ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH LÝ VĂN TOÀN LÝ VĂN TOÀN THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Kinh tế Nông nghiệp Mã số: 60 - 31 - 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS Ngô Xuân Hoàng Thái Nguyên, năm 2007 Thái Nguyên, năm 2007 Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn i ii Lời cam đoan Lời cảm ơn Tôi xin cam đoan số liệu kết nghiên cứu luận văn hoàn Trong trình học tập thực đề tài, nhận giúp đỡ quý báu tập thể cá nhân Trước hết xin chân thành toàn trung thực, chưa sử dụng để bảo vệ học vị Mọi giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn cám ơn Các thông tin, tài liệu trình bày cám ơn giảng viên khoa Kinh tế, khoa Sau Đại học trường Đại học Kinh tế Quản trị Kinh doanh Thái Nguyên, đặc biệt hướng dẫn Tiến sỹ Ngô Xuân Hoàng suốt thời gian thực đề tài luận văn ghi rõ nguồn gốc Tôi xin chân thành cảm ơn giúp đỡ tạo điều kiện đồng chí TÁC GIẢ LUẬN VĂN lãnh đạo chuyên viên sở Tài chính; sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn; sở Kế hoạch Đầu tư; sở Tài nguyên Môi trường; sở Lao động thương binh Xã hội; sở Y tế; sở Giao thông Vận tải; sở Giáo Dục đào tạo; Cục thống kê tỉnh Thái Nguyên Tôi xin chân thành cảm ơn phòng thống kê huyện; thành phố; thị xã thuộc tỉnh Thái Nguyên; quý Ông, Bà lãnh đạo huyện; thành Lý Văn Toàn phố; thị xã địa bàn tỉnh Thái Nguyên tạo điều kiện, góp ý giúp đỡ hoàn thành đề tài Xin chân thành cảm ơn đồng chí lãnh đạo sở Tài chính, lãnh đạo phòng, ban sở đồng nghiệp, bạn bè, gia đình cổ vũ động viên tạo điều kiện cho suốt thời gian học tập thực Luận văn TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lý Văn Toàn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn iii iv 2.1.3- Những thuận lợi khó khăn địa bàn nghiên cứu đối MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa 45 với phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 2.2- Khái quát kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 46 Lời cam đoan i 2.2.1-Lao động chuyên môn chủ trang trại 47 Lời cảm ơn ii 2.2.2-Tình hình sử dụng đất trang trại 48 Mục lục iii 2.2.3- Vốn tài sản trang trại 51 Danh mục chữ viết tắt v 2.3-Thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 55 Danh mục bảng Luận văn vi 2.3.1-Phân bố trang trại địa bàn tỉnh Thái Nguyên 55 Mở đầu 2.3.2-Loại hình trang trại tỉnh Thái Nguyên 56 1-Tính cấp thiết đề tài 2.3.3-Đất đai sử dụng TT tỉnh Thái Nguyên 57 2- Mục tiêu nghiên cứu 2.3.4- Lao động trang trại tỉnh Thái Nguyên 57 3-Đối tượng Phạm vi nghiêncứu 2.3.5-Kết sản xuất kinh doanh trang trại 58 4-Những đóng góp luậnvăn 2.3.6-Hiệu sản xuất trang trại 60 5- Bố cục Luận văn 2.3.7-Thực trạng kinh tế trang trại ba vùng 62 Chương 1:Cơ sở khoa học phương pháp nghiên cứu 2.4-Đánh giá phân tích yếu tố ảnh hưởng đến phát triển KTTT 68 1.1-Một số vấn đề trang trại 2.4.1-Phân tích yếu tố bên trang trại 68 1.1.1-Khái niệm trang trại kinh tế trang trại 2.4.2-Phân tích yếu tố bên trang trại 73 1.1.2-Những tiêu chí xác định KTTT Chương 3: Giải pháp chủ yếu để phát triển KTTT tỉnh Thái Nguyên 78 1.1.3-Những đặc trưng KTTT kinh tế thị trường 1.1.4- Yếu tố ảnh hưởng tới phát triển trang trại KTTT 16 3.1- Phương hướng mục tiêu 78 1.1.5-Ý nghĩa kinh tế- xã hội- môi trường Trang trại 21 3.1.1-Phương hướng phát triển kinh tế trang trại 84 1.2-Tình hình phát triển kinh tế trang trại số nước Việt Nam 26 3.1.2-Mục tiêu phát triển kinh tế trang trại 85 1.2.1-Tình hình phát triển KTTT số nước giới 26 3.2-Giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái 87 Nguyên 1.2.2- Tình hình phát triển kinh tế trang trại Việt Nam 29 1.3- phương pháp nghiên cứu 35 3.2.1-Giải pháp chung: 87 1.3.1-Phương pháp chọn điểm nghiên cứu 35 3.2.2-Giải pháp cụ thể cho loại hình trang trại: 90 1.3.2 Phương pháp thu thập số liệu 35 3.2.3-Giải pháp cụ thể cho vùng 93 Kết luận 95 Danh mục tài liệu tham khảo 97 Phụ lục 100 1.3.3-Phương pháp sử lý số liệu 35 1.3.4-Hệ thống tiêu đánh giá phương pháp phân tích 35 Chương 2: Thực trạng phát triển KTTT tỉnh Thái Nguyên 40 2.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 40 2.1.1 Điều kiện tự nhiên 40 2.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 43 http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn v vi Trang STT CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ KTTT Kinh tế trang trại Bảng 1.1 -Trang trại địa bàn toàn quốc 13 TT Trang trại Bảng 1.2- Tốc độ tăng % trang trại năm 2001 với 2006 14 WTO Tổ chức thương mại giới HTX Hợp tác xã Bảng 1.3- Diện tích bình quân TT số nước giới 28 KD Kinh doanh Bảng 1-4-Cơ cấu sản xuất Của trang trại vùng Đồng Tây bắc, tính đến 31 CNH-HĐH Công nghiệp hoá- Hiện đại hoá KQSXKD Kết sản xuất kinh doanh NN&PTNT Nông nghiệp phát triển nông thôn SL Số lượng 10 SP Sản phẩm 11 SXKD Sản xuất kinh doanh 12 SXKDTH Sản xuất kinh doanh tổng hợp 13 NN Nông nghiệp 14 CC Cơ cấu 15 ATK An toàn khu 16 BQ Bình quân 17 LĐ Lao động 18 NLNTS Nông lâm nghiệp thuỷ sản 19 Tr Đ 20 21 01/7/2006 Bảng 1.5- loại hình trang trại khu vực đồng sông Hồng sông Cửu 32 Long thời điểm 01/7/2006 Bảng 1.6- loại hình trang trại khu vực Bắc trung duyên hải nam 33 trung thời điểm 01/7/2006 Bảng 1.7 –Các loại hình trang trại Phía Nam Đông Nam thời điểm 34 01/7/2006 Bảng 2.1- Tình hình lao động, chuyên môn chủ TT 47 Bảng 2.2- tình hình sử dụng đất bình quân Trang trại 50 Bảng 2.3- tình hình vốn huy động vốn trang trại địa bàn tỉnh Thái 52 Nguyên năm 2006 Bảng 2.4-Tình hình trang bị TS bình quân trang trại năm 2006 54 Triệu đồng Bảng 2.5: Phân bố TT địa bàn tỉnh Thái Nguyên năm 2006 55 Ng đ Ngìn đồng Việt Nam Bảng 2.6- Loại hình trang trại tỉnh Thái Nguyên năm 2006 56 đ Đơn vị tính đồng Việt nam 22 HĐND Hội đồng nhân dân Bảng 2.7-Đất đai trang trại tỉnh Thái Nguyên năm 2006 57 23 UBND Uỷ ban nhân dân Bảng 2.8- Lao động TT tỉnh Thái Nguyên năm 2006 57 24 LĐGĐ Lao động gia đình Bảng 2.9- Kết SXKD TT tỉnh Thái Nguyên năm 2006 59 25 DTBQ Diện tích bình quân Bảng 2.10- Một số tiêu hiệu kinh tế TT địa bàn tỉnh Thái 61 26 TTNDN Thuế thu nhập doanh nghiệp 27 XDCB Xây dựng 28 VAC Vườn ao chuồng Nguyên năm 2006 Bảng 2.11-Thực trạng hiệu KTTT vùng núi cao tỉnh TN năm 2006 63 Bảng 2.12- Thực trạng hiệu KTTT vùng thấp tỉnh TN năm 2006 65 Bảng 2.13- Thực trạng hiệu KTTT vùng tỉnh TN năm 2006 67 DANH MỤC CÁC BẢNG Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn vii Bảng 2.14 - ảnh hưởng số nhân tố đến thu nhập TT năm 2006 69 Bảng 2.15- ảnh hưởng số nhân tố đến thu nhập TT năm 2006 71 Bảng 2.16- ảnh hưởng số nhân tố đến thu nhập TT năm 2006 73 Bảng 3.1- dự kiến phát triển KTTT Tỉnh Thái Nguyên Giai đoạn 2006-2010 86 MỞ ĐẦU 1-Tính cấp thiết đề tài Nông nghiệp hai ngành sản xuất vật chất quan trọng sản xuất hàng hoá Trong gần hai kỷ qua, nông nghiệp giới có nhiều hình thức tổ chức sản xuất khác Cho đến qua thử thách thực tiễn, số nơi hình thức sản xuất theo mô hình tập thể, quốc doanh, xí nghiệp tư nông nghiệp tập trung quy mô lớn, không tỏ hiệu Trong đó, hình thức tổ chức sản xuất theo mô hình kinh tế trang trại phù hợp với đặc thù nông nghiệp nên đạt hiệu cao, ngày phát triển hầu giới So với kinh tế tiểu nông kinh tế trang trại bước phát triển kinh tế hàng hoá Việc hình thành phát triển kinh tế trang trại trình chuyển đổi từ kinh tế hộ nông dân chủ yếu, mang tính sản xuất tự cấp, tự túc sang sản xuất hàng hoá có quy mô từ nhỏ tới lớn Trong tiến trình phát triển nông nghiệp, nông thôn nước ta, sản xuất nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá, với quy mô ngày lớn mang tính thâm canh, chuyên canh, phân vùng yêu cầu tất yếu khách quan Sự phát triển kinh tế trang trại đã, đóng góp to lớn khối lượng nông sản sản xuất, đáp ứng nhu cầu nông sản nước, mặt khác đóng vai trò tiến trình hội nhập với kinh tế quốc tế, với sản lượng kim ngạch xuất hàng năm tăng trưởng tích cực ổn định, đóng góp trang trại lớn, đem lại lợi nhuận cho trang trại, mà cải thiện đáng kể thu nhập người lao động trang trại Việt Nam tham gia tổ chức thương mại lớn hành tinh, tạo nhiều hội thách thức cho kinh tế nước ta nói chung, ngành nông nghiệp nói riêng Thách thức lớn mà nông nghiệp Việt Nam phải đối mặt, mở cửa hàng hoá nông sản nước, tổ chức WTO lưu thông mà áp đặt Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn thuế nhập với thuế suất cao để bảo hộ hàng nước Do đó, hàng hoá Chính chọn đề tài “Thực trạng giải pháp chủ yếu nhằm nông sản ta bị cạnh tranh khốc liệt, sản phẩm sản xuất theo kiểu phát triển kinh tế trang trại địa bàn tỉnh Thái Nguyên” truyền thống theo mô hình tự cung, tự cấp chắn cạnh tranh 2-Mục tiêu nghiên cứu với nông sản ngoại nhập, giải pháp cho sản xuất hàng hoá nông sản Việt Nam? Hệ thống hoá làm rõ số vấn đề lý luận thực tiễn trang trại, phát triển kinh tế trang trại Việt Nam số nước giới Nghiên cứu để đề giải pháp phát triển trang trại địa bàn tỉnh Thái Nguyên, đơn giải vấn đề thực tiễn trang trại đóng góp kinh tế cho địa phương, mà nhận thức vai trò to lớn trang trại tiến trình công nghiệp hoá, đại hoá nông nghiệp nông thôn theo tư mới, tư phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng vận dụng cách đầy đủ quy luật kinh tế thị trường, đưa sản xuất nông nghiệp nước ta tiến dần tới trình độ phát triển nước khu vực nước tổ chức Thương mại Thế giới, tạo lực cạnh tranh thị trường Quốc tế Những lý giải kiến nghị luận văn hệ thống hoá lý luận, mà tổng kết thực tiễn phát triển trang trại nhiều nước, vùng nước, kinh nghiệm quý báu phục vụ cho nhà lý luận thực tiễn việc đạo, định hướng Đánh giá thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên, tìm nguyên nhân ảnh hưởng đến việc phát riển kinh tế trang trại địa phương Đề xuất số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 3-Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu 3.1-Đối tƣợng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên, để từ đề xuất giải pháp, nhằm phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 3.2-Phạm vi nghiên cứu 3.2.1-Về không gian địa điểm Đề tài nghiên cứu chủ yếu trang trại địa bàn toàn tỉnh Thái phát triển kinh tế trang trại giai đoạn Ở nước ta năm gần đây, kinh tế trang trại phát triển mạnh mẽ số lượng quy mô, nên cải thiện thu nhập cho nhiều hộ nông dân, làm thay đổi mặt nhiều vùng nông thôn, giải công ăn việc làm cho 395.878 người, lao động hộ chủ trang trại 291.611 người, lao động thuê mướn 104.267 người, đưa số lao động bình quân thường xuyên Nguyên, đặc biệt trọng nghiên cứu theo vùng; cụ thể chia làm vùng khác mang tính chất chung vùng khí hậu, lượng mưa hàng năm; giao thông; mật độ dân số; trình độ dân trí … là: -Vùng cao: Có địa hình phức tạp, mật độ dân số thấp giao thông khó khăn huyện Võ Nhai; Định Hoá; Phú Lương huyện Đồng Hỷ -Vùng giữa: có địa hình tương đối ổn định thuộc vùng có đồi núi trang trại lên 3,5 người [23] Đặc biệt tỉnh miền núi phía Bắc nói chung tỉnh Thái Nguyên nói thấp, dân cư đông đúc, trình độ dân trí cao thành phố Thái Nguyên riêng, kinh tế trang trại đem lại thu nhập cho nhiều gia đình, góp phần xoá -Vùng thấp: Có địa hình tương đối phẳng, giao thông thuận tiện, đói, giảm nghèo cho nhiều hộ nông dân Phát triển kinh tế trang trại hướng mật độ dân số đông, trình độ dân trí tương đối cao như: huyện Phú Bình; Phổ đắn, phù hợp với quy luật khách quan sản xuất hàng hoá Yên; Thị xã Sông Công Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Chƣơng 3.2.2- Thời gian nghiên cứu Số liệu tập trung thu thập chủ yếu từ năm 2004-2006 Ngoài tham khảo số liệu từ năm 2001-2006 CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1.1-Một số vấn đề trang trại 3.2.3-Nội dung nghiên cứu Trong lịch sử loài người, trải qua phương thức sản xuất hình thành Đề tài chủ yếu nghiên cứu thực trạng kinh tế trang trại nhiều loại hình tổ chức sản xuất nông nghiệp khác nhau, dựa sở chiếm hữu tỉnh Thái Nguyên tư liệu sản xuất quan trọng (đất đai) Xét quan hệ sở hữu nhà kinh tế học 4-Những đóng góp luận văn khái quát thành năm hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp là: Hệ thống hoá làm rõ số vấn đề lý luận thực tiễn trang trại tỉnh Thái Nguyên, để từ phân tích đánh giá tình hình hoạt động trang trại, để đưa giải pháp nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh trang trại Điền trang lớn Nông nghiệp đồn điền Trang trại cộng đồng Nông nghiệp tập thể hoá Trang trại gia đình “Kinh tế trang trại tổ chức sở nông, lâm, ngư nghiệp, mục đích chủ yếu sản xuất hàng hóa, tư liệu sản xuất thuộc quyền sở hữu 5-Bố cục luận văn Ngoài phần mở đầu kết luận, luận văn gồm phần chính: Chương 1: Một số vấn đề lý luận thực tiễn phát triển kinh tế trang trại quyền sử dụng người chủ độc lập, sản xuất tiến hành quy mô tất yếu tố sản xuất tập trung đủ lớn với tổ chức quản lý tiến trình độ kỹ thuật cao, hoạt động tự chủ gắn với thị trường” [14] phương pháp nghiên cứu Chương 2: Thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên Chương 3: Giải pháp chủ yếu để phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên 1.1.1-Khái niệm trang trại kinh tế trang trại 1.1.1.1- Khái niệm trang trại kinh tế trang trại *Khái niệm trang trại: “Trên giới người ta thường dùng thuật ngữ: Ferme (Tiếng Pháp), Farm (tiếng Anh) vv, hiểu chung nông dân- chủ trang trại gia đình Các thuật ngữ hiểu chung nông dân, chủ trang trại gia đình, người nông dân gắn với ruộng đất, với đất đai nói chung”[24] Theo Mác; sản xuất nông nghiệp, vai trò quan trọng trang trại mang lại hiệu kinh tế cao “Ngay nước Anh với công nghiệp phát triển, hình thức sản xuất có lợi xí nghiệp nông nghiệp quy mô lớn, mà trang trại gia đình sử dụng lao động làm thuê” [6] *Khái niệm kinh tế trang trại: “Kinh tế trang trại hình thức tổ chức sản xuất hàng hoá nông nghiệp, nông thôn chủ yếu dựa vào hộ gia đình, Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn nhằm mở rộng quy mô nâng cao hiệu sản xuất lĩnh vực trồng trọt, -Theo hình thức sở hữu tư liệu sản xuất trồng rừng, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản, gắn sản xuất với chế biến tiêu thụ +Chủ trang trại sở hữu toàn tư liệu sản xuất: Là loại hình trang trại nông, lâm, thuỷ, hải sản” [10] mà toàn vốn tài sản trang trại thuộc quyền sở hữu chủ trang trại Còn nhiều tác giả góc độ khác nhau, đưa nhiều khái niệm +Chủ trang trại sở hữu phần tư liệu sản xuất phải thuê phần: Là khác nhau, tựu chung thống cho rằng, trang trại hình loại hình trang trại mà toàn vốn tài sản trang trại không thuộc thức tổ chức sản xuất hàng hoá mức cao kinh tế hộ quy mô, lẫn quyền sở hữu riêng chủ trang trại mà có hay nhiều sở hữu khác hình thức quản lý Hơn hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh khác +Chủ trang trại thuê hoàn toàn tư liệu sản xuất: Là loại hình trang trại mà hộ gia đình mục đích chủ yếu tự sản tự tiêu, mục đích toàn phần tư liệu sản xuất tài sản cố định không thuộc quyền sở hữu người chủ trang trại lại chủ yếu sản xuất hàng hoá đáp ứng nhu cầu thị chủ trang trại, mà thuê chủ trang trại bỏ chi phí lưu động để trường, có quan hệ chặt chẽ phản ứng nhanh nhạy với thị trường Còn sản xuất kinh doanh phần nhỏ sản phẩm làm phục vụ ngược trở lại cho sản xuất tiêu dùng 1.1.2-Những tiêu chí xác định kinh tế trang trại 1.1.1.2-Phân loại trang trại Thông tư số 74/2003/TT-BNN, ngày 04/7/2003 Bộ nông nghiệp -Theo hình thức tổ chức quản lý: phát triển nông thôn; việc +Trang trại gia đình độc lập: Là trang trại mà độc lập gia đình thành 62/2003/TTLT/BNN-TCTK Qua đưa tiêu chí để xác định kinh tế lập, điều hành quản lý thay Thông tư liên tịch số trang trại sau: +Trang trại liên doanh: Là trang trại có từ hai hay nhiều gia đình thành lập điều hành quản lý - Một hộ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản xác định trang trại phải đạt hai tiêu chí giá trị sản lượng hàng hoá; +Trang trại hợp doanh theo cổ phần: Là trang trại kết hợp hai hay nhiều loại hình sản xuất kinh doanh góp vốn theo hình thức cổ phần hóa +Trang trại uỷ thác: Là loại hình trang trại mà người sáng lập, thành lập nên ủy quyền cho hay nhóm người điều hành quản lý dịch vụ bình quân năm, quy mô sản xuất phải tương đối lớn vượt trội so với kinh tế nông hộ tương ứng với ngành sản xuất vùng kinh tế - Đối với hộ sản xuất, kinh doanh tổng hợp có nhiều loại sản phẩm hàng hoá ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản tiêu chí để xác định -Theo cấu sản xuất: trang trại giá trị sản lượng hàng hoá, dịch vụ bình quân năm +Trang trại kinh doanh tổng hợp: Trang trại loại loại hình kinh 1.1.2.1-Giá trị sản lượng hàng hóa dịch vụ bình quân năm: doanh chủ yếu, mặt hàng kinh doanh nhằm phục vụ cho kinh -Đối với tỉnh phía Bắc Duyên Hải miền trung từ 40 triệu đồng trở lên tế trang trại -Đối với tỉnh phía Nam Tây Nguyên từ 50 triệu đồng trở lên +Trang trại sản xuất chuyên môn hoá: Là loại hình chuyên môn sản xuất 1.1.2.2-Quy mô sản xuất phải tương đối lớn vượt trội so với kinh tế nông sản phẩm nông nghiệp mang tính sản xuất hàng hóa lớn hộ tương ứng với ngành sản xuất vùng kinh tế Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn http://www.lrc-tnu.edu.vn a-Đối với trang trại trồng trọt 1.1.3-Những đặc trưng kinh tế trang trại kinh tế thị trường -Trang trại trồng hàng năm Một là: mục đích chủ yếu kinh tế trang trại sản xuất nông sản +Từ trở lên tỉnh phía Bắc Duyên Hải miền Trung +Từ trở lên tỉnh phía Nam Tây Nguyên phẩm hàng hoá theo nhu cầu thị trường Sản xuất nông nghiệp theo kiểu truyền thống tự cung, tự cấp giải - Trang trại trồng lâu năm nhu cầu người sản xuất, lượng sản phẩm dư thừa đem bán +Từ trở lên tỉnh phía Bắc Duyên Hải miền Trung thị trường chiếm tỷ trọng nhỏ so với khối lượng nông sản mà họ sản xuất Các hộ nông dân cố gắng bán thứ nông sản +Từ tỉnh phía Nam Tây Nguyên thân họ sản xuất – giai đoạn gọi thương mại hoá sản phẩm Sau +Trang trại trồng hồ tiêu từ 0,5 trở lên đó, hộ nông dân sản xuất hàng hoá theo yêu cầu thị trường - giai đoạn -Trang trại lâm nghiệp sản xuất hàng hoá hộ đạt tới trình độ cao để thích ứng với nhu cầu +Từ 10 trở lên vùng nước thị trường Tới sản xuất hàng hoá khu vực nông thôn đạt đến b- Đối với trang trại chăn nuôi cấp độ cao hơn, phận hộ nông dân phát triển đến hình thức sản xuất -Chăn nuôi đại gia súc, trâu, bò theo mô hình trang trại Đến giai đoạn này, xin nêu ba khía cạnh: +Chăn nuôi sinh sản lấy sữa có thường xuyên từ 10 trở lên a Số lượng hàng hoá: sản xuất nhiều hơn, tỷ trọng hàng hoá tổng +Chăn nuôi lấy thịt có thường xuyên từ 50 trở lên khối lượng nông sản chiếm tỷ trọng lớn, nghĩa nông sản tiêu thụ với - Chăn nuôi gia súc: lợn, dê, quy mô lớn Quá trình sản xuất phân hoá số hộ tích tụ +Chăn nuôi sinh sản có thường xuyên lợn 20 trở lên, ruộng đất, đầu tư mua sắm tư liệu sản xuất thay tự túc Với nông hộ dê, cừu từ 100 trở lên có chăn nuôi, quy mô đàn lớn nhiều +Chăn nuôi lợn thịt có thường xuyên từ 100 trở lên (Không kể lợn b Chất lượng hàng hoá: tốt hơn, đảm bảo an toàn, vệ sinh sữa) dê thịt từ 200 trở lên (Không tính ngày tuổi) nông sản, chất lượng dịch vụ cung cấp nông sản tốt hơn, đạt tới c- Trang trại nuôi trồng thuỷ sản trình marketing sản phẩm, không giai đoạn thương mại hoá nông -Diện tích mặt nước để nuôi trồng thuỷ sản có từ trở lên (Riêng đối sản, giai đoạn người sản xuất cố gắng bán thứ mà họ sản xuất với nuôi tôm thịt theo kiểu công nghiệp từ 1ha trở lên) được, không bán loại nông sản yêu cầu thị trường d-Đối với loại sản phẩm nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản có tính chất c Cơ cấu sản phẩm: nông sản cung cấp theo hướng chuyên môn hoá đặc thù như: trồng hoa cảnh, trồng nấm, nuôi ong, giống thuỷ đặc sản, theo vùng sản xuất, tác động thông tin thị trường, sản phẩm tiêu chí xác định giá trị hàng hoá (tiêu chí 1)[4] nông nghiệp chịu ảnh hưởng lớn điều kiện tự nhiên, thế, trang trại sản xuất phải tuân thủ điều kiện tự nhiên vùng Tuy vậy, họ cố gắng lựa chọn nông sản coi mạnh vùng mà Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 10 11 họ tiến hành sản xuất Sự lựa chọn tạo cho trang trại lợi thế, “Khái niệm dồn điền đổi ( Rergrouping of land, tiếng Anh, gọi lợi so sánh Vì muốn sản xuất hàng hoá phải sâu vào hay Remenberment, tiếng Pháp) việc tập hợp, dồn đổi chuyên môn hoá, phải kết hợp với phát triển tổng hợp khai thác ruộng nhỏ thành ruộng lớn, trái ngược với việc chia mảnh ruộng to nguồn lực vùng, đồng thời hạn chế rủi ro thành mảnh ruộng nhỏ” [12] Đất đai tư liệu sản xuất đặc biệt, không thiên tai, dịch bệnh, biến động thị trường thể thay sản xuất nông nghiệp Trong giai đoạn năm 80 Hai là: Tư liệu sản xuất trang trại thuộc quyền sở hữu quyền kỷ trước, ruộng đất chia dựa lao động hộ gia đình, tình trạng ruộng đất chia theo lối bình quân nhiều địa phương, hộ sử dụng người chủ độc lập Lý thuyết kinh điển Mác-Lê Nin điều kiện để sản xuất hàng hoá có ruộng tốt, ruộng xấu, chỗ gần, chỗ xa, có hộ ruộng nêu rõ: Có phân công lao động xã hội Có hình thức sở hữu khác hàng chục mảnh, mà tổng diện tích vào khoảng đến vài nghìn tư liệu sản xuất Rõ ràng, điều kiện sản xuất hàng hoá trang m2 Với cách làm thế, tạo thay đổi phương thức trại thoả mãn điều kiện để sản xuất hàng hoá Người chủ trang trại người sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường Thực trạng phổ biến nắm giữ quyền sở hữu tài sản, nắm quyền sử dụng tài sản, tài nhiều nơi, với nếp làm ăn nhỏ tiểu nông, chưa thể đưa việc sản hình thành hình thức vốn góp thuê tài sản tài dồn điền đổi tiến triển cách nhanh chóng, đòi hỏi phải có can chính, xét góc độ tài sản trang trại, tài sản thiệp cách mạnh mẽ từ phía Nhà nước dù hình thành cách nào, thuộc quyền sử dụng trang trại, “Đất đai thuộc quyền sở hữu toàn dân Nhà nước thống quản lý tạo lợi ích kinh tế tương lai Đứng khía cạnh quan Nhà nước giao quyền sử dụng ổn định, lâu dài đồng thời quyền chuyển hệ sản xuất, người chủ trang trại người có quyền định đoạt việc phân phối đổi, chuyển nhượng, thừa kế, chấp cho thuê” [17] Nghị Hội sản phẩm trang trại sản xuất nghị lần thứ VII Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX vạch Ba là: Trong trang trại, yếu tố sản xuất trước hết ruộng đất tập trung tới quy mô định theo yêu cầu phát triển sản xuất hàng hoá Sự phát triển kinh tế trang trại gắn liền với trình tích tụ vốn tập trung đất Nông hộ phải tập trung đất đai với quy mô định, có điều hạn chế pháp luật đất đai thời gian qua, rõ nguyên nhân đề biện pháp khắc phục Một biện pháp cần phải thực đổi sách, pháp luật đất đai phù hợp với đường lối phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa kiện sản xuất hàng hoá lượng vốn định Việc phân phối, giao đất “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân Nhà nước thống quản lý” [16] cho người sử dụng khắc phục tình trạng đất đai phân tán, manh mún Đồng thời thể chế hóa quan điểm xác định Nghị Hội Thông qua chuyển đổi ruộng đất, dẫn đến tích tụ tập trung để sản xuất ngày nghị lần thứ VII Ban chấp hành trung ương Đảng khóa IX “Tiếp tục đổi nhiều sản phẩm sản phẩm hàng hoá xuất khẩu, tích luỹ tái sản xuất sách, pháp luật đất đai thời kỳ đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước” mở rộng nhằm nâng cao hiệu kinh tế khai thác tối đa lợi vùng Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 94 95 chưa khai thác, lĩnh vực khai thác KẾT LUẬN triệt để nguồn thu nhập lớn kinh tế trang trại vùng cao Kinh tế trang trại hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp có lịch Tóm lại: Về giải pháp cho loại hình trang trại nhiều, sử hình thành phát triển hàng trăm năm nay, trở thành hình thức thực sao? áp dụng cho vùng nào? Đối với loại hình tổ chức sản xuất có hiệu quả, ngày phổ biến giới Cùng với trang trại có giải pháp khác nhau, người chủ trang trại phải trình sản xuất hàng hoá, mô hình kinh tế trang trại ngày động linh hoạt tình cụ thể, mong đạt hiệu cao hoàn thiện quy mô, hình thức phương thức hoạt động, phù hợp với xu sản xuất kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp phát triển đặc điểm kinh tế xã hội Kinh tế trang trại tạo tỷ suất nông sản hàng hoá cao khối lượng hàng hoá nông sản lớn, tập trung thông qua mạng lưới dịch vụ lưu thông thích hợp Kinh tế trang trại trở thành lực lượng chủ lực sản xuất hàng hoá đại nước, có đóng góp to lớn vào đại hoá nông nghiệp giới Tỉnh Thái Nguyên năm qua, với đường lối đổi kinh tế đắn Đảng Nhà nước, Tỉnh ủy, HĐND UBND tỉnh, cấp, ngành bước đầu đạo thực sách tạo điều kiện cho kinh tế trang trại, hình thành tiếp tục phát triển Xu vận động phát triển kinh tế hộ nông dân theo mô hình kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên tất yếu khách quan, bước phát triển có tính quy luật nông nghiệp sản xuất hàng hoá Phát triển kinh tế trang trại tỉnh Thái Nguyên định hướng đắn, góp phần chuyển nông nghiệp từ truyền thống sang nông nghiệp phát triển hàng hoá, chuyển dịch cấu kinh tế nông thôn góp phần vào thực thành công nghiệp công nghiệp hoá, đại hoá nông nghiệp nông thôn Đảng Nhà nước ta Trong thời gian tới, kinh tế trang trại phát triển mạnh mẽ kể quy mô, số lượng góp phần tích tụ tập trung nông nghiệp Vì kinh tế trang trại cần phải khuyến khích tạo động lực phát triển 96 97 Do việc tiếp tục nghiên cứu, xây dựng hoàn thiện giải pháp, DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO sách cụ thể liên quan đến điều kiện sản xuất, chế biến nông sản hàng hoá, kinh tế trang trại sản xuất nông nghiệp, có vai trò ảnh 1- Bài phát biểu Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Huy Ngọ phiên họp hưởng lớn đến trình phát triển kinh tế trang trại sơ kết năm thực kinh tế trang trại Chính phủ tổ chức năm đầu kỷ 21 ngày 5/5/2003 thành phố Hồ Chí Minh Thông qua số liệu phân tích luận văn, thấy Thái Nguyên 2- Bộ nông nghiệp Tổng cục thống kê (2000), Thông tư liên cần phải phát triển kinh tế trang trại nhiều nữa, lấy giá trị tịch số 69/2000/TTLT/BNN-TCTK, ngày 26/6/2000, Tiêu tiền sản phẩm từ kinh tế trang trại, chia bình quân đầu người chí xác định KTTT toàn tỉnh ta thấy 100.000.đ Điều chứng tỏ thị 3- Bộ nông nghiệp Tổng cục thống kê (2000), Thông tư liên tịch số trường rộng mở hứa hẹn, nên tăng số lượng 62/2003/TTLT/BNN-TCTK ,ngày 20/5/2003, Sửa đổi, bổ sung, sản lượng trang trại lên nhiều đáp ứng yêu cầu thay Thông tư liên tịch số 69/2000/TTLT/BNN-TCTK, ngày thị trường Hơn toàn giá trị hàng hóa trang trại địa bàn tỉnh 26/6/2000 Thái Nguyên đạt có 100 tỷ, điều có nghĩa nhà máy chế 4- biến sản phẩm kinh tế trang trại chưa thể phát triển Bộ nông nghiệp (2003), Thông tư liên tịch số 74/2003/TT-BNN, ngày 04/7/2003, Tiêu chí xác định KTTT Tóm lại để hình thành phát triển kinh tế trang trại cần phải giải 5- Bộ Chính Trị, Nghị số 37 ngày 01 tháng năm 2004 đồng vấn đề luật pháp, đất đai, lao động, vốn, khoa học, chế biến, 6- Các Mác; toàn tập, tập 25 phần tiêu thụ … Trong yêu cầu vốn có vai trò, vị trí quan trọng 7- Cục thống kê tỉnh Thái Nguyên (2006), Báo cáo tình hình phát triển xúc hàng đầu Muốn cấp ngành cần có đạo kinh tế tỉnh Thái Nguyên năm 2006 phương hướng nhằm giảm thiểu thủ tục phiền hà cho 8- Cục thống kê tỉnh Thái Nguyên, Niên giám thống kê năm 2003 trang trại vay vốn ngân hàng, cần có bảo lãnh, tín chấp 9- Cục thống kê tỉnh Thái Nguyên, Niên giám thống kê năm 2005 tỉnh nhằm tạo điều kiện tối đa cho trang trại phát triển 10- Chính phủ, Nghị số 03/2000/NQ-CP, ngày 02/02/2000, kinh tế trang trại 11- Đặng Kim Vui, Nguyễn Thế Đặng, Trần Ngọc Ngoạn, Lương Văn Hinh, Nguyễn Ngọc Nông, Nguyễn Hữu Hồng, Nguyễn Thị Minh Thọ, Nguyễn Thị Thắc (2002), Một số phương pháp tiếp cận phát triển nông thôn, Nhà xuất nông nghiệp, Hà nội 98 12- 99 “Nghiên cứu thực tiễn dồn điền đổi số tỉnh, đề xuất 22- sách khuyến khích dồn điền đổi nâng cao hiệu sử dụng đất đồng sông Hồng”, đăng báo Việt Nam net 2006, so sánh với năm 2001 23- viện sách chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn ngày 11/10/2005, Trang web; Nguyễn Điền, Trần Đức,Trần Huy Năng (1993), Kinh tế trang trại gia 24- 15 Nguyễn Đình Hương (2000), Thực Trạng giải pháp phát triển kinh 25- Hà Nội Trung tâm khuyến nông Thái Nguyên phát hành với giúp đỡ tổ Nam, Nhà xuất trị quốc gia Hà Nội nông dân, Nhà xuất nông nghiệp, Hà Nội Nguyễn Văn Tuấn (2001) Giáo trình quản lý trang trại nông lâm Quốc hội khóa XI, Luật đất đai năm 2003 kỳ họp thứ 17- Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật đất đai 1993 18- Sở giáo dục tỉnh Thái Nguyên (2005), Báo cáo quy hoạch phát triển giáo dục địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 20052015 có tính đến 2020 Sở giao thông vận tải tỉnh Thái Nguyên (2005), Báo cáo quy hoạch phát triển giao thông địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020 Sở NN&PTNT Thái Nguyên (2005), Báo cáo quy hoạch phát triển nông nghiệp&PTNT địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020 21- 26- chức CIDSE (2001), Khuyến nông Thái Nguyên với tham gia 16- 20- Trần Đức (1998) kinh tế trang trại vùng đồi núi, Nhà xuất thống kê, tế trang trại thời kỳ công nghiệp hóa, đại hóa Việt nghiệp, Nhà xuất nông nghiệp Hà Nội 19- Trần Bạch đằng (1994), tài liệu tham khảo bồi dưỡng cho nghiên cứu sinh - Nhà xuất nông nghiệp, Hà Nội đình giới Châu á, Nhà xuất thống kê Hà Nội 14- Tổng cục thống kê (2006), Báo cáo tổng hợp KTTT thời điểm 01/7/2006 http://www.ipsard.gov.vn/news/newsdetail.asp?targetID=536) 13- Tổng cục thống kê (2006) Báo cáo tổng hợp KTTT thời điểm Sở y tế tỉnh Thái Nguyên (2005), Baó cáo quy hoạch phát triển Y tế địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020 27- UBND tỉnh Thái Nguyên, (2005), Dự thảo quy hoạch phát triển công nghiệp địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 20052015 có tính đến 2020 100 STT 101 Phụ lục bảng biểu Phụ lục bảng biểu Bảng: Quy mô diện tích trang trại đƣợc điều tra Bảng: Tình hình nhân lao động trang trại Diện tích Số lƣợng TT Cơ cấu % trang trại (ha) < 1-3 Loại hình TT Diện tích bình quân ĐV tính Chỉ tiêu 3-5 1-Tổng số nhân BQ a-Nhân NN 5-7 b-Nhân phi NN 7-10 10-15 >15 2-Lao động a-LĐ GĐ quy đổi b-LĐ làm thuê BQ/năm LĐ Công 3-Tuổi BQ chủ TT Tuổi Thái nguyên, ngày tháng năm200 TT lâu năm TT TT chăn lâm nuôi nghiệp TTK D Tổng hợp BQ Chung 4-Văn hoá chủ TT 5-Trình độ học vấn chủ TT 6-Trình độ chuyên môn chủ TT Thái nguyên, ngày tháng năm200 102 103 Phụ lục bảng biểu Phụ lục bảng biểu Bảng: Tình hình sử dụng đất đai trang trại Bảng: Tình hình tài sản vốn bình quân trang trại Chỉ tiêu DT Cơ BQ cấu Cây lâu TT Lâm TT chăn TT KD ha/ % năm nghiệp nuôi tổng hợp TT Các loại hình trang trại SL CC (ha) % SL CC SL CC SL (ha) % (ha) % (ha) % Các loại hình trang trại Chỉ tiêu Cây lâu TT Lâm TT chăn TT KD tổng năm nghiệp nuôi hợp CC SL CC SL CC SL CC SL CC Số TT 1.000 % 1.000 % 1.000 % 1.000 % I.Diện đ tích đất Tổng TS NN TT II.Diện -TSCĐ đầu tích ao tƣ dài hạn hồ -TSLĐ đầu III.Diện tƣ ngắn hạn tích Tổng nguồn lâm vốn TT nghiệp -Nguồn vốn IV.Diện chủ sở hữu tích đất TT khác đ đ đ -Nợ phải trả Thái nguyên, ngày tháng năm200 Thái nguyên, ngày tháng năm200 104 105 Phụ lục bảng biểu Phụ lục bảng biểu Bảng: Kết sản xuất kinh doanh trang trại Bảng: Chi phí bình quân trang trại(IC) (Giá trị sản xuất GO giá trị sản xuất bình quân) Chi phí trung gian bình quân trang trại Loại hình trang trại Chỉ tiêu Bình Cây lâu TT Lâm TT chăn TTKD quân năm nghiệp nuôi Tổng chung Loại hình trang trại Chỉ tiêu hợp CC SL CC SL CC SL CC SL CC Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) đ đ đ Trang TT Lâm TT chăn TTKD quân trại nghiệp nuôi Tổng chung Cây lâu SL đ đ SL CC SL CC SL CC SL CC SL CC Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) đ 1-Nông nghiệp Tổng số a-Trồng trọt 1-Nông nghiệp b-Chăn nuôi a-Trồng trọt c-Nuôi b-Chăn nuôi trồng thuỷ sản c-Nuôi 2-Lâm nghiệp thuỷ sản 3-Dịch vụ -Thực vật tháng năm200 hợp năm Tổng số Thái nguyên, ngày Bình đ đ đ đ trồng -Động vật 2-Lâm nghiệp 3-Dịch vụ Thái nguyên, ngày tháng năm200 106 107 Phụ lục bảng biểu Phụ lục bảng biểu Bảng: Giá trị gia tăng TT (VA=GO-IC) Bảng: Một số tiêu hiệu sản xuất trang trại Giá trị gia tăng bình quân TT ĐVT Chỉ tiêu Loại hình trang trại Chỉ tiêu Bình quân chung Trang TT Lâm TT chăn TTKD trại nghiệp nuôi Tổng GO Tr.đ hợp IC Tr.đ VA Tr.đ Cây lâu năm SL CC SL CC SL CC SL CC SL CC GO/IC Lần Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) Ng (%) VA/IC Lần GO/LĐ/năm Tr.đ Tổng số VA/LĐ/tháng Tr.đ 1-Nông nghiệp IC/ Tr.đ a-Trồng trọt VA/ha Tr.đ b-Chăn nuôi Giá trị SXSPHH Tr.đ c-Nuôi (GV) đ đ đ đ đ trồng thuỷ sản Tỷ suất SPHH 2-Lâm nghiệp (GV/GO) 3-Dịch vụ Loại hình trang trại TT Cây TT TT TT KD lâu năm Chăn Lâm tổng nuôi nghiệp hợp tháng năm200 chung % Thái nguyên, ngày Thái nguyên, ngày Bình quân tháng năm200 108 109 Phụ lục bảng biểu Tiền Tiền huy động Phiếu tìm hiểu hoạt động trang trại Tên chủ trang trại vấn: Thôn:…….… … Xã:……….Huyện,…… TP, TX:…… …………Tỉnh: Ngày vấn: Mã số: Phần I: Một số thông tin chủ yếu trang trại Câu 1: Thông tin chủ trang trại đƣợc vấn - Tuổi: - Giới tính Nam  Nữ 2 - Trình độ văn hoá: Không biết chữ: 1 Cấp 4 Cấp 2 Trung cấpc, cao đẳng 5 Cấp 3 Đại học 6 lao động nam:…………… Người (1); Số lao Kinh doanh tổng hợp  Nông lâm nghiệp kết hợp Trang trại hỗn hợp 2 4 Trang trại khác (ghi rõ)………………………………………… Câu 4: Những tài sản chủ yếu trang trại: Loại tài sản Đơn vị Tài sản sinh hoạt: Tài sản công cụ sản xuất: Số lƣợng ĐV tính Đơn giá (1000đ) Thành tiền (1000đ) Ghi Từ trồng trọt Từ CN 3-Từ LN Từ thuỷ sản ……… Tổng cộng Câu 6: Chi phí bình quân hàng năm trang trại Đơn vị: 1000đ Phân Giống bón, thức ăn GS BVTV, thuốc Công TY cụ Thuế Lao Dịch động vụ thuê mua ngoài Lúa Câu 3: Nghề nghiệp trang trại  Nguồn thu động nữ:………… Người (2) Trang trại nông nghiệp Câu 5: Thu nhập bình quân hàng năm trang trại Loại chi Câu 2: trang trại có lao động? Số Đồng Số lƣợng Giá trị (1000đ) Hoa màu Chè Cây ăn ………… Tổng cộng Câu 7: Số vốn mà trang trại dùng vào sản xuất kinh doanh năm Loại chi Tổng số Vốn tự có Vốn vay Vốn huy động khác 110 111 NH công thươn g NH ĐT & PT Tổng số Cho trồng trọt Cho chăn nuôi ……… ……… Câu 8: Tình hình sử dụng đất đai trang trại: Loại đất Số mảnh Diện tích (m2) Sở hữu gia đình Đi thuê Đấu thầu Nếu vay qua tín chấp ông (bà) thông qua tổ chức đây? Hội phụ nữ  1 Đất ruộng, màu Đất vườn ……… Hội nông dân  Hội niên  Hội cựu chiến binh  Hội làm vườn  Hội trang trại  Hội khác (ghi rõ): Từ nguồn tư nhân: Tổng diện tích đất loại trang trại sử dụng: m2 Theo ông (bà) diện tích Vay là: Quá hẹp  Vừa  Rộng  Phần II-Tình hình vay cho vay vốn trang trại Câu 1: Trang trại ông (bà) có vay vốn để phát triển sản xuất không ? Có  Không  Nếu có, xin ông (bà) vui lòng cho biết: Vay đâu Kho bạc Nhà nước Trực tiếp Gián tiếp Thời gian vay (tháng) Lãi S vay (%/n ăm) Mục đích vay Phát Ngành Tiêu triển nghề dùng TT phi NN Gián tiếp Số tiền vay (1000đ) Thời gian vay (tháng) Lãi S vay (%/năm) Phát triển TT Mục đích vay Ngành Tiêu nghề dùng phi NN Bạn bè 2.Họ hàng ……… Câu 2: Trang trại có cho vay vốn, gửi tiết kiệm không? Có Từ nguồn vốn Nhà nước Số tiền vay (1000đ) Trực tiếp 1 Không  Nếu có, xin ông (bà) vui lòng cho biết: Cho vay Gửi tiết kiệm ngân hàng Gửi quỹ tín dụng nhân dân ………… Số tiền (nghìn đồng) Lãi suất (% tháng) 112 113 Cây khác (ghi rõ): Câu 3: trang trại ông (bà) có muốn vay tín dụng không? Có 1 Không  + Chăn nuôi: Lợn nái  Lợn thịt  Nếu có, xin ông (bà) vui lòng cho biết: Lợn sữa  Trâu, bò thịt  Trâu, bò sữa  Già, vịt  Cá, tôm  Số tiền cần vay :………………………………đồng Con khác (ghi rõ): Lãi suất chấp nhận:…………………… …% tháng + Dịch vụ: nông sản  Công cụ, nông cụ  Phân bón  Câu 4: trang trại ông (bà) vay vốn để làm gì? Thuốc bảo vệ thực vật  Giống, thức ăn chăn nuôi  - Phát triển trang trại nông nghiệp: Các dịch vụ khác + Trồng trọt: Lúa  Hoa màu  Cây ăn  Hoa cảnh  Cây khác (ghi rõ): + Chăn nuôi: Lợn nái  Lợn thịt  Lợn sữa  Trâu, bò thịt  Trâu, bò sữa  Già, vịt  Cá, tôm  6 + Trồng: Cây lâm nghiệp  Cây công nghiệp  Cây khác (ghi rõ): -Tiêu dùng khác (ghi rõ): Câu 5: Theo ông (bà) vay vốn để phát triển trang trại , ngành nghề khác Con khác (ghi rõ): - Lúc tiện ? -Phát triển trang trại nông lâm nghiệp kết hợp: Đầu năm  1; Cuối năm  2;Vào mùa vụ  3;Phù hợp nghề  + Trồng trọt: Lúa  Hoa màu  Cây ăn  Hoa cảnh  - Thời gian bao lâu? Cây khác (ghi rõ): + Chăn nuôi: Lợn nái  Lợn thịt  Lợn sữa  Trâu, bò thịt  tháng  tháng  năm  Theo chu kỳ sản xuất  Câu 6: Ông (bà) cho biết tổ chức tín dụng dƣới mà ông (bà) biết? Trâu, bò sữa  Già, vịt  Cá, tôm  Con khác (ghi rõ): + Trồng: Cây lâm nghiệp  Cây công nghiệp  Cây khác (ghi rõ): - Kho bạc Nhà nước 1 - Ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn 2 - Ngân hàng người nghèo 3 Ông (bà) muốn vay vốn: -Phát triển trang trại dịch vụ: + Dịch vụ: nông sản  Công cụ, nông cụ  Phân bón  - tổ chức (ghi rõ): Thuốc bảo vệ thực vật  Giống, thức ăn chăn nuôi - Vay tư nhân: Các dịch vụ khác 6 5 Vì ông (bà) lại muốn vay vốn đó? -Phát triển trang trại hỗn hợp Lãi suất thấp 1 + Trồng trọt: Lúa  Hoa màu  Cây ăn  Hoa cảnh  Vay số lượng lớn  Thuận tiện thủ tục Thời gian vay dài 2 4 114 Đảm bảo 115 5 - Số sản phẩm (nghề tiểu thủ công nghiệp) - ý kiến khác (ghi rõ): Câu 7: Nếu ông (bà) không muốn vay vốn, xin nêu rõ lý do: Không thiếu vốn  Câu 11: Sau vay vốn, trang trại ông (bà) mở rộng đƣợc sản xuất tăng đƣợc thu nhập không? Thiếu lao động  Có  Không biết sử dụng vốn vào việc  Không hiểu biết kỹ thuật  - Thu nhập bình quân trang trại/năm trước vay vốn Không  - Về quy mô: Sợ rủi ro  Câu 8: Ông (bà) có nhận xét việc vay vốn tổ chức tín dụng: - Số lao động sử dụng: - Về số lượng tiền vay: Quá  Vừa  Quá lớn  - Diện tích (cây trồng) - Về thời gian vay: Phù hợp  Quá ngắn  Quá dài  - Số (chăn nuôi) - ý kiến khác (ghi rõ): - Diện tích ao (nuôi cá, tôm) - Về lãi suất: Cao  - Số sản phẩm (nghề tiểu thủ công nghiệp……………………… Vừa phải  Thấp  - Nên mức (ghi rõ): - Về thủ tục: Rất thuận tiện  Tương đối thuận tiện  Rườm rà  - Về cán tín dụng: Nhiệt tình  Bình thường  Kém nhiệt tình 3 ý kiến ông (bà) phương pháp, hình thức thu nợ phù hợp nhất: Câu 9: Ông (bà) vui lòng cho biết tình hình trả nợ ngân hàng TT Đúng hạn  Quá hạn  Lý hạn (ghi rõ): - Thu nhập bình quân trang trại/năm trước vay vốn Câu 12: Xin ông (bà) vui lòng cho biết ý kiến vấn đề sau: Để phát triển sản xuất kinh doanh trang trại tốt, với việc cung ứng vốn tín dụng cần phải làm gì? (ghi rõ): - Về phía trang trại: - Về phía ngân hàng: - Về phía Nhà nước (chính quyền xã, huyện, tỉnh, trung ương) Câu 10: Trƣớc vay vốn, TT ông (bà) có SXSP để bán không? Có  Không  Nếu có, xin cho biết thông tin sau: - Về quy mô: - Số lao động sử dụng: - Diện tích (cây trồng) - Số (chăn nuôi) - Diện tích ao (nuôi cá, tôm) Trang trại đƣợc điều tra Ngƣời điều tra 116 Phụ lục bảng biểu Phiếu điều tra tình hình sản xuất kinh doanh trang trại 1- Tình hình tài sản trang trại: Đơn vị tính: đồng STT Chỉ tiêu Dƣ đầu kỳ Luỹ kỳ kiểm tra I Tiền II Tài sản lƣu động đầu tƣ ngắn hạn III Tài sản số định đầu tƣ dài hạn I Doanh thu II Chi phí III Doanh thu IV Thuế giá trị gia tăng phải nộp V Thu nhập VI Thuế TNDN VII Lãi sau thuế Trang trại đƣợc điều tra (Vùng cao) 0.655526 0.429714 0.396939 22676.03 93 ANOVA df Đơn vị tính: đồng Chỉ tiêu Bảng kết chạy hàm (Phụ lục) SUMMARY OUTPUT Regression Statistics Multiple R R Square Adjusted R Square Standard Error Observations 2-Tình hình sản xuất kinh doanh trang trại STT 117 Số tiền Regression Residual Total SS 33708548050 87 44735605111 92 78444153161 Ghi Intercept X1-Chi phí trang trại X2-Vốn chủ sở hữu trang trại X3-Vốn tín dụng X4-Lao động trang trại X5-Diện tích đất Ngƣời điều tra Coefficients 2724.956 0.032757 0.100459 0.175325 3277.113 0.025921 Standard Error 6050.143004 0.02248446 0.019219816 0.092937454 1550.0126 0.030195745 MS 6741709610 514202357.6 t Stat 0.450395282 1.456863998 5.22685199 1.886486479 2.114249145 0.858438129 F 13.111 Significance F 1.63E-09 P-value Lower 95% Upper 95% Lower 95.0% 0.653546 -9300.37 14750.28 -9300.37 0.148754 -0.01193 0.077447 -0.01193 1.17E-06 0.062258 0.138661 0.062258 0.062565 -0.0094 0.360049 -0.0094 0.037356 196.2927 6357.933 196.2927 0.393009 -0.0341 0.085939 -0.0341 Up 95 14 0.0 0.1 0.3 63 0.0 118 119 Bảng kết chạy hàm (Phụ lục) SUMMARY OUTPUT Bảng kết chạy hàm (Phụ lục) SUMMARY OUTPUT (Vùng giữa) (Vùng thấp) Regression Statistics Multiple R 0.880880941 R Square 0.775951 Adjusted R Square 0.7515981 Standard Error 33912.05185 Observations 52 Regression Statistics Multiple R 0.794245526 R Square 0.6308 Adjusted R Square 0.595328451 Standard Error 23536.34168 Observations 58 ANOVA ANOVA df Regression Residual Total Intercept X1-Chi phí trang trại X2-Vốn chủ sở hữu trang trại X3-Vốn tín dụng X4-Lao động trang trại X5-Diện tích đất 52 57 SS 4.922E+10 2.881E+10 7.803E+10 Coefficients Standard Error 23160.6167 8058.5491 0.0343 0.0119171 0.1093 0.0323579 0.2091 0.0841951 761.8055 2309.6122 0.1037 0.0509295 MS 9.844E+09 553959380 t Stat 2.8740 2.8779 3.3789 2.4838 0.3298 2.0359 df F Significance F 17.7710 3.099E-10 P-value Lower 95% Upper 95% Lower 95.0% 0.0058571 6989.9657 39331.268 6989.9657 0.0057965 0.0103824 0.0582094 0.0103824 0.0013859 0.0444045 0.1742662 0.0444045 0.0162592 0.0401738 0.3780732 0.0401738 0.742845 -3872.7673 5396.3782 -3872.7673 0.0468744 0.0014875 0.2058823 0.0014875 Regression Residual Total Upper 95.0% 39331.268 0.0582094 0.1742662 0.3780732 5396.3782 0.2058823 Intercept X1-Chi phí trang trại X2-Vốn chủ sở hữu trang trại X3-Vốn tín dụng X4-Lao động trang trại X5-Diện tích đất 46 51 SS 1.83214E+11 52901253991 2.36115E+11 Coefficients Standard Error 23411.0271 10841.45875 0.0143 0.008599567 0.0725 0.027512639 0.1266 0.040048193 -1077.1111 3693.870524 1.0486 0.404167553 MS 3.66E+10 1.15E+09 t Stat 2.1594 1.6651 2.6365 3.1616 -0.2916 2.5945 F Significance F 31.8625 7.14E-14 P-value Lower 95% Upper 95% Lower 95.0% 0.036068 1588.323 45233.73 1588.323 0.102689 -0.00299 0.031629 -0.00299 0.011385 0.017157 0.127917 0.017157 0.002776 0.046005 0.20723 0.046005 0.771908 -8512.48 6358.257 -8512.48 0.012667 0.235056 1.862148 0.235056 Upp 95.0 452 0.03 0.12 0.2 635 1.86 Tài liệu tham khảo 14-(Nguồn: điểm cần lưu ý sử dụng thuốc kháng sinh 1- Nguồn: Tổng cục thống kê Tổng hợp KTTT thời điểm 01/7/2006 2-(Nguyễn Đình Hương (2000) Thực Trạng giải pháp phát triển kinh tế trang trại thời kỳ công nghiệp hóa, đại hóa Việt Nam Nhà xuất trị quốc gia Hà Nội chăn cứu sinh - Nhà xuất nông nghiệp Hà Nội) Trang web: http://www.longan.gov.vn/ui- lan/printView.jsp?idtin=1404 Trung tâm khuyến nông Long An đăng nhập ngày 17/11/2006) 15-(Theo 3-(Trần Bạch đằng 1994, tài liệu tham khảo bồi dưỡng cho nghiên nuôi công báo số 342+343;344+345;346+347;348+349; 350+351, ngày 10/6/2007 việc đăng tải định số 12/2007/QĐ-BNN, ngày 06/02/2007, Bộ trưởng NN&PTNT việc công bố danh mục 4- (Các Mác; toàn tập, tập 25 phần 2) thuốc thú y phép lưu hành, hạn chế sử dụng cấm sử dụng) 5- Nghị số 03/2000/NQ-CP, Chính phủ ngày 02/02/2000, kinh tế trang trại 6,7,8-(Các Thông tư liên tịch Bộ nông nghiệp Tổng cục thống kê số 69/2000 Thông tư số 62/2003; Thông tư số 74/ 2003/TT-BNN) 9- (Nghiên cứu thực tiễn dồn điền đổi số tỉnh, đề xuất sách khuyến khích dồn điền đổi nâng cao hiệu sử dụng đất đồng sông Hồng, đăng báo Việt Nam net viện sách chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn ngày 11/10/2005 Trang web; http://www.ipsard.gov.vn/news/newsdetail.asp?targetID=536) 10- Luật đất đai 1993 Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa 16- Nghị Trung ương IV tháng 12 năm 1997 17- Nghị Trung ương VI lần I tháng 10/1998 18-(Nguyễn Điền, Trần Đức,Trần Huy Năng (1993) Kinh tế trang trại gia đình giới Châu á, Nhà xuất thống kê Hà Nội) 19- Nguyễn Văn Tuấn (2001) Giáo trình quản lý trang trại nông lâm nghiệp Nhà xuất nông nghiệp Hà Nội 20-(Trần Đức (1998) kinh tế trang trại vùng đồi núi, Nhà xuất thống kê Hà Nội) 21-(Quy hoạch phát triển công nghiệp địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020” dự thảo UBND tỉnh Thái Việt Nam Nguyên, tr.03) 11- Luật đất đai năm 2003 kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XI 12-(Bài phát biểu Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Huy Ngọ phiên họp sơ kết năm thực kinh tế trang trại Chính phủ tổ chức ngày 5/5/2003 thành phố Hồ Chí Minh) 22-(Sở NN&PTNT Thái Nguyên Quy hoạch phát triển nông nghiệp&PTNT địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020” 23-Theo số liệu niên giám thống kê năm 2003 tỉnh Thái Nguyên 13- Nguồn: Tổng cục thống kê năm Tổng hợp KTTT thời điểm 2001-2006 24-( Sở giao thông vận tải tỉnh Thái Nguyên Quy hoạch phát triển giao thông địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020) 25-( Sở giáo dục tỉnh Thái Nguyên Quy hoạch phát triển giáo dục địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020”) Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 26-(Nguồn Sở y tế tỉnh Thái Nguyên Quy hoạch phát triển Y tế địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2005-2015 có tính đến 2020) 27- Theo nghị số 37 ngày 01 tháng năm 2004 Bộ Chính Trị 28- Đặng Kim Vui, Nguyễn Thế Đặng, Trần Ngọc Ngoạn, Lương Văn Hinh, Nguyễn Ngọc Nông, Nguyễn Hữu Hồng, Nguyễn Thị Minh Thọ, Nguyễn Thị Thắc (2002) Một số phương pháp tiếp cận phát triển nông thôn Nhà xuất nông nghiệp Hà nội 29-(Niêm giám thống kê tỉnh Thái Nguyên 2005) 30-Trung tâm khuyến nông Thái Nguyên phát hành với giúp đỡ tổ chức CIDSE (2001) Khuyến nông Thái Nguyên với tham gia nông dân Nhà xuất nông nghiệp Hà Nội Số hóa Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn