TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT NGUYỄN THỊ THÁI HẬU LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐỠ BUỚC MỘT CHO ĐỘI TUYỂN BÓNG CHUYỀN NỮ TRUỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRUNG GIÃ - SÓC SƠN- HÀ NỘI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành:Sƣ Phạm Giáo Dục Thể Chất Hƣớng dẫn khoa học: ThS NGUYỄN HỮU HIỆP HÀ NỘI - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tên là: Nguyễn Thị Thái Hậu Sinh viên K38B khoa GDTC, trường Đại học sư phạm Hà Nội Tôi xin cam đoan đề tài riêng tôi, chưa bảo vệ trước Hội đồng khoa học Toàn vấn đề đưa bàn luận, nghiên cứu mang tính thời sự, cấp thiết với thực tế khách quan trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội Tôi tự chịu trách nhiệm trước Hội đồng khoa học đề tài nghiên cứu Xin cảm ơn! Hà Nội, tháng năm 2016 Sinh viên Nguyễn Thị Thái Hậu DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ĐC : Đối chứng GD-ĐT : Giáo dục Đào tạo GDTC : Giáo dục thể chất GV : Giáo viên HLV : Huấn luyện viên NXB : Nhà xuất STT : Số thứ tự TBC : Trung bình cộng TDTT : Thể dục thể thao THPT : Trung học phổ thông TN : Thực nghiệm VĐV : Vận động viên m : Mét s : Giây MỤC LỤC ĐẶT VẤN ĐỀ CHƢƠNG I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1 Quan điểm đảng nhà nước công tác GDTC trường học 1.2 Mục tiêu nhiệm vụ giáo dục thể chất trường học 1.3 Đặc điểm tâm - sinh lý lứa tuổi THPT 10 1.3.1 Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT 10 1.3.2 Đặc điểm sinh lý THPT 11 1.3.3 Đặc điểm sinh lý giảng dạy huấn luyện thể thao thiếuniên 12 1.4 Đặc điểm tập luyện thi đấu bóng chuyền 14 1.5 Đặc điểm kỹ thuật bóng chuyền 15 1.6 Đặc điểm kỹ thuật đỡ bước bóng chuyền 16 1.7 Các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ thuật đỡ bước bóng chuyền 19 1.7.1 Yếu tố thể lực 19 1.7.2 Yếu tố kỹ thuật 20 1.7.3 Yếu tố tâm lý 20 CHƢƠNG II: NHIỆM VỤ - PHƢƠNG PHÁP - TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU 2.1 Nhiệm vụ nghiên cứu 22 2.2 Phương pháp nghiên cứu 22 2.2.1 Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu 22 2.2.2 Phương pháp vấn 22 2.2.3 Phương pháp quan sát sư phạm 23 2.2.4 Phương pháp kiểm tra sư phạm 23 2.2.5 Phương pháp thực nghiệm sư phạm 23 2.2.6 Phương pháp toán học thống kê 23 2.3 Tổ chức nghiên cứu 25 2.3.1 Thời gian nghiên cứu 25 2.3.2 Đối tượng nghiên cứu 26 2.3.3 Điạ điểm nghiên cứu 26 CHƢƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 27 3.1 Thực trạng công tác huấn luyện kỹ thuật đỡ bước mộtcho đội tuyển bóng chuyền nữ Trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 26 3.1.1 Đánh giá thực trạng phong trào TDTT trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 26 3.1.2 Thực trạng đội ngũ giáo viên 26 3.1.3 Thực trạng sở vật chất 27 3.1.4 Thực trạng giảng dạy huấn luyện kỹ thuật đỡ bước mộtcho đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 28 3.1.5 Thực trạng hiệu tập luyện kỹ thuật đỡ bước đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 30 3.1.6.Những sai lầm thường mắc thực kỹ thuật đỡ bước đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 31 3.2 Lựa chọn, ứng dụng đánh giá hiệu tập nâng cao hiệu đỡ bước cho đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn Hà Nội 33 3.2.1 Lựa chọn tập nâng cao hiệu đỡ bước cho đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 33 3.2.2 Lựa chọn test để đánh giá hiệu kỹ thuật đỡ bước cho đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 40 3.2.3.Kết kiểm tra trước thực nghiệm……………………………………… 43 3.2.4 Ứng dụng tập xác định hiệu chúng trình huấn luyện kỹ thuật đỡ bước cho đội tuyển nữ trường THPT Trung Giã Sóc Sơn - Hà Nội 44 3.2.4.1 Tổ chức thực nghiệm 44 3.2.4.2 Cách tiến hành thực nghiệm 44 3.2.4.3 Xây dựng tiến trình huấn luyện kỹ thuật đỡ bước cho đối tượng thực nghiệm sở tập chọn 45 3.2.5 Kết thực nghiệm sư phạm 47 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 52 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC BIỂU BẢNG Bảng Nội dung Trang Bảng 3.1 Thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 27 Bảng 3.2 Thực trạng sở vật chất nhà trường 28 Bảng 3.3 Kết thống kê số giải Bóng chuyền nữ THPT huyện Sóc Sơn mà trường THPT Trung Giã tham gia 31 Bảng 3.4 Kết kiểm tra thực trạng sai lầm thường mắc kỹ thuật đỡ bước đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 32 Bảng 3.5 Kết vấn lựa chọn tập ứng dụng huấn luyện kỹ thuật đỡ bước đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn Hà Nội 35 Bảng 3.6 Kết vấn giáo viên, huấn luyện viênvà chuyên gia mức độ ưu tiên sử dụng test đánh giá hiệu kỹ thuật đỡ bước bóng chuyền (n=20) 41 Bảng 3.7 Kết kiểm tra test đánh giá trình độ kỹ thuật đỡ bước đối tượng nghiên cứu trước thực nghiệm 43 Bảng 3.8 Xây dựng tiến trình huấn luyện tuần cho nhóm thực nghiệm 46 Bảng Kết kiểm tra test đánh giá trình độ kỹ thuật đỡ bước đối tượng nghiên cứu sau tuần thực nghiệm 47 Bảng 3.10 Kết test kiểm tra TTN STN nhóm ĐC 48 Bảng 3.11 Kết test kiểm tra TTN STN nhóm TN 49 Biểu đồ 3.1 Diễn biến thành tích test 50 Biểu đồ 3.2 Diễn biến thành tích test 50 Biểu đồ 3.3 Diễn biến thành tích test 51 ĐẶT VẤN ĐỀ Trong thời kì hội nhập phát triển kinh tế, xã hội, thể dục thể thao (TDTT) phương tiện có hiệu để nâng cao sức khỏe cho nhân dân, đặc biệt hệ trẻ, góp phần tích cực bồi dưỡng nhân lực người, đáp ứng yêu cầu lao động sẵn sàng bảo vệ tổ quốc điều kiện đẩy mạnh công nghiệp hóa đại hóa đất nước Do phải đào tạo người Việt Nam phát triển cân đối toàn diện, có đạo đức-trí thức-sức khỏe-thẩm mĩ khả lao động Tập luyện TDTT góp phần vào việc đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng đất nước bảo vệ tổ quốc.TDTT coi sứ giả hòa bình, cầu nối dân tộc giới, mở rộng quan hệ ngoại giao thúc đẩy kinh tế phát triển nâng cao vị quốc gia.TDTT phận văn hóa dân tộc, văn minh nhân loại Trình độ phát triển TDTT tiêu chí đánh giá trình độ văn hóa, lực sáng tạo dân tộc Là phương tiện để giao lưu văn hóa xã hội nói chung, văn hóa thể chất nói riêng quan hệ nước ta với quốc tế Để hòa nhập với phát triển TDTT khu vực giới, nhằm nâng cao uy tín đấu trường quốc tế Để thực điều đó, văn kiện Đại hội IX Đảng xác định: “Đẩy mạnh hoạt động TDTT, nâng cao thể trạng tầm vóc người Việt Nam, phát triển phong trào TDTT quần chúng mạng lưới TDTT rộng khắp Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên (GV), vận động viên (VĐV) thể thao thành tích cao, đưa Việt Nam lên trình độ cao khu vực Đông Nam Á có vị trí cao nhiều môn…” Để hoàn thành sứ mệnh mình, toàn ngành TDTT không ngừng phấn đấu mặt: Từ xây dựng sở vật chất đến nâng cao thành tích môn thể thao như: bóng đá, điền kinh, cờ vua, bóng bàn, võ thuật đặc biệt môn bóng chuyền Những năm gần đây, môn bóng chuyền không ngừng phát triển coi môn thể thao mũi nhọn.Được đầu tư phát triển nâng cao thành tích thi đấu.Bóng chuyền đời nước Mỹ khoảng năm 1895 môn thể thao người ưa chuộng tham gia tập luyện đông đảo.Bóng chuyền môn thể thao Olympic, luyện tập bóng chuyền thường xuyên giúp tăng sức khoẻ đặc biệt phản xạ tốt Năm 1957, sau giải thi đấu Sofia bóng chuyền công nhận môn thể thao Olympic Năm 1964, Tokyo giải bóng chuyền Olympic tổ chức.Trải qua trình phát triển bước sửa đổi, điều chỉnh điều luật, dần hình thành phát triển ngày Trong năm qua, đội tuyển bóng chuyền nước ta tham gia giải bóng chuyền Đông Nam Á giải Châu Á đạt thành tích đáng khích lệ, đặc biệt huy chương đồng đội bóng chuyền nữ nước ta Đại hội TDTT Đông Nam Á (Seagame) 19 tổ chức inđônêxia góp phần vào tiếng nói chung Bóng chuyền Việt Nam đấu trường Đông Nam Á Cụ thể đội Bóng chuyền nữ đạt hạng cup PVI 2009, vô địch cup VTV 2007, VTV Mobiphone 2009, huy chương bạc segame 25 Chính thành tích góp phần vào tiếng nói chung bóng chuyền Việt Nam đấu trường Đông Nam Á, Châu Á giới Từ đặc điểm bóng chuyền cho thấy: Giảng dạy huấn luyện bóng chuyền có ảnh hưởng tác dụng tốt đến người tập Tập luyện bóng chuyền thường xuyên có phát triển cho người toàn diện lực thể chất sức nhanh, sức bền, khéo léo, mềm dẻo phẩm chất ý chí thông minh, sáng tạo, dũng cảm… Bóng chuyền nhiều người ưa thích tập luyện, không môn thể thao dễ tập, trang thiết bị đơn giản, mà bóng chuyền môn thể 45 Đệm bóng xác vào ô tường (SL) Đối đệm qua lưới (nhóm người chỗ di động) (SL) Phối hợp người đệm bóng kết hợp di chuyển ngang (SL) Phối hợp người đệm bóng kết hợp di chuyển tiến, lùi (SL) Đệm bóng vị trí giáo viên tung tới (SL) Tập đỡ phát bóng vị trí lên vị trí chuyền (SL) Chạy - - - - (s) 10 Chạy dẻ quạt (s) 3.2.4.3 Xây dựng tiến trình huấn luyện kỹ thuật đỡ bước cho đối tượng thực nghiệm sở tập lựa chọn Căn vào chương trình, kế hoạch, tiến trình giáo án giảng dạy nhà trường môn xây dựng chương trình huấn luyện kỹ thuật đỡ bước cho nhóm thực nghiệm Đề tài tiến hành tuần tuần buổi, buổi 120 phút tập huấn luyện kỹ thuật đỡ bước chiếm 20 - 25 phút Thời gian huấn luyện kỹ thuật đỡ bước quản lý chặt chẽ nhóm, loại trừ yếu tố khách quan ảnh hưởng đến huấn luyện, lại tác động tập tới nhóm nghiên cứu Sau xác nhận chương trình thực nghiệm cho nhóm thực nghiệm sở chương trình, kế hoạch, tiến trình giáo án giảng dạy nhà trường môn Để đảm bảo tính khách quan, trình nghiên cứu tổ chức thực nghiệm theo phương pháp thực nghiệm so sánh song song hai nhóm thực nghiệm đối chứng Nhóm thực nghiệm tập theo tập ứng dụng huấn luyện kỹ thuật đỡ bước lựa chọn Số lượng tập dạng tập buổi tập xếp luân phiên tương ứng với nhiệm vụ huấn luyện giáo án, đảm báo nguyên tắc trình GDTC huấn luyện thể thao Nhóm đối chứng tập tập cũ theo chương trình huấn luyện đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã - Sóc Sơn - Hà Nội 46 Bảng 3.8 Xây dựng tiến trình huấn luyện tuần cho nhóm thực nghiệm Tuần I II III IV V 10 11 12 13 14 15 VI 16 17 18 Buổi TT Nội dung tập Đệm bóng chỗ di chuyển Chạy dẻ quạt (s) + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Kiểm tra sau thực nghiệm 10 Kiểm tra trước thực nghiệm (SL) Tập phối hợp dùng sức toàn thân (kết hợp tay, chân toàn thân) (SL) Đệm bóng xác vào ô tường (SL) Đối đệm qua lưới (nhóm người chỗ di động) (SL) Phối hợp người đệm bóng kết hợp di chuyển ngang (SL) Phối hợp người đệm bóng kết hợp di chuyển tiến, lùi (SL) Đệm bóng vị trí giáo viên tung tới (SL) Tập đỡ phát bóng vị trí lên vị trí chuyền (SL) Chạy - - - - (s) + 47 3.2.5 Kết thực nghiệm sư phạm 3.2.5.1 Kết kiểm tra sau tuần thực nghiệm Sau thời gian thực nghiệm tuần, đối tượng nghiên cứu trang bị cách tương tối đầy đủ lực chuyên môn, kỹ thuật, thể lực kỹ thuật nói chung kỹ thuật đỡ bước nói riêng chương trình huấn luyện đội tuyển bóng chuyền, đề tài tiến hành kiểm tra đánh giá trình độ kỹ thuật đỡ bước đối tượng nghiên cứu nhóm thực nghiệm đối chứng.Kết thu bảng 3.9 Bảng 3.9: Kết kiểm tra test đánh giá trình độ kỹ thuật đỡ bƣớc đối tƣợng nghiên cứu sau tuần thực nghiệm (n=20) Đỡ phát bóng Test thấp tay số - Đệm bóng trúng đích Chạy dẻ quạt (s) 3, số - vào ô quy định (điểm) (điểm) Nhóm ĐC TN ĐC TN ĐC TN 7,1 7,8 7,5 8,3 24,1 23,1 Chỉ số X 𝛿2 0,47 0,25 0,87 𝛿 0,68 0,50 0,93 𝑡𝑡í𝑛ℎ 2,32 3,59 2,42 𝑡𝑏ả𝑛𝑔 2.145 P t bảng =2,145 48 Đối với đệm bóng trúng đích vào ô quy định (điểm): X ĐC =7,5, X TN =8,3,t tính =3,59>t bảng =2,145 Đối với chạy dẻ quạt (s): X ĐC =24,1, X TN =23,1,t tính =5,14>t bảng =2,145 Từ kết thấy, trình độ đỡ bước nhóm thực nghiệm tốt nhóm đối chứng.Từ kết nghiên cứu đề tài chứng minh việc vận dụng tập nâng cao hiệu đỡ bước đem lại hiệu phù hợp với trình độ tập luyện đội tuyển bóng chuyền nữ trường THPT Trung Giã – Sóc Sơn – Hà Nội Để giúp thấy rõ phát triển test đánh giá trình độ chuyên môn cho VĐV, tiến hành kiểm tra nhóm TN ĐC trước sau TN phương pháp tự đối chiếu 3.2.5.2 So sánh hai trị số trung bì nh quan sát các tets kiểm tra TTN và STN của hai nhóm ĐC và TN Chúng tiến hành tính số tự đối chiếu nhóm TN ĐCTTN STN Kết đánh giá bảng 3.10 bảng 3.11 Bảng 3.10 Kết test kiểm tra TTN STN nhóm ĐC Test Nhóm Đỡ phát bóng Đệm bóng trúng thấp tay số - 3, đích vào ô quy số - (điểm) định (điểm) Chạy dẻ quạt (s) TTN STN TTN STN TTN STN X 5,3 7,1 5,1 7,5 24,6 23,1 𝛿2 0,25 0,47 0,3 0,25 0,80 0,87 Chỉ số 𝑡𝑡í𝑛ℎ 2,168 3,31 𝑡𝑏ả𝑛𝑔 2,145 P