ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN *************** ĐỖ HỒNG THỊNH TÁC ĐỘNG CỦA THU HỒI ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP ĐẾN BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA HỘ GIA ĐÌNH Ở HUYỆN NAM SÁCH TỈNH HẢI DƯƠNG ( Nghiên cứu trường hợp xã Ái Quốc xã Đồng Lạc) LUẬN VĂN THẠC SĨ XÃ HỘI HỌC Hà Nội - 2014 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN *************** ĐỖ HỒNG THỊNH TÁC ĐỘNG CỦA THU HỒI ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP ĐẾN BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA HỘ GIA ĐÌNH Ở HUYỆN NAM SÁCH TỈNH HẢI DƯƠNG ( Nghiên cứu trường hợp xã Ái Quốc xã Đồng Lạc) LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH XÃ HỘI HỌC Mã số: 60 31 03 01 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Vũ Hào Quang Hà Nội - 2014 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Tổng quan vấn đề nghiên cứu 3 Ý nghĩa khoa học ý nghĩa thực tiễn Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu 10 Đối tượng, khách thể phạm vi nghiên cứu 10 Câu hỏi nghiên cứu 11 Giả thuyết nghiên cứu khung lý thuyết 11 Phương pháp nghiên cứu 13 NỘI DUNG CHÍNH 16 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 16 1.1 Cơ sở lý luận 16 1.1.1 Khái niệm công cụ 16 1.1.2 Những lý thuyết xã hội học vận dụng 21 1.1.3 Quan điểm sách Đảng Nhà nước gia đình ruộng đất 28 1.2 Cơ sở thực tiễn 35 1.2.1 Vài nét địa bàn nghiên cứu………………………………… 37 1.2.2 Tình hình kinh tế - xã hội xã Ái Quốc Đồng Lạc 359 1.2.3 Đặc điểm q trình thị hóa……………………………… 48 Chương 2: THỰC TRẠNG MẤT ĐẤT SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở XÃ ÁI QUỐC VÀ XÃ ĐỒNG LẠC 48 2.1 Thực trạng dân số, lao động, ngành nghề 48 2.1.1 Cơ cấu dân số, lao động 48 2.1.2 Cơ cấu ngành nghề 49 2.2 Thực trạng đất sản xuất nông nghiệp xã Ái Quốc Đồng Lạc 60 2.2.1 Thực trạng đất nông nghiệp xã Ái Quốc 60 2.2.2 Thực trạng đất nông nghiệp xã Đồng Lạc 62 Chương 3: BIẾN ĐỔI CHỨC NĂNG KINH TẾ CỦA HỘ GIA ĐÌNH 65 3.1 Tác động thu hồi đất nông nghiệp tới biến đổi nghề nghiệp, việc làm gia đình 65 3.1.1 Biến đổi cấu nghề nghiệp 65 3.1.2 Biến đổi vai trò giới gia đình 71 3.1.3 Biến đổi lao động việc làm 73 3.2 Biến đổi phương thức sản xuất, kinh doanh hộ gia đình 81 3.2.1 Biến đổi phương thức sản xuất nông nghiệp 81 3.2.2 Biến đổi phương thức kinh doanh 84 3.3 Biến đổi mức sống hộ gia đình 87 3.3.1 Biến đổi mức sống hộ gia đình 87 3.3.2 Biến đổi cấu chi tiêu hộ gia đình 89 3.4 Những tác động tích cực tiêu cực thu hồi đất sản xuất nông nghiệp đến biến đổi chức kinh tế hộ gia đình 93 3.4.1 Những tác động tích cực 93 3.4.2 Những tác động tiêu cực 97 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 102 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Biến đổi nghề nghiệp theo địa bàn nghiên cứu 65 Bảng 3.2 Biến đổi sản xuất theo địa bàn nghiên cứu 67 Bảng 3.3 Tương quan tuổi theo địa bàn khảo sát 69 Bảng 3.4 Tương quan mức độ thu hồi đất nông nghiệp xây dựng khu công nghiệp theo tuổi 70 Bảng 3.5 Tương quan tình trạng việc làm theo giới tính 77 Bảng 3.6.Tương quan tình trạng việc làm người lao động sau bị thu hồi đất nơng nghiệp theo giới tính 79 Bảng 3.7: Tương quan lý người lao động khơng nhận vào xí nghiệp làm việc theo giới tính 80 Bảng 3.8 Sự chuyển đổi đất nông nghiệp theo địa bàn nghiên cứu 82 Bảng 3.9 Tương quan Mức độ biến đổi quy mô trồng Lúa sau thu hồi đất nông nghiệp theo tuổi 83 Bảng 3.10 Mục đích sử dụng tiền đền bù theo địa bàn nghiên cứu 84 Bảng 3.11: Tương quan mục đích sử dụng tiền đền bù từ đất nơng nghiệp theo giới tính 86 Bảng 3.12 Thu nhập từ nguồn khác theo địa bàn nghiên cứu 88 Bảng 3.13 Các khoản chi tiêu so với trước theo địa bàn nghiên cứu 90 Bảng 3.14: Chi tiêu bình quân theo đầu người/ tháng hộ gia đình theo địa bàn nghiên cứu 92 Bảng 3.15 Đồ dùng gia đình theo địa bàn nghiên cứu 96 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 3.1 Đóng góp vào thu nhập hộ gia đình theo địa bàn nghiên cứu 71 Biểu đồ 3.2 Sự thay đổi việc làm theo địa bàn nghiên cứu 73 Biểu đồ 3.3 Thực trạng việc làm theo địa bàn nghiên cứu 76 Biểu đồ 3.4 Biến đổi mức sống theo địa bàn nghiên cứu 87 Biểu đồ 3.5 Loại nhà theo địa bàn nghiên cứu 93 PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Hiện cơng cơng nghiệp hóa, đại hóa kéo theo q trình thị hóa diễn hầu hết tỉnh, thành phố nước với tốc độ ngày cao Theo quy luật chung, trình cơng nghiệp hóa, đại hóa thị hóa dẫn đến việc hình thành nên khu cơng nghiệp, khu đô thị phát triển hệ thống sở hạ tầng kinh tế - xã hội Để có tiền đề vị trí, đất đai xây dựng khu cơng nghiệp, khu thị cơng trình công cộng, Nhà nước tiến hành thu hồi nhiều khu đất phần lớn đất nơng nghiệp giao cho chủ đầu tư để thực dự án sản xuất kinh doanh phát triển sở hạ tầng… Điều gây ảnh hưởng lớn đến việc làm đời sống hộ gia đình bị thu hồi đất Hải Dương tỉnh thuộc khu vực đồng Sơng Hồng q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa thị hóa Thực mục tiêu phát triển kinh tế đến năm 2020 phấn đấu trở thành tỉnh có tỷ trọng cơng nghiệp dịch vụ chủ yếu, năm qua Hải Dương triển khai thực nhiều dự án phát triển kinh tế - xã hội như: chỉnh trang đô thi; xây dựng công sở; mở rộng hạ tầng giao thông; xây dựng khu dân cư, khu công nghiệp, cụm cơng nghiệp, khu chế xuất… Điều giúp cho Hải Dương đạt thành công định việc thu hút nguồn đầu tư nước nước ngồi, góp phần giải việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người lao động, phát triển kinh tế - xã hội Cũng nhiều địa phương khác nước, Hải Dương tiến hành thu hồi đất phần lớn đất nông nghiệp để xây dựng khu công nghiệp, khu đô thị hệ thống sở hạ tầng kinh tế - xã hội Việc thu hồi đất làm cho người nơng dân tồn phần đất sản xuất khơng có khả chuyển đổi nghề nghiệp thiếu việc làm dẫn đến giảm thu nhập, đời sống hộ gia đình gặp nhiều khó khăn Từ nảy sinh nhiều vấn đề xã hội phức tạp: khiếu kiện đông người, thất nghiệp tăng, dư thừa lao động, khơng có việc làm, lao động di cư tự tới thành phố lớn, tệ nạn xã hội…và tiềm ẩn nguy ổn định xã hội Việc nghiên cứu thay đổi sống người nơng dân khó khăn mà họ phải đương đầu trình chuyển đổi sử dụng đất nông nghiệp phải chuyển đổi việc làm, thay đổi thu nhập, lối sống, phương thức đầu tư sản xuất kinh doanh, định hướng nghề cho cái, chiến lược sống vấn đề cần thiết cấp bách giai đoạn cơng nghiệp hố, đại hố kinh tế - xã hội, nhằm tìm hiểu khả thích ứng với thay đổi sống người nông dân, việc đền bù đất đai sau thu hồi gây nên hậu khơng tốt đến người nơng dân, từ góp phần tìm hướng cách giải đắn cho vấn đề Thu hồi đất nông nghiệp để thực cơng nghiệp hóa năm gần mang lại thay đổi lớn vùng nông thôn Các nhà máy, khu công nghiệp hình thành tạo tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, tạo nhiều nguồn thu nhập, nâng cấp sở hạ tầng góp phần lớn việc xóa đói giảm nghèo nhiều vùng nơng thơn Tuy nhiên, việc thu hồi đất nông nghiệp cho công nghiệp hóa tác động đến việc làm đời sống hộ nông dân trước mắt lâu dài Việc đất dẫn đến tình trạng thiếu việc làm, thất nghiệp, dư thừa phận lao động, tệ nạn xã hội ngày gia tăng, tình hình trật tự an ninh trở nên ngày phức tạp, khơng tự chủ lương thực tình trạng phổ biến người nông dân vùng công nghiệp hóa Vì phần lớn diện tích đất nơng nghiệp bị thu hồi cho việc xây dựng khu công nghiệp, cụm cơng nghiệp, thị hóa xây dựng sở hạ tầng, số hộ nông dân đất phải chuyển đổi việc làm tăng lên nhanh chóng Ngồi việc đền bù cho nơng dân tiền mặt, nỗ lực quyền địa phương doanh nghiệp lấy đất nhằm giúp đỡ nơng dân tìm kiếm việc làm sau thu hồi đất Chính sách thu hồi đất để phát triển công nghiệp để lại mặt tích cực hạn chế lĩnh vực kinh tế, xã hội mơi trường Q trình thu hồi đất nơng nghiệp có tác động lớn đến biến đổi chức gia đình nay, đặc biệt chức kinh tế hộ gia đình Sự biến đổi chức kinh tế tất yếu ảnh hưởng đến chức khác gia đình ảnh hưởng đến giáo dục gia đình, phân công lao động theo giới Mặt khác biến đổi chức kinh tế gia đình cịn thể việc gia đình với tư cách đơn vị kinh tế tự cung tự cấp, sản xuất khép kín, thành đơn vị kinh tế độc lập phụ thuộc chặt chẽ vào thị trường đồng thời làm thay đổi cấu nghề nghiệp, việc làm, lao động theo trình độ, độ tuổi giới tính; mối quan hệ gia đình; văn hóa gia đình, hệ tất yếu q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa Xuất phát từ vấn đề thực tiễn nay, tác giả lựa chọn đề tài “Tác động thu hồi đất sản xuất nông nghiệp đến biến đổi chức kinh tế hộ gia đình huyện Nam Sách tỉnh Hải Dương” (nghiên cứu trường hợp Xã Ái Quốc Xã Đồng Lạc) Với đề tài tác giả mong muốn góp phần nhằm làm rõ sách thu hồi đất sản xuất nơng nghiệp Đảng, Nhà nước quyền địa phương vấn đề này, đồng thời đảm bảo quyền lợi đáng cho hộ gia đình bị thu hồi đất Tổng quan vấn đề nghiên cứu Trong lịch sử phát triển gia đình, gia đình vừa đơn vị kinh tế, vừa nôi suốt đời nuôi dưỡng, giáo dục người trì phát triển họ quan hệ tình cảm đặc biệt từ hệ sang hệ khác Dưới tác động trình thị hóa chức gia đình có nhiều biến đổi, thiết chế gia đình cần có thay đổi phù hợp với giá trị bình đẳng an sinh cho thành viên gia đình điều kiện Sự biến đổi chức kinh tế gia đình có tác động lớn đến cấu nghề nghiệp, việc làm, chiến lược sống, phong tục tập quán, thói quen ứng xử, việc quản lý giáo dục gia đình Việt Nam truyền thống, giá trị xuất phá vỡ hệ giá trị truyền thống Vì lẽ gia đình trở thành vấn đề tồn cầu, có ý nghĩa quan trọng phát triển chung toàn nhân loại Gia đình trở thành vấn đề quan tâm hàng đầu chiến lược phát triển quốc gia, Liên Hợp Quốc Trong “Gia đình học” hai tác giả GS.TS Đặng Cảnh Khanh PGS.TS Lê Thị Quý, NXB Lý luận trị, HN 2007: Trong sách có đóng góp quan trọng việc nghiên cứu lý luận gia đình, phân tích biến đổi gia đình Việt Nam từ xã hội nông nghiệp truyền thống sang xã hội công nghiệp hóa Những thách thức gia đình Việt Nam trước q trình cơng nghiệp hóa, đại hóa, phản ánh sâu sắc biến đổi gia đình Trong tập trung vào nghiên cứu vị trí vai trị chức gia đình trình hình thành phát triển nhân cách người Trong sách tác giả đề cập đến chức kinh tế gia đình, coi gia đình đơn vị kinh tế Vai trò tầm quan trọng phát triển kinh tế gia đình phát triển đất nước Câu 18: Sau bị thu hồi đất, thu nhập gia đình ơng/bà có đủ cho chi tiêu không? 18.1 Dư dả  18.2 Đủ  18.3 Thiếu  Nếu “thiếu” thu nhập không đủ chi tiêu cho gia đình ơng bà làm gì? (chọn tối đa phương án) a Vay họ hàng, người thân  b Vay bạn bè  c Vay lãi  d Bán vật dụng nhà  e Giảm phần ăn  f Cắt giảm số khoản chi tiêu  g Cho nghỉ học sớm (nếu học PTCS THPT) h Khác………………………………(xin ghi rõ) Câu 19: Xin ông/bà cho biết mức chi tiêu bình quân đầu người/tháng hộ gia đình Stt Mức chi tiêu bình quân đầu người/tháng 19.1 Dưới 200.000đ 19.2 Từ 200.000 - 300.000đ 19.3 Từ 300.000 - 400.000đ 19.4 Từ 400.000 – 500.000đ 19.5 Từ 500.000 – 1000.000đ 19.6 Từ triệu – triệu đồng 19.7 Trên triệu đồng Ý kiến Câu 20: Khi chuyển giao đất gia đình ơng/bà nhận tiền đền bù……………triệu đồng Câu 21: Đóng góp vào thu nhập gia đình trước sau thu hồi đất (chỉ chọn phương án theo cột) Stt Người đóng góp Trước năm 2010 Sau năm 2010 đến 21.1 Vợ 21.2 Chồng 21.3 Cả hai 21.4 Con Câu 22: Đánh giá ơng/bà mức sống gia đình so với trước 22.1 Tăng lên  22.2 Giảm  22.3 Khơng có thay đổi/như cũ  Câu 23: Xin ông/bà cho biết loại nhà trước sau thu hồi đất nông nghiệp Stt Loại nhà Trước năm 2010 Sau năm 2010 đến 23.1 Nhà tranh 23.2 Nhà mái ngói 23.3 Nhà mái 23.4 Nhà - tầng Câu 24: Đồ dùng gia đình ơng/bà trước sau năm 2010 Stt 24.1 24.2 24.3 24.4 24.5 24.6 24.7 24.8 24.9 24.10 24.11 24.12 24.13 Loại tiện nghi Xe máy Tivi Đầu video Loa, đài Bếp gas Tủ lạnh Điện thoại cố định Điện thoại di động Computer(máy tính) Máy giặt Điều hịa Ơ tơ Tiện nghi khác…… Trước năm 2010 Sau năm 2010 đến Câu 25: Nhận xét ông/bà xu hướng biến đổi chức kinh tế gia đình tác động trình thu hồi đất nơng nghiệp Stt Ý kiến Những xu hướng biến đổi Có 25.1 Đa dạng hóa việc làm 25.2 Đa dạng hóa nguồn thu nhập 25.3 Làm việc chỗ làm ăn xa nhà 25.4 Bị động, chịu tác động ngoại cảnh 25.5 Thiếu nội lực 25.6 Khó thích ứng với biến đổi Không Câu 26: Sau thu hồi đất, phần lớn diện tích đất sử dụng vào việc gì? 26.1 Xây nhà xưởng để sản xuất 26.2 Xây tường rào bao quanh khơng làm 26.3 Đất bỏ hoang chưa sử dụng 26.4 Khó trả lời Câu 27: Sau thu hồi đất, ơng/bà thấy có địa phương ta? 27.1 Đường xá bê tơng hóa nhiều làm sửa chữa tốt ; 27.2 Kênh mương tưới tiêu ; 27.3 Các nhà văn hóa địa điểm sinh hoạt chung thơn xóm khang trang (rác, nước thải, bụi, khói v.v…) tăng lên thơn xóm phức tạp ; 27.4 Ơ nhiễm mơi trường ; 27.5 Tình hình trật tự an toàn ; 27.6 Số người bỏ quê làm ăn xa tăng lên ; 27.7 Trẻ em bỏ học nhiều lên ; 27.8 Số người thất nghiệp tăng lên 27.9 Kết cấu dòng họ để trợ giúp tăng lên ; 27.10 Lãnh đạo địa phương (xã, thôn) quan tâm, chia sẻ với gia đình nhiều tế xã phục vụ tốt trước ; ; 27.11 Trạm y E THƠNG TIN VỀ NGƯỜI TRẢ LỜI Giới tính  Nam Tuổi………… Trình độ học vấn 3.1 Cao đẳng, đại học trở lên  3.2 Trung cấp,THPT  3.3 Từ THCS - Tiểu học  3.4 Mù chữ  Tình trạng nhân  4.1 Có vợ có chồng 4.2 Ly  4.3 Ly thân  4.4 Góa  Nữ  Phụ lục BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU SỐ Người vấn: Đỗ Hồng Thịnh Người trả lời vấn: Nguyễn Văn H Tuổi: 51 Giới tính: Nam Trình độ văn hóa: 7/10 Nghề nghiệp: Nơng nghiệp Tình trạng nhân: lập gia đình Thời gian vấn: 10h15’ ngày 15 tháng năm 2014 Địa điểm vấn: Thôn Ninh Quan, xã Ái Quốc Hỏi: Trong gia đình anh (chị) chủ hộ? Có người có hệ sống chung? Trả lời: Tôi chủ hộ gia đình Gia đình tơi có người, vợ chồng tơi với đứa con, có đứa gái, cậu trai útvà Mẹ già năm 69 tuổi Hiện có cháu lớn làm cháu học đại học trung cấp Gia đình tơi hệ sống chung với Hỏi: Thu nhập có đảm bảo cho sống gia đình anh (chị) khơng nguồn thu nhập gia đình phụ thuộc vào ai? Trả lời: Nhìn chung gia đình tơi có chút khó khăn nguồn thu nhập chủ yếu dựa vào vợ chồng tơi làm nơng nghiệp Gia đình đơng người, cháu cịn học Cháu lớn làm giúp phần cho Bố Mẹ Mẹ già thi không giúp tuổi cụ cao nên khơng cịn sức lao động Hỏi: Vậy gia đình có nằm đối tượng bị thu hồi đất nơng nghiệp để xây dựng khu cơng nghiệp khơng? Diện tích đất bị thu hồi có nhiều khơng? Trả lời: Gia đình tơi gia đình nằm đối tượng bị thu hồi đất diện tích bị thu hồi khơng nhiều, có 300m2 thơi Có nhiều gia đình bị thu hồi nhiều đất Hỏi: Vậy gia đình đền bù nhiều tiền từ diện tích đất bị thu hồi khơng? Trả lời: Vì giá đất đền bù khác với giá đất đền bù nên số tiền đền bù khơng nhiều Cuộc sống gia đình khó khăn số tiền đền bù vợ chồng tập trung đầu tư cho học hành Mà tơi thấy nhiều gia đình bị thu hồi đât lắm, diện tích đất bị thu hồi ngày nhiều Hỏi: Trên địa bàn xã Đồng Lạc có thơn? Những thơn có diện tích đất nơng nghiệp bị thu hồi nhiều nhất? Người nơng dân có hài lịng giá tiền đền bù khơng? Trả lời: Xã Đồng Lạc có 10 thơn, có thơn Tháp Phan Miễu Lãng người dân bị thu hồi đất nhiều thôn nhiều công ty, doanh nghiệp Người nơng dân địa phương thường họ khơng có ý kiến giá đền bù mức giá đền bù hợp lý Hỏi: Những gia đình bị đất nơng nghiệp họ làm gì? Họ có hướng chuyển đổi sang nghề khác khơng? Trả lời: Nhìn chung hộ gia đình có cách đầu tư ngành nghề khác Nhưng tơi thấy nhiều gia đình họ mở rộng phát triển mơ hình trang trại chăn ni, có gia đình bán hàng ăn, có gia đình mở xưởng sản xuất khí v.v Hỏi: Ông (bà) có thấy doanh nghiệp đóng địa phương có nhu cầu tuyển dụng lao động vào làm việc không? Trả lời: Cá nhân thấy hầu hết cơng ty đóng địa phương có nhu cầu tuyển lao động vào làm việc, mà ngược lại thấy môi trường sống bị ô nhiễm bệnh tật ngày nhiều Hỏi: Chính quyền địa phương có sách để hỗ trợ hay chia sẻ với hộ gia đình bị thu hồi đất nơng nghiệp? Trả lời: Chính quyền xã có hỗ trợ vốn giống trồng, vật nuôi để giúp hộ gia đình xã đầu tư cho phát triển ăn chăn ni, làm mơ hình VAC, ngồi quyền xã cử cán học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật để hướng dẫn người nông dân làm kinh tế BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU SỐ Người vấn: Đỗ Hồng Thịnh Người trả lời vấn: Phạm Văn N Tuổi: 50 Giới tính: Nam Trình độ văn hóa: 5/10 Nghề nghiệp: Bn bán Tình trạng nhân: Đã lập gia đình Thời gian vấn: 10h50’ ngày 15 tháng năm Địa điểm vấn: Thôn Miễu Lãng, xã Đồng Lạc Hỏi: Trong gia đình ơng (bà) chủ hộ hệ sống chung? Trả lời: Tơi chủ hộ gia đình hệ sống chung Vợ chồng đứa Hiện có cậu trai lớn lập gia đình tháng chưa có cháu, đứa gái làm công nhân gần nhà đứa út học Hỏi: Thu nhập gia đình có đảm bảo cho chất lượng sống cho gia đình khơng? Gia đình có hỗ trợ từ quyền địa phương khơng? Trả lời: Hiện nguồn thu nhập gia đình chủ yếu vợ chồng trai lớn, đứa gái thứ nữa, nói chung sống gia đình tạm ổn khơng nhờ đến hỗ trợ từ quyền địa phương Hỏi: Gia đình có nằm đối tượng bị thu hồi đất nơng nghiệp khơng? Có nhận vào làm việc khu công nghiệp địa phương không? Trả lời: Gia đình tơi bị thu hồi 1000m2 nên diện tích đất canh tác cịn Có gái thứ làm cơng nhân sản xuất cơng ty gần nhà Nó làm gần năm rồi, thu nhập không cao nên chẳng để nhiều Hỏi: Tiền đền bù đất gia đình sử dụng vào mục đích gì? Có hướng đầu tư cho tương lai không? Trả lời: Số tiền đề bù gia đình tơi đầu tư vào trồng ăn cho chăn ni lợn thay diện tích đất nơng nghiệp bị thu hẹp, chúng tơi muốn gửi ngân hàng để sau lo cho ăn học đại học học nghề cho tương lai chúng đỡ khổ Hỏi: Tâm lý người nông dân sau bị thu hồi đất nông nghiệp nào? Họ có phàn nàn giá đền bù đất không? Trả lời: Lúc đầu người lo lắng đất canh tác khơng biết thân họ làm để kiếm sống, họ quen dần họ tìm hiểu số ngành nghề để đầu tư làm chung làm Tuy nhiên có phận người nông dân chưa biết đầu tư làm nên họ gửi tiền vào ngân hàng Về giá tơi thấy họ khơng có phản ứng Hỏi: Chính quyền địa phương có sách hỗ trợ cho hộ gia đình bị thu hồi đất sản xuất nông nghiệp? Trả lời: Tôi thấy quyền xã có chủ trương Hỏi: Doanh nghiệp quyền địa phương có phối hợp với việc đào tạo nghề cho người lao động hay có sách việc tuyển dụng lao động vào làm việc doanh nghiệp không? Hỏi: Các doanh nghiệp xây dựng hoạt động địa bàn xã có nhu cầu tuyển dụng lao động vào làm việc không? Hỏi: Môi trường sống địa phương có bị ảnh hưởng nhiều đến gia đình sống người dân nơng thơn khơng? BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÔ Người vấn: Đỗ Hồng Thịnh Người trả lời vấn: Lê Thị Thu L Tuổi: 47 Giới tính: Nữ Trình độ văn hóa: 7/10 Nghề nghiệp: Nơng nghiệp Tình trạng nhân: Góa chồng Thời gian vấn: 14h15’ ngày 15 tháng năm 2014 Địa điểm vấn: Thôn Độc Lập, xã Ái Quốc Hỏi: Gia đình ơng (bà) chủ hộ? Có hệ sống chung? Trả lời: Tơi chủ hộ gia đình Gia đình tơi hệ sống chung Tơi có đứa con, đứa lập gia đình sinh cháu Chúng chung với tơi Hỏi: Nghề nghiệp ơng (bà) làm gì? Thu nhập gia đình nay? Trả lời: Nghề nghiệp chăn nuôi gia súc Thu nhập gia đình tơi từ nhiều nguồn thu khác Vì người cơng việc khác Hỏi: Gia đình có nằm đối tượng bị thu hồi đất nơng nghiệp khơng? Diện tích đất bị thu hồi bao nhiêu? Trả lời: Có Gia đình bị thu hồi đất 100% nên phải chuyển sang chăn nuôi Con trưởng thành làm gần nhà Hỏi: Giá tiền đền bù cho gia đình có thỏa đáng khơng? Tiền đền bù từ việc thu hồi đất gia đình sử dụng vào mục đích gì? Trả lời: Tơi khơng phàn nàn giá đền bù cả, mà tơi thấy khơng cịn đất để canh tác nên tơi phải chuyển sang chăn nuôi để tạo thêm thu nhập Tôi dành dụm cho ăn học chúng trưởng thành Hỏi: Người nơng dân có phản ứng giá đền bù đất nông nghiệp không? Tâm lý gia đình nói riêng người dân nói chúng nào? Trả lời: Đối với cá nhân đại đa số người dân có sách thu hồi đất nơng nghiệp để xây dựng khu cơng nghiệp tn thủ thực sách Cịn tâm lý người dân nói chung đầu lo lắng bị đất sản xuất khơng biết làm khó thích nghi với sống Hỏi: Chính quyền xã có sách gia đình hộ gia đình bị thu hồi đất nơng nghiệp? Trả lời: Chính quyền xã có quan tâm đến đời sống người nơng dân hỗ trợ vốn tư vấn, định hướng nghề cho người nông dân phát triển số nghề truyền thống phát triển chăn ni Hỏi: Gia đình có nhận vào làm việc khu cơng nghiệp khơng? Các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động địa phương vào làm việc khơng? Trả lời: Con chúng tơi tự tìm việc làm doanh nghiệp khơng có nhu cầu tuyển dụng Nhu cầu tuyển dụng có số người nhận vào làm việc Hỏi: Doanh nghiệp có phối hợp với quyền xã việc đào tạo nghề chỗ cho lao động địa phương khơng? Trả lời: Vấn đề thực tế tơi chưa thấy, cịn thời gian tới tơi chưa biết Hỏi: Doanh nghiệp có sách thu hút tuyển chọn lao động vào làm việc trực tiếp doanh nghiệp khơng? Trả lời: Điều có thật số lượng khơng nhiều Vì tơi thấy người lao động khơng đáp ứng trình độ tay nghề Hỏi: Các doanh nghiệp hoạt động địa phương có làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống người dân nông thơn nay? Trả lời: Tất nhiên có rồi, số lượng cơng ty đóng địa bàn ngày nhiều lượng rác thải, nước thải, tiếng ồn khói, bụi ngày nhiều Hỏi: Chính quyền địa phương có biện pháp doanh nghiệp việc xử lý ô nhiễm môi trường? Trả lời: Tơi chưa thấy quyền xã can thiệp sâu việc Sức khỏe người dân địa phương bị ảnh hưởng nhiều môi trường bị ô nhiềm, bệnh tật ngày nhiều, chủ yếu người già trẻ em BIÊN BẢN PHỎNG VẤN SÂU SỐ Người vấn: Đỗ Hồng Thịnh Người trả lời vấn: Trần Văn T Tuổi: 55 Giới tính: Nam Trình độ văn hóa: 7/10 Chức vụ: Trưởng thơn Tình trạng nhân: Đã lập gia đình Thời gian vấn: 9h00 ngày 16 tháng năm 2014 Địa điểm vấn: Thôn Tháp Phan, xã Đồng Lạc Hỏi: Trong gia đình ơng (bà) chủ hộ? Có bao nhiều hệ sống chung? Trả lời: Tơi chủ hộ Hiện gia đình tơi hệ sống chung Một mẹ già đứa tuổi học Hỏi: Nghề nghiệp ơng (bà) làm gì? Thu nhập gia đình có đảm bảo sống khơng? Trả lời: Tơi bận với cơng việc thơn xóm tham gia việc nhà với vợ con, vợ tơi vừa trồng lúa vừa chăn ni Hỏi: Gia đình có nằm đối tượng bị thu hồi đất nơng nghiệp khơng? Diện tích đất bị thu hồi bao nhiêu? Trả lời: Gia đình tơi có bị thu hồi đất nơng nghiệp diện tích có 300m2 thơi Hỏi: Giá tiền đền bù đất có thỏa đáng khơng? Tiền đền bù gia đình sử dụng vào mục đích gì? Trả lời: Gia đình tơi bị thu hồi lâu nên lúc giá đất lúc thấp chẳng đáng Số tiền chúng tơi có kế hoạch đầu tư cho ăn học sau có nghề đỡ khổ Cuộc sống khơng có nghề tay vất vả ah Hỏi: Người nơng dân có phản ứng bị thu hồi đất nông nghiệp không? Tâm lý người nơng dân nào? Trả lời: Lúc đầu có người dân khơng chịu giao đất họ sợ đất xoay sở sống mảnh ruộng Nhưng cán địa phương phân tích họ xi theo Mất đất canh tác người dân lo lắng chứ, họ biết đến đồng ruộng có đào tạo nghề đâu mà làm nghề khác Hỏi: Chính quyền xã có sách gia đình hộ gia đình bị thu hồi đất nông nghiệp? Trả lời: Tôi trưởng thôn nên chủ trương xã tơi nắm rõ Gia đình tơi xã hỗ trợ giống vật ni để phát triển kinh tế gia đình Xã quan tâm đến đời sống kinh tế hộ gia đình có đất bị thu hồi đào tạo nghề, hỗ trợ vốn Hỏi: Gia đình có nhận vào làm việc khu công nghiệp khơng? Các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động địa phương vào làm việc khơng? Trả lời: Các cháu cịn tuổi học nên gia đình tơi khơng có làm việc khu cơng nghiệp Nhìn chung tuyển nhiều lao động địa phương, doanh nghiệp cần lao động làm việc Thu nhập tạm ổn so với làm nơng nghiệp Hỏi: Doanh nghiệp có phối hợp với quyền xã việc đào tạo nghề chỗ cho lao động địa phương không? Trả lời: Điều thực tế có chưa nhiều, cịn liên quan đến nhiều yếu tố, năm tới quyền phối họp với doanh nghiệp đề đào tạo nghề cho người lao động Hỏi: Doanh nghiệp có sách thu hút tuyển chọn lao động vào làm việc trực tiếp doanh nghiệp khơng? Trả lời: Chính sách doanh nghiệp tiếp tục tuyển thêm lao động vào làm việc người lao động doanh nghiệp đào tạo chỗ, số khác đưa đào tạo thêm tay nghề để nâng cao trinh độ Hỏi: Các doanh nghiệp hoạt động địa phương có làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến mơi trường sống người dân nông thôn nay? Trả lời: Điều khơng tránh khỏi, ngun nhân dẫn đến môi trường sống nông thôn bị ô nhiễm sức khỏe bị ảnh hương nhiều Lượng rác thải nước thải, khói bụi ngày nhiều nhà máy, cơng ty thải Điều ảnh hưởng đến chất lượng sống người dân nơi Hỏi: Chính quyền địa phương có biện pháp doanh nghiệp việc xử lý ô nhiễm mơi trường? Trả lời: Chính quyền xã nhiều lần nhắc nhở phối hợp với doanh nghiệp đóng địa bàn xã xử lý chất thải cho sống người dân đảm bảo, hạn chế độc hại sức khỏe người dân