TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG HÀ NỘI ====== NGUYỄN THỊ HIÊN VẬN DỤNG MỐI KẾT HỢP “GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI” TRONG DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Giáo dục quốc phòng an ninh HÀ NỘI- 2016 HÀ NỘI - 2016 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG HÀ NỘI ====== NGUYỄN THỊ HIÊN VẬN DỤNG MỐI KẾT HỢP “GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI” TRONG DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Giáo dục quốc phòng an ninh Người hướng dẫn khoa học Thượng tá ThS Phạm Văn Dư HÀ NỘI- 2016 HÀ NỘI - 2016 LỜI CẢM ƠN Trong suốt trình từ bắt đầu học tập trường tới nay, em nhận nhiều quan tâm, giúp đỡ Thầy cơ, gia đình bạn bè q trình học tập trường Sư phạm Hà Nội Với lòng biết ơn sâu sắc em xin gửi tới thầy giáo hướng dẫn cho em Thượng tá.Th.S.Phó trưởng khoa đường lối quân Phạm Văn Dư hướng dẫn bảo tận tình suốt thời gian em làm khóa luận Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo trung tâm GDQP Hà Nội với tri thức tâm huyết để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho em suốt thời gian em theo học trường, tạo điều kiện giúp đỡ em trình học tập nghiên cứu hồn thành khóa luận Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo, cô giáo, em học sinh trường THPT Xn Hịa, trường THPT Đơng Anh tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành đề tài khóa luận bạn lớp K38 GDQP&AN Trong trình nghiên cứu đề tài, kiến thức cịn hạn hẹp nên khơng tránh khỏi thiếu sót cách hiểu, lỗi trình bày Em mong nhận nhận xét, đóng góp ý kiến thầy, cô giáo để đề tài em ngày hồn chỉnh Cuối em xin kính chúc thầy, cô dồi sức khỏe thành công lĩnh vực Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016 Sinh viên Nguyễn Thị Hiên LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan kết nghiên cứu đề tài đích thực em Đề tài em khơng trùng với kết nghiên cứu tác giả khác Nếu có khơng trung thực em xin hồn tồn chịu trách nhiệm Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016 Sinh viên Nguyễn Thị Hiên CÁC KÝ HIỆU VỚI CHỮ VIẾT TẮT CNH – HĐH Cơng nghiệp hóa, đại hóa CNXH Chủ nghĩa xã hội GDQP&AN Giáo dục quốc phòng an ninh GD&ĐT Giáo dục Đào tạo QPAN Quốc phòng an ninh THPT Trung học phổ thông XHCN Xã hội chủ nghĩa DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Nội dung chương trình giáo dục quốc phịng an ninh cấp trung học phổ thơng 23 Bảng 3.1 Vận dụng “Giáo dục truyền thống quân đội” lí thuyết 36 Bảng 3.2 Vận dụng “Giáo dục truyền thống quân đội” thực hành 44 MỤC LỤC I MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu 4 Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Ý nghĩa khoa học ý nghĩa thực tiễn Cấu trúc luận văn ……………………………………………………… II NỘI DUNG Chương CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI TRONG DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1 Quan điểm Đảng Nhà nước cơng tác giáo dục quốc phịng an ninh 1.2 Một số khái niệm truyền thống công tác giáo dục truyền thống 1.3 Các truyền thống tốt đẹp quân đội nhân dân Việt Nam 14 1.3.1.Quân đội ta luôn trung thành vô hạn với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, với Đảng, với nhân dân 14 1.3.2 Quân đội ta quân đội nhân dân, nhân dân, nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân 15 1.3.3 Quân đội ta vừa có tinh thần chiến, thắng, vừa biết đánh biết thắng 16 1.3.4 Qn đội ta có tinh thần đồn kết nội chặt chẽ ý thức tổ chức kỉ luật nghiêm minh 17 1.3.5 Quân đội ta không đội qn chiến đấu giỏi mà cịn đội qn cơng tác giỏi, đội quân làm kinh tế giỏi 17 1.3.6 Quân đội ta nêu cao tinh thần đồn kết quốc tế cao cả, chí nghĩa, chí tình 18 1.4 Tầm quan trọng giáo dục truyền thống quân đội dạy môn giáo dục quốc phòng an ninh trường trung học phổ thông 19 KẾT LUẬN CHƯƠNG 21 Chương THỰC TRẠNG VIỆC VẬN DỤNG KẾT HỢP “ GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI” TRONG DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG 23 2.1 Phân tích điểm thuận lợi khó khăn chương trình dạy học Giáo dục quốc phòng an ninh 23 2.1.1 Thuận lợi việc vận dụng kết hợp giáo dục truyền thống quân đội dạy học Giáo dục quốc phòng an ninh 23 2.1.2 Khó khăn việc vận dụng kết hợp giáo dục truyền thống quân đội dạy học Giáo dục quốc phòng an ninh 25 2.2 Kết việc vận dụng kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” dạy học giáo dục quốc phòng an ninh trường trung học phổ thông 26 2.2.1 Ưu điểm việc vận dụng kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” dạy học giáo dục quốc phòng an ninh trường trung học phổ thông 27 2.2.2 Hạn chế việc vận dụng kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” dạy học giáo dục quốc phòng an ninh trường trung học phổ thông 28 2.2.3 Nguyên nhân 29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 30 Chương VẬN DỤNG MỐI KẾT HỢP “GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG QUÂN ĐỘI” ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 31 3.1 Vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” lí thuyết 31 3.2 Vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành 39 III KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 47 TÀI LIỆU THAM KHẢO 50 I MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Đất nước phát triển, xu hướng cơng nghiệp hóa, đại hóa ngày phát triển kéo theo lĩnh vực kinh tế, trị, văn hóa, xã hội, ngoại giao,… điều thiếu tri thức quốc gia phát triển giáo dục Giáo dục yếu tố nói định việc phát triển tồn vong quốc gia Nghị Hội nghị Trung ương khóa XI đổi bản, tồn diện giáo dục đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mạnh mẽ phương pháp dạy học theo hướng đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo vận dụng kiến thức, kỹ người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt chiều, ghi nhớ máy móc Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo sở để người học tự cập nhật đổi tri thức, kỹ năng, phát triển lực Chuyển từ học chủ yếu lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, ý hoạt động xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học Đẩy mạnh ứng dụng cơng nghệ thông tin truyền thống dạy học” Để thực tốt mục tiêu đổi bản, toàn diện Giáo dục Đào tạo theo Nghị số 29/NQ-TW, cần có nhận thức chất đổi phương pháp dạy học theo định hướng phát triển lực người học số biện pháp đổi phương pháp dạy học theo hướng Việc phát triển nâng cao chất lượng Giáo dục Đào tạo trở nên cấp thiết Mục tiêu giáo dục nước ta hướng tới đối tượng người học, nhằm cung cấp tri thức, kĩ năng, hiểu biết kinh nghiệm học tập tốt, có hiệu khơng lí thuyết mà cịn thực tiễn Giáo dục quốc phòng an ninh: Là phận giáo dục quốc dân, nội dung xây dựng quốc phịng tồn dân, an ninh d Cách vận dụng mối kết hợp dạy học lý thuyết: * Xác định nội dung vận dụng cho giảng Qua nghiên cứu, tìm hiểu phân tích sách giáo khoa GDQP&AN lớp 10, 11, 12 chương trình dạy học trường THPT, ta vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN trường THPT lý thuyết sau đây: Bảng 3.1 Vận dụng “Giáo dục truyền thống quân đội” lí thuyết Khối 10 Truyền thống Bài học vận dụng - Bài 1.Truyền thống đánh giặc giữ nước 1, 2, 3, 4, dân tộc Việt Nam - Bài Lịch sử, truyền thống quân 1, 2, 3, 4, 5, đội công an nhân dân 11 - Bài Luật nghĩa vụ quân trách 1, nhiệm học sinh - Bài Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ 1, biên giới quốc gia 12 - Bài 2: Một số hiểu biết quốc 1, 4, phịng tồn dân, an ninh nhân dân - Bài 3: Tổ chức quân đội công an 1, 2, nhân dân Việt Nam - Bài 4: Nhà trường quân đội, công an 1, 2, 4, tuyển sinh đào tạo - Bài 5: Luật sĩ quan quân đội nhân dân 1, 4, Việt Nam luật công an nhân dân - Bài 8: Công tác phịng khơng nhân dân 2, - Bài 9: Trách nhiệm học sinh với 1, 2, 4, nhiệm vụ bảo vệ an ninh tổ quốc 36 * Thứ tự tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị giáo án Giáo án cần soạn đầy đủ, xác nội dung học Có thể dạy học giáo án điện tử Sách giáo khoa GDQP&AN 10, 11, 12; Sách giáo viên GDQP&AN 10, 11, 12; Tài liệu tham khảo có liên quan tới học Tìm hiểu truyền thống quân đội để việc vận dụng học có tính hiệu cao Xây dựng hoạt động học sinh: Đưa tình cụ thể, sưu tầm tư liệu liên quan: Tranh ảnh, video, chuyện kể truyền thống… - Bước 2: Tiến hành giảng Cần tiến hành giảng đầy đủ theo nội dung học cần đưa nội dung trọng tâm nội dung vận dụng truyền thống quân đội lí thuyết - Bước 3: Chọn phương pháp dạy học Ta chọn phương pháp dạy học vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN nhấn mạnh số nội dung Chẳng hạn “Lịch sử, truyền thống quân đội công an nhân dân” lớp 10 Ta cần giảng giải cho học sinh nhận thức, hiểu nội dung lí thuyết, áp dụng truyền thống quân đội vận dụng vào nội dung * Vận dụng vào dạy “Luật nghĩa vụ quân trách nhiệm học sinh” Lớp 11 - Công tác chuẩn bị: Có đầy đủ giáo án, tranh ảnh minh họa, vật chất mô Nắm nội dung giảng “Luật nghĩa vụ quân trách nhiệm học sinh” 37 - Thực hành giảng bài: Giảng nội dung theo trình tự Khi cần liên vệ vận dụng truyền thống quân đội để học sinh nắm vững bài, giáo viên đưa câu hỏi để học sinh tìm hiểu, thảo luận trả lời: Ví dụ 1: Khi giảng nội dung cần thiết ban hành Luật nghĩa vụ quân sự: “Luật nghĩa vụ quân ban hành thể kế thừa phát huy truyền thống yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng nhân dân, khẳng định quân đội nhân dân chiến đấu trưởng thành thắng lợi nhiệm vụ giao, xây dựng qn đội chế độ tình nguyện tịng qn chế độ nghĩa vụ quân sự.” Giáo viên giải thích chế độ tình nguyện tịng qn chế độ nghĩa vụ quân Câu hỏi: “Vậy ý nghĩa gắn với truyền thống quân đội ta? Cho học sinh suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi giáo viên đưa Giáo viên cho tổ học sinh khác nhận xét, bổ sung Sau nghe thảo luận, giáo viên kết luận đưa đáp án: ý nghĩa thể truyền thống quân đội “Quân đội ta luôn trung thành vô hạn với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, với Đảng với nhân dân” Ví dụ 2: Vận dụng truyền thống thứ quân đội “Quân đội ta có tinh thần đoàn kết nội chặt chẽ ý thức tổ chức kỉ luật nghiêm minh” Liên hệ phần “Trách nhiệm học sinh đối việc thực Luật Nghĩa vụ quân sự” Câu hỏi: “Theo em trách nhiệm thể nào?” Cho học sinh suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi giáo viên đưa Giáo viên cho tổ học sinh khác nhận xét, bổ sung Sau nghe thảo luận, giáo viên kết luận đưa đáp án: Đó chấp hành quy định đăng kí nghĩa vụ quân Được thể chỗ 38 có lệnh gọi khám sức khỏe lệnh nhập ngũ đủ 18 tuổi trở lên, học sinh nam phải khám sức khỏe tham gia vào quân đội theo quy định Nhà nước, học sinh nữ tình nguyện thực nghĩa vụ quân Như thể truyền thống yêu nước tính kỉ luật quân đội ta 3.2 Vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành a Mục đích biện pháp vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành Nhằm mục đích giúp học sinh hiểu sâu sắc q trình xây dựng trưởng thành quân đội ta trải qua bao khó khăn, gian khổ Giúp học sinh thực hành tư thế, động tác thực hành linh hoạt Để học sinh hiểu rõ truyền thống qua giáo dục Hình thành truyền thống vẻ vang quân đội, đặc biệt thực hành tư vận đơng chiến trường chương trình lớp 12 b Nội dung biện pháp vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành - Vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành, phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động người học, hình thành phát triển lực tự học Lựa chọn phương pháp kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành Đảm bảo ngun tắc “Học sinh tự hồn thành nhiệm vụ nhận thức với tổ chức, hướng dẫn giáo viên” Cần đảm bảo nội dung: Một, dạy học thông qua tổ chức liên tiếp hoạt động học tập, giúp học sinh tự khám phá điều chưa biết không thụ động tiếp thu tri thức đặt sẵn Giáo viên người tổ chức đạo học sinh tiến hành hoạt động học tập phát kiến thức mới, vận dụng sáng tạo truyền thống quân đội vào tình thực hành để vận tốt 39 truyền thống quân đội tốt đẹp cho phù hợp với tư động tác Hai, trọng rèn luyện cho học sinh biết khai thác sách giáo khoa tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại kiến thức có, suy luận để tìm tịi phát kiến thức dần hình thành phát triển tiềm sáng tạo tư động tác thực hành môn GDQP&AN Ba, tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác, lớp học trở thành môi trường giao tiếp giáo viên – học sinh học sinh - học sinh nhằm vận dụng hiểu biết kinh nghiệm cá nhân, tập thể giải nhiệm vụ học tập chung Bốn, trọng đánh giá kết học tập theo mục tiêu học suốt tiến trình dạy học thơng qua hệ thống câu hỏi, tập (đánh giá lớp học) Chú trọng phát triển kỹ tự đánh giá đánh giá lẫn học sinh với nhiều hình thức theo lời giải/đáp án mẫu, theo hướng dẫn, tự xác định tiêu chí để phê phán, tìm ngun nhân nêu cách sửa chữa sai sót - Một số biện pháp vận dụng mối mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành + Cải tiến phương pháp dạy học: Đổi phương pháp dạy học khơng có nghĩa loại bỏ phương pháp dạy học truyền thống thuyết trình, đàm thoại, luyện tập mà cần bắt đầu việc cải tiến để nâng cao hiệu hạn chế nhược điểm chúng Để nâng cao hiệu việc vận dụng kết hợp Giáo dục truyền thống quân đội dạy học GDQP&AN người giáo viên trước hết cần nắm vững yêu cầu, nội dung truyền thống quân đội việc chuẩn bị tiến hành lên lớp, kỹ thuật đặt câu hỏi xử lý câu trả lời đàm thoại, tăng cường tính tích cực nhận thức học sinh thuyết trình, đàm thoại theo quan điểm dạy học giải vấn đề 40 + Kết hợp đa dạng phương pháp dạy học: Việc phối hợp đa dạng phương pháp hình thức dạy học tồn q trình dạy học phương hướng quan trọng để phát huy tính tích cực nâng cao chất lượng dạy học vận dụng kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN Dạy học tồn lớp, dạy học nhóm, nhóm đơi dạy học cá thể hình thức xã hội dạy học cần kết hợp với nhau, hình thức có chức riêng Tình trạng độc tơn dạy học toàn lớp lạm dụng phương pháp thuyết trình cần khắc phục, đặc biệt thơng qua làm việc nhóm Trong thực tiễn dạy học trường trung học nay, nhiều giáo viên cải tiến lên lớp theo hướng kết hợp thuyết trình giáo viên với hình thức làm việc nhóm, góp phần tích cực hố hoạt động nhận thức học sinh Tuy nhiên hình thức làm việc nhóm đa dạng, không giới hạn việc giải nhiệm vụ học tập nhỏ xen kẽ thuyết trình, mà cịn có hình thức làm việc nhóm giải nhiệm vụ phức hợp, chiếm nhiều tiết học, sử dụng phương pháp chuyên biệt phương pháp nghiên cứu trường hợp Muốn vận dụng tốt việc giáo dục truyền truyền thống quân đội cần kết hợp với số phương pháp dạy học khác + Vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN kết hợp với dạy học giải vấn đề: Việc “Giáo dục truyền thống quân đội” cần kết hợp với dạy học giải vấn đề (dạy học nêu vấn đề, dạy học nhận biết giải vấn đề) quan điểm dạy học nhằm phát triển lực tư duy, khả nhận biết giải vấn đề Học đặt tình có vấn đề, tình thơng qua việc giải vấn đề, giúp học sinh lĩnh hội tri thức, kỹ phương pháp nhận thức Việc giáo dục truyền thống quân đội kết hợp với dạy học giải vấn đề đường để phát huy tính tích cực nhận thức học sinh, áp dụng nhiều hình thức dạy học với 41 mức độ tự lực khác học sinh Các tình có vấn đề tình khoa học chun mơn, tình gắn với thực tiễn + Kết hợp với vận dụng dạy học theo tình huống: Việc kết hợp mơn học GDQP&AN giúp học sinh tự lực giải tình huống, gắn với truyền thống quân đội thơng qua làm việc nhóm Vận dụng dạy học theo tình gắn với thực tiễn đường quan trọng để gắn việc đào tạo nhà trường với thực tiễn đời sống, góp phần khắc phục tình trạng giáo dục hàn lâm, xa rời thực tiễn nhà trường phổ thông + Chú trọng phương pháp dạy học đặc thù môn GDQP&AN: Bộ môn GDQP&AN mơn đặc thù, mơn học góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh long yêu nước, yêu CNXH, + Kết hợp với hương pháp học tập tích cực cho học sinh: Phương pháp học tập cách tự lực đóng vai trị quan trọng việc tích cực hố, phát huy tính sáng tạo học sinh Có phương pháp nhận thức chung phương pháp thu thập, xử lý, đánh giá thông tin, phương pháp tổ chức làm việc, phương pháp làm việc nhóm, có phương pháp học tập chuyên biệt mơn Bằng nhiều hình thức khác nhau, cần luyện tập cho học sinh phương pháp học tập để vận dụng tốt vào môn học GDQP&AN Ta cần trọng phương pháp dạy học đặc thù môn GDQP&AN, GDQP&AN mơn mơn đặc thù, mơn học góp phần giáo dục tồn diên cho học sinh lòng yêu nước, yêu CNXH, niềm tự hào trân trọng với truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân, có ý thức cảnh giác trước âm mưu thủ đoạn lực thù địch, có kĩ quân để sẵn sàng tham gia vào nghiệp xây 42 dựng, củng cố quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân Đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng dạy - học Do tính đặc thù môn học GDQP&AN thường “khô cứng”, người học dễ nhàm chán; vậy, cần đẩy mạnh đổi phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá kết đội ngũ giảng viên, phương pháp học sinh viên theo hướng thiết thực, hiệu quả, nâng cao chất lượng soạn giáo án, ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiên cứu, trao đổi, cập nhật, khai thác thông tin, tư liệu biên soạn giáo án điện tử, mô tình chiến đấu, động tác kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu binh, thực hành bắn sung tiểu liên AK (CKC)…, đưa hình ảnh, thơng tin hoạt động QPAN vào giảng, tạo sinh động, hấp dẫn, lôi người học qua chuyên đề Khắc phục lối truyền thụ chiều theo kiểu độc thoại, tăng tính đối thoại, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo người học, rèn luyện cho sinh viên lực tư duy, vận dụng kiến thức vào thực hành thông qua thực hành để tiếp thu kiến thức lý thuyết Tạo điều kiện cho sinh viên tham gia hoạt động ngoại khóa như: tham quan bảo tàng, di tích lịch sử, nói chuyện truyền thống, giúp sinh viên tiếp thu kiến thức từ trực quan, gắn học đơi với hành, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu môn học GDQP&AN c Yêu cầu thực biện pháp vận dụng mối kết hợp “giáo dục truyền thống quân đội” thực hành - Vận dụng truyền thống quân đội vào thực hành, chăm tập luyện thành thục tư động tác chiến trường - Địi hỏi học sinh có tính tập trung cao, song không tập trung cao, học sinh không hệ thống logic Yêu cầu phương pháp dạy học vận dụng giáo dục truyền thống quân đội giảng dạy GDQP&AN cần có phương tiện dạy học, học sinh chuẩn bị kỹ nhà trước đến lớp phải mạnh dạn, tự tin bộc lộ ý kiến, quan điểm 43 - Giáo viên phải chuẩn bị kỹ giảng, thiết kế dạy, lường trước tình để chủ động tổ chức dạy có phối hợp nhịp nhàng hoạt động thầy hoạt động trò Cho học sinh liên hệ truyền thống quân đội gắn với nội dung học thực hành d Cách vận dụng mối kết hợp dạy học thực hành * Xác định nội dung vận dụng cho giảng thực hành Qua nghiên cứu, tìm hiểu phân tích sách giáo khoa giáo dục quốc phịng an ninh lớp 10, 11, 12 chương trình dạy học trường THPT ta vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN trường THPT thực hành sau đây: Bảng 3.2 Vận dụng “Giáo dục truyền thống quân đội” thực hành Khối Bài học Vận dụng truyền thống 10 - Bài 4: Đội ngũ đơn vị 11 - Bài 4: Đội ngũ đơn vị 12 - Bài 4: Đội ngũ đơn vị - Bài 6: Các tư vận động chiến trường - Bài 7: Lợi dụng địa hình, địa vật * Thứ tự tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị giáo án Sách giáo khoa giáo dục quốc phòng an ninh 10, 11, 12; Sách giáo viên GDQP&AN 10, 11, 12; Tài liệu tham khảo có liên quan tới học Tìm hiểu truyền thống quân đội để việc vận dụng học có tính hiệu cao Giáo án cần đầy đủ, xác nội dung học Có thể dạy học giáo án điện tử Giáo án cần đảm bảo đầy đủ nội dung chương trình 44 - Bước 2: Tiến hành giảng Cần tiến hành giảng đầy đủ theo nội dung: Một tổ chức lên lớp; hai tổ chức hoạt động dạy học; ba tổng kết học cần đưa nội dung trọng tâm nội dung vận dụng truyền thống quân đội thực hành - Bước 3: Chọn phương pháp dạy học Ta chọn phương pháp dạy học vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội”trong dạy học GDQP&AN nhấn mạnh số nội dung Chẳng hạn: Trong giảng thực hành: thực hành động tác vận động chiến trường với động tác khom học sinh vận động tư thế, nhiên giáo viên nhận xét chưa vận động học sinh ý tới chân, tay, tư xách súng cịn mắt khơng quan sát địch tình hình địch, chiến đấu khả hy sinh cao Chúng ta không cần tư thế, động tác mà cịn phải biết dựa thời cơ, tình hình địch, vận dụng địa hình chiến đấu biết đánh, biết thắng vận dụng truyền thống “ Quân đội ta vừa có tinh thần chiến, thắng, vừa biết đánh biết thắng” truyền thống quân đội * Vận dụng vào dạy “Các tư vận động chiến trường” Lớp 12 - Công tác chuẩn bị: Giáo viên dạy học tư vận động chiến trường phải chọn vị trí sát thực tế, có điều kiện để tập luyện phải cho cắm bia, cờ tượng trưng hướng địch Xác định vị trí, tập hợp, kiểm tra sĩ số, vũ khí trang bị, vật chất, trang phục, quy định để vật chất, chỉnh đốn hàng ngũ, cho học sinh ngồi xuống phổ biến quy định kỉ luật, vệ sinh, kí hiệu, tín hiệu luyện tập, nêu tên bài, mục tiêu học, nội dung, trọng tâm, thời gian, tổ chức, phương pháp, 45 tài liệu học tập tham khảo -Thực hành giảng Đưa tình để học sinh tìm hiểu, thảo luận trả lời: *Ví dụ: Khi giảng dạy tổ chức luyện tập “Các tư vận động chiến trường” Để vận dụng truyền thống thứ ba “Quân đội ta vừa có tinh thần chiến, thắng vừa biết đánh biết thắng” Giáo viên xây dựng tình sau Tình huống: Giả sử vận động chiến trường lúc đêm tối, rừng rậm, địa điểm ta cách địch khoảng 200m hướng phía trước Nhiệm vụ đơn vị tiến công tiêu diệt địch, phải vượt qua bãi mìn dày đặc có chiều sâu 100m, nguy bị thương vong cao Trong điều kiện khó khăn vậy, theo em cần làm gì? Có nên chấp nhận hy sinh, kiên vượt qua bãi mìn để tiến cơng tiêu diệt địch hay rút lui để bảo toàn lực lượng ta? Cho học sinh suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi giáo viên đưa Giáo viên cho tổ học sinh khác nhận xét, bổ sung Sau nghe thảo luận, giáo viên kết luận đưa đáp án: Đối với tình ta cần xác định tâm tiến cơng tiêu diệt địch, hồn thành tốt nhiệm vụ giao Vận dụng cách linh hoạt bị thấp, tự dị gỡ mìn để tiếp cận địch; đêm tối rừng rậm địch khó phát ta, bên cạnh thành thạo động tác ta cịn phải biết lợi dụng địa hình, địa vật đêm tối, sương mù, cần phải kiên trì, dũng cảm, mưu trí sáng tạo đánh thắng kẻ thù khơng vận dụng mưu trí thơng minh mà biết làm nội dung thao tác vận động chưa dễ bị địch đánh trả hy sinh Như ta vận dụng kiên cường, mưu trí, sáng tạo, biết đánh biết thắng quân đội ta truyền thống thứ “Quân đội ta vừa có tinh thần chiến, thắng vừa biết đánh biết thắng” 46 KẾT LUẬN CHƯƠNG Vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học môn GDQP&AN địi hỏi học sinh có tính tập trung cao Giáo viên phải chuẩn bị giảng chu đáo, thiết kế dạy, lường trước tình để chủ động tổ chức dạy có phối hợp nhịp nhàng hoạt động thầy hoạt động trò Cho học sinh liên hệ truyền thống quân đội gắn với nội dung học lí thuyết thực hành Để thực tốt việc vận dụng “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN cho học sinh trường THPT cần kết hợp tốt yếu tố dạy học giáo viên từ phía học sinh, biện pháp, phương pháp dạy học hiệu nhằm giúp em học sinh tự giác, chủ động việc học, sáng tạo trau dồi kinh nghiệm sách áp dụng vào thực tiễn bảo vệ Tổ quốc giai đoạn đất nước phát triển theo hướng CNH – HĐH Khi vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN giáo viên cần làm theo bước, áp dụng câu hỏi, tình đưa cho học để phát huy hiệu môn học 47 III KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ Kết luận 1.1 Nâng cao chất lượng môn học GDQP&AN sở văn Đảng Nhà nước nhiệm vụ trọng tâm yêu cầu cao nhà quản lý đội ngũ giáo viên phải luôn thay đổi cách suy nghĩ, tư cho phù hợp 1.2 Đổi phương pháp dạy học tất yếu, quy luật tồn phát triển ngành giáo dục đào tạo Việt Nam Sự phát triển kinh tế - xã hội bối cảnh tồn cầu hố đặt yêu cầu người lao động, đặt yêu cầu cho nghiệp giáo dục hệ trẻ Một định hướng việc đổi giáo dục chuyển từ giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang giáo dục trọng việc phát huy tính chủ động, sáng tạo người học Do đó, tự lực sáng tạo, phát triển lực hành động, lực người học Đó xu hướng quốc tế cải cách phương pháp dạy học nhà trường phổ thơng Đổi phải có kế thừa, chọn lọc, khơng thay cách dạy học mà bỏ hồn tồn vốn có, phủ định giá trị truyền thống tốt đẹp cách dạy học cũ Đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực vận dụng mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” GDQP&AN phát huy khả độc lập, tự học, sáng tạo học sinh 1.3 Đề tài nghiên cứu số nội dung phương pháp dạy học theo hướng tích cực nhằm kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học mơn GDQP&AN để phát huy tính hiệu việc vận dụng truyền thống quân đội dạy học 1.4 Kết đạt đề tài khẳng định ưu việt so với phương pháp dạy học truyền thống, đề tài phát huy tính tích cực dạy học, học sinh tích cực hăng say tiết học, phát huy tìm tịi, sáng tạo học sinh 48 Kiến nghị GDQP&AN cho học sinh nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng quốc phịng tồn dân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc giai đoạn Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu công tác GDQP&AN cho học sinh nghiệp phát triển đất nước theo hướng CNH – HĐH đất nước 2.1 Nhằm nâng cao chất lượng GDQP&AN cần phải mạnh dạn đổi phương pháp dạy học GDQP&AN nhà trường phổ thông 2.2 Các cấp lãnh đạo, nhà quản lý đội ngũ giáo viên GDQP&AN cần có nhận thức sâu sắc vị trí, ý nghĩa tầm quan trọng công tác GDQP&AN cho học sinh 2.3 Cần nâng cao trình độ lý luận, nhận thức thực hành cho đội ngũ giáo viên GDQP&AN, có khả xây dựng tình giảng 2.4 Cần tăng cường bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên GDQP&AN đặc biệt phương pháp dạy học vận dung mối kết hợp “Giáo dục truyền thống quân đội” dạy học GDQP&AN, vấn đề đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực, đồng thời đầu tư sở vật chất phát triển chương trình GDQP&AN 2.5 Đội ngũ giáo viên tích cực rèn luyện kỹ xây dựng tình GDQP&AN, đáp ứng với nhiệm vụ ngày cao công tác giáo dục đào tạo 2.6 Các nhà trường THPT cần có tài liệu, trang thiết bị, sở vật chất để đáp ứng tốt việc dạy học giáo viên việc học học sinh Do khả thời gian nghiên cứu có hạn, kết đề tài dừng kết luận ban đầu phần thể mặt tích cực việc vận dụng mối kết hợp GDTTQĐ dạy học GDQP&AN, nhiều vấn đề chưa phát triển sâu rộng không tránh khỏi thiếu sót Kính mong Thầy, Cơ giáo đóng góp, bổ sung để đề tài em hồn thiện 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ trị (2007), Chỉ thị 12/CT/TW tăng cường lãnh đạo Đảng công tác Giáo dục quốc phịng an ninh tình hình mới, Hà Nội Đảng Cộng sản Việt Nam Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ độ lên chủ nghĩa xã hội Nxb ST, Hà Nội - 1991 Đảng Cộng sản Việt Nam Văn kiện Đại họi đại biểu tồn quốc lần thứ XI Nxb Chính Trị Quốc Gia, Hà Nội – 2011 Giáo trình Lịch sử quân sự, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội - 1999 Giáo trình giáo dục quốc phịng an ninh ( 2014) tập (dùng cho ĐH, CĐ) Giáo trình Giáo dục quốc phịng ĐH, CĐ, tập ( dùng cho đào tạo giáo viên giáo dục quốc phòng ), Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội - 2005 Hồ Chí Minh Tồn tập, tập7 Nxb Chính Trị Quốc Gia, Hà Nội - 2002 Nghị Hội nghị Trung ương khóa XI đổi bản, toàn diện giáo dục đào tạo ( Nghị số 29 – NQ/TW) Quyết định số 79, 80,81/ 2007/ QĐ – BGD&ĐT ngày 24 – 12 – 2007 Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo chương trình mơn học GDQP – AN cho học sinh, sinh viên trường THPT, TCCN, ĐH, CĐ 10 Sách giáo khoa Giáo dục quốc phòng an ninh, 10, 11, 12 (2013), Nxb Giáo dục, Hà Nội 11 Sách giáo viên Giáo dục quốc phòng an ninh 10 (2013), Nxb Giáo dục, Hà Nội 50