌNH DỤC TRƢỚC HƠN NHÂN TRONG HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HIỆN NAY (NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP HỌC SINH TRƢỜNG THPT THANH THỦY, HUYỆN THANH THỦY, TỈNH PHÚ THỌ) LUẬN VĂN THẠC SĨ CÔNG TÁC XÃ HỘI Hà Nội - 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TẠ THỊ YẾN CHI HỖ TRỢ HOÀN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GIỚI TÍNH NHẰM KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG QUAN HỆ TÌNH DỤC TRƢỚC HƠN NHÂN TRONG HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HIỆN NAY (NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP HỌC SINH TRƢỜNG THPT THANH THỦY, HUYỆN THANH THỦY, TỈNH PHÚ THỌ) LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH CÔNG TÁC XÃ HỘI Mã số: 60.90.01.01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS MAI THỊ KIM THANH Hà Nội - 2016 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Error! Bookmark not defined DANH MỤC BẢNG BIỂU Error! Bookmark not defined MỞ ĐẦU Lý lựa chọn đề tài Tổng quan vấn đề nghiên cứu Ý nghĩa nghiên cứu Error! Bookmark not defined Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 10 Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 10 Phƣơng pháp nghiên cứu 11 Câu hỏi nghiên cứu 13 Giả thuyết nghiên cứu 13 Kết cấu đề tài 14 NỘI DUNG CHÍNH Error! Bookmark not defined CHƢƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI Error! Bookmark not defined 1.1 Các khái niệm công cụ Error! Bookmark not defined 1.1.1 Khái niệm tình dục Error! Bookmark not defined 1.1.2 Khái niệm quan hệ tình dục Error! Bookmark not defined 1.1.3 Khái niệm hôn nhân Error! Bookmark not defined 1.1.4 Khái niệm chương trình Error! Bookmark not defined 1.1.5 Khái niệm giáo dục giới tính Error! Bookmark not defined 1.1.6 Khái niệm học sinh Error! Bookmark not defined 1.1.7 Khái niệm nhân viên Công tác hội Error! Bookmark not defined 1.1.8 Khái niệm hỗ trợ hoàn thiện Error! Bookmark not defined 1.2 Các lý thuyết vận dụng đề tài nghiên cứu Error! Bookmark not defined 1.2.1 Lý thuyết hành vi Error! Bookmark not defined 1.2.2 Lý thuyết hành vi lệch chuẩn Error! Bookmark not defined 1.2.3 Lý thuyết xã hội hoá Error! Bookmark not defined 1.3 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu Error! Bookmark not defined 1.4 Đặc điểm đối tƣợng học sinh THPT Error! Bookmark not defined 1.4.1 Đặc điểm học sinh THPT nói chung Error! Bookmark not defined 1.4.2 Đặc điểm học sinh THPT Thanh Thủy nói riêng Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined CHƢƠNG THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ QHTD THN CỦA HỌC SINH THPT HIỆN NAY VÀ CHƢƠNG TRÌNH GDGT ĐÃ ĐƢỢC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN Error! Bookmark not defined 2.1 Thực trạng vấn đề QHTD THN học sinh Error! Bookmark not defined 2.1.1 Nhận thức học sinh giáo dục giới tính Error! Bookmark not defined 2.1.2 Mức độ quan tâm học sinh giáo dục giới tính Error! Bookmark not defined Error! Bookmark not defined 2.1.3 Nhận thức, thái độ học sinh QHTD THN vấn đề liên quan Error! Bookmark not defined 2.1.4 Quan điểm học sinh vấn đề QHTD THN Error! Bookmark not defined 2.1.5 Nguyên nhân dẫn đến vấn đề QHTD THN học sinh Error! Bookmark not defined 2.2 Thực trạng chƣơng trình giáo dục giới tính đƣợc triển khai thực trƣờng THPT Thanh Thủy, T Phú Thọ Error! Bookmark not defined 2.2.1 Bức tranh khái quát việc triển khai chƣơng trình GDGT dành cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 2.2.2 Vai trò nhân viên CTXH việc thực chƣơng trình Error! Bookmark not defined 2.2.3 Nguyên nhân dẫn đến thực trạng triển khai chƣơng trình GDGT trƣờng Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined CHƢƠNG HỖ TRỢ HỒN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO HỌC SINH TRƢỜNG THPT THANH THỦY DỰA TRÊN TRÊN ĐIỀU KIỆN CỦA ĐỊA PHƢƠNG VÀ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Error! Bookmark not defined 3.1 Những vấn đề đặt từ chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy Error! Bookmark not defined 3.1.1 Mục đích chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.2 Nội dung chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.3.Về hình thức chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.4 Về phía nhân viên CTXH Error! Bookmark not defined 3.2 Hỗ trợ hồn thiện chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy Error! Bookmark not defined 3.2.1 Mục đích chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.2 Nội dung chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.3 Hình thức chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.4 Vai trò nhân viên CTXH hoạt động Error! Bookmark not defined 3.2.5 Một số lƣu ý giáo viên giảng dạy/ nhân viên CTXH chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined KẾT LUẬN Error! Bookmark not defined Về lý luận Error! Bookmark not defined Về thực tiễn Error! Bookmark not defined KHUYẾN NGHỊ Error! Bookmark not defined DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 15 PHỤ LỤC Error! Bookmark not defined CÁC CÂU HỎI PHỎNG VẤN SÂU Error! Bookmark not defined PHIẾU TRƢNG CẦU Ý KIẾN DÀNH CHO HỌC SINH Error! Bookmark not defined MỞ ĐẦU Lý lựa chọn đề tài Việt Nam dân tộc có văn hoá chịu ảnh hƣởng sâu sắc quan niệm, tƣ tƣởng Nho giáo Chính thế, từ bao đời nay, nhân dân ta lƣu giữ truyền dạy cho cháu truyền thống đạo đức quý báu, thiêng liêng Tuy nhiên, biến động không ngừng xã hội khiến quan niệm vốn khắt khe, kín đáo, tế nhị dân tộc ta chịu nhiều ảnh hƣởng Q trình tồn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế diễn mạnh mẽ có ảnh hƣởng tất lĩnh vực tác động trực tiếp đến quốc gia, dân tộc, cá nhân, đặc biệt hệ học sinh – lớp ngƣời trẻ tuổi, tầng lớp thiếu niên, tạo cho thiếu niên lối sống nhạy bén, động, tự lập phù hợp với xu thời đại Mặt khác, trình đƣa thiếu niên tiếp cận với lối sống tự phƣơng Tây hình thành quan niệm cởi mở, phóng khống quan hệ nam nữ Cũng thế, khái niệm “nam nữ thụ thụ bất thân” dần khơng cịn tồn đơng đảo giới trẻ.Các cơng trình nghiên cứu khoa học tâm sinh lý cho thấy lớp trẻ có phát dục ngày sớm mạnh so với hệ trƣớc Theo ƣớc tính tổ chức Y tế giới (WHO), năm có khoảng 250 triệu ngƣời mắc bệnh lây truyền qua đƣờng tình dục Ở Việt Nam, nhóm tuổi niên từ 16 đến 30 tuổi có khoảng 6,1 triệu ngƣời chiếm 1,3 % tổng số ngƣời độ tuổi lao động Kinh tế xã hội phát triển, điều kiện sống ngƣời dân ngày đƣợc nâng cao, ảnh hƣởng lối sống văn hoá đại, niên nƣớc ta nhƣ nhiều nƣớc khác giới bƣớc vào tuổi dậy sinh sản sớm Quan hệ tình dục (QHTD) điều kiện thiếu hiểu biết kinh nghiệm phịng tránh thai dẫn đến hậu không mong muốn thiếu niên, đặc biệt tình trạng nạo thai trƣớc nhân tình trạng nạo thai trƣớc nhân bệnh liên quan đến đƣờng tình dục Ở Việt Nam, thời gian gần có nhiều nghiên cứu xoay quanh vấn đề quan hệ tình dục trƣớc nhân (QHTD THN) hệ Qua báo cáo thấy rằng, tƣợng giới trẻ quan hệ tình dục trƣớc hôn nhân ngày tăng cao Điều cho thấy, nhận thức quan niệm hệ trẻ vấn đề tình dục ngày khác xa so với hệ trƣớc Đây kết biến đổi xã hội bối cảnh nay, mà kinh tế - xã hội phát triển cách nhanh chóng đặc biệt tiến ngành cơng nghệ thơng tin góp phần du nhập số khuynh hƣớng quan niệm “thống” tình dục từ nƣớc giới Những quan niệm khơng hồn tồn lệch lạc, nhiên, xét phạm vi văn hoá truyền thống bối cảnh Việt Nam, gây hậu xã hội khôn lƣờng, trở thành mối quan tâm, lo lắng không nhà nghiên cứu mà cộng đồng Thực trạng vấn đề QHTD THN hậu tầng lớp thiếu niên đặt nhiều suy nghĩ cho toàn xã hội điều khiến xã hội lo lắng suy giảm sức khoẻ thể chất nhƣ tinh thần phận không nhỏ dân số trẻ Đây vấn đề quan trọng đất nƣớc q trình hội nhập quốc tế cho tốn lối sống, đạo đức chất lƣợng sống gia đình, tế bào tƣơng lai xã hội Đồng thời thực trạng diễn biến đặt nhà hoạch định sách dân số kế hoạch hố gia đình đứng trƣớc ngã ba đƣờng: biện pháp để nâng cao nhận thức cho vị thành niên tình dục QHTD THN; nên hay khơng nên giáo dục hành vi QHTD an toàn cho vị thành niên niên; giải pháp phát huy đƣợc hiệu quả, hạn chế đƣợc tình trạng Vấn đề QHTD THN vấn đề xã hội xúc, đáng báo động, cần có số liệu, nghiên cứu đánh giá đắn, xác thực để có nhìn sâu sắc thực trạng Tầng lớp học sinh - ngƣời thông minh, nhạy bén với thời cuộc, có tầm nhìn phong phú, có tƣ tƣởng tiến song khơng thể tránh khỏi suy nghĩ tiêu cực, lệch lạc Cũng thế, nhận thấy việc nghiên cứu, đánh giá quan điểm, suy nghĩ tầng lớp học sinh, đặc biệt học sinh THPT vấn đề nhạy cảm điều cần thiết để có đƣợc nhìn khách quan tồn diện Từ việc khái quát tranh toàn cảnh vấn đề QHTD THN, nghiên cứu sâu tìm hiểu quan điểm giới trẻ nhƣ học sinh vấn đề Đồng thời, tiến hành xem xét, nghiên cứu chƣơng trình giáo dục giới tính để tìm giải pháp hiệu nhằm nâng cao nhận thức, hành vi, thái độ tầng lớp thiếu niên vấn đề tình dục trƣớc nhân Từ đó, có đề xuất, khuyến nghị tới gia đình, nhà trƣờng, quan chức toàn xã hội việc giáo dục, định hƣớng cho giới trẻ quan điểm, lối sống phù hợp với chuẩn mực đạo đức Việt Nam có biện pháp kịp thời nhằm hạn chế thực trạng trên, nâng cao chất lƣợng sống, ổn định dân số Với tất lý nêu trên, lựa chọn nghiên cứu đề tài “Hỗ trợ hồn thiện chƣơng trình giáo dục giới tính nhằm khắc phục tình trạng quan hệ tình dục trƣớc nhân học sinh Trung học phổ thông nay” (Nghiên cứu trường hợp học sinh trường THPT Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) Tổng quan vấn đề nghiên cứu 2.1 Tình hình nghiên cứu giới Ở giới nghiên cứu SKSS-GDGT có mặt sớm nhƣng đƣợc gọi với tên khác chẳng hạn sức khỏe vị thành niên hay giới tình tình dục thiếu niên Từ sau Hội Nghị Quốc tế Dân số phát triển ICPD Cairo (4/1994) sau định nghĩa thức sức khỏe sinh sản đƣợc thống phổ biến đến quốc gia giới mối quan tâm tồn xã hội vấn đề SKSS-GDGT đƣợc đẩy lên trình độ Tại Châu Phi, vấn đề SKSS-GDGT châu lục tập trung vào việc đẩy lùi nạn dịch AIDS thông qua hợp tác với Tổ chức Y Tế giới (WHO) tổ chức phi phủ (NGO) Những chƣơng trình dạy cho họ em họ cách “ABC”, với A để phòng chống AIDS, B chung thủy C dùng bao cao su Ở Ai Cập, trẻ từ 12-14 tuổi đƣợc giáo viên giảng dạy kiến thức giải phẫu sinh học nhƣ cấu tạo quan sinh dục nam nữ, chế hoạt động, quan hệ tình dục, ngun nhân có thai bệnh truyền nhiễm qua đƣờng tình dục Tuy nhiên, nghiên cứu cụ thể cho thấy, châu Phi, tỷ lệ mang thai ý muốn dao động từ 50 – 90 % số niên chƣa chồng 25 – 40% số niên có chồng[1] Khảo sát chƣơng trình giáo dục giới tính Châu Á có mức độ phát triển khác Indonesia, Mơng Cổ, Hàn Quốc có khung sách hệ thống việc giảng dạy giới tính trƣờng học Malaysia, Philippines Thái Lan đánh giá nhu cầu sức khoẻ sinh sản niên Ấn Độ có chƣơng trình với mục tiêu hƣớng tới trẻ em từ chín tới mƣời sáu tuổi Tại Nhật Bản, giáo dục giới tính bắt buộc từ 10 hay 11 tuổi, chủ yếu đề cập tới chủ đề sinh học nhƣ kinh nguyệt xuất tinh Tại Trung Quốc Sri Lanka, giáo dục giới tính truyền thống gồm đọc đoạn sinh sản sách giáo khoa sinh học Tuy nhiên, Bangladesh, 1.1.8 Khái niệm hỗ trợ hoàn thiện Error! Bookmark not defined 1.2 Các lý thuyết vận dụng đề tài nghiên cứu Error! Bookmark not defined 1.2.1 Lý thuyết hành vi Error! Bookmark not defined 1.2.2 Lý thuyết hành vi lệch chuẩn Error! Bookmark not defined 1.2.3 Lý thuyết xã hội hoá Error! Bookmark not defined 1.3 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu Error! Bookmark not defined 1.4 Đặc điểm đối tƣợng học sinh THPT Error! Bookmark not defined 1.4.1 Đặc điểm học sinh THPT nói chung Error! Bookmark not defined 1.4.2 Đặc điểm học sinh THPT Thanh Thủy nói riêng Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined CHƢƠNG THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ QHTD THN CỦA HỌC SINH THPT HIỆN NAY VÀ CHƢƠNG TRÌNH GDGT ĐÃ ĐƢỢC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN Error! Bookmark not defined 2.1 Thực trạng vấn đề QHTD THN học sinh Error! Bookmark not defined 2.1.1 Nhận thức học sinh giáo dục giới tính Error! Bookmark not defined 2.1.2 Mức độ quan tâm học sinh giáo dục giới tính Error! Bookmark not defined Error! Bookmark not defined 2.1.3 Nhận thức, thái độ học sinh QHTD THN vấn đề liên quan Error! Bookmark not defined 2.1.4 Quan điểm học sinh vấn đề QHTD THN Error! Bookmark not defined 2.1.5 Nguyên nhân dẫn đến vấn đề QHTD THN học sinh Error! Bookmark not defined 2.2 Thực trạng chƣơng trình giáo dục giới tính đƣợc triển khai thực trƣờng THPT Thanh Thủy, T Phú Thọ Error! Bookmark not defined 2.2.1 Bức tranh khái quát việc triển khai chƣơng trình GDGT dành cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 2.2.2 Vai trò nhân viên CTXH việc thực chƣơng trình Error! Bookmark not defined 2.2.3 Nguyên nhân dẫn đến thực trạng triển khai chƣơng trình GDGT trƣờng Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined CHƢƠNG HỖ TRỢ HỒN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO HỌC SINH TRƢỜNG THPT THANH THỦY DỰA TRÊN TRÊN ĐIỀU KIỆN CỦA ĐỊA PHƢƠNG VÀ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Error! Bookmark not defined 3.1 Những vấn đề đặt từ chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy Error! Bookmark not defined 3.1.1 Mục đích chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.2 Nội dung chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.3.Về hình thức chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined 3.1.4 Về phía nhân viên CTXH Error! Bookmark not defined 3.2 Hỗ trợ hồn thiện chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy Error! Bookmark not defined 3.2.1 Mục đích chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.2 Nội dung chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.3 Hình thức chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng Error! Bookmark not defined 3.2.4 Vai trò nhân viên CTXH hoạt động Error! Bookmark not defined 3.2.5 Một số lƣu ý giáo viên giảng dạy/ nhân viên CTXH chƣơng trình GDGT Error! Bookmark not defined TIỂU KẾT CHƢƠNG Error! Bookmark not defined KẾT LUẬN Error! Bookmark not defined Về lý luận Error! Bookmark not defined Về thực tiễn Error! Bookmark not defined KHUYẾN NGHỊ Error! Bookmark not defined DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 15 PHỤ LỤC Error! Bookmark not defined CÁC CÂU HỎI PHỎNG VẤN SÂU Error! Bookmark not defined PHIẾU TRƢNG CẦU Ý KIẾN DÀNH CHO HỌC SINH Error! Bookmark not defined MỞ ĐẦU Lý lựa chọn đề tài Việt Nam dân tộc có văn hố chịu ảnh hƣởng sâu sắc quan niệm, tƣ tƣởng Nho giáo Chính thế, từ bao đời nay, nhân dân ta lƣu giữ truyền dạy cho cháu truyền thống đạo đức quý báu, thiêng liêng Tuy nhiên, biến động không ngừng xã hội khiến quan niệm vốn khắt khe, kín đáo, tế nhị dân tộc ta chịu nhiều ảnh hƣởng Q trình tồn cầu hố, hội nhập kinh tế quốc tế diễn mạnh mẽ có ảnh hƣởng tất lĩnh vực tác động trực tiếp đến quốc gia, dân tộc, cá nhân, đặc biệt hệ học sinh – lớp ngƣời trẻ tuổi, tầng lớp thiếu niên, tạo cho thiếu niên lối sống nhạy bén, động, tự lập phù hợp với xu thời đại Mặt khác, trình đƣa thiếu niên tiếp cận với lối sống tự phƣơng Tây hình thành quan niệm cởi mở, phóng khống quan hệ nam nữ Cũng thế, khái niệm “nam nữ thụ thụ bất thân” dần khơng cịn tồn đơng đảo giới trẻ.Các cơng trình nghiên cứu khoa học tâm sinh lý cho thấy lớp trẻ có phát dục ngày sớm mạnh so với hệ trƣớc Theo ƣớc tính tổ chức Y tế giới (WHO), năm có khoảng 250 triệu ngƣời mắc bệnh lây truyền qua đƣờng tình dục Ở Việt Nam, nhóm tuổi niên từ 16 đến 30 tuổi có khoảng 6,1 triệu ngƣời chiếm 1,3 % tổng số ngƣời độ tuổi lao động Kinh tế xã hội phát triển, điều kiện sống ngƣời dân ngày đƣợc nâng cao, ảnh hƣởng lối sống văn hoá đại, niên nƣớc ta nhƣ nhiều nƣớc khác giới bƣớc vào tuổi dậy sinh sản sớm Quan hệ tình dục (QHTD) điều kiện thiếu hiểu biết kinh nghiệm phịng tránh thai dẫn đến hậu không mong muốn thiếu niên, đặc biệt tình trạng nạo thai trƣớc nhân tình trạng nạo thai trƣớc hôn nhân bệnh liên quan đến đƣờng tình dục Ở Việt Nam, thời gian gần có nhiều nghiên cứu xoay quanh vấn đề quan hệ tình dục trƣớc nhân (QHTD THN) hệ Qua báo cáo thấy rằng, tƣợng giới trẻ quan hệ tình dục trƣớc nhân ngày tăng cao Điều cho thấy, nhận thức quan niệm hệ trẻ vấn đề tình dục ngày khác xa so với hệ trƣớc Đây kết biến đổi xã hội bối cảnh nay, mà kinh tế - xã hội phát triển cách nhanh chóng đặc biệt tiến ngành công nghệ thông tin góp phần du nhập số khuynh hƣớng quan niệm “thống” tình dục từ nƣớc giới Những quan niệm khơng hồn tồn lệch lạc, nhiên, xét phạm vi văn hoá truyền thống bối cảnh Việt Nam, gây hậu xã hội khơn lƣờng, trở thành mối quan tâm, lo lắng không nhà nghiên cứu mà cộng đồng Thực trạng vấn đề QHTD THN hậu tầng lớp thiếu niên đặt nhiều suy nghĩ cho toàn xã hội điều khiến xã hội lo lắng suy giảm sức khoẻ thể chất nhƣ tinh thần phận không nhỏ dân số trẻ Đây vấn đề quan trọng đất nƣớc trình hội nhập quốc tế cho toán lối sống, đạo đức chất lƣợng sống gia đình, tế bào tƣơng lai xã hội Đồng thời thực trạng diễn biến đặt nhà hoạch định sách dân số kế hoạch hố gia đình đứng trƣớc ngã ba đƣờng: biện pháp để nâng cao nhận thức cho vị thành niên tình dục QHTD THN; nên hay khơng nên giáo dục hành vi QHTD an tồn cho vị thành niên niên; giải pháp phát huy đƣợc hiệu quả, hạn chế đƣợc tình trạng Vấn đề QHTD THN vấn đề xã hội xúc, đáng báo động, cần có số liệu, nghiên cứu đánh giá đắn, xác thực để có nhìn sâu sắc thực trạng Tầng lớp học sinh - ngƣời thơng minh, nhạy bén với thời cuộc, có tầm nhìn phong phú, có tƣ tƣởng tiến song khơng thể tránh khỏi suy nghĩ tiêu cực, lệch lạc Cũng thế, chúng tơi nhận thấy việc nghiên cứu, đánh giá quan điểm, suy nghĩ tầng lớp học sinh, đặc biệt học sinh THPT vấn đề nhạy cảm điều cần thiết để có đƣợc nhìn khách quan tồn diện Từ việc khái quát tranh toàn cảnh vấn đề QHTD THN, nghiên cứu sâu tìm hiểu quan điểm giới trẻ nhƣ học sinh vấn đề Đồng thời, tiến hành xem xét, nghiên cứu chƣơng trình giáo dục giới tính để tìm giải pháp hiệu nhằm nâng cao nhận thức, hành vi, thái độ tầng lớp thiếu niên vấn đề tình dục trƣớc nhân Từ đó, có đề xuất, khuyến nghị tới gia đình, nhà trƣờng, quan chức toàn xã hội việc giáo dục, định hƣớng cho giới trẻ quan điểm, lối sống phù hợp với chuẩn mực đạo đức Việt Nam có biện pháp kịp thời nhằm hạn chế thực trạng trên, nâng cao chất lƣợng sống, ổn định dân số Với tất lý nêu trên, lựa chọn nghiên cứu đề tài “Hỗ trợ hồn thiện chƣơng trình giáo dục giới tính nhằm khắc phục tình trạng quan hệ tình dục trƣớc hôn nhân học sinh Trung học phổ thông nay” (Nghiên cứu trường hợp học sinh trường THPT Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) Tổng quan vấn đề nghiên cứu 2.1 Tình hình nghiên cứu giới Ở giới nghiên cứu SKSS-GDGT có mặt sớm nhƣng đƣợc gọi với tên khác chẳng hạn sức khỏe vị thành niên hay giới tình tình dục thiếu niên Từ sau Hội Nghị Quốc tế Dân số phát triển ICPD Cairo (4/1994) sau định nghĩa thức sức khỏe sinh sản đƣợc thống phổ biến đến quốc gia giới mối quan tâm tồn xã hội vấn đề SKSS-GDGT đƣợc đẩy lên trình độ Tại Châu Phi, vấn đề SKSS-GDGT châu lục tập trung vào việc đẩy lùi nạn dịch AIDS thông qua hợp tác với Tổ chức Y Tế giới (WHO) tổ chức phi phủ (NGO) Những chƣơng trình dạy cho họ em họ cách “ABC”, với A để phòng chống AIDS, B chung thủy C dùng bao cao su Ở Ai Cập, trẻ từ 12-14 tuổi đƣợc giáo viên giảng dạy kiến thức giải phẫu sinh học nhƣ cấu tạo quan sinh dục nam nữ, chế hoạt động, quan hệ tình dục, ngun nhân có thai bệnh truyền nhiễm qua đƣờng tình dục Tuy nhiên, nghiên cứu cụ thể cho thấy, châu Phi, tỷ lệ mang thai ý muốn dao động từ 50 – 90 % số niên chƣa chồng 25 – 40% số niên có chồng[1] Khảo sát chƣơng trình giáo dục giới tính Châu Á có mức độ phát triển khác Indonesia, Mơng Cổ, Hàn Quốc có khung sách hệ thống việc giảng dạy giới tính trƣờng học Malaysia, Philippines Thái Lan đánh giá nhu cầu sức khoẻ sinh sản niên Ấn Độ có chƣơng trình với mục tiêu hƣớng tới trẻ em từ chín tới mƣời sáu tuổi Tại Nhật Bản, giáo dục giới tính bắt buộc từ 10 hay 11 tuổi, chủ yếu đề cập tới chủ đề sinh học nhƣ kinh nguyệt xuất tinh Tại Trung Quốc Sri Lanka, giáo dục giới tính truyền thống gồm đọc đoạn sinh sản sách giáo khoa sinh học Tuy nhiên, Bangladesh, Myanmar, Nepal Pakistan khơng có chƣơng trình GDGT nhƣ vậy[2] Đối với quốc gia châu Âu nhƣ Pháp, vào tháng 02/2000, Chính phủ Pháp định đƣa kiến thức giới tính lên Đài truyền hình sóng đài phát thanh, đồng thời phát khoảng triệu tờ rơi cho học sinh phổ thông phƣơng pháp tránh thai an toàn, hiệu Tại Đan Mạch, cuối năm 80 kỷ XX có chƣơng trình truyền hình đƣợc Chính phủ tài trợ trở thành kênh thông tin quen thuộc giới tính SKSS cho lứa tuổi vị thành niên Chính thế, Đan Mạch nƣớc có tỷ lệ trẻ vị thành niên mang thai thấp giới hình mẫu “lý tƣởng” cho nƣớc khác học tập cách thức GDGT trƣờng học Tại Châu Mỹ, trƣờng học đƣa GDGT vào chƣơng trình học học sinh lớp 7-12, có nơi lớp 5, lớp Học sinh tiếp cận với kiến thức giới tính thuộc kiểu: tồn diện kiến thức chung kiến thức sâu khía cạnh, vấn đề Tuy nhiên, Mỹ lại nƣớc có tỷ lệ sinh trẻ vị thành niên cao giới (có khoảng 20% số phụ nữ sinh trƣớc tuổi 20, tỷ lệ nhiễm bệnh qua đƣờng tình dục thiếu niên cao nhất[3] Nhƣ vậy, thấy giới, việc triển khai chƣơng trình giáo dục giới tính đƣợc thực phổ biến đem đến kết định.Tuy nhiên, bên cạnh cịn có nhiều vấn đề nảy sinh từ tình trạng QHTD THN, địi hỏi quốc gia cần có nhìn nhận giải pháp hiệu cho vấn đề ( [1], [2], [3]: Theo giáo dục giới tính tồn cầu trang http://tailieu.vn) 2.2 Tình hình nghiên cứu Việt Nam Ở Việt nam, thời gian gần đây, với giáo dục dân số, GDGT bắt đầu đƣợc quan tâm rộng rãi Lứa tuổi THPT giai đoạn Đồng thời, nghiên cứu mong muốn bậc phụ huynh, nhà trƣờng tồn xã hội cần có hiểu biết rõ ràng quan tâm cần thiết tới tâm sinh lý em học sinh để đƣa định hƣớng cụ thể cho em Qua đó, giúp em có nhìn đắn tình bạn, tình yêu để xây dựng sống lành mạnh, tích cực Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Từ việc nghiên cứu thực trạng vấn đề QHTD THN học sinh tìm hiểu chƣơng trình giáo dục giới tính hành, chúng tơi muốn hƣớng đến việc nâng cao chƣơng trình để từ nâng cao nhận thức cho học sinh sức khỏe giới tính nhằm đảm bảo sống văn minh, lành mạnh thông qua đề xuất nhằm thúc đẩy chƣơng trình giáo dục giới tính hiệu 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Tập trung nghiên cứu tìm hiểu nhận thức, thái độ, hành vi học sinh vấn đề QHTD THN - Làm rõ nguyên nhân dẫn đến suy nghĩ, quan niệm - Phát hệ xã hội nảy sinh từ quan niệm - Xem xét, đánh giá chƣơng trình giáo dục giới tính hành vai trị nhân viên CTXH - Trên sở đó, đƣa giải pháp, kết luận, đề xuất vài khuyến nghị nhằm nâng cao nhận thức học sinh nói riêng hệ trẻ nói chung vấn đề QHTD THN nhằm giảm bớt tỷ lệ nạo phá thai, bệnh lây truyền qua đƣờng tình dục, giảm tỷ lệ ngƣời nhiễm HIV/AIDS Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 4.1 Đối tƣợng nghiên cứu 10 Hỗ trợ hoàn thiện chƣơng trình giáo dục giới tính nhằm khắc phục tình trạng quan hệ tình dục trƣớc nhân học sinh Trung học phổ thông 4.2 Khách thể nghiên cứu - Học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ - Cán bộ, giáo viên trƣờng THPT Thanh Thủyvà ban ngành có liên quan - Một số phụ huynh học sinh 4.3 Giới hạn phạm vi nghiên cứu - Thời gian nghiên cứu: từ tháng 03/2016 đến tháng 05/2016 - Địa bàn nghiên cứu: trƣờng THPT Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ - Giới hạn nội dung nghiên cứu: + Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá tình trạng QHTD THN hiểu biết học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy SKSS +Nghiên cứu đánh giá chƣơng trình giáo dục giới tính hành trƣờng THPT Thanh Thủy Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1 Phƣơng pháp luận Mác xít Những lý luận phƣơng pháp luận triết học Mác – Lênin bao gồm chủ nghĩa vật lịch sử chủ nghĩa vật biện chứng sở xuyên suốt đề tài nghiên cứu Theo quan điểm chủ nghĩa vật lịch sử: cần phải nhận thức, giải tƣợng xã hội hoàn cảnh lịch sử cụ thể Vì thế, cần tìm hiểu nhận thức, thái độ, hành vi học sinh vấn đề QHTD THN cần phải đặt sở nghiên cứu khoảng thời gian không gian định để từ đƣa đƣợc hƣớng giải vấn đề phù hợp 11 Quan điểm chủ nghĩa vật biện chứng xem xét giải thích trình, tƣợng đời sống xã hội mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, có tính chất quy luật chúng Điều có nghĩa nghiên cứu nhận thức, thái độ, hành vi học sinh QHTD THN phải đƣợc xem xét mối quan hệ với yếu tố khác nhƣ điều kiện kinh tế, văn hoá, xã hội… Việc nhận thức giải tƣợng xã hội phải khách quan, phải xuất phát từ tình hình thực tế Ở đây, tìm hiểu thực trạng vấn đề, khơng thể áp đặt suy nghĩ chủ quan riêng để kết luận cách vội vã, mà phải tìm hiểu nguyên nhân chủ quan khách quan tác động đến nhận thức, thái độ, hành vi học sinh, từ nhìn nhận xác vấn đề 5.2 Phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể 5.2.1 Phương pháp định lượng  Phương pháp thu thập thông tin bảng hỏi Phiếu trƣng cầu ý kiến đƣợc chuẩn bị sẵn với 37 câu hỏi xoay quanh vấn đề nghiên cứu Chúng tiến hành thu thập thông tin việc điều tra dựa vào phiếu trƣng cầu ý kiến với cấu 200 phiếu cho học sinh khối 10, 11, 12 trƣờng THPT Thanh Thủy  Phương pháp thống kê xã hội học Với 200 phiếu hỏi thu đƣợc, tiến hành xử lý kết điều tra phƣơng pháp thống kê xã hội học Chƣơng trình thống kê SPSS đƣợc sử dụng để xử lý thông tin thu đƣợc từ bảng hỏi 5.2.2 Phương pháp định tính  Phương pháp thu thập phân tích tài liệu Đây phƣơng pháp mà thực dựa việc tiến hành tra cứu, rà sốt cơng trình nghiên cứu hồn thành, viết đăng 12 báo, tạp chí nhƣ sách, kỷ yếu khoa học đƣợc công bố Trên sở đó, chúng tơi có hình dung khái qt vấn đề nghiên cứu, làm sở cho việc thiết kế triển khai đề tài này, đảm bảo tính kế thừa tránh trùng lặp với nghiên cứu trƣớc  Phương pháp vấn sâu cá nhân Chúng tiến hành vấn sâu 17 trƣờng hợp: - Lãnh đạo trƣờng - thầy cô giáo - phụ huynh - học sinh đại diện cho khối: 10, 11, 12 (3 học sinh/ khối) Q trình vấn dƣới hình thức trị chuyện xung quanh vấn đề QHTD trƣớc hôn nhân, SKSS giáo dục giới tính Từ tìm hiểu nhận định ngƣời đƣợc hỏi vấn đề nghiên cứu Kết vấn đƣợc sử dụng định tính báo cáo Câu hỏi nghiên cứu - Thực trạng nhận thức, thái độ hành vi học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy, huyện Thanh Thủy, T.Phú Thọ vấn đề tình dục, QHTD THN nhƣ nào? - Thực trạng chƣơng trình giáo dục giới tính trƣờng THPT Thanh Thủy sao? - Vai trị nhân viên xã hội chƣơng trình GDGT trƣờng THPT Thanh Thủy nhƣ nào? - Cần làm để nâng cao chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy? Giả thuyết nghiên cứu - Học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy chƣa có nhận thức đầy đủ tình dục, quan hệ tình dục an tồn, quan hệ tình dục trƣớc nhân 13 ảnh hƣởng tiêu cực việc QHTD trƣớc nhân Học sinh có thái độ, quan niệm cởi mở, phóng khống quan hệ nam nữ - Chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy đƣợc triển khai nhƣng chƣa thực hiệu - Nhân viên CTXH – vị trí cán Đoàn hội, tham gia vào chƣơng trình GDGT nhƣng chƣa thực sát vai trò họ chƣa đƣợc đánh giá nghĩa - Để nâng cao chƣơng trình GDGT cho học sinh trƣờng THPT Thanh Thủy cần tăng cƣờng hoạt động nhằm trang bị đầy đủ kiến thức SKSS-GDGT cho học sinh; vận động phối hợp ban ngành địa phƣơng, gia đình, nhà trƣờng; tổ chức câu lạc giao lƣu trƣờng khu vực; kết hợp GDGT mơn học khóa… Kết cấu đề tài Đề tài có kết cấu gồm ba phần chính: Phần mở đầu, phần nội dung, phần kết luận Ngoài phần mở đầu phần kết luận, phần nội dung Luận văn gồm ba chƣơng Nội dung tập trung ba chƣơng là: CHƢƠNG CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI CHƢƠNG 2.THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ QHTD THN CỦA HỌC SINH THPT HIỆN NAY VÀ CHƢƠNG TRÌNH GDGT ĐÃ ĐƢỢC TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƢƠNG HỖ TRỢ HỒN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GIỚI TÍNH CHO HỌC SINH TRƢỜNG THPT THANH THỦY DỰA TRÊN TRÊN ĐIỀU KIỆN CỦA ĐỊA PHƢƠNG VÀ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 14 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu giáo trình: TS Bùi Thị Xuân Mai, “Nhập môn Công tác xã hội, NXB Lao động – Xã hội, 2010 TS Nguyễn Thị Hồng Nga, “Hành vi người Môi trường xã hội”, NXB Lao động - Xã hội, 2010 TS Nguyễn Thị Thuận – CN Trần Xuân Kỳ, “Giới phát triển”, NXB Lao động – Xã hội, 2009 Th.s Nguyễn Thị Thái Lan (chủ biên), “Cơng tác xã nhóm”, NXB Lao động - Xã hội, 2008 Th.s Tiêu Thị Minh Hƣờng – Th.s Lý Thị Hàm – Th.s Bùi Thị Xuân Mai, “Tâm lý học xã hội”, tập 1, NXB Lao động – Xã hội, 2007 Th.s Vũ Thị Lụa, Th.s Lý Thị Hàm, Th.s Lê Thị Dung, “Tâm lý học”, NXB Lao Động – Xã Hội, 2004 Phạm Tất Dong (2001), “Xã hội học đại cương”, NXB Quốc gia Hà Nội Đào Xuân Dũng (1995), Giáo dục giới tính, NXB Thanh niên, Hà Nội Tài liệu báo cáo: Chương trình đào tạo truyền thơng dân số - sức khoẻ sinh sản (2003), Uỷ ban Dân số Gia đình Trẻ em, Hà Nội Trƣơng Thị Thúy Hạnh (2009), “Thực trạng nhận thức, hành vi tình dục biện pháp tránh thai sinh viên trường Đại học Hà Nội nay” (Đề tài nghiên cứu Trƣờng Đại học Khoa học xã hội Nhân văn; Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Bách Khoa Hà Nội Đại học Văn hoá Hà Nội) 15 Phan Thanh Nguyệt (2010), “Nhận thức, thái độ, hành vi niên công nhân quan hệ tình dục trước nhân” (Qua khảo sát Khu Công nghiệp Thăng Long – Hà Nội) Khuất Thu Hồng (2001), “Nghiên cứu tình dục Việt Nam – Những điều biết chưa biết”, Hà Nội Nguyễn Thị Hồng (2008), “Yếu tố tác động tới hành vi tình dục trước nhân niên Hà Nội bối cảnh hội nhập” (Phân tích số liệu Điều tra tình dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên niên, Hà Nội, 2006) Nguyễn Thị Tuyết Minh (2002), “Tìm hiểu nhu cầu thông tin sức khoẻ sinh sản VTN qua nghiên cứu thư gửi Chương trình “Cửa sổ tình u”, Đài tiếng nói Việt Nam” Tổng cục thống kê, Điều tra biến động Dân số, nguồn lao động kế hoạch hố gia đình 01/04/2008 – Những kết chủ yếu, Hà Nội – 06/ 20009, 350 trang Bài viết “Thái độ quan hệ ngồi nhân tình dục” “Điều tra thực trạng bình đằng giới tác động sách phụ nữ, nam giới nhằm phục vụ cơng tác hoạch định sách Việt Nam”, Viện Khoa học xã hội (2006) Mai Thanh Tú (2007), “Thái độ sinh viên quan hệ tình dục trước hôn nhân”, Hà Nội 10 [1], [2], [3] Theo giáo dục giới tính tồn cầu trang http://tailieu.vn 11 [4] Theo http://hoilhpn.org.vn 12 [5] Theo http://www.tamly.com.vn 13 [6] ,[7], [8], [9] Theo http://vi.wikipedia.org/wiki [10] Bài viết “Lịch sử hình thành phát triển trường THPT Thanh Thủy (Theo http://thanhthuy.edu.vn) 16 ... nghiên cứu 10 Hỗ trợ hoàn thiện chƣơng trình giáo dục giới tính nhằm khắc phục tình trạng quan hệ tình dục trƣớc nhân học sinh Trung học phổ thông 4.2 Khách thể nghiên cứu - Học sinh trƣờng THPT... nghiên cứu 10 Hỗ trợ hoàn thiện chƣơng trình giáo dục giới tính nhằm khắc phục tình trạng quan hệ tình dục trƣớc nhân học sinh Trung học phổ thông 4.2 Khách thể nghiên cứu - Học sinh trƣờng THPT... ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TẠ THỊ YẾN CHI HỖ TRỢ HỒN THIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC GIỚI TÍNH NHẰM KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG QUAN HỆ TÌNH DỤC