Th.s LÊ DUNG Sổ toy MAY BOM T H U V IEN DAI H O C T H U Y S A N IIII 200Û 001824 „ n NHÀ XUẤT BẢN XÂY DựKlG ThS LK DUNG SỔ TAY MÁY BƠM (D ùng chữ ngành cấp thoát nước vả k ĩ thuật mói trương nước) NHA XUẤT BAN XÀY DƯNG HA NỘI ụ m LỜI NÓI ĐẦU Ngành chế tạo bom nước ta giới phát triển ngày mạnh mẽ, đạt trình độ cao Các loại máy bom sản xuất ngày hoàn thiện cấu tạo công nghệ chế tạo Chúng có kiểu dáng đẹp, kích thước nhỏ gọn, sử dụng thuận tiện, hiệu suất cao độ an toàn vận hành lớn Phạm vi sử dụng loại bom rộng, kiểu loại đa dạm> Trong phạm vi sách này, chí chọn lọc giới thiệu s ố loại bom sán xuất thời gian gần sô nước, nhập vào Việt Nam Đó loại bom sứ dụng rộng rãi ngành cấp thoát nước kĩ thuật môi trường nước Với loại bom giới thiệu cấu tạo, đặc tính, sơ đồ lắp đặt kích thước bán tổ máy Cuốn sổ tay biên soạn trước hết để phục vụ cho sinh viên chuyên ngành cấp thoát nước dùng làm tài liệu để thiết kế loại trạm bom cổíp một, cấp hai hệ thống cấp nước loại trạm bom nước thải hệ thống thoát nước Ngoài ra, tài liệu cần thiết cho cán kĩ thuật cần lựa chọn máy bom thiết kế loại trạm bom Nội dung sách Sổ tay máy bom bao gồm : - Hướng dẫn cách chọn máy bom xác định thông s ố làm việc bơm làm việc hệ thống cụ thể - Máy bơm li tâm bom nước : bao gồm bom cửa dần nước vào bom hai cửa dẫn nước vào Các bom sản xuất với cá trục đứng trục ngang - Máy bơm giếng khoan - Máy bom li tâm bom nước bấn - Máy bom chân không kiểu vòng nước Xin trân trọng cảm on Giáo sư Phó tiến sĩ Trần Hiếu Nhuệ Nhà xuất băn Xây dựng có nhiều ý kiến đóng góp để sách xuất kịp thời đáp ứng yêu cầu sử dụng Tác giả CHỌN MAY BƠM VÀ CÁC THÔNG SỐ LÀM VIỆC CỦA MÁY BƠM CÁC KÍ HIỆU THÔNG s ó LÀM VIỆC VÀ CẤU TẠO CỦA MÁY BƠM B ảng Kí hiệu Đơn vị D mm Đường kính bánh xe công tác DN ram Đường kính danh nghĩa bên ống DNị mm Đường kính đầu nối ống hút dn2 mm Đường kính đầu nối ống đẩy H m Cột áp toàn phần h m Tổn thất cột áp m Cột áp máy bơm ứng với điểm có hiệu suất lớn m ax Tên gọi Q r) m a x 1/s (m3/h) H hh m Chiều cao bơm nước hình học m Chiều cao hút hình học NPSH m Độ dự trữ chống xâm thực N PSH a m Độ dự trữ chống xâm thực giới hạn Pa bar (N/m2, KG/m 2) Áp suất khí p bh bar (N/m 2, KG/m 2) Áp suất bốc bão hòa nước chất lỏng V m/s ị - p Kw *1 - Pn KW Công suất định mức PM KW Công suất mở máy H hh Lưu lượng ứng với điểm có hiệu suất lớn Vận tốc Hệ số tổn thất áp lực Công suất trục máy bơm Hiệu suất ĐƠN VỊ ĐO LƯỜNG THEO HỆ CỦA ANH, QUỐC TẾ VÀ VIỆT NAM B ảng Quốc tế Anh C hiều dài Thể tích inch (in) 25,4m m 25,4m m 25,4m m hand 10,16cm 10,16cm 10,16cm foot (ft) 0,3048m 0,3048m 0,3048m yard = 3ft = 36in 0,9144m 0,9144m 0,9144m fathom (fath) = yard 1,8288m 1,8288m 1,8288m gallon (gal) 3,7854dm 3,7854dm 3,7854dm peck 9,0922dm bushel 36,3687dm drypint (drypt) ị ỉ Trọng lượng riêng ỉ V iệt N am - ! - - 0,5506dm - - 0,159dm - - 1,1012dm - oz/cuft 0,001 kg/dm 0,001 kg/dm 0,001kg/dm lb/cuft 0,016 kg/dm 0,016 kg/dm 0,016 kg/dm oz/cuin 1,73 kg/dm 1,73 kg/dm 1,73 kg/dm lb/cuin 27,6799 kg/dm 27,6799 kg/dm 27,6799 kg/dm ft/s 0,3048 m/s 0,3048 m/s 0,3048 m/s yd/s 0,9144 m/s 0,9144 m/s 0,9144 m/s linch H 20 (in H 20 ) 2,4909 m bar 2,4909 m bar - foot H 20 (ft H 20 ) 29,8907 m bar 29,8907 m bar - inch Hg (in Hg) 33,8663 m bar 33,8663 m bar - bar 105 N /m 105 N /m 105 N /m 0,7457 kw 0,7457 kw 0,7457kw gal/s 4,4546 1/s 3,7854 1/s 3,7854 1/s gpm /s 0,07577 1/s 0,06309 1/s 0,06309 1/s Ị Vận tốc Áp lực , Cung suất ma lire (H p) ; Lưu lượng ÁP SUẤT BỐC HƠI BẢO HÒA Pbh VÀ TỈ TRỌNG RIÊNG Ỵ CỦA NƯỚC B ảng t (°C) T (°K) Pbn (bar) Y (kg/dm3) t T (°K) (bar) (kg/dm3) ( ° C ) 273,15 0,00611 0,9998 ( ° C ) T (°K) (bại') Y (kg/dm3) 10 11 12 34 307,15 0,05318 0,9944 68 341,15 ,2 ,9 8 P b n Y t P b n 274,15 0,00657 0,9999 35 308,15 0,05622 0,9940 69 342,15 0,2 0,9782 275,15 0,00706 0,9999 36 309,15 0,05940 0,9937 70 343,15 ,3 1 0,9777 276,15 0,00758 0,9999 37 310,15 0,06274 0,9933 71 344,15 0,3 0,9770 277,15 0,00813 1,0000 38 311,15 0,06624 0,9930 72 345,15 ,3 0,9765 278,15 0,00872 1,0000 39 312,15 0,06991 0,9927 73 346,15 0,3 0,9760 279,15 0,00935 1,0000 40 313,15 0,07375 0,9923 74 347,15 0,3696 0,9 7 280,15 0,01001 0,9999 41 314,15 0,07777 0,9919 '75 348,15 0,3855 0,9748 281,15 0,01072 0,9999 42 315,15 0,08198 0,9915 76 349,15 0,4 0,9741 282,15 0,01147 0,9998 43 316,15 0,08639 0,9911 77 350,15 0,4 0,9735 283,15 0,01227 0,9997 44 317,15 0,09100 0,9907 78 351,15 0,4365 0,9 11 284,15 0,01312 0,9997 45 318,15 0,09582 0,9902 79 352,15 0,4 0,9 12 285,15 0,01401 0,9996 46 319,15 0,10086 0,9898 80 353,15 ,4 0,9716 13 286,15 0,01497 0,9994 47 320,15 0,10612 0,9894 81 354,15 0,4931 0,9 14 287,15 0,01597 0,9993 48 321,15 0,11162 0,9889 82 355,15 0,5 3 0,9 15 288,15 0,01704 0,9992 49 322,15 0,11736 0,9884 83 356,15 0,5 0,9 16 289.15 0,01817 0,9990 50 323,15 0,12335 0,9880 84 357,15 0,5 5 0,9691 17 290,15 0,01936 0,9988 51 324,15 0,12961 0,9876 85 358,15 0,5 0 ,9 18 291,15 0,02062 0,9987 52 325,15 0,13613 0,9871 86 359,15 0,6011 0,9 19 292,15 0,02196 0,9985 53 326,15 0,14293 0,9866 87 360,15 0,6 0,9671 293,15 0,02337 0,9983 54 327,15 0,15002 0,9862 88 361,15 ,6 0,9 6 294,15 0,02485 0,9931 55 328,15 0,15741 0,9857 89 362,15 0,6 0,9658 22 295,15 0,02642 0,9978 56 329,15 0,16511 0,9852 90 363,15 0,7011 0,9 23 296,15 0,02808 0,9976 57 330,15 0,17313 0,9846 91 364,15 0,7281 ,9 4 24 297,15 0,02982 0,9974 58 331,15 0,18147 0,9842 92 365,15 0,7561 0,9 25 298,15 0,03166 0,9971 59 332,15 0,19016 0,9837 93 366,15 0,7 0,9 26 299,15 0,03360 0,9968 60 333,15 0,19920 0,9832 94 367,15 0,8 0,9 27 300,15 0,03564 0,9966 61 334,15 0,2086 0,9826 95 368,15 ,8 0,9 6 28 301,15 0,03778 0,9963 62 335,15 0,2184 0,9821 96 369,15 ,8 0,9610 29 302,15 0,04004 0,9960 63 336,15 0,2286 0,9816 97 370,15 ,9 0,9 30 303,15 0,04241 0,9957 64 337,15 0,2391 0,9811 98 371,15 0,9 0,9596 31 304,15 0,04491 0,9954 65 338,15 0,2501 0,9805 99 372,15 ,9 7 0,9586 32 305,15 0,04753 0,9951 66 339,15 0,2615 0,9799 100 373,15 1,0133 0,9581 33 306,15 0,05029 0,9947 67 340,15 0,2733 0,9793 CHỌN BƠM VÀ CÁC THÔNG SỐ LÀM VIỆC CỦA MÁY BƠM Lưu lượng máy bơm Lưu lượng máy bơm kí hiệu Q Nó xác định phụ thuộc vào lưu lượng trạm bơm, số lượng máy bơm đặt trạm, kiểu loại, chức chế độ làm việc trạm bơm Sau xác định lưu lượng máy bơm, trạm bơm cần chọn số lượng ống hút, ống đẩy trạm bơm, chọn đường kính ống hút, ống đẩy máv bơm cua trạm bơm Đường kính loại ống phải lựa chọn cho vận tốc nước chảv ống chế độ tính toán phù hợp với bảng Bảng Vận tốc nước ống hút, ống đẩy Vận tốc nước (m/s) Đường kính ống (mm) o Dưới 250 •I- Trong ống hút Trong ông đẩy -r- 1.5 300 ^ 800 + 1,3 1.2 - 1,8 Trên 800 ,3 -ỉ-2,0 1,8-3 Có thể chọn đường kính ống theo biểu đồ hình Biểu diễn mối liên hệ lưu lượng, vận tốc nước đường kính ống Cột áp toàn phần máy bơm Cột áp máy bơm xác định dựa vào sơ đồ làm việc cụ thể hệ thống Tuy nhiên, cột áp bơm xác định dựa vào công thức có dang chung sau : H = Hhh + HTd + hh + hđ (m) (1) Trong : Hhh - Chiều cao bơm nước hình học (m) Hĩd - Cột áp tự yêu cầu điểm tính toán, thường đại lượng có mặt tính cột áp toàn phần máy bơm cấp hai hh, hđ - Tổng tổn thất thủy lực ống hút ống đẩy máy bơm Các tổn thất bao gồm tổn thất dọc đường tổn thất cục biểu diễn theo công thức : h = hd +- hcb (m) (2) Tổn thất dọc đường hd xác định theo công thức : hd = il(m ) (3) VỚI : i - rổn thất đơn vị theo chiều dài, tra theo bảng tính toán thủv lực Sêvêlep - Chiều dài ống tra theo đồ thị hình áp dụng với nước nhiệt độ °c dùng cho ống gang tri số đổ thị cho biết tổn thất theo chiều dài lOOm đường ống ,.o; -f ° " >I Hình : Đô thị ỉièìì hệ fililí ìưu ¡lỉýĩìy, yận / ; V 17 ýyhiiy khìh hay / ‘) mì lt U/çUJ 10 n = 950 v/ph FA 15 - 95 FA 15 - 95 EX 1200 B00 400 1600 2000 IUS-GPM 90 237 T ỉ r m \r ' / /' \r o 102 f-ị- DN 150 210 số hiệu đặc tinh M áy bơm n (v/ph) T rọng lượng (kg) Đ ộng P n (KW) Pmax (KW) n (v/ph) T rọng lư ợng (kg) FA 15 - 950 157 T (T 208) -6 /1 ,5 5,7 50 F a - 950 CO m T (T 208) - 6/17 6,5 8,2 50 98 FA - 3 950 159 T201 (T 202) - 6/2 9,0 11,2 50 132 Fa - 950 160 T201 (T 202) - 6/2 11,5 14,0 50 143 FA 15 - 950 161 T - /2 16,5 ,0 50 211 FK 2 - / ,5 5,9 50 106 FK 2 - / 6,5 8,2 50 119 FK 2 - /2 9,0 11,2 50 138 FK 2 - /2 11,0 14,0 50 155 FK - / 2 16,5 ,0 950 211 284 ■ L ắp đ ặ t 98 ướt ướt • khô n = Ỉ450 v/ph FA 15 - 95 FA 15 ■95 EX 000 400 1200 2000 1600 24Ố0 [US-GPMI 2800 140 |le e l| 120 100 80 60 40 20 SỐ hiệu đặc tính M áy bơm n (v/ph) Trọng lượng (kg) Đ ộng P n (KW) pmax (KW) n.(v/ph) Trọng lượng (kg) FA 15.95 -3 1450 157 T201 - 4/27 16 19 1450 146 FA 15 -3 1450 158 T 242 - 4/21 17,5 20,5 1450 207 FA 15 - 332 1450 159 T242 - 4729 25 28,5 1450 236 1450 160 FK 202 - 4/22 15 18,3 1450 138 161 FK 202 - 4/27 18,5 22,5 1450 156 TK -4 /2 25 28,5 1450 249 FK 27.1 - 4/24 25 30 1450 265 FK 27.1 -4 /3 35 41 1450 32 FA - FA - 5 1450 Lắp đ ặ t ưởt ướ t h o ặ c khô 285 n FA 154 FA 154 EX 500 1000 1500 = 1450 v/ph 2000 tUS-U(‘M) số h iệ u đặc tin h 286 M áy b o m n (v/ph) FA - 1450 FA - 3 1450 T rọng lượng (Kg) T rọng lư ợ n g (kg) L ắp đ ặ t 1450 236 ướt 1450 249 Đ ộng P n (KW) P m « (KW) 98 T - /2 ,0 ,5 102 TK - /2 25 ,5 FK 27.1 - /2 25 ,0 1450 265 FK 27.1 - /3 35 ,0 1450 320 n (v/ph) ướ t h o ặ c kh ố n = 950 v/ph FA 201 FA 201 EX 500 [U S-G P 400 |m 3/h | 00 L fi p ¥ eeo (T )P N 0 ^ SỐ hiệu đặc tính M áy bơm n (v/ph) T rọng lượng (kg) Đ ộ n g P n (KW) 950 125 T177 (T178) - 6/16 125 T 207 (T208) - 6/17 Pm » (KW) n (v/ph) T rọng lượng (kg) 3,7 950 74 4,5 5,7 950 98 125 T207 (T208) - 6/17 6,5 8,2 950 98 9,0 11,2 950 132 FA 201 - FA 201 - 3 FA 201 - 7 FA 201 - 8 950 135 T201 (T202) - 6/22 FA 201 - 297 950 135 T201 (T202) - 6/27 11,5 14,0 950 143 FK 2 - 6/12 4,5 5,9 950 108 6,5 8,2 50 119 FK 2 - 6/22 9,0 11,2 50 138 FK 2 - 6/27 11,0 14,0 95 155 950 950 * FK 2 - 6/17 Lắp đ ặ t ướt ướ t h o ặ c khô 287 n = 1450 v/ph FA 201 FA 201 EX 400 số hiệu ổặo tinh 800 1200 1600 2000 2400 2800 (US-GPM) -rí I -ĩ - - - - - - • — 400 M áy bơm 800 n (v/ph) T rọng lượng (kg) 1200 Đ ộng 1600 2000 2400 P n (KW) Pmax (KW) n (v/ph) T rọng lượng (kg) FA 201 - 1450 125 T /2 12,5 15,0 1450 132 FA 201 - 1450 125 T201 - 16 19,0 1450 146 FA 201 - 1450 125 FK 2 - / 11,5 14,5 1450 119 FA 201 - 7 1450 125 FK 2 - /2 15,0 16,5 1450 138 FA 201 - 8 1450 135 FK 2 - /2 16,5 2 ,5 1450 155 FA 201 - 1450 135 FK - /2 ,0 ,5 1450 249 FK 27.1 - /2 ,0 30 1450 65 FK 27.1 - /3 ,0 ,0 1450 320 288 llmp.-GPMĨ L ắp đ ặ t ướt ướt h o ặ c k hô n = 950 v/ph F A F A E X 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 [US-GPMỊ É -1 -1 É 1~ - -_ J _ l ( ) DN 200 Số hiệu đặc tính n (v/ph) Trọng lượng (kg) 20,0 50 211 25,5 50 23 30,0 33,7 95 416 37,5 42,0 950 45 94 23 M áy bơm n (v/ph) T rọng lượng (kg) Đ ộng FA - 950 263 T242 - 6/22 16,5 264 T 242 - 6/28 21,5 T 302 - 6/28 FA - 325 FA - FA - 355 950 950 950 265 266 T 302 - 6/35 P n (K W ) Pmax (K W ) T 342 - 6/29 45,0 52,0 50 T 342 - 6/32 55,0 63,0 50 Lắp đ ặ t 28 F A F A E X số hiệu đặc tính « Trọng luựng (Kg) Động co 950 283 264 FA 203 - 340 950 265 FA 203 - 355 950 266 Máy bom n (v/ph) FA 203 - 310 FA 203 - 325 950 Pm»x(KW) n (v/ph) TK242 - 6/22 16,5 20 TK27.1 - 6/24 21,0 25 950 950 TK242 - 6/28 21,5 25,5 950 TK27.1 - 6/32 25,0 30,0 29,5 33,7 950 TK302 - 6/28 TK341 - 6/24 35,0 37,5 40,7 950 595 42,0 483 40 46,5 950 950 950 950 v/ph Trọng lượng (kg) P n (KW) TK302 - 6/35 TK34.1 - 6/29 290 = Lắp dặt 233 255 246 320 441 625 ướt FA 205 F A n ~ 1450 v/ph E X 00 1000 1500 2000 2500 3000 3500 ỊUS-GPMỊ Q d N 200 864 số hiệu đặc linh Đ ộng P n (KW) Pmax (KW) n (v/ph) T rọng lượng (kg) 220 TK 302 - 4/29 40 45 1450 447 1450 220 T K -4 /2 46 54 1450 595 TK 302 - 4/35 50 56 1450 48 M áy bơm n (v/ph) T rọng lượng (kg) 1450 FA 205 - 325 z FA 205 - 338 z 1450 221 FA 205 - 353 z 1450 221 TK 342 - 4/29 55 65 1450 524 FA 205 - 368 z 1450 222 T K -4 /2 55 ưr FA 205 - 310 z co 1450 625 TK 342 - 4/32 65 77 1450 53 f K 34.1 - 4/33 65 77 1450 67 Lấp đ ặ t ướt h o ặ c khô 291 MÁY BOM CHÂN KHÔNG KIỂU VÒNG NƯỚC BƠM CHÂN KHÔNG PMK iiO Đặc tính bơm chân không PMK 294 ĐẶC TÍNH Kĩ THUẬT BƠM CHÂN KHÔNG PMK P M K -2 P M K -3 P M K -4 90 95 95 ,6 11,5 ,0 1450 960 720 20 60 100 A 062- A18-6 AM6- 116-8 10 29 70 109 475 1028 P M K -2 P M K -3 P M K -4 40% 2,86 11,5 ,6 60% ,4 ,6 11, 15 ,2 80% 1,74 10,1 22,0 85% 1,0 ,4 18,5 ,1 14,1 P M K -2 P M K -3 P M K -4 40% ,4 16,6 ,2 60% 6,1 17,75 52,1 80% ,4 17,0 ,5 85% ,2 16 ,2 ,0 90% ,0 15,45 ,5 L oại bơm * Đ ộ chân k h ô n g lớ n (% ) Lưu lư ợ n g lớ n (m 3/p h ) (ở đ iề u k iệ n 0°c áp suất la t) S ố v ò n g q u ay (v/p h ) Lưu lư ợ n g nư ớc (//p h ) Đ ộ n g c đ iện C ô n g suất đ ộ n g c (K W ) T rọng lư ợ n g bơm v đ ộ n g c (k g ) Lưu lư ợ n g k hí tính b ằ n g m /p h ứ n g v i đ ộ g iả m chân k h ôn g : 90% C ô n g su ất trục b m tính b ằn g K W ứng v i đ ộ g iảm chân không: KÍCH THƯỚC Cơ BẢN P M K -2 P M K -3 P M K -4 Đ n g kính tron g củ a v ỏ (m m ) 230 380 545 Đ n g k ính bánh x e c ô n g tác (m m ) 200 220 12 12 325 450 320 520 18 20 20 35 T ên g ọ i C h iều rộ n g bánh x e c ô n g tác (m m ) S ố cánh bánh x e c ổ n g tá c Đ ộ lệ c h tâm (m m ) K ích thước b iên d n g p h ầ m bơm ( m m ) : D ài 706 1215 1655 R ộng 415 500 700 C ao 390 790 1056 295 BƠM CHÂN KHÔNG KBH Bom chân không KBH-4 KBH-8 K ích thư c (m m ) Loại bơm Lưu lư ợn g D ài R ộng (m 3/h ) Độ Số C ông chân vòng su ấ t không quay động (m m H ) (v /p h ) c (k w ) K ích th c c (m m ) lư ợ n g D ài R ộng C ao K B H -4 180 25 ,4 660 1450 1,5 385 210 278 K B H -8 180 50 0,8 660 1450 ,5 410 240 278 296 T rọng (k g ) TÀI LIỆU THAM KHẢO KSB - Centrifugal pump design 1995 KSB - Pumps - 1995 RITZ - Pumps KEST - Pumps ITT Flygt - Pumps EMu - Pumpen - 1992 EMu - Pumpen -1992 EMu - Pumpen - 1992 EMu - Pumpen -1996 10 n.r KMce.ießa - cnpaBOHHmc no rwapaBJiM'iecKMMpacneTaM, Mup, MOCKOBa 297 MỤC LỤC Trang Lời nói đầu Chọn máy bơm thông số làm việc máy bơm - Các kí hiệu thông số làm việc cấu tạo máy bơm - Đơn vị đo lường theo hệ Anh, quô"c tế Việt Nam - Áp suất bốc bão hòa Pbh tỉ trọng riêng y nước - Chọn bơm thông số làm việc máy bơm Máy bơm li tâm bơm nước - Máy bơm li tâm cửa vào • Máy bơm Eta R • Máy bơm CM - Máy bơm li tâm hai cửa vào • Máy bơm OMEGA - OMEGA V • Sơ đồ lắp đặt bơm li tâm trục ngang OMEGA • Sơ đồ lắp đặt bơm trục đứng OMEGA V • Máy bơm RDL - RDLV • Kích thước bơm RDL - Lắp đặt theo kiểu 2E Máy bơm giếng khoan 17 18 20 56 63 66 137 145 154 182 185 - Biểu đồ hệ loại bơm cỡ 6" - Biểu đồ hệ loại bơm cỡ 8" - Biểu đồ hệ loại bơm cỡ > 10 187 197 215 Máy bơm li tâm bơm nước bẩn 233 - Máy bơm AMAREX KRT - Máy bơm FA 234 267 Máy bơm chân không kiểu vòng nước - Bơm chân không PMK - Đặc tính kĩ thuật bơm chân không PMK - Bơm chân không KBH Tài liệu tham khảo 298 293 294 295 296 297 SỔ TAY MÁY BOM Chịu trách nhiệm xu ấ t : BÙI HỮU HẠNH Chế in: PHÒNG M ÁY TÍNH NXBXD Sửa bông: LÊ DUNG Vẽ bìa: NGUYỄN HỮU TÙNG In 1000 khổ 19 X 27cm Xưởng in Nhà xuất Xây dựng Giấy phép xuất 562/QLXB-3 ngày 2-7-1999 In xong nộp lưu chiểu tháng 10 năm 1999 số