BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUÔNG THỰC TIỄN: Hãy chung tay nói không với túi nilonBÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUÔNG THỰC TIỄN: Hãy chung tay nói không với túi nilon BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUÔNG THỰC TIỄN 1. Tên tình huống: “Hãy chung tay nói không với túi nilon”. Sáng nay, trên đường đi học, Xuân ghé qua bên đường mua xôi ăn. Xôi được cô bán hàng gói cẩn thận trong túi nilon. Đến trường, chưa đến giờ vào lớp, Xuân bỏ xôi ra ăn sáng. Sau tiết một, Xuân kêu đau bụng. Tôi không biết nguyên nhân tại sao, bèn hỏi: Thế từ sáng tới giờ, ngoài ăn xôi, bạn có ăn cái gì nữa không? Xuân ôm bụng, nhăn nhó trả lời: Mình chỉ ăn xôi thôi. Tài nhỉ, bạn chỉ ăn xôi mà đau bụng được. Hay xôi có vấn đề gì rồi? Không, mọi lần mình vẫn ăn xôi của cô bán hàng ấy mà, có việc gì đâu? Thấy vẻ mặt tôi đăm chiêu, Xuân bèn nói: À, mình biết rồi, hôm nay ăn xôi mình thấy túi nilon đựng xôi rất hôi. Có thể mình bị đau bụng do túi ni lông đựng xôi đấy. Túi nilon mà gây ngộ độc sao? Thôi, bây giờ mình đưa bạn xuống phòng y tế của trường để xin thuốc nhé Từ việc ngộ độc của Xuân tôi chợt nghĩ có lẽ là mọi người nhìn thấy những tiện lợi của túi nilon đem lại mà chưa thấy tác hại khi dùng chúng hoặ biết nhưng làm ngơ. Vì vậy, tôi nhận ra rằng tôi và Xuân cần giúp mọi người nhìm ra tác hại của việc sử dụng túi nilon không chỉ ảnh hưởng tới môi trường mà còn gây hại tới sức khỏe để từ đó nâng cao ý thức hạn chế đến mức tối đa việc không dùng bao bì nilon. 2. Mục tiêu giải quyết tình huống: Thứ nhất: Giúp mọi người biết được tác hại của bao bì ni lông. Thứ hai: Chỉ ra một số giải pháp để giúp mọi người hạn chế sử dụng bao bì nilon.
Trang 1BÀI DỰ THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC
TÌNH HUÔNG THỰC TIỄN
1 Tên tình huống: “Hãy chung tay nói không với túi nilon”.
Sáng nay, trên đường đi học, Xuân ghé qua bên đường mua xôi ăn Xôi được cô bán hàng gói cẩn thận trong túi nilon Đến trường, chưa đến giờ vào lớp, Xuân bỏ xôi ra ăn sáng Sau tiết một, Xuân kêu đau bụng Tôi không biết nguyên nhân tại sao, bèn hỏi:
- Thế từ sáng tới giờ, ngoài ăn xôi, bạn có ăn cái gì nữa không?
Xuân ôm bụng, nhăn nhó trả lời:
- Mình chỉ ăn xôi thôi
- Tài nhỉ, bạn chỉ ăn xôi mà đau bụng được Hay xôi có vấn đề gì rồi?
- Không, mọi lần mình vẫn ăn xôi của cô bán hàng ấy mà, có việc gì đâu? Thấy vẻ mặt tôi đăm chiêu, Xuân bèn nói:
- À, mình biết rồi, hôm nay ăn xôi mình thấy túi nilon đựng xôi rất hôi
Có thể mình bị đau bụng do túi ni lông đựng xôi đấy
- Túi nilon mà gây ngộ độc sao? Thôi, bây giờ mình đưa bạn xuống phòng
y tế của trường để xin thuốc nhé!
Từ việc ngộ độc của Xuân tôi chợt nghĩ có lẽ là mọi người nhìn thấy những tiện lợi của túi nilon đem lại mà chưa thấy tác hại khi dùng chúng hoặ biết nhưng làm ngơ Vì vậy, tôi nhận ra rằng tôi và Xuân cần giúp mọi người nhìm ra tác hại của việc sử dụng túi nilon không chỉ ảnh hưởng tới môi trường
mà còn gây hại tới sức khỏe để từ đó nâng cao ý thức hạn chế đến mức tối đa việc không dùng bao bì nilon
2 Mục tiêu giải quyết tình huống:
- Thứ nhất: Giúp mọi người biết được tác hại của bao bì ni lông.
- Thứ hai: Chỉ ra một số giải pháp để giúp mọi người hạn chế sử dụng bao
bì nilon
- Thứ ba: Hình thành cho bản thân tính tự tin trước mọi tình huống, tạo
động lực học tập, khả năng tự học, tự nghiên cứu, quan tâm đến các vấn đề cộng đồng
- Thứ tư: Nhằm hiểu sâu hơn về kiến thức các môn Toán,Sinh học, Địa
lí, Giáo dục công dân,Ngữ văn tăng kỹ năng vận dụng các kiến thức từ sách
vở và thực tế đời sống
- Thứ năm: Tạo thành cuộc tuyên truyền rộng lớn thông qua nhà trường
và mạng xã hội rèn nhiều kĩ năng sống, nâng cao ý thức cho mỗi học sinh chúng
ta về cộng đồng và góp phần thiết thực giảm thiểu tác hại của bao bì nilon làm cho môi trường ngày càng sạch đẹp
Trang 23 Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống: 3.1/ Phương pháp nghiên cứu
- Thu thập thông tin, tìm hiểu tư liệu liên quan: Tìm hiểu thông tin qua sách báo, mạng xã hội
- Thống kê: thống kê số và tính số người sử dụng bao bì nilon
- Tích hợp: Tích hợp những điều đã biết, đã học, kiến thức liên môn với thực tế đời sống
- Phân tích, giải thích, so sánh, tổng hợp, đánh giá: trình bày khái quát
thực trạng, nguyên nhân, tác hại; bày tỏ quan điểm về vấn đề.
3.2/ Vận dụng các kiến thức liên môn
Để nghiên cứu và giải quyết tình huống này chúng em đã lập nhóm cùng tìm hiểu và thấy có thể vận dụng nhiều kiến thức các môn học trong nhà trường
để giải quyết tình huống:
- Vận dụng kiến thức môn Lịch sử: Biết được nguồn gốc ra đời của bao nilon Kế thừa nền nếp sinh hoạt lâu đời trước khi có bao nilon.
- Vận dụng kiến thức môn Toán:Thống kê và tính tỉ lệ số người số bao nilon sản xuất tiêu dùng ,thải ra môi trường
- Vận dụng kiến thức môn Vật lí: Tính chất Vật lí của tủi ni lon, khó phân hủy nhưng có thể tái sử dụng vào các mục đích khác
- Vận dụng kiến thức môn Công nghệ : Bao nilon có tính cách điện có thể dùng để nối mạch điện trong gia đình khị bị hở
- Vận dụng kiến thức môn Hóa học: Biết được ảnh hưởng nghiêm trọng khi đốt nilon khí nilon có dẫn khí lưu huỳnh và khi nilon có tác dụng với axit sunfuric
- Vận dụng kiến thức môn Sinh học: Biết được ảnh hưởng của túi ni lon đối với môi trường sinh học,đối với sức khỏe con người
- Vận dụng kiến thức môn Giáo dục công dân:Giáo dục ý thức về sử
dụng và thải bỏ túi ni lon
- Vận dụng kiến thức môn Mĩ thuật: những bức tranh của học sinh
cũng có thể góp phần tuyên truyền: lên án, phê phán kêu gọi mọi người có ý thức về việc giảm thiểu và tái sử dụng nilon
- Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn:
+ Vận dụng kĩ năng làm văn thuyết minh, nghị luận để nói về tác hại của việc sử dụng túi nilon bằng những dẫn chứng, luận điểm cụ thể, những lý lẽ phân tích, chứng minh làm cho bài viết có sức thuyết phục đối với người nghe, người đọc
+ Sáng tác những bài thơ, văn, vè … tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng túi nilon
Trang 3- Ứng dụng công nghệ thông tin: tìm kiếm google và các phương tiện thông tin khác.
4 Giải pháp giải quyết tình huống:
Để giải quyết tình huống trên cần có nhiều giải pháp sâu rộng, toàn diện
Nhóm chúng em xin được đề nghị một số giải pháp sau:
*Xã hội
Tăng cường giáo dục, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho mọi người hiểu được tác hại của túi nilon đối với môi trường và sức khoẻ con người cũng như sinh vật Vận động toàn dân sử dụng bao bì thay thế bằng các chất liệu
dễ phân hủy hoặc không gây độc Phân loại rác, đặt nhiều thùng rác nơi công cộng
* Nhà trường:
Đưa vấn đề này vào trong hoạt động ngoại khóa, chào cờ,… để nâng cao ý thức, hành động của mỗi học sinh Tổ chức nhiều cuộc cổ động với khẩu hiệu: “Một ngày không sử dụng bao bì nilon”, “Hãy cùng nhau giảm thiểu tác hại của bao bì ni lon”
* Gia đình:
Hạn chế sử dụng bì nilon khi không cần thiết để giảm thiểu số túi nilon thải ra bên ngoài. Loại bỏ thói quen sử dụng túi nilon, thay thế bằng những chất liệu khác như túi sinh thái, túi giấy, phân loại rác tại nguốn để thuận tiện cho việc xử lí
* Nhóm ( cá nhân ) học sinh chúng em:
- Xây dựng cơ sở lý thuyết về thực trạng sử dụng túi nilon, tác hại của việc sử dụng túi nilon và một số biện pháp để hạn chế không sử dụng túi nilon
- Vẽ tranh cổ động, làm tờ rơi tuyên truyền
- Viết bài thuyết minh về tác hại của việc sử dụng bao bì nilon
- Lên kế hoạch tuyên truyền, phát tờ rơi cho bố mẹ, các bạn học sinh và người dân hiểu biết sâu rộng về tác hại của việc sử dụng bao bì nilon
- Tìm hiểu các biện pháp để hạn chế đến mức tối đa việc sử dụng bao bì nilon hiện nay
5 Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống
5.1/ Mô tả quá trình thực hiện
Đầu tiên, chúng em tìm hiểu thực trạng, lí do sử dụng bao bì ni lông:
Trước đây nhà bác học Acximet nói “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng cả trái đất lên” thì ngày nay có người nói: “Hãy cho tôi những chiếc túi nilon tôi sẽ đựng được cả trái đất” Điều đó đã trở thành hiện thực – túi nilon đã
có mặt ở khắp mọi nơi, trở thành loại bao bì được ưa chuộng ở hầu hết các quốc
Trang 4gia nhất là Việt Nam Không biết tự bao giờ túi nilon đã len vào cuộc sống, thay thế lá dong, lá chuối, lá sen… là những loại lá truyền thống của người Việt xưa
Theo như kiến thức môn Hóa, Ngữ văn 8 (Bài “Thông tin trái đất năm 2000”) em đã được học thì túi nilon là một loại túi có tính chất bền dẻo, mỏng nhẹ, nguyên liệu tạo ra là dầu mỏ, khí đốt Túi nilon ra đời là sản phẩm của dây chuyền sản xuất hiện đại với nhiều loại túi có kích cỡ, màu sắc khác nhau
Với ưu điểm bền, chắc, tiện dụng và giá thành thấp nên túi nilon được dùng phổ biến, có mặt hầu như ở mọi nơi: từ hàng bán rau, dưa, cà thịt đến các cửa hàng, những trung tâm thương mại lớn Nó được sử dụng rộng rãi tràn lan trên thị trường Ở mỗi gia đình hầu hết sử dụng bao bì
ni lông để đựng đồ mà không hề quan tâm tới tác hại của nó Mặc dù, đã có những khuyến cáo về tác hại của nó nhưng mọi người không để ý Ta có thể thấy rõ qua kết quả thăm dò của Trung tâm Hỗ trợ Ứng phó biến đổi khí hậu (SCC) đối với 200 người Một gia đình trung bình dùng tới 11,3 túi /ngày
Sau đây là kết quả thăm dò:
Gia đình bạn có sử dụng túi ni lông khi đi chợ, đi mua
hàng, đựng đồ đạc không
- Có : 100 %
- Không : 0 %
Mỗi ngày gia đình bạn sử dụng hết bao nhiêu túi ni lông ?
- Dưới 5 cái : 55 %
- Từ 6 - 10 cái : 36 %
- Trên 10 cái : 9 %
Bạn có bao giờ nghe nói đến tác hại của việc sử dụng túi
ni lông ?
- Biết rất rõ : 56 %
- Thỉnh thoảng : 42 %
- Chưa bao giờ : 2 %
Sau khi mua hàng về, bạn xử lý như thế nào với túi ni lông ?
- Vứt ra sọt rác : 71 %
- Rửa sạch lần sau dùng lại : 19 %
Theo bạn, chúng ta có nên sử dụng các loại túi thân thiện với môi trường thay cho túi ni lông ?
- Có : 21%
- Không : 79%
Như vậy qua thống kê trên ta có thể thấy Việt Nam là 1 trong những nước sử dụng rất lãng phí túi ni lông Ở Việt Nam trung bình một hộ gia đình sử dụng không dưới 10 chiếc túi ni lông Túi dùng xong vứt liền vào sọt rác, cống rãnh, lề đường, sông ngòi … cứ tiện chỗ nào vứt chỗ ấy, mà không nghĩ tới hậu quả khủng khiếp nó gây ra Mọi người đã biến nó thành thảm
Trang 5họa của môi trường Ở các nước phát triển từ vài thập niên nay các nhà khoa học đã lên tiếng nói không với túi ni lông Nhiều
quốc gia khuyến khích người dân sử dụng túi “ thân thiện với môi trường”. Vì vậy để tuyên truyền với mọi người: “Vì môi
trường xanh hãy chung tay nói không với túi ni lông”
Một góc chợ Tiên Yên đã thấy sử dụng nhiều túi nilon.
Túi nilon được bày bán với đủ các chủng loại, màu sắc.
Thứ hai: Chúng em tìm hiểu về tác hại của túi ni lông.
Muốn tuyên truyền được mọi người từ bỏ thói quen sử dụng bao bì ni lông, chúng em nhận thấy bản thân phải có những hiểu biết đầy đủ, khoa học về tác hại của bao bì ni lông Vì vậy, em và Xuân đã tìm tòi và vận dụng kiến thức liên môn đã học tìm hiểu về các tác hại của túi ni lông đối với môi trường và sức khỏe của con người để từ dó góp phần……
Chúng em đã vận dụng kiến thức môn Hóa học và môn Sinh học để tìm hiểu về tác hại của túi ni lông đối với sức khỏe, môi trường sống của con người Bởi với ưu điểm rẻ, tiện dụng
Trang 6nên được sử dụng rộng rãi Trước hết, ngay từ khâu sản xuất bởi vì việc sản xuất túi ni lông, sử dụng nguyên liệu đầu vào là dầu mỏ, khí đốt và chất phụ gia như chất hóa dẻo, kim loại, màu phẩm – những chất nguy hiểm tới sức khỏe con người Và trong quá trình sản xuất nó sẽ tạo ra khí cacbonic CO2làm tăng hiệu ứng nhà kính, thúc đẩy biến đổi khí hậu toàn cầu Theo các nhà khoa học túi ni lông được làm từ chất dẻo pla-xtic khó phân hủy, khi thải ra môi trường phải hàng trăm năm đến hàng nghìn năm mới phân hủy hoàn toàn Sự tồn tại của nó tới môi trường
sẽ gây nguy hiểm đặc biệt là đất, nước Bởi nó lẫn vào đất ngăn cản oxi xuống đất, xói mòn đất, làm đất bạc màu, không tơi xốp Nghiêm trọng hơn các nhà khoa học còn phát hiện ra đất, nước bị ô nhiễm bởi túi ni lông sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người Nó làm ô nhiễm thực phẩm do chứa kim loại ca-đi-mi gây hại não và là nguyên nhân gây ung thư phổi Nguy hiểm nhất là khi đốt túi ni lông, bởi nó sẽ tạo ra khí đi-ô-xin rất độc, chỉ cần nhiễm một lượng nhỏ cũng đủ nguy hiểm, và Fura gây ngộ độc, khó thở, nôn ra máu, ảnh hưởng tới tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và dị tật bẩm sinh cho trẻ em… và đặc biệt một số túi ni lông có lưu huỳnh (S) và dầu hỏa khi đốt cháy gặp hơi nước tạo thành a xít Sun-fu-ríc (H2SO4) dưới dạng cơn mưa a xít rất có hại cho phổi
Bãi rác thôn Cống To – Tiên Lãng- Tiên Yên
Chúng em vận dụng kiến thức địa lí nêu tác hại trực tiếp
của túi ni lông đến môi trường.Theo các nhà khoa học, bao bì ni
lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của các loài thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát triển của cỏ dẫn đến hiện tượng xói mòn ở vùng đồi núi Bao bì ni lông bị vứt xuống
Trang 7cống rãnh làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt của các đô thị về mùa mưa Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi phát sinh, lây truyền dịch bệnh Bao bì
ni lông vứt xuống ao, hồ, sông, ngòi làm ô nhiễm nguồn nước, không thể sử dụng thế mà nhiều nơi vẫn thiếu nước ngọt Thật lãng phí! Bao bì ni lông ảnh hưởng đến hệ sinh thái: SO2 , o xít ni
tơ làm hủy diệt rừng, giảm độ PH trong đất Túi ni lông trôi ra biển làm chết các sinh vật khi chúng nuốt phải Khí các bon làm tầng ô zôn thủng tăng mức biến đổi khí hậu gây hạn hán, lũ lụt Trái đất nóng lên Bắc cực và Nam cực băng tuyết tan, mực nước biển dâng thu hẹp diện tích đất đai
Một nhánh thoát nước ra biển thôn xóm Nương – Tiên Lãng – Tiên Yên.
Túi nilon gây ô nhiễm môi trường nước làm cá chết hàng loạt
Trang 8Sinh vật biển cũng vướng phải túi nilon
Thứ ba: Chúng em tìm hiểu về nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
từ túi ni lông
Vận dụng kiến thức thực tế, từ thông tin đại chúng và môn Toán tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường từ túi ni lông.Đầu tiên phải kể tới là do việc xử lý, tái chế túi ni lông là một vấn đề nan giải Ta sẽ gặp khó khăn như người dọn rác không hào hứng khi thu gom túi ni lông vì chúng quá nhẹ (khoảng 1000 túi mới được 1 kg) mà giá thành túi ni lông tái chế rất đắt, thường gấp 20 lần giá thành sản xuất 1 túi mới Thêm nữa là túi ni lông nhẹ, rẻ, bền và được cung cấp miễn phí nên con người ỷ lại Ta có thể thấy khi đi chợ, hội chợ ít ai mang làn, túi giấy mà chỉ đợi người bán hàng đưa để đựng đồ Bên cạnh đó, một phần lỗi là do nhà sản xuất, cung cấp Chưa có sự quản lý chặt chẽ ở các khâu; sản xuất thì chưa có hệ thống xử
lý khí độc, lưu hành phân phối tràn lan, không giới hạn và theo thống kê từ năm 2005 đến nay thì trung bình mỗi năm người Việt sử dụng 35 kg túi ni lông/người/ năm Một phần là sự thiếu sót của chính phủ, Nhà nước đặc biệt là Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa có biện pháp thu gom xử lý túi, chưa có quy định
xử phạt nặng trường hợp vi phạm, chưa giáo dục, tuyên truyền đến người dân Và nguyên nhân chủ yếu nhất là do con người
Do ý thức mọi người sử dụng túi bừa bãi vô trách nhiệm Sử dụng xong ta có thể vứt bừa bãi bất kì chỗ nào dù biết tác hại của chúng bởi theo thống kê có 56 % người biết rất kĩ tác hại của túi ni lông, 42% thỉnh thoảng có nghe tới, chỉ có 2 % chưa bao giờ nghe tới
Trang 9Ven đường ngập tràn túi nilon.
Hình ảnh cho việc lạm dụng túi nilon.
Thứ tư: Chúng em mạnh dạn đưa ra một số giải pháp
để hạn chế sử dụng bao bì ni lông
Vận dụng kiến thức Giáo dục công dân chúng em đưa ra biện pháp hạn chế sử dụng bao bì ni lông.Đầu tiên để khắc phục tình trạng sử dụng bừa bãi túi ni lông phải kể tới ý thức con người Chúng ta phải rèn một ý thức trách nhiệm vì mọi người Chúng ta có thể:
- Thay đổi thói quen người sử dụng túi ni lông Cùng nhau giảm thiểu chất thải ni lông bằng cách giặt phơi khô dùng lại
Trang 10Các bà nội trợ Tiên Lãng đang giặt để tái sử dụng túi nilon.
- Không nên sử dụng túi khi không cần thiết Không nên nghĩ mỗi người dùng một ít, hạn chế chẳng có ý nghĩa gì Ví dụ một hộ gia đình chỉ sử dụng một túi/ngày thì cả nước có thể xóa
bỏ trên 25 triệu túi bị vứt vào môi trường như trước, cả thế giới
có thể xóa bỏ trên 9 tỉ túi mỗi năm
- Loại bỏ thói quen sử dụng túi nilon, thay thế bằng những loại khác như túi sinh thái, túi giấy dễ phân huỷ trong môi trường mà không mang chất độc hại, túi cói, hoặc lá chuối, lá dong, lá sen…
Lá chuối gói giò Lá sen gói cơm
Trang 11Các bà, các mẹ sử dụng làn nhựa để đi chợ
- Thu gom, phân loại rác tại gia đình để thuận tiện cho việc xử lí lần nữa
Phân loại rác tại gia đình – một việc làm góp phần bảo vệ môi trường
- Chấp hành nghiêm quy định về vệ sinh môi trường, đổ rác đúng nơi và đúng thời gian của đội thu gom rác thôn xóm
- Chúng ta có thể tuyên truyền cho gia đình, bạn bè và mọi người thấy tác hại của túi ni lông để cùng nhau tìm ra giải pháp cho vấn đề sử dụng túi ni lông
Là học sinh chúng ta hãy chung tay bảo vệ môi trường, hãy cùng nhau tuyên truyền đến mọi người tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông Tham gia các hoạt động thu gom túi ni lông
ở địa phương, gia đình, nhà trường để góp phần cho trái đất luôn xanh tươi
Từ thực tế chúng tôi thấy rằng việc sử dụng bao bì ni lông chưa hẳn là nhu cầu mà đôi khi trở thành một xu hướng.Ví dụ