Tuần 1 : Tiết 1 Ngày soạn : Ngày giảng : Đọc văn : Văn học : Tổng quan văn học việt nam A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Nắm đợc những kiến thức chung nhất, tổng quát nhất về hai bộ phận của văn học Việt Nam và quá trình phát triển của văn học Việt Nam. - Nắm vững hệ thống vấn đề về thể loại, con ngời trong văn học. 2. Kĩ năng : Nắm văn học sử 3. Giáo dục CD: Bồi dỡng niềm tự hào về truyền thống văn hoá của dân tộc qua di sản văn học đợc học, từ đó có lòng say mê văn học VN. B. Phơng tiện thực hiện - Sách giáo khoa, sách giáo viên - Thiết kế bài học, sách tham khảo. c. cách thức tiến hành - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phơng pháp gợi tìm, kết hợp trao đổi, thảo luận. d. tiến trình dạy học 1- Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách, vở 2- Giới thiệu bài mới Hoạt động của GV-HS Yêu cầu cần đạt H. Tổng quan VN là gì? H. Đọc Trải qua . tinh thần ấy H. Nội dung của phần này G: Là cách nhìn nhận, đánh giá một cách tổng quát những nét lớn của văn học viết. Nội dung : Trải qua quá trình lao động, chiến đấu xây dựng bảo vệ đất nớc, nhân dân ta đã sáng tạo những giá trị tinh thần. VHVN là bằng chứng cho sự sáng tạo tinh thần ấy Hoạt động 1 : H. Đọc phần 1 SHK H. VHVN gồm những bộ phận nào? H. VHDG là gì? hãy trình bày những nét lớn? I- Các bộ phận hợp thành của văn học VN 1. Văn học dân gian: * Khái niệm : Là những sáng tác tập thể của nhân dân lao động đợc truyền miệng từ đời này sang đời khác. Những trí thức có thể tham gia sáng tác. Song những sáng tác đó phải tuân thủ đặc trng của văn học dân gian và trở thành tiếng nói, tình cảm chung của nhân dân. H. Các thể loại? * Các thể loại : - Thần thoại - Tục ngữ, câu đố - Sử thi - Ca dao - Truyền thuyết - Vè - Truyện cổ tích - Truyện thơ 1 - Truyện cời - Chèo, tuồng, cải lơng - Truyện ngụ ngôn H. Đặc trng? * Đặc trng : Tính truyền miệng, tính tập thể và tính thực hành trong các sinh hoạt khác nhau của đ/s cộng đồng. H. Đọc phần VHV. H. Khái niệm? H. Hình thức 2. Văn học viết * Khái niệm : Là sáng tác của trí thức đợc ghi lại bằng chữ viết, là sáng tạo của cá nhân, mang dấu ấn tác gải. * Hình thức văn tự : + Chữ Hán (văn tự của ngời Hán) + Chữ Nôm (dựa vào chữ Hán mà đặt ra) + Chữ Quốc Ngữ (sử dụng chữ cái la tinh ghi âm TV) (một số ít chữ Pháp) Từ thế kỷ XX đây chủ yếu viết bằng chữ quốc ngữ. Hoạt động 2 : H. Đọc phần II SGK II- Quá trình phát triển của VHV VN - Hệ thống thể loại : Phát triển theo từng thời kì. + Từ TK X TK XIX gồm văn xuôi tự sự : (Truyện ký, văn chính luận, tiểu thuyết chơng hồi) + Thơ cổ phong, đờng luật, từ khúc + Văn biền ngẫu gồm phú, cáo, văn tế H. Chữ Nôm gồm những thể loại nà? + Chữ Nôm : Có thơ nôm đờng luật, truyện thơ, ngâm khúc hát nói. + Từ thế kỷ XX đây ranh giới rõ ràng Tự sự có : Truyện ngắn, tiểu thuyết, kí (bút kí, nhật kí, tuỳ bút, phóng sự) Trữ tình có : Thơ, trờng ca Kịch : Kịch nói H. Nhìn tổng quát VHVN có mấy thời kì ? - Nét lớn của truỳên thống thể hiện. - VHVN có hai thời kì phát triển : + TK X XIX (1) + TK XIX nay (2) (1) : VHTĐ hình thành và theo mối quan hệ của văn học khu Đông á và Đông Nam á, quan hệ với VHTQ. (2) VHHĐ hình thành từ TK XX nay. Nó phát triển trong mối quan hệ và giao lu quốc tế, chịu ảnh hởng của VH Âu Mỹ. - Truyền thống văn học VN thể hiện hai nét lớn : Đó là chủ nghĩa yêu nớc và chủ nghĩa nhân đạo. Hoạt động 3 : H. HS đọc phần 1 SGK H. Nền VHVN từ TK X XIX có gì đáng chú ý? H. Tại sao có sự ảnh hởng từ VHTQ? 1- Văn học Trung đại (văn học từ TK X hết TK XIX) - Đây là nền VH viết bằng chữ Hán và chữ Nôm - ảnh hởng từ nền văn học trung đại tơng ứng. Đó là nền văn học trung đại Trung Quốc. (vì : Các triều đại phong kiến phơng Bắc xâm lợc nớc ta. 2 H. Chỉ ra những tác giả, tác phẩm tiêu biểu. (TT chơng hồi) (Thơ chữ Hán) H. Kể tên TG-TP? H. Viết bằng chữ Nôm Đây cũng là lí do viết văn bằng chữ Hán) - Tác giả, tác phẩm tiêu biểu : + Thánh Tông di thảo - Lê Thánh Tông + Truỳên kì mạn lục - Nguyễn Dữ + Việt điện u linh tập - Lí Tế Xuyên + Thợng Kinh kí sự - Hải Thợng Lãn Ông + Vũ Trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ (kí) + Hoàng Lê nhất thống trí - Ngô Gia Văn Phái + ức Trai thi tập - Nguyễn Trãi + Bạch Vân thi tập - Nguyễn Bỉnh Khiêm + Bắc hành tạp lục - Nguyễn Du + Nam Trung tạp ngâm + Thơ chữ Hán của Cao Bá Quát + Quốc Âm Thi tập - Nguyễn Trãi + Thơ nôm đờng luật của Hồ X Hơng , BHTQ + Truyện Kiều - Nguyễn Du + Sơ kính tân trang - Phạm Thái Hoạt động 4 : H. Em có suy nghĩ gì về sự của thơ Nôm của VHTĐ? Sự của thơ Nôm gắn liền với sự trởng thành và những nét truyền thống của văn học trung đại. Đó là lòng yêu nớc, tinh thần nhân đạo và hiện thực. Nó thể hiện tinh thần và ý thức dân tộc đã PT cao. Giảng: Từ TK XX VHTĐ chuyển sang VH hiện đại. Lịhc sử tác động đến văn học. VD : Pháp xâm lợc trí thức học tiếng Pháp đông. Các nhà văn trung đại không sống bằng nghề văn, các nhà văn hiện đại lấy việc viết văn là nghề. Mời mấy năm xa ngọn bút lông Xác xơ chẳng bợn chút hơi đồng Bây giờ anh đổi lông ra sắt Cách kiếm ăn đời có nhọn không? Dặn dò HS Để hiểu phần VHHĐ đọc trớc giờ sau học tiếp Bài tập về nhà 1- Tìm những câu ca dao, tục ngữ hoặc thành ngữ đã học. 2- Tại sao chúng ta lại viết bằng chữ Hán trong thời kì đầu tiên xuất hiện chữ viết. 3 Tiết 2 : Ngày soạn : Ngày giảng : Đọc văn : Văn học : Tổng quan văn học việt nam (Tiếp theo) A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Học sinh nắm đợc những giá trị cơ bản của văn học hiện đại và một số nội dung chủ yếu của VHVN. 2. Kĩ năng : Cảm nhận con ngời qua văn học. 3. Thái độ công dân: Giáo dục lòng say mê văn học B. Phơng tiện thực hiện - Sách giáo khoa, sách giáo viên - Thiết kế bài học, t liệu. c. cách thức tiến hành - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các phơng pháp gợi tìm, kết hợp với các hình thức thảo luận. d. tiến trình dạy học 1- Kiểm tra bài cũ : Trình bày hiểu biết của mình về các bộ phận hợp thành của VHVN? 2- Bài mới Hoạt động của GV-HS Kiến thức cần đạt (Tiết 1 dạy thêm cả phần này) Hoạt động 1 : H. Đọc H. Tại sao gọi là văn học hiện đại? H. Những điểm mới? 2. Văn học hiện đại (VH từ đầu TKXX hết TK XX) G: Gọi văn học hiện đại vì nó trong thời đại mà quan hệ sản xuất chủ yếu dựa vào hiện đại hoá, những luồng t tởng tiến bộ làm thay đổi cách nghĩa, cách cảm của con ngời VN, nó chịu ảnh hởng của văn hoá phơng Tây. * Một số điểm khác biệt so với VHTĐ: - Về T.giả : Xuất hiện đội ngũ nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp, lấy việc viết văn, sáng tác thơ làm nghề nghiệp. - Về đ/s VH : báo chí, in ấn TP đi vào đ/s nhanh hơn. Mối quan hệ qua lại giữa độc giả với tác giả mật thiết hơn. - Thể loại : Thơ mới, kịch nói, T 2 : dần dần thay thế TL cũ. - Thi pháp : hệ thống thi pháp mới dần thay hệ thống thi pháp cũ. VD : Văn học trung đại thiên về tính ớc lệ. Văn học hiện đại tả hiện thực. Thuý Kiều Chí Phèo-Thị Nở ND dùng công thức có NC tả chi tiết, tả thực sẵn để tả Văn xuôi chữ Hán tuân Tiểu thuyết hiện đại theo thủ trật tự thời gian. quy luật tâm lí, có thể đảo lộn thời gian H. Văn học thời kì này đ- * Các giai đoạn : 4 giai đoạn 4 ợc chia làm mấy giai đoạn? Có đặc điểm gì? - Từ đầu TK XX 1930 - 1930 1945 - 1945 1975 - 1975 nay Hoạt động 2 : H. Giai đoạn sau so với giai đoạn trớc có gì khác biệt? * Đặc điểm : - Từ đầu TK XX 1945 : văn học VN đã bớc vào quĩ đạo của VH thế giới hiện đại, tiếp xúc với văn học châu Âu, đó là nền văn học viết bằng chữ quốc ngữ, do đó có nhiều công chúng. Tác giả tiêu biểu : - Tản Đà - Hoàng Ngọc Phách - Hồ Biểu Chánh - Phạm Duy Tốn H. Thời gian 1930 1945 có gì đáng chú ý? H. Từ 1945 1975 - Từ 1930 1945 : Xuất hiện nhiều tên tuổi nh : Thạch Lam, Nguyễn Tuân, Xuân Diệu, Vũ Trọng Phụng, Huy Cận, Nam Cao, Chế Lan Viênvừa kế thừa tinh hoa của VHTĐ ảnh hởng văn học thế giới hiện đại, có nhiều thể loại và ngày càng hoàn thiện. - Từ 1945 1975 : + Sự kiện lịch sử vĩ đại mở ra nhiều nhà văn đi theo cách mạng. + Tác giả : Nam Cao, Trần Đăng, Thâm Tâm, Nguyễn Đình Thi, Lê Anh Xuân. + Đảng CS lãnh đạo toàn diện hai cuộc K/c đem lại những phạm vi mới, cảm hứng mới chủ yếu : yêu nớc và cách mạng nhiều thành tựu. H. Những tác giả - tác phẩm? + Tác giả : Hồ Chí Minh, Tố Hữu, Nguyên Ngọc, Vũ Cao, Nguyễn Minh Châu, Hữu Thỉnh, Trần Đăng Khó, QD, CH, PTD. + Thơ, văn xuôi viết bằng chữ quốc ngữ. + Công cuộc hiện đại hoá về thơ, truyện giai đoạn 1930 + 1945 tiếp tục đẩy mạnh các GĐ sau : thơ mới, t 2 tự lực văn xuôi hiện thực phê phán, thơ K/c, truyện và t 2 về đề tài CT là những thành tựu lớn. H. Thể loại đáng chú ý? H. Nhìn một cách khái quát ta rút ra những qui luật gì về VHVN? - Từ 1975 nay : Phản ánh sâu sắc công cuộc xây dựng XHCN. Đề tài : Lịch sử và c/s con ngời trong bối cảnh xây dựng nền kinh tế thị trờng. Tiểu kết : Văn học VN đạt đợc giá trị đặc sắc về nội dung và NT với nhiều tác giả đợc công nhận là danh nhân văn hoá thế giới nh Nguyễn Du, Hồ Chí Minh, Nguyễn Thi. Nhiều tác phẩm đợc dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. VHVNvới những khả năng và sáng tạo đã xây dựng đợc vị trí riêng trong văn học nhân loại. Hoạt động 3: G : Văn học là nhân học III- Con ngời VN qua văn học 1- Phản ánh quan hệ với thế giới tự nhiên 5 H : Mối q.hệ giữa con ng- ời với thế giới TN đợc thể hiện nh thế nào? H: Dẫn chứng hình ảnh TN? - VHDG kể lại quá trình nhận thức, cải tạo TN - Với con ngời : TN là hình ảnh gần gũi, ngời bạn thân thiết, hình ảnh núi, sông, bãi mía, nơng dâu, cánh cò, vầng trăng tình yêu TN trở thành nội dung quan trọng của VHVN. VD : - Bây giờ Mận mới hỏi Đào Vờn Hồng đã có ai vào hay cha? (ca dao) - Bóng trăng, hoa bởi - Trong sáng tác VHTĐ, hình ảnh TN thờng gắn với lí tởng đạo đức thẩm mĩ : Tùng, trúc, cúc, mai tợng trng nhân cách cao thợng của nhà nho. Hoạt động 4 : H. Đọc Hoạt động 5 : H. Đợc thể hiện qua thơ văn ntn? H. Đọc phần 3 H. VHVN đã phản ánh mối quan hệ xã hội ntn? Phản ánh ý thức bản thân? H. VHVN phản ánh ý thức bản thân ntn? 2- Phản ánh mối quan hệ quốc gia dân tộc - Con ngời VN sớm có ý thức xây dựng quốc gia dân tộc mình. Vì vậy một nền văn học yêu nớc có giá trị nhân văn sâu sắc xuyên suốt lịch sử VHVN : Đó là tình yêu quê hơng, xứ sở, tổ quốc, căm thù giặc (Hịch, Cáo, Tuyên ngôn) 3. Phản ánh mối quan hệ xã hội : - Trong XH có giai cấp đối kháng, VHVN đã lên tiếng tố cáo các thế lực chuyên quyền, bạo ngợc (dân gian, viết). VD : Truyện cời, truyện thơ (G) T.giả : Ngô Tất Tố (Tắt Đèn), Vũ Trọng Phụng, Nam Cao. (PT) - Ngày nay chủ nghĩa yêu nớc, nhân đạo đang XD những mẫu ngời lí tởng, con ngời biết phát huy vẻ đẹp truyền thống, vừa biết làm giàu cho quê hơng, đất nớc mình. - ý thức bản thân, cá nhân đợc đề cao : đó là quyền sống của ca nhân con ngời, quyền đợc hởng hạnh phúc và tình yêu. + Chinh Phụ ngâm ĐTC + Cung oán ngâm NGT GV giảng + PT + Truyện Kiều ND + Tắt Đèn NTT H : Xu hớng chung của VHVN là gì khi XD mẫu ngời lí tởng. * Xu hớng chung của VHVN là xây dựng một đạo lí làm ngời với nhân phẩm tốt đẹp nh nhân ái, thủy chung, tình nghĩa, vị tha, sẵn sàng xả thân vì sự nghiệp chính nghĩa, đề cao quyền sống cá nhân nhng không chấp nhận CN cá nhân. Củng cố : Rút ra ghi nhớ GV củng cố : IV- Đọc ghi nhớ : SGK Học xong bài này cần lu ý những điểm nào. Dặn dò : Học bài. Làm các bài tập SKG Gợi ý giải bài tập 2 SBT So sánh nét khác biệt giữa văn học trung đại và hiện đại 6 qua 4 tiªu chÝ : - T¸c gi¶ - §êi sèng v¨n häc - ThÓ lo¹i - Thi ph¸p TiÕt 3 : Ngµy so¹n : …………………… Ngµy gi¶ng : …………………… 7 Tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Giúp học sinh nắm đợc những kiến thức cơ bản về hoạt động giao itếp bằng ngôn ngữ, về các nhân tố giao tiếp (nh nhân vật, hoàn cảnh, nội dung, mục đích, ph- ơng tiện, cách thức giao tiếp) về hai quá trình trong hoạt động giao tiếp. 2. Kĩ năng : - Biết cách xác định nhân tố giao tiếp trong một hoạt động giao tiếp, nâng cao năng lực giao tiếp khi nói, khi viết và năng lực phân tích, lĩnh hội khi giao tiếp. 3. Thái độ công dân: - Có thái độ hành vi phù hợp trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. B. Phơng tiện thực hiện - Sách giáo khoa, sách giáo viên - Thiết kế bài học. c. cách thức tiến hành - Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các hình thức trao đổi, thảo luận, trả lời câu hỏi. d. tiến trình dạy học 1- Kiểm tra bài cũ : Sách, vỡ 2- Giới thiệu bài mới Hoạt động của GV-HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1 : H. Đọc văn bản? Chú ý thể hiện thích hợp giọng, ngữ điệu, câu. I- Tìm hiểu ngữ liệu 1- Văn bản 1 SGK (Trích Hội nghị Diên Hồng) (Chú ý khí thế mạnh mẽ, hào hùng trong hội nghị) . a) Hoạt động giao tiếp Đợc văn bản trên ghi lại giữa các nhân vật giao tiếp nào? Hai bên có cơng vị và quan hệ với nhau ntn? Cụ thể: - Hoạt động giao tiếp đợc văn bản ghi lại diễn ra giữa vua nhà Trần với các bô lão. Vua là ngời lãnh đạo tối cao của đất nớc, các bô lão đời nhà Trần là đại diện cho các tầng lớp nhân dân. Các nhân vật giao tiếp ở đây có vị thế giao tiếp khác nhau vì thế ngôn ngữ giao tiếp có những nét khác nhau. Các từ xnng hô (bệ hạn), các từ thể hiện thái độ (xin tha), các câu nói tỉnh lợc chủ ngữ trong giao tiếp trực diện. b) Trong hoạt động giao tiếp trên, các nhân vật giao tiếp lần lợt đổi vai (vai ngời nói, vai ngời nghe) cho nhau ntn? ngời nói tiến hành những hành động ntn? còn ngời nghe thực hiện những hành động tơng ứng nào? - Khi ngời nói tạo ra văn bản nhằm biểu đạt nội dung t t- ởng, tình cảm của mình thì ngời nghe (đọc) tiến hành các hoạt động nghe (đọc) để giải mã rỗi lĩnh hội nội dung đó. Nguời nói và ngời nghe có thể đổi vai cho nhau. Nh vậy hoạt động giao tiếp có 2 quá trình : tạo lập văn bản và lĩnh hội văn bản. (Các bô lão nghe vua hỏi Bô lão trả lời vua nghe. Đổi vai giao tiếp) 8 c) Hoạt động giao tiếp trên diễn ra trong hoàn cảnh nào? (ở đâu, vào lúc nào? khi đó ở nớc ta có sự kiện lịch sử gì? - Hoạt động giao tiếp diễn ra trong hoàn cảnh đất nớc đang bị giặc ngoại xâm đe doạ, quân và dân nhà Trần phải cùng nhau bàn bạc để tìm ra sách lợc đối phó. Địa điểm cụ thể là điện Diên Hồng. Rộng hơn nữa đây là hoàn cảnh đất nớc ta ở thời đại PK có vua trị vì với mọi luật lệ và phong tục thời kì phong kiến. d) Hoạt động giao tiếp trên hớng vào nội dung gì? - Nội dung giao tiếp : Thảo luận về tình hình đất nớc đang bị giặc ngoại xâm đe doạ và bàn về sách lợc đối phó. Nhà vua nêu ra những nét cơ bản nhất về tình hình đất nớc và hỏi ý kiến các bô lão về cách đối phó. Các bô lão thể hiện quyết tâm đánh giặc, đồng thanh nhất trí rằng đánh là sách lợc duy nhất. e) Mục đích của cuộc gt là gì? Cuộc gt có đạt đợc mục đích đó không? H. Mục đích có đạt? - Mục đích g.t : bàn bạcđể tìm ra và thống nhất sách lợc đối phó với quân giặc. Cuộc giao tiếp đã đi đến sự thống nhất hành động, nghĩa là đã đạt đợc mục đích. Hoạt động 2: H. Qua bài tổng quan VN, hãy cho biết : a) Thông qua văn bản đó hoạt động gt diễn ra giữa các NV gt nào? (ai viết, ai đọc?) b) Hoạt động gt đó đợc tiến hành trong hoàn cảnh nào? (Hoàn cảnh có tổ chức) 2- Văn bản 2 (Bài Tổng quan VHVN SGK) - Nhân vật giao tiếp ở đây là tác giả SKG (ngời viết) và HS lớp 10 (ngời đọc), ngời viết ở lứa tuổi cao hơn, có vốn sống, có trình độ hiểu biết văn học cao hơn, có nghề nghiệp và giảng dạy văn học. Con ngời đọc là HS lớp 10, có vốn sống và trình độ hiểu biết thấp hơn. - HĐ giao tiếp thông qua văn bản đó đợc tiến hành trong hoàn cảnh nền giáo dục quốc dân, trong nhà trờng (hoàn cảnh có tính qui thức). c) Nội dung gt (thông qua VB đó) thuộc lĩnh vực nào? Đề gài gì? Bao gồm những vấn đề cơ bản nào? - Nội dung giao tiếp thuộc lĩnh vực văn học, về đề tài tổng quan VHVN. Nội dung gt bao gồm những vấn đề cơ bản (đã đợc nêu thành hệ thống đề mục trong văn bản) là : + Các bộ phận hợp thành của VHVN. + Quá trình của VHVN. + Con ngời VN qua văn học. d) Hoạt động gt thông qua văn bản đó nhằm mục đích gì? (Xét từ phía ngời viết và phía ngời đọc) - Mục đích giao tiếp thông qua văn bản: + Xét từ phía ngời viết : Trình bày một cách tổng quan một số vấn đề cơ bản về VHVN cho HS lớp 10. + Xét về phía ngời đọc : thông qua việt đọc và học VB đó mà tiếp nhận lĩnh hội những kiến thức cơ bản về VHVN trong tiến trình lịch sử, đồng thời có thể rèn luyện và nâng cao các kĩ năng nhận thức, đánh gs các hiện tợng văn học. e) Phơng tiện ng 2 và cách tổ chức VB có đặc điểm gì nổi bật? - Phơng tiện và cách thức gt: + Dùng một số luợng lớn các thuật ngữ văn học. + Các câu mang đặc điểm của VB khoa học : Cấu tạo phức tạp, nhiều thành phần, nhiều về nhng mạch lạc, chặt chẽ. - Kết của cấu văn bản mạch lạc, rõ ràng, có hệ thống đề 9 GV chuyển rút ra kết luận. mục lớn nhỏ, có hệ thống luận điểm, dùng các chữ số hoặc cái để đánh dấu các đề mục. Giảng : Mđgt ở dạng nói, viết (nói chuyện, gọi diện, hội họp, giảng dạy Các NTGT cũng đa dạng, nhiều mục đích nội dung (học, trao đổi, xin lỗi. Vậy Hoạt động 3: H. Qua các câu hỏi trên rút ra kết luận. Vậy em nào có thể rút ra những ghi nhớ chính của bài? Hoạt động 4 : H : Làm bài tập 7 ? H : Hoàn cảnh giao tiếp? H : Mục đích giao tiếp? II- Ghi nhớ : SGK (HS đọc) III- Luyện tập 1- Bài tập 1 (BTG SBT) Sự thay phiên vai ngời nói và ngời nghe giữa Tấm và gì ghẻ, mục đích thâm độc của gì ghẻ ở câu đầu, thủ đoạn (cách nói) lừa gạt hai lần của mụ. Nết thật thà, hiện hậu của Tấm thể hiện qua lời nói và qua hành động. 2- Bài tập 7 (SBT) - Ngời nói (xng ta) là ngời nông dân (ngời cày) - Vai nghe (con trâu) đợc nhân hoá có khả năng giao tiếp nh ngời. - Hoàn cảnh gt: trong điều kiện sản xuất nông nghiệp. Trâu gắn bó với nghề nông, với ngời nông dân. - Mục đích gt : Khuyên nhủ con trâu cùng làm việc với ngời nông dân, cùng chia sẻ nỗi vất vả và cùng hởng thành quả lao động. - Nội dung gt : Nhắn nhủ con trâu làm việc, hứa hẹn không phụ công - Cách thức giao tiếp : nói chuyện tâm tình, khuyên nhủ nhẹ nhàng, hứa hẹn chân thành. Dặn dò Học bài Giờ sau học : KQ văn học dân gian Việt Nam. Tuần 2 : Tiết 4 : Ngày soạn : Ngày giảng : Đọc văn : 10 [...]... II- Tạo lập văn bản 1 Có 2 loại đơn thờng gặp là : a) Đơn viết theo mẫu có sẵn: VD : - Đơn xin nhập hộ khẩu thờng trú - Đơn xin xuất cảnh - Đơn xin mở (lập) doanh nghiệp Với loại đơn này, ngời viết chỉ cần điền các thông tin cần thiết vào chỗ trống b) Đơn tự viết (không có mẫu in sẵn) VD : Đơn xin nghỉ học, Đơn xin chuyển trờng Với loại đơn này ngời viết phải tuân thủ những qui ớc của văn bản hành chính... có vô cùng sinh động, hấp dân ngời nghe 14 H Đọc Tính giáo dục 2- VHDG có giá trị giáo dục sâu sắc của VHDG đợc thể hiện GD t tởng nhânđạo, tôn vinh những giá trị con ngời, yêu thntn? ơng con ngời và đấu tranh không mệt mỏi để giải phóng con VD : Tấm Cám ngời khỏi áp bức, bất công - Chia xẻ bất hạnh - P/c Tấm 3- Giá trị NT to lớn của VHDG đóng vai trò quảntọng - Lên án trong nền VHDT - Nói tới giá... Môi trờng là gì? Gợi ý : - Môi trờng bao gồm các yếu tố TN và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con ngời, có ảnh hởng tới đ/c, tồn tại của con ngời và TN - Môi trờng có chức năng : H Môi trờng có những + Là không gian sống chức năng nào? + C2 tài nguyên, chứa phế thải - Bảo vệ môi trờng nh thế nào? Hoạt động 5 : 5- Bài 5 : H Đọc bài 5 a) Bác Hồ với t cách là Chủ tịch nớc... tức giận bỏ về và chết ngập trong rừng, xam đen nhão nh bùn nớc Hồn Đăm Săn biến thành con ruồi bay vào miệng chị gái Hơ Âng Chị gái có mang sinh ra Đăm Săn cháu tiếp tục con đờng của Đăm Săn cậu Hoạt động 2 : H Vị trí đoạn trích H Đọc H Giải thích từ H Cấu trúc và bố cục H Đại ý đt? Hoạt động 3 : H PT theo tuyến NV hay từng khía cạnh của đại ý? H So sánh 2 vấn đề dủa đại ý? H.ĐS khiêu chiến và thái... tất cả TN, vũ trụ, XH con ngời Ê Đê + Đó cũng là khát vọng của đồng bào Tây Nguyên : giàu mạnh, ĐK Hoạt động 3: H Các BPNT? III Luyện tập 1 Bài tập 4 : Các biện pháp NT đã dùng - So sánh - Phóng đại, so sánh trùng điệp, liên kết nhiều vế 28 - Mô tả từng phần đếnmô tả bằng một nhận xét bao trùm khái quát Hoạt động 4 : H Làm bài tập Dặn dò 2 Bài tập trắc nghiệm +Vật nào sau đây đợc coi là vật thần kì:... vần, có điệu nhằm diễn tả thế giới nội tâm của con ngời H Đọc? 10- Vè H Lấy ví dụ ? Thế nào là Là tác phẩm tự sự dân gian có lời thơ mộc mạc kể về các sự vè? kiện diễn ra trong đời sống xã hội nhằm thông báo và bình luận H Đọc 11- Truyện thơ Thế nào là truyện thơ? Là những tác phẩm dân gian bằng thơ, giàu chất trữ tình diễn VD? tả tâm trạng và suy nghĩ của con ngừơi khi hạnh phúc lứa đối và sự công bằng... Đà) - Tiếp theo là nhận lời cầu hôn và đặc biệt là cho phép Trọng Thuỷ ở rể trong loa thành 3 năm Đó là nuôi ong tay áo, rớc rắn vào nhà, nguy hiểm? + Để Trọng Thỷ tự do, không giám sát, đề phòng hắn H Trong thời gian để + Không lo giáo dục con gái (để mặc vợ chồng con muốn Trọng Thuỷ ở rể nhà vua làm gì thì làm) đã để Trong Thuỷ ntn? + Lơ là trong việc phòng thủ đất nớc, ham vui chơi, an hởng tuổi già... truyện kể về số phận những con tích ? ngời bình thờng trong xã hội, có phân chia đẳng cấp, thể hiện tinh thần nhân đạo và lạc quan của nhân dân lao động - Nội dung truyện cổ tích thờng đề cập tới hai vấn đề cơ bản : H Nội dung của truyện một là kể về số phận bất hạnh của ngời nghèo khổ, hai là vơn cổ tích? lên ớc mơ, khát vọng đổi đời H NV trong truyện cổ - NV thờng là em út, con riêng, thân phận mô côi... mừng học sinh nhân ngày tựu trờng đầu tiên của nớc VNDCCH, từ đó xác định nhiệm vụ nặng nề nhng vẻ vang của học sinh H Viết nh thế nào? e) Cách viết : - Ngắn gọn, lời lẽ chân tình ấm áp, thể hiện sự gần gũi chăm lo, song lời lẽ trong bức th cũng rất nghiêm túc khi xác định trách nhiệm cho học sinh - Khi tham gia vào bất cứ hoạt động giao tiếp nào (nói hoặc Củng cố : H Qua các bài tập ta rút viết) ta... tợng Phơng thức biểu đạt chính của VB 3 là phơng thức lập luận 2 H So sánh VB 2, 3 với - 1 bài học SGK - 1 đơn xin nghỉ học Nhận xét.? 2 So sánh văn bản 2, 3 - Một bài học trong SGK thuộc các môn học khác nh Toán, Lí, Hoá là văn bản khoa học, thờng dùng nhiều thuật ngữ khoa học - Một đơn xin nghỉ học hoặc một giấy khain sinh là văn bản hành chính có mẫu sẵn - Còn VB 2 là VB nghệ thuật, VB 3 là VB chính . - Ngô Gia Văn Phái + ức Trai thi tập - Nguyễn Trãi + Bạch Vân thi tập - Nguyễn Bỉnh Khiêm + Bắc hành tạp lục - Nguyễn Du + Nam Trung tạp ngâm + Thơ chữ. t tởng nhânđạo, tôn vinh những giá trị con ngời, yêu th- ơng con ngời và đấu tranh không mệt mỏi để giải phóng con ngời khỏi áp bức, bất công. 3- Giá trị