BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI - Nguyễn Thị Lê ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ DỰ ÁN ĐẦU TƯ ĐIỆN GIĨ CĨ TÍNH ĐẾN YẾU TỐ RỦI RO - ÁP DỤNG CHO DỰ ÁN ĐIỆN GIĨ TỈNH BÌNH THUẬN Chun ngành: Quản trị kinh doanh LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: NGƯT.PGS.TS Nguyễn Minh Duệ Hà Nội – 2013 Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học Mục lục LỜI MỞ ĐẦU - Chương 1: Cơ sở lý thuyết dự án đầu tư điện gió - Chương 2: Tổng quan dự án điện gió tỉnh Bình Thuận - Chương 3: Tính tốn phân tích hiệu tài có tính đến yếu tố rủi ro cho dự án điện gió tỉnh Bình Thuận DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH VẼ CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ ĐIỆN GIÓ 10 1.1 Khái niệm phân loại dự án đầu tư 10 1.1.1 Khái niệm đầu tư dự án đầu tư 10 1.1.2 Phân loại dự án đầu tư 10 1.1.3 Các giai đoạn đầu tư cho dự án 11 1.2 Phân tích đánh giá hiệu kinh tế dự án đầu tư 12 1.2.1 Phân tích kinh tế kỹ thuật 12 1.2.2 Phân tích tài 13 1.2.3 Phân tích kinh tế xã hội dự án đầu tư 19 1.3 Phân tích rủi ro 21 1.3.1 Khái niệm, phân loại mục đích phân tích rủi ro dự án đầu tư 21 1.3.1 Các phương pháp phân tích tính tốn rủi ro dự án đầu tư 24 1.4 Phân tích rủi ro tài dự án đầu tư 37 1.4.1 Khái niệm, phân biệt nhiệm vụ phân tích rủi ro tài 37 1.4.2 Nhận dạng yếu tố rủi ro cần phân tích 39 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học 1.4.3 Quá trình phân tích hiệu rủi ro tài dự án đầu tư 40 1.5 Đặc điểm chung dự án đầu tư điện gió 40 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ DỰ ÁN ĐIỆN GIĨ TỈNH BÌNH THUẬN 43 2.1 Sự cần thiết dự án 43 2.1.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội khu vực dự án (tỉnh Bình Thuận)43 2.1.2 Hiện trạng nguồn lưới điện khu vực 46 2.1.3 Tiềm gió khu vực 48 2.1.4 Sự cần thiết đầu tư xây dựng cơng trình 50 2.2 Khái quát dự án 50 2.2.1 Công suất nhà máy 50 2.2.2 Các hạng mục cơng trình 51 2.2.3 Địa điểm xây dựng nhu cầu sử dụng đất 51 2.3 Các phương án lựa chọn sơ công nghệ, kỹ thuật 53 2.3.1 Lựa chọn công suất tua bin gió phương án bố trí trại gió 53 2.3.3 Phương án kết lưới 63 3.4 Dự kiến sơ thông số kỹ thuật Turbine gió 68 2.4 Nhận dạng yếu tố rủi ro dự án 68 CHƯƠNG 3: TÍNH TỐN VÀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ CĨ TÍNH ĐẾN YẾU TỐ RỦI RO CHO DỰ ÁN ĐIỆN GIĨ TỈNH BÌNH THUẬN 74 3.1 Các thông số đầu vào để phân tích hiệu tài dự án 74 3.2 Phân tích hiệu tài chưa tính đến rủi ro dự án 75 3.2.1 Tổng vốn đầu tư chi phí xây dựng cơng trình 75 3.2.2 Doanh thu dự án 75 3.2.3 Xây dựng dịng tiền tính tiêu hiệu 76 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học 3.2.4 Tính giá thành sản xuất điện dự án 81 3.3 Phân tích hiệu tài dự án có tính đến yếu tố rủi ro 82 3.3.1 Xác định phương pháp phân tích rủi ro 82 3.3.2 Nhận dạng nhóm yếu tố rủi ro dự án xu hướng biến động chúng 83 3.3.3 Xác định phân bố xác suất yếu tố rủi ro 86 3.3.4 Thiết lập mô hình kết tính tốn 90 3.4 Lợi ích mơi trường xã hội dự án 99 3.4.1 Lợi ích mơi trường 99 3.4.2 Lợi ích xã hội 100 (1) Đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phụ tải 100 (2) Đa dạng hoá nguồn cung cấp điện 100 (3) Phát triển kinh tế vùng tạo công ăn việc làm cho người lao động 101 (4) Phát triển du lịch góp phần quảng bá hình ảnh địa phương 101 (5) Hỗ trợ chuyển dịch cấu kinh tế Bình Thuận 101 3.5 Nhận xét, đánh giá 102 KẾT LUẬN 105 TÀI LIỆU THAM KHẢO 107 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học LỜI MỞ ĐẦU Sự cần thiết phải thực đề tài Vấn đề lượng ngày trở thành mối quan tâm hàng đầu hầu hết quốc gia Thế giới Với nhịp độ khai thác sử dụng lượng với cạn kiệt nguồn lượng hóa thạch tương lai khơng xa vấn đề lượng trở nên cấp bách hết Hơn nữa, vấn đề môi trường gióng lên hồi chng cảnh báo thay đổi nghiêm trọng khí hậu tồn cầu gia tăng, xuất thêm nhiều bệnh dịch Việt Nam nằm bối cảnh chung cịn nước mà tốc độ tăng trưởng nhu cầu lượng gần gấp đôi tốc độ tăng trưởng kinh tế năm gần Vấn đề đặt đòi hỏi phải có biện pháp nhằm đảm bảo cung cấp lượng phát triển bền vững Vậy giải pháp cho vấn đề lượng tương lai gì? Đề xuất khai thác nguồn lượng tái tạo coi giải pháp tối ưu Trong đó, điện gió nguồn lượng quốc gia ưu tiên phát triển quy hoạch phát triển nguồn lượng Mục tiêu Chính phủ Việt Nam đưa tổng cơng suất điện gió từ mức không đáng kể lên khoảng 1000 MW vào năm 2020 khoảng 6200 MW vào năm 2030 Chúng ta có chế sách định nhằm thúc đẩy phát triển điện gió Các nhà đầu tư có động thái nghiên cứu thực dự án điện gió Mặc dù có nhiều dự án triển khai lập báo cáo đầu tư số dự án triển khai thực đếm đầu ngón tay Lý đâu? Phải hỗ trợ ưu đãi dành cho điện gió chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư Có thể nói dự án điện gió lĩnh vực đầu tư chứa đựng nhiều thông tin không xác định Các yếu tố khơng xác định có ảnh hưởng đến độ xác việc đánh giá tiêu hiệu dự án Khi tính tới yếu tố rủi ro này, ta cần phải phân tích dự án môi Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học trường rủi ro Việc phân tích quản lý rủi ro dự án nhà máy điện gió từ lập dự án để lường trước tìm cách giảm thiểu tác động rủi ro việc làm mang tính thời có ý nghĩa thực tiễn.Vì em lựa chọn đề tài: “Đánh giá hiệu dự án đầu tư điện gió có tính đến yếu tố rủi ro áp dụng cho dự án điện gió tỉnh Bình Thuận” làm luận văn tốt nghiệp Mục đích phạm vi nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu đề tài phân tích, đánh giá hiệu tài dự án điện gió tỉnh Bình Thuận tác động yếu tố rủi ro bản, từ đưa đề xuất phù hợp nhằm thúc đẩy đưa dự án vào triển khai thực Phạm vi nghiên cứu luận văn: dự án điện gió tỉnh Bình Thuận dự án điện gió lớn Việt Nam, liên quan đến nhiều lĩnh vực quan đơn vị, chia thành nhiều giai đoạn đầu tư nên phạm vi nghiên cứu luận văn giới hạn thực phân tích hiệu tài có xét đến yếu tố rủi ro dự án điện gió Bình Thuận giai đoạn Phương pháp nghiên cứu Đề tài thực theo phương pháp sử dụng lý thuyết chung phân tích, đánh giá hiệu tài dự án đầu tư có xét đến yếu tố rủi ro, áp dụng vào giải vấn đề thực tế dự án điện gió Q trình thực đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thu thập liệu xử lý thông tin: tác giả tổng hợp thông tin liệu qua nguồn khác đưa vào phân tích sử dụng đề tài Phương pháp phân tích so sánh: phân tích so sánh hiệu tài dự án môi trường xác định môi trường rủi ro Phương pháp chuyên gia: tham vấn chuyên gia lĩnh vực kinh tế lượng Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học Kết cấu luận văn Ngoài mục lục, lời nói đầu, kết luận danh mục tài liệu tham khảo, luận văn chia làm ba chương: - Chương 1: Cơ sở lý thuyết dự án đầu tư điện gió - Chương 2: Tổng quan dự án điện gió tỉnh Bình Thuận - Chương 3: Tính tốn phân tích hiệu tài có tính đến yếu tố rủi ro cho dự án điện gió tỉnh Bình Thuận Kết đạt Các kết nghiên cứu luận văn đạt là: Thứ nhất, luận văn hệ thống hóa sở lý thuyết phân tích, đánh giá hiệu dự án đầu tư có tính đến yếu tố rủi ro áp dụng cho dự án điện gió Thứ hai, tác giả sử dụng sở lý luận đề tài áp dụng vào phân tích đánh giá hiệu tài có tính đến yếu tố rủi ro cho dự án điện gió Bình Thuận với hỗ trợ chương trình Crystal Ball Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Ký hiệu Tiếng Anh Tiếng Việt CDM Clean Development Mechanism Cơ chế phát triển CERs Certified Emission Reductions Chứng giảm phát thải CFAT Cash Flow After Tax Dòng tiền sau thuế CFBT Cash Flow Before Tax Dòng tiền trước thuế Cov Covariance Hiệp phương sai DN Doanh nghiệp IRR Internal Rate of Return Suất thu lợi nội GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội MARR Minimum Attractive Rate of Return Lãi suất tối thiểu chấp nhận NPV Net Present Value Giá trị ODA Official Development Assistance Quỹ hỗ trợ phát triển PĐBT Phong điện Bình Thuận PVB Present Value of Benefit Giá trị dòng thu PVC Present Value of Cost Giá trị dòng chi Thv Thời gian hoàn vốn TP Thành phố UBND Ủy ban nhân dân UNFCCC The United Nations Framework Convention on Climate Change Vtc Nguyễn Thị Lê Công ước khung quốc tế biến đổi khí hậu Vốn tự có Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 Phân biệt trạng thái tính tốn định 22 Bảng 1.2 Một số phân bố xác suất dùng luận văn 31 Bảng 2.1 Thông số kỹ thuật trạm 110kV địa bàn tỉnh Bình Thuận đến tháng 12 năm 2008 47 Bảng 2.2 Tốc độ gió trung bình tháng 49 Bảng 2.3 Các phương án kỹ thuật 56 Bảng 2.4 Các thơng số gió khu vực xây dựng dự án 61 Bảng 2.5 Sản lượng điện sản xuất thực tế (tính bình quân cho turbine) 62 Bảng 2.6 Sản lượng điện sản xuất thực tế bình quân cho turbine 63 Bảng 2.7 Các giai đoạn đầu tư dự án 64 Bảng 3.1 Tổng vốn đầu tư xây dựng dự án 75 Bảng 3.2 Doanh thu dự án 76 Bảng 3.3 Dịng tiền phân tích tài dự án trường hợp khơng có CERs 77 Bảng 3.4 Chỉ tiêu hiệu tài dự án 78 Bảng 3.5 Dòng tiền phân tích tài dự án trường hợp có CERs 79 Bảng 3.6 Chỉ tiêu hiệu tài dự án 80 Bảng 3.7 Kết tính giá hòa vốn 80 Bảng 3.8 Giá thành điện sản xuất trường hợp khơng có CERs 81 Bảng 3.9 Giá thành điện sản xuất trường hợp có CERs 82 Bảng 3.10 Tổng hợp kết mô 92 Bảng 3.11 Tổng hợp kết phương án sở mô 94 Bảng 3.12 Hệ số tương quan tiêu với yếu tố rủi ro 98 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội Luận văn tốt nghiệp cao học DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 1.1 Q trình mơ Monte Carlo 29 Hình 1.2 Phân bố chuẩn (Normal distribution) 33 Hình 1.3 Phân bố tam giác (triangular distribution) 33 Hình 1.4 Phân bố chuẩn lơga (lognormal distribution) 34 Hình 1.5 Sơ đồ bước lập dự án định đầu tư 38 Hình 1.6 Sơ đồ nhận dạng yếu tố rủi ro cần phân tích 39 Hình 2.1 Thị phần sản xuất turbine gió giới năm 2005 2006 55 Hình 2.2 Các phương án lựa chọn quy mơ trại gió 59 Hình 2.3 Mặt bố trí 180 turbine theo phương án chọn khu vực dự án 5.700 60 Hình 3.1 Phân bố xác suất tổng đầu tư 87 Hình 3.2 Phân bố xác suất hệ số chiết khấu 88 Hình 3.3 Phân bố xác suất giá bán CERs 88 Hình 3.4 Phân bố xác suất sản lượng điện 89 Hình 3.5 Phân bố xác suất giá bán điện 90 Hình 3.6 Phân bố xác suất NPV 91 Hình 3.7 Phân bố xác suất IRR 91 Hình 3.8 Phân bố xác suất B/C 92 Hình 3.9 Phân bố xác suất giá thành sản xuất điện 92 Hình 3.10 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng NPV 93 Hình 3.11 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng IRR 93 Hình 3.12 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng B/C 94 Hình 3.13 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng giá thành sản xuất điện 94 Hình 3.14 Biểu đồ độ nhạy NPV 96 Hình 3.15 Biểu đồ độ nhạy IRR 96 Hình 3.16 Biểu đồ độ nhạy B/C 97 Hình 3.17 Biểu đồ độ nhạy giá thành sản xuất điện 98 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 94 Luận văn tốt nghiệp cao học Hình 3.12 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng B/C Hình 3.13 Biểu đồ xác suất xảy ngưỡng giá thành sản xuất điện Bảng 3.11 Tổng hợp kết phương án sở mô Chỉ tiêu Đơn vị NPV IRR B/C Giá thành dự án Tỷ đồng % -189,35 6,00 0,96 Giá trị trung bình mơ -348,28 5,88 0,92 Đồng/kWh 1737,95 1710,0 Giá trị phương án sở Độ lệch chuẩn 463,60 3,27 0,11 0,16 Ngưỡng Xác suất xảy ngưỡng ≥0 ≥ 7,38 ≥1 22,64% 30,25% 22,64% ≤ 1737,95 58,36% Nhìn vào kết thể biểu đồ bảng thấy dự án có nhiều khả rơi vào tình trạng khơng khả thi Qua mơ 10000 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 95 Luận văn tốt nghiệp cao học lần với phân bố xác suất yếu tố rủi ro chọn, giá trị trung bình NPV -348,28 tỷ đồng, có nghĩa mơi trường rủi ro giá trị trung bình dự án thấp nhiều so với giá trị tính môi trường xác định Các giá trị IRR trung bình, B/C trung bình giá thành sản xuất trung bình mơi trường rủi ro thấp giá trị phương án sở không nhiều Xác suất để dự án có NPV ≥ B/C ≥ 22,64% Và có 30,25% hội để dự án có suất thu lợi nội tài lớn chi phí sử dụng vốn Có 58,36% hội xảy việc giá thành dự án không vượt giá thành phương án sở Điều chứng tỏ nhiều khả giá thành dự án vượt giá thành tính tốn mơi trường xác định, mức hỗ trợ có Chính phủ phải tăng thêm để đảm bảo dự án khả thi Như vậy, xác suất hay hội để dự án trở thành khả thi nhỏ Kết phân tích rủi ro cho thấy tiêu phản ánh hiệu tài dự án mơi trường rủi ro nhận giá trị thấp hẳn so với phương án sở Vì yếu tố rủi ro nhận dạng cần kiểm sốt chặt chẽ để khơng làm giảm hiệu tài dự án Để đánh giá, xếp hạng mức độ ảnh hưởng yếu tố rủi ro lên tiêu hiệu ta quan sát biểu đồ phân tích độ nhạy (2) Kết phân tích độ nhạy Kết phân tích độ nhạy cho biết chiều hướng mức độ tác động yếu tố rủi ro lên tiêu hiệu Trong q trình mơ hệ số tương quan yếu tố rủi ro tiêu hiệu tính tốn thể biểu đồ độ nhạy Biểu đồ độ nhạy NPV, IRR, B/C giá thành sản xuất điện thể đây: Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 96 Luận văn tốt nghiệp cao học Hình 3.14 Biểu đồ độ nhạy NPV Mức độ ảnh hưởng yếu tố rủi ro lên tiêu hiệu theo thứ tự giảm dần phản ánh biểu đồ từ xuống Hình 3.14 thể mức độ ảnh hưởng yếu tố rủi ro lên tiêu NPV Giá bán điện yếu tố gây 44,6% thay đổi NPV gây tác động chiều với tiêu hiệu này, vốn đầu tư ảnh hưởng ngược chiều gây 32,3% thay đổi NPV Sự biến động ba yếu tố cịn lại gây ảnh hưởng đến thay đổi NPV Trong giá bán CERs yếu tố gây ảnh hưởng đến giá trị dự án Hình 3.15 Biểu đồ độ nhạy IRR Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 97 Luận văn tốt nghiệp cao học Trong hình 3.15 minh họa tác động yếu tố rủi ro lên tiêu suất thu lợi nội IRR, giá bán điện yếu tố gây thay đổi IRR nhiều 52,9% Tiếp sau giá bán điện vốn đầu tư gây ảnh hưởng ngược chiều đến IRR mức độ ảnh hưởng 29,8% Sản lượng điện gây 16,6% thay đổi IRR, yếu tố ảnh hưởng nhỏ giá bán CERs Mức độ tác động hệ số chiết khấu tài đến IRR 0% điều hồn tồn phù hợp hệ số chiết khấu tài khơng có ảnh hưởng, quan hệ đến IRR dự án Hình 3.16 Biểu đồ độ nhạy B/C Mức độ ảnh hưởng yếu tố rủi ro lên tiêu B/C hình 3.16 theo thứ tự giống với tiêu NPV Giá bán điện gây 46,2% thay đổi B/C, vốn đầu tư gây 26,8%, sản lượng điện gây 14,9%, mức độ ảnh hưởng hệ số chiết khấu tài 11,4% giá CERs 0,7% lên tiêu B/C Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 98 Luận văn tốt nghiệp cao học Hình 3.17 Biểu đồ độ nhạy giá thành sản xuất điện Hình 3.17 phản ánh tác động yếu tố rủi ro đến giá thành sản xuất điện dự án Vốn đầu tư yếu tố gây ảnh hưởng mạnh nhất, gây 43,1% thay đổi giá thành Cả hệ số chiết khấu tài sản lượng điện yếu tố gây ảnh hưởng ngược chiều mạnh đến giá thành dự án tương ứng 32,7% 24,2% Giá bán điện giá bán CERs gần không tác động đến giá thành sản xuất Giá trị cụ thể hệ số tương quan yếu tố rủi ro với tiêu hiệu tổng hợp bảng sau: Bảng 3.12 Hệ số tương quan tiêu với yếu tố rủi ro Các yếu tố rủi ro Hệ số tương quan Giá thành sản B/C xuất IRR NPV Giá bán CERs 0,08 0,01 0,08 0,08 Giá bán điện 0,66 0,03 0,70 0,64 Hệ số chiết khấu tài -0,33 -0,55 -0,01 -0,28 Sản lượng điện 0,37 -0,47 0,39 0,36 Vốn đầu tư -0,50 0,63 -0,53 -0,55 Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 99 Luận văn tốt nghiệp cao học Như vậy, kết luận chiều hướng mức độ tác động yếu tố rủi ro lên tiêu hiệu sau: NPV, IRR B/C tỷ lệ thuận với giá bán CERs, sản lượng điện, giá bán điện tỷ lệ nghịch với tổng vốn đầu tư hệ số chiết khấu tài Giá thành sản xuất điện dự án tỷ lệ thuận với giá bán CERs, giá bán điện, tổng vốn đầu tư tỷ lệ nghịch với hệ số chiết khấu tài chính, sản lượng điện Mức độ tác động yếu tố rủi ro NPV, IRR B/C theo thứ tự giảm dần sau: giá bán điện, vốn đầu tư, sản lượng điện, hệ số chiết khấu tài chính, giá bán CERs Như vậy, NPV, IRR B/C phụ thuộc nhiều vào giá bán điện chịu ảnh hưởng giá bán CERs (đây yếu tố ảnh hưởng mạnh đến tiêu hiệu tài chính, thường dự án điện gió nhờ có doanh thu từ bán CERs trở nên hiệu Tuy nhiên nghiên cứu này, phân tích tính tốn thời điểm giá CERs mức thấp theo số nghiên cứu giá CERs khó tăng trở lại trước năm 2020 Vì biến động giá CERs xung quanh mức EUR/tấn CO2 không làm thay đổi đáng kể tiêu hiệu quả) Qua phân tích biểu đồ độ nhạy thấy giá bán điện yếu tố rủi ro quan trọng mơ hình, chi phối thay đổi tiêu hiệu Bên cạnh đó, vốn đầu tư yếu tố ảnh hưởng mạnh Vì vậy, hai yếu tố cần nghiên cứu, kiểm soát chặt chẽ để nâng cao hiệu tài dự án 3.4 Lợi ích mơi trường xã hội dự án Xét hiệu mơi trường xã hội dự án điện gió tỉnh Bình Thuận mang lại nhiều lợi ích góp phần vào phát triển bền vững lượng quốc gia 3.4.1 Lợi ích mơi trường Điện gió dạng lượng sạch, khơng làm nhiễm khơng khí nước sản xuất điện năng, nhờ làm giảm đáng kể lượng khí CO2 thải Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 100 Luận văn tốt nghiệp cao học môi trường công nghiệp sản xuất điện Các tua bin gió khơng tạo mưa axít khí thải SO2 hay GHGs Theo tính tốn đề tài, dự án vào hoạt động hàng năm góp phần giảm phát thải 165.954 CO2 tính riêng giai đoạn 1, 659.867 CO2 cho tồn dự án lớn, góp phần vào nỗ lực chung cộng đồng quốc tế việc ứng phó với biến đổi khí hậu Nếu tính tới tất chi phí mơi trường vào nguồn lượng lượng gió coi nguồn lượng rẻ tiền so với nguồn lượng truyền thống khác 3.4.2 Lợi ích xã hội (1) Đáp ứng nhu cầu tăng trưởng phụ tải Theo báo cáo Tập đoàn Điện lực Việt Nam tình hình tiêu thụ điện kinh tế quốc dân giai đoạn gần cho thấy mức độ tăng trưởng phụ tải hệ thống cao nhiều so với mức dự kiến Để đảm bảo hệ thống vận hành an toàn ổn định, năm giai đoạn cần bổ sung thêm lượng cơng suất lớn Vì vậy, việc bổ sung nguồn điện cho hệ thống điện ngày trở nên cấp thiết Với sản lượng điện phát hàng năm 237.077,1 MWh giai đoạn 942.667,7 MWh tính với tồn dự án, dự án đáp ứng phần nhu cầu tăng trưởng phụ tải điện hệ thống điện Việt Nam từ năm 2015 trở đi, góp phần ổn định việc cung cấp điện cho kinh tế (2) Đa dạng hoá nguồn cung cấp điện Hiện nay, nguồn điện nước phụ thuộc lớn vào thủy điện nhiệt điện Tuy nhiên, nguồn nhiên liệu hoá thạch khác, sản lượng khai thác than khí đốt Việt Nam ngày suy giảm có nguy cạn kiệt tương lai gần Điện từ nhà máy thuỷ điện khơng ổn định gây tình trạng thiếu điện kéo dài vào mùa khô, ảnh hưởng lớn tới sinh Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 101 Luận văn tốt nghiệp cao học hoạt sản xuất người dân Ngành điện đứng trước sức ép lớn từ nhu cầu điện ngày tăng cao có kế hoạch xây dựng nhà máy điện hạt nhân vấp phải lo ngại người dân cố rị rỉ phóng xạ Như vậy, với ưu điểm tận dụng lượng gió vơ tận từ tự nhiên, phong điện góp phần đa dạng hoá cấu nguồn điện, giảm thiểu rủi ro an ninh lượng quốc gia (3) Phát triển kinh tế vùng tạo công ăn việc làm cho người lao động Tại tỉnh Bình Thuận, dự án giúp tăng giá trị sản xuất công nghiệp địa phương góp phần thu ngân sách, khoản thu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp Đồng thời, dự án giúp tạo công ăn việc làm cho cộng đồng dân cư địa phương nhà đầu tư trực tiếp tuyển dụng lao động địa phương vào làm việc cho dự án thơng qua hình thức gián tiếp từ việc làm dịch vụ ăn theo dự án Dự án kích thích phát triển kinh tế vùng tỉnh Bình Thuận làm bàn đạp cho chương trình phát triển kinh tế xã hội tỉnh (4) Phát triển du lịch góp phần quảng bá hình ảnh địa phương Với lợi điều kiện tự nhiên, vị trí ven biển thuận lợi, Bình Thuận định hướng phát triển du lịch, ngành công nghiệp khơng khói Dự án phong điện góp phần giảm ô nhiễm môi trường, thông qua gián tiếp hỗ trợ phát triển du lịch địa phương Ngồi ra, hình ảnh tua bin gió thường gợi cảm giác bình hài hịa với thiên nhiên Dự án điện gió quảng bá hình ảnh tỉnh Bình Thuận thân thiện với môi trường, thu hút du khách nước (5) Hỗ trợ chuyển dịch cấu kinh tế Bình Thuận Việc sản xuất điện gió thân thiện với hoạt động nơng nghiệp Như vừa góp phần chuyển dịch cấu kinh tế từ giảm dần tỷ trọng nông - Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 102 Luận văn tốt nghiệp cao học lâm – ngư sang công nghiệp – thương mại - dịch vụ lại bảo đảm yếu tố để nông nghiệp phát triển bền vững Hơn nữa, dự án điện gió sử dụng cơng nghệ đại, hoạt động quản lí tự động hố Điều có tác động đến việc cải thiện trình độ cơng nghệ ngành cơng nghiệp Bình Thuận 3.5 Nhận xét, đánh giá Dự án điện gió tỉnh Bình Thuận dự án mang lại nhiều lợi ích kinh tế, xã hội, mơi trường, góp phần vào phát triển bền vững địa phương đất nước Theo tính tốn, địa điểm dự kiến xây dựng dự án thuận lợi phù hợp cho việc xây dựng, khai thác vận hành tua bin điện gió mà khơng ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống người dân xung quanh Dự án phù hợp với quy hoạch chiến lược quốc gia phát triển điện lực với kế hoạch phát triển tỉnh Bình Thuận Ngày 17/7/2008, UBND tỉnh ban hành kế hoạch số 3451/KH-UBND Theo kế hoạch tiêu phát triển dự án nguồn lượng xác định đến năm 2020, Bình Thuận góp 10.000 MW điện, điện gió 1.000 MW Tuy nhiên, đứng góc độ chủ đầu tư dự án dự án khơng đảm bảo hiệu tài Theo kết phân tích độ nhạy tiêu đầu phản ánh hiệu tài dự án phụ thuộc nhiều vào thay đổi giá bán điện, vốn đầu tư, sản lượng điện phụ thuộc tương đối vào tỷ lệ chiết khấu tài Vì để cải thiện hiệu tài dự án chủ đầu tư cần: - Thắt chặt công tác quản lý dự án giai đoạn thi công để tiết kiệm giảm vốn đầu tư xây dựng cơng trình - Chủ đầu tư phối hợp với bộ, ngành, quyền địa phương tuyên truyền cho cộng đồng lợi ích lượng tái tạo nói chung điện gió nói riêng Khi nhận ủng hộ từ phía người dân, cơng tác giải phóng mặt thực dễ dàng hơn, giảm thời gian tránh Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 103 Luận văn tốt nghiệp cao học chi phí phát sinh - Xem xét thay đổi quy mô dự án, lựa chọn phương án đạt sản lượng điện bình quân cho tuabin cao - Lên kế hoạch bảo dưỡng thiết bị cơng trình vào thời điểm khơng có gió tốc độ gió thấp để tận dụng, khai thác sản lượng điện tối đa đạt - Tìm kiếm, tận dụng nguồn vốn ưu đãi hỗ trợ cho phát triển điện gió để huy động vốn vay với lãi suất thấp, giảm hệ số chiết khấu tài chính, thời gian ân hạn dài - Chủ dự án cần cân nhắc đến yếu tố rủi ro có thỏa thuận rõ ràng với công ty Fuhrlaender thời gian bảo hành dự án, chuyển giao đầy đủ tồn cơng nghệ tự xây dựng đội ngũ kỹ sư thành thạo nắm công nghệ chuyển giao Như chủ đầu tư độc lập giảm thiểu rủi ro trình vận hành dự án lâu dài ứng phó với cố kỹ thuật Theo tính tốn, phân tích mục 3.3.4 giá bán điện yếu tố ảnh hưởng mạnh nhất, gây thay đổi nhiều tiêu tài đầu Vì vậy, dự án nhận hỗ trợ giá Chính phủ điều kiện thuận lợi để dự án đảm bảo khả thi mặt tài Ngưỡng hỗ trợ giá cho dự án xác định theo công thức sau: Mức hỗ trợ ≥ giá hòa vốn – giá bán điện cho EVN – giá bán CERs Mức hỗ trợ ≥ 8,209 – 7,8 – 0,093 = 0,316 (cents/kWh) Như vậy, dự án điện gió Bình Thuận hỗ trợ với mức ≥ 0,316 cents/kWh dự án đạt hiệu tài hồn tồn đưa dự án vào triển khai xây dựng Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 104 Luận văn tốt nghiệp cao học Tóm tắt chương Chương tác giả sử dụng thơng tin, liệu dự án trình bày chương sở lý thuyết chương để phân tích đánh giá hiệu tài dự án điện gió tỉnh Bình Thuận có xét đến yếu tố rủi ro Đầu tiên tác giả tính tốn phân tích hiệu dự án mơi trường xác định với trường hợp dự án không bán CERs có bán CERs Sau tác giả tiến hành nhận dạng yếu tố rủi ro dự án xác định phân bố xác suất yếu tố làm đầu vào cho q trình phân tích hiệu tài dự án môi trường rủi ro phần mềm Crystal Ball Cuối dựa kết tính tốn phân tích tác giả có đề xuất mức hỗ trợ để dự án đảm bảo đạt hiệu tài đưa số kiến nghị nhằm giảm thiểu rủi ro cho dự án Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 105 Luận văn tốt nghiệp cao học KẾT LUẬN Nhu cầu phát triển điện gió nguồn lượng tái tạo khác ngày trở lên cấp thiết không Việt Nam mà hầu hết quốc gia khác trình chuyển đổi hệ thống lượng quốc gia theo hướng bền vững kinh tế, xã hội thân thiện môi trường Tuy nhiên, dự án đầu tư điện gió loại hình dự án mà ln tiềm ẩn nhiều yếu tố bất định khó lường, việc phân tích rủi ro dự án đầu tư điện gió có tầm quan trọng việc đánh giá hiệu tài dự án Qua kết tính tốn phân tích hiệu tài dự án có xét đến yếu tố rủi ro thực luận văn phản ánh tranh thể hiệu tài dự án có Do chi phí giá thành điện gió tương đối cao so với lượng truyền thống với khó khăn chủ đầu tư phải đối mặt rủi ro đặc trưng dạng lượng nên cần sách hỗ trợ Chính phủ thời gian đầu phát triển điện gió Việt Nam Theo tính tốn luận văn, mức giá để chủ đầu tư hòa vốn 8,209 cents/kWh giá bán điện dự án điện gió quy định 7,8 cents/kWh, giá bán CERs EUR/tấn CO2 quy đổi kWh điện dự án nhận thêm từ CER 0,093 cents Như dự án điện gió Bình Thuận cần nhận mức hỗ trợ nhiều 0,316 cents/kWh từ Chính phủ để đảm bảo đạt hiệu tài Ngồi luận văn đánh giá mức độ tác động yếu tố rủi ro đến tiêu hiệu tài chính, từ đề xuất số biện pháp nhằm giảm thiểu tính rủi ro cho dự án, nâng cao hiệu đầu tư Có thể nói đề tài luận văn thực Việt Nam lĩnh vực lượng gió Tuy chưa phải sản phẩm thực hồn hảo cịn Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 106 Luận văn tốt nghiệp cao học thiếu sở liệu để thực tế hóa vấn đề đặt luận văn giải yêu cầu đề tài Mặc dù em cố gắng luận văn chắn không tránh khỏi thiếu sót, em mong nhận cảm thơng góp ý thầy để đề tài hoàn thiện Qua đây, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Thầy giáo NGƯT.PGS.TS Nguyễn Minh Duệ – người hướng dẫn, giúp đỡ, cung cấp nhiều tài liệu tham khảo quý báu để em hoàn thiện đề tài Em xin cảm ơn thầy cô bạn đồng nghiệp Khoa Quản lý lượng đóng góp nhiều ý kiến thiết thực suốt trình em thực luận văn Học viên thực Nguyễn Thị Lê Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc! - Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 107 Luận văn tốt nghiệp cao học TÀI LIỆU THAM KHẢO I TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT Công ty tư vấn xây dựng điện 3, “Báo cáo đầu tư xây dựng cơng trình điện gió Bình Thuận” PGS.TS Nguyễn Minh Duệ, Bài giảng cao học (2012) Quản trị rủi ro PGS.TS Nguyễn Minh Duệ, Bài giảng cao học (2012) Quản trị dự án đầu tư TS Phạm Thị Thu Hà, “Khả cạnh tranh lượng gió”, Tạp chí Năng lượng Việt Nam, 5/2013 TS Phạm Thị Thu Hà, Bài giảng Đánh giá dự án đầu tư Đặng Hạnh, “Hoạt động CDM Việt Nam_Cơ hội hợp tác đầu tư”, VNEEC (2008) TS Lê Thị Lanh, “Hoạch định ngân sách vốn đầu tư”, NXB Lao động, (2011) Trần Đình Lân, Karl Bruckmeier, “Một số vấn đề mơi trường chủ yếu phát triển điện gió vùng bờ biển” TS Peter Meier, “Phân tích kinh tế tài cho phát triển nguồn điện nối lưới từ lượng tái tạo”, Báo cáo cho Bộ Công Thương Ngân hàng Thế giới, (2010) 10 Quyết định số 37/2011/QĐ-TTg ngày 29/6/2011 Thủ tướng Chính phủ, “Về chế hỗ trợ phát triển dự án điện gió Việt Nam” 11 Tập đồn điện lực Việt Nam, “Quy hoạch tiềm năng lượng gió để phát điện tỉnh miền Trung” 12 Nguyễn Anh Tuấn, “Quản trị rủi ro kinh doanh ngoại thương”, NXB Lao động, (2006) 13 Đoàn Thị Hồng Vân, “Quản trị rủi ro khủng hoảng”, NXB Thống kê, (2002) Nguyễn Thị Lê Đại học Bách Khoa Hà Nội 108 Luận văn tốt nghiệp cao học II TÀI LIỆU TIẾNG ANH 14 Chan S Park, Gunter P Sharp-Bette , “Advanced Engineering Economics” 15 Christor Alexopoulos, “Input Data Analysis:Specifying Model Parameters & Distributions, (11/2004) 16 Decisioneering, “Crystal Ball Users Manual”, 17 GWEC, “Global wind Energy outlook 2008”, (10/2008) 18 Haim Levy, Marshall Sarnat, “Capital Investment and Financial Decisions - Fifth editio” 19 Helianti Hilman, “Financing of CDM project”, (01/2004) 20 Richard Finlay-Jones, “Putting the spin on wind energy: risk management issues associated with wind energy project development in Australia”, (2007) 21 World Bank, “Wind energy resource Atlas of Southeast Asia”, (09/2001) III CÁC TRANG WEB 22 www.vietnamnet.vn 23 www.thiennhien.net 24 www.evn.com.vn 25 www.nangluonggio.blogspot.com 26 www.xaluan.com 27 www.baomoi.com 28 www.unfccc.int 29 www.gwec.net 30 www.awea.org 31 www.windpower.org 32 www.noccop.org.vn 33 www.ewea.org 34 w.w.w binhthuan.org.vn Nguyễn Thị Lê