1 [` ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN ĐỨC THỦY NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, VAI TRÒ CỦA VI KHUẨN E COLI TRONG HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY CỦA LỢN CON DƯỚI THÁNG TUỔI TẠI HUYỆN ĐẦM HÀ VÀ HẢI HÀ - TỈNH QUẢNG NINH, BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y THÁI NGUYÊN - 2015 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN ĐỨC THỦY NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, VAI TRÒ CỦA VI KHUẨN E COLI TRONG HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY CỦA LỢN CON DƯỚI THÁNG TUỔI TẠI HUYỆN ĐẦM HÀ VÀ HẢI HÀ - TỈNH QUẢNG NINH, BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ Chuyên ngành: THÚ Y Mã số: 60 64 01 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ THÚ Y Người hướng dẫn khoa học: GS TS NGUYỄN THỊ KIM LAN THÁI NGUYÊN - 2015 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Tác giả Nguyễn Đức Thủy ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập thực đề tài này, nhận quan tâm, bảo, hướng dẫn, giúp đỡ tận tình thầy cô giáo, đồng nghiệp, bạn bè động viên khích lệ gia đình Nhân dịp xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Cô giáo GS TS Nguyễn Thị Kim Lan trực tiếp hướng dẫn, bảo tận tình suốt trình nghiên cứu hoàn thành Luận văn Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Ban chủ nhiệm khoa thầy cô giáo Khoa Chăn nuôi Thú y - Trường Đại học Nông lâm Đại học Thái Nguyên tạo điều kiện giúp đỡ suốt trình học tập hoàn thiện đề tài Tôi xin trân trọng cảm ơn trang trại hộ gia đình nuôi lợn số xã, thị trấn thuộc huyện Đầm Hà Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh đồng nghiệp ngành giúp trình thực đề tài Cuối xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc ủng hộ, động viên, giúp đỡ gia đình, bạn bè đồng nghiệp suốt thời gian học tập, nghiên cứu hoàn thành tốt luận văn Thái Nguyên, tháng năm 2015 Tác giả Nguyễn Đức Thủy iii DANH MỤC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT E coli : Escherichia coli EPEC : Enteropathogenic Escherichia coli ETEC : Enterotoxigenic Escherichia coli BHI : Brain-heart infusion cs : Cộng Nxb : Nhà xuất PCR : Polymerase Chain Reaction SLT : Shiga-like toxin SLT1 : Shiga-like toxin SLT2 : Shiga-like toxin ST (a,b) : Heat- Slable toxin (a,b) LT : Heat-Labile toxin Tr : trang TT : Thể trọng VP : Voges Pros Kaver VT2e : Verotoxin 2e VTEC : Verotoxigenic Escherichia coli iv DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Đặc tính sinh hóa E coli 37 Bảng 2.2 Bảng đánh giá mức độ mẫn cảm vi khuẩn với số loại kháng sinh (NCCLS - 2002) .40 Bảng 3.1 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy huyện Đầm Hà Hải Hà .41 Bảng 3.2 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo lứa tuổi 44 Bảng 3.3 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo mùa vụ 48 Bảng 3.4 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo phương thức chăn nuôi 50 Bảng 3.5 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo giống 53 Bảng 3.6 Triệu chứng lâm sàng lợn bị bệnh tiêu chảy 55 Bảng 3.7 Bệnh tích đại thể lợn chết tiêu chảy 56 Bảng 3.8 Kết phân lập vi khuẩn E coli từ phân lợn tiêu chảy 58 Bảng 3.9 Kết phân lập vi khuẩn E coli từ bệnh phẩm lợn tiêu chảy 59 Bảng 3.10 Kết giám định số đặc tính sinh hoá chủng E coli phân lập 62 Bảng 3.11 Kết xác định serotype kháng nguyên O chủng E coli phân lập 63 Bảng 3.12 Kết xác định khả dung huyết chủng E coli phân lập 65 Bảng 3.13 Kết kiểm tra độc lực số chủng vi khuẩn E coli chuột bạch 66 Bảng 3.14 Kết kiểm tra kháng sinh đồ với vi khuẩn E coli phân lập 68 Bảng 3.15 Kết thử nghiệm hai phác đồ điều trị tiêu chảy lợn 70 v DANH MỤC HÌNH, ĐỒ THỊ Hình 3.1 Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy huyện Đầm Hà Hải Hà .43 Hình 3.2 Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo lứa tuổi 45 Hình 3.3 Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc bệnh chết tiêu chảy theo mùa 48 Hình 3.4 Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc bệnh chết tiêu chảy theo phương thức chăn nuôi 52 Hình 3.5 Biểu đồ tỷ lệ lợn mắc bệnh chết tiêu chảy theo giống 54 Hình 3.6 Biểu đồ tỷ lệ quan có bệnh tích lợn bị tiêu chảy 57 Hình 3.7 Biều đồ tỷ lệ mẫu bệnh phẩm dương tính với E coli 60 Hình 3.8 Biểu đồ xác định tỷ lệ serotype kháng nguyên O vi khuẩn E coli phân lập từ lợn tiêu chảy 63 vi MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIÊN CỦA ĐỀ TÀI Chương TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1 ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ TIÊU HÓA CỦA LỢN CON 1.1.1 Đặc điểm tiêu hóa lợn 1.1.2 Khả đáp ứng miễn dịch lợn 1.2 MỘT SỐ HIỂU BIẾT CHUNG VỀ HỘI CHỨNG TIÊU CHẢY 1.2.1 Khái niệm hội chứng tiêu chảy 1.2.2 Một số nguyên nhân gây tiêu chảy lợn 1.2.3 Bệnh lý lâm sàng hội chứng tiêu chảy 10 1.2.4 Một số đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy 12 1.2.5 Biện pháp phòng trị tiêu chảy cho lợn 13 1.3 VI KHUẨN ESCHERICHIA COLI 17 1.3.1 Đặc điểm hình thái 17 1.3.2 Đặc điểm cấu trúc 17 1.3.3 Đặc tính sinh vật học vi khuẩn E coli 19 1.3.4 Đặc tính gây bệnh vi khuẩn E coli 20 1.3.5 Khả mẫn cảm với kháng sinh vi khuẩn E coli 24 1.4 TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC 25 1.4.1 Tình hình nghiên cứu nước 25 1.4.2 Tình hình nghiên cứu giới 28 Chương ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 31 2.1 ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 31 2.1.1 Đối tượng nghiên cứu .31 2.1.2 Địa điểm nghiên cứu 31 vii 2.1.3 Thời gian nghiên cứu .31 2.2 VẬT LIỆU DÙNG TRONG NGHIÊN CỨU 31 2.2.1 Mẫu bệnh phẩm 31 2.2.2 Động vật thí nghiệm .31 2.2.3 Các loại hoá chất thiết bị, dụng cụ 31 2.2.4 Các loại kháng huyết chuẩn để định type vi khuẩn E coli phân lập (do Nhật Bản - JICA cung cấp) 32 2.2.5 Máy móc, thiết bị 33 2.3 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .33 2.3.1 Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy lợn tháng tuổi huyện Đầm Hà Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh 33 2.3.2 Bệnh tích đại thể lợn chết tiêu chảy .33 2.3.3 Phân lập xác định số đặc tính sinh hóa chủng E coli phân lập 33 2.3.4 Xác định yếu tố gây bệnh chủng vi khuẩn E coli phân lập .33 2.3.5 Kiểm tra độc lực vi khuẩn E coli qua tiêm truyền chuột bạch .33 2.3.6 Kết xác định tính mẫn cảm vi khuẩn E coli phân lập với số loại kháng sinh 33 2.3.7 Thử nghiệm số phác đồ điều trị tiêu chảy E coli lợn 33 2.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .34 2.4.1 Phương pháp nghiên cứu dịch tễ học .34 2.4.2 Phương pháp phân lập vi khuẩn E coli môi trường nuôi cấy 34 2.4.3 Phương pháp giám định đặc tính sinh hoá vi khuẩn E coli 36 2.4.4 Xác định serotype kháng nguyên O vi khuẩn E coli phản ứng ngưng kết nhanh phiến kính 37 2.4.5 Phương pháp xác định khả dung huyết chủng vi khuẩn E coli phân lập 38 2.4.6 Phương pháp xác định độc lực chủng vi khuẩn E coli 39 2.4.7 Phương pháp xác định khả mẫn cảm với kháng sinh chủng vi khuẩn E coli phân lập 39 2.4.8 Thử nghiệm phác đồ điều trị tiêu chảy cho lợn 40 viii 2.4.9 Phương pháp xử lý số liệu 40 Chương KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 41 3.1 MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ BỆNH TIÊU CHẢY Ở LỢN CON DƯỚI THÁNG TUỔI TẠI HUYỆN ĐẦM HÀ VÀ HẢI HÀ, TỈNH QUẢNG NINH 41 3.1.1 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy địa phương nghiên cứu 41 3.1.2 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo lứa tuổi 44 3.1.3 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo mùa 47 3.1.4 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy chết tiêu chảy theo phương thức chăn nuôi 50 3.1.5 Tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy theo giống 53 3.2 TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG VÀ BỆNH TÍCH ĐẠI THỂ CỦA LỢN CON MẮC TIÊU CHẢY 55 3.2.1 Triệu chứng lâm sàng lợn tiêu chảy 55 3.2.2 Bệnh tích đại thể lợn chết tiêu chảy 56 3.3 PHÂN LẬP VÀ XÁC ĐỊNH MỘT SỐ ĐẶC TÍNH CỦA CÁC CHỦNG E COLI PHÂN LẬP TỪ LỢN CON TIÊU CHẢY 58 3.3.1 Kết phân lập vi khuẩn E coli từ phân lợn tiêu chảy 58 3.3.2 Tỷ lệ loại mẫu dương tính với vi khuẩn E coli 59 3.3.3 Kết giám định số đặc tính sinh hoá chủng E coli phân lập 61 3.3.4 Kết xác định serotype kháng nguyên O chủng E coli phân lập 62 3.3.5 Xác định khả dung huyết chủng vi khuẩn E coli phân lập 65 3.3.6 Kiểm tra độc lực vi khuẩn E coli qua tiêm truyền chuột bạch .66 3.3.7 Kết xác định tính mẫn cảm vi khuẩn E coli phân lập với số loại kháng sinh 67 3.3.8 Thử nghiệm phác đồ điều trị tiêu chảy E coli gây lợn 69 3.3.9 Đề xuất số biện pháp phòng bệnh tiêu chảy cho lợn con……………….71 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 72 KẾT LUẬN 72 ĐỀ NGHỊ 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO .74 73 - Các chủng vi khuẩn E coli mẫn cảm mạnh với erythromycin lincomycin, mẫn cảm trung bình với ceftiofur, neomycin, amikacin gentamycin kháng lại ampicilin, amoxicilin colistin - Lincomycin gentamicin kết hợp với chất điện giải vitamin điều trị tiêu chảy cho lợn đạt hiệu lực 93,75% 78,57% - Áp dụng biện pháp phòng bệnh tiêu chảy cho lợn ĐỀ NGHỊ Tiếp tục nghiên cứu hội chứng tiêu chảy nguyên nhân khác như: virus, loại vi khuẩn khác, yếu tố thức ăn, chế độ chăm sóc nuôi dưỡng để có biện pháp phòng trị tiêu chảy hiệu cao 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO I TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT Võ Thị Trà An, Đào Thị Phương Lan, Lê Hữu ngọc, Nguyễn Ngọc Tuân (2010), “Đề kháng kháng sinh Escherichia coli phân lập từ vật nuôi diện β-Lactamse phổ rộng (ESBL)”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, tập XVII (2), tr 42 - 46 Archie H (2000), Sổ tay dịch bệnh động vật, (Phạm Gia Ninh Nguyễn Đức Tân dịch), Nxb Bản đồ, Hà Nội, tr 53, 207 - 214 Bùi Thị Ba, Đào Hoài Thu, Võ Thành Thìn, Đặng Văn Tuấn, Đỗ Văn Tấn, Vũ Khắc Hùng (2012), “Xác định số gen kháng kháng sinh vi khuẩn Escherichia coli O157:H7 phân lập từ trâu bò khỏe mạnh số tỉnh Nam trung bộ”, Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Thú y, tập XIX (6), tr 47 - 51 Đặng Xuân Bình (2005), Vi khuẩn E.coli Clostridium perfringens bệnh tiêu chảy lợn theo mẹ, chế tạo sinh phẩm phòng trị, Luận án tiến sĩ Nông nghiệp Nguyễn Nguyệt Cầm (2008), Xác định yếu tố gây bệnh vi khuẩn E.coli phân lập từ lợn theo mẹ bị tiêu chảy trung tâm nghiên cứu lợn Thụy Phương thử nghiệm vaccine phòng bệnh, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội Lê Minh Chí (1995), Bệnh tiêu chảy gia súc, Hội thảo khoa học Nông nghiệp Công nghiệp thực phẩm, Hà Nội, tr 20 - 22 Lê Huy Chính (2007), Vi sinh vật y học, Nhà xuất Y học, Hà Nội Cù Xuân Dần, Nguyễn Xuân Tịnh, Tiết Hồng Ngân, Nguyễn Bá Mùi, Lê Mộng Loan (1996), Sinh lý học gia súc, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 122 - 141 Huỳnh Kim Diệu (2009), “Thành phần dinh dưỡng xuân hoa, thuốc điều trị bệnh tiêu chảy lợn con”, Tạp chí khoa học kĩ thuật thú y, tập XVI (2), tr 61- 65 75 10 Đoàn Kim Dung (2003), Sự biến động số vi khuẩn hiếu khí đường ruột, vai trò E coli hội chứng tiêu chảy lợn phác đồ điều trị, Luận án tiến sĩ Nông nghiệp, Viện Thú Y quốc gia, Hà Nội 11 Nguyễn Chí Dũng (2013), Nghiên cứu vai trò gây bệnh vi khuẩn E coli hội chứng tiêu chảy lợn nuôi tỉnh Vĩnh Phúc biện pháp phòng trị, Luận Văn thạc sĩ Thú y, Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên 12 Lê Văn Dương (2010), Phân lập, xác định vai trò gây bệnh Escherichia coli hội chứng tiêu chảy lợn số huyện tỉnh Bắc Giang biện pháp phòng trị, Luận Văn thạc sĩ khoa học Nông nghiệp, Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên 13 Thân Thị Đang (2010), “Vai trò ký sinh trùng đường tiêu hoá hội chứng tiêu chảy lợn sau cai cách phòng trị”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, tập XVII(1), tr 43 - 51 14 Đào Trọng Đạt, Phan Thanh Phượng, Lê Ngọc Mỹ, Huỳnh Văn Kháng (1996), Bệnh lợn nái lợn con, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 44 - 81 15 Bùi Xuân Đồng (2002), “Bệnh phù đầu Escherichia coli gây lợn Hải Phòng biện pháp phòng chống”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, tập IX, tr 98 - 99 16 Nguyễn Thị Thanh Hà, Bùi Thị Tho (2009), “Nghiên cứu bào chế thử nghiệm cao mật bò ứng dụng phòng bệnh phân trắng lợn con”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, tập XVI(2), tr 57 - 60 17 Trần Đức Hạnh (2013), Nghiên cứu vai trò E.coli, Salmonella Clostridium perfringens gây tiêu chảy lợn tỉnh miền núi phía Bắc biện pháp phòng trị, Luận án Tiến sĩ Thú y, Đại học Thái Nguyên 18 Trần Thị Hạnh, Đặng Xuân Bình, Lưu Quỳnh Hương (2004) “Xác định vai trò E coli C perfringens bệnh tiêu chảy lợn giai đoạn theo mẹ, chế tạo sinh phẩm phòng bệnh”, Viện Thú y 35 năm xây dựng phát triển (1996 - 2004), Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 393 - 405 76 19 Phạm Khắc Hiếu, Trần Thị Lộc (1998), Stress đời sống người vật nuôi, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội 20 Phạm Khắc Hiếu Bùi Thị Tho (1999), “Một số kết nghiên cứu tính kháng thuốc vi khuẩn gây bệnh thú y”, Kết nghiên cứu KHKT khoa CNTY (1996 - 1998), Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 134 - 138 21 Hoàng Phú Hiệp (2014), Nghiên cứu phát triển kỹ thuật phát chủng vi khuẩn Escherichia coli O157:H7 tạo kháng thể tái tổ hợp đặc hiệu, Luận án Tiến sĩ sinh học, Đại học Thái Nguyên 22 Nguyễn Xuân Hòa, Đặng Công Tin, Nguyễn Thị Hiền, Lê Văn Phước (2011), “Xác định độc lực tính mẫn cảm kháng sinh vi khuẩn E coli phân lập từ bệnh phẩm lợn sau cai sữa bị bệnh tiêu chảy”, Tạp chí Nông nghiệp Phát triển nông thôn, kỳ 1, số tháng 9, tr 52 - 56 23 Lê Thị Hoài (2008), Xác định vai trò gây bệnh vi khuẩn E coli, C perfringenes hội chứng tiêu chảy lợn từ sơ sinh đến 60 ngày tuổi tỉnh Hưng Yên thử nghiệm phác đồ điều trị, Luận Văn thạc sĩ Nông nghiệp, Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên 24 Bùi Quý Huy (2003), Sổ tay phòng chống bệnh từ động vật lây sang người Bệnh E coli, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 30 - 34 25 Lâm Thị Thu Hương Đường Chi Mai (2011), “Tỷ lệ nhiễm Rotavirus Escherichia coli K88 heo tiêu chảy”, Tạp chí khoa học kỹ thuật Thú y, tập 18, số 6, tr 31 - 35 26 Lý Thị Liên Khai (2001), “Phân lập, xác định độc tố ruột chủng E coli gây tiêu chảy cho heo con”, Tạp chí Khoa học Kỹ thuật thú y, số 2, tr 13 18 27 Đặng Bá Khánh (2010), Nghiên cứu tính mẫn cảm, tính kháng thuốc E.coli Salmonella spp phân lập từ bệnh lợn phân trắng, ứng dụng điều trị, Luận văn thạc sĩ Nông nghiệp, Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội 28 Nguyễn Thị Kim Lan, Lê Minh, Nguyễn Thị Ngân (2006), “Vai trò ký sinh trùng đường tiêu hoá hội chứng tiêu chảy lợn sau cai sữa Thái Nguyên”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, tập XIII(3), tr 36 - 40 77 29 Nguyễn Thị Kim Lan, Nguyễn Thị Ngân, Lê Minh (2006), “Một số đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy lợn Thái Nguyên”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, tập XIII(4), tr 92 - 96 30 Phạm Sỹ Lăng, Phan Địch Lân, Trương Văn Dung (1997), Bệnh phổ biến lợn biện pháp phòng trị, Nxb nông nghiệp, Hà Nội, tr 193 - 195 31 Phạm Sỹ Lăng (2009), “Bệnh tiêu chảy vi khuẩn lợn biện pháp phòng tri”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, tập XVI (6), tr 80 - 85 32 Trần Trung Mỹ (2010), Phân lập xác định vai trò vi khuẩn E coli hội chứng tiêu chảy lợn tháng tuổi số huyện tỉnh Thái Nguyên biện pháp phòng trị, Luận Văn thạc sĩ Nông nghiệp, Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên 33 Hồ Văn Nam, Nguyễn Thị Đào Nguyên, Trương Quang, Phùng Quốc Chướng, Chu Đức Thắng, Phạm Ngọc Thanh (1997), “Bệnh viêm ruột ỉa chảy lợn”, Tạp chí khoa học kỹ thuật thú y, số 2, tr 39 - 45 34 Nguyễn Thị Nội (1985), Tìm hiểu vai trò E.coli bệnh phân trắng lợn vắc xin xin dự phòng, Luận án phó Tiến sĩ khoa học, Hà Nội 35 Nguyễn Thị Nội, Nguyễn Ngọc Nhiên, Cù Hữu Phú, Nguyễn Thị Sở, Trần Thị Thu Hà (1989), “Nghiên cứu vaccine đa giá Salco phòng bệnh ỉa chảy cho lợn con”, Kết nghiên cứu KHKT Thú y 1985 - 1989, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 54 - 58 36 Nguyễn Thị Ngữ (2005), Nghiên cứu tình hình hội chứng tiêu chảy lợn huyện Chương Mỹ - Hà Tây, xác định số yếu tố gây bệnh vi khuẩn E.coli Salmonella, biện pháp phòng trị, Luận văn thạc sỹ Nông nghiệp, Hà Nội 37 Vũ Văn Ngữ (1975), Loạn khuẩn đường ruột tác dụng điều trị Colisubtil, Nxb Y học, Hà Nội 38 Nguyễn Như Pho (2003), Bệnh tiêu chảy heo, Nxb Nông nghiệp, Thành phố Hồ Chí Minh 39 Cù Hữu Phú, Nguyễn Ngọc Nhiên, Vũ Bình Minh, Đỗ Ngọc Thuý (2000), “Kết phân lập vi khuẩn E.coli Salmonella lợn mắc bệnh tiêu chảy, xác 78 định số đặc tính sinh hoá chủng vi khuẩn phân lập biện pháp phòng trị”, Kết nghiên cứu khoa học kỹ thuật thú y 1996 - 2000, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội Tr 171-176 40 Phan Thanh Phượng, Đặng Thị Thủy (2008a), “Phòng bệnh kháng thể E coli chiết tách từ lòng đỏ trứng gà dạng bột”, Tạp chí Khoa học kĩ thuật Thú y, tập XV (5), tr 95 - 96 41 Phan Thanh Phượng, Đặng Thị Thủy (2008b), “Nghiên cứu biến động hiệu giá kháng thể thụ động thể lợn sử dụng kháng thể dạng bột dạng đông khô phòng trị bệnh E coli tụ huyết trùng lợn”, Tạp chí Khoa học kĩ thuật Thú y, tập XV (6), tr 56 - 59 42 Trương Quang (2005), “Kết nghiên cứu vai trò gây bệnh E.coli hội chứng tiêu chảy lợn - 60 ngày tuổi”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, tập XII (1), tr 27 - 32 43 Phạm Thế Sơn, Phạm Khắc Hiếu (2008), “Tác dụng kháng khuẩn chế phẩm EM - TK21 với vi khuẩn E coli, Salmonella, Cl perfringens (in vitro) khả phòng trị tiêu chảy chế phẩm EM - TK21 lợn - 60 ngày tuổi”, Tạp chí Khoa học kĩ thuật Thú y, tập XV (1), tr 69 - 72 44 Lê Thị Tài (1997), Ô nhiễm thực phẩm với sức khoẻ người gia súc, thành tựu nghiên cứu phòng chống bệnh vật nuôi, Viện thú y quốc gia, tr 65 - 66 45 Lê Văn Tạo, Khương Bích Ngọc, Nguyễn Thị Vui, Đoàn Băng Tâm (1993), “Nghiên cứu chế tạo vắc xin E coli cho uống phòng bệnh ỉa phân trắng lợn con”, Tạp chí Khoa học, Công nghệ Quản lý kinh tế, tr 324 - 326 46 Lê Văn Tạo (1996), “Cấu trúc fimbriae, kháng nguyên bám dính K88 vi khuẩn E coli vai trò trình gây bệnh phân trắng lợn con” Tạp chí Nông nghiệp, Công nghệ thực phẩm - số 2, Hà Nội, tr 62 - 63 79 47 Lê Văn Tạo (1997), Bệnh Escherichia coli gây Những thành tựu nghiên cứu phòng chống bệnh vật nuôi, Tài liệu giảng dạy Sau đại học, Viện Thú y Quốc gia, Hà Nội, tr 207 - 210 48 Phạm Ngọc Thạch (1996), Một số tiêu phi lâm sàng trâu viêm ruột ỉa chảy biện pháp phòng trị, Luận án tiến sĩ Nông Nghiệp, tr 20 - 32 49 Nguyễn Như Thanh, Nguyễn Bá Hiên, Trần Thị Lan Hương (1997), Vi sinh vật thú y, Nxb Nông nghiệp, Hà Nội, tr 81 - 84 50 Trịnh Văn Thịnh (1985), Bệnh lợn Việt Nam, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội, tr 90 - 95 51 Tô Liên Thu (2005), Nghiên cứu tình trạng ô nhiễm số vi khuẩn vào thịt lợn thịt gà sau giết mổ Hà Nội số phương pháp làm giảm nhiễm khuẩn thịt, Luận án Tiến sỹ Nông nghiệp, Viện Thú y Quốc gia Hà Nội, tr 45 57 52 Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Bá Tiếp (2013), “Vai trò Escherichia coli Samonella spp hội chứng tiêu chảy lợn trước sau sai sữa: nghiên cứu mô hình trại nuôi công nghiệp”, Tạp chí Khoa học Phát triển, tập 11 (3), tr 318 - 327 53 Hoàng Văn Tuấn, Lê Văn Tạo, Trần Thị Hạnh (1998), “ Kết điều tra tình hình tiêu chảy lợn trại giống hướng nạc”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y , Tập V (4) 54 Nguyễn Quang Tuyên (2008), Giáo trình vi sinh vật Thú y, Nxb Nông nghiệp, tr 72 - 81 55 Nguyễn Thị Minh Trang, Nguyễn Huỳnh Nga, Nguyễn Thị Kim Quyên (2011), “Tình hình nhiễm nhạy cảm kháng sinh vi khuẩn E coli gây bệnh tiêu chảy heo từ - 60 ngày tuổi tỉnh Trà Vinh”, Tạp chí Khoa học Công nghệ, số 1, tháng 6/2011, tr 46 - 50 56 Tạ Thị Vịnh, Đặng Thị Hoè (2002), “Một số kết sử dụng chế phẩm sinh học để phòng trị bệnh tiêu chảy lợn con”, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, tập IX (4), tr 54 - 56 80 57 Nguyễn Hữu Vũ, Hoàng Bùi Tiến, Trần Thị Thu Hiền (2010) “Kháng thể HANVET KTEHI phòng trị bệnh tiêu chảy E.coli gây lợn”, Tạp chí Khoa học kĩ thuật Thú y, tập XVII (3), tr 94 - 95 II TÀI LIỆU TIẾNG NƯỚC NGOÀI 58 Adenipekun E O., Jackson C R., Oluwadun A., Iwalokun B A., Frye J G., Barrett J B., Hiott L M., Woodley T A (2015), “Prevalence and Antimicrobial Resistance in Escherichia coli from Food Animals in Lagos, Nigeria”, Microb Drug Resist 59 Boonyasiri A., Tangkoskul T., Seenama C., Saiyarin J., Tiengrim S., Thamlikitkul V (2014), “Prevalence of antibiotic resistant bacteria in healthy adults, foods, food animals, and the environment in selected areas in Thailand”, Pathog Glob Health, 108(5), pp 235 - 245 60 Byun J W., Jung B Y., Kim H Y., Fairbrother J M., Lee M H., Lee W K (2013), “Real-time PCR for differentiation of F18 variants among enterotoxigenic and Shiga toxin-producing Escherichia coli from piglets with diarrhoea and oedema disease”, Vet J., pp 538 - 540 61 Dho-Moulin M., Fairbrother J M (1999), “Avian pathogenic Escherichia coli (APEC)”, Vet Res, 30(2-3), pp 299 - 316 62 Elsinghorst E A., Weitz J A (1994), “Epithelial cell invasion and adherence directed by the enterotoxigenic Escherichia coli tib locus is associated with a 104-kilodalton outer membrane protein”, Infect Immun, 62, pp 3463 - 3471 63 Fairbrother J M (1992), Enteric colibacillosis Diseases of swine, IOWA State University Press/AMES, IOWA U.S.A 7th Edition, pp 489 - 496 64 Falkow S (1975), Plasmid which contribute to pathogenity In infection multile drug resistance Pion Ltd London 65 Giannella R A., Rout W R., Formal S B., Collins H (1976), “Role of plasma filtration in the intestinal fluid secretion mediated by infection with Salmonella typhimurium”, Infect Immun, 13, pp 470 - 474 81 66 Gyles C L (1992), “Escherichia coli cytotoxins and enterotoxins”, Can Microbiol., 38, pp 734 - 746 67 Hering J., Hille K., Frömke C., von Münchhausen C., Hartmann M., Schneider B., Friese A., Roesler U., Merle R., Kreienbrock L (2014), “Prevalence and potential risk factors for the occurrence of cefotaxime resistant Escherichia coli in German fattening pig farms a cross-sectional study”, Prev Vet Med, 116(1-2), pp 129 - 137 68 Ho W S., Tan L K., Ooi P T., Yeo C C., Thong K L (2013), “Prevalence and characterization of verotoxigenic - Escherichia coli isolates from pigs in Malaysia”, BMC Vet Res 69 Jones G W., Rutter J M (1974), “Contribution of the K88 antigen of Escherichia coli to enteropathogenicity; protection against disease by neutralizing the adhesive properties of K88 antigen”, Am J Clin Nutr, 27(12), pp 1441 - 1449 70 Kempf I., Fleury M A., Drider D., Bruneau M., Sanders P., Chauvin C., Madec J Y., Jouy E (2013), “What we know about resistance to colistin in Enterobacteriaceae in avian and pig production in Europe?”, Int J Antimicrob Agents, pp 379 - 383 71 Koláčková I., Házová K., Skočková A., Karpíšková R (2014), “Occurrence of Shiga toxigenic Escherichia coli strains in pigs and cattle at slaughterhouses in the Czech Republic in 2013”, Klin Mikrobiol Infekc Lek, 20(2), pp 36 39 72 Lu D., Li Q., Wu Z., Shang S., Liu S., Wen X., Li Z., Wu F., Li N (2014), “High-level recombinant human lysozyme expressed in milk of transgenic pigs can inhibit the growth of Escherichia coli in the duodenum and influence intestinal morphology of sucking pigs”, PloS One 73 Mainil J G., Gerardin J., Jacquemin E (2000), “Identification of the F17 fimbrial subunit- and adhesin-encoding (f17A andf17G) gene variants in necrotoxigenic Escherichia coli from cattle, pigs and humans”, Veterinary Microbiology, 73 (4), pp 327 - 335 82 74 Nagy B., Fekete P Z (1999), “Enterotoxigenic Escherichia coli (ETEC) infarm animals”, Vet Res, 30, pp 259 - 284 75 Nimri L., Abu Al-Dahab F., Batchoun R (2014), “Foodborne bacterial pathogens recovered from contaminated shawarma meat in northern Jordan”, J Infect Dev Ctries., (11), pp 1407 - 1414 76 Odwar J A., Kikuvi G., Kariuki J N., Kariuki S (2014), “A cross-sectional study on the microbiological quality and safety of raw chicken meats sold in Nairobi, Kenya”, BMC Res Notes, 10, pp 507 - 627 77 Orskov F (1978), “Vilurence Factor of the baterial cell surface”, Journal of Infection, pp 630 78 Rajkhowa S., Sarma D K (2014), “Prevalence and antimicrobial resistance of porcine O157 and non-O157 Shiga toxin-producing Escherichia coli from India”, Trop Anim Health Prod, 46(6), pp 931 - 937 79 Randall L P., Lemma F., Rogers J P., Cheney T E., Powell L F., Teale C J (2014), “Prevalence of extended-spectrum-β-lactamase-producing Escherichia coli from pigs at slaughter in the UK in 2013”, J Antimicrob Chemother, 69(11), pp 2947 - 2950 80 Zarfel G., Galler H., Luxner J., Petternel C., Reinthaler F F., Haas D., Kittinger C., Grisold A J., Pless P., Feierl G (2014), “Multiresistant bacteria isolated from chicken meat in Austria”, Int J Environ Res Public Health, 11(12), pp 12582 - 12593 81 Zhang S H., Lv X., Han B., Gu X., Wang P F., Wang C., He Z (2015), “Prevalence of antibiotic resistance genes in antibiotic-resistant Escherichia coli isolates in surface water of Taihu Lake Basin, China”, Environ Sci Pollut Res Int 82 Wang X., Ren W., Nie Y., Cheng L., Tan W., Wang C., Wei L., Zhang R., Yan G (2013), “A novel watery diarrhoea caused by the co-infection of neonatal piglets with Clostridium perfringens type A and Escherichia coli (K88, 987P)”, Veterinary Journal 83 83 Wyrsch E., Roy Chowdhury P., Abraham S., Santos J., Darling A E., Charles I G., Chapman T A., Djordjevic S P (2015), “Comparative genomic analysis of a multiple antimicrobial resistant enterotoxigenic E coli O157 lineage from Australian pigs”, BMC Genomic 84 MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐỀ TÀI Ảnh 1: Đàn lợn 35 ngày tuổi bị tiêu chảy Ảnh 2: Lợn bị tiêu chảy 85 Ảnh 3: Hình thái vi khuẩn E coli Ảnh 4: Mổ khám bệnh tích thu thập kính hiển vi (x 1000) bệnh phẩm lợn tiêu chảy Ảnh 5: Vi khuẩn E coli phân lập môi trường thạch MacConkey Ảnh 6: Môi trường thạch máu Ảnh 7: Vi khuẩn E coli gây dung huyết 86 Ảnh 8: Phản ứng Indol dương tính vi khuẩn E coli Ảnh 9: Vi khuẩn E coli lên men đường glucoza môi trường thạch TSI Ảnh 10: Vi khuẩn E coli lên men đường lactoza môi trường thạch TSI 87 9 Ảnh 11: Kết thử kháng sinh đồ vi khuẩn E coli phân lập từ lợn bệnh Ceftiofur Gentamycin Ampicilin Lincomycin Amoxicilin Colistin Neomycin Erythromycin Amikacin [...]... vi khuẩn E coli gây ra cho lợn, chúng tôi thực hiện đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, vai trò của vi khuẩn E coli trong hội chứng tiêu chảy của lợn con dưới 2 tháng tuổi tại huyện Đầm Hà và Hải Hà - tỉnh Quảng Ninh, biện pháp phòng trị 2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU - Xác định một số đặc điểm dịch tễ hội chứng tiêu chảy ở lợn con tại 2 huyện Đầm Hà và Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh - Xác định vai trò của. .. trò của vi khuẩn E coli trong hội chứng tiêu chảy của lợn con ở hai huyện trên - Đề xuất phác đồ điều trị tiêu chảy cho lợn con đạt hiệu quả cao tại địa phương 3 3 Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI - Đề tài xác định được một số đặc điểm dịch tễ của hội chứng tiêu chảy ở lợn con và vai trò của vi khuẩn E coli trong hội chứng tiêu chảy tại 2 huyện Đầm Hà và Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh Kết quả của đề... Dựa vào các yếu tố gây bệnh nói trên, người ta đã phân loại vi khuẩn E coli thành các loại sau: Enterotoxigenic E coli (ETEC), Enteropathgenic E coli (EPEC), Adherence Eteropathogenic E coli (AEEC) và Verotoxingenic E coli (VTEC) (Lê Văn Tạo, 1997 [47]) * Yếu tố kháng khuẩn: Nhiều chủng E coli có khả năng sản sinh ra chất kháng khuẩn có tác dụng ức chế hoặc tiêu diệt các loại vi khuẩn khác gọi là ColicinV... thường do E coli; lứa tuổi 6 - 12 tuần thường do xoắn khuẩn Treponema hyodysenterriae; vi khuẩn yếm khí Cl perfringens thường gây bệnh nặng cho lợn con theo mẹ trong khoảng 1 tuần tuổi đến cai sữa Phạm Sỹ Lăng (20 09) [31] cho biết, tiêu chảy ở lợn do vi khuẩn chủ yếu có trong những bệnh sau: - Bệnh do vi khuẩn E coli - Bệnh hồng lỵ do vi khuẩn Treponema hyodysenteriae - Bệnh do vi khuẩn Campylobacter -... định: Vi khuẩn Escherichia coli (E coli) thuộc nhóm có khả năng sản sinh độc tố đường ruột (Enteroxigenic E coli - ETEC), là một trong số các nguyên nhân chính thường gặp, gây tiêu chảy cho lợn ở lứa tuổi này 2 Vi c sử dụng kháng sinh được coi là một trong những biện pháp có hiệu quả để phòng và điều trị tiêu chảy cho gia súc nói chung và cho lợn con nói riêng Nhưng trong những năm gần đây, vi c dùng... F18, F41, F 42 và F165 Phạm Thế Sơn và Phạm Khắc Hiếu (20 08) [43] khi nghiên cứu về đặc tính của vi khuẩn E coli, Salmonella, Cl perfringens gây bệnh lợn con tiêu chảy ở Hưng Yên và Hà Nội đã có kết luận: số chủng E coli mang kháng nguyên bám dính F4 (K88) là 78%, F5 (K99) là 22 % Số chủng mang F4 ở Hưng Yên là 80% và Hà Nội là 76% * Yếu tố xâm nhập của vi khuẩn E coli: Sau khi bám dính, vi khuẩn sẽ thực... nhất 2 yếu tố gây bệnh khác nhau là Ent và Hly dùng để sản xuất vaccine cho uống và tiêm phòng bệnh lợn con phân trắng 14 Nguyễn Thị Nội và cs (1989) [35] đã tiến hành nghiên cứu một loại vaccine tổng hợp gồm các chủng vi khuẩn Salmonella, E coli và Streptococcus để phòng tiêu chảy cho lợn Vi c sử dụng vaccine phòng tiêu chảy cho đến hiện nay vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu Ngoài sử dụng vaccine, một. .. Khánh (20 10) [27 ] đã tiến hành thí nghiệm và cho biết: tất cả số chủng E coli phân lập thử với kháng sinh đều mẫn cảm với ampicillin; 86,67% mẫn cảm với gentamicin và 73,33% mẫn cảm với kanamycin 26 Trần Trung Mỹ (20 10) [ 32] đã nghiên cứu về tỷ lệ nhiễm tiêu chảy do E. coli ở lợn con dưới 2 tháng tuổi ở Thái Nguyên và cho biết: tỷ lệ lợn mắc tiêu chảy là 27 ,81% và tỷ lệ chết do tiêu chảy là 5, 12% Nguyễn... kháng của cơ thể, từ đó các mầm bệnh trong đường tiêu hoá có thời cơ tăng cường độc lực và gây bệnh 1 .2. 2 .2 Nguyên nhân do vi sinh vật Vi sinh vật bao gồm các loại virus, vi khuẩn và nấm mốc Chúng vừa là nguyên nhân nguyên phát, cũng vừa là nguyên nhân thứ phát gây tiêu chảy * Tiêu chảy do vi khuẩn: Một số vi khuẩn thuộc họ vi khuẩn đường ruột như E coli, Salmonella spp., Shigella, Klebsiella, C perfringens…... perfringens… là những vi khuẩn quan trọng, gây rối loạn tiêu hoá, gây vi m ruột, tiêu chảy ở người và nhiều loài động vật Đào Trọng Đạt và cs (1996) [14] cho biết: vi khuẩn E coli chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các vi khuẩn đường ruột gây tiêu chảy (45,6%) Trong đường tiêu hoá của gia súc có hệ vi khuẩn gọi là hệ vi khuẩn đường ruột, được chia thành 2 loại, trong đó vi khuẩn có lợi có tác dụng lên men phân