BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH **************** PHÍ THỊ KIỀU ANH HỒN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH HỌC VIỆN TÀI CHÍNH **************** PHÍ THỊ KIỀU ANH HỒN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 62.34.03.01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS Đoàn Xuân Tiên PGS.TS Phạm Tiến Hƣng HÀ NỘI, 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận án cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các số liệu kết nêu luận án trung thực có nguồn gốc rõ ràng Tác giả luận án Phí Thị Kiều Anh LỜI CẢM ƠN Nghiên cứu sinh xin bày tỏ biết ơn sâu sắc tới GS.TS Đoàn Xuân Tiên PGS.TS Phạm Tiến Hƣng – giáo viên hƣớng dẫn khoa học, nhiệt tình hƣớng dẫn để nghiên cứu sinh hồn thành luận án Nghiên cứu sinh xin trân trọng cảm ơn ý kiến đóng góp chân thành quý báu nhà khoa học, hỗ trợ nhiệt tình quan, doanh nghiệp, KTV hành nghề, cơng ty kiểm tốn, Hội kế tốn kiểm toán VN, Hội kiểm toán viên hành nghề trình thu thập tài liệu cho luận án Nghiên cứu sinh xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc Học viện Tài chính, đồng nghiệp Khoa kế toán tạo điều kiện vật chất tinh thần, giúp nghiên cứu sinh hoàn thành luận án Cuối cùng, nghiên cứu sinh xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới gia đình bạn bè động viên, giúp đỡ nghiên cứu sinh suốt q trình nghiên cứu hồn thành luận án NGHIÊN CỨU SINH Phí Thị Kiều Anh i MỤC LỤC MỤC LỤC i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT iv DANH MỤC BẢNG BIỂU .v DANH MỤC SƠ ĐỒ vi MỞ ĐẦU CHƢƠNG 15 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP 15 1.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ ĐẶC ĐIỂM NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ẢNH HƢỞNG ĐẾN KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 15 1.1.1 Tổng quan ngân hàng thƣơng mại 15 1.1.2 Khái niệm kiểm toán báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 21 1.1.3 Đặc điểm ngân hàng thƣơng mại ảnh hƣởng đến kiểm toán báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 24 1.2 KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP 28 1.2.1 Đối tƣợng, mục tiêu, kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 28 1.2.2 Nội dung kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 31 1.2.3 Quy trình kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 35 1.2.4 Các kỹ thuật thu thập chứng kỹ thuật kiểm toán với hỗ trợ máy tính kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại .65 1.2.5 Kiểm soát chất lƣợng hoạt động kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại .70 1.3 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP 73 1.3.1 Kinh nghiệm quốc tế kiểm toán báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 74 1.3.2 Những học kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại cho doanh nghiệp kiểm toán độc lập Việt Nam 80 CHƢƠNG 82 ii THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 82 2.1 KHÁI QUÁT VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI, HOẠT ĐỘNG KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP BCTC VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ ĐỐI VỚI KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP BCTC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 82 2.1.1 Khái quát hệ thống ngân hàng thƣơng mại Việt Nam 82 2.1.2 Khái quát hoạt động kiểm tốn độc lập báo cáo tài Việt Nam 83 2.1.3 Khái quát hệ thống sở pháp lý hoạt động kiểm toán độc lập báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại Việt Nam 84 2.2 THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 87 2.2.1 Thực trạng xác định đối tƣợng, mục tiêu, kiểm toán báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 87 2.2.2 Thực trạng xác định nội dung kiểm toán báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại .91 2.2.3 Thực trạng quy trình kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 92 2.2.3.1 Thực trạng giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán 93 2.2.3.2 Thực trạng giai đoạn thực kế hoạch kiểm toán .107 2.2.3.3 Thực trạng giai đoạn kết thúc kiểm toán 124 2.2.4 Thực trạng kỹ thuật thu thập chứng kỹ thuật kiểm toán với hỗ trợ máy tính kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 127 2.2.5 Thực trạng kiểm soát chất lƣợng hoạt động kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại 131 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA 133 2.3.1 Những thành tựu kết đạt đƣợc 133 2.3.2 Những hạn chế tồn 135 2.3.3 Nguyên nhân hạn chế .141 CHƢƠNG 144 GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 144 iii NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN 144 ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM 144 3.1 ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM .144 3.2 NGUYÊN TẮC VÀ ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM 147 3.2.1 Ngun tắc hồn thiện kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại doanh nghiệp kiểm toán Việt Nam 147 3.2.2 Định hƣớng hồn thiện kiểm tốn báo cáo tài ngân hàng thƣơng mại doanh nghiệp kiểm toán Việt Nam thực 148 3.3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM 150 3.3.1 Hoàn thiện việc xác định đối tƣợng, mục tiêu kiểm toán 151 3.3 Hoàn thiện việc xác định nội dung kiểm tốn 155 3.3.3 Hồn thiện quy trình kiểm tốn báo cáo tài .157 3.3.4 Hồn thiện kiểm sốt chất lƣợng hoạt động kiểm toán 184 3.4 NHỮNG ĐIỀU KIỆN CẦN THIẾT ĐỂ HỒN THIỆN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI TẠI CÁC DOANH NGHIỆP KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP Ở VIỆT NAM .187 3.4.1 Về phía quan quản lý nhà nƣớc 187 3.4.2 Về phía hiệp hội quản lý nghề nghiệp 190 3.4.3 Về phía doanh nghiệp kiểm tốn độc lập 191 3.4.4 Về phía ngân hàng thƣơng mại 193 KẾT LUẬN 194 DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CƠNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 196 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 198 DANH MỤC PHỤ LỤC 202 iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT AICPA American institue of certified public accountants – Viện Kế tốn viên cơng chứng Mỹ BCTC Báo cáo tài BGĐ Ban giám đốc CĐKT Cân đối kế toán CMKit Chuẩn mực kiểm toán CNTT Cơng nghệ thơng tin CBTD Cán tín dụng CSDL Cơ sở dẫn liệu DNKT Doanh nghiệp kiểm toán DN Doanh nghiệp HVTC Học viện Tài ISA International Standards on Auditing - Chuẩn mực kiểm toán quốc tế KQHĐKD Kết hoạt động kinh doanh KTV Kiểm toán viên KSCL Kiểm soát chất lƣợng KSNB Kiểm soát nội LCTT Lƣu chuyển tiền tệ NCS Nghiên cứu sinh NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc NHTM Ngân hàng thƣơng mại NHTW Ngân hàng trung ƣơng RRKS Rủi ro kiểm soát RRTT Rủi ro tiềm tàng TCTD Tổ chức tín dụng TD Tín dụng TSĐB Tài sản đảm bảo SXKD Sản xuất kinh doanh v DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Đặc điểm NHTM ảnh hƣởng đến kiểm toán BCTC NHTM 24 Bảng 1.2 Xác định nội dung kiểm toán theo hoạt động kinh doanh NHTM 33 Bảng 1.3 So sánh quy trình kiểm toán BCTC DN kiểm toán BCTC NHTM .37 Bảng 1.4 Tìm hiểu hoạt động kinh doanh NHTM 46 Bảng 1.5 Các loại khiếm khuyết thƣờng tồn KSNB NHTM .58 Bảng 1.6 Một số thủ tục kiểm tra chi tiết đặc thù kiểm toán BCTC NHTM .61 Bảng 2.1: Quy trình kiểm tốn BCTC NHTM DNKT 92 Bảng 2.2 Mẫu đánh giá chấp nhận khách hàng Cơng ty TNHH X1 (trích) 94 Bảng 2.3 Bảng xác định mức trọng yếu mức trọng yếu thực Cơng ty Kiểm tốn X2 (DNKT Big Four) 103 Bảng 2.4: Xác định mức đảm bảo Cơng ty TNHH Kiểm tốn X1 105 Bảng 2.5 Phân bổ mẫu để kiểm tra hiệu hoạt động KSNB 109 Bảng 2.6 Xác định số mẫu thực thử nghiệm kiểm soát 109 Bảng 2.7 Các yếu tố ảnh hƣởng đến cỡ mẫu 110 Bảng 2.8 Kiểm tra chi tiết tiền gửi khách hàng – Số liệu toàn hàng 114 Bảng 2.9 Kiểm tra chi tiết tiền gửi khách hàng – Kiểm tra lãi dự trả .114 Bảng 2.10 Kiểm tra chi tiết tiền gửi khách hàng – Đối chiếu kê khách hàng với số liệu xuất từ hệ thống 115 Bảng 2.11 Kiểm tra chi tiết tiền gửi ngân hàng – Gửi thƣ xác nhận cho số dƣ huy động khách hàng 116 Bảng 2.12 Thơng tin sốt xét khoản vay – Thơng tin giải ngân Cơng ty TNHH Kiểm tốn X1 (DNKT Big Four) 120 Bảng 2.13 Thơng tin sốt xét khoản vay – Tài sản đảm bảo Công ty TNHH TNHH X1 (DNKT Big Four) 121 Bảng 2.14 Một số thủ tục kiểm toán đặc thù kiểm toán BCTC NHTM 122 Bảng 3.1 Xác định yếu tố định việc chấp nhận/duy trì khách hàng 159 Bảng 3.2 Một số tiêu phân tích BCTC NHTM 164 vi Bảng 3.3 Báo cáo ngành ngân hàng năm 2015 .168 Bảng 3.4 Một số kết điều tra xu hƣớng kinh doanh TCTD 169 Bảng 3.5 – Báo cáo tài NHTM ABC .170 Bảng 3.6 Bảng phân tích sâu thơng tin tài NHTM 172 Bảng 3.7 Bảng xác định mức trọng yếu, mức trọng yếu thực ngƣỡng sai sót bỏ qua chung BCTC 175 Bảng 3.8 Bảng xác định mức trọng yếu thực ngƣỡng sai sót bỏ qua cụ thể khoản mục BCTC 176 Bảng 3.9 Bảng xác định hệ số điều chỉnh để phân bổ mức trọng yếu 177 Bảng 3.10 Bảng phân bổ mức trọng yếu cho khoản mục BCTC NHTM A 178 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1 Quy trình kiểm toán BCTC NHTM DNKT thƣc 36 Sơ đồ 1.2 Hiểu biết môi trƣờng công nghệ thông tin NHTM 44 Sơ đồ 1.3 Kiểm tra hiệu KSNB kỳ .57 Sơ đồ 2.1: Tóm tắt quy định có liên quan đến hoạt động kiểm toán BCTC NHTM 86 Sơ đồ 2.2 Các loại thử nghiệm mà KTV thực .112 Sơ đồ 2.3 Quy trình kiểm sốt chất lƣợng DNKT .131 Phụ lục 2.9A In general, the movement of interest exp form term deposits is quite in line with equivalent deposit account 2.3 Saving: MSB code 801000001 Account name TRA LAI TIEN GUI TIET KIEM Total 637,200,790,977 Acc code 4232 4242 4231 4241 Description Term savings in VND Term savings in foreign currencies Demand savings in VND Demand savings in foreign currencies Total deposit balance Interest expenses Jan (7,716,139,025,129) (2,270,754,069,535) (14,555,249,169) (4,841,863) 10,001,453,185,696 53,946,535,708 Feb (7,898,611,629,079) (2,260,367,891,000) (11,451,282,350) (4,875,867) 10,170,435,678,296 50,079,272,415 … Nov (9,011,272,269,058) (2,180,659,952,053) (12,618,657,102) (4,706,462) 11,204,555,584,675 51,902,892,630 0.7% Dec Total (9,420,173,054,421) (2,171,658,052,529) (12,389,692,040) (4,654,013) 11,604,225,453,003 55,305,020,209 3.6% Phụ lục 2.9A In November, there is a strong decline in interest rate of saving while outstanding remained mostly unchanged (increase 0.7%) for specific terming saving in VND (4232) prevaling interest rate declines from 7.01 to 6.69 terming saving in USD (4242) prevailing interest rate declines from 0.98 to 0.75 In December, the rates are as low as in Nov, but total outstanding increase significantly 3.6% in compared with Nov) … Conclusion: The acc is fairly stated Phụ lục 2.9B Thủ tục phân tích Cơng ty TNHH Kiểm tốn Y3 (DNKT ngồi Big Four) Initial Preparer by: D.T.T.H Reviewer by: N.X.Đ NHTM CP H – Toàn hàng 31/12/N Phân tích lãi phí phải thu Khách hàng: P Kỳ kế toán Mục tiêu Date 5/1/N+1 10/1/N+1 SAO KÊ DỰ THU TÍN DỤNG Ngày: 31/12/N 31/12/N Loại tiền tệ : USD STT Tên khách hàng Số khế ƣớc Ngày cho vay Ngày đến hạn Nhóm ngày trả lãi Dƣ nợ Lãi suất % Dự thu tích lũy NT Chênh lệch Số ngày NH Dự thu tích lũy Số ngày KTV CTY BABICO 408SRLDUSD1101151 05/10/N 05/04/N+1 05 369,437.25 6.00 1,662.47 34,625,925 CTY BABICO 408SRLDUSD1101212 27/12/N 27/06/N+1 05 169,092.00 7.50 176.14 3,668,644 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100455 24/11/N 24/05/N+1 24 120,000.00 7.00 186.67 3,887,963 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100459 30/11/N 30/05/ N+1 28 120,000.00 7.00 93.33 1,943,877 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100463 01/12/N 01/06/ N+1 01 103,000.00 7.00 620.86 12,931,272 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100474 07/12/N 07/06/ N+1 07 130,000.00 7.00 631.94 13,162,046 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100476 09/12/N 09/06/ N+1 09 135,000.00 7.00 603.75 12,574,905 CTY VICCOM 801SRLDUSD1100485 16/12/N 16/06/ N+1 16 142,000.00 7.00 441.78 9,201,394 CTY XE 24 801SRLDUSD1100456 25/11/N 25/05/ N+1 25 360,000.00 6.00 420 8,747,760 10 CTY VINASHIP 000SRLDUSD1103529 29/09/N 29/01/ N+1 26 170,000.00 9.50 269.17 5,606,273 11 CTY VINASHIP 000SRLDUSD1103588 09/11/N 09/03/ N+1 26 385,366.99 10.50 674.39 14,046,195 12 CTY VINASHIP 000SRLDUSD1103594 17/11/N 19/03/ N+1 26 389,262.38 10.00 648.77 13,512,582 Ƣớc tính 27 34,584,314.00 41,611 27 3,664,188.41 4,456 3,883,226.67 4,736 1,941,613.33 2,264 31 12,915,773.69 15,498 31 25 13,146,340.28 15,706 25 23 12,559,811.25 15,094 23 16 9,190,303.11 11,091 16 8,737,260.00 10,500 5,599,474.17 6,799 6 14,029,381.61 16,813 6 13,496,375.49 16,206 Phụ lục 2.9B 13 CTY VINASHIP 000SRLDUSD1103614 30/11/N 30/03/ N+1 26 261,037.82 10.00 435.06 9,061,430 14 CTY VINASHIP 000SRLDUSD1103661 26/12/N 26/04/ N+1 26 270,000.00 10.50 472.5 9,841,230 15 CTY KIM KHI 801SRLDUSD1100419 27/09/N 27/03/ N+1 27 133,900.00 7.20 133.9 2,788,869 ………………… ……… BJ5.1 38,293,807.87 101,492.28 2,113,881,208 Cộng 797,583,430,316 9,050,616.28 10,813 6 9,829,417.50 11,813 2,785,521.70 3,348 2,025,346,574 88,534,634 => Pass Phụ lục 2.10 Thƣ xác nhận số dƣ tài khoản tiền gửi khách hàng (Cơng ty Kiểm tốn X3 – Nhóm Big Four) Hà Nội, ngày 02 tháng 02 năm 2016 THƢ XÁC NHẬN SỐ DƢ TÀI KHOẢN TIỀN GỬI KHÁCH HÀNG Kính gửi: O F VINA CO.,LTD Địa chỉ: ……… KCN MY PHUOC THI XA BEN CAT, TINH BINH DUONG Ngân Hàng V đƣợc tiến hành kiểm toán báo cáo tài cho kỳ kế tốn kết thúc ngày 31/12/2015 Cơng ty Kiểm tốn X, để việc kiểm tốn tiến hành có hiệu quả, đề nghị Q Cơng ty vui lịng xác nhận số dƣ tiền gửi Quý Công ty Ngân hàng thời điểm 31/12/2015 nhƣ sau: Số hiệu tài khoản Loại tiền theo sổ Ngân hàng Số dƣ theo sổ Ngân hàng Ngày bắt đầu – Ngày đáo hạn – Lãi suất Số dƣ theo sổ Quý Công ty Ngân hàng điền vào Ngân hàng điền vào Ngân hàng điền vào Ngân hàng điền vào Quý Công ty điền vào 648102005488 USD 3.752 29/08/2005 – 0% KKH(OD) 648102005494 VND 10.019.432.518 29/08/2005 – 0% KKH(OD) 66,67 648601017820 VND 50.000.000.000 28/12/2015 - 04/01/2016 – 1% Chi phí lãi mà Ngân hàng cịn phải trả cho Q Cơng ty tính đến thời điểm 31/12/2015 28/12/2015 Ngân hàng điền vào Quý Công ty điền vào 253,79 Lý chênh lệch số dƣ, lãi suất thời hạn (nếu có, theo ý kiến Quý Công ty) Nếu thông tin khớp với sổ sách Công ty, đề nghị Quý Công ty xác nhận vào phần cuối thƣ Trong trƣờng hợp không khớp với sổ sách, xin Quý công ty điền số liệu sổ sách lý không khớp vào ô trống dành cho Quý Công ty Ngân hàng chúng tơi biết số tiền tài khoản nói đƣợc thay đổi sau thời điểm 31/12/2015, nhƣng cần Quý Công ty xác nhận số dƣ tài khoản thời điểm 31/12/2015 Xin Quý Công ty gửi qua fax gửi thƣ xác nhận trực tiếp cơng ty kiểm tốn độc lập chúng tơi nhƣ sau: Cơng ty Kiểm tốn X Tại: … Building Tầng 8, 16 PCT, HK, Hà Nội Điện thoại: 04 … – Fax: 04 … Ngƣời nhận: Ông Nguyên A.K Thời gian gửi: Trƣớc ngày 20 tháng 02 năm 2016 Xin thành thật cảm ơn trân trọng kính chào! XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ Đúng [ ] Không [ ] (Ghi rõ họ tên, chức vụ, ký tên đóng dấu) NGÂN HÀNG E BANK Giám đốc (ký tên đóng dấu) Phụ lục 2.11 Hệ thống xếp hạng tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp Ngân hàng D Tổng điểm Xếp hạng Nhóm nợ 90 100 AAA Nợ đủ tiêu chuẩn 83 90 AA Nợ đủ tiêu chuẩn 77 83 A Nợ đủ tiêu chuẩn 71 77 BBB Nợ cần ý 65 71 BB Nợ cần ý 59 65 B Nợ dƣới tiêu chuẩn 53 59 CCC Nợ dƣới tiêu chuẩn 44 53 CC Nợ dƣới tiêu chuẩn 35 44 C Nợ nghi ngờ - 35 D Nợ có khả vốn Phụ lục 2.12 Mẫu báo cáo kiểm toán BÁO CÁO KIỂM TỐN ĐỘC LẬP Kính gửi Cổ đơng NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN T Chúng kiểm tốn báo cáo tài hợp đính kèm Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần T (“Ngân hàng”) công ty (gọi chung “TBank”), bao gồm bảng cân đối kế toán hợp ngày 31 tháng 12 năm 2014, báo cáo kết hoạt động kinh doanh hợp báo cáo lƣu chuyển tiền tệ hợp liên quan cho năm kết thúc ngày thuyết minh kèm theo (“báo cáo tài hợp nhất”) đƣợc Ban điều hành Ngân hàng phê duyệt phát hành ngày tháng năm 2015, đƣợc trình bày từ trang đến trang 75 Trách nhiệm Ban điều hành Ban điều hành Ngân hàng chịu trách nhiệm lập trình bày trung thực hợp lý báo cáo tài hợp theo Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, Chế độ Kế toán Việt Nam áp dụng cho Tổ chức Tín dụng Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam ban hành quy định pháp lý có liên quan đến việc lập trình bày báo cáo tài chính, chịu trách nhiệm hệ thống kiểm soát nội mà Ban điều hành xác định cần thiết để đảm bảo việc lập báo cáo tài hợp khơng có sai sót trọng yếu gian lận hay nhầm lẫn Trách nhiệm kiểm toán viên Trách nhiệm đƣa ý kiến báo cáo tài hợp dựa kết kiểm tốn Chúng thực công việc kiểm toán theo Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam Các chuẩn mực yêu cầu tuân thủ chuẩn mực quy định đạo đức nghề nghiệp lập kế hoạch thực kiểm toán để đạt đƣợc đảm bảo hợp lý việc liệu báo cáo tài hợp có cịn sai sót trọng yếu hay khơng Cơng việc kiểm toán bao gồm việc thực thủ tục nhằm thu thập chứng kiểm toán số liệu thuyết minh báo cáo tài Các thủ tục đƣợc lựa chọn dựa xét đoán kiểm toán viên, bao gồm đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu báo cáo tài gian lận nhầm lẫn Khi thực đánh giá rủi ro này, kiểm toán viên xem xét kiểm soát nội đơn vị liên quan tới việc lập trình bày báo cáo tài trung thực hợp lý nhằm thiết kế thủ tục kiểm tốn phù hợp với tình hình thực tế, nhiên khơng nhằm mục đích đƣa ý kiến hiệu kiểm soát nội đơn vị Cơng việc kiểm tốn bao gồm việc đánh giá tính thích hợp sách kế tốn đƣợc áp dụng tính hợp lý ƣớc tính kế toán Ban điều hành, nhƣ đánh giá việc trình bày tổng thể báo cáo tài Chúng tơi tin chứng kiểm tốn mà chúng tơi thu đƣợc đầy đủ thích hợp làm sở cho ý kiến kiểm tốn chúng tơi Ý kiến kiểm toán viên Theo ý kiến chúng tơi, báo cáo tài hợp phản ánh trung thực hợp lý, khía cạnh trọng yếu, tình hình tài hợp TBank ngày 31 tháng 12 năm 2014, kết hoạt động kinh doanh hợp lƣu chuyển tiền tệ hợp cho năm kết thúc ngày, phù hợp với Chuẩn mực Kế toán Việt Nam, Chế độ Kế toán Việt Nam áp dụng cho Tổ chức Tín dụng Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam ban hành quy định pháp lý có liên quan đến việc lập trình bày báo cáo tài Công ty TNHH KPMG Việt Nam Giấy Chứng nhận Đầu tƣ số: 011043000xxx Báo cáo kiểm toán số: 14-02-202/4 T.Đ.V N.T.A Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề Kiểm toán số: 0xxx-2013-007-1 Phó Tổng Giám đốc Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề Kiểm toán số: 0xxx-2013-007-1 Phụ lục 3.1 Kết cấu Cẩm nang hƣớng dẫn kiểm toán BCTC NHTM PHẦN 1: HƢỚNG DẪN KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI A Giới thiệu mục đích lƣu ý Tài liệu hƣớng dẫn kiểm toán BCTC NHTM B Mục tiêu kiểm toán BCTC NHTM C Các vấn đề liên quan đến NHTM Các sách, quy định, quy chế liên quan đến hoạt động quản lý NHTM Đặc điểm hoạt động NHTM (cơ cấu quản trị; môi trƣờng kinh tế pháp lý; rủi ro liên quan đến hoạt động kinh doanh ngân hàng; Quy trình quản lý rủi ro ngân hàng) Hệ thống kiểm soát NHTM: - Trách nhiệm Ban điều hành ngân hàng hệ thống KSNB; - Mục đích KTV tìm hiểu vệ hệ thống KSNB NHTM kiểm toán BCTC NHTM - Các thủ tục kiểm soát đặc thù NHTM để đảm bảo mục tiêu chi tiết KSNB BCTC ví dụ việc ghi nhận, xử lý giao dịch kiện; việc tiếp cận tài sản ngân hàng; việc đối chiếu số liệu tài sản hệ thống với tài sản thực tế… - Các hạn chế tiềm tàng hệ thống KSNB; - Xem xét ảnh hƣởng yếu tố mơi trƣờng kiểm sốt hệ thống KSNB NHTM D Chuẩn bị kiểm toán Xem xét chấp nhận khách hàng đánh giá rủi ro hợp đồng Lập hợp đồng kiểm toán E Lập kế hoạch kiểm toán Xác định chiến lƣợc kiểm toán tổng thể Xây dựng kế hoạch nhân Tìm hiểu NHTM mơi trƣờng hoạt động kinh doanh Tìm hiểu hoạt động lập BCTC hoạt động kinh doanh quan trọng Thực thủ tục phân tích sơ Xác định mức trọng yếu Xác định phƣơng pháp chọn mẫu – cỡ mẫu Tổng hợp kế hoạch kiểm tốn chƣơng trình kiểm tốn chi tiết F Thực kiểm toán Thực thử nghiệm kiểm soát kiểm tra hệ thống KSNB Đƣa thủ tục kiểm tra hiệu hệ thống KSNB theo hoạt động kinh doanh Thiết kế mẫu WPs hƣớng dẫn cách thực hiện, ghi chép lại kết kiểm tra Thực thử nghiệm đánh giá kết đạt đƣợc Đƣa thủ tục kiểm tra chi tiết cụ thể cho khoản mục BCTC NHTM chi tiết theo sở dẫn liệu; Thiết kế mẫu giấy tờ làm việc hƣớng dẫn cách thực hiện, ghi chép lại kết kiểm tra G Kết thúc kiểm toán lập Báo cáo kiểm toán Chuẩn bị lập báo cáo kiểm toán Lập, soát xét phát hành BCKT Thƣ quản lý Soát xét hồ sơ hồn tất kiểm tốn Theo dõi vấn đề sau phát hành báo cáo kiểm toán BCTC PHẦN 2: CÁC MẪU BIỂU HỖ TRỢ KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI Các thuật ngữ sử dụng Tài liệu tham khảo Phụ lục 3.2 QUY TRÌNH MẪU KIỂM TỐN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI A Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán: Xác định đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu BCTC NHTM Bước 1:Xem xét chấp nhận khách hàng đánh giá rủi ro hợp đồng Nội dung công việc  Tìm hiểu thơng tin NHTM (Tên, địa chỉ, hình thức sở hữu, cổ đơng chính, Hội đồng quản trị, BGĐ, ngành nghề kinh doanh, bên liên quan sử dụng BCTC đƣợc kiểm toán, Lý thay đổi cơng ty kiểm tốn…)  Đánh giá nguồn nhân lực  Đánh giá tính độc lập KTV  Tìm hiểu kiện năm  Xác định rủi ro hợp đồng vấn đề trọng yếu Thủ tục kiểm toán:  Thu thập tài liệu thông tin NHTM (từ NHTM, website, internet, khác…)  Phỏng vấn nhân có liên quan để tìm hiểu thơng tin  Gửi thƣ đến KTV tiền nhiệm để biết lý khơng tiếp tục làm kiểm tốn xem xét thƣ trả lời để có xử lý  Lập bảng trả lời câu hỏi (Có/Khơng/Khơng áp dụng) vấn đề sau:  Khả đáp ứng nguồn nhân lực theo yêu cầu kiểm toán;  Các vấn đề liên quan đến tính độc lập KTV (các lợi ích tài chính, khoản vay bảo lãnh, mức phí, tham gia NHTM, nguy tự kiểm tra, tự bào chữa, thân thuộc, mâu thuẫn lợi ích);  Các kiện năm (loại ý kiến báo cáo kiểm tốn năm trƣớc, tính trực BGĐ, khả hoạt động liên tục, lĩnh vực kinh doanh chứa nhiều rủi ro, mức độ giao dịch với bên liên quan, giao dịch bất thƣờng cuối năm tài chính, nghiệp vụ kế tốn phức tạp, hệ thống KSNB có đƣợc tổ chức hợp lý khơng? )  Phỏng vấn Ban điều hành, phận kiểm toán nội bộ, đối tƣợng khác NHTM gian lận  Đƣa kết luận có/hay khơng chấp nhận hợp đồng kiểm toán đánh giá rủi ro hợp đồng  Xác định ghi chép lại vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn liên quan đến loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC Bước 2: Lập hợp đồng kiểm toán lựa chọn nhóm kiểm tốn Nơi dung cơng việc:  Lập hợp đồng kiểm tốn  Lựa chọn nhóm kiểm tốn  Các cơng việc hành phục vụ ký hợp đồng kiểm tốn thức lập kế hoạch kiểm toán Thủ tục thực  Lập hợp đồng kiểm toán tuân thủ quy định Bộ luật dân sự, Luật kiểm toán, Chuẩn mực Hợp đồng kiểm toán  Thống ký hợp đồng kiểm toán với khách hàng Phụ lục 3.2  Lựa chọn nhóm kiểm tốn: Thành viên BGĐ phụ trách tổng thể kiểm tốn; Chủ nhiệm kiểm tốn; Trƣởng nhóm kiểm toán; Các KTV trợ lý kiểm toán  Lập gửi thƣ cho khách hàng kế hoạch kiểm toán  Lập gửi danh mục tài liệu để NHTM cung cấp  Lập phê duyệt phân cơng cơng việc nhóm kiểm tốn  Lập Bảng trả lời câu hỏi (Có/Khơng/Khơng áp dụng) vấn đề có liên quan đến yếu tố ảnh hƣởng đến tính độc lập đạo đức nghề nghiệp KTV  Lập cam kết tính độc lập thành viên nhóm kiểm tốn, u cầu thành viên nhóm kiểm tốn ký xác nhận  Lập Bảng trả lời câu hỏi (Có/Khơng/Khơng áp dụng) biện pháp đảm bảo tính độc lập thành viên nhóm kiểm tốn để xác định rõ yếu tố có ảnh hƣởng đến tính độc lập Cơng ty kiểm tốn/nhóm kiểm tốn biện pháp cụ thể đƣợc sử dụng để đảm bảo tính độc lập thành viên nhóm kiểm tốn (nếu có)  Trao đổi với BGĐ NHTM kế hoạch kiểm toán ghi chép lại giấy tờ làm việc nội dung trao đổi (Thời gian, địa điểm, nội dung phạm vi kiểm tốn, kế hoạch kiểm tốn sơ bộ/kết thúc năm; vấn đề BGĐ quan tâm đề nghị KTV lƣu ý…) Bước 3: Tìm hiểu NHTM môi trường hoạt động NHTM có KSNB Nơi dung cơng việc:  Tìm hiểu yếu tố bên bên NHTM; việc lựa chọn áp dụng sách kế tốn  Tìm hiểu việc quản lý số loại tài sản rủi ro NHTM: quản lý tài sản nợ có; quản lý rủi ro khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro tín dụng, rủi ro thị trƣờng, rủi ro hoạt động…  Xác định vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn Thủ tục thực  Phỏng vấn nhân có liên quan NHTM đồng thời thu thập thông tin từ nguồn khác (xem xét tài liệu, trao đổi với thành viên nhóm kiểm tốn…) để ghi chép vào mẫu biểu phù hợp vấn đề sau:  Các yếu tố bên ngồi ảnh hƣởng đến NHTM: Mơi trƣờng kinh doanh chung; Các vấn đề ngành nghề kinh doanh xu hƣớng ngành nghề; môi trƣờng pháp lý NHTM hoạt động; yếu tố bên khác;  Các yếu tố bên ảnh hƣởng đến NHTM: Các hoạt động tình hình kinh doanh chủ yếu; loại hình sở hữu máy quản trị; bên liên quan; hoạt động đầu tƣ; cấu trúc nguồn vốn NHTM; mục tiêu, chiến lƣợc rủi ro kinh doanh…);  Việc lựa chọn áp dụng sách kế tốn  Phỏng vấn, thu thập tài liệu có liên quan để mô tả cách thức đơn vị quản lý loại tài sản nợ có loại rủi ro hoạt động NHTM (rủi ro khoản, rủi ro lãi suất, rủi ro tín dụng…)  Ghi chép lại vấn đề trọng yếu phát đƣợc  Xác định ghi chép lại vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn liên quan đến loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC Bƣớc 4: Tìm hiểu quy trình lập BCTC, hoạt động kinh doanh NHTM, môi trƣờng CNTT Nội dung cơng việc:  Tìm hiểu chu trình lập báo cáo tài chính, thủ tục KSNB NHTM có liên quan  Tìm hiểu chu trình (hoạt động) kinh doanh NHTM, thủ tục KSNB NHTM có liên quan Phụ lục 3.2  Tìm hiểu mơi trƣờng CNTT kiểm sốt mơi trƣờng CNTT có liên quan  Đánh giá mặt thiết kế thực thủ tục kiểm sốt hoạt động kinh doanh để có xử lý (quyết định có kiểm tra hiệu KSNB không, xác định phạm vi áp dụng thử nghiệm bản…)  Xác định vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn Thủ tục thực  Lập bảng câu hỏi để vấn trao đổi với Ban điều hành hoạt động kiểm sốt có liên quan đến q trình lập BCTC; hoạt động kinh doanh quan trọng môi trƣờng CNTT NHTM KTV đặc biệt quan tâm đến việc phân quyền hạn mức phê chuẩn vị trí  Quan sát việc thực hoạt động cán nhân viên có liên quan để tìm hiểu  Thực điều tra thêm để có đƣợc hiểu biết vấn đề nêu  Mô tả lại thông qua sơ đồ, tƣờng thuật bƣớc thủ tục kiểm sốt q trình lập BCTC, loại hoạt động kinh doanh hệ thống CNTT  KTV sử dụng hiểu biết chứng KSNB thu thập từ kỳ kiểm toán trƣớc liên quan đến vấn đề nêu  Đánh giá mặt thiết kế thực thủ tục kiểm sốt trình lập BCTC, hoạt động kinh doanh mơi trƣờng CNTT  Đƣa định có thực kiểm tra hiệu KSNB giai đoạn thực kiểm tốn khơng?  Xác định nội dung, thời gian phạm vi thủ tục phù hợp hiệu  Xác định ghi chép lại vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn liên quan đến loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC Bước 5: Thực thủ tục phân tích sơ BCTC NHTM Thủ tục thực hiện:  Thực thủ tục phân tích (xu hƣớng, tỷ suất, ƣớc tính) Bảng CĐKT; Báo cáo KQHĐKD; Báo cáo LCTT, số thông tin chi tiết Thuyết minh BCTC  Xác định chênh lệch bất thƣờng, tìm hiểu nguyên nhân, thực ghi  Xác định trọng tâm cần kiểm tra  Xác định ghi chép lại vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn liên quan đến loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC Bước 6: Đánh giá chung hệ thống KSNB rủi ro gian lận Nội dung cơng việc:  Tìm hiểu đánh giá hệ thống KSNB cấp độ toàn NHTM  Trao đổi với BGĐ Ban kiểm toán nội gian lận  Xác định vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn Thủ tục thực hiện:  KTV vấn, quan sát kiểm tra tài liệu để tìm hiểu yếu tố hệ thống KSNB (đặc biệt mơi trƣờng kiểm sốt, quy trình đánh giá rủi ro hoạt động giám sát kiểm sốt) để có đủ thơng tin đánh giá chung hệ thống KSNB cấp độ toàn NHTM  Trao đổi với BGĐ Ban KTNB phận có liên quan gian lận (các yếu tố gian lận, gian lận phát đƣợc biện pháp ngăn ngừa gian lận) ghi chép lại nội dung trao đổi vào giấy tờ làm việc KTV Phụ lục 3.2  Xác định ghi chép lại vấn đề trọng yếu, rủi ro có sai sót trọng yếu gian lận nhầm lẫn liên quan đến loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC Bước 7: Thiết lập mức trọng yếu đánh giá rủi ro kiểm toán (ARR, IR, CR, DR dự kiến) Thủ tục thực hiện:  Xác định mức trọng yếu dựa vào bƣớc sau:  Xác định tiêu chí tỷ lệ % để tính tốn mức trọng yếu cho tổng thể BCTC  Xác định mức trọng yếu thực ngƣỡng sai sót bỏ qua (hoặc xác định mức trọng yếu đƣợc phân bổ cho khoản mục, phận BCTC NHTM) nhằm đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu xác định nội dung, lịch trình, phạm vi thủ tục kiểm tốn q trình kiểm toán  Xác định mức trọng yếu mức trọng yếu thực cho loại giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh cụ thể (nếu cần)  Xác định rủi ro kiểm toán:  Xác định rủi ro kiểm tốn chấp nhận đƣợc  Xác định rủi ro phát dự kiến cho loại giao dịch, số dƣ tài khoản thông tin thuyết minh dựa rủi ro tiềm tàng, rủi ro kiểm soát rủi ro kiểm tốn chấp nhận mơ hình rủi ro kiểm tốn;  Ghi chép lại việc xác định trọng yếu rủi ro vào giấy tờ làm việc Bƣớc 8: Xác định phƣơng pháp chọn mẫu, cỡ mẫu Thủ tục thực hiện:  Xác định phƣơng pháp chọn mẫu ghi chép lại vào Bảng tổng hợp kế hoạch kiểm tốn  Tính tốn cỡ mẫu cho loại thủ tục kiểm toán khoản mục, ghi chép lại kết Bƣớc 9: Tổng hợp kế hoạch kiểm tốn lập chƣơng trình kiểm tốn chi tiết Nội dung cơng việc thủ tục thực hiện:  Lập Biên tổng hợp kế hoạch kiểm toán: Tổng hợp tất vấn đề liên quan đến kế hoạch để thực kiểm tốn BCTC NHTM: Các mốc thời gian chính; đánh giá tổng quan rủi ro kiểm toán; Mức trọng yếu; Những vấn đề trọng yếu; Kế hoạch xử lý chi tiết rủi ro có sai sót trọng yếu cấp độ BCTC cấp độ CSDL…  Lập chƣơng trình kiểm tốn chi tiết cho phận, khoản mục BCTC B Giai đoạn thực kiểm toán: Xử lý rủi ro đánh giá thông qua việc thực thủ tục kiểm toán thiết kế Bƣớc 10: Thực biện pháp xử lý tổng thể rủi ro có sai sót trọng yếu đƣợc đánh giá cấp độ BCTC Thủ tục thực hiện:  Nhấn mạnh với nhóm kiểm tốn cần thiết phải trì thái độ hồi nghi nghề nghiệp  Bổ nhiệm thành viên nhóm kiểm tốn có kinh nghiệm có kỹ chun mơn đặc biệt, sử dụng chuyên gia  Tăng cƣờng giám sát Phụ lục 3.2  Thực thay đổi chung nội dung, lịch trình phạm vi thủ tục kiểm toán nhƣ: thực thử nghiệm vào giai đoạn cuối kỳ thay kỳ, thay đổi nội dung thủ tục kiểm toán nhằm thu thập đƣợc chứng kiểm toán thuyết phục Bước 11: Thực thủ tục kiểm toán (thử nghiệm kiểm soát thử nghiệm bản) để xử lý rủi ro có sai sót trọng yếu đánh giá cấp độ CSDL  Thực thử nghiệm kiểm soát  Thực thủ tục phân tích  Thực kiểm tra chi tiết loại giao dịch, số dƣ tài khoản thông tin thuyết minh C Giai đoạn kết thúc kiểm toán: Xem xét lại toàn việc xác định, đánh giá xử lý rủi ro để đƣa ý kiến kiểm toán phù hợp Bước 12: Chuẩn bị lập báo cáo kiểm toán  Tổng hợp kết kiểm tốn  Phân tích tổng thể báo cáo tài  Xem xét khả đảm bảo hoạt động liên tục NHTM  Thu thập giải trình văn BGĐ Ban quản trị NHTM  Xem xét kiện phát sinh ngày lập báo cáo kiểm toán Bước 13: Lập báo cáo kiểm toán Thư quản lý  Lập dự thảo báo cáo kiểm toán dự thảo thƣ quản lý gửi khách hàng  Thống với khách hàng báo cáo kiểm toán thƣ quản lý cuối  Thực thủ tục soát xét báo cáo kiểm toán, thƣ quản lý  Phát hành báo cáo kiểm tốn thức  Giải kiện phát sinh sau phát hành báo cáo kiểm tốn (nếu có) Bước 14: Các cơng việc thực sau kiểm tốn  Hồn chỉnh hồ sơ kiểm tốn  Đánh giá chất lƣợng hợp đồng kiểm toán Phụ lục 3.3 Quản lý rủi ro tín dụng (A304) TỔNG QUAN Mẫu bổ trợ cho mẫu A300: Hiểu biết đơn vị hoạt động kinh doanh đơn vị Mục đích mẫu để ghi chép hiểu biết KTV việc quản lý rủi ro tín dụng đơn vị Rủi ro tín dụng rủi ro trọng yếu thƣờng xuyên mà ngân hàng gặp phải Đây rủi ro đối tác khơng thể đáp ứng nghĩa vụ đến hạn Rủi ro tín dụng, theo đó, phát sinh từ cho vay cá nhân, cơng ty, ngân hàng phủ, từ việc tham gia giao dịch thị trƣờng làm phát sinh khoản thu tới ngày đáo hạn, từ cho vay chứng khoán từ giao dịch với nhà cung cấp Cấu trúc chức Tùy thuộc vào quy mơ đơn vị, vai trị đƣợc thực phận cụ thể đƣợc mặc định phân chuyên trách Quản lý rủi ro tín dụng Các câu hỏi tìm hiểu quản lý rủi ro tín dụng NHTM Đơn vị có đơn vị giám sát tập trung phụ trách giám sát cho rủi ro tín dụng tất ngành nghề kinh doanh khu vực địa lý chưa? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị phụ trách giám sát tập trung cho rủi ro tín dụng độc lập với phận kinh doanh? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị có chịu trách nhiệm thiết lập giới hạn tín dụng khách hàng, tổ chức lớn, phủ, nhà mơi giới nhà tốn bù trừ q trình đánh giá tín dụng khơng? Mơ tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị có Ủy ban rủi ro phận tương tự phụ trách định biện pháp khắc phục cần thiết sở thông tin quản lý rủi ro tín dụng tập trung khơng ? Mơ tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Chính sách thủ tục rủi ro tín dụng mức độ chấp nhận rủi ro xác định thông báo rõ cho người quan tâm? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Câu hỏi dƣới liên quan đến tỷ lệ theo quy định pháp luật Phụ lục 3.3 Đơn vị có đảm bảo việc tuân thủ tỷ lệ phân bổ rủi ro theo luật định không? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị có thiết bị hữu hiệu để phân loại tất đối tác nhóm đối tác có quan hệ kinh doanh khơng ? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Tổ chức có thiết bị hữu hiệu để tổng kết giới hạn phân quyền việc sử dụng phân quyền đối tác cụ thể nhóm đối tác cụ thể cách thường xuyên không ? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị có khả xác định cấu trúc danh mục cho mục đích phân tích? Mơ tả thủ tục đơn vị dƣới đây: Đơn vị có sử dụng thỏa thuận bù trừ theo luật nhằm giảm bớt ro tín dụng đối tác cá nhân khơng hệ thống có tính đến trạng thái bù trừ có thỏa thuận bù trừ có tính chất pháp lý khơng? Mô tả thủ tục đơn vị dƣới đây: CÁC VẤN ĐỀ TRỌNG YẾU  Các vấn đề dẫn đến rủi ro trọng yếu  Kết kiểm toán vấn đề sau: o BCTC có sai sót trọng yếu o KTV cần xem xét lại đánh giá rủi ro có sai sót trọng yếu trƣớc xử lý rủi ro  Các tình gây cho KTV khó khăn nghiêm trọng việc áp dụng thủ tục kiểm tốn cần  Các phát dẫn đến thay đổi ý kiến kiểm toán đoạn lƣu ý báo cáo kiểm toán thiết Nếu KTV phát vấn đề q trình kiểm tốn, KTV cần trình bày Mẫu Đánh giá rủi ro thiết kế thủ tục kiểm toán CÁC RỦI RO ĐƢỢC PHÁT HIỆN Lƣu ý việc phát rủi ro cần đƣợc thực với trình xác định tài khoản yếu mẫu Xác định giao dịch, số dƣ tài khoản thuyết minh trọng yếu Các rủi ro rủi ro trọng yếu liên quan đến số dƣ tài khoản, giao dịch thuyết minh nhƣ rủi ro liên quan đến toàn BCTC cần đƣợc ghi chép lại