ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐỖ THỊ BÍCH HẠNH HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI HUYỆN QUẾ VÕ - TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐỖ THỊ BÍCH HẠNH HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI HUYỆN QUẾ VÕ - TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34 04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS TRẦN ĐÌNH THAO THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn i Thái Nguyên, ngày 19 tháng 01 năm 2015 Tác giả luận văn Đỗ Thị Bích Hạnh Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn ii LỜI CẢM ƠN Trong trình thực Luận văn, học viên nhận đƣợc giúp đỡ đƣợc tạo điều kiện thuận lợi từ nhiều cá nhân tập thể Trƣớc hết em xin cảm ơn chân thành tới PGS.TS Trần Đình Thao thầy giúp đỡ tận tình trực tiếp hƣớng dẫn em suốt thời gian em thực luận văn Để hoàn thành luận văn này, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Bộ phận Sau Đại học, thầy, cô giáo trƣờng Đại học Kinh tế Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho em trình học tập thực đề tài Nhân dịp này, em xin chân thành cảm ơn UBND huyện Quế Võ, lãnh đạo quan, ban ngành với doanh nghiệp địa bàn huyện, gia đình, bạn bè đồng nghiệp tạo điều kiện động viên, giúp đỡ để em hoàn thành luận văn tốt nghiệp Xin chân thành cảm ơn ! Thái Nguyên, ngày 19 tháng 01 năm 2015 Tác giả luận văn Đỗ Thị Bích Hạnh Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iii MỤC LỤC i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vii DANH MỤC CÁC BẢNG viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ix MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu nghiên cứu Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu Những đóng góp luận văn Kết cấu luận văn Chƣơng CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 1.1 Một số khái niệm 1.1.1 Khái niệm thuế 1.1.2 Khái niệm kiểm tra thuế 1.1.3 Khái niệm Doanh nghiệp quốc doanh 1.2 Đặc điểm công tác kiểm tra thuế 1.3 Vai trò kiểm tra thuế 1.4 Nguyên tắc kiểm tra thuế 1.5 Hình thức kiểm tra thuế 1.6 Quy trình kiểm tra thuế 1.6.1 Quy trình kiểm tra doanh nghiệp NQD quan thuế 1.6.2 Quy trình kiểm tra doanh nghiệp NQD trụ sở doanh nghiệp 12 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn iv 1.7 Nội dung kiểm tra thuế DN NQD 14 1.7.1 Kiểm tra đăng ký thuế 15 1.7.2 Kiểm tra việc chấp hành chế độ kế toán, sổ sách, chứng từ, thực chế độ in, phát hành, sử dụng hóa đơn 15 1.7.3 Kiểm tra việc kê khai, tính thuế nộp thuế toàn sắc thuế mà doanh nghiệp phát sinh 16 1.8 Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động kiểm tra thuế DNNQD 16 1.8.1 Điều kiện kinh tế xã hội trình độ dân trí 16 1.8.2 Mô hình quản lý thuế 17 1.8.3 Cơ chế quản lý thuế 19 1.8.4 Trình độ chuyên môn nghiệp vụ đạo đức cán kiểm tra thuế 20 1.8.5 Nhận thức chủ doanh nghiệp trình độ nhân viên kế toán doanh nghiệp 21 1.8.6 Công tác tuyên truyền, hỗ trợ DN 21 1.8.7 Ứng dụng công nghệ thông tin 21 1.9 Cơ sở thực tiễn kiểm tra thuế 22 1.9.1 Kinh nghiệm thực tiễn công tác kiểm tra thuế số nƣớc giới 22 1.9.2 Kinh nghiệm thực tiễn công tác kiểm tra thuế số địa phƣơng 24 Chƣơng PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31 2.1 Câu hỏi nghiên cứu 31 2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu 31 2.2.1 Phƣơng pháp thu thập liệu 31 2.2.2 Hệ thống tiêu đánh giá hiệu hoạt động kiểm tra thuế 35 Chƣơng THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ HUYỆN QUẾ VÕ 38 3.1 Đặc điểm tự nhiên - kinh tế - xã hội huyện Quế Võ 38 3.1.1 Đặc điểm tự nhiên 38 3.1.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội 38 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn v 3.2 Đặc điểm đối tƣợng nghiên cứu 40 3.2.1 Đặc điểm doanh nghiệp quốc doanh huyện Quế Võ 40 3.2.2 Đặc điểm Chi cục Thuế huyện Quế Võ 42 3.3 Thực trạng công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp quốc doanh chi cục thuế Quế Võ 48 3.3.1 Thực trạng công tác kiểm tra bàn Chi cục thuế Quế Võ 48 3.3.2 Thực trạng công tác kiểm tra trụ sở ngƣời nộp thuế 55 3.4 Các yếu tố ảnh hƣởng đến kết công tác kiểm tra thuế Chi cục thuế Quế Võ 69 3.4.1 Các yếu tố thuộc quan thuế 69 3.4.2 Các yếu tố thuộc Doanh nghiệp 71 3.5 Đánh giá chung thực trạng công tác kiểm tra thuế chi cục thuế Quế võ 73 3.5.1 Đánh giá DN tính công quan thuế hoạt động kiểm tra 73 3.5.2 Những kết đạt đƣợc 74 3.5.3 Những hạn chế nguyên nhân 76 Chƣơng MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ QUẾ VÕ 82 4.1 Quan điểm hoàn thiện công tác kiểm tra thuế 82 4.3 Các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế chi cục thuế huyện Quế Võ 84 4.3.1 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ 84 4.3.2 Tăng cƣờng quản lý ngƣời nộp thuế 84 4.3.3 Đổi công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế 84 4.3.4 Tăng cƣờng kiểm tra bàn tính thuế 85 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vi 4.3.5 Xử lý nghiêm khắc, kịp thời trƣờng hợp vi phạm pháp luật thuế sau kiểm tra thuế 86 4.3.6 Nâng cao lực chuyên môn đạo đức nghề nghiệp cán thuế 87 4.3.7.Tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ công tác kiểm tra thuế 88 4.2.8 Các biện pháp khác 88 4.4 Các điều kiện thực giải pháp 89 4.5 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm tra thuế chi cục thuế Quế Võ 90 4.5.1 Đối với Tổng cục Thuế 90 4.5.2 Đối với Cục thuế tỉnh Bắc Ninh 90 4.5.3 Đối với UBND huyện Quế Võ 91 KẾT LUẬN 92 TÀI LIỆU THAM KHẢO 94 PHIẾU ĐIỀU TRA 95 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt BCTC CQT Tên đầy đủ tiếng Việt Báo cáo tài Cơ quan thuế CNTT Công nghệ thông tin CBCC Cán công chức CSKD Cơ sở kinh doanh DN NQD Doanh nghiệp Ngoài quốc doanh GTGT Giá trị gia tăng KTTT Kinh tế thị trƣờng NNT Ngƣời nộp thuế NSNN Ngân sách nhà nƣớc SXKD Sản xuất kinh doanh TNDN Thu nhập doanh nghiệp Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1 Danh sách DN điều tra 33 Bảng 3.1: Sự phát triển DNNQD địa bàn huyện Quế Võ từ năm 2012 - 2014 41 Bảng 3.2: Phân bổ DNNQD địa bàn huyện Quế Võ năm 2014 41 Bảng 3.3: Kết kiểm tra hồ sơ khai thuế Chi cục thuế Quế Võ năm 2012- 2014 52 Bảng 3.4: Kết kiểm tra hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng chi cục thuế Quế Võ năm 2012- 2014 54 Bảng 3.5: ăm 2012- 2014 Chi cục thuế Quế Võ 56 Bảng 3.6: Kết kiểm tra Doanh thu số DN năm 2012 59 Bảng 3.7: Kết hoạt động SXKD năm 2011 67 Bảng 3.8: Tình hình sử dụng cán kiểm tra thuế Chi cục thuế Quế Võ năm 2012- 2014 70 Bảng 3.9: Kết điều tra hiểu biết Luật thuế DN 71 Bảng 3.10: Kết điều tra DN tính quan trọng công tác kế toán 72 Bảng 3.11: Kết điều tra tác động hoạt động kiểm tra thuế DN 72 Bảng 3.12: Kết điều tra DN tính công hoạt động kiểm tra quan thuế 73 Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 82 Chƣơng MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KIỂM TRA THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CHI CỤC THUẾ QUẾ VÕ 4.1 Quan điểm hoàn thiện công tác kiểm tra thuế Hoạt động kiểm tra thuế dựa nguyên tắc tuân thủ pháp luật, xác, khách quan, công khai, dân chủ, kịp thời, bảo vệ bí mật hiệu quả, mục tiêu đặt chống thất thu thuế hƣớng dẫn, giúp đỡ ngƣời nộp thuế nắm đƣợc nghĩa vụ quyền lợi đơn vị thực luật thuế; đồng thời nâng cao trách nhiệm công chức ngành thuế thi hành công vụ Trên sở mục tiêu tổng quát nguyên tắc công tác kiểm tra thuế cần phải có định hƣớng phát triển, phù hợp với đặc điểm tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội huyện Quế Võ, có đƣợc giải pháp đồng nhằm hoàn thiện công tác kiểm tra thuế theo hƣớng đại, hiệu quả, bền vững; Bao gồm số định hƣớng nhƣ: (1) Công tác kiểm tra phải đảm bảo việc chấp hành luật thuế, đảm bảo nguồn thu cho Ngân sách nhà nƣớc; (2) Công tác kiểm tra phải đảm bảo tính khách quan, bình đẳng thành phần kinh tế thuộc đối tƣợng kiểm tra cƣơng xử lý vi phạm thuế Ngƣời nộp thuế; (3) Công tác kiểm tra thuế phải đƣợc coi biện pháp để quản lý thu thuế cần đƣợc tiến hành thƣờng xuyên; (4) Công tác kiểm tra phải đƣợc tiến hành đơn giản, công khai thủ tục hành chính, không gây phiền hà cho ngƣời nộp thuế 4.2 Phƣơng hƣớng mục tiêu hoàn thiện công tác kiểm tra thuế Mục tiêu Thực Nghị Đại hội Đảng lần thứ XI, Việt Nam đẩy mạnh toàn diện công đổi mới, tạo tảng để đến năm 2020 trở thành nƣớc công nghiệp theo hƣớng đại Trong xu phát triển đó, để đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn đất nƣớc, Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 83 ngành Thuế thực chiến lƣợc cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 đƣợc Thủ tƣớng Chính phủ phê duyệt Quyết định số 732/QĐ-TTg ngày 17/5/2011 Mục tiêu tổng quát Chiến lƣợc là: Xây dựng hệ thống sách thuế đồng bộ, thống nhất, công bằng, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa; mức động viên hợp lý nhằm tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất nƣớc công cụ quản lý kinh tế vĩ mô có hiệu quả, hiệu lực Nhà nƣớc; xây dựng ngành Thuế Việt Nam đại, hiệu lực, hiệu quả; công tác quản lý thuế, phí lệ phí thống nhất, minh bạch, đơn giản, dễ hiểu, dễ thực dựa ba tảng thể chế sách thuế minh bạch, quy trình thủ tục hành thuế đơn giản, khoa học phù hợp với thông lệ quốc tế; nguồn nhân lực có chất lƣợng, liêm chính; ứng dụng công nghệ thông tin đại, có tính liên kết, tích hợp, tự động hóa cao Phương hướng Xác định vai trò tầm quan trọng kiểm tra công tác quản lý thuế, Chiến lƣợc nêu rõ định hƣớng hoàn thiện giải pháp nâng cao hiệu công tác quản lý thuế nói chung công tác kiểm tra thuế nói riêng mà ngành Thuế phải thực hiện, là: - Nâng cao lực hoạt động kiểm tra, giám sát thuân thủ pháp luật ngƣời nộp thuế Nghiên cứu bổ sung nhiệm vụ điều tra thuế cho quan thuế - Xây dựng, ban hành chế độ quy định quản lý kiểm tra thuế ngƣời nộp thuế sở quản lý rủi ro; xây dựng sở liệu ngƣời nộp thuế, sở phân tích, đánh giá rủi ro, phân loại ngƣời nộp thuế tất khâu đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế hoàn thuế; xử lý nghiêm trƣờng hợp vi phạm pháp luật thuế Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 84 4.3 Các giải pháp hoàn thiện công tác kiểm tra thuế chi cục thuế huyện Quế Võ 4.3.1 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ Cấn phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao trình độ hiểu biết DN thuế, tầm quan trọng khoản đóng góp từ thuế, nâng cao hiểu biết, tính tự giác DN, tập trung cao vào địa bàn am hiểu Luật thuế nhƣ DN làng nghề, DN nhỏ 4.3.2 Tăng cường quản lý người nộp thuế Với gần 400 doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh địa bàn huyện Quế Võ, nhƣng số lƣợng doanh nghiệp hàng năm đƣợc kiểm tra thuế trụ sở NNN chiếm khoảng 13% tổng số Nhƣ 80% doanh nghiệp chƣa đƣợc kiểm tra việc kê khai nộp thuế Chính vậy, cần tăng cƣờng công tác kiểm tra, rà soát số lƣợng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh để phát kịp thời trƣờng hợp thực tế có kinh doanh nhƣng không đăng ký kinh doanh, không đăng ký thuế để đƣa vào diện quản lý Giám sát nắm bắt kịp thời số doanh nghiệp tạm nghỉ kinh doanh, số doanh nghiệp ngừng hoạt động (bỏ trốn, giải thể, phá sản), số doanh nghiệp hoạt động Đồng thời, tăng cƣờng công tác tuyên truyền hỗ trợ đối tƣợng nộp thuế tất khâu, phận, lĩnh vực, đảm bảo phƣơng châm hành động ngành thuế “minh bạch, chuyên nghiệp, liêm chính, đổi mới” vào thực chất 4.3.3 Đổi công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế Việc xây dựng kế hoạch kiểm tra phải đảm bảo đƣợc yêu cầu sau: Đội kiểm tra chi cục thuế vào phân tích hồ sơ khai thuế, đánh giá rủi ro phân loại doanh nghiệp, thu thập thông tin từ bên ngoài… để lập danh sách kiểm tra; Công tác xây dựng kế hoạch phải sát với điều kiện thực tế; nguồn nhân lực định hƣớng chƣơng trình công tác ngành Tránh trƣờng hợp xây dựng kế hoạch nhiều, thực lại đạt tỉ lệ thấp, dẫn đến bỏ sót đối tƣợng kiểm tra phải chuyển đối tƣợng kiểm tra sang kế Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 85 hoạch năm sau Để đảm bảo yêu cầu minh bạch công tác lập kế hoạch kiểm tra, đối tƣợng đƣợc đƣa vào kế hoạch kiểm tra hàng năm phải đối tƣợng có điểm rủi ro cao tính từ xuống Thƣờng xuyên đổi nâng cao biện pháp nghiệp vụ tiến hành kiểm tra thuế Việc kiểm tra ngƣời nộp thuế trụ sở quan thuế cách làm hiệu quả, làm giảm chi phí ngành thuế nhƣ doanh nghiệp, cần có thay đổi suy nghĩ, nhận thức ngƣời làm công tác kiểm tra thuế Căn danh sách kiểm tra trụ sở NNT đƣợc lãnh đạo đơn vị phê duyệt, đoàn kiểm tra đƣợc phân công tiến hành bƣớc thông báo yêu cầu Doanh nghiệp giải trình, bổ sung vấn đề nghi vấn hồ sơ khai thuế trƣớc kiểm tra trụ sở NNT theo quy định Trong trình kiểm tra trụ sở NNT, phải đảm bảo tính thống nội dung kiểm tra Cụ thể, nghi vấn số thuế kê khai thể qua kết phân tích rủi ro (điểm số rủi ro tiêu phân tích) phải đƣợc nêu nội dung thông báo yêu cầu doanh nghiệp giải trình, bổ sung; Các nghi vấn số thuế kê khai sau doanh nghiệp giải trình, bổ sung nhƣng không chứng minh đƣợc phải đƣợc đƣa vào nội dung định kiểm tra; Biên xác lập số liệu kiểm tra, Biên kiểm tra, định xử lý, xử phạt qua kiểm tra, phải phù hợp với nội dung kiểm tra đƣợc ghi nhận định kiểm tra 4.3.4 Tăng cường kiểm tra bàn tính thuế Căn kế hoạch kiểm tra trụ sở quan thuế đƣợc Lãnh đạo đơn vị phê duyệt; công chức đƣợc phân công tiến hành kiểm tra hồ sơ khai thuế NNT trụ sở quan thuế, thông qua việc lập thông báo yêu cầu doanh nghiệp giải trình, bổ sung vấn đề nghi vấn hồ sơ Qua thực tế công tác kiểm tra, tác giả nhận thấy không thiết phải tra, kiểm tra thuế trụ sở NNT Những vấn đề nghi vấn hồ sơ thuế qua phân tích rủi ro thuế: nhƣ kê khai sai tiêu, xác định miễn giảm thuế không quy định, Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 86 số liệu báo cáo toán thuế không khớp với số liệu báo cáo tài chính, kiểm tra việc sử dụng, ghi chép hoá đơn có theo quy định cần thông báo nội dung nghi vấn để NNT giải trình điều chỉnh sai sót Việc kiểm tra ngƣời nộp thuế trụ sở quan thuế cách làm mới, làm giảm chi phí ngành thuế nhƣ doanh nghiệp, cần có thay đổi suy nghĩ, nhận thức ngƣời làm công tác kiểm tra thuế: kiểm tra không thiết phải tiến hành trụ sở ngƣời nộp thuế, muốn thực đƣợc điều đòi hỏi nhiều vào tâm Ban lãnh đạo Chi cục thuế ủng hộ tập thể cán công chức ngành thuế Ƣu tiên việc mở rộng công tác kiểm tra trụ sở quan thuế, kịp thời xử lý hành vi vi phạm để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật NNT Việc kiểm tra thuế ngƣời nộp thuế quan thuế việc tiếp xúc trực tiếp với ngƣời nộp thuế mà công chức thuế phải thực trình tập hợp phân tích rủi ro thông tin chuyên sâu, nhằm kiểm tra tính xác thực hồ sơ, thông tin, nghi vấn doanh nghiệp, đề xuất kiến nghị giải pháp xử lý nội dung đƣợc làm rõ (yêu cầu NNT thực điều chỉnh theo qui định luật thuế) Trong trình kiểm tra hồ sơ khai thuế NNT trụ sở quan thuế (bao gồm hồ sơ khai thuế tháng, quý, năm), phát vi phạm tiến hành xử lý theo quy định pháp luật 4.3.5 Xử lý nghiêm khắc, kịp thời trường hợp vi phạm pháp luật thuế sau kiểm tra thuế Hoạt động kiểm tra thuế thực hiệu định xử lý sau kiểm tra thuế đƣợc thực kịp thời đầy đủ Vì vậy, chi cục thuế Quế Võ cần tổ chức tốt công tác theo dõi, đôn đốc đối tƣợng kiểm tra thực nghiêm chỉnh định xử lý sau kiểm tra thuế Những trƣờng hợp cố Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 87 tình không thực định xử lý, quan thuế cần phối hợp chặt chẽ với quan hữu quan tổ chức cƣỡng chế thực định xử lý 4.3.6 Nâng cao lực chuyên môn đạo đức nghề nghiệp cán thuế Tăng cƣờng số lƣợng đội ngũ cán kiểm tra thuế, đồng thời phải nâng cao chất lƣợng cán Hiện nay, cán kiểm tra đƣợc bổ sung số lƣợng có nhiều cố gắng nâng cao trình độ chất lƣợng nhƣng khối lƣợng công việc nhiều, đối tƣợng quản lý đa dạng phức tạp nên quan thuế cần có phân công bố trí xếp cán theo hƣớng tăng số lƣợng đội ngũ cán thuế làm công tác kiểm tra thuế trọng nâng cao chất lƣợng cán Cần tiếp tục nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán kiểm tra thuế kiến thức, kỹ công chức nhân tố định hiệu công tác kiểm tra thuế Công chức làm công tác kiểm tra thuế nặng nề, phức tạp, nhiều cám dỗ; hiệu công tác kiểm tra thuế phụ thuộc nhiều vào ý thức trách nhiệm, lực chuyên môn công chức Để hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao, công chức làm công tác kiểm tra thuế phải có kiến thức, kỹ cần thiết: Trƣớc tiên cần làm tốt công tác nâng cao ý thức trách nhiệm đạo đức nghề nghiệp để từ họ hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao, vững vàng trƣớc cám dỗ, thực tốt điều cần xây điều cần chống theo tiêu chuẩn ngành Chú trọng công tác đào tạo, đào tạo lại nguồn nhân lực, tập trung bồi dƣỡng kiến thức nghiệp vụ chuyên sâu nhƣ: hệ thống sách, pháp luật thuế, hóa đơn; chế độ kế toán; kiến thức tin học; sách pháp luật số lĩnh vực có liên quan Duy trì tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho công chức kiểm tra năm hai lần Bên cạch cần đào tạo kỹ giao tiếp với NNT kỹ quan trọng vì: Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 88 trình thực nhiệm vụ mình, công chức kiểm tra thuế thƣờng xuyên giao tiếp với NNT 4.3.7.Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ công tác kiểm tra thuế Triển khai áp dụng rộng rãi ứng dụng tin học vào công tác kiểm tra thuế quan tâm đạo sát nhập liệu vào ứng dụng tin học Ứng dụng CNTT vấn đề then chốt cải cách hệ thống thuế nói chung việc phân tích, lựa chọn ĐTNT để kiểm tra thuế Nhờ ứng dụng công nghệ tin học mà công tác lập kế hoạch kiểm tra thuế khoa học hơn, tốn nhiều thời gian cho việc phân tích hồ sơ Để làm đƣợc điều này, Chi cục cần chủ động tham mƣu lập kế hoạch đào tạo tin học chuyên sâu cho cán làm công tác kiểm tra để từ vận hành tốt chƣơng trình ứng dụng ngành 4.2.8 Các biện pháp khác - Thực tế qua công tác kiểm tra thuế chi cục thuế Quế Võ thời gian gần cho thấy hành vi mua, bán hoá đơn bất hợp pháp diễn cách có chủ ý Để ngăn chặn tình trạng trên, phòng kiểm tra thuế cần tập trung triển khai công tác đối chiếu chéo hóa đơn toàn ngành thuế nhằm phát ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi kinh doanh mua bán hóa đơn bất hợp pháp - Kết thực công tác kiểm tra thuế phải thực chế độ tổng kết, báo cáo theo quy định Trong cần lƣu ý rút kinh nghiệm từ kết kiểm tra để kiểm chứng lại tiêu thức đánh giá rủi ro việc xây dựng kế hoạch kiểm tra, để phản hồi kịp thời Cục Thuế nhằm có điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu công tác quản lý thuế - Đẩy mạnh việc xã hội hóa hoạt động hỗ trợ ngƣời nộp thuế: hợp tác, hỗ trợ đại lý thuế thực dịch vụ hỗ trợ ngƣời nộp thuế; hỗ trợ tạo Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 89 điều kiện phát triển đại lý thuế, nâng cao chất lƣợng cung cấp dịch vụ đại lý thuế cho ngƣời nộp thuế - Có sách khen, thƣởng, có nhuận bút để khuyến khích cán thuế ngƣời dân viết tuyên truyền thuế 4.4 Các điều kiện thực giải pháp Hoàn thiện quy định chức năng, nhiệm vụ cán phòng ban, phận quản lý thuế cho phù hợp với tình hình thực tế Hiện nay, chi cục thuế Quế Võ thực công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm thuế, với tỷ lệ đạt 10% tổng số doanh nghiệp Với phƣơng hƣớng, nhiệm vụ mà Tổng cục thuế đề việc tiếp tục tăng cƣờng lực lƣợng cho công tác kiểm tra thuế tiến đến đạt 30%-35% tổng số cán công chức quan vào cuối năm 2014 việc bổ sung đội ngũ cho công tác kiểm tra cần thiết Bên cạnh đó, để giảm tải cho công tác kiểm tra thuế chi cục thuế, đặc biệt chi cục thuế có số thu lớn, cần sớm hình thành tổ chức tra Chi cục thuế Tăng cƣờng phối hợp đồng với quan chức năng: Cần có phối hợp với quan khác nhƣ quan kiểm toán, tra tài chính, phải phân định rõ chức nhiệm vụ quan kiểm tra để tránh kiểm tra chồng chéo sở kinh doanh, tránh gây phiền hà đến hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Đối với kiểm tra thuế cần nắm NNT đặc điểm ngành nghề sản xuất kinh doanh, quy trình công nghệ, lực sản xuất để áp dụng phƣơng pháp kiểm tra phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế Ngƣời nộp thuế: Hiện đại hoá hệ thống thông tin điện tử để tăng cƣờng công tác thông tin tuyên truyền Thông qua hình thức tuyên truyền, tổ chức buổi toạ đàm, đối thoại với doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt nhu cầu nhƣ phản ánh ngƣời nộp thuế vấn đề liên quan Tổ chức chƣơng trình phổ biến kiến thức thuế định kỳ đài phát truyền hình Giao lƣu trực tuyến Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 90 với ngƣời nộp thuế Phối hợp với ngành, hiệp hội ngành nghề, tổ chức xã hội nhằm tuyên truyền, giáo dục pháp luật thuế giúp ngƣời nộp thuế nhƣ tổ chức, cá nhân xã hội kịp thời nắm bắt qui định thuế, hiểu rõ chất ý nghĩa quan trọng việc thực nghĩa vụ thuế 4.5 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kiểm tra thuế chi cục thuế Quế Võ 4.5.1 Đối với Tổng cục Thuế Thực tế ngành thuế nƣớc ta tồn tƣợng có nhiều văn hƣớng dẫn chồng chéo, phức tạp, thiếu tính hệ thống, chí văn hƣớng dẫn Tổng cục thuế nhƣng lại có nội dung không thống với Điều gây khó khăn trực tiếp cho ngƣời nộp thuế muốn thực nghĩa vụ thuế khó khăn cho cán thuế thực theo văn hƣớng dẫn Hệ thống văn liên quan đến thuế GTGT TNDN liên tục thay đổi khiến cho doanh nghiệp khó theo dõi thực cho Công tác quản lý thuế nói chung kiểm tra thuế nói riêng bị ảnh hƣởng Cơ quan thuế liên tục nhận đƣợc ý kiến phàn nàn sách thuế từ phía doanh nghiệp họ theo kịp thay đổi sách thuế Do vậy, cần tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện hệ thống sách, pháp luật thuế quản lý thuế cho phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội đất nƣớc Tăng cƣờng công tác đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, tập huấn cho cán bộ, cán làm công tác tra, kiểm tra thuế, chƣơng trình đào tạo phải gắn với thực tiễn Ngoài cần tổ chức lớp học phong cách làm việc, ứng xử, đạo đức tác phong ý thức chấp hành kỷ cƣơng kỷ luật cán thuế Đẩy mạnh phát triển hệ thống công nghệ thông tin cho đồng phù hợp với văn pháp luật 4.5.2 Đối với Cục thuế tỉnh Bắc Ninh Đề nghị Cục thuế tăng cƣờng cán cho phận kiểm tra, tập trung bố trí cán có chuyên môn giỏi, có đạo đức nghề nghiệp để công tác Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 91 kiểm tra đạt hiệu cao Đề nghị Cục thuế tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến sách, pháp luật thuế sách thuế sửa đổi bổ sung nhằm nâng cao trình độ hiểu biết, nắm vững sách pháp luật thuế Doanh nghiệp Tăng cƣờng công tác đối thoại để từ nắm bắt đƣợc khó khăn, vƣớng mắc trình thực để có điều chỉnh kịp thời 4.5.3 Đối với UBND huyện Quế Võ Công tác quản lý kiểm tra thuế theo địa bàn chi cục thuế Quế Võ đạt đƣợc nhiều kết đáng khích lệ nhƣng tồn số khó khăn thiếu phối hợp quan thuế với quyền địa phƣơng Quản lý doanh nghiệp địa bàn theo phân cấp quản lý hành thuộc trách nhiệm uỷ ban nhân dân phƣờng, xã Tuy nhiên, thiếu phối hợp chặt chẽ quan thuế uỷ ban nhân dân phƣờng, xã dẫn đến tình trạng có doanh nghiệp bỏ trốn khỏi địa bàn kinh doanh mà quan thuế uỷ ban nhân dân thiếu thông tin Khi cán thuế đến địa bàn để xác minh doanh nghiệp bỏ trốn gặp thái độ bất hợp tác cán phƣờng, xã khiến cho công tác xác minh địa điểm gặp nhiều khó khăn Nhiều địa phƣơng có suy nghĩ công tác thu thuế trách nhiệm quan thuế, thiếu đạo, ủng hộ ngành thuế xử lý vƣớng mắc đặc biệt công tác cƣỡng chế nợ thuế doanh nghiệp Chính vậy, kiến nghị với Huyện ủy, UBND huyện Quế Võ đạo ban hành quy chế phối hợp quan thuế với phƣờng xã công tác quản lý thuế, giúp cho công tác quản lý thuế nói chung công tác kiểm tra thuế nói riêng ngày hiệu Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 92 KẾT LUẬN Theo lộ trình Chiến lƣợc cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 đƣợc Thủ tƣớng Chính Phủ phê duyệt hoạt động kiểm tra thuế bƣớc chuyển đổi từ chế kiểm tra tràn lan, chƣa khoa học sang chế kiểm tra thuế dựa mức độ tuân thủ pháp luật NNT, tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin việc xây dựng kế hoạch kiểm tra, tin học hoá phƣơng pháp kiểm tra Đồng thời, việc xếp tổ chức lại máy kiểm tra thuế cấp, việc tăng cƣờng đào tạo, đào tạo lại kiến thức pháp luật thuế, kế toán, nghiệp vụ kiểm tra, tin học, ngoại ngữ cho làm công tác kiểm tra thuế việc cấp thiết ngành thuế chiến lƣợc cải cách hệ thống thuế đến năm 2020 Để thực thành công chiến lƣợc cải cách hệ thống thuế cần nhiều yếu tố, có tập trung cao nhân lực, tài lực nỗ lực lớn không từ phía sách Nhà nƣớc, Bộ Tài Chính, Tổng cục Thuế mà từ phía chi Cục Thuế huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh cán công chức ngành thuế Thông qua công tác nghiên cứu, tác giả nhận thấy Công tác kiểm tra thuế DN NQD có ý nghĩa quan trọng không công tác quản lý thu ngân sách Cơ quan thuế mà góp phần tích cực việc chấn chỉnh công tác kế toán, hóa đơn chứng từ, việc chấp hành sách pháp luật thuế doanh nghiệp đƣợc kiểm tra, ngăn ngừa hành vi, vi phạm pháp luật, tạo môi trƣờng bình đẳng SXKD Với thực trạng công tác kiểm tra thuế DN NQD Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh mà tác giả tiến hành nghiên cứu phân tích cho thấy: Bên cạnh ƣu điểm, thành tích công tác kiểm tra thuế doanh nghiệp NQD chi Cục Thuế huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh góp phần không nhỏ vào kết chung chi Cục thuế huyện Quế Võ năm vừa qua, nhƣợc điểm cần phải tiếp tục hoàn thiện Từ việc phân tích Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 93 thực trạng, tồn nguyên nhân chính, tác giả đề xuất giải pháp kiến nghị giải pháp: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ, tăng cƣờng quản lý ngƣời nộp thuế, đổi công tác xây dựng kế hoạch kiểm tra thuế, nâng cao lực chuyên môn đạo đức nghề nghiệp cán thuế,tăng cƣờng ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ công tác kiểm tra thuế.Thực đồng giải pháp, kiến nghị nêu góp phần quan trọng hoàn thiện công tác kiểm tra thuế DN NQD nói riêng công tác quản lý thuế nói chung Cục Thuế tỉnh Bắc Ninh Với góc độ nghiên cứu luận văn Thạc sỹ, mong muốn tác giả nhiều, song tính phức tạp vấn đề nghiên cứu nhƣ khả thân mức độ, nên luận văn chắn không tránh khỏi số khiếm khuyết Tác giả mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp Hội đồng khoa học, nhà nghiên cứu, nhà quản lý cấp, ngành, nhƣ quan tâm đến đề tài để nội dung nghiên cứu đƣợc hoàn thiện hơn, đóng góp thiết thực cho chi Cục Thuế huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh nói riêng cho Ngành thuế nói chung./ Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 94 TÀI LIỆU THAM KHẢO Chi cục Thuế huyện Quế Võ, Báo cáo tổng kết công tác thuế năm 2011, 2012 2013 Chi cục Thuế huyện Quế Võ, Báo cáo đánh giá tình hình thực công tác kiểm tra năm năm 2011, 2012 2013 Chính phủ (2011), Nghị định số 86/2011/NĐ-CP ngày 22/9/2011 Chính phủ quy định chi tiết hướng dẫn thi hành số điều Luật Thanh tra, Hà Nội Chính phủ (2012), Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09/02/2012 Chính phủ quy định quan giao thực chức tra chuyên ngành hoạt động tra chuyên ngành, Hà Nội Học viện Tài (2009), Giáo trình nghiệp vụ thuế, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội Học viện Tài (2010), Giáo trình Quản lý thuế, Nhà xuất Tài chính, Hà Nội Thông tƣ số 156/2013/TT-BTC ngày 06/11/2013 Bộ Tài Hƣớng dẫn thi hành số điều Luật quản lý thuế; Luật sửa đổi, bổ sung số điều Luật quản lý thuế hƣớng dẫn thi hành Nghị định số 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 Chính phủ Tổng cục Thuế (2007), Luật Quản lý thuế văn hướng dẫn thi hành Tổng cục thuế (2010), Đóng góp ý kiến dự thảo Chiến lược hoàn thiện hệ thống sách thuế giai đoạn 2011 - 2020 10.Tổng cục thuế (2011), Tài liệu hội nghĩ chuyên đề công tác tra, kiểm tra thuế 11.Tổng cục Thuế, Tài liệu bồi dƣỡng số kỹ tra, kiểm tra (năm 2010) 12.Tạp chí kế toán: www.tapchiketoan,com 13 http://thanhtravietnam.vn/vi-VN/News/diendanthanhtra/2013/05/30080.aspx Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 95 14.Các viết, thảo luận, nghiên cứu, trao đổi Trang điện tử Tổng cục Thuế (www.gdt.gov.vn), Bộ Tài (www.mof.gov.vn), Tạp chí Thuế (tapchithue.com.vn) trang điện tử khác PHIẾU ĐIỀU TRA Họ tên ngƣời đƣợc vấn: Chức vụ đơn vị: CÁC THÔNG TIN CƠ BẢN CỦA DOANH NGHIỆP (DN) 1.1 Thông tin chung - Tên DN: - Địa chỉ: - Năm thành lập: - Lĩnh vực sản xuất kinh doanh: - Vốn điều lệ:……………………………………………………………… 1.2 Thông tin chủ DN - Họ tên: Tuổi: - Giới tính: Trình độ văn hoá: TÌNH HÌNH SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DN Kết sản xuất năm 2013 Doanh thu triệu đồng Chi phí: triệu đồng Lợi nhuận: triệu đồng Lao động bình quân:……… … …ngƣời KIỂM TRA THUẾ 3.1 Khi nhận đƣợc Thông báo yêu cầu giải trình, bổ sung thông tin tài liệu, yêu cầu điều chỉnh số thuế kê khai thì: - DN thực giải trình, điều chỉnh theo thời hạn Thông báo - DN thực giải trình, điều chỉnh số thuế thời hạn TB Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn 96 - DN chƣa giải trình, điều chỉnh theo yêu cầu Thông báo Lý (nếu chƣa giải trình, giải trình thời hạn)……………….… ……………………………………………………………………………… 3.2 DN hiểu biết Luật quản lý thuế nhƣ nào? Hiểu biết tƣờng tận Biết nhƣng hạn chế Không hiểu 3.3 Theo ông (bà) hoạt động kiểm tra quan thuế tác động đến DN nhƣ nào? - DN Có ý thức việc chấp hành Luật quản lý thuế, kê khai thuế, đồng thời hạn chế việc cố tình trốn thuế doanh nghiệp - DN tìm cách để lách thuế - Không có tác động nhiều - Ý kiến khác: ……………………………………………………………… …………………………………………………….………………………… 3.4 Xin cho biết công tác kiểm tra thuế đảm bảo công chƣa? Chƣa công Công Nếu chƣa công bằng, xin nói rõ lý do: 3.5 Theo ông (bà) công tác kế toán DN có quan trọng không: Quang trọng Bình thƣờng Không quan trọng 3.6.Các ý kiến khác (nếu có) Xin chân thành cảm ơn! Số hóa Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn