Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ PHẦN DANH MỤC & KÍ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT Danh mục chữ viết tắt Kí hiệu viết tắt Trung học sở THCS Học sinh HS Giáo viên GV Sách giáo khoa SGK Dạy học tích cực DHTC Phương pháp dạy học PPDH Bàn tay nặn bột BTNB Kĩ thuật dạy học KTDH Thiết bị dạy học TBDH 10 Dạy học D&H 11 Kiểm tra đánh giá KTĐG 12 Kiến thức KT 13 Kỹ KN 14 Thái độ TĐ 15 Giáo dục phổ thơng GDPT Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~1~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ PHẦN A: MỞ ĐẦU I ĐẶT VẤN ĐỀ Thực trạng vấn đề Hiện nay, việc đổi giáo dục phổ thơng có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, theo TS Vũ Đình Chuẩn - Vụ trưởng vụ giáo dục trung học thì: “Chương trình GDPT hành quan tâm chủ yếu tới việc HS học Việc xây dựng chương trình gọi theo hướng tiếp cận nội dung Chương trình xây dựng theo hướng tiếp cận lực HS, tức xuất phát từ lực mà HS cần có sống kết cuối phải đạt lực Theo nội dung, phương pháp dạy học, phương pháp KTĐG phải hướng tới lực học sinh” Đầu năm học 2014-2015 đợt tập huấn, bồi dưỡng, dẫn, quán triệt thực đổi rộng rãi, từ hội nghị, tới tổ chun mơn Nhưng có phận cán quản lý thầy giáo cịn thể rõ sức ì lớn cho rằng: “Có đâu, Cứ dạy trước học sinh hiểu bài, điểm cao được” Một số đồng chí thực đổi việc áp dụng phương pháp, kỹ thuật DHTC nửa vời, hoạt động nhóm mang tính hình thức, học sinh thiếu tích cực…Suy nghĩ, thực vậy, tác động tiêu cực ảnh hưởng đến thầy cô giáo muốn tiếp cận với đổi cách thức dạy học Cũng phải nói tới DH & KTĐG theo phương pháp truyền thống có phần nhẹ nhàng, đơn giản, giáo viên cần động não, chủ yếu giảng đọc chép, đánh giá HS qua khả ghi nhớ… Còn thực theo phương pháp dạy học mới, theo chủ đề tích hợp, liên môn, kiểm tra đánh giá HS qua khả vận dụng giải tình có vấn đề, gắn với thực tiễn… yêu cầu người giáo viên phải tốn nhiều thời gian, vất vả tìm tịi, sáng tạo soạn bài, chuẩn bị sử dụng nhiều phương án, tình sư phạm, để dẫn dắt gợi mở cho học sinh tìm hiểu, tư Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~2~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ Một mặt khác phần lớn thấy cô quan niệm, việc đề kiểm ra, đánh giá HS đơn giản có điểm ghi vào sổ điểm, để cuối kỳ, cuối năm đánh giá học sinh, có số thầy coi khâu quan trọng việc điều chỉnh phương pháp dạy học cá nhân mình, dẫn đến xem nhẹ KTĐG học sinh trình dạy học Thực tế cho thấy việc vận dụng cho tốt phương pháp DH & KTĐG theo định hướng phát triển lực HS phụ thuộc vào nhiều yếu tố: từ nội dung sách, thầy cô, học sinh, phụ huynh, sở vật chất, sách… nên chẳng dễ dàng gì, lúc thất bại nhiều thành cơng Lí chọn giải pháp Từ thực trạng ban đầu, DH KTĐG theo hướng tiếp cận lực nào, thực để có hiệu Để trả lời câu hỏi này, trước hết phải khẳng định rằng: - Về dạy học: Dạy học hướng tới lực HS phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, khả tự học, tư sáng tạo, lòng say mê học tập ý chí vươn lên, phát triển lực người học Việc người dạy sử dụng PPDH phù hợp với mục tiêu dạy học yêu cầu cần thiết đòi hỏi người dạy phải đảm bảo HS trở thành trung tâm trình nhận thức, GV trở thành người tổ chức, hướng dẫn cho học sinh tìm tịi kiến thức, chiếm lĩnh kiến thức yếu tố định thành công học - Về kiểm tra đánh giá: KTĐG học tập theo quan điểm định hướng lực học sinh, không hạn chế khả tái tri thức mà trọng tới khả vận dụng tri thức giải nhiệm vụ gắn với thực tiễn Đánh giá thành tích HS khơng qua kết mà cịn ý q trình học tập, từ GV đưa cải thiện kịp thời cho hoạt động dạy học để nâng cao hiệu dạy học Việc xác nhận HS đạt hay không đạt mục tiêu chủ đề, phải thể Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~3~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ rõ ràng từ phân tích tiến học tập, kết đánh giá trình, kết đánh giá tổng kết, vào thái độ, hoàn cảnh gia đình cụ thể để đưa định quan trọng với học sinh Sử dụng PPDH tích cực KTĐG theo định hướng phát triển lực HS thể thống nhất, đồng DH & KTĐG học sinh Trên tảng chương trình, nội dung SGK cũ, vận dụng đề tài “Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ 7” có kết định Qua đề tài giải đáp phần băn khoăn suy nghĩ thầy cô, bậc phụ huynh học sinh Ý nghĩa tác dụng đề tài Trong dạy học PPDH, KTDH truyền thống áp dụng nhiều chiếm phần lớn tiết học như: Đàm thoại gợi mở, giải thích, đọc - chiếu - chép Hoạt động nhóm số HS q đơng (cả dãy làm nhóm), khơng hoạt động cá nhân, thảo luận qua quýt, không tự đánh giá kết Tóm lại, sử dụng PPDH, KTDH tích cực, tổ chức HS học tập theo nhóm phần nhiều mang tính hình thức Thực đồng đổi PPDH KTĐG theo định hướng phát triển lực HS đòi hỏi tất yếu phù hợp với quy luật phát triển chung xã hội, làm thay đổi thói quen học tập học sinh, từ thụ động sang chủ động lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thay đổi quan trọng, thực tế trình độ khoa học ngày phát triển, kiến thức, kỹ ngày đa dạng thay đổi theo thời gian, nên DH & KTĐG phải khai thác, tận dụng nội lực, phát huy tính tích cực, chủ động tìm tịi, sáng tạo học sinh, để em tự học suốt đời Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài a) Đối tượng nghiên cứu - HS lớp trường THCS Chí Tân - Khối Châu - Nội dung chương trình mơn Cơng nghệ Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~4~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Chuẩn kiến thức kỹ môn Công nghệ THCS - Các phương pháp dạy học tích cực, kỹ thuật dạy học tích cực để áp dụng Dạy & học theo định hướng tiếp cận lực học sinh - Kiểm tra, đánh giá học sinh theo định hướng tiếp cận lực b) Phạm vi nghiên cứu: - Nghiên cứu, thiết kế, tổ chức hoạt động Dạy & học áp dụng số PPDH, kỹ thuật DHTC theo định hướng tiếp cận lực chương I Phần: Chăn nuôi, SGK Công nghệ - Biên soạn, thiết kế câu hỏi, đề kiểm tra đánh giá, tổ chức kiểm tra đánh giá học sinh theo định hướng tiếp cận lực II PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH Cơ sở lí luận a) Dạy học định hướng theo lực HS Khi dạy học định hướng theo lực học sinh hiểu cá nhân người học sở vận dụng kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực thành công hoạt động định, điều kiện cụ thể Như vậy, không quan tâm tới hình thành, KT, KN, TĐ cho người học mà cần quan tâm tới việc vận dụng KT, KN, TĐ giải vấn đề học tập, công việc thực tiễn Từ dạy học theo định hướng lực học sinh có nhiều điểm bật như: - Lấy người học trung tâm, phát huy tích cực, tự giác, chủ động người học, hình thành khả tự học, độc lập, linh hoạt, sáng tạo tư - Mục tiêu dạy học rõ ràng, tập trung vào khả vận dụng - Nội dung học tập thiết thực - Phương pháp dạy học lựa chọn thể định hướng hoạt động rõ ràng (định hướng thực thành, định hướng sản phẩm) tăng cường vận dụng giải vấn đề thực tiễn Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~5~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Hình thức tổ chức đa dạng, tăng cường hợp tác, tìm hiểu khám phá điều kiện phù hợp b) Kiểm tra, đánh giá theo định hướng lực HS Đổi DH theo định hướng lực phải gắn liền với đổi KTĐG theo định hướng lực, so sánh KTĐG theo kiến thức, kỹ với KTĐG theo lực thực chất khơng có mâu thuẫn KTĐG theo lực bao gồm KTĐG kiến thức, kỹ hay KTĐG lực bước phát triển cao hơn, toàn diện so với KTĐG kiến thức kỹ Bởi HS có lực mức độ định giải vấn đề, tình thực tiễn Khi ngồi vận dụng kiến thức, kỹ cần có thêm kinh nghiệm thân, kinh nghiệm thu thập trải nghiệm gia đình, ngồi xã hội Cơ sở thực tiễn a) Dạy học định hướng theo lực HS Dạy học theo định hướng lực triển khai nhà trường phổ thông qua số hoạt động giáo dục như: dạy học theo chủ đề liên môn, vận dụng kiến thức liên môn để giải vấn đề thực tiễn, dạy học qua thi nghiên cứu khoa học kĩ thuật, dạy học theo dự án… tới theo Mơ hình trường học Có thể nói dạy học theo hướng tiếp cận lực bước đệm cần thiết, tảng để tiến tới đổi dạy học theo Mơ hình trường học Dù theo hoạt động dạy học phải sử dụng PPDH KTDH tích Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~6~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ cực, dạy học theo định hướng phát triển lực học sinh cần đặc biệt trọng tới KTDH tích cực tổ chức cho HS hoạt động học tập theo nhóm Dưới số PPDH nhiều KTDH tích cực có sẵn mà giáo viên sử dụng dạy học * Phương pháp dạy học: - Phát Giải vấn đề: PPDH GV tạo tình có vấn đề, điều khiển HS phát vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải vấn đề thơng qua chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ đạt mục đích học tập khác Đặc trưng PP "tình gợi vấn đề" tư bắt đầu xuất tình có vấn đề Tình gợi vấn đề tình gợi cho HS khó khăn lí luận hay thực hành mà HS thấy cần có khả vượt qua, tức khắc mà phải trải qua q trình tích cực suy nghĩ, hoạt động để biến đổi đối tượng hoạt động điều chỉnh kiến thức sẵn có - Bàn tay nặn bột: PPDH khoa học dựa tìm tịi - nghiên cứu, thơng qua việc người học tự tiến hành thí nghiệm, quan sát, nghiên cứu tài liệu, điều tra vấn đề gắn với thực tiễn, sống từ hình thành kiến thức, kĩ năng, tạo nên tính tò mò, ham muốn khám phá say mê khoa học rèn luyện kỹ diễn đạt thông qua ngôn ngữ nói viết cho học sinh * Kỹ thuật dạy học tích cực: Các kỹ thuật dạy học đơn vị nhỏ phương pháp dạy học gồm biện pháp, cách thức hành động của GV HStrong tình hành động nhỏ nhằm thực điều khiển trình dạy học - Kỹ thuật động não viết Động não viết hình thức biến đổi động não Trong động não viết ý tưởng khơng trình bày miệng mà thành viên tham gia trình bày ý kiến cách viết giấy chủ đề Sản phẩm có dạng đồ trí tuệ Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~7~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Kỹ thuật XYZ Là kỹ thuật nhằm phát huy tính tích cực thảo luận nhóm X số người nhóm, Y số ý kiến người cần đưa ra, Z phút dành cho người - Kỹ thuật "bể cá" Là kỹ thuật dùng cho thảo luận nhóm, nhóm HS ngồi lớp thảo luận với nhau, HS khác lớp ngồi xung quanh vịng ngồi theo dõi thảo luận sau kết thúc thảo luận đưa nhận xét cách ứng xử HS thảo luận - Kỹ thuật "ổ bi" Là kỹ thuật dùng thảo HS chia thành hai nhóm ngồi theo hai vịng tròn đồng tâm hai vòng ổ bi đối diện để tạo điều kiện cho HS nói chuyện với HS nhóm khác - Tranh luận ủng hộ - phản đối Tranh luận ủng hộ - phản đối (tranh luận chia phe) kỹ thuật dùng thảo luận, đề cập chủ đề có chứa đựng xung đột Những ý kiến khác ý kiến đối lập đưa tranh luận không nhằm “đánh bại” ý kiến đối lập mà nhằm mục đích xem xét chủ đề nhiều góc độ khác - Kỹ thuật "3 lần 3" Kỹ thuật “3 lần 3“ kỹ thuật lấy thông tin phản hồi nhằm huy động tham gia tích cực HS - Lược đồ tư Lược đồ tư (còn gọi đồ khái niệm) sơ đồ nhằm trình bày cách rõ ràng ý tưởng mang tính kế hoạch hay kết làm việc cá nhân hay nhóm chủ đề Lược đồ tư viết giấy, trong, bảng hay thực máy tính Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~8~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Kĩ thuật "Khăn trải bàn" Là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp hoạt động cá nhân hoạt động nhóm nhằm kích thích, thúc đẩy tham gia tích cực, tăng cường tính độc lập, trách nhiệm cá nhân HS phát triển mơ hình có tương tác HS với HS - Kĩ thuật "Các mảnh ghép" Là hình thức học tập hợp tác kết hợp cá nhân, nhóm liên kết nhóm nhằm giải nhiệm vụ phức hợp có nhiều chủ đề - Kỹ thuật chia sẻ nhóm đơi (Think-Pair-Share) Là kỹ thuật giáo sư Frank Lyman đại học Maryland giới thiệu năm 1981 Kỹ thuật giới thiệu hoạt động làm việc nhóm đơi, phát triển lực tư cá nhân giải vấn đề - Kỹ thuật phịng tranh Là kĩ thuật mà sử dụng cho hoạt động cá nhân hoạt động nhóm, lớp học phòng triển lãm tranh - Kỹ thuật cơng đoạn Kĩ thuật nhóm giao giải nhiệm vụ khác Các nhóm đọc góp ý kiến bổ sung cho nhóm bạn Sau hồn thiện xong, nhóm treo kết thảo luận lên tường lớp học - Kỹ thuật “Hỏi trả lời” Đây KTDH giúp cho HS củng cố, khắc sâu kiến thức học thông qua việc hỏi trả lời câu hỏi - Kỹ thuật “Viết tích cực” Kĩ thuật sử dụng để viết tóm tắt em biết chủ đề học nội dung học, để phản hồi cho GV việc nắm kiến thức HS chỗ em hiểu sai - Kỹ thuật “Đọc tích cực” (Đọc hợp tác) Là kĩ thuật giúp HS tăng cường khả tự học giúp GV tiết kiệm thời gian học/phần đọc có nhiều nội dung khơng q khó HS Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~9~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Kỹ thuật phân tích phim Video Phim video phương tiện để truyền đạt nội dung học hình ảnh kết hợp âm thanh, giúp HS trực quan rõ ràng, dễ hiểu Phim video nên ngắn gọn (3-10 phút) Cần xem qua trước đảm bảo phim phù hợp nội dung học, để chiếu cho em xem b) Kiểm tra, đánh giá theo định hướng lực HS Thực tế, từ trước tới KTĐG học sinh hoạt động bắt buộc giáo viên đứng lớp, để nâng cao chất lượng dạy & học, giáo viên phải xem đánh giá phần thiếu hoạt động giảng dạy Từ năm học 2014 - 2015 thầy, cô chuyển sang thực KTĐG lực dựa vào mục tiêu cần đạt KT, KN, TĐ theo định hướng tiếp cận lực học sinh, thể điểm như: - Kiểm tra đánh giá thực dạy học coi trọng nhận xét đánh giá, tự đánh giá học sinh - Sử dụng kết hợp phương pháp kiểm tra, đánh giá - Chuyển từ đánh giá kết học tập cuối kỳ, cuối năm, sang loại hình đánh giá thường xuyên sau chủ đề, chương, nhằm mục tiêu phản hồi liên tục, để điều chỉnh hoạt động dạy học Đánh giá trình có ý nghĩa quan trọng đơi kết điểm số khơng có ý nghĩa lời động viên, góp ý, nhận xét giáo viên Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~10~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ Hình thành ý tưởng - Các em đề xuất ý tưởng chăn nuôi ( chọn vật nuôi thiết kế công để nuôi, phát triển chăn nuôi…) cho thân cá nhân, gia nghệ đình Triển khai - Các em vận dụng quy trình chọn lọc giống, kỹ thuật công nghệ chọn phối vào thực tế chăn ni gia đình Lựa chọn - Nhận xét đánh giá ưu, nhược điểm kĩ thuật, quy trình, đánh giá phương pháp chọn lọc giống, phối giống vật nuôi công nghệ Sử dụng - HS nắm quy trình, bước chọn lọc giống, công nghệ nhân giống chủng chăn nuôi… Tiêu dùng kinh doanh - HS lựa chọn vật nuôi để chăn nuôi phù hợp với kinh tế gia đình, Tại trường THCS Chí Tân từ trước tới khơng có lớp chọn, số lượng học sinh khối mức độ trên, 50 em chia cho lớp, kể với số lượng HS giỏi, khá, trung bình, yếu chia Năm học 2014-2015 lớp 7A có 26 em, lớp 7B có 28 em - Tổng hợp kiểm tra chủ đề “giống vật ni” Học kì I T.Số (2014-2015) HS 7A (Áp dụng) 26 7B (Không áp dụng) 28 Số Số Giỏi Khá (Tỉ lệ %) (Tỉ lệ %) 9/26 10/26 5/26 2/26 (34.6 %) (38.4 %) (19.2 %) (7.8 %) 6/28 6/28 10/48 6/28 (21.4 %) (21.4 %) (35.8 %) (21.4 %) Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân Số TB (Tỉ lệ %) Số Yếu, Kém (Tỉ lệ %) ~93~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ - Kết xếp loại học tập môn Công nghệ học kì I (2014 - 2015) Học kì I T.Số (2014-2015) HS 7A (Áp dụng) 26 7B (Không áp dụng) 28 Khá TB Yếu, Kém (Tỉ lệ %) (Tỉ lệ %) (Tỉ lệ %) (Tỉ lệ %) 5/26 12/26 8/26 1/26 (19.2 %) (46.1 %) (30.8 %) (3.9 %) 3/28 7/28 14/28 4/28 (10.7 %) (25 %) (50%) (14.3 %) Giỏi Như vậy, qua áp dụng đề tài vào thực tế q trình Dạy & học mơn Cơng nghệ lớp 7A học kì I năm học 2014 - 2015 thấy kết học tập HS lớp 7A có số lượng HS giỏi, nâng lên cao ngược lại số lượng HS yếu giảm hẳn so với lớp 7B Ngoài kết học tập q trình dạy học tơi thăm dò ý kiến HS (Giỏi, khá, yếu) áp dụng đề tài kết luận - Học sinh thích thú, say mê học tập khắc sâu kiến thức học qua câu chuyện, tình gắn liền với thực tế, đời sống - Tự giác học tập thích làm việc nhóm nhiều hơn, tự tin trình bày, diễn đạt suy nghĩ trước tập thể - Có khả tự đánh giá, nhận xét đánh giá học tập xác, đặc biệt có tiến học ý thức lẫn kết học tập Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~94~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ PHẦN C KẾT LUẬN I Những nhận định chung rút qua thực tiễn đề tài - Khi sử dụng phương pháp BTNB cần trọng cho HS bộc lộ biểu tượng ban đầu tình có vấn đề (bằng cách cho HS phát biểu sử dụng KTDH phòng tranh) - Khi sử dụng KTDH cho hoạt động nhóm trọng dành thời gian cho HS hoạt động cá nhân trước thảo luận nhóm phối hợp kĩ thuật Đọc tích cực (HS hoạt động cá nhân) trước sử dụng với kĩ thuật Sơ đồ tư duy, Cặp đơi để HS tìm ý chính, ý trọng tâm trước tiến hành thảo luận nhóm - Tìm hiểu kĩ nội dung chủ đề dạy học để thiết kế tổ chức sử dụng PP KTDH tích cực cho phù hợp - Các hoạt động dạy & học tiến hành lớp, để hoạt động diễn sôi phải tạo không khí học có trao đổi tích cực GV với HS, HS với HS - Trong tiết học muốn hút HS đẩy mạnh tích cực hoạt động HS phải có từ đến hai cao trào hoạt động học, cao trào nên cách khoảng 10 phút, trì khoảng đến 10 phút cách tổ chức làm việc theo nhóm - Sau hoạt động nhóm thu kết phải chốt, kết luận ghi tóm tắt nhanh nội dung, bảng sơ đồ (sơ đồ tư duy), kí hiệu việc GV thực hiện, hướng dẫn để HS thực bảng Ghi chép nội dung học tóm tắt sơ đồ tư giảm thời gian ghi bảng, ghi HS lại tránh tượng HS ôn nhà theo kiểu đọc đọc lại học nhiều lần để thuộc lòng (học vẹt) - Đã sử dụng sơ đồ tư dạy học, GV kiểm tra cũ vấn đáp đầu (kiểm tra miệng) HS nên sử dụng nhiều câu hỏi, câu hỏi có linh hoạt yêu cầu HS trả lời nhanh, ngắn gọn tránh để HS trả Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~95~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ lời theo kiểu thuộc lòng Tùy theo khả học sinh mà GV nêu câu hỏi mang tính chất bao quát, hệ thống nhánh lớn hay cụ thể nội dung kiến thức, kĩ mạch nhánh nhỏ sơ đồ tư - Theo dõi KTĐG học sinh tiến hành thường xuyên học từ KTĐG cũ đầu giờ, đến dạy học qua hoạt động tự đánh giá, đánh giá chéo nhóm cuối học việc KTĐG thực qua câu hỏi, tập củng cố học - KTĐG thực liên tục sau học xong chủ đề, học phần (Trồng trọt, Chăn nuôi…) với khoảng thời gian 15 phút, 45 phút II Điều kiện thực đề tài - Các trường có thiết bị hỗ trợ giảng dạy như: Máy tính, máy chiếu đa phương tiện, loa, máy in, phấn mầu, giấy Ao, bút màu đồ dùng thí nghiệm mơn học tự nhiên (Cơng nghệ, Vật lí, Hóa, Sinh ) có đủ cho nhiều học - Cần sử dụng tốt phần mền PowerPoint, iMindMap 5,… - Với tinh thần yêu trường yêu lớp, đầu tư thời gian, công sức, nắm rõ phối hợp tốt PPDH, KTDH KTĐG thầy cô dễ dàng áp dụng đề tài vào cơng việc giảng dạy với kết đạt cao - Học sinh lứa tuổi động, thích mới, điều lạ, thích khám phá, tìm tịi nên thuận lợi cho việc đón nhận đề tài III Những vấn đề cịn tồn bỏ ngỏ Qua thực đề tài nhận thấy để thực chủ đề dạy học đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian, công sức, thân qua năm nghiên cứu áp dụng thực chủ đề khối so với số hàng trăm chủ đề Mặt khác dạy học, kiểm tra theo dõi trình học tập học sinh, thấy em thích thú, có ham muốn học tập, hăng Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~96~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Cơng nghệ say với hoạt động tìm hiểu kiến thức Bên cạnh cịn số khó khăn cịn bỏ ngỏ như: - Diện tích phịng học hẹp, nhiều em ngồi bàn ghế chưa cá nhân hóa nên áp dụng KTDH tích cực tổ chức hoạt động học mà đặc biệt có hoạt động theo nhóm cịn hạn chế, chưa linh hoạt - Số HS lớp đơng việc tổ chức học tập theo nhóm gặp nhiều khó khăn (do số lượng nhóm số học sinh nhóm tăng lên ) - Một số HS chưa tự giác, ỉ lại hay e ngại hoạt động nhóm IV Một số kiến nghị đề xuất kết luận Để khắc phục vấn đề tồn thực đồng DH & KTĐG theo hướng tiếp cận lực học sinh có kết cao hơn, xin đề nghị nhà nước, tổ chức xã hội, cá nhận giúp đỡ nhà trường sở vật chất Nhà trường hỗ trợ, khuyến khích giáo viên mua vật liệu giấy Ao, bút màu để kẻ bảng biểu, sơ đồ tư duy, làm đồ dùng dạy học tự làm, mua sắm thêm tài liệu, đồ dùng mơn học Dạy học tích cực hướng tới lực người học, PPDH, KTDH tích cực có giá trị riêng, có điểm mạnh điểm hạn chế định Khi thực mục tiêu dạy học cụ thể, kết hợp với PPDH, KTDH truyền thống để cho hiệu cao khơng có PPDH, KTDH vạn năng, giữ vị trí độc tơn dạy học KTĐG hướng tới lực HS phải coi trọng đánh giá trình, liên tục, xác định KTĐG không trọng nhằm để phân loại, so sánh kết học tập học sinh, mà xác định lựa chọn sử dụng PPDH, KTDH để thúc đẩy khả người học, đạt mục tiêu dạy học Dù có nhiều cố gắng, chắn viết tơi khơng thể tránh khỏi thiếu sót, mong đồng chí nghiên cứu, nhận xét góp ý giúp tơi hồn thiện hoạt động giảng dạy Xin chân thành cảm ơn Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~97~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ Lời cam đoan: “Đây SKKN thân viết, không chép nội dung người khác” Khoái châu, ngày 28 tháng 02 năm 2016 Người thực Nguyễn Đình Tú Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~98~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ D PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách giáo khoa Công nghệ _ NXB Giáo dục Sách giáo viên Công nghệ _ NXB Giáo dục Sách Thiết kế giảng Công nghệ _ NXB Hà nội Tài liệu Hướng dẫn thực chuẩn kiến thức, kĩ môn Công nghệ THCS tập một_ NXB Giáo dục_ Đỗ Hồng Ngọc (Chủ biên) Tài liệu Phương pháp “Bàn tay nặn bột” _ NXB Giáo dục _ Nguyễn Vinh Hiển (Chỉ đạo nội dung) Tài liệu tập huấn thường xuyên theo cá nhân_Module THCS 18_ Phương pháp dạy học tích cực_ Bộ Giáo dục Đào tạo_ Biên soạn (Trần Đình Châu_Đặng Thị Thu Thủy _ Phan Thị Luyến) Tài liệu tập huấn _ Dạy học kiểm tra, đánh giá kết học tập theo định hướng phát triển lực học sinh _ Bộ Giáo dục Đào tạo_ Vụ giáo dục trung học_ Nhóm tác giả_ Năm 2014 Nguồn tài liệu internet: - http://giaoducphothong.edu.vn/ - http://tusach.thuvienkhoahoc.com/ - http://www.moet.gov.vn/ Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~99~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ MỤC LỤC Trang DANH MỤC & KÍ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT PHẦN A: MỞ ĐẦU I Đặt vấn đề 2 Thực trạng vấn đề 2 Lí chọn giải pháp 3 Ý nghĩa tác dụng giải pháp 4 Đối tượng phạm vi nghiên cứu II Phương pháp tiến hành Cơ sở lí luận Cơ sở thực tiễn Các biện pháp tiến hành 11 Thời gian nghiên cứu tạo giải pháp 11 PHẦN B: NỘI DUNG 12 Phần I Mục tiêu đề tài 12 Phần II Giải pháp thực đề tài 12 I Tìm hiểu lực học sinh cần hướng tới 12 dạy học môn Công nghệ Các lực chung 12 Các lực chuyên biệt môn Cơng nghệ 14 II Tìm hiểu quy trình sử dụng số PPDH KTDH 15 tích cực Tìm hiểu quy trình sử dụng số PPDH tích cực 15 Tìm hiểu quy trình sử dụng KTDH tích cực 18 III Các bước tiến hành Dạy & học theo định hướng tiếp cận 25 lực học sinh IV Thực Dạy & học theo định hướng tiếp cận lực 28 học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” môn Công nghệ Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~100~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ V Các bước tiến hành biên soạn hệ thống câu hỏi & 68 tập KTĐG theo định hướng tiếp cận lực học sinh VI Thực biên soạn hệ thống câu hỏi & tập KTĐG 69 theo định hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” môn Công nghệ VII Tổ chức kiểm tra, đánh giá theo định hướng tiếp cận 80 lực học sinh Ma trận đề kiểm tra 80 Đề kiểm tra viết ( Phối hợp Trắc nghiệm – Tự luận ) 83 Đáp án – Thang điểm 87 VIII Khả ứng dụng đề tài 91 VII Kết thực 91 PHẦN C KẾT LUẬN 95 I Những nhận định chung rút qua thực tiễn đề 95 tài II Điều kiện sử dụng đề tài 96 III Những vấn đề tồn bỏ ngỏ 96 IV Một số kiến nghị đề xuất kết luận 97 D PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân 99 ~101~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG THCS CHÍ TÂN Tổng điểm: Xếp loại: TM HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CHỦ TỊCH - HIỆU TRƯỞNG (Kí, ghi rõ họ tên, đóng dấu) Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~102~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHỊNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO KHỐI CHÂU Tổng điểm: Xếp loại: TM HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CHỦ TỊCH Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~103~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HƯNG YÊN Tổng điểm: Xếp loại: TM HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CHỦ TỊCH Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~104~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật ni” Cơng nghệ CỘNG HỒ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập-Tự do-Hạnh phúc ******* BÁO CÁO ĐỀ NGHỊ CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ (TỈNH) I Thông tin chung: - Họ tên tác giả sáng kiến: NGUYỄN ĐÌNH TÚ - Sinh ngày 06 tháng 11 năm 1980 - Đơn vị công tác: Trường Trung học sở Chí Tân, xã Chí Tân huyện Khối Châu, tỉnh Hưng n - Trình độ chun mơn: Đại học sư phạm - Quyền hạn, nhiệm vụ giao: Giáo viên - Đề nghị xét công nhận sáng kiến: Cấp sở (Tỉnh) - Tên đề tài sáng kiến: Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ II Báo cáo mơ tả sáng kiến: Tình trạng Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá học sinh theo kiến thức, kỹ môn Công nghệ từ năm học 2013-2014 trước 1.1 - Ưu điểm: - Đã sử dụng số KTDH PPDH tích cực dạy học theo mục tiêu kiến thức, kỹ - Thực KTĐG học sinh theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, thiết lập ma trận đề biên soạn câu hỏi, thang điểm đề kiểm tra theo quy trình 1.2 - Nhược điểm: - Thực sử dụng PPDH KTDH tích cực cịn chưa phương pháp, chưa kỹ thuật, mang tình hình thức, có thực hội thi, hội giảng, làm theo phong trào - Trong thực Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo kiến thức, kỹ mang nặng truyền thụ, khả tiếp thu kiến thức, kỹ năng, liên hệ thực tiễn it, chưa thường xuyên, đặc biệt câu hỏi, đề kiểm tra, đánh giá khơng có tình liên hệ gắn liền với thực tế sống Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~105~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ 2- Nội dung sáng kiến đề nghị công nhận: 2.1 Mục tiêu sáng kiến: - Đề xuất giải pháp thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực HS chủ đề dạy học, nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi toàn diện giáo dục đào tạo - Phát triển lực HS hoạt động học tập tích cực - Sử dụng KTDH PPDH tích cực dạy học kỹ thuật dạy học, phương pháp dạy học - Dạy học & Kiểm tra, đánh giá học sinh có liên hệ thực tiễn thường xun, có tình liên hệ gắn liền với thực tế sống 2.2 Những điểm khác biệt so với Dạy học & Kiểm tra, đánh giá học sinh từ năm học 2013 - 2014 trước: - Đã khắc phục hạn chế giai đoạn năm học 2013-2014 trước + Xây dựng quy trình sử dụng KTDH PPDH tích cực + Thiết kế, tổ chức, thực hoạt động học tìm hiểu kiến thức, kĩ qua sử dụng KTDH PPDH tích cực hợp lí, quy trình, có tình gắn với thực tiễn, hình thành phát triển lực người học + Tổ chức kiểm tra, đánh giá học sinh thương xuyên liên tục, nêu cao vai trò tự đánh giá, đánh giá chéo học sinh hoạt động học, cuối học, kết thúc chủ đề dạy học + Biên soạn hệ thống ngân hàng câu hỏi với mức độ nhận thức cho chủ đề, có tình gắn với thực tiễn Khả áp dụng sáng kiến: Sáng kiến áp dụng thực tiễn Dạy học Kiểm tra, đánh giá mơn Cơng nghệ nói riêng vận dụng cho môn học khác nhà trường THCS THPT Phạm vi áp dụng sáng kiến: Sáng kiến tài liệu tham khảo, tài liệu bồi dưỡng giáo viên kĩ tổ chức hoạt động Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh Hiệu quả, lợi ích sáng kiến: Phát triển lực người học, gắn với thực tiễn đồng thời nâng cao chất lượng Dạy học Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~106~ Thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh chủ đề “Giống vật nuôi” Công nghệ Xây dựng nhà trường phong trào sôi đổi thực đồng Dạy học & Kiểm tra, đánh giá theo hướng tiếp cận lực học sinh Đội ngũ giáo viên tự nhận thức, tự bồi dưỡng lực chun mơn áp dụng sáng kiến bước đệm để thực tốt mơ hình trường học cấp THCS đáp ứng yêu cầu đổi toàn diện giáo dục Tôi xin cam đoan nội dung báo cáo Nếu có gian dối khơng thật báo cáo, xin chịu hoàn toàn trách nhiệm theo qui định pháp luật Thủ trưởng đơn vị xác nhận đề nghị Chí Tân, ngày 10 tháng năm 2016 Người yêu cầu công nhận sáng kiến Nguyễn Đình Tú Giáo viên: Nguyễn Đình Tú - Trường THCS Chí Tân ~107~