BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI Nguyễn Mạnh Hải HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MTV CHO THUÊ TÀI CHÍNH CÔNG NGHIỆP TÀU THỦY LUẬN VĂN THẠC SỸ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH Hà Nội - 2014 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B MỤC LỤC DANH MỤC SƠ ĐỒ DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC BIỂU ĐỒ DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT LỜI CẢM ƠN LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN 11 1.1 Một số vấn đề cho thuê tài 11 1.1.1 Khái niệm cho thuê tài 11 1.1.2 Lịch sử hình thành phát triển cho thuê tài 13 1.1.3 Đặc trưng hoạt động cho thuê tài 15 1.1.4 Phân loại hình thức cho thuê tài 16 1.1.5 So sánh cho thuê tài với cho thuê hoạt động (cho thuê thuần) 20 1.1.6 So sánh thuê tài với cho vay trung dài hạn 22 1.1.7 Vai trò, ý nghĩa cho thuê tài 24 1.2 Lý thuyết công tác quản lý tài sản cho thuê tài 27 1.2.1 Khái niệm quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài 27 1.2.2 Nội dung công tác quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài 27 1.2.3 Các tiêu quản lý tài sản cho thuê tài 29 1.2.4 Các tiêu định lượng công tác quản lý tài sản 31 1.2.5 So sánh công tác quản lý tài sản cho thuê tài với quản lý tài sản chấp, cầm cố Tổ chức tín dụng khác 34 1.3 Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác quản lý tài sản cho thuê tài 36 1.3.1 Nhân tố chủ quan 36 1.3.2 Nhân tố khách quan 36 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN THUÊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MTV CHO THUÊ TÀI CHÍNH CÔNG NGHIỆP TÀU THỦY 37 2.1 Tổng quan Công ty TNHH MTV Cho thuê tài Công nghiệp Tàu thủy 37 2.1.1 Sự hình thành phát triển Công ty 37 2.1.2 Đặc điểm, chức năng, lĩnh vực hoạt động Công ty 39 2.1.3 Mô hình tổ chức hoạt động Công ty 40 2.1.4 Tình hình sản xuất kinh doanh gần Công ty 42 2.1.5 Vị Công ty thị trường cho thuê tài 45 2.2 Thực trạng hoạt động cho thuê tài rủi ro tín dụng VFL 49 2.2.1 Thực trạng hoạt động cho thuê tài 49 2.2.2 Thực trạng rủi ro tín dụng VFL 60 2.3 Thực trạng chung quản lý tài sản thuê tài thị trường cho thuê tài 63 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B 2.4 Thực trạng quản lý tài sản Công ty cho thuê tài công nghiệp tàu thủy 63 2.4.1 Thực trạng tài sản thuê tài chính: số lượng, phân bố hoạt động, phân loại 63 2.4.2 Đặc trưng riêng tài sản CTTC Công ty (phần lớn tài sản thuộc đơn vị thành viên Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam – Vinashin): thuận lợi, khó khăn 67 2.4.3 Khó khăn vướng mắc gặp phải công tác quản lý tài sản cho thuê tài Công ty 69 2.4.4 Chất lượng công tác quản lý tài sản cho thuê tài VFL 71 2.5 Kết luận 77 2.5.1 Những kết đạt 77 2.5.2 Hạn chế nguyên nhân 77 CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI SẢN CHO THUÊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MTV CHO THUÊ TÀI CHÍNH CÔNG NGHIỆP TÀU THỦY 82 3.1 Định hướng phát triển Công ty 82 3.1.1 Bối cảnh chung Vinashin giai đoạn 82 3.1.2 Định hướng chung Công ty thời gian tới 86 3.1.3 Định hướng phát triển hoạt động Cho thuê tài 88 3.1.4 Những hội thác thức với hoạt động cho thuê tài Công ty bối cảnh 89 3.2 Mục tiêu nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài sản 90 3.3 Giải pháp nội Công ty 91 3.3.1 Giải pháp quản trị 91 3.3.2 Giải pháp xây dựng hệ thống quản lý tài sản cho thuê tài 94 3.3.3 Giải pháp nhân 101 3.4 Một số đề xuất, kiến nghị 102 3.4.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 103 3.4.2 Kiến nghị với Bộ Tài Chính 104 3.4.3 Kiến nghị với Bộ Công An, Cơ quan đăng kiểm 104 KẾT LUẬN 106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 108 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B DANH MỤC SƠ ĐỒ STT Ký hiệu Nội dung 01 Sơ đồ 1.1 Sơ đồ cho thuê tài ba bên 02 Sơ đồ 1.2 Sơ đồ cho thuê tài hai bên 03 Sơ đồ 1.3 Phân loại hình thức cho thuê tài cho thuê hoạt động 04 Sơ đồ 2.1 Sơ đồ cấu tổ chức VFL DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Ký hiệu Nội dung 01 Bảng 1.1 So sánh Cho thuê tài cho thuê hoạt động 02 Bảng 1.2 Bảng so sánh công tác quản lý tài sản chấp, cầm cố với tài sản cho thuê tài 03 Bảng 2.1 Cơ cấu huy động vốn VFL (2009-2012) 04 Bảng 2.2 Kết hoạt động kinh doanh VFL (2008 - 2012) 05 Bảng 2.3 Danh sách công ty cho thuê tài Việt Nam 06 Bảng 2.4 Danh sách công ty thuộc Hiệp hội cho thuê tài Việt Nam 07 Bảng 2.5 Thị phần hoạt động cho thuê tài VFL (2008 – 2012) 08 Bảng 2.6 Kết hoạt động cho thuê tài VFL (2008 – 2012 09 Bảng 2.7 Dư nợ tập đoàn Vinashin VFL năm 2012 10 Bảng 2.8 Kết phân loại nợ thời điểm 30/12/2009-31/12/2012 11 Bảng 2.9 Cơ cấu dư nợ CTTC theo khách hàng VFL (2008 2012) 12 Bảng 2.10 Cơ cấu dư nợ theo khách hàng hiệp hội CTTC 31/12/2012 13 Bảng 2.11 Cơ cấu dư nợ CTTC theo ngành kinh tế VFL (2008 – 31/12/2012) 14 Bảng 2.12 Cơ cấu dư nợ CTTC theo tài sản thuê VFL (2008 – 2012) 15 Bảng 2.13 Nợ hạn tỷ lệ nợ hạn VFL (Từ năm 2008 đến GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B 2012) 16 Bảng 2.14 Chỉ tiêu thu nợ 17 Bảng 2.15 Tỷ lệ nợ xấu VFL qua năm 2009, 2010, 2011, 2012 18 Bảng 2.16 Tỷ lệ nợ xấu đơn vị thành viên hiệp hội cho thuê tài năm 2011 19 Bảng 2.17 Tỷ lệ nợ xấu đơn vị thành viên hiệp hội cho thuê tài năm 2012 DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT Ký hiệu Nội dung 01 Biểu đồ 2.1 Biểu đồ dư nợ VFL đơn vị thành viên Hiệp hội CTTC 02 Biều đồ 2.2 Biểu đồ dư nợ danh số cho thuê tài VFL (2008-2012) 03 Biểu đồ 2.3 Biểu đồ dư nợ Tập đoàn Vinashin VFL năm 2012 04 Biểu đồ 2.4 Cơ cấu dư nợ theo nhóm khách hàng VFL (2008-2012) 05 Biểu đồ 2.5 Tỷ lệ giá trị tài sản phân loại theo nhóm 06 Biểu đồ 2.6 Số lượng tài sản ngành đóng tàu 07 Biểu đồ 2.7 Tỷ lệ giá trị tài sản ngành đóng tàu 08 Biểu đồ 2.8 Phân bố tài sản theo khu vực địa lý GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Cụm từ đầy đủ Cụm từ viết tắt Bộ Tài BTC Cho thuê tài CTTC Doanh nghiệp DN Ngân hàng Nhà nước NHNN Tổ Quản lý tài sản Tổ QLTS Công ty Tài Chính TNHH Một thành viên Tài VFC Công nghiệp tàu thủy Công ty TNHH Một thành viên Cho thuê tài VFL công nghiệp tàu thủy GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới Thầy giáo TS Trần Việt Hà – Giảng viên Viện kinh tế quản lý - Trường Đại học bách khoa Hà Nội, người tận tình hướng dẫn, giúp đỡ hoàn thành luận văn Tôi xin gửi lời cảm ơn tới: - Các Thầy, Cô giáo Viện kinh tế quản lý – Trường Đại học bách khoa Hà Nội giảng dạy, truyền đạt kiến thức cho suốt khóa học cao học - Các bạn bè, đồng nghiệp đơn vị công tác động viên giúp đỡ trình học tập nghiên cứu Hà Nội, ngày 19 tháng 03 năm 2014 Học viên Nguyễn Mạnh Hải GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B LỜI MỞ ĐẦU Cho thuê tài loại hình tín dụng trung dài hạn có nhiều ưu điểm, phù hợp với doanh nghiệp nhỏ vừa, nhằm giúp họ trang bị tài sản cố định mà khả huy động vốn dài hạn thị trường tài bị hạn chế, việc vay vốn trung dài hạn ngân hàng gặp khó khăn, đặc biệt thủ tục chấp tài sản Không doanh nghiệp nhỏ, tập đoàn lớn hay quan Chính phủ nhiều quốc gia sử dụng dịch vụ công cụ tiết giảm chi phí đầu tư động sản bất động sản Cho thuê tài lĩnh vực kinh doanh mới, xuất Việt Nam khoảng 15 năm sử dụng cho việc đầu tư động sản Nhận thấy vấn đề tồn Công ty cho thuê tài nói chung công tác quản lý rủi ro chưa tốt, Công ty cho thuê tài chưa xây dựng xong quy trình quản lý rủi ro có quy trình quản lý rủi ro nhiều vấn đề bất cập, dẫn đến chất lượng tín dụng không tốt, tỷ lệ nợ xấu cao Theo số liệu Hiệp hội cho thuê tài Việt Nam, dư nợ 08 công ty cho thuê tài hoạt động, chưa tính 04 công ty cho thuê tài nước không tham gia Hiệp hội, tính đến hết năm 2011 17.424 tỷ đồng đến 31/12/2012 15.540 tỷ đồng Tổng thu doanh nghiệp năm 2011 đạt 3452 tỷ đồng tổng chi 5.066 tỷ đồng; năm 2012 tổng thu đạt 2.159 tỷ đồng tổng chi 3.779 tỷ đồng Như vậy, tám doanh nghiệp năm 2011 bị lỗ trước thuế 1.614 tỷ đồng năm 2012, bị lỗ gần 1.620 tỷ đồng Tốc độ tăng trưởng cho thuê tài Việt Nam tăng mạnh, từ dư nợ cho thuê tài năm 2008 13.969 tỷ đồng tăng lên 19.719 tỷ đồng vào năm 2010, tăng 41% sau hai năm Cũng tín dụng cho vay ngân hàng, dư nợ cho thuê tăng kèm với nguy rủi ro cao Chính đến năm 2011, dư nợ cho thuê tài bắt đầu giảm xuống 17.424 tỷ đồng, giảm 11,64% so với năm 2010 Tiếp sang năm 2012 dư nợ 15.540 tỷ đồng, giảm 10,81% so với năm 2011 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Lý chọn đề tài Vấn đề đặt việc quản lý, kiểm soát rủi ro hoạt động cho thuê tài với góc nhìn từ quản lý tài sản cho thuê tài cần có giải pháp để nâng cao chất lượng hiệu đầu tư giảm thiểu rủi ro? Là cán công tác Công ty TNHH MTV Cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy, công ty cho thuê tài thành lập cách năm, thân thấy có nhiều bất cập vấn đề Quản lý rủi ro tài sản: Hoạt động cho thuê tài chính, lĩnh vực kinh doanh chiếm tỷ trọng lớn doanh thu công ty mà khả dư nợ không thu thời hạn cao, chất lượng tín dụng thấp Do đó, công tác quản lý rủi ro tài sản hoạt động cho thuê tài vấn đề cấp thiết việc nâng cao chất lượng tín dụng Chính vậy, dựa vấn đề tồn Công ty, em lựa chọn đề tài cho luận văn “Hoàn thiện công tác quản lý tài sản cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy” Mục đích nghiên cứu Luận văn Với đề tài luận văn lựa chọn, “Hoàn thiện công tác quản lý tài sản cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy”, luận văn mình, em phải đưa vấn đề sau: - Khái quát vấn đề chung cho thuê tài quản lý tài sản cho thuê tài hoạt động thuê tài - Phân tích thực trạng vấn đề Công tác quản lý tài sản cho thuê tài cho thuê tài Công ty TNHH MTV Cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy - Đề xuất số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài sản cho thuê tài Công ty cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy o Giải pháp nội phù hợp với mô hình hoạt động Công ty o Đề xuất, kiến nghị Luật hành Đối tượng phạm vi nghiên cứu GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý tài sản cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy Phương pháp nghiên cứu Từ liệu thu thập như: - Dữ liệu thứ cấp: o Dữ liệu Công ty TNHH MTV Cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy o Dữ liệu Hiệp hội cho thuê tài cung cấp o Dữ liệu mạng Internet - Dữ liệu sơ cấp Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu dự kiến: - Đo lường thang đo để so sánh số liệu thu thập để đánh giá thông tin cần thiết - Phương pháp nghiên cứu định tính: Phương pháp phân tích thống kê mô tả, phân tích thống kê suy diễn Những đóng góp luận văn Thứ nhất, Luận văn khái quát vấn đề thuê tài quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài Thứ hai, luận văn nêu thực trang công tác quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy Để từ đó, luận văn phân tích điểm mạnh, điểm yếu công tác quản lý rủi ro hoạt động cho thuê tài Công ty Thứ ba, luận văn đưa số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý rủi ro hoạt động cho thuê tài Công ty TNHH MTV cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy Việt Nam GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Nội dung: - Tìm kiếm mở rộng quan hệ với nhà cung cấp máy móc thiết bị để hợp tác cung cấp máy móc kèm dịch vụ cho thuê tài o Đây xu hướng chung ngành cho thuê tài giới nhiều năm nay, cụ thể Mỹ hay Châu Âu, đơn vị CTTC có quan hệ gắn kết chặt chẽ với nhà cung cấp máy móc, thiết bị, ôtô, tàu thuyền để tìm kiếm thị trường, tiếp cận khách hàng, cung cấp sản phẩm tín dụng toàn diện o VFL nghiên cứu cách thức vận hành mô hình hợp tác nước tiên tiến để áp dụng Việt Nam - Việc kết hợp với nhà cung cấp mang lại lợi ích cho đầy đủ bên tham gia hoạt động tín dụng: bên cho thuê, bên thuê, bên cung cấp thiết bị - Việc tiếp cận với nhà cung cấp (đặc biệt thiết bị nhập khẩu) dựa theo phương thức: thỏa thuận hợp tác lâu dài, thỏa thuận hợp tác tiếp cận, khai thác khách hàng theo vùng miền, theo lĩnh vực hoạt động 3.3.2 Giải pháp xây dựng hệ thống quản lý tài sản cho thuê tài Giải pháp 01: Cơ sở lựa chọn giải pháp: dựa tiêu công tác quản lý tài sản thấp so với yêu cầu Yêu cầu đặt cải thiện tiêu nhằm nâng cao hiệu công tác quản lý tài sản biện pháp xây dựng lại thông số quản lý tài sản tốt hơn, hiệu Mục tiêu: nâng cao hiệu công tác quản lý tài sản cho thuê tài chính, giảm tiêu không mong muốn Nội dung giải pháp: Xây dựng tiêu đánh giá tình trạng tài sản tình hình sử dụng tài sản để cập nhật vào hệ thống chấm điểm tín dụng định kỳ Bộ phận Thẩm định nhằm đưa đánh giá hoàn chỉnh đầy đủ khoản vay Các tiêu 94 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà STT Chỉ tiêu đánh giá 01 Khu vực hoạt động 02 Điều kiện sử dụng 03 Tính đầy đủ tài sản 04 Hoạt động 05 Sự cố, hỏng hóc 06 Bảo dưỡng 07 Trang thiết bị an toàn 08 Bảo quản vệ sinh tài sản 09 Thời gian vận hành 10 Đăng kiểm 11 Bảo hiểm HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Đánh giá Có nằm phạm vi cam kết hợp đồng CTTC không Có phù hợp đặc tính kỹ thuật tài sản không Đầy đủ phận Các khiếm khuyết: ………………… Ổn định Thiếu ổn định Đánh giá khác: ……………………… Có Không Đầy đủ Không Đầy đủ Không Tốt Không tốt Vượt ngưỡng cho phép Nằm giới hạn cho phép Có Không Có Không Giải pháp 02: Cơ sở lựa chọn giải pháp: thực trạng tài sản CTTC có nhiều tài sản không sử dụng, không tham gia hiệu vào hoạt động sản xuất kinh doanh khách hàng CTTC, khách hàng thuê không đủ khả trả nợ Việc gây lãng phí tài sản tăng nguy tổn thất tài sản, suy giảm khả thu hồi vốn Do cần thiết có phân loại tài sản để có phương hướng biện pháp cụ thể với nhóm tài sản phân loại Mục tiêu: xử lý tài sản không tham gia vào hoạt động khách hàng thuê tài không đủ khả trả nợ 95 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Nội dung phương pháp: Phân loại chi tiết tài sản theo tiêu chí: tình hình sử dụng, khả khai thác tài sản khách hàng để lên danh sách, kế hoạch thu hồi, xử lý tài sản kịp thời khách hàng không đảm bảo việc trả nợ - Phân loại tình hình sử dụng theo tiêu chí: o Có sử dụng thường xuyên o Sử dụng với tần suất tháng lần o Sử dụng với tần suất đến tháng lần o Sử dụng với tần suất năm lần o Không sử dụng - Đánh giá tình hình sử dụng: o Chức tài sản đóng vai trò quan trọng hệ hống sản xuất khách hàng o Chức tài sản không đóng vai trò quan trọng hệ thống sản xuất khách hàng Giải pháp 03: Cơ sở lựa chọn giải pháp: thực trạng tài sản CTTC bị suy giảm giá trị lý, trao đổi thị trường gây nguy khó khăn thu hồi vốn cho VFL, thiết cần thường xuyên thẩm định giá trị tài sản để đảm bảo nắm đầy đủ, kịp thời thông tin giá trị tài sản làm sở cho công tác đánh giá lại khoản vay, thu hồi lý tài sản Mục tiêu: đánh giá đúng, đầy đủ, kịp thời giá trị lý, trao đổi tài sản thị trường Nội dung phương pháp: Định kỳ thẩm định giá lại tài sản thuê tài để chủ động nhận diện rủi ro tín dụng sớm nhằm đưa phương án thu nợ bổ sung kịp thời Trước mắt thuê dịch vụ thẩm định giá để đảm bảo rủi ro, lâu dài kết hợp với công tác đào tạo để xây dựng đội ngũ thẩm định giá riêng, tương lai mở rộng thêm dịch vụ thẩm định giá 96 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B - Thời hạn thẩm định giá lại cho nhóm tài sản sau: STT Thời hạn thẩm định giá lại Nhóm tài sản (tháng) 01 Tàu thuyền – Công trình thủy 18 02 Máy xây dựng 06 03 Xe giới 06 04 Phương tiện vận chuyển thiết bị nâng hạ 09 05 Các loại cẩu 12 06 Máy móc gia công khí 18 07 Dây chuyền sản xuất 18 08 Thiết bị hàn cắt 12 09 Thiết bị cung cấp – Phụ trợ 12 Khi thẩm định lại tài sản có phân loại theo giá trị thẩm định so với dư nợ thời điểm thẩm định để có hướng quản trị rủi ro trường hợp khách hàng khả trả nợ Có thể phân loại kết thẩm định giá để đánh giá rủi ro đưa biện pháp bổ sung cụ thể tùy theo trường hợp STT Giá trị thẩm định so sánh với dư nợ thời điểm thẩm định Đánh giá 01 > 100 % Tốt 02 80% - 100% Chưa tốt 03 60% - 80% Rủi ro 04 50% - 60% Rủi ro cao 05 30% - 50% Rủi ro cao 06 < 30% Nguy cấp Giải pháp 04: Cơ sở lựa chọn giải pháp: có nhiều tài sản đơn vị Tập đoàn không sử dụng đình trệ sản xuất số đơn vị, nhiên mặt khác 97 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B số đơn vị có nhu cầu đầu tư, thuê mua tài sản để đáp ứng nhu cầu sản xuất Do với góc độ công ty cho thuê tài chính, VFL cần đưa giải pháp hợp tác điều chuyển, cho thuê tài sản nhằm tháo gỡ khó khăn áp lực trả nợ cho khách hàng đồng thời đáp ứng nhu cầu thuê mua tài sản đơn vị Tập đoàn Mục tiêu: tài sản tham gia thực vào hoạt động sản xuất, tạo dòng tiền trả nợ cho VFL Nội dung phương pháp: Xây dựng phương án hợp tác cho thuê điều chuyển tài sản sang đơn vị thành viên khác Tập đoàn có nhu cầu sử dụng tài sản để vừa tránh lãng phí đầu tư vừa đảm bảo dòng tiền trả nợ tài sản thuê tài mà khách hàng nhu cầu sử dụng thời gian dài Các bước thực sau: - Đối với điều chuyển tài sản: o Bước 1: Rà soát tài sản khách hàng nhu cầu sử dụng mà không trả nợ o Bước 2: Chuyển danh sách tài sản lên Tập đoàn để phối hợp với Ban giới xem xét nhu cầu có đơn vị khác tài sản o Bước 3: Thỏa thuận chế trao đổi, điều chuyển, phương thức trả nợ, kỳ hạn toán, đối tượng nhận nợ o Bước 4: Ký kết biên bản, thỏa thuận xác nhận công nợ trách nhiệm, quyền lợi bên để lên phương án điều chuyển tài sản o Bước 5: Lập phương án, phối hợp tổ chức thực việc điều chuyển tài sản an toàn, tiết kiệm, hợp lý, quy định o Bước 6: Cập nhật thay đổi tài sản lên hệ thống liệu quản lý tài sản - Đối với hợp tác cho thuê, khai thác tài sản: o Bước 1: Rà soát tài sản khách hàng nhu cầu sử dụng mà không trả nợ 98 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B o Bước 2: Tổ QLTS tìm phương án, khách hàng, thị trường tham khảo phương án khách hàng thuê tài đưa để nghiên cứu đánh giá o Bước 3: Thỏa thuận chế cho thuê, đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, phương thức quản lý dòng tiền, kỳ hạn toán o Bước 4: Ký kết biên bản, thỏa thuận xác nhận trách nhiệm, quyền lợi bên để thực cho thuê, khai thác tài sản o Bước 5: Cập nhật thay đổi tài sản lên hệ thống liệu quản lý tài sản, có phương án giám sát kiểm tra thường xuyên tài sản nhằm tránh rủi ro mát, hư hại Giải pháp 05: Cơ sở lựa chọn giải pháp: công tác quản lý rủi ro tín dụng quản lý theo dõi tài sản lẫn theo dõi tình hình tài chưa hiệu quả, lỏng lẻo Do cần có giải pháp để thắt chặt công tác quản lý, kiểm tra tình hình tài sản, tình hình tài kịp thời Mục tiêu: nâng cao hiệu công tác theo dõi, giám sát tình hình tài chính, tình hình tài sản Nội dung phương pháp: - Xây dựng quy chế phối hợp trao đổi nội bộ, cập nhật thông tin tài sản chặt chẽ kịp thời biến động tài sản nhằm hạn chế rủi ro xảy - Xây dựng chế độ quản lý rủi ro tương ứng với tình trạng khoản vay khách hàng: theo nhóm nợ, theo tình hình nhóm nợ, theo tình hình sản xuất kinh doanh, nguồn thu khách hàng, cụ thể sau: Chế độ quản lý rủi ro Nhóm nợ Kiểm tra tài 01 năm / lần Biện pháp áp dụng bổ sung Kiểm tra tài sản 06 tháng / lần 99 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B 09 tháng / lần 06 tháng / lần 06 tháng / lần 03 tháng / lần - Kiểm tra xác nhận dòng tiền 06 tháng lần - Kiểm tra xác nhận dòng tiền hàng quý - Kiểm tra tài sản định kỳ hàng qúy - Kiểm tra xác nhận dòng tiền hàng tháng 03 tháng / lần 03 tháng / lần - Nghiên cứu phương án thu hồi, xử lý tài sản - Nghiên cứu Thẩm định bán đấu giá - Kiểm tra tài sản định kỳ 60 ngày - Nghiên cứu phương án thu hồi, xử lý tài sản 03 tháng / lần 03 tháng / lần - Nghiên cứu Thẩm định bán đấu giá - Kiểm tra tài sản định kỳ hàng tháng Giải pháp 06: Cơ sở lựa chọn giải pháp: sở thông tin liệu để cập nhật lưu trữ tài sản chủ yếu thủ công, gây khó khăn cho việc theo dõi thông tin Các tài sản phương tiện di chuyển chưa có thiết bị định vị giám sát từ xa Do cần thiết có giải pháp cải tiến hệ thống thông tin tài sản đảm bảo hiệu gắn kết với công tác quản trị lãnh đạo công ty Mục tiêu: xây dựng hệ thống thông tin tài sản thuận lợi, hiệu xác Nội dung phương pháp: Đầu tư hệ thống sở liệu quản lý tài sản nhằm đảm bảo việc cập nhật, lưu trữ, cảnh báo thông tin tình hình tài sản cho cán quản lý tài sản, cán quản lý, lãnh đạo Công ty Đây hệ thống đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ cho thuê vận hành tương lai - Chức năng: o Có phần cứng kiểm soát vị trí, hành trình, thời gian, thống kê từ xa o Có thể cập nhật, lưu trữ, truy xuất, báo cáo, cảnh báo, truyền liệu o Phân cấp quản lý, sử dụng, truy cập o Có thể truy vấn, cập nhật từ xa qua server 100 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B o Dễ dàng ghép nối với hệ thống sở công nghệ thông tin Công ty có sau o Dễ dàng nâng cấp, mở rộng tương lai để phục vụ nghiệp vụ quản lý tài sản khác nằm dịch vụ tương lai như: cho thuê vận hành, đại lý bảo hiểm - Các thành phần hệ thống bao gồm: o Hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin o Hệ thống phần mềm quản lý o Hệ thống kiểm soát thông tin qua vệ tinh: GPS Tracker  Kiểm soát vị trí, hành trình tài sản  Tình trạng, thời gian hoạt động, thời gian nghỉ tài sản 3.3.3 Giải pháp nhân Cơ sở lựa chọn giải pháp: dựa thực trạng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cán quản lý tài sản, dựa phương hướng hoạt động mục tiêu công tác quản lý tài sản tương lai cho thấy cần thiết phải bổ sung, bồi dưỡng đội ngũ cán quản lý tài sản để không đáp ứng yêu cầu mà yêu cầu phát triển tương lai Mục tiêu: nâng cao hiệu công tác quản lý tài sản cho thuê tài chính, xây dựng đội ngũ cán quản lý tài sản chuyên nghiệp, có đủ trình độ chuyên môn nghiệp vụ để thực công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá tài sản Nội dung giải pháp: a Quy hoạch tuyển dụng: Quy hoạch nhân đáp ứng yêu cầu thiếu hụt ngắn hạn yêu cầu phát triển dịch vụ trình Ngân hàng Nhà nước xin cấp phép như: Cho thuê vận hành, Dịch vụ quản lý tài sản chấp cho Công ty mẹ - VFC, Ủy thác cho thuê tài từ Tập đoàn, Dịch vụ đại lý bảo hiểm Dịch vụ tín dụng nhà cung cấp Nhu cầu tuyển dụng 101 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B - Đáp ứng yêu cầu ngắn hạn: 02 cán đó: 01 cán phụ trách trực tiếp khu vực miền Trung, 01 cán phụ trách trực tiếp khu vực miền Nam nhằm giảm chi phí lại thời gian kiểm tra tài sản, sẵn sàng ứng phó với biến động tài sản - Đáp ứng yêu cầu dài hạn phát triển dịch vụ tương lai: thêm 05 cán vòng 05 năm tới Trong đó: o 02 cán chuyên môn đóng tàu o 02 cán chuyên môn khai thác tàu biển o 01 cán chuyên môn điện tử b Đào tạo - Tổ chức hội thảo chuyên đề nghiệp vụ quản lý tài sản có tham gia, giao lưu Tổ chức tín dụng khác, đơn vị Hiệp hội Cho thuê tài nhằm tăng cường liên kết, bàn bạc tháo gỡ khó khăn chung, đề xuất giải pháp cải thiện chất lượng công tác quản lý tài sản - Cử cán tham gia khóa đào tạo, tập huấn ngắn hạn Ngân hàng Nhà nước, Bộ tài chính, Bộ Tư pháp… tổ chức dành cho Tổ chức tín dụng nói chung Hiệp hội cho thuê tài nói riêng - Cử cán tham gia khóa đào tạo chuyên ngành thẩm định giá tài sản nhằm phục vụ công tác thẩm định giá trị trước, sau cho thuê, xử lý tài sản 3.4 Một số đề xuất, kiến nghị Hiệp hội Cho thuê tài với vai trò tổ chức cầu nối công ty cho thuê tài hội viên Cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt Ngân hàng Nhà nước Bộ Tài Hiệp hội đơn vị phối hợp với số Bộ, Ngành Ngân hàng Nhà Nước, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Công An… tổ chức số hội nghị, hội thảo tham gia góp ý xây dựng dự thảo văn quy phạm pháp luật, phổ biến văn sách liên quan đến hoạt động cho thuê tài 102 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B Phương hướng hoạt động Công ty cho thuê tài năm 2013 tương lai gần tiếp tục xử lý tồn đọng tái cấu theo đạo Ngân hàng Nhà nước 3.4.1 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước - Cho phép Công ty cho thuê tài yêu cầu bên thuê tài phải bổ sung tài sản bảo đảm trường hợp giá trị thẩm định giá định kỳ tài sản thuê tài thấp dư nợ lại Công ty cho thuê tài Điều nhằm đảm bảo rủi ro tín dụng nâng cao trách nhiệm bảo quản, sử dụng tài sản bên thuê tài - Bảo hiểm tài sản: Bên thuê có trách nhiệm mua bảo hiểm trước cho toàn thời gian thuê thay mua bảo hiểm hàng năm Bên cho thuê lựa chọn điều khoản, phạm vi bảo hiểm, làm thủ tục mua bên thuê có trách nhiệm toán phí bảo hiểm - Xây dựng quy định riêng quản trị rủi ro, tỷ lệ đảm bảo an toàn, phân loại nợ, phân loại tài sản mức trích dự phòng rủi ro áp dụng cho công ty cho thuê tài - Cho phép VFL mở rộng hoạt động kinh doanh nghiệp vụ hoạt động dịch vụ đại lý bảo hiểm, dịch vụ không nhiều rủi ro, nhằm tạo nguồn thu, giải khó khăn VFL khả chi trả - Cho phép VFL mở rộng loại hình dịch vụ cho thuê vận hành nhằm tăng doanh thu, mở rộng lĩnh vực kinh doanh - Sớm ban hành văn pháp lý hướng dẫn cụ thể hoạt động nghiệp vụ cho thuê tài nói chung, đặc biệt công tác thu hồi, xử lý tài sản cho thuê tài để VFL công ty cho thuê tài khác nhanh chóng tháo gỡ khó khăn nợ xấu lúc Hiện có Thông tư liên tịch 08 Ngân hàng nhà nước – Bộ Công An – Bộ Tư pháp thu hồi xử lý tài sản nhiên qua thực tế thực VFL gặp 103 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B nhiều khó khăn khái niệm thông tư chưa cắt nghĩa rõ ràng, nhiều nghĩa dễ gây hiểu lầm dẫn đến áp dụng sai - NHNN quan có thẩm quyền tổ chức đánh giá, mua lại nợ xấu cho thuê tài VFL Trên sở đó, VFL thực tăng trưởng tín dụng nguyên tắc đảm bảo khoản thuê khoản thuê có chất lượng tốt, nhằm tạo dòng tiền, bước điều chỉnh cấu Tài sản – Nguồn vốn, thực nghĩa vụ nợ VFL với tổ chức tín dụng với Nhà Nước 3.4.2 Kiến nghị với Bộ Tài Chính - Có sách thuế ưu đãi nghiệp vụ cho thuê tài theo hướng có lợi cho doanh nghiệp vay vốn hình thức thuê tài chính, nhằm thúc đẩy, khuyến khích nghiệp vụ mẻ Việt Nam - Thống quy định đề cập đến việc công ty cho thuê tài miễn thuế nhập trang thiết bị máy móc thuê trường hợp công ty cho thuê tài đơn vị trực tiếp nhập Hiện tồn nhiều quy định Cục thuế, Bộ tài chính, Bộ Kế hoạch & Đầu tư, Bộ Công thương đề cập việc nhiên lại không đầy đủ rõ ràng, có đôi chỗ chưa thống dẫn đến quan đơn vị có cách hiểu áp dụng khác 3.4.3 Kiến nghị với Bộ Công An, Cơ quan đăng kiểm - Bộ Công an: o Tạo điều kiện cho phép đăng ký tài sản địa bàn đơn vị thuê tài có trụ sở hoạt động mà đứng tên bên cho thuê o Việc sang tên chuyển chủ sở hữu không cần phải thực rút hồ sơ gốc (khiến cho trình làm thủ tục bị gián đoạn nhiều thời gian trải qua khâu rút hồ sơ nơi đăng ký cũ nộp hồ sơ nơi đăng ký mới) 104 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B o Hỗ trợ tối đa bên cho thuê trường hợp tài sản thuộc diện cần thu hồi xử lý mà gặp phải cản trở đơn vị sử dụng tài sản (cả phương tiện lưu thông đường tài sản cố định khác) - Cơ quan đăng kiểm: o Tạo điều kiện đăng kiểm tài sản quan đăng kiểm gần nơi có tài sản o Tạo điều kiện cho chủ tài sản (là Công ty cho thuê tài chính) có cổng truy cập thông tin tình trạng đăng kiểm tài sản 105 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B KẾT LUẬN Trước yêu cầu trình hội nhập kinh tế quốc tế, Công tác Quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài trở thành nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm hướng tới mục tiêu phát triển an toàn – hiệu – bền vững Công ty cho thuê tài Việt Nam nói chung VFL nói riêng Tuy nhiên, kết VFL đạt thời gian qua chưa mong muốn thấp so với tương quan hoạt động công ty cho thuê tài khác thị trường Việt Nam Trong bối cảnh khó khăn Vinashin nay, việc đưa giải pháp nhằm hoàn thiện Công tác quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài VFL vấn đề lớn tương đối phức tạp Trên sở vận dụng phương pháp nghiên cứu khoa học, Luận văn đạt kết chủ yếu sau: - Khái quát hệ thống hóa lý thuyết hoạt động cho thuê tài chính, quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài chính, từ đưa tiêu đánh giá công tác quản lý tài sản nhằm phòng ngừa hạn chế rủi ro tín dụng hoạt động cho thuê tài - Phân tích, đánh giá tổng quát tổ chức hoạt động VFL, sâu vào phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài VFL giai đoạn từ năm 2008 đến hết năm 2012 Theo công tác quản lý tài sản VFL nhiều hạn chế rủi ro Đồng thời, luận văn tồn công tác quản lý tài sản VFL nguyên nhân tồn - Trên sở đánh giá thực trạng hạn chế công tác quản lý tài sản cho thuê tài VFL, luận văn đề xuất giải pháp kiến nghị nhằm Hoàn thiện Công tác Quản lý tài sản hoạt động cho thuê tài VFL Các giải pháp ngắn hạn triển khai giai đoạn năm 2013-2015, giải pháp dài hạn cần phải có nghiên cứu bổ sung 106 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B tham khảo ý kiến chuyên gia để triển khai hiệu năm Do VFL thức vào hoạt động vào tháng 07 năm 2008, nên số liệu thực tế chưa qua chu kỳ kinh tế chưa phản ánh đầy đủ, xác đối tượng nghiên cứu Tuy nhiên, hy vọng vấn đề lý thuyết, thực tiễn giải pháp, kiến nghị đề cập luận văn trở thành tài liệu tham khảo có ý nghĩa cho VFL nói riêng, Công ty cho thuê tài nói chung bạn học viên có quan tâm, nghiên cứu vấn đề bối cảnh 107 GV Hướng dẫn: TS Trần Việt Hà HV: Nguyễn Mạnh Hải – QTKD4 2011B DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Tư pháp – Bộ Công An – Ngân hàng Nhà Nước (2007), Thông tư liên tịch 08/2007 TTLT Bộ tư pháp – Bộ Công An – Ngân Hàng Nhà nước Chính phủ (2001), Nghị định 16/2001/NĐ-CP việc tổ chức hoạt động Công ty cho thuê tài Chính phủ (2005), Nghị định 65/2005/NĐ-CP quy định việc sửa đổi bổ sung số điều Nghị định số 16/2001/NĐ-CP Công ty TNHH MTV Cho thuê tài công nghiệp tàu thủy, Báo cáo tài VFL năm 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, Hà Nội Công ty Tài TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy, 2008, Điều lệ Công ty TNHH MTV Cho thuê tài Công nghiệp tàu thủy Công ty Tài TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy, Báo cáo cấu tín dụng 2008-2012 Hiệp hội CTTC Việt Nam, Báo cáo kết hoạt động kinh doanh, qua năm 2008, 2009, 2010, 2012, Hà Nội Ngân hàng Nhà nước (2005), Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 Thống đốc NHNN ban hành Quy định phân loại nợ, trích lập, sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý rủi ro tín dụng hoạt động ngân hàng Tổ chức tín dụng Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật tổ chức tín dụng 47/2010/QH12 108