Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI Sự Cần Thiết Phải Nghiên Cứu Việc cải tạo xây dựng nhà nhân dân phát triển nhanh chóng, phần nhiều mang tính tự phát Nhiều nhà khang trang với phong cách đa dạng góp phần làm cho phong phú , sinh động mặt kiến trúc thành phố bổ xung thêm cho qũy nhà Tuy nhiên xét tổng thể ,kiến trúc cảnh quan đoạn phố ,lô phố chắp vá, lộn xộn Nhu cầu tốc độ xây dựng công trình công cộng tư nhân ngày tăng ,trong sở lý luận công tác quản lý kiến trúc quy hoạch chưa theo kịp tình hình mới, thiếu hẳn ý đồ tổ chức không gian kiến trúc quy hoạch Với tình hình này, đô thị phát triển cách gần tự phát không không gian kiến trúc cảnh quan đô thị TP- Cần Thơ trở nên hỗn tạp , mỹ quan , đặc thù đô thị sông nước đồng sông Cửu Long Do , việc nghiên cứu đề tài : “ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển đề xuất biện pháp quản lý xây dựng kiến trúc TP Cần Thơ “ cần thiết cấp bách Mục Tiêu Của Đề Tài 2.1 Mục tiêu tổng quát : Trên sở nghiên cứu trục phố tiêu biểu để đề xuất nguyên tắc xây dựng chung cho trục phố lại 2.2 Mục tiêu 1: Hệ thống hóa trình phát triển không gian kiến trúc đường phố thành phố Cần Thơ 2.3 Mục tiêu 2: Đề xuất hướng phát triển phố thành phố Cần Thơ, cụ thể hóa trục đường tiêu biểu 2.4 Mục tiêu 3: Làm sở thiết lập điều lệ quản lý kiến trúc quy hoạch cho việc xây dựng nhà phố TP- Cần Thơ Đối Tượng Và Phạm Vi Nghiên Cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu : Kiến trúc cảnh quan dọc tuyến 3.2 Phạm vi nghiên cứu :Giới hạn phạm vi số đường tiêu biểu, cụ thể : +Đường phố có công trình cổ : đường Hai Bà Trưng + Đường phố thương mại : đường Phan Đình Phùng : đường 30-Tháng + Đường mở rông lộ giới + Đường xây dựng hoàn toàn : đường Nguyễn Văn Cừ nối dài Phương Pháp Ap Dụng Vào Thực Tiển Sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp ,kế thừa kết qủa nghiên cứu đồ án quy hoạch duyệt Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Chương I KHÁI QUÁT LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN ĐƯỜNG PHỐ CỦA THÀNH PHỐ CẦN THƠ Lịch sử hình thành phát triển nhà tuyến đường chính: Từ bờ sông Cần Thơ , thành phố phát triển mạnh theo trục đường Hai Bà Trưng , Ngô Quyền , Phan Đình Phùng ,… vào năm 1954 bến sông Cần Thơ xây dựng đẹp Dọc đường Hai Bà Trưng phía bờ dãy phố xây dựng , lầu mái lợp ngói đỏ , dọc bờ sông rặng Dương xanh thẳng với nhánh xanh rì lao xao gío , xen lẫn kiosque bán sách báo , văn phòng phẩm ,… Từ bến phà đến nhà lồng chợ khoảng sân gạch rộng buôn bán đêm Thời , từ bến sông đến ngã tư Ngô Quyền ,Phan Đình Phùng có bến xe đò Sài Gòn lục tỉnh , phía Đường Tân Trào có bến xe Ngựa Trên trục đường Ngô Quyền có nhiều cửa hàng sang trọng mở tạo mặt khang trang cho đường phố quán nước Hải Nam , tiệm giày Vạn Lý , nhà sách Văn Nhiều , văn phòng phẩm Hồng Phát ,… Đường Phan Đình Phùng đoạn từ đường Hòa Bình dài đến Nguyễn An Ninh đoạn đường tấp nập với đa phần công sở công trình dịch vụ : Bót Cò , Bưu Điện , Tòa Bố Chánh , Tòa Xã Trưởng , nhà Bảo sanh , Khách sạn , rạp hát ,… Đoạn từ Nguyễn An Ninh đến Cầu Xéo dãy phố mái ngói ( nguồn : Cuộc họp mặt lão thành ạti Thành Phố Cần Thơ ngày tháng năm 2003) Đặc điểm nhà phố tuyến : Thành phố Cần Thơ trước xây dựng nhà dựa chức đường mà có kiến trúc khác Dọc đường Hai Bà Trưng , Ngô Quyền trục đường với chức thương mại xây dựng giống , lầu , mái ngói Diện tích tầng để kinh doanh , tầng để Dọc đường Phan Đình Phùng nhà với dãy phố mái ngói ( phố 18 ) Nhìn chung kiến trúc nhà phố trước phát triển theo chức riêng đường , trục đường nhà xây dựng giống xen lẫn số kiến trúc đơn lập dạng biệt thự , lầu , mái ngói nằm rãi rác tồn đến nhà Bác Sĩ Hoạch đường Võ Văn Tần , nhà Bác Sĩ Thuấn đường Phan Đình Phùng , nhà nha sĩ Phạm Thành Nam đường Hòa Bình ,…Hai bên đường trồng nhiều xanh , tuyến đường trồng riêng loại : + Đường Hàng Xoài ( Hoà Bình ) + Đường Hàng Dương (Hai Bà Trưng ) + Đường Hàng Bả Đậu (Nguyễn An Ninh ) Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ + Đường Hàng Dừa (Phan Bội Châu ) + Đường Hàng Sao ( Nguyễn Trãi ) Do nhu cầu phát triển thành phố , nhiều đường phố dần mở , nối liền trục phố với tạo nên mang lưới giao thông khép kín , lại dễ dàng ,đường Lý Tự Trọng , Trần Hưng Đạo , Ba Mươi Tháng Tư , Ba Tháng Hai , Mậu Thân …, lòng đường mở rộng , nhiều đường xanh trước phải bị đốn bỏ,trồng mở rộng đường , già cổi Cần Thơ phát triển lên , công trình kiến trúc mọc lên ngày nhiều điểm tô cho thành phố … ( nguồn : Cuộc họp mặt lão thành Thành Phố Cần Thơ ngày tháng năm 2003) Lịch sử hình thành phát triển Bến Ninh Kiều Thành Phố Cần Thơ (Đường Hai Bà Trưng) Bờ sông Cần Thơ xưa thường dập dìu khách lãng du Những đêm trăng , sông ngân vang tiếng hò đối đáp khách thương hồ ,tiếng đàn hát khách cầm ca Do tương truyền chúa Nguyễn Ánh náu Cần Thơ , đặt tên cho sông “ Cầm Thi Giang “ nghĩa sông thi ca đàn hát Lâu ngày đọc trại hai chữ “ Cầm Thi “ biến thành “ Cần Thơ “ Khoảng năm 1876 bến cẩn đá xây gạch , đồng bào địa phương thường họp nhóm mua bán theo bờ sông phồn thịnh kêu bến Hàng Dương Thực dân Pháp đặt tên cho bến Quai de Commerce Khoảng năm 1954 , Xóa bỏ tàn tích thực dân , bảng mang tên Quai de commerce đổi lại “Bến Lê Lợi” chỉnh trang thành phố , sửa đổi bến sông Ngày 4-8-1958 làm lễ khánh thành đặt tên bến Ninh Kiều Vì đường nằm dọc theo bến mang tên Lê Lợi ,nên đặt tên bến “ Ninh Kiều “ để kỷ niệm chiến tích oai hùng Bình ĐịnhVương Lê Lợi Bến Ninh Kiều đất bắc thuở xưa Mang tên kỷ niệm chiến tích oai hùng tên Bến Bạch Đằng , Chương Dương , Hàm Tử Bến Ninh Kiều có sắc thái riêng , vẽ đẹp riêng ( nguồn : Cần Thơ xưa –Huỳnh Minh) Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Chương II KHẢO SÁT VÀ PHÂN TÍCH HIỆN TRẠNG I KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG: Đánh giá tổng kết chung ý kiến đóng góp người dân khu vựa khảo sát điều tra (xã An Bình, phường An Phú, phường Tân An, phường Hưng Lợi phường An Lạc) Đa số ý kiến nhân dân, học gồm đủ thành phần: buôn bán, sản xuất, cán giảng dạy đại học, công nhân viên chức Nhà nước, cán hưu trí, hớt tóc, thợ may, sinh viên… hiểu biết thấy lợi ích việc cải tạo chỉnh trang đô thị, họ sẵn sàng nhảy vào phát động Tuy nhiên, đa số họ (80%) băn khoăn vấn đề kinh tế, định hướng qui hoạch TP Cần Thơ, thủ tục Nhà nước Đa phần người dân mong muốn sống khu phố văn minh, sẽ, ổn định lâu dài để yên tâm làm việc phát triển cá nhân ngày hoàn thiện Hệ thống hạ tầng kỹ thuật: Đường phố, vỉa hè, xanh, điện, cấp thoát nước quan tâm mức yêu cầu có sách Nhà nước để nghiên cứu thực thi có đồng bộ, tránh gây phiền hà cho nhân dân lãng phí tiền xã hội Đa số ý kiến đồng tình việc cải tạo chỉnh trang mặt tiền nhà phố để làm đẹp cho khu phố, đường phố; nhà họ thể “Tôi” họ, phù hợp với túi tiền họ, họ muốn tự định vật liệu, màu sơn, số tầng lầu tầng có gác lửng hay không? Đa số ý kiến thuê người thiết kế (KTS) theo ý riêng họ, đa số cho không cần thiết phải sửa chữa nhà theo mẫu thống có cần có thỏa thuận với Nhà nước mẫu nhà chọn Một số ý kiến băn khoăn tính khả thi việc cải tạo chỉnh trang mặt tiền nhà phố yêu cầu Nhà nước tiến hành nghiên cứu áp dụng cho vài đoạn đường chính, sau nhân rộng mô hình áp dụng cho toàn II PHÂN TÍCH HIỆN TRẠNG : 1.Đường phố có công trình cổ ( đường Hai Bà Trưng ) Đặc điểm trạng : Đường Hai Bà Trưng nằm dọc bờ sông Cần Thơ , kéo dài từ Bến Ninh Kiều đến ngã giao lộ với đường Phan Đình Phùng đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc phường Tân An thành phố Cần Thơ Để tiện việc nghiên cứu , tạm thời chia tuyến đường thành đoạn : Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ - Đoạn Bến Ninh Kiều : (Tính từ nhà hàng Ninh Kiều đến ngã ba đường Ngô Quyền ) +Một bên công trình dịch vụ , công cộng : Khách sạn Gol 4, Ngân Hàng Nhà Nước, khách sạn Quốc Tế dãy nhà phố theo dạng kiến trúc cũ + Một bên công viên Ninh Kiều nằm ven sông Cần Thơ -Đoạn từ ngã ba Ngô Quyền đến phà Xóm Chài : + Một bên dãy nhà dạng kiến trúc cũ , nhà cải tạo Các công trình thương mại dịch vụ : Cửa hàng điện máy + Một bên phần mở rộng công viên Ninh Kiều, nhà lồng Cổ chợ Cần Thơ , bến phà xóm Chài - Đoạn từ phà Xóm Chài đến giao lộ với đường Phan Đình Phùng : - Một bên dãy nhà lô phố , kiên cố nhân dân tự xây dựng + Nhà cấp 4: 10% + Nhà tầng : 30% + Nhà 2,3 tầng : 60% +Một bên công trình công cộng : Nhà khách , chợ Tân An xây dựng Đánh gía chung : - Hệ thống vỉa hè (phía nhà dân): vật liệu chưa thống , nhiều đoạn bị xuống cấp , đa phần bị lấn chiếm làm nơi để xe , làm nơi buôn bán ( chủ yếu quán ăn , uống giải khát,…) chưa có xanh đường phố - Hệ thống cấp thoát nước : hoạt động bình thường , có nhiều đoạn xuống cấp - Hệ thống điện : chằng chịt phức tạp , ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đô thị Về mặt kiến trúc cảnh quan : Đoạn Bến Ninh Kiều : đoạn có mặt kiến trúc cảnh quan tương đối đẹp Một bên công trình dịch vụ , công cộng : khách sạn , Ngân Hàng , chùa Ông, dãy nhà cổ dùng để kinh doanh buôn bán Một bên công viên Ninh Kiều nằm ven sông ,có bến du thuyền ; đường phố thoáng rộng , có góc nhìn rộng , hoạt động ban đêm tấp nập Tuy nhiên yếu tố cảnh quan đoạn cần nghiên cứu khai thác nhiều , hệ thống chiếu sáng mỹ thuật làm đẹp mặt TP Cần Thơ đêm , Bến Ninh Kiều xem biểu tượng TP Cần Thơ Đoạn từ ngã ba Ngô quyền đến phà Xóm Chài : Là phần mở rộng công viên Ninh Kiều Đoạn từ phà Xóm Chài đến giao lộ đường Phan Đình Phùng: Họat dộng mua bán chủ yếu ( Chợ Tân An vừ xây dựng) Đường phố thương mại ( đường Phan Đình Phùng ) a.Công trình kiến trúc Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Đường Phan Đình Phùng tuyến đường quan trọng thành phố Cần Thơ, tập trung nhiều công trình hành chánh – văn hoá – dịch vụ thương mại, tấp nập ban ngày lẫn ban đêm, giao lộ đại lộ Hoà Bình đến giao lộ đường Nguyễn Thị Minh Khai thuộc hai phường Tân An An Lạc thành phố Cần Thơ Trên tuyến đường có công trình cổ, công trình cải tạo xây dựng xây dựng đan xen Công trình cổ: Bưu điện, Nhà trẻ Sơn Ca, Biệt thự Bác sĩ Thuấn, UBND thành phố Cần Thơ, phố 18 Công trình cải tạo: Ngân hàng phát triển nhà ĐBSCL, khách sạn Sài Gòn Cần Thơ, Ngân hàng nông nghiệp Công trình mới: Viện bảo tàng, Ngân hàng công thương -Đoạn từ đại lộ Hoà Bình đến ngã ba Ngô Văn Sở Tập trung công trình trụ sở quan: Viện bảo tàng, ngân hàng phát triển nhà đồng sông Cửu Long, bưu điện, ngân hàng Eximbank (chuẩn bị xây dựng), ngân hàng công thương, nhà trẻ Sơn Ca, án tỉnh, ngân hàng Cái Sắn Trên đoạn nhà dân, công trình trụ sở quan cũ xen lẫn chưa tạo hài hoà, thẩm mỹ cho đoạn phố -Đoạn từ ngã ba Ngô Văn Sở đến Ngô Đức Kế Nhà kết hợp kinh doanh, hình thành khu phố thương mại sôi động Xen lẫn tuyến phố có công trình phục vụ công cộng hành chánh: Khách sạn, nhà hàng, UBND thành phố Cần Thơ Trên tuyến này, nhà tự cải tạo xây theo ý thích riêng chủ nhà mang đặc điểm kiến trúc nhiều thời kỳ nên kiến trúc chắp vá lộn xộn - Đoạn từ Ngô Đức Kế đến Nguyễn thị Minh Khai Đa phần nhà để ở, số kinh doanh, công trình khối lớn Khu phố cũ 18 có số sót lại, xuống cấp trầm trọng, Một số nhà có khoảng lùi làm sân nhỏ phía trước nhà Hoạt đông thương mại đoạn phố không nhộn nhịp Phố đoạn có khuynh hướng biến thành phố thương mại b.Hạ tầng kỹ thuật Hệ thống cấp điện: chằng chịt phức tạp gây ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đường phố Hệ thống cấp nước: hoạt động bình thường cũ Hệ thống thoát nước: hoạt động tốt không bị ngập mưa to cường triều cao Hệ thống vĩa hè: chưa đồng sau nhiều đợt cải tạo, bố trí gam dốc chưa hợp lý,lề đường đa phần bị lấn chiếm làm nơi để xe, mua bán Hệ thống xanh: chưa đồng chưa người dân quan tâm.Đoạn từ Ngô Đức Kế đến Nguyễn Thị Minh Khai hàng hai bên đường c Đánh giá chung Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Đường Phan Đình Phùng tuyến giao thông quan trọng cũa thành phố Cần Thơ, tuyến chuyển tiếp khu chợ cũ - đường Hai Bà Trưng với tuyến trung tâm Đại Lộ Hòa Bình Trên tuyến đường diễn hoạt động dịch vụ, thương mại, mua bán tấp nập suốt ngày đêm với cửa hàng điện máy, thời trang, dịch vụ ảnh, sách báo văn phòng phẩm, thuốc tây, tạp hóa, ăn uống, nhà hàng khách sạn Tuy nhiên, mặt kiến trúc cảnh quan tuyến đường chưa quan tâm mức mang tính cục Nhà đa số từ 2-3 tầng, hình thức kiến trúc đơn điệu, màu sắc cũ kỹ Người dân khu vực chủ yếu khai thác diện tích tầng để kinh doanh sinh lợi, quan tâm đến mặt tiền nhà mỹ quan đô thị Một số công trình cải tạo xây gần góp phần cải tạo vẽ mỹ quan chung cho mặt tiền tuyến phố,nhưng mãng chấm phá rời rạc chung lộn xộn.Do cần thiết phải có định hướng quản lý xây dựng cách hữu hiệu Đường mở rộng lộ giới (đường 30 Tháng ) Đường 30 tháng có vị trí quan trọng,giải giao thông tiếp cận từ trung tâm thành phố Cần Thơ QL1A hướng Sóc Trăng,Bạc Liêu Trên đường đa phần nhà với hoạt động dịch vụ công cộng,mua bán nhỏ : Quán cà phê,quán nhậu bình dân,tiệm tạp hoá Hoạt động thương mại thưa thớt,cục Nhìn chung mặt tiền dãy phố tuyến đường 30/4 có kênh nhìn rộng.Nhưng với tình trạng đường mở rộng mà nhà dân số công trình công cộng,thương mại dịch vụ xây dựng cải tạo với hình thức kiến trúc lạ,màu sắc phong phú mang tính tự phát,chưa có quản lý chặt chẽ.Vì vậy,sự hài hoà,vẽ mỹ quan chung tuyến đường chưa đảm bảo Trục đường 30-4 tuyến giao thông nội thị yếu nối trung tâm Thành phố Cần Thơ đến ngã ba Đầu Sấu ,giao lộ với QL1A.Chiều rộng mặt đường 30m , vỉa hè hai bên 3m , có dãy xanh cách ly giữa, kiến trúc hai bên đường chủ yếu nhà phố phần lớn cải tạo xây dựng sau trình mở rộng lộ giới Rãi rác tuyến có số công trình công cộng Đài truyền hình , UBND phường Hưng Lợi, nhà máy nước , bệnh viện Đa Khoa , bệnh viện 121 , Đại Học Cần Thơ khu , ….trụ sở tỉnh Đội Cần Thơ Mặc dù đường mở rộng lộ giới , nhà xây, cải tạo, cảm nhận cảnh quan phố thực thể chắp vá, lộn xộn phần tử kiến trúc dãy phố hoàn toàn tính liên kết hình khối kiến trúc , phong cách kiến trúc , vật liệu kiến trúc , màu sắc kiến trúc , thêm vào đó, bố trí hệ thống bảng quảng cáo , hệ thống dây điện trung làm cho trật tự mỹ quan phố thêm rối rắm Thể lọai công trình kiến trúc chủ yếu tuyến nhà ,có số đọan xây dựng hoàn chỉnh số đọan đất trống Đối với đọan xây dựng hoàn chỉnh, chiều cao công trình Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ nhấp nhô với khoảng dao động lớn , chiều cao sàn không thống , phong cách kiến trúc không rõ ràng Nhìn chung mặt tiền dãy phố tuyến đường 30/4 có kênh nhìn rộng.Nhưng với tình trạng đường mở rộng mà nhà dân số công trình công cộng,thương mại dịch vụ xây dựng cải tạo với hình thức kiến trúc lạ,màu sắc phong phú mang tính tự phát,chưa có quản lý chặt chẽ.Vì vậy,sự hài hoà,vẽ mỹ quan chung tuyến đường chưa đảm bảo Đánh giá chung : Trong trình đô thị hoá,các đô thị thành phố Cần Thơ không ngừng phát triển mở rộng,diện mạo kiến trúc đô thị có nhiều đổi mới.Một số công trình cải tạo xây gần góp phần tạo vẻ mỹ quan chung cho không gian kiến trúc đô thị Cơ chế thị trường tích cực phá vỡ trói buộc tiêu cực cản trở phát triển đô thị tạo điều kiện kích thích xung lực làm cho cấu trúc đô thị thay đổi hàng ngày,hàng Bộ mặt sức sống đô thị thay đổi nhanh chóng.Đô thị bước đầu có nét khởi sắc mà dễ dàng cảm nhận được.Chỉ đáng tiếc sách quản lý đô thị không theo kịp thay đổi đó,làm cho nhiều biểu tiêu cực phát sinh lấn chiếm vỉa hè ăn trái phép,mất trật tự xã hội ,cờ bạc,tệ nạn xã hội *Những đặc điểm bật trạng cảnh quan kiến trúc xây dựng: +Sự phát triển nhà phố liền kề đôi với hoạt động kinh tế nhỏ gia đình +Nhà dân xây dựng tự phát lấn chiếm kênh rạch,gây ô nhiễm Những năm gần đây,trong công tác quy hoạch xây dựng ,những người làm công tác chuyên môn thành phố trọng đến vấn đế cảnh quan môi trường sinh thái đô thị Với địa hình tự nhiên thấp,muốn xây dựng đô thị cần phải cân đào đắp,đào nhiều hồ điều hoà nước để chống ngập nước đô thị.Với hệ thống kênh rạch có,thành phố Cần Thơ có đủ điều kiện để kiến tạo cân sinh thái cho đô thị ,các khu nhà hoà quyện với xanh,mặt nước tạo nên không gian cư trú xanh êm đềm Bên cạnh việc quy hoạch xây dựng mới,cũng cần trọng nghiên cứu đề xuất biện pháp chỉnh trang đô thị quản lý đường phố cho cũ tồn phát triển bền vững Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Chương III CƠ SỞ VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU Sự tồn phát triển nhà phố Cảnh quan đô thị nhà phố phận cảnh quan xây dựng, có trình hình thành phát triển liên tục Tuỳ thuộc vào trình độ phát triển kinh tế - xã hội nước mức độ phạm vi tính chất quan hệ mặt khác Do cần thiết phải có phân tích đánh giá để từ rút giá trị truyền thống khai thác tổ chức nhà phố quy hoạch đô thị *Đặc điểm nhà phố : -Nhà mặt phố :tư nhân đóng vai trò định việc phát triển loại hình nhà này, đa dạng, phong phú, vượt tầm quản lý -Tự xây cải tạo cũ gồm chức chức kinh tế +Ưu điểm: -Phù hợp với kinh tế tiền công nghiệp Việt Nam Người lao động có thu nhập nhờ mua bán dịch vụ -Về xã hội : đáp ứng quy mô gia đình -Mặt tiền đa dạng -Thích hợp với xe hai bánh +Nhược điểm: -Khó quản ly, kiểm soát quy cách tiêu chuẩn xây dựng dẫn đến tình trạng xây dựng lộn xộn, làm mỹ quan đô thị -Mật độ xây dựng cao (90-100%) không xanh, không không gian sinh hoạt cộng đồng -Dân số khu đất xây dựng cao -Ồn ào, bụi bậm, ô nhiểm Với ưu khuyết điểm nêu nhà phố đô thị Việt Nam chưa lạc hậu Nhà phố không gian sống thích hợp cho đối tượng Theo đà phát triển kinh tế thị trường với sách đổi nhà nước ta, sống người dân ngày nâng cao;cảnh quan đô thị vận động phát triển.Trong trình phát triển đô thị việc cải tạo cảnh quan biện pháp hữu hiệu để có môi trường đô thị phát triển phù hợp với nhu cầu người điều kiện sinh thái đô thị Do đó, kiến trúc khu phố cũ cần có chỉnh trang cải tạo, nhà phố xây dựng cần có đánh giá dự báo phát triển cảnh quan đô thị trình đô thị hoá nhằm bảo vệ cảnh quan đô thị cách có hiệu Đặc biệt giữ gìn cảnh quan di tích phận hữu cảnh quan đô thị tránh làm cho cảnh quan di tích khỏi thoái hoá môi trường Cơ sở bố cục Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ a Điểm nhìn: Là vị trí đứng nhìn không gian cảnh quan : vị trí đứng nhìn vĩa hè vị trí đứng nhìn bao cảnh xung quanh từ ban công công trình b Tầm nhìn: Là khoảng cách từ điểm nhìn đến tiêu điểm nhìn, có mối quan hệ gắn bó với đặc tính quang học mắt, chiều cao, chiều ngang vật thể chi tiết chất liệu bề mặt vật thể - Mắt người bình thường nhìn rõ góc hình nón 280 Tương quan khoảng cách nhìn (D) chiều cao (H), chiều ngang (L) vật thể (D/2L (2H)), muốn quan sát không gian rộng lớn góc nhìn rõ 180, (D/3L (3H)), tỷ lệ D/L (H) tương quan quan trọng để xác định chất lượng không gian + Nếu tỷ lệ D/L (H) < tác động nội thành phần bao quanh không gian mạnh mẽ, không gian trở nên nhỏ hẹp, người cảm thấy kín, khó thở sợ hãi + Nếu tỷ lệ D/L (H) = người có cảm giác cân tạo ấn tượng thân mật gần gũi + Nếu tỷ lệ D/L (H) = 1÷2 người cảm giác cân xứng + Nếu tỷ lệ D/L (H) > không gian trở nên trống chếnh, lực hút mối quan hệ thành phần không gian trở nên lỏng lẽo - Trong nghiên cứu thiết kế cảnh quan D ≤ 25m khoảng cách nhìn rõ, theo kinh nghiệm nhà nghiên cứu cảnh quan Nhật Bản khoảng cách D = 21÷24m khoảng nhìn rõ Khi khoảng cách D > 25 mắt thường không thấy rõ chi tiết chất liệu trang trí bề mặt vật thể c Góc nhìn Là hướng nhìn vật thể, có liên quan đến việc di chuyển điểm nhìn Vì cần lưu ý kênh thị giác tuyến tuyến dành cho xe giới d Xác định kích thước phạm vi cần cải tạo không gian đường phố - Căn sở độ nhìn rõ mắt người bình thường góc hình nón 28` - Căn tầm nhìn góc nhìn luồng người phần vĩa hè hai bên đường, luồng người tham gia giao thông phần lòng đường Điểm nhìn chọn vị trí mắt người quan sát cao trung bình 1m so với mặt đất Phạm vi xác định cần thiết cải tạo mặt đứng kiến trúc từ cao độ là: 5m 3-Các kỹ xảo tạo hình - trang trí không gian Trong định hướng cải tạo chỉnh trang quản lý cải tạo xây dựng không gian kiến trúc cảnh quang đường cần lưu ý điểm sau: a.Yếu tố tạo hình không gian Đó điểm dừng thuật phối cảnh không gian 10 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ niệm, quán bar theo nhiều phong cách, hình thức khách sạn mini tư nhân kết hợp với hoạt động vui chơi giải trí, loại hình dịch vụ công cộng khu công viên tạo nét đa dạng phong phú, sinh động cho toàn tuyến đường Hai Bà Trưng, nâng cao mưc sống người dân khu vực, cải tạo không gian cảnh quan khai thác tiềm du lịch thành phố Chiếu sáng ban đêm Xây dựng cải tạo hệ thống chiếu sáng công cộng, hệ thống chiếu sáng bảo vệ công trình Ngoài cần trọng đầu tư xây dựng hệ thống chiếu sáng mỹ thuật vào ban đêm, bao gồm hệ thống chiếu sáng cho công trình kiến trúc, chiếu sáng tuyến công viên ven sông, chiếu sáng cho biển hiệu, biển quảng cáo công cộng Tạo nét phong phú sinh động cho mặt đô thị vào ban đêm Tuy nhiên vấn đề kinh phí hoạt động vấn đề cung cấp điện thành phố mà tính toán sử dụng hệ thống chiếu sáng mỹ thuật hợp lý tiết kiệm Có thể sử dụng vào buổi tối từ 30 đến giờ, riêng ngày cuối tuần dịp lễ tết chiếu sáng từ 30 đến 10 Vn caíi tảo chnh trang xy dỉng vaì quaín ly khng gian ki`n trục caính quan trủc ỉìng Hai Baì Trỉng TP.Cưn Th cuỵng mang lải nhỉỵng li t to ln vư mt kinh t xaỵ hi, cạc giạ tr vư thm myỵ họa cho TP.Cưn Th Laìm ẻp b mt cho th, caíi thin cht lỉng mi trỉìng th, khai thạc cạc nguưn kinh doanh dch vủ, thỉng mải, du lch B ĐƯỜNG PHAN ĐÌNH PHÙNG : Đường Phan đình Phùng trục đường phố thành phố Cần Thơ với hoạt động mua bán ngày lẫn đêm.Tuyến đường hoạt động mua bán ban ngày cần quy hoạch thành khu phố đêm.Sau chợ Cần Thơ dời ,hai tuyến đường Hai bà Trưng Phan đình Phùng kết hợp để tạo thành khu phố đặc thù cho chợ đêm Tây Đô.Hai tuyến phố có điều kiện để trì việc kinh doanh tập trung tấp nập nằm vị trí trung tâm thành phố với lượng khách Tây,ta qua khu vực đông.Đây hội để hai tuyến phố cung cấp dịch vụ thương mại du lịch Do cần quan tâm nghiên cứu cải tạo ,chỉnh trang tuyến phố cần trọng cảnh quan đêm với hệ thống đèn chiếu sáng công cộng ,đèn trang trí ,đèn điện tử bảng hiệu 1-Cải tạo cảnh quan: 1-1 Cải tạo mặt tiền đường Phan đình Phùng Nhà mặt tiền thường dùng vào việc kinh doanh Sau xây dựng xong người dân lại tự cơi nới ,che chắn theo nhu cầu sống ngày tăng.Việc cải tạo mặt tiền không gian sống bên cho phù hợp vấn đề phức tạp phải tiến hành có kế hoạch bước để không ngừng cải thiện nâng cao đời sống người dân Cải tạo phần liên quan đến mặt tiền : 17 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ +Tháo dở phần nhà che chắn vật liệu tạm làm mỹ quan +Đối với nhà có mặt tiền xây dựng trùng với giới đường đỏ,các phần phép nhô phải qui định điều 7-4 (Quy định kiến trúc đô thị –Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam tập 1) +Tầng cao xây dựng từ 2-3 tầng +Các bảng hiệu tuỳ thuộc bề ngang nhà để có kích thước phù hợp,nhưng phải đặt từ độ cao 3,5m cách mặt vĩa hè trở lên.Phải dùng bảng hiệu có hộp đèn,đồng thời khuyến khích có đèn trang trí,đèn mỹ thuật để tạo rực rỡ cho khu phố đêm +Sử dụng giải pháp trồng dây leo xanh để tạo mảng xanh cao, đồng thời che chắn bớt phần mặt tiền nhà có kiến trúc không tạo mỹ quan khu phố +Tất nhà muốn cải tạo lại có liên quan đến mặt tiền phải có tham gia kiến trúc sư +Các nhà xây áp dụng mẫu nhà tiêu chuẩn (các thiết kế mẫu) có kiểu dáng màu sắc đồng +Bảng số nhà phải ghi rõ bảng hiệu nhà phố thương mại ,dồng thời tất nhà phải có bảng số nhà theo mẫu thống thành phố ,treo phía quy định cách mặt vỉa hè 2,5m +Công trình kiến trúc góc giao lộ nên hợp khối để tạo công trình điểm nhấn Các giao lộ cần thiết có kiến trúc đặc trưng có giá trị thẩm mỹ Ngô Quyền, Võ Văn Tần - Nguyễn Thái Học, Nam Kỳ Khởi Nghĩa-Phan Bội Châu, Nguyễn An Ninh- Châu Văn Liêm 1-2 Cải tạo hệ thống giao thông Việc mở rộng tuyến đường phải tháo dở công trình hai bên đường gây tốn kém, cần nghiên cứu cân nhắc để lựa chọn giải pháp hợp lý Trong trường hợp không mở đường rộng được,có thể tổ chức hệ thống giao thông chiều Bên cạnh việc cải tạo hệ thống giao thông cần: -Tăng cường đèn chiếu sáng ,chú ý kiểu dáng cột đèn đèn chiếu sáng để làm tăng giá trị thẩm mỹ cho tuyến đường -Lề đường lát gạch sâu tạo gam dốc có vị trí hợp lý -Trồng cảnh có dáng đẹp chậu theo lề đường -Đặt băng ghế nghỉ chân dọc theo lề bộ,cạnh thùng rác công cộng với kiểu dáng đẹp -Đặt điện thoại thẻ trước công trình phục vụ công cộng 1-3 Cải tạo mạng lưới công trình công cộng : Trong thành phố mạng lưới công trình công cộng phân bố không đồng không đầy đủ Để cải tạo hệ thống công trình phục vụ công cộng ,trước tiên cần xác định lại công trình phục vụ công cộng tuyến phố mặt kinh tế ,xã hội, văn hoá,giáo dục sở cấu mới,phù hợp với dân cư đô thị 18 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Các công trình xây dựng tuyến cần có tham gia góp ý HĐKTQH, để công trình cải tạo xây phải trở thành điểm nhấn cho đô thị Cải tạo hệ thống trung tâm công cộng tạo điều kiện làm thay đổi nhanh chóng mặt thành phố khu trung tâm trục đường phố 1-4.Cải tạo hệ thống hạ tầng kỹ thuật Hệ thống hạ tầng tuyến đường cũ kỹ, lạc hậu, thiết bị kỹ thuật thành phố không đầy đủ hoàn chỉnh Các đường ống cấp thoát nước tiết dịên nhỏ không đáp ứng nhu cầu sử dụng nước ngày tăng.Vì cần thiết tiến hành sửa chữa,cải tạo thay phần toàn Hệ thống điện trung hạ tuyến đường thành phố cần ngầm Khi tiến hành cải tạo cần tìm hiểu kỹ tài liệu cũ điều tra tỉ mỉ tình hình trạng hệ thống thiết bị kỹ thuật Hệ thống hạ tầng cải tạo cần có phối hợp đồng ngành, cấp Tuyến đường Phan đình Phùng tuyến phố thương mại tấp nập thành phố Cần Thơ, có vị trí trung tâm, tập trung nhiều trụ sở ngân hàng cửa hàng, dịch vụ…Việc chỉnh trang ,tổ chức cảnh quan tuyến phố nhằm chọn vị trí, quy hoạch cấu xây dựng đô thị ; tạo khả bảo đảm môi trường sống đô thị tiện nghi, lành có giá trị thẩm mỹ cao, đáp ứng nhu cầu phát triển người.Tuyến đường Phan đình Phùng cần quan tâm chỉnh trang cải tạo,tạo điều kiện tổ chức hoạt động nghỉ ngơi giải trí ,mua sắm tuyến đường ,giao tiếp xã hội ,cảm thụ thẩm mỹ đô thị Đồng thời tuyến phố góp phần quan trọng vào việc tạo hình hình thành nên đặc trưng tuyến phố đêm ,biểu trưng sắc thái riêng cho tuyến đường với chức khác đô thị B ĐƯỜNG 30 THÁNG Qua nghiên cứu chất đối tượng, giải pháp đặt dùng cấu kiện phương vị ngang lắp đặt vị trí xác định trước phần tử kiến trúc nhằm tạo đồng phương vị cho mặt dãy, tăng cường cảm nhận phương tụ cảnh quan chung, đem lại hiệu tính trật tự cho kiến trúc cảnh quan tuyến phố Hình thức cấu kiện tạo dáng thẩm mỹ mang phong cách định hướng phong cách chung cho dãy phố mà đại diện Khi lắp đặt cấu kiện này, ta tận dụng luồn vào hệ thống dây điện thoạ, điện hạ thế, điện chiếu sáng, biển quảng cáo định vị cách đồng D.ĐƯỜNG NGUYỄN VĂN CỪ NỐI DÀI I Giải pháp kiến trúc mặt đứng nhà tiếp cận với đường: Khu theo cấu trúc ô phố, lô phố, muốn đẹp mỹ quan tốt phải có giải pháp xử lý, tiếp cận nhà đường, nghiên cứu tốt nhà đường 19 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ thoả mãn yêu cầu sử dụng hộ mặt đường, tranh tượng cơi nới, mặt khác tạo thay đổi không gian đường phố linh hoạt hợp lý Có giải pháp: - Giải pháp tiếp cận trực tiếp thẳng đứng - Giải pháp tiếp cận giật cấp theo bậc thang - Giải pháp tiếp cận hàng hiên có mái che - Giải pháp không gian trung gian qua khoản lùi tạo sân a) Giải pháp tiếp cận trực tiếp thẳng đứng: Trường hợp thường gặp nhà hộ nhiều tầng khu củ xây vấn đề hạn chế công kinh tế xây dựng Thuận lợi: Kiểu tiếp xúc có thuận lợi cho kết cấu nhà đáp ứng cho không gian đường phố (to, nhỏ, phù hợp) Hạn chế: Gây không gian đều , đơn giản tẻ nhạt cho cảnh quan thành phố b) Giải pháp mặt đứng tiếp cận xiên(giật cấp) với đường phố Trường hợp thường gặp khu phố tiếp xúc với trục đường phụ, khoảng lùi Ưu điểm: 20 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Kiểu kiến trúc có ưu điểm tạo không gian thoáng cho đường phố chật hẹp, tạo hộ hưởng ánh sáng thông thoáng tự nhiên đặc biệt tầng có tiếp cận gần mặt đường tận dụng đất lưu thông làm cửa hàng, cửa hiệu Nhược điểm: Hệ kết cấu xây dựng phức tạp, giá thành xây dựng lớn c) Giải pháp mặt đứng tiếp cận với đường hàng hiên có mái che Ưu điểm: Tạo không gian đường phố sinh động, tạo nên độ nông sâu, có hàng hiên nên thuận tiện che mưa, nắng cho người bộ, giải pháp thường áp dụng cho trục thương mại công trình xung quanh quảng trường đầu ô phố Nhược điểm: Giá thành xây dựng cao hệ thống kết cấu phức tạp d) Giải pháp không gian trung gian qua khoảng lùi tạo sân Ưu điểm: Sự phối hợp tầm nhìn công trình thông qua không gian trung gian (khoảng sân, sân vườn) tạo nên hài hòa tỉ lệ tầm nhìn công trình kiến trúc Nhược điểm: Giá thành xây dựng cao, qũy đất xây dựng lớn B Giải pháp kiến trúc tổng hợp mặt đứng 21 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Cảnh quan đường phố trục đường, khu phố phụ vào cách xử lý mặt đứng nhà ở, “một dãy phố đẹp trước hết phải có nhà đẹp” Các giải pháp sau để xử lý mặt đứng nhà a) Giải pháp tổ hợp đứng Sử dụng yếu tố: Khối cầu thang xắp xếp ban công, loggia, che nắng, cửa sổ cửa theo phương vị đứng Tổ hợp đứng áp dụng cho nhà cao tầng muốn nhấn mạnh thêm chiều cao Tổ hợp đứng có tác dụng gây cảm giác rút ngắn chiều dài nhà lại Tổ hợp đứng lặp lại nhiều lần tạo thành vần luật Các yếu tố chắn nắng, ban công, logia mặt đứng bố trí xắp xếp đơn lẻ thành đôi, nhóm nhắc lại nhiều lần mặt đứng tạo thành vần luật, sảnh chính, lối vào mức độ tập trung yếu tố tăng lên tạo điểm nhấn - Trong nhà nhiều đơn nguyên, đơn nguyên phân đoạn lập lại lần tạo thành vần luật, dãy phố nhà có mặt đứng giống bố trí lập lặp lại nhiều lần có tổ chức tạo nên vần luật làm đẹp cánh quan đường phố - Nhưng áp dụng giải pháp tổ hợp đứng đơn tạo không gian đơn điệu tẻ nhạt b) Giải pháp tổ hợp ngang Các yếu tố hành lang lại (trong nhà có hành lang bên) logia, ban công kéo dài liên tục theo chiều ngang nhà hình thành giải pháp đặc rỗng xen kẻ chiều ngang Trên mặt đứng nhà sứ dụng che nắng, ô văng che mưa cho cửa sổ, gờ tường chạy liên tục tạo nên tổ hợp ngang.( Tổ hợp mặt đứng theo chiều ngang tạo cảm giác tĩnh lặng dễ chịu cho cảnh quan đường phố ) 22 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ - Khi giải mặt đứng nhà theo tổ hợp ngang nên ý tìm cách ngắt đoạn hay sử dụng song song, so le để làm mặt đứng nhà phong phú không buồn tẻ c) Giải pháp tổ hợp ngang đứng kết hợp - Để lam mặt đứng nhà phong phú nên kết hợp tổ hợp ngang đứng, phân vị ngang ban công, logia bố trí theo chiều ngang điểm xuyến thêm phân vị đứng khối cầu thang, che nắng tạo nên tương phản làm phong phú thêm cho mặt đứng - Trên mặt đứng nhà phân bố cửa sổ giống cửa sổ kết hợp với ban công giống lặp lặp lại theo chiều ngang theo chiều đứng nhà có tổ hợp phân tán Tổ hợp kiểu dễ gây cảm giác buồn tẻ cần bố trí xen kẽ tổ hợp đứng che chắn nắng tổ hợp ngang logia để gây điểm nhấn cho lối vào làm mặt đứng cho dãy nhà phong phú Để làm mặt đứng nhà phong phú yếu tố ban công, ô văng che nắng mưa… bố cục tự theo nhiều hình dáng khác Nhưng điều toàn hình dáng tự phải tuân theo thống nhất, nhà tự theo khuôn khổ, có tạo thống nhất, tạo vẻ đẹp cho cảnh quan đường phố C Giải pháp chi tiết mặt đứng Một nhà đẹp phụ thuộc vào chi tiết kiến trúc cấu thành mặt đứng nhà Bao gồm chi tiết kiến trúc: - Ban công, logia, ô văng - Hoa văn trang trí: Bê tông, sắt 23 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ - Màu sắc xanh - Vật liệu hoàn thiện a) Hành lang ban công, logia, ô văng Đó yếu tố cấu thành mặt đứng, công năng: Ban công, logia, hành lang làm chức lại, nghỉ ngơi, mặt khác không gian chuyển tiếp nhà nhà, không gian riêng biệt không gian công cộng, không gian đệm để cách âm, chống ồn chống nóng, yếu tố để tạo vẻ đẹp cho nhà, tạo độ sậu nông, sáng tối nhịp điệu vần luật cho mặt đứng Vì hành lang, ban công logia yếu tố vô quan trọng thiết kế nhà Có nhiều giải pháp để thiết kế chi tiết này: * Hành lang, ban công, logia thụt vào sâu khuôn viên hình hộp, lan can, tay vịn, bồn hoa, tạo nhịp điệu vần luật trang trí mặt đứng * Hành lang, ban công, logia thụt sâu vào nhô hẳn mặt nhà tạo dựng hình khối, nhịp điệu sâu nông cho mặt đứng nhà Từ khâu nghiên cứu mặt phối hợp vừa nhô ra, vừa thụt vào để tạo dựng nhiều mặt phẳng, nhiều độ nông sâu, tạo dựng mặt đứng nhà phong phú Về hình dáng đường nét kiến trúc theo đường thẳng, đường cong uốn lượn, đường xiên Ô văng mái che làm chức che mưa nắng cho cửa sổ, cửa đi, ban công, hành lang yếu tố trang trí mặt đứng nhà Ở nước Châu Âu điều kiện khí hậu ôn đới mưa nhiều nên mặt đứng nhà ô văng, mái che, thường hình khối đơn giản Ở Việt Nam điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều nên ô văng mái che quan trọng việc chống mưa nắng bảo vệ tuổi thọ mặt đứng nhà Tại trục đường cổ Hai Bà Trưng, Phan Chu Trinh ô văng mái che đan bê tông đơn giản nhô mặt nhà Gần chế kinh tế thị trường xuất nhiều hình thức ô văng mái che (trong khu nhà dân tự xây) hình thức uốn lượn cầu kỳ phức tạp vô tổ chức, không đồng tạo thành chi tiết ngang đứng lộn xộn Hình thức ô văng mái che cần có nhiều thể loại ngang thẳng, uốn lượn xiên chéo mái ngói Nhưng thể loại cần phải kết hợp với hài hoà để tạo nhịp điệu thống mặt đứng nhà sau toàn ô phố, lô phố Trong nhà nên dùng thứ loại ô văng mái che Trong lô phố có thể loại bị đơn điệu, dùng nhiều lợi cần phải bố trí theo quy luật thẩm mỹ kiến trúc: Nhịp điệu, hài hoà, tương phản b) Các chi tiết hoa văng trang trí mặt nhà • Hoa bê tông (lổ trang trí) Do đặc tính họa tiết trang trí vừa cho tầm nhìn thông thoáng nên sử dụng làm che diện tích công cộng hành lang, cầu thang, lan can • Sắt (inox nhôm) 24 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Trước vật liệu sắt gia công thành lồng sắt chủ yếu để bảo vệ diện tích tiếp xúc với bên ban công, loggia Nhưng vai trò vật liệu sắt chủ yếu dùng để trang trí mặt đứng nhà, thiết kế xây dựng nhà cần lưu ý đến công việc Hiện việc lạm dụng trang trí hình thức phổ biến làm xấu cảnh quan đường phố Cần có mẫu thiết kế đẹp phải bố cục hợp lý góp phần vào việc tạo nên mặt cảnh quan đường phố Những chi tiết tạo thành băng ngang dọc để trang trí mặt đứng nhà có ưu điểm tạo dựng hình dáng cong lượn có hoa văn trang trí tạo nên mặt đường nhà phong phú mềm mại Tuy nhiên, có yếu điểm đường nét mãnh cấu kiện không đủ độ đậm để tạo dựng mặt phẳng trang trí nên cần sử dụng tông màu sáng, không nên dùng màu tối sẫm Sử dụng giải pháp có bị lãng phí số kinh phí giá thành cao tạo thống cho toàn mặt đứng nhà, tạo hiệu thẩm mỹ cao c) Màu sắc, xanh kiến trúc nhà Màu sắc Màu sắc nhà yếu tố quan trọng thẩm mỹ, bao gồm màu sắc nhà nhà Nhưng giới hạn đề tài tác giả đề cập chủ yếu, nhấn mạnh màu sắc bên -Màu sắc tác dụng có lợi tâm sinh lý góp phần thay đổi tỷ lệ nhấn mạnh cảm giác khối tích mảng -Màu sắc mặt đứng nhà nên sử dụng màu sáng nhạt hài hoà với (màu vàng nhạt, màu ngà, màu lam nhạt, màu ghi nhạt ) Màu đậm đối chọi với dùng để nhấn mạnh số phận , để gây cảm giác biến hoá - Các đơn nguyên nhà đặt cạnh sử dụng màu sắc khác nhau, với nhịp điệu định , nên dùng màu gây cảm giác yên tĩnh Khi lựa chọn màu sắc nhà, cần phải xuất phát từ việc nghiên cứu chung tổng thể màu sắc đường phố cần dùng nhiều loại màu khác để gây cảm giác mỹ quan phong phú, phải theo vần luật nhịp điệu Sự thay đổi xác độ đậm nhạt nhà có tác dụng tạo hướng không gian nhóm hay chuỗi công trình kiến trúc, hài hoà màu sắc nhà dựa sở sử dụng loại màu, gam màu, sắc độ có tác dụng mang lại liên kết chúng cảm giác liên kết không gian khu Sử dụng màu sắc kiến trúc dựa việc sử dụng vật liệu trang trí ốp lát mặt đứng nhà Trong trục phố thương mại nhà mặt đường cửa hàng, cửa hiệu cần phải sử dụng vật liệu trang trí đắt tiền loại đá, gốm sứ, gạch trang trí có hoa văn màu sắc đẹp Việc sử dụng loại vật liệu cần phải theo quy luật, sử dụng tuỳ ý gây nên lộn xộn vô tổ chức, phá vỡ thẩm mỹ cảnh quan đường phố Các quy luật khống chế việc sử dụng vật liệu nhịp điệu, vần luật hài hoà có chuyển gam màu để tạo thống thẩm mỹ kiến trúc cảnh quan đường phố Cây xanh 25 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Cây xanh yếu tố điều hoà, bất cân đối bối cục không gian, giảm bớt quy mô tỷ lệ không gian điều hoà, tương phản màu sắc công trình, thành phần chuyển tiếp liên kết không gian kiến trúc với thiên nhiên, đồng thời xanh làm yếu tố tạo hướng không gian đường, không gian làm cho công trình kiến trúc, tạo tương phản chiều sâu không gian Cây xanh ban công, logia với màu xanh làm cho mặt đứng nhà thêm phong phú Tuy nhiên không nghiên cứu kỹ giải pháp bố cục xanh hợp lý “sẽ gây lộn xộn cho cảnh quan đường phố ”, xanh che mặt đứng tầm nhìn nhà Hình thức tổ chức xanh khu nhà phong phú, bố cục thông dụng dạng dãy hay chuỗi xanh Hình thức nhằm tạo liên kết không gian khu nhà với nhau, liên kết không gian kiến trúc khu nhà hay trung tâm công cộng với phong cảnh không gian khác thành phố thành hợp thể liên trục, đồng Dãy xanh có tác dụng tạo hướng không gian hướng hoạt động, hướng không gian vào khu vực hấp dẫn, vào trung tâm công cộng khu ở, dãy xanh khu thường trồng hai bên đường hè phố có tác dụng tạo bóng mát làm dịu sức nóng ngày hè Nhưng tất đường phố khu trồng theo chuỗi, dãy tạo buồn tẻ, đều cần phải áp dụng giải pháp bố cục thứ hai: bố cục xanh theo cụm hay nhóm Hình thức cụm xanh nhằm tạo điểm kết thúc chuỗi xanh toàn trục, tạo không gian riêng, nhỏ gọn tỷ lệ với hoạt động (vui chơi giải trí ) Ngoài tạo điểm bật, hấp dẫn trục đường, cụm xanh tương phản với mặt đứng kiến trúc, hoạt động nghỉ ngơi Bố trí xanh theo chuỗi, dãy cụm trục đường khu theo cấu trúc ô phố, lô phố hai giải pháp thích hợp lôgic - Giải pháp bố trí theo chuỗi, dãy áp dụng cho mặt đường phố bên vỉa hè - Giải pháp theo cụm áp dụng bố trí cho sân chơi công cộng nhóm nhà Tuy nhiên trục đường phố phải kết hợp hài hoà hai giải pháp cho ta cảm giác thay đổi không gian, làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ cảnh quan đường phố d Vật liệu hoàn thiện Vật liệu trang trí hoàn thiện đóng vai trò quan trọng thẩm mỹ kiến trúc, thời kỳ đầu đại đa số nhà hoàn thiện mặt cách quét vôi, sau thời gian ngắn bị mốc xanh, xuống cấp Cùng với phát triển kinh tế mặt, yêu cầu thẩm mỹ đòi hỏi chất liệu hoàn thiện trang trí phải cao hơn, nhà tiếp xúc với trục đường phố yêu cầu phải dùng vật liệu trang trí cao cấp: ốp đá, gốm, gạch trần Những vật liệu chất liệu màu sắc nâng cao giá trị thẩm mỹ nhà lên Nhưng trục đường phố phải có phối kết màu sắc cách hài hoà từ đầu trục đến cuối trục, từ trục đến trục khác Đặc biệt cần nhấn mạnh trang điểm cho 26 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ số công trình khu trung tâm, ngã tư cần ốp mặt vật liệu cao cấp phù hợp để tạo nên trục phố hài hoà sinh động Vấn đề tạo vẻ đẹp cho khu nhà ở, cho trục cảnh quan đường phố, tạo điều kiện sinh hoạt, sản xuất, giải trí thống cho người dân sống thành phố Làm để tạo môi sống tốt cho khu nhà ở, trục Vấn đề xuất phát từ tạo dựng môi trường sống tốt cho tế bào xã hội hộ đến đơn nguyên, nhà, cụm nhà toàn khu Vấn đề thẩm mỹ thiết kế xây dựng nhà không đơn dừng lại chất lượng thẩm mỹ công trình nhà mà liên quan đến quần thể khu nhà nằm khu Mỹ quan thân công trình nhà phải gắn liền với mỹ quan trục, nhóm nhà hay quần thể khu nhà Cái đẹp công trình tổng thể có liên hệ hữu với nhau, đặc biệt giai đoạn phát triển kinh tế Nhà cần xây dựng có chật lượng thẩm mỹ cao “vai trò đẹp, thẩm mỹ kiến trúc lại đề cao hết” Tuy nhiên muôn vàn biến hoá nghệ thuật kiến trúc mà tác giả muốn góp phần nhỏ để tạo nên trục cảnh quan cho đường Nguyễn Văn Cừ (nối dài) nói riêng cho Cần Thơ nói chung 27 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Chương V KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Nhu cầu cải tạo , chỉnh trang kiến trúc cảnh quan TP Cần Thơ tất yếu , theo đà phát triển xã hội mức sống người dân nhu cầu thẩm mỹ ngày nâng cao Do việc chỉnh trang ,cải tạo làm đẹp mội trường sống cần thiết cấp bách Việc nghiên cứu thực đề tài nhằm phục vụ cho công tác quản lý đô thị tốt Những hiệu qủa thiết thực mà đồ án mang lại: Về khoa học : Xác định đặc thù không gian kiến trúc cảnh quan nhà phố TP- Cần Thơ , không gian kiến trúc cần bảo vệ tôn tạo Xác định đặc điểm quy hoạch nhà phố TP- Cần Thơ Quy định hướng dẫn việc tổ chức không gian kiến trúc, cảnh quan môi trường đô thị qúa trình thiết kế chi tiết công trình kiến trúc dọc theo trục phố Tránh tình trạng lộn xộn , trật tự Tránh tình trạng xây dựng không quy hoạch , không phù hợp với điều kiện tự nhiên , truyền thống địa phương , xây dựng tháo dở Định hướng không gian kiến trúc , công trình mang dấu ấn mạnh mẽ cho thành phố theo hình thức kiến trúc độc đáo , dân tộc đại tránh xây dựng công trình lai căng, tùy tiện , lạc hậu Xây dựng kiến trúc đô thị , kế thừa truyền thống văn hóa lịch sử văn hóa địa phương Tạo tiền đề cho việc định hướng quy hoạch đô thị loại IV, V tỉnh Làm sở ban hành điều lệ quản lý xây dựng thành phố Cần Thơ Về kinh tế xã hội : Tư nhân xây dựng nhà phố , nhà theo quy định không gian kiến trúc khu vực Tránh việc giải tỏa gây tốn không cần thiết Tránh lãng phí quy hoạch , xây dựng Kết qủa nghiên cứu giúp cho quyền quản lý quy hoạch xây dựng dễ dàng , tổ chức quan người dân dễ thực 28 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ KIẾN NGHỊ I Xây dựng hệ thống văn pháp lý phục vụ cho công tác quản lý -Phải có chủ trương việc cải tạo chỉnh trang không gian kiến trúc tuyến phố -Quyết định thành lập ban quản lý dự án cải tạo chỉnh trang tuyến phố.Ban quản lý dự án với vai trò chủ đầu tư xây dựng nhiệm vụ quy hoạch diều lệ quản lý cụ thể cho tuyến đường trình cấp có thẩm quyền phê duyệt tiến hành thực II Tổ chức quản lý : -Quy hoạch cần thông qua lấy ý kiến cộng đồng người dân khu phố -Phân rõ phạm vi người dân tự cải tạo phạm vi thực dự án -Xây dựng sách hổ trợ vay vốn ngân hàng cho dự án -Xây dựng khu tái định cư cho hộ không đủ điều kiện diện tích xây dựng bị giải tỏa thực dự án Quản lý công trình kiến trúc vật kiến trúc : - Quản lý việc xây dựng cải tạo công trình kiến trúc công cộng sở hữu tư nhân , biển quảng cáo , biển báo ,biển số nhà , tên đường … Quản lý hệ thống xanh đô thị : - Cây xanh đường phố - Cây xanh phạm vi không gian sử dụng công trình Quản lý hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị - Đường giao thông ( lòng , lề đường , dãy phân cách ) - Hệ thống chiếu sáng - Hệ thống điện , thông tin liên lạc - Hệ thống cấp thoát nước Chính sách tạo điều kiện: Nhà nước tổ chức đoàn thể khác hỗ trợ phần chi phí đồng thời khơi gợi nguồn lực tiềm nơi cộng đồng, để cộng đồng tham gia tích cực việc nâng cấp môi trường sống, làm đẹp nhà cải thiện mức sống cho họ (mô hình Nhà nước nhân dân làm) III Phát huy vai trò làm chủ người dân địa phương: Tổ chức nhóm cộng đồng dựa tổ dân phố bầu đại diện họ, người dân mời gọi ngồi lại với để bàn bạc tự họ đề chương trình kế hoạch hành động cụ thể họ, nhằm cải thiện môi trường, cảnh quan đời sống cộng đồng Xác định rõ trách nhiệm cộng đồng việc cần trợ giúp Chính quyền, tổ chức khác việc cải tạo, nâng cấp chỉnh trang mặt tiền nhà ở, dãy phố, tuyến phố 29 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ Trong trình thiết kế người dân khu phố trực tiếp thảo luận, bàn bạc với việc thiết kế, dự trù kinh phí tìm cách thức tốt để giải vấn đề kinh phí cho công trình IV Thành lập ban quản lý tuyến đường: Trong Ban quản lý có đại diện người dân địa phương sống nơi có dự án cải tạo để góp ý thảo luận với Chính quyền việc thực dự án Thành lập đội niên tình nguyện em gia đình tuyến đường cải tạo để tham gia tuyên truyền vận động Chiến lược “Tạo điều kiện” không tham gia đóng góp phần vào kinh phí mà Nhà nước hay tổ chức khác cho cộng đồng mà việc tạo điều kiện cho người dân tham gia vào dự án để họ bày tỏ nhu cầu thực tiễn họ đưa sáng kiến, tìm kiếm phương án tối ưu cho dự án, giúp phát triển tổ chức mang tính cộng đồng chỗ, để người dân tự quản lý nâng cấp khu 30 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ Hiện trạng xây dựng kiến trúc phố hướng phát triển, đề xuất biện pháp quản lý xây dựng, kiến trúc TP Cần Thơ TÀI LIỆU THAM KHẢO KTS THANH TÙNG , “Nhà dân tự xây , tồn hay không tồn ”, tạp chí xây dựng tháng năm 2001 BÍCH THỦY, “Hiện trạng giải pháp phát triển nhà giai đoạn 2001 – 2002” , tạp chí xây dựng tháng năm1998 KTS PHẠM HÙNG CƯỜNG ,“Cảnh quan không gian đô thị – vấn đề suy ngẫm” tạp chí kiến trúc số năm 1997 NON NƯỚC VIỆT NAM, NXB văn hoá thông tin năm1998 Cuộc họp mặt lão thành Thành Phố Cần Thơ ngày tháng năm 2003 6.HUỲNH MINH, Cần Thơ xưa 7.Quy định kiến trúc đô thị –Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam tập 1, điều 7-4 “ Quản lý đường phố đô thị “,hội thảo, thành phố Vinh tháng 6/2004 ) 31 Viện Kiến Trúc Quy Hoạch Đô Thị Nông Thôn Cần Thơ