1 ` ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM PHAN HUY BÌNH NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH NHIỄM ẤU TRÙNG SÁN LÁ SONG CHỦ TRÊN CÁ MÈ TRẮNG VÀ CÁ TRẮM CỎ TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ THÚ Y THÁI NGUYÊN - 2015 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM PHAN HUY BÌNH NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH NHIỄM ẤU TRÙNG SÁN LÁ SONG CHỦ TRÊN CÁ MÈ TRẮNG VÀ CÁ TRẮM CỎ TẠI THÀNH PHỐ CẨM PHẢ, TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành: THÚ Y Mã số: 60 62 50 LUẬN VĂN THẠC SỸ THÚ Y Người hướng dẫn khoa học: TS NGÔ NHẬT THẮNG THÁI NGUYÊN - 2015 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công tình nghiên cứu Các số liệu kết Luận văn hoàn toàn trung thực xác, chưa công bố công trình khác Tôi xin cam đoan mội thông tin trích dẫn Luận văn rõ nguồn gốc Mọi giúp đỡ để hoàn thành Luận văn cảm ơn Thái Nguyên, ngày tháng 10 năm 2015 TÁC GIẢ Phan Huy Bình ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập thực đề tài này, nhận quan tâm, bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tận tình thầy cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè động viên khích lệ gia đình Nhân dịp xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Thầy giáo TS Ngô Nhật Thắng trực tiếp hướng dẫn, bảo tận tình suốt trình nghiên cứu hoàn thành Luận văn Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý Đào tạo – Sau Đại học, Ban chủ nhiệm khoa thầy cô giáo Khoa Chăn nuôi Thú y- Trường Đại học Nông lâm - Đại học Thái Nguyên tạo điều kiện giúp đỡ suốt trình học tập Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban lành đạo cán Trung tâm Khoa học kỹ thuật sản xuất giống Thủy sản Quảng Ninh, bà nuôi cá xã Dương Huy, Cộng Hòa, Tp Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh đồng nghiệp ngành giúp trình thực đề tài Cuối Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc ủng hộ, động viên, giúp đỡ gia đình, bạn bè đồng nghiệp suốt thời gian học tập, nghiên cứu hoàn thành tốt luận văn Thái Nguyên, ngày tháng 10 năm 2015 TÁC GIẢ Phan Huy Bình iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT Ký hiệu viết tắt Nghĩa đầy đủ - Đến % Tỷ lệ phần trăm Cs Cộng Nxb Nhà xuất TP Thành phố KHKT&SX Khoa học kỹ thuật sản xuất TCN Tiêu chuẩn ngành : : : : : : : iv DANH MỤC BẢNG BIỂU Tên bảng Trang Bảng 3.1 Kết nghiên cứu chiều dài cá Mè trắng cá Trắm cỏ 38 Bảng 3.2 Kết nghiên cứu khối lượng cá Mè trắng cá trắm cỏ 39 Bảng 3.3 Thành phần loài phân bố ấu trùng sán song chủ ký sinh cá Mè trắng 41 Bảng 3.4 Tỷ lệ nhiễm metacercaria qua giai đoạn sinh trưởng cá Mè trắng 42 Bảng 3.5 Tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng 44 Bảng 3.6 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng thịt xã nghiên cứu 46 Bảng 3.7 Mức độ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng 48 Bảng 3.8 Sự phân bố ấu trùng sán song chủ quan cá Mè trắng 49 Bảng 3.9 Thành phần loài phân bố ấu trùng sán ký sinh cá Trắm cỏ 51 Bảng 3.10 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ qua giai đoạn sinh trưởng cá Trắm cỏ 52 Bảng 3.11 Tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏqua giai đoạn sinh trưởng 54 Bảng 3.12 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ thịt xã nghiên cứu 56 Bảng 3.13 Cường độ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ qua giai đoạn sinh trưởng 58 Bảng 3.14 Sự phân bố ấu trùng sán song chủ quan cá Trắm cỏ 59 v DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ Tên hình, đồ thị Trang Hình 3.1 Biểu đồ tỷ lệ nhiễm metacercaria qua giai đoạn sinh 43 trưởng cá Mè trắng Hình 3.2 Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ 45 cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng Hình 3.3 Biểu đồ Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán cá Mè trắng 46 thịt xã nghiên cứu Hình 3.4 Biểu đồ phân bố ấu trùng sán song chủ 50 quan cá Mè trắng Hình 3.5 Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ qua 52 giai đoạn sinh trưởng cá Trắm cỏ Hình 3.6 Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ 55 cá Trắm cỏ qua giai đoạn sinh trưởng Hình 3.7 Biểu đồ tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá 56 Trắm cỏ thịt xã nghiên cứu Hình 3.8 Biểu đồ phân bố ấu trùng sán song chủ quan cá Trắm cỏ 60 vi MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục tiêu đề tài 3 Ý nghĩa đề tài Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 1.1.1 Những hiểu biết cá mè trắng 1.1.2 Những hiểu biết cá trắm cỏ 1.1.3 Một số loài sán song chủ ký sinh cá (Trematoda) 1.1.4 Bệnh sán song chủ 16 1.2 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC 19 1.2.1 Tình hình nghiên cứu nước 19 1.2.2 Tình hình nghiên cứu nước 24 Chương ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31 2.1 Đối tượng vật liệu nghiên cứu 31 2.1.1 Đối tượng nghiên cứu 31 2.1.2 Vật liệu nghiên cứu 31 2.2 Địa điểm, thời gian nghiên cứu 31 2.2.1 Địa điểm nghiên cứu 31 2.2.2 Thời gian 31 2.3 Nội dung nghiên cứu 31 2.3.1 Kết nghiên cứu kích thước khối lượng cá Mè trắng cá Trắm cỏ qua giai đoạn 31 vii 2.3.2 Tình hình nhiễm ấu trùng sán (Metacercaria) cá Mè trắng xã Dương Huy Cộng Hòa - TP Cẩm Phả 32 2.3.3 Tình hình nhiễm ấu trùng sán (Metacercaria) cá Trắm cỏ xã Dương Huy Cộng Hòa - TP Cẩm Phả 32 2.3.4 Biện pháp phòng bệnh ấu trùng sán song chủ ký sinh cá 33 2.4 Phương pháp nghiên cứu 33 2.4.1 Phương pháp thu thập mẫu 33 2.4.2 Phương pháp tiêu 33 2.4.3 Định loại Metacercaria 34 2.5 Phương pháp xử lý số liệu 35 2.5.1 Tỷ lệ nhiễm 35 2.5.2 Cường độ nhiễm 36 2.5.3 Xử lý số liệu 36 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 37 3.1 Kết nghiên cứu kích thước khối lượng cá Mè trắng cá trắm cỏ qua giai đoạn 37 3.1.1 Kết nghiên cứu chiều dài cá Mè trắng cá trắm cỏ 37 3.1.2 Kết nghiên cứu khối lượng cá Mè trắng cá trắm cỏ 39 3.2 Tình hình nhiễm ấu trùng sán (Metacercaria) cá mè trắng xã Dương Huy Cộng Hòa – TP Cẩm Phả 40 3.2.1 Thành phần loài ấu trùng sán song chủ ký sinh cá Mè trắng địa điểm nghiên cứu 41 3.2.2 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng metacercaria cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng 42 3.2.3 Tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng 44 viii 3.2.4 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng thịt xã Dương Huy Cộng Hòa - TP Cẩm Phả 45 3.2.5 Mức độ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Mè trắng qua giai đoạn sinh trưởng 47 3.2.6 Sự phân bố ấu trùng sán song chủ quan cá Mè trắng 49 3.3 Tình hình nhiễm ấu trùng sán (Metacercaria) cá trắm cỏ xã Dương Huy Cộng Hòa – TP Cẩm Phả 51 3.3.1 Thành phần loài ấu trùng sán song chủ ký sinh cá Trắm cỏ địa điểm nghiên cứu 51 3.3.2 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ qua giai đoạn sinh trưởng 52 3.3.3 Tỷ lệ nhiễm ghép ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ qua giai đoạn sinh trưởng 55 3.3.4 Tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ thịt xã Dương Huy Cộng Hòa - TP Cẩm Phả 56 3.2.5 Cường độ nhiễm ấu trùng sán song chủ cá Trắm cỏ qua giai đoạn sinh trưởng 58 3.3.6 Sự phân bố ấu trùng sán song chủ quan cá Trắm cỏ 60 3.4 Biện pháp phòng bệnh ấu trùng sán song chủ ký sinh cá 62 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 64 Kết luận 64 Tồn 64 Đề nghị 65 65 Đề nghị - Phạm vi đề tài triển khai diện hẹp (Trung tâm KHKT&SX giống Thủy sản Quảng Ninh xã Dương Huy, Cộng Hòa thuộc TP Cẩm Phả), tiến hành đối tượng cá Mè trắng cá Trắm cỏ Cần mở rộng phạm vi đối tượng nghiên cứu - Chưa nghiên cứu sâu sức đề kháng ấu trùng sán song chủ - Trong phạm vi đề tài bước đầu đề xuất biện pháp phòng bệnh ấu trùng sán lá, chưa nghiên cứu cụ thể biện pháp phòng điều trị bệnh Vì vậy, cần có nghiên cứu để xác định biện pháp phòng, trị bệnh ấu trùng sán song chủ đạt hiệu cao - Khuyến cáo người dân nên ăn cá chế biến kỹ để phòng tránh bệnh sán ruột sán gan nhỏ ký sinh Đồng thời không nên cho gia súc, gia cầm (đặc biệt chó mèo) ăn loại cá sống để tránh lây lan mầm bệnh môi trường lây nhiễm vào cá 66 TÀI LIỆU THAM KHẢO I TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT [1] Thái Trần Bái, Nguyễn Văn Khang (2005), Động vật không xương sống, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội [2] Đặng Thủy Bình, Vũ Đặng Hạ Quyên, Lê Thị Thu Hà, Trần Quang Sáng, Nguyễn Đắc Kiên (2014), “Xác định ấu trùng sán song chủ (metacercaria) ký sinh số loài cá dựa vào đặc điểm hình thái di truyền”, Tạp chí khoa học Trường Đại học Cần Thơ, số 2, tr 15 - 23 [3] Bộ môn ký sinh trùng - Trường đại học y Hà Nội (1997), Ký sinh trùng y học, Nxb Y học, Hà Nội, 1997, tr 182 - 187 [4] Lê Văn Dân Nguyễn Tường Anh (2009), “Một số đặc điểm sinh sản cá Trắm cỏ điều kiện nuôi Quảng Trị”, Tạp chí Khoa học ĐH Huế, số 55 [5] Nguyễn Văn Đề, Nguyễn Thị Hợp (2007), “Nghiên cứu sán truyền qua cá hồ Thanh Trì, Hà Nội hồ Vị Xuyên, thành phố Nam Định”, Tạp chí Y học TP Hồ Chí Minh, tập 11, phụ số 2, 2007, tr 98 - 103 [6] Nguyễn Văn Đề, Phạm Văn Khuê (2009), Bệnh ký sinh trùng truyền lây người động vật, Nxb Giáo dục Việt Nam, tr 46 - 52 [7] Lê Hồng Hinh, Phạm Văn Thân, Trương Thị Kim Phượng, Phan Thị Hương Liên (2005), Vi sinh - Ký sinh trùng, Nxb Y học, Hà Nội, tr 69 [8] Đỗ Thị Hòa, Bùi Quang Tề, Nguyễn Hữu Dũng Đỗ Thị Muội (2004) Giáo trình Bệnh học thủy sản, Nxb Nông nghiệp, tr 262-265 [9] Trương Thị Hoa, Nguyễn Ngọc Phước (2009), “Nghiên cứu mức độ nhiễm ấu trùng sán song chủ (Metacercariae) cá chép cá trắm cỏ giai đoạn cá giống ương nuôi Thừa Thiên Huế”, Tạp chí khoa học, Đại học Huế, số 55, 2009, tr 131-138 67 [10] Trương Đình Hoài, Hoàng Minh Tùng, Nguyễn Vũ Sơn, Kim Vắn Vạn (2015), “Nghiên cứu đặc điểm mô bệnh học mang cá trắm cỏ nhiễm ký sinh trùng”, Tạp chí Khoa học Phát triển, tập 13, số 1, tr 38 - 48 [11] Duy Khoát, Vũ Chiêu (1980), Kỹ thuật ương nuôi cá trắm cỏ, Nxb Hà Nội [12] Kiều Minh Khuê (2011), Thử nghiệm nuôi cá trắm cỏ Ctenopharyngodon idellus (Cuvier et Valenciennes, 1844) đậu tằm tạo sản phẩm cá giòn, Luận văn Thạc sĩ Nông nghiệp, Trường ĐH Nông Nghiệp, Hà Nội [13] Hà Ký Bùi Quang Tề (2001), Ký sinh trùng cá nước Việt Nam, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội [14] Hà Ký, Bùi Quang Tề (2007), Ký sinh trùng cá nước Việt Nam, Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội [15] Nguyễn Thị Kim Lan, Nguyễn Văn Quang Nguyễn Quang Tuyên (1999), Giáo trình ký sinh trùng thú y, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội [16] Cao Khánh Ly (2011), Một số giải pháp phòng trị sán song chủ Prosochis acanthuri cá giò ương ao nước lợ, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội [17] Nguyễn Thị Muội Đỗ Thị Hòa (1986), Điều tra ký sinh trùng cá nước tỉnh miền Trung phương pháp phòng trị, Tuyển tập công trình nghiên cứu khoa học đại học Hải sản [18] Đặng Thị Hoàng Oanh (2008), Giáo trình nguyên lý kỹ thuật chẩn đoán bệnh thủy sản, Nxb Đại học Cần Thơ, tr 22 – 25 [19] Phạm Công Phin (2000), Kỹ thuật nuôi cá nươc ngọt, Dự án phát triển cộng đồng lồng ghép OXFAM – QUEBEC tài trợ [20] Lê Ngọc Quân (2005), Đánh giá mức độ nhiễm ấu trùng metacercaria cá rôhu, mè trắng nuôi xã Nghĩa Lạc, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định, luận văn Thạc sĩ Nông nghiệp, Viện nghiên cứu nuôi trồng Thủy sản I 68 [21] Trần Văn Quyên, Nguyễn Văn Thọ, Nguyễn Thị Hoàng Yến, Nguyễn Thị Hồng Chiên, Nguyễn Văn Phương (2012), “Một số đặc điểm dịch tễ bệnh sán gan nhỏ Clonorchis sinensis”, Tạp chí khoa học phát triển, tập 10, số 1, tr 142 – 147 [22] Bùi Văn Tâm (2011), Nghiên cứu tình hình nhiễm ấu trùng sán song chủ cá chép cá trắm cỏ Thái Nguyên, Luận Văn Thạc sĩ khoa học Nông nghiệp, ĐH Thái Nguyên [23] TCN 132 : 1998, Cá nước - cá bột - Yêu cầu kỹ thuật, Bộ Thủy sản ban hành theo Quyết định số: 733/1998/QÐ-BTS ngày 17 tháng 12 năm 1998 [24] TCN 133-: 1998, Cá nước - cá hương - Yêu cầu kỹ thuật, Bộ Thủy sản ban hành theo Quyết định số: 733/1998/QÐ-BTS ngày 17 tháng 12 năm 1998 [25] TCN 134-: 1998, Cá nước - cá giống - Yêu cầu kỹ thuật, Bộ Thủy sản ban hành theo Quyết định số : 733/1998/QÐ-BTS ngày 17 tháng 12 năm 1998 [26] Bùi Quang Tề (2001), Nghiên cứu ký sinh trùng cá nước đồng sông Cửu Long giải pháp phòng trị, Luận văn tiến sỹ sinh học, Trường đại học Khoa học tự nhiên, Hà Nội [27] Bùi Quang Tề (2002), Bệnh thường gặp cá Trắm cỏ, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr, 155 – 157 [28] Nguyễn Thị Thanh (2007), Nghiên cứu mức độ nhiễm ấu trùng sán song chủ (Metacercaria) cá mè trắng, cá trắm cỏ cá rôhu giai đoạn cá giống ương nuôi Ninh Bình, Luận văn thạc sỹ nông nghiệp, Trường đại học Nông nghiệp I, Hà Nội [29] Nguyễn Hữu Thọ, Đỗ Đoàn Hiệp (2010), Hướng dẫn kỹ thuật nuôi cá nước ngọt, Nxb Lao động Xã hội, tr 45 - 49 69 [30] Kim Văn Vạn, Lê Thanh Hòa, Nguyễn Thị Bích Nga, Nguyễn Thị Tuyết Nhung, Anders Dalgaard (2007), “Phân biệt sán ruột nhỏ Haplorchis taichui H pumilio với loài sán khác sử dụng thịt ITS – (Internal Transcribed Spacer)”, Tạp chí KHKT Nông nghiệp, tập 5, số 1, tr 36 - 42 [31] Kim Văn Vạn, Nguyễn Thị Lan (2012), “ Nghiên cứu dịch tễ ấu trùng sán truyền lây cá chép bột, chép hương (Cyprinus carpio)”, Tạp chí Nông nghiệp PT Nông thôn, kỳ tháng 11, tr 63 – 68 [32] Kim Văn Vạn, Nguyễn Văn Thọ (2012), “ Nghiên cứu dịch tễ ấu trùng sán truyền lây qua cá chép giống (Cyprinus carpio) hệ thống nuôi”, Tạp chí khoa học phát triển, tập 10, số 6, tr 933 – 939 [33] Kim Văn Vạn (2013), Nghiên cứu dịch tễ học số loài ấu trùng sán truyền lây qua cá chép (Cyprinus carpio) biện pháp phòng trị, Luận án Tiến sĩ Thú y, trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội [34] Kim Văn Vạn, Nguyễn Văn Tuyến, Trương Đình Hoài, Ngô Thế Ân (2015), “ Thử nghiệm Praziquantel mebendazole điều trj sán đơn chủ ấu trùng sán ký sinh cá trắm cỏ (Ctenopharyngodon idella) giai đoạn cá hương”, Tạp chí khoa học phát triển, tập 13, số 2, tr 200 – 205 [35] Phan Thị Vân, Annette Kjaer Ersboll, Anders Dalsgaad, Darwin Murrell, Nguyễn Thị Hằng (2008), “Nghiên cứu ký sinh trùng có nguồn gốc từ cá (FZP) cá nước miền Bắc Việt Nam”, FIBOZOPA - Viện nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I, số 7, tháng 6/2008, tr 5-6 [36] Trần Văn Vỹ (2000), Kỹ thuật nuôi cá mè trắng, mè hoa, Nxb Nông nghiệp, tr – 20 II TÀI LIỆU TIẾNG NƯỚC NGOÀI 70 [37] Boerlage A S., Graat E A., Verreth J A., de Jong M C (2012), “Higher attack rate of fish-borne trematodes (Heterophyidae) in common carp fingerlings (Cyprinus carpio) at lower fish weight”, Parasitol Res, 111(2), pg 875 – 879 [38] Boerlage A S., Graat E A., Verreth J A., de Jong M C (2013), Survival of heterophyid metacercaria in common carp (Cyprinus carpio)”, Parasitol Res, 112(7), pg 2759 - 2762 [39] Chai J Y., De N V., Sohn W M (2012), “Foodborne trematode metacercariae in fish from northern Vietnam and their adults recovered from experimental hamsters”, Korean J Parasitol, 50(4), pg 317 - 25 [40] Chai J Y., Sohn W M., Na B K., Yong T S., Eom K S., Yoon C H., Hoàng E H., Jeoung H G., Socheat D (2014), “Zoonotic trematode metacercariae in fish from Phnom Penh and Pursat, Cambodia”, Korean J Parasitol, 52(1), pg 35 - 40 [41] Cho S H., Lee W J., Kim T S., Seok W S., Lee T., Jeong K., Na B K., Sohn W M (2014), “Prevalence of zoonotic trematode metacercariae in freshwater fish from Gangwon-do, Korea”, Korean J Parasitol, 52(4), pg 399 - 412 [42] Cheah J S., Kan S P., Ghosh M B., Chiang G S C (1970), “A case of Clonorchis infection in Singapore - clinical and pathological features”, Singapore medical journal, Vol 11, No 4, December, 1970, pp 287 - 289 [43] Chuboon S., Wongsawad C (2009), “Molecular identification of larval trematode in intermediate hosts from Chiang Mai, Thailand”, Southeast Asian J Trop Med Public Health, 40(6), pg 1216 - 1220 [44] Gussev A.V (1976), “Freswater Indian Monogenoidea Principles of systemties, Analysis of the world fauns and the evolution”, Indian 71 Jourjnal of helminthology, Vol1, XXV and XXVI (1973 - 1974), Published by the Helminthological Society of Indian [45] Hara H., Miyauchi Y., Tahara S., Yamashita H (2014), “Human laryngitis caused by Clinostomum complanatum”, Nagoya J Med Sci, 76(1-2), pg 181 - 185 [46] Hegazi M A., Hassan A T., Al-Nashar T M., Abo-Elkheir O I., ElLessi F M (2014), “Encysted metacercariae of family Heterophyidae in infected fish in Dakahlia Governorate, an endemic focus in Egypt”, J Egypt Soc Parasitol, 44(3), pg 547 - 558 [47] Hung N M., Dung T., Lan Anh N T., Van P T., Thanh B N., Van Ha N., Van Hien H., Canh le X (2015), “Current status of fish-borne zoonotic trematode infections in Gia Vien district, Ninh Binh province, Vietnam”, Parasit Vectors, 8(1), pg 21 [48] June K J., Cho S H., Lee W J., Kim C., Park K S (2013), “Prevalence and Risk Factors of Clonorchiasis among the Populations Served by Primary Healthcare Posts along Five Major Rivers in South Korea”, Osong Public Health Res Perspect, 4(1), pg 21 - 26 [49] Kwang Ro Joo, Sung-Jo Bang (2005), “A bile based study of Clonorchis sinensis infection in patients with biliary tract disease in Ulsan, Korea”, Yonsei medical journal, Vol 46, No 6, p 794 -798 [50] Kopolrat K., Sithithaworn P., Tesana S., Andrews R H., Petney T N (2015), “Susceptibility, metacercarial burden, and mortality of juvenile silver barb, common carp, mrigal, and tilapia following exposure to Haplorchis taichui”, Parasitol Res, 114(4), pg 1433 - 1442 [51] Li M H., Huang H I., Chen P L., Huang C H., Chen Y H., Ooi H K (2013a), “Metagonimus yokogawai: metacercariae survey in fishes and its 72 development to adult worms in various rodents”, Parasitol Res, 112(4), pg 1647 - 1653 [52] Li K., Clausen J H., Murrell K D., Liu L., Dalsgaard A (2013b), “Risks for fishborne zoonotic trematodes in tilapia production systems in Guangdong province, China”, Vet Parasitol, 198(1-2), pg 223 - 229 [53] Liu J X., Sun Y H., Zhang H., Li C P (2014), “Prevalence of metacercariae of Clonorchis sinensis in wild freshwater fishes from Nenjiang River around Qiqihaer City”, Zhongguo Ji Sheng Chong Xue Yu Ji Sheng Chong Bing Za Zhi, 32(4), pg 292 - 294 [54] Looss A (1907), Some prasites in the Museum of school of Tropical Medicine, Liverpool, Ann Trop Med & Parasit, 1:121 - 154 (cited from Kobayashi, 1917) [55] Mehrdana F., Jensen H M., Kania P W., Buchmann K (2014), “Import of exotic and zoonotic trematodes (Heterophyidae: Centrocestus sp.) in Xiphophorus maculatus: implications for ornamental fish import control in Europe”, Acta Parasitol, 59(2), pg 276 - 283 [56] Mitra Heidarpour, Parvin Rajabi, Shervin Peihan (2007), “Cholangiocarcinoma Associated with liver fluke infection in an Iranian patient”, Iranian journal of pathology, (2), pG 74 - 76 [57] Nguyen T H., Nguyen V D., Murrell D., Dalsgaard A (2007), “Occurrence and species distribution of fishborne zoonotic trematodes in wastewater-fed aquaculture in northern Vietnam”, Trop Med Int Health, 12(2), pg 66 - 72 [58] Park D S., Na S J., Cho S H., June K J., Cho Y C., Lee Y H (2014), “Prevalence and risk factors of clonorchiasis among residents of riverside areas in Muju-gun, Jeollabuk-do, Korea”, Korean J Parasitol, 52(4), pg 391 - 397 73 [59] Pham Cu Thien, Anders, Dalsgaard, Bui Ngoc Thanh, Olsen Annette and Darwin, Murrell K (2007) Prevalence of fishborne zoonotic parasites in important cultured fish species in the Mekong Delta, Vietnam”, Parasitology research, 101(5): 1277-1284 [60] Richard Arthur J (1996), History of fisheries parasitology in southeast Asia, In Prespective in Asia Fisheries, Edited by sena S.De Silva Asia fisheries society, Manila, Philippine [61] Rohela M., Johari S., Jamaiah I., Init I, Lee S H (2006), “Acute cholecystitis caused by Clonorchis sinensis”, Southeast Asian J Trop Med Public health, Vol 37, No.4, July, 2006, p 648 - 651 [62] Rui Lin, Xueming Li, Chungeng Lan, Senhai Yu, Masanori Kawanaka (2005), “Investigation on the epidemiological factors of clonorchis sinensis infection in an area of South China”, Southeast Asian J Trop Med Public health, 36(5), pG 1114 - 1117 [63] Sohn W M., Yong T S., Eom K S., Min D Y., Lee D., Jung B K., Banouvong V., Insisiengmay B., Phommasack B., Rim H J., Chai J Y (2014), “Prevalence of Haplorchis taichui among humans and fish in Luang Prabang Province, Lao PDR”, Acta Trop, 136, pg 74 - 80 [64] Yu Sen-Hai, Masanori Kawanaka, Li Xue-Ming, Xu Long-Qi, Lan Chun-Geng, Lin Rui (2003), “Epidemiological investigation on Clonorchis sinensis in human population in an area of South China”, Jpn J Infect Dis., 56, pG 168 - 171 [65] Zhang Y., Chang Q C., Zhang Y., Na L., Wang W T., Xu W W., Gao D Z., Liu Z X., Wang “Prevalence of Clonorchis sinensis C R., infection Zhu in X Q (2014), freshwater fishes in northeastern China”, Vet Parasitol, 204(3-4), pg 209 - 213 74 [66] WHO (1995), Control of Foodborne Trematode Infection, Technical Report Series, part 1: p 849; part 2, pG 125 - 126 75 PHỤ LỤC ẢNH Ảnh 1: Cá trắm cỏ giống Ảnh 2: Soi kính hiển vi tìm ấu trùng sán song chủ ký sinh cá 76 Ảnh 3: Ấu trùng loài Centroestus formosanus Ảnh 4: Ấu trùng loài Centroestus sinensis Ảnh 5: Ấu trùng loài Haplorchis taichui 77 PHỤ LỤC THỐNG KÊ BẢNG 3.2 KHỐI LƯỢNG CÁ Two-Sample T-Test and CI: Trắm hương Mè hương Two-sample T for Trắm hương vs Mè hương Trắm hương Mè hương N 150 150 Mean 0,659 0,2885 StDev 0,128 0,0558 SE Mean 0,010 0,0046 Difference = mu (Trắm hương) - mu (Mè hương) Estimate for difference: 0,370133 95% CI for difference: (0,347688 0,392579) T-Test of difference = (vs not =): T-Value = 32,45 Both use Pooled StDev = 0,0988 P-Value = 0,000 DF = 298 P-Value = 0,000 DF = 298 P-Value = 0,010 DF = 148 Two-Sample T-Test and CI: Trắm giống Mè giống Two-sample T for Trắm giống vs Mè giống Trắm giống Mè giống N 150 150 Mean 43,12 19,80 StDev 2,83 1,55 SE Mean 0,23 0,13 Difference = mu (Trắm giống) - mu (Mè giống) Estimate for difference: 23,3193 95% CI for difference: (22,8009 23,8378) T-Test of difference = (vs not =): T-Value = 88,52 Both use Pooled StDev = 2,2814 Two-Sample T-Test and CI: Trắm thịt CH Trắm thịt DH Two-sample T for Trắm thịt CH vs Trắm thịt DH SE N Mean StDev Mean Trắm thịt CH 75 1303 227 26 Trắm thịt DH 75 1401 238 28 Difference = mu (Trắm thịt CH) - mu (Trắm thịt DH) Estimate for difference: -98,5333 95% CI for difference: (-173,6173 -23,4494) T-Test of difference = (vs not =): T-Value = -2,59 Both use Pooled StDev = 232,6746 Two-Sample T-Test and CI: Mè thịt CH Mè thịt DH Two-sample T for Mè thịt CH vs Mè thịt DH SE N Mean StDev Mean Mè thịt CH 75 1335 228 26 Mè thịt DH 75 1251 217 25 Difference = mu (Mè thịt CH) - mu (Mè thịt DH) Estimate for difference: 83,5067 95% CI for difference: (11,6694 155,3440) T-Test of difference = (vs not =): T-Value = 2,30 Both use Pooled StDev = 222,6137 P-Value = 0,023 DF = 148 78 Bảng 3.6 Chi-Square Test: Mẫu nhiễm Mẫu không nhiễm Expected counts are printed below observed counts Chi-Square contributions are printed below expected counts Mẫu nhiễm 27 21,50 1,407 Mẫu không nhiễm 48 53,50 0,565 16 21,50 1,407 59 53,50 0,565 75 Total 43 107 150 Total 75 Chi-Sq = 3,945 DF = P-Value = 0,047 Chi-Square Test: Mẫu nhiễm ghép Mẫu nhiễm loài Expected counts are printed below observed counts Chi-Square contributions are printed below expected counts Mẫu nhiễm ghép 11 8,79 0,555 Mẫu nhiễm loài 16 18,21 0,268 5,21 0,937 13 10,79 0,452 16 Total 14 29 43 Total 27 Chi-Sq = 2,213 DF = P-Value = 0,137 79 Bảng 3.12 Chi-Square Test: Mẫu nhiễm Mẫu không nhiễm Expected counts are printed below observed counts Chi-Square contributions are printed below expected counts Mẫu nhiễm 26 22,00 0,727 Mẫu không nhiễm 49 53,00 0,302 18 22,00 0,727 57 53,00 0,302 75 Total 44 106 150 Total 75 Chi-Sq = 2,058 DF = P-Value = 0,151 Chi-Square Test: Mẫu nhiễm ghép Mẫu nhiễm loài Expected counts are printed below observed counts Chi-Square contributions are printed below expected counts Mẫu nhiễm ghép 4,14 0,180 Mẫu nhiễm loài 21 21,86 0,034 2 2,86 0,260 16 15,14 0,049 18 Total 37 44 Total 26 Chi-Sq = 0,524 DF = P-Value = 0,469 cells with expected counts less than